Καθημερινή σύντομη θεολογική διδαχή - του Μητρ.Γορτ. Ιερεμία

[angieholi]

Στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, προσθέθηκε μια καινούργια ενότητα που λέγεται:
"Καθημερινή σύντομη θεολογική διδαχή" του Μητροπολίτη Ιερεμία
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 1&Itemid=7

Δυστυχώς ένα τεχνικό πρόβλημα της σελίδας, δεν καθιστά δυνατή την αναδημοσίευση των 3 πρώτων φύλλων,
γι'αυτό θα ξεκινήσω από το φύλλο με αριθμό Νο4 .


Τρίτη 4 Ἰανουαρίου 2011

ΚΑΤΑ ΒΑΡΛΑΑΜ

Θέμα: Ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ

1. Ὁ ἄνθρωπος ἔγινε γιά τήν γνώση τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἔκφραση «γνώση» στήν Ἁγία Γραφή ἔχει βαθειά ἔννοια καί δέν σημαίνει τήν ἐγκεφαλική σοφία. Μέ τό ρῆμα «γνωρίζω» στήν Ἁγία Γραφή ἐκφράζεται ὁ γάμος (Γεν. 4,1). Ἄρα ἡ ἔκφραση «γνώση Θεοῦ» σημαίνει τήν κοινωνία τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό, τήν ἕνωση μαζί Του.

Προϋπόθεση ὅμως γιά τήν ἕνωση αὐτή τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό εἶναι ἡ καθαρότητα τῆς καρδιᾶς, γιατί ὅπως λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, εἶναι ἀδύνατο γιά τόν Θεό νά ἑνωθεῖ μέ ἀκάθαρτο (βλέπε ὁμιλία του στά Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου). Ὁ Κύριός μας εἶπε «οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ τόν Θεόν
ὄψονται» (Ματθ. 5,9). Ἀπαραίτητη λοιπόν προϋπόθεση γιά τή θεολογία εἶναι ὁ ἀγώνας μας γιά τήν κάθαρση τῆς καρδιᾶς. Ὅσο καθαίρεται ἡ καρδιά τόσο ὁ ἄνθρωπος προχωρεῖ καί βαθύτερα στήν θεία σοφία, στήν γνώση τοῦ Θεοῦ.

2. Ὁ Βαρλαάμ ἦταν περισσότερο λόγιος παρά μοναχός. Ἐκτιμοῦσε πολύ τούς σοφούς καί φιλοσόφους τῆς ἀρχαιότητας καί ὑποτιμοῦσε τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Βαρλαάμ ἔλεγε ὅτι ἡ κοσμική σοφία, ἡ γνώση τῶν σοφῶν καί τῶν φιλοσόφων, αὐτή ἀπαλλάσσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἄγνοια καί τόν φέρνει κοντά στόν Θεό. Ὄχι ἡ καθαρότητα καί ἡ ἁγιότητα, ἀλλά ἡ κοσμική παιδεία, ἔλεγε ὁ Βαρλαάμ, αὐτή μεταμορφώνει καί ἀνυψώνει τόν ἄνθρωπο καί τόν κάνει νά δεῖ τήν θεία εἰκόνα πού ἔχει μέσα του.

Σ᾽ αὐτά τά φρονήματά του τοῦ ἔλεγε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὅτι, ἐάν ἔχουν ἔτσι τά πράγματα, τότε θά πρέπει οἱ ἀρχαῖοι σοφοί νά ἦταν θεοειδέστεροι καί θεοπτικώτεροι ἀπό τούς Πατριάρχες, τούς Προφῆτες καί τούς Ἀποστόλους, οἱ ὁποῖοι δέν διακρίνονταν γιά τήν κοσμική τους μόρφωση.

Ἡ πτώση τοῦ ἀνθρώπου στήν ἁμαρτία τοῦ θόλωσε τόν νοῦ καί τόν ἀπομάκρυνε ἀπό τόν Θεό. Γιά νά ἀποκτήσει τώρα ὁ ἄνθρωπος τήν πρώτη του κοινωνία μέ τόν Θεό, πρέπει νά ἀγωνιστεῖ γιά τήν καθαρότητα τόν νοῦ του, ὥστε νά μπορεῖ νά βλέπει τό φῶς τοῦ Χριστοῦ. Ἡ καθαρότητα λοιπόν τῆς ψυχῆς, πού χαρίζει στόν ἄνθρωπο τήν σοφία τοῦ Θεοῦ, αὐτό τόν κάνει πραγματικά σοφό, ἐνῶ χωρίς τήν καθαρότητα τῆς ψυχῆς, ἔλεγε ὁ ἅγιος Παλαμᾶς, κι ἄν μάθει ὁ ἄνθρωπος ὅλες τίς φιλοσοφίες, θά εἶναι μωρός παρά σοφός.

3. Ὑπάρχουν λοιπόν δυό σοφίες. Εἶναι ἡ κοσμική σοφία τῶν σοφῶν καί φιλοσόφων καί εἶναι καί ἡ θεία σοφία, τήν ὁποία μελετοῦμε στήν Ἁγία Γραφή καί στά συγγράμματα τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας. Αὐτή εἶναι ἡ θεολογία τῆς Ὀρθόδοξης πίστης μας. Ὅσο κανείς ἀγαπᾶ τόν Θεό καί ἀγωνίζεται νά ζεῖ κατά τό ἅγιο θέλημά Του, τόσο ἔχει καί μεγαλύτερο πόθο γιά νά μελετήσει τήν θεολογία τῶν συγγραμμάτων τῶν ἁγίων Πατέρων καί τόσο περισσότερο φωτίζεται γιά νά κατανοήσει τήν θεολογία αὐτή.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς δέν ἀπέρριπτε τήν κοσμική σοφία, ἀντίθετα ἐκτιμοῦσε καί αὐτός τούς φιλοσόφους καί τούς μελετοῦσε. Δέν τούς θεωροῦσε ὅμως ὡς ἱερούς καί θείους, ὅπως τούς ἔλεγε ὁ Βαρλαάμ. Ἡ σκέψη τῶν φιλοσόφων ὁδηγεῖ στόν Θεό, δέν μποροῦν ὅμως αὐτοί νά μᾶς ποῦν τί εἶναι ὁ Θεός καί δέν μποροῦμε ἀπό τά συγγράμματά τους νά γευθοῦμε τήν κοινωνία μέ τόν Θεό.

Αὐτό μᾶς τό ἀποκαλύπτει ἡ Ἁγία Γραφή, γι᾽ αὐτό ἡ γνώση μας περί τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀποδεικτική καί ὄχι διαλεκτική. Δηλαδή, δέν μποροῦμε ἐμεῖς, ὡς ἄνθρωποι, συλλογιζόμενοι καί στοχαζόμενοι νά νοήσουμε τόν Θεό, ἀλλά θά πρέπει νά καταφύγουμε στήν Ἁγία Γραφή, ὅπως αὐτήν τήν ἑρμηνεύουν οἱ ἅγιοι Πατέρες, καί νά λάβουμε ἀπό ἐκεῖ ἀποδεικτικούς, βέβαιους δηλαδή καί ἀσφαλεῖς λόγους περί τῆς ἐννοίας τοῦ Θεοῦ καί τῆς κοινωνίας μας μαζί Του.

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

[angieholi]

Τετάρτη 5 Ἰανουαρίου 2011

ΚΑΤΑ ΒΑΡΛΑΑΜ

Θέμα: Οὐσία καί ἐνέργειες στόν Θεό

1. Ἕνας πολύ βασικό δόγμα τῆς πίστης μας, πού πρέπει νά γνωρίζουμε, εἶναι ὅτι στόν Θεό κάνουμε διάκριση οὐσίας καί ἐνέργειας. Ὁ Βαρλαάμ, ἐρχόμενος ἀπό τήν Δύση, δέν γνώριζε τήν διάκριση αὐτή καί θεωροῦσε τόν Θεό οὐσία μόνο. Καί ἐπειδή δέν μποροῦμε νά δοῦμε τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ, γι᾽ αὐτό ὁ Βαρλαάμ δέν δεχόταν τίς θεοφάνειες τῆς Ἁγίας Γραφῆς, γιατί νόμιζε ὅτι μέ τίς θεοφάνειες αὐτές ὁ Θεός φανερώνει τήν οὐσία του, πράγμα πού εἶναι ἀδύνατο.

Αὐτά πού ἡ Ἁγία Γραφή παρουσιάζει ὡς θέα Θεοῦ, ὁ Βαρλαάμ καί οἱ Δυτικοί μαζί του δέν τά θεωροῦσε ὡς πραγματικά συμβάντα, ἀλλά ὡς «ἀνυπόστατα», ὡς «φαντάσματα», ὡς «κτιστά σύμβολα», ὡς «κάτι», τέλος πάντων, μέ τό ὁποῖο ὁ Θεός θέλει κάτι νά μᾶς πεῖ, ἀλλά ὄχι ὅτι αὐτά εἶναι τό θεῖον. Ὁ Βαρλαάμ δέν δεχόταν τίς θεοφάνειες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.

2. Ἀφοῦ ὁ Βαρλαάμ δέν μποροῦσε νά δεχθεῖ ὡς πραγματικές τίς θεοφάνειες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τόν Ἄγγελο Κυρίου ἤ τόν μεγάλης βουλῆς Ἄγγελο ἤ τόν Ἄγγελο τῆς διαθήκης, γιά τόν ὁποῖο μᾶς μιλάει ἡ Παλαιά Διαθήκη, τόν ἑρμήνευε ὅτι εἶναι κτιστός ἄγγελος καί ὄχι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, τό δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Πραγματικά, ὁ Ἄγγελος αὐτός τοῦ Κυρίου τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, κατά τήν ἑρμηνεία τῶν Ἁγίων Πατέρων, εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ἄσαρκος ἀκόμη, ὁ Ὁποῖος ὅμως βιαζόταν, τρόπον τινά, πότε νά σαρκωθεῖ, γιά νά ἔλθει μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καί νά γίνει Ἐμμανουήλ.

3. Εἶναι γνωστόν ὅτι πολλοί περιφρονοῦν τήν Παλαιά Διαθήκη, γιατί τήν θεωροῦν σάν μιά ἱστορία τοῦ Ἰσραήλ ἤ σάν ἕνα ἠθικολογικό ἀνάγνωσμα μέ ὠφέλιμα λόγια. Ἀλλά ἡ Παλαιά Διαθήκη εἶναι βιβλίο θεοφανειῶν τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ μέ τήν μορφή ἀγγέλου, τοῦ Ἀγγέλου τοῦ Κυρίου!

Ἔτσι, ἀφοῦ ἡ Παλαιά Διαθήκη εἶναι ἁπλᾶ ἕνα ὠφέλιμο ἀνάγνωσμα καί, ὅπως λέγουν οἱ Δυτικοί, δέν εἶναι βιβλίο θεοφανειῶν, ἀπορρίπτεται σάν θεόπνευστο βιβλίο. Ἡ περιφρόνηση, δηλαδή, πρός τήν Παλαιά Διαθήκη, πού ὑπῆρχε ἀπό παλαιότερα, ἀλλά ὑπάρχει περισσότερο καί στίς ἡμέρες μας, μᾶς ἦλθε ἀπό τήν Δύση, ἀπό τόν Βαρλαάμ.

4. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἤλεγχε τόν Βαρλαάμ γιά τήν πλάνη του, γιά τό ὅτι δηλαδή δέν δεχόταν ἐνέργειες στόν Θεό, ἀλλά οὐσία μόνο. Καί τοῦ ἔλεγε ὅτι, ἀφοῦ κηρύττει Θεόν «ἀνενέργητον», αὐτό θά τόν ὁδηγήσει σέ Θεόν «ἀνύπαρκτον». Πραγματικά, ἐκεῖ ὁδηγήθηκαν οἱ ἄνθρωποι τῆς Δύσεως. Οἱ νέοι τους μέ πλακάτ διακηρύττουν: «Πέθανε ὁ Θεός»!

5. Ὁ Θεός πού κήρυττε ὁ Βαρλαάμ ἦταν πραγματικά «ἀνύπαρκτος», γιατί ἦταν Θεός «ἀμέθεκτος». Καί βέβαια! Ἀφοῦ κατά τόν Βαρλαάμ ὁ Θεός εἶναι οὐσία μόνον, μέ τήν οὐσία δέ τοῦ Θεοῦ ἀδύνατον νά ἔλθουμε σέ κοινωνία, ἄρα δέν μποροῦμε νά πετύχουμε τήν ἕνωσή μας μέ τόν Θεό, τήν θέωση, γιά τήν ὁποία εἴμαστε πλασμένοι. Ἐκεῖ μᾶς ὁδηγεῖ ἡ πλάνη τοῦ Βαρλαάμ, ὁ ὁποῖος ἐδέχετο τόν Θεόν ὡς οὐσία μόνο καί ὄχι καί μέ θεῖες ἐνέργειες.

6. Ὁ Θεός μας, ὁ «Θεός τῶν πατέρων ἡμῶν», εἶναι οὐσία καί θεῖες ἐνέργειες. Οἱ Ὀρθόδοξοι κάνουμε τήν διάκριση αὐτή, ἐνῶ οἱ Καθολικοί συγχέουν οὐσία καί ἐνέργεια στόν Θεό. Ἡ διάκριση οὐσίας καί ἐνέργειας στόν Θεό εἶναι ἀναγκαία. Πρέπει ὅμως νά ποῦμε καί μάλιστα νά τονίσουμε ὅτι, ὅπως ὁ Θεός εἶναι ἄκτιστος, ἔτσι καί οἱ ἐνέργειές Του εἶναι ἄκτιστες.

Ὁ Βαρλαάμ δέχτηκε τελικά ἐνέργειες στόν Θεό, ἀλλά κτιστές. «Ἀλλ᾽ ἔχει ἐνεργείας ὁ Θεός, κτιστάς δέ», ἔλεγε. Ὡς κτιστές ἐνέργειες ὁ Βαρλαάμ ἐννοοῦσε τίς δυνάμεις πού κατά τήν δημιουργία ὁ Θεός ἔχει «ἐγκτίσει» στά ὄντα. Ὁ Θεός λοιπόν κατά τόν Βαρλαάμ δέν πρέπει νά ἐνδιαφέρεται γιά τόν κόσμο, γιατί μέ τίς δυνάμεις πού ἔβαλε σ᾽ αὐτόν κατά τήν δημιουργία, μόνος του πιά ὁ κόσμος, ὅπως καί ὁ ἄνθρωπος μέ τόν νοῦ του, μόνοι τους πορεύονται γιά νά πετύχουν τόν προορισμό τους.

Αὐτές δέ οἱ ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, οἱ δυνάμεις πού εἶναι «κτισμένες» στά ὄντα, αὐτές, κατά τόν Βαρλαάμ, εἶναι τά «δῶρα» καί ἡ «Χάρη» τοῦ Θεοῦ. Ὥστε ὁ Βαρλαάμ ἔλεγε «κτιστή» τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ. «Κτιστή ἡ θεουργός Χάρις τοῦ Θεοῦ», ἔλεγε. Ἡ θεογνωσία κατά τόν Βαρλαάμ ἀποκτᾶται μέ τήν σπουδή αὐτῶν τῶν κτισμένων στά ὄντα ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ. Γι᾽ αὐτό καί ἡ Δύση τόνισε πολύ τήν σπουδή τῶν φυσικῶν ἐπιστημῶν.

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 1&Itemid=7

[angieholi]

Σάββατο 8 Ἰανουαρίου 2011

ΛΑΪΚΕΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ

«Θά σοῦ ψάλω τόν Ἑξάψαλμο»

῾Η ἔκφραση αὐτή ἔχει γίνει λαϊκή καί τήν λέγει κάποιος σέ ἄλλον ὅταν εἶναι θυμωμένος ἐναντίον του, θέλοντας νά τοῦ δηλώσει ὅτι θά τοῦ πεῖ σκληρά λόγια.
Ἡ ἀπορία στήν ἔκφραση αὐτή εἶναι πρῶτον, γιατί λέγουν «θά σοῦ ψάλω τόν Ἑξάψαλμο», ἐνῶ αὐτός διαβάζεται· καί δεύτερον, γιατί φαίνεται ὅτι ὁ Ἑξάψαλμος εἶναι κάτι τό τρομερό καί θλιβερό· γιατί εἴπαμε ὅτι μέ τήν ἔκφραση αὐτή δηλώνει κάποιος ὅτι θά πεῖ στόν ἄλλο σκληρά λόγια.
Καί ὅμως! Ὅπως καί ἀπό ἄλλες, ἔτσι καί ἀπό τήν σύντομη αὐτή ἁπλῆ ἔκφραση ἀποδεικνύεται ὅτι ὁ λαός μας καί σ᾽ αὐτές τίς καθημερινές του ἐκφράσεις εἶναι βαθειά λειτουργικός.

1. Ὁ Ἑξάψαλμος (ἕξι ψαλμοί στήν ἔναρξη τοῦ Ὄρθρου) στήν ἀρχή ψαλλόταν καί δέν διαβαζόταν ὅπως σήμερα. Τό ἴδιο συνέβαινε παλαιότερα καί μέ τόν λεγόμενο «Προοιμιακό» ψαλμό (τόν πρῶτο ψαλμό τοῦ Ἑσπερινοῦ), πού καί σήμερα στίς πανηγύρεις ψάλλονται μόνο οἱ τελευταῖοι του στίχοι («Ἀνοιξαντάρια»).
Ἔπειτα οἱ ψαλμοί, γι᾽ αὐτό λέγονται ψαλμοί, ἐπειδή ψάλλονται· ψάλλονταν μάλιστα παλαιότερα μέ συνοδεία μουσικοῦ ὀργάνου (ἡ λέξη «ψαλμός» εἶναι ἀπό τό «ψαύω» τήν κιθάρα). Ὀρθά λοιπόν τό λέγει ὁ λαός «θά σοῦ ψάλω» καί ὄχι θά σοῦ «διαβάσω» τόν Ἑξάψαλμο.

Ὑπῆρχε δέ εἰδικός λόγος γιά τόν Ἑξάψαλμο πού ἔπρεπε νά ψάλλεται καί ὄχι νά διαβάζεται:
Μετά τόν Ἑξάψαλμο ψάλλουμε τό «Θεός Κύριος και ἐπέφανεν ἡμῖν». Αὐτό ἔπρεπε νά λέγεται μέ τό χάραγμα τοῦ φωτός, ὅπως καί ἡ Δοξολογία («Δόξα Σοι, τῷ δείξαντι τό φῶς») ἔπρεπε νά λεγεται μέ τήν ἀνατολή τοῦ ἡλίου. Γιά νά συμπέσει δέ τό «Θεός Κύριος» μέ τήν χαραυγή, ψαλλόταν ὁ Ἑξάψαλμος καί ἄλλοτε παρατεινόταν ἤ συντομευόταν ἀναλόγως ἡ ψαλμωδία του.

2.Ἀλλά πῶς ἡ ἔκφραση «θά σοῦ ψάλω τόν Ἑξάψαλμο» ἔχει θλιβερή ἔννοια;
Ὁ Ἑξάψαλμος στήν Ἐκκλησία μας ὑποδηλώνει πραγματικά κάτι τό φοβερό: Τήν Δευτέρα τοῦ Κυρίου παρουσία.
Γι᾽ αὐτό καί σήμερα πού διαβάζεται, λέγεται μέ ἁπαλή τήν φωνή, κατανυκτικά στήν σιγαλιά τῆς νυκτός, ὅπου ἔχει τήν κανονική του ὥρα νά λέγεται.

Καί ἐπειδή ὁ χρόνος πού ἀναγιγνώσκεται ὁ Ἑξάψαλμος ὑποδηλώνει τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου, γι᾽ αὐτό δέν ἐπιτρέπεται νά καθόμαστε, οὔτε νά μετακινούμαστε, ἀκόμη δέν ἐπιτρέπεται νά κάνουμε μετάνοιες μέ σταυρούς κατά τήν ὥρα αὐτή, ἀκριβῶς γιά νά μήν κινεῖται τό σῶμα.

Ἄκρα ἡσυχία! Δευτέρα τοῦ Κυρίου Παρουσία!Τί θά γίνει δέ τήν φρικτή ἡμέρα τῆς Δευτέρας Παρουσίας; «Θρῆνος καί κοπετός μέγας»! Θά ἀκουστεῖ ὁ ἔλεγχος γιά τίς ἁμαρτίες μας.

Αὐτήν, λοιπόν, τήν θλιβερή σκηνή ὑπαινίσσεται ἡ λαϊκή ἔκφραση «θά σοῦ ψάλω τόν Ἑξάψαλμο». Πραγματικά ὁ λαός μας, καί ὁ πιό ἁπλοϊκός, εἶναι λειτουργικός καί ὀρθόδοξα θεολογικός καί στίς ἁπλές του ἐκφράσεις ἀκόμη.


† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

[angieholi]

Τρίτη 11 Ἰανουαρίου 2011

Ἀπολυτίκιον Παναγίας Προυσιωτίσσης, Ἦχος α´
Τῆς Ἑλλάδος ἁπάσης Σύ προΐστασαι πρόμαχος καί τερατουργός ἐξαισίων τῇ ἐκ Προύσσης εἰκόνι Σου.
Πανάχραντε Παρθένε Μαριάμ καί γάρ φωτίζεις ἐν τάχει τούς τυφλούς δεινούς τε ἀπελαύνεις δαίμονας·
καί παραλύτους δέ συσφίγγεις, Ἀγαθή, κρημνῶν τε σῴζεις καί πάσης βλάβης τούς Σοί προσφεύγοντας.
Δόξα τῷ Σῷ ἀσπόρῳ τοκετῷ, δόξα τῷ Σέ θαυμαστώσαντι,
δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διά Σοῦ τοιαῦτα θαύματα.


Εἶναι ὡραῖο γιά τήν πνευματική μας προκοπή, ἀδελφοί Χριστιανοί, τό νά μήν κατακρίνουμε κανένα. Αὐτό θά μᾶς κάνει καί στούς ἄλλους ἀνθρώπους ἀγαπητούς, ἀλλά πρό παντός αὐτή ἡ ἀρετή θά κάνει τόν Θεό εὐσπλαγχνικό σέ μᾶς γιά νά μᾶς συγχωρέσει τά ἁμαρτήματά μας. Τό νά κρίνουμε καί νά κατακρίνουμε τόν ἄλλο εἶναι ἀναίδεια, γιατί ἡ κρίση καί ἡ καταδίκη εἶναι τοῦ Θεοῦ ἔργο καί ὄχι ἰδικό μας.

Κρίνοντες λοιπόν τούς ἄλλους ἁρπάζουμε ἀπό τόν Θεό τό δικό Του ἔργο. Πραγματικά εἶναι μία ἀναιδής ἁρπαγή (!) ἡ κρίση καί ἡ κατάκριση. Ἔστω, ὁ ἄλλος ἁμάρτησε. Ἀλλά καί ἡμεῖς ἁμαρτάνουμε. Ἀφοῦ λοιπόν ὅλοι «χορεύουμε στό ἴδιο ταψί», ὅπως λέγει ὁ λαός μας, πῶς τολμοῦμε καί κατηγοροῦμε τόν ἄλλο, ἀφοῦ καί ἡμεῖς βαρυνόμαστε μέ ἁμαρτήματα;

Ἀλλά καί τό ἄλλο: Γνωρίζουμε τήν ἁμαρτία τοῦ ἄλλου, δέν ξέρουμε ὅμως καί τήν μετάνοιά του γιά τήν ἁμαρτία του αὐτή. Ὁ ἄλλος, αὐτός πού ἐμεῖς τόν κατηγοροῦμε ὡς ἁμαρτωλό, μπορεῖ νά ἐξομολογήθηκε τήν ἁμαρτία του, γιά τήν ὁποία τόν κατακρίνουμε, νά ἀναστενάζει καί νά κλαίει γι᾽ αὐτήν καί ὁ Θεός θά τόν ἔχει ἀσφαλῶς συγχωρέσει γιά τήν μετάνοια πού δείχνει. Καί πιθανόν (καί ἔτσι συμβαίνει) ἡμεῖς πού κατακρίνουμε τόν ἄλλο νά βαρυνόμαστε μέ ἁμαρτήματα ἀνεξομολόγητα ἀκόμη καί νά μήν ἔχουμε μετανοήσει ἀκόμη γι᾽ αὐτά.

Πραγματικά, ὅποιος κατακρίνει τόν ἄλλο εἶναι δεῖγμα αὐτό ὅτι δέν βιώνει τήν μετάνοια γιά τά δικά του ἁμαρτήματα. Ἕνας πού ζεῖ πραγματικά τήν μετάνοια δέν ἔχει τήν δύναμη νά «σηκώσει κεφάλι» καί νά κατηγορήσει τόν ἄλλο. Ἄς μᾶς συγχωρέσει ὁ Θεός γιά τίς κατακρίσεις μας κατά τῶν ἄλλων καί ἄς μᾶς δώσει στό ἑξῆς τήν Χάρη Του νά μήν κατηγοροῦμε κανένα, κανένα, ἀλλά μόνο τόν ἑαυτό μας. Αὐτό θά μᾶς σώσει!

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 1&Itemid=7

[angieholi]

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΔΑΧΗ
Ὑπό Ἐπισκόπου Ἰερεμίου, Μητροπολίτου Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως
«Καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν εὐλογήσω Σε καί αἰνέσω τό ὄνομά Σου εἰς τόν αἰώνα» (Ψαλμ. 144,2)

Πέμπτη 13 Ἰανουαρίου 2011

Γιά τήν προσευχή

1. Βασικό γιά τόν χριστιανό εἶναι νά προσεύχεται. Ἄν ὁ χριστιανός γλυκαίνεται καί εὐφραίνεται στήν προσευχή, εἶναι δεῖγμα αὐτό ὅτι πορεύεται καλά πνευματικά. Ἄν ὅμως δέν γλυκαίνεται ἀπό τήν προσευχή καί δέν τήν ἀγαπάει σάν τό πιό ἀνώτερο ἀπ᾽ ὅλα, αὐτό πάλι εἶναι δεῖγμα ὅτι ὁ χριστιανός αὐτός δέν εἶναι σωστός, δέν στέκει καλά πνευματικῶς. Μέχρι νά συμβεῖ αὐτό, τό νά κλίνει δηλαδή ὁ νοῦς μας στόν Θεό καί νά εὐφραίνεται σέ διαλογή μαζί Του, θά πρέπει νά κουραστοῦμε λίγο στήν ἀρχή γυμνάζοντας καί βιάζοντας τόν νοῦ μας στήν στροφή αὐτή.

Νά, τί ἐννοῶ: Ὅταν εἴμαστε ἐλεύθεροι ἀπό ἄλλη ἀπασχόληση νά ἐκμεταλλευόμαστε τήν εὐκαιρία αὐτή γιά δύο ἤ τρία μόνο λεπτά (ὄχι περισσότερο) καί νά πηγαίνουμε κάτω ἀπό τά εἰκονίσματα ἤ ἐκεῖ ὅπου βρισκόμαστε καί νά λέμε λίγα θερμά λόγια προσευχῆς βγαλμένα ἀπό τήν καρδιά μας. Καί ἀργότερα, ὅταν βροῦμε παρόμοια εὐκαιρία, πάλι νά τήν ἐκμεταλλευόμαστε καί νά στεκόμαστε γιά ἄλλα δύο ἤ τρία λεπτά (ὄχι περισσότερο) καί νά χύσουμε τήν καρδιά μας στόν Θεό. Αὐτή ἡ μέθοδος, πού δέν θά μᾶς κουράσει, νομίζω ὅτι θά στρέψει σιγά-σιγά τόν νοῦ μας στό Θεό καί θά ἐπιθυμοῦμε ἔπειτα νά μιλοῦμε περισσότερο χρόνο μαζί Του.

2. Ὅλο κι ὅλο, ἀδελφοί, στήν πνευματική μας ζωή εἶναι τό νά στραφεῖ ὁ νοῦς μας στόν Θεό. Ἔτσι ἦταν ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου πρίν ἀπό τήν πτώση τῶν πρωτοπλάστων. Ἀπ᾽ ὅλα ὅσα ἔβλεπαν καί ἄκουαν οἱ πρωτόπλαστοι στόν Παράδεισο ὁ νοῦς τους, δηλαδή, ἡ ψυχή τους, ἀναφερόταν στόν Θεό. Μέ τήν ἁμαρτία τους («πτώση» τό λέμε αὐτό) ὅμως ἀποκόπηκε ὁ νοῦς τους ἀπό τόν ἄκτιστο Θεό καί στράφηκε στά κτιστά. Καί ζήτησαν τήν εὐτυχία τους ἀπ᾽ αὐτά. Πραγματικά, ἔφαγαν τόν ἀπαγορευμένο καρπό τοῦ δένδρου γιά νά γίνουν θεοί!...

Μέ τήν ἁμαρτία λοιπόν ἀποκόπτεται ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό καί σκορπίζεται στά ὑλικά. Μέ τήν προσευχή τώρα συμμαζεύουμε τόν νοῦ ἀπό αὐτά καί τόν στρέφουμε πρός τόν Θεό, γιά τόν Ὁποῖο καί εἴμαστε πλασμένοι. Δέν εἶναι ὅμως εὔκολο αὐτό, γιατί ὁ νοῦς (ἡ ψυχή μας) κόλλησε στά γήινα καί δέν θέλει νά ξεκολλήσει ἀπ᾽ αὐτά.

Γι᾽ αὐτό καί εἴπαμε ὅτι θέλει τέχνη, θέλει τεχνάσματα καί εἰδική μέθοδο γιά τήν στροφή του πάλι στόν Θεό. Αὐτή τήν τέχνη καί τήν μέθοδο ἐγώ Δεσπότης εἶμαι, ἀλλά δέν τήν ξέρω. Καί ἐννοεῖται ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος πρέπει νά εἶναι ἅγιος καί νά γνωρίζει λοιπόν ἀπό τήν δική του πεῖρα πῶς καθαίρεται ὁ νοῦς καί νά διδάσκει ἔπειτα τήν μέθοδο αὐτή στό ποίμνιό του, γιά νά γίνουν σεσωσμένοι. Αὐτό εἶναι τό κύριο ἔργο τοῦ Ἐπισκόπου καί ἄν δέν τό πετύχει αὐτό, ἀπέτυχε στήν ποιμαντορία του, ἔστω καί ἄν φημίζεται γιά τίς συγγραφές του καί τά κοινωνικά του ἔργα καί τίς δραστηριότητες.

Ὑπέδειξα ἕνα πρακτικό καί ἁπλό τρόπο γιά τήν κλίση τοῦ νοῦ πρός τόν Θεό, αὐτόν πού ἀνέφερα παραπάνω. Τήν ὀλιγόλεπτη στροφή τῆς ψυχῆς στόν Θεό μέ προσευχή καί ἔπειτα, ἄν γίνεται συχνά καί σταθερά αὐτό κατά διαστήματα, ἔρχεται ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ καί τό κάνει μόνιμο βίωμα καί ἔτσι κλίνει ὁ νοῦς στόν Θεό καί αὐτό εἶναι πού θέλουμε νά πετύχουμε.

Ἄς φανταστοῦμε τόν νοῦ μας σάν μιά βελόνα. Αὐτή τήν βελόνα λοιπόν πρέπει νά τήν στρέψουμε σταθερά στόν Θεό καί νά ἀρέσκεται στήν συνομιλία μαζί Του. Αὐτό εἶναι τό «ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε», πού λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Β´ Θεσ. 5,17). Βέβαια οἱ ἄλλες δουλειές καί ἀπασχολήσεις μας θά γίνονται καί θά γίνονται μάλιστα μέ ἐπιμέλεια καί δέν σημαίνει τό «ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε» ὅτι θά στεκόμαστε συνέχεια στήν προσευχή καί θά σταματήσει κάθε ἄλλη ἐργασία μας. Ὅπως μία ἐρωτευμένη κοπέλλα, γιά παράδειγμα, κάνει τίς ἐργασίες της, ἀλλά ἡ καρδιά της καί ὅλη της ἡ ψυχή στρέφεται γύρω ἀπό τόν ἀγαπημένο της, ἔτσι εἶναι καί ὁ χριστιανός πού πέτυχε τήν σταθερή στροφή τοῦ νοῦ του στόν Θεό. Καί στήν ἐπιστήμη του εἶναι προσηλωμένος μέ τήν λογική του καί στήν ἐργασία του μέ τίς ὑποχρεώσεις του εἶναι ἐντάξει, ἀλλά ὅλο τό μέσα του (αὐτό λέμε «νοῦ») γυρίζει σάν στρόφιγγας χαρωπά γύρω ἀπό τόν Θεό καί αὐτό τόν τονώνει γιά ὅλες του τίς ἐργασίες.

3. Θέλω ὅμως νά πῶ τό σπουδαῖο καί σημαντικό ὅτι στά δίλεπτα ἤ τρίλεπτα γυμνάσματα πού εἶπα παραπάνω γιά νά κλίνει ἡ καρδιά μας στόν Θεό, τά αἰτήματά μας στήν προσευχή πρέπει νά εἶναι καθαρῶς πνευματικά. Νά λέμε, δηλαδή, «Χριστέ μου, συγχώρησέ μου τά ἁμαρτήματά μου, Χριστέ μου, κάνε νά Σ᾽ ἀγαπῶ, νά Σ᾽ ἀγαπῶ πολύ, νά σ᾽ ἀγαπῶ περισσότερο ἀπ᾽ ὅλους καί ἀπ᾽ ὅλα, κ.λπ.».

Τό βασικό, ἀδελφοί μου χριστιανοί, στήν πνευματική μας ζωή εἶναι νά γλυκαθεῖ ἡ ψυχή μας στήν προσευχή. Πολλοί χριστιανοί μας σήμερα εἶναι σέ πλάνη καί τούς στοιχίζει πολύ ἀκριβά αὐτό, γιατί δέν προοδεύουν πνευματικά. Νομίζουν δηλαδή πολλοί καί πιστεύουν ὅτι χριστιανός σημαίνει τό νά «δράσει», νά «πράξει», «νά δείξει», κ.λπ., σάν νά εἶναι δηλαδή ἡ Ἐκκλησία μία ὀργάνωση, πού πρέπει νά διαφημίζεται γιά τά καλά ἔργα τῶν μελῶν της.

Σ᾽ αὐτό φταῖμε καί ᾽μεῖς οἱ ἱερεῖς καί ποιμένες, πού γιά νά φανεῖ ὅτι εἴμαστε «ἀξιόλογοι» καί «δραστήριοι» ἤ ὅτι «κάτι κάνουμε καί ᾽μεῖς» (!) ὠθοῦμε τόν λαό μας – ἐκμεταλλευόμενοι τήν καλωσύνη του καί τήν ἐμπιστοσύνη του σέ ᾽μᾶς – σέ ἔργα κοινωνικοῦ ἤ καί ἐκκλησιαστικοῦ τύπου, χωρίς νά τοῦ τονίζουμε ὅτι τό πρῶτο καί βασικό εἶναι ὁ γλυκασμός τῆς προσευχῆς, τό νά γεύεται ἡ ψυχή τους τόν Θεό μέ τήν προσευχή.

4. Τέλος, λέγω ὅτι ἀπό τήν προσευχή μας δέν πρέπει νά ἀπουσιάζει ἡ Παναγία. Γιατί ὅπως ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ πέρασε ἀπό τήν Παναγία γιά νά ἔρθει ἀνάμεσά μας, ἔτσι καί ἡ προσευχή μας πρέπει νά περνάει ἀπό τήν Παναγία γιά νά φθάσει στόν Θεό.

Ὁ νοῦς μας πρέπει νά κλίνει ἰδιαίτερα στήν Παναγία. Αὐτό χαρακτήριζε πρό παντός τόν ἅγιο Νεκτάριο, ὅπως τό βεβαιώνει ὁ εὐσεβής καί ἐπιμελής μαθητής του, ὁ σοφός παλαιοδιαθηκολόγος καθηγητής μας μακαριστός Παναγιώτης Μπρατσιώτης.

Ἀπό τήν Παναγία μας δέ νά ζητήσουμε τό νά μᾶς δώσει τήν Εὐχή Της νά ἀγαπήσουμε τήν προσευχή, γιατί ὅπως διαβάζουμε ἀπό τό Συναξάριο τῆς ἡμέρας, ὁ ἅγιος Μάξιμος Καυσοκαλυβίτης προσευχόταν ἀπό μικρός μέ θέρμη στήν Παναγία νά τοῦ δοθεῖ ἡ χάρη τῆς προσευχῆς.

http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 1&Itemid=7

[angieholi]

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΔΑΧΗ

Ὑπό Ἐπισκόπου Ἰερεμίου, Μητροπολίτου Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως
«Καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν εὐλογήσω Σε καί αἰνέσω τό ὄνομά Σου εἰς τόν αἰώνα» (Ψαλμ. 144,2)

Παρασκευή 14 Ἰανουαρίου 2011


«ΚΟΙΝΑ» ΚΑΙ «ΑΚΟΙΝΟΠΟΙΗΤΑ» ΙΔΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ

1. Συνεχίζουμε, ἀδελφοί χριστιανοί, τά κηρύγματά μας τά ἀναφερόμενα στήν ὀρθόδοξη πίστη μας καί μάλιστα στήν Παναγία Τριάδα, τόν Θεό μας. Ὁ Θεός μας εἶναι ἕνας κατά τήν οὐσία, ἀλλά τρία κατά τά πρόσωπα: Ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα. Εἶναι Μονάς καί Τριάς.

Τό πρόσωπο λέγεται καί ὑπόσταση. Ἔτσι λοιπόν ὁ Θεός μας εἶναι Τρισυπόστατος. Ἀλλά αὐτοί οἱ ὅροι, χριστιανοί μου, οὐσία, πρόσωπο καί ὑπόσταση εἶναι ἀνθρώπινοι ὅροι καί δέν μποροῦν βέβαια νά ἐκφράσουν τόν Θεό μας. Γι᾽ αὐτό καί ἐνῶ χρησιμοποιήσαμε τόν ὅρο «οὐσία» γιά τόν Θεό, χρησιμοποιοῦμε ἔπειτα γιά τόν Θεό καί τόν ὅρο «ὑπερούσιο», σάν νά θέλουμε νά ποῦμε ὅτι οἱ ἀνθρώπινες λέξεις δέν μποροῦν νά ἐκφράσουν τήν Θεότητα.

Οἱ Προφῆτες στήν Παλαιά Διαθήκη, οἱ Ἀπόστολοι στήν Καινή Διαθήκη καί οἱ ἅγιοι Πατέρες μᾶς μιλοῦν γιά ἄλλον τρόπο νά μάθουμε τόν Θεό μας. Μᾶς λένε νά καθαρίσουμε τήν καρδιά μας ἀπο τά πάθη μας. «Νά νηστεύσετε καί νά ἐξομολογηθεῖτε, χριστιανοί – ἔλεγε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός στούς ἀκροατές του – , γιά νά γνωρίσετε τήν Ἁγία Τριάδα».

Ναί, χριστιανοί μου! Ὅσοι ἔχουν καθαρή τήν καρδιά ἀπό τά ἁμαρτωλά πάθη, αὐτοί ἔχουν θεοπτία. Καί οἱ ἅγιοι λοιπόν, πού μπορεῖ νά μήν γνώριζαν τούς ὅρους γιά τήν Ἁγία Τριάδα οὐσία καί πρόσωπο καί ὑπόσταση, ὅμως, ἐπειδή εἶχαν καθαρή καρδιά, ὅταν προσεύχονταν στόν Θεό, ἔβλεπαν τρία Φῶτα ὡς ἕνα Φῶς. Ἔβλεπαν τήν «τρίφωτη Θεότητα». Τό ἕνα Φῶς ἦταν αἰτία τῶν δύο ἄλλων Φώτων: Ἀπό τό Πατέρα γεννᾶται ὁ Υἱός καί ἀπό τόν Πατέρα, πάλι, ἐκπορεύεται τό Ἅγιο Πνεῦμα.

2. Ἕνα ἄλλο πού πρέπει νά ξέρουμε γιά τήν Ἁγία Τριάδα, ἀδελφοί μου, εἶναι ὅτι τά τρία πρόσωπα τῆς Θεότητας ἔχουν «κοινά» καί «ἀκοινοποίητα» ἰδιώματα.

Τί σημαίνει αὐτό; Τά τρία θεῖα πρόσωπα, ὁ Πατέρας, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἔχουν εἴπαμε μίαν καί τήν αὐτήν θεία οὐσία καί ἔχουν ἄρα τίς ἴδιες θεῖες ἐνέργειες. Αὐτό σημαίνει τό ὅτι ἔχουν «κοινά» ἰδιώματα.

Ὅμως τό κάθε ἕνα πρόσωπο ἔχει τόν δικό του τρόπο ὑπάρξεως. Ὁ Πατέρας εἶναι ἀγέννητος. Αὐτός εἶναι ὁ τρόπος ὕπαρξής Του. Ὁ τρόπος ὕπαρξης τοῦ Υἱοῦ εἶναι ὅτι γεννᾶται ἀπό τόν Πατέρα· καί ὁ τρόπος ὕπαρξης τοῦ Πνεύματος εἶναι ὅτι ἐκπορεύεται πάλι ἀπό τόν Πατέρα. Αὐτός ὁ τρόπος ὕπαρξης τοῦ κάθε ἑνός προσώπου εἶναι προσωπικός, εἶναι ἰδιαίτερος τρόπος γιά τό κάθε πρόσωπο.

Αὐτό σημαίνει ἐκεῖνο πού εἴπαμε ὅτι τά τρία πρόσωπα ἔχουν καί «ἀκοινοποίητα» ἰδιώματα. Ἔχει δηλαδή τό κάθε πρόσωπο τόν δικό του τρόπο ὕπαρξης. Ὁ Πατέρας εἶναι Πατέρας μόνο, δέν μπορεῖ νά εἶναι καί Υἱός. Δέν σαρκώθηκε ὁ Πατέρας, οὔτε τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλά σαρκώθηκε ὁ Υἱός.

Γενικά, χριστιανοί μου, λέμε ὅτι ὁ Τριαδικός Θεός μας εἶναι μονάδα, γιατί ὑπάρχει μία θεία οὐσία καί ἕνα αἴτιο, ὁ Πατέρας. Καί εἶναι ὁ Θεός μας Τριαδικός κατά τά πρόσωπα ἤ κατά τίς ὑποστάσεις (γιατί εἴπαμε ὅτι τό πρόσωπο λέγεται καί ὑπόσταση), ἐπειδή ὑπάρχει ἡ διαφορά τῶν προσώπων. Ἄλλο πρόσωπο ὁ Πατέρας, ἄλλο πρόσωπο ὁ Υἱός καί ἄλλο πρόσωπο τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ὁ Πατέρας εἶναι ἀγέννητος, ὁ Υἱός εἶναι γεννητός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ἐκπορευτόν.

Ὅμως, ἄν καί ὁ Πατέρας ἔχει ὡς προσωπικό του ἰδίωμα τό ἀγέννητον, ὁ Υἱός τό γεννητόν καί τό Ἅγιο Πνεῦμα τό ἐκπορευτόν, ὅμως, λέγω, καί τά τρία θεία
πρόσωπα, σάν ὁμοούσια καί ἄκτιστα πού εἶναι, κοινωνοῦν μεταξύ τους γιατί ἔχουν τήν ἴδια θεία οὐσία.

3. Τώρα, ἀδελφοί μου, θέλω νά σᾶς πῶ ὅτι ὁ Θεός μας φαίνεται ὅτι εἶναι Τριαδικός καί στήν Παλαιά Διαθήκη ἀκόμη. Βέβαια ἡ Παλαιά Διαθήκη δέν μιλάει καθαρά γιά τήν Τριαδικότητα τοῦ Θεοῦ, γιατί, ἄν στό χαμηλό ἐπίπεδο πού βρίσκονταν οἱ Ἰουδαῖοι, ἄκουγαν ὅτι ὁ Θεός εἶναι τρία πρόσωπα, θά γίνονταν πολυθεϊστές.

Γι᾽ αὐτό, ἀφοῦ ἀνεβαίνει πρῶτα τό ἐπίπεδο τῶν ἀνθρώπων μέ τά κηρύγματα τῶν προφητῶν καί τῶν δικαίων ἀνθρώπων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τότε φανερώνεται καθαρά τό δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδος. Στήν Παλαιά Διαθήκη τό δόγμα περί τῆς Ἁγίας Τριάδος δέν φανερώνεται καθαρά, ἀλλά ὑποφώσκει μόνο. Καί αὐτά τά χωρία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πού μιλᾶνε γιά τήν Ἁγία Τριάδα μόνο μέ τό φῶς πού ρίπτει ἡ Καινή Διαθήκη μποροῦμε νά τά ἑρμηνεύσουμε σωστά.

Ἔχουμε πολλά-πολλά χωρία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τά ὁποῖα μᾶς μιλοῦν καί γιά δεύτερο ἤ καί γιά τρίτο ἀκόμη θεῖο πρόσωπο. Μᾶς μιλᾶνε δηλαδή γιά
τριάδα θείων προσώπων. Ἀλλά θά ἐπιμείνουμε περισσότερο στό μυστηριῶδες ἐκεῖνο πρόσωπο γιά τό Ὁποῖο μιλάει ἡ Παλαιά Διαθήκη, τόν «Ἄγγελο τοῦ Κυρίου», τόν «Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελον», γιά τόν Ὁποῖο ἀκοῦμε συχνά νά λέγεται στήν θεία λατρεία. Ποιός εἶναι αὐτός ὁ «Ἄγγελος»; Εἶναι τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἀλλά θά τό ἀποδείξουμε αὐτό στό ἑπόμενό μας κήρυγμα, ἀδελφοί χριστιανοί.

Μέ πολλές εὐχές
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 1&Itemid=7

[angieholi]

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΔΑΧΗ

Ὑπό Ἐπισκόπου Ἰερεμίου, Μητροπολίτου Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως
«Καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν εὐλογήσω Σε καί αἰνέσω τό ὄνομά Σου εἰς τόν αἰώνα» (Ψαλμ. 144,2)

Tρίτη 1 Φεβρουαρίου 2011

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ
Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ
Ὁμιλία ΙΑ Εἰς τόν Τίμιον καί Ζωοποιόν Σταυρόν Εἰς ΕΠΕ,
Ἔργα ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τόμος 9ος, σελ. 282 ἑξ.


Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἀγαπητοί μου, μιλοῦσε συχνά γιά τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου, αλλά ἔχει μία ὡραία ὁμιλία εἰδικά ἀφιερωμένη στόν Τίμιο καί Ζωοποιό Σταυρό καί ἀπό αὐτήν τήν ὁμιλία θέλω νά πάρω καί νά σᾶς παρουσιάσω μερικές θεολογικές του ἰδέες.

1. Ὁ ἅγιος μᾶς λέγει ὅτι ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι μόνο ἀπό τότε πού στήθηκε τήν Μεγάλη Παρασκευή, ἀλλά τό μυστήριό του ἐνεργεῖτο ἀπό παλαιά, «ἐκ γενεῶν ἀρχαίων». «Ὁ τοῦ Χριστοῦ σταυρός – λέγει ὁ ἅγιος – προανεκηρύττετο καί προετυποῦτο μυστικῶς ἐκ γενεῶν ἀρχαίων».

Ὅπως ὁ Ἀντίχριστος δέν ἦλθε μέν ἀκόμη – θά ἔλθει ὅμως κάποτε – ἀλλά ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης λέει ὅτι στά χρόνια του ὑπάρχουν πολλοί Ἀντίχριστοι, «καί νῦν Ἀντίχριστοι πολλοί γεγόνασι» (Α΄ Ἰω. 2,18)· καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὁμιλεῖ γιά τό «μυστήριο τῆς ἀνομίας», δηλαδή τοῦ Ἀντιχρίστου τό μυστήριο, τό ὁποῖο «ἐνεργεῖται» στά χρόνια του (Β΄ Θεσ. 2,7). Ἔτσι, λοιπόν, καί ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου σάν θεῖο μυστήριο ὑπῆρχε καί στήν Παλαιά Διαθήκη.

Καί φέρει τήν ἑξῆς ἀπόδειξη ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς γι᾿ αὐτό πού λέγει: Δέν μπορεῖ, λέγει, νά ὑπάρχει νίκη τῆς ἁμαρτίας καί συμφιλίωση μέ τόν Θεό χωρίς τόν Σταυρό. «Πῶς ἦν δυνατόν – λέγει – φιλιωθῆναι τῷ Θεῷ ἐν πνεύματι μή καταργηθείσης τῆς ἁμαρτίας καί τῆς κατά σάρκα ζωῆς; Τοῦτο δέ ἐστιν ὁ τοῦ Χριστοῦ Σταυρός, ἡ τῆς ἁμαρτίας κατάργησις» (ΕΠΕ 9,248.2).

Ἀλλά ἀφοῦ στήν Παλαιά Διαθήκη ἔχουμε ἁγίους – ὁ θεόπτης Μωυσῆς, γιά παράδειγμα, εἶναι πρότυπο ἁγιότητος κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Νύσσης, καί ὁ Δαυίδ λέγει «ἐμοί δέ λίαν ἐτιμήθησαν οἱ φίλοι σου, ὁ Θεός» (Ψαλμ. 138,16) – ἄρα καί στήν Παλαιά Διαθήκη «ἐνεργεῖται», δηλαδή λειτουργεῖ, τό μυστήριον τοῦ Σταυροῦ. Γιατί χωρίς τόν Σταυρό δέν μπορεῖ νά ὑπάρχουν ἅγιοι.


http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 1&Itemid=7

[angieholi]

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΔΑΧΗ

Ὑπό Ἐπισκόπου Ἰερεμίου, Μητροπολίτου Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως
«Καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν εὐλογήσω Σε καί αἰνέσω τό ὄνομά Σου εἰς τόν αἰώνα» (Ψαλμ. 144,2)

Τετάρτη 2 Φεβρουαρίου 2011

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ
Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ
Ὁμιλία ΙΑ Εἰς τόν Τίμιον καί Ζωοποιόν Σταυρόν Εἰς ΕΠΕ,
Ἔργα ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τόμος 9ος, σελ. 282 ἑξ.

(Συνέχεια ἀπό τό προηγούμενο)

2. Τώρα ὁ μεγάλος θεολόγος, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, θά μᾶς πεῖ ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη πρόσωπα πού ἔζησαν τόν Σταυρό. Γιατί αὐτό εἶναι τό πᾶν! Ὄχι ἁπλᾶ νά κάνουμε τόν Σταυρό μας, πράγμα εὔκολο, ἀλλά νά ζοῦμε τόν Σταυρό.

Ἀφήνοντας ἄλλα παραδείγματα ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη ὁ Παλαμᾶς παίρνει δυό μόνο παραδείγματα, γιά νά ἀποδείξει αὐτό πού θέλει: Τόν Ἀβραάμ καί τόν Μωυσῆ. Αὐτοί οἱ δυό θά μᾶς πεῖ, ὅπως τό βλέπουμε στήν Παλαιά Διαθήκη, ἔζησαν τόν Σταυρό.

Τί πρέπει νά κάνουμε γιά νά ζήσουμε τόν Σταυρό; Γιά νά ζήσουμε τόν Σταυρό πρέπει νά ἐφαρμόσουμε αὐτό πού εἶπε ὁ ἀπόστολος Παῦλος γιά τόν ἑαυτό του: «Ἐμοί κόσμος ἐσταύρωται, καγώ τῷ κόσμῳ» (Γαλ. 6,14).

Αὐτά τά δύο εἶναι βίωμα τοῦ Σταυροῦ: Πρῶτον, τό νά «σταυρωθεῖ» γιά μᾶς ὁ κόσμος· νά μή μᾶς μιλᾶνε, δηλαδή, τά ἁμαρτωλά τοῦ κόσμου, ὅσο γλυκά καί ἄν εἶναι αὐτά, ἀλλά καί, δεύτερο, τό νά «σταυρωθοῦμε» ἐμεῖς γιά τόν κόσμο, νά νεκρωθοῦν τά ἁμαρτωλά πάθη μέσα μας.

(α) Ὁ Ἀβραάμ ἔζησε τό πρῶτο, τό «ἐμοί κόσμος ἐσταύρωται», γιατί ὁ Θεός τοῦ εἶπε νά φύγει ἀπό τόν πατρικό του οἶκο καί νά πορευθεῖ ὅπου Αὐτός θά τόν ὁδηγήσει. «Ἔβγα – τοῦ εἶπε – ἀπό τήν γῆ σου καί πήγαινε στήν γῆ πού θά σοῦ δείξω» (Γεν. 12,1). Καί ὁ Ἀβραάμ τό ἔπραξε· μέ τήν πράξη του δέ αὐτή, λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἔζησε τόν Σταυρό, ἔζησε τό «ἐμοί κόσμος ἐσταύρωται». Μέ τήν πατρίδα καί τόν πατρικό οἶκο εἶναι δεμένη ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου καί ἦταν λοιπόν μεγάλη ἡ θυσία αὐτή τοῦ Ἀβραάμ.

Ἀλλά γιατί ὁ Θεός εἶπε στόν Ἀβραάμ νά φύγει ἀπό τήν πατρίδα του καί νά ἀρνηθεῖ τόν πατρικό του οἶκο; Γιατί ἡ πατρίδα του ἡ Μεσσοποταμία ἦταν εἰδωλολατρική χώρα καί ὁ πατέρας του ὁ Θάρρα ἦταν λάτρης τῆς σελήνης (Ἰησ. Ν. 24,2). Ὁ δέ Θεός ἑτοίμαζε τόν Ἀβραάμ νά γίνει πατέρας ὅλων τῶν πιστῶν του, καί τῶν Ἰουδαίων καί των Ἐθνικῶν, πού θά πίστευαν μελλοντικά στόν Ἰησοῦ Χριστό· γι᾿ αὐτό καί τόν ξερρίζωσε ἀπό τήν πατρική του γῆ γιά νά τόν φυτεύσει ἀλλοῦ.

(β) Δεύτερο παράδειγμα ἀνθρώπου ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, πού βίωσε τόν Σταυρό, φέρει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς τόν Μωυσῆ. Καί ὁ Μωυσῆς βγῆκε ἀπό τήν Αἴγυπτο, ἀρνήθηκε τά παλάτια τοῦ Φαραώ, ἀρνήθηκε τό νά καλεῖται «υἱός θυγατρός Φαραώ», ἀλλά ἔπρεπε νά προσθέσει καί ἄλλο ἀκόμη σ᾿ αὐτή τήν πρώτη του αὐταπάρνηση.

Ὁ Θεός τοῦ εἶπε ὅταν εἶδε τήν καιομένη βάτο καί θέλησε νά πλησιάσει, γιά νά δεῖ τό θέαμα: «Λῦσαι – τοῦ εἶπε, δηλαδή, βγάλε – τό ὑπόδημα ἀπό τά πόδια σου» (Ἐξ. 3,5). Καί ὁ Μωυσῆς ἔπραξε ἔτσι. Καί μέ αὐτό πού ἔκανε ἔζησε τό ἄλλο πού ζητάει ὁ ἀπόστολος Παῦλος γιά νά ζήσει κάποιος τόν Σταυρό. Ἔζησε τό «καγώ τῷ κόσμῳ». Διότι ἡ ἐντολή τοῦ Θεοῦ νά βγάλει τά σανδάλια του ἐσήμαινε θεολογικά, ὅπως ἑρμηνεύει ὁ ἅγιος Παλαμᾶς, νά ἀποβάλει τούς «δερματίνους χιτῶνες», τούς ὁποίους ἐνεδύθη ὁ ἄνθρωπος μετά τήν πτώση του (Γεν. 3,21).

Δηλαδή, τοῦ εἶπε ὁ Θεός, ὅπως ἑρμηνεύει ὁ ἅγιος:
«Νά μή ζεῖς πιά κατά σάρκα καί στήν ἁμαρτία, ἀλλά νά καταργηθεῖ καί νά νεκρωθεῖ ἡ ἀντίθετη πρός τόν Θεό ζωή· καί νά μήν ἐπικρατεῖ πιά οὔτε νά ἐνεργεῖ
τό φρόνημα τῆς σάρκας καί στά μέλη ὁ νόμος, πού ἀντιστρατεύεται τόν νόμο τοῦ νοῦ καί αἰχμαλωτίζει στόν νόμο τῆς ἁμαρτίας» (βλ. καί Ρωμ. 7,23).

«Δέν εἶναι αὐτό ἆραγε Σταυρός;», ρωτάει ὁ ἅγιος Γρηγόριος. Αὐτή ἡ ἐντολή τοῦ Θεοῦ στόν Μωυσῆ νά βγάλει τά ὑποδήματά του, ὅπως τό ἑρμηνεύει πάλι ὁ ἅγιος, εἶναι ὁ λόγος τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ὅτι πρέπει νά σταυρώσουμε τήν σάρκα μας «μαζί μέ τά παθήματα καί τίς ἐπιθυμίες» (Γαλ. 5,24).

(Συνεχίζεται)

[angieholi]

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΔΑΧΗ

Ὑπό Ἐπισκόπου Ἰερεμίου, Μητροπολίτου Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως
«Καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν εὐλογήσω Σε καί αἰνέσω τό ὄνομά Σου εἰς τόν αἰώνα» (Ψαλμ. 144,2)

Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου 2011

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ
Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ
Ὁμιλία ΙΑ Εἰς τόν Τίμιον καί Ζωοποιόν Σταυρόν Εἰς ΕΠΕ,
Ἔργα ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τόμος 9ος, σελ. 282 ἑξ.

(Συνέχεια ἀπό τό προηγούμενο)

3. Ζοῦμε λοιπόν τό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ ὅταν ἐφαρμόζουμε αὐτά τά δύο πού εἶπε ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Γαλάτας ἐπιστολή του, 6,14:
(α) Τό «ἐμοί κόσμος ἐσταύρωται» καί (β) τό «καγώ τῷ κόσμῳ».

Ὅπως δέ ἑρμηνεύει τόν ἀποστολικό αὐτό λόγο ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, μέ βάση καί αὐτός τούς προηγουμένους του ἁγίους Πατέρες, τό πρῶτο λόγιο σημαίνει τήν φυγή ἀπό τόν κόσμο καί τήν διάζευξη ἀπό τούς κατά σάρκα συγγενεῖς, ἄν βέβαια αὐτοί ἐμποδίζουν ἀπό τήν εὐσέβεια καί τόν κατά τήν εὐσέβεια βίο. Κατά τό δεύτερο δέ ἀποστολικό λόγιο, τό «καγώ τῷ κόσμῳ», ζοῦμε τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου ὅταν ἐμεῖς σταυρωνόμαστε γιά τόν κόσμο καί τά ἁμαρτωλά πάθη, γιά νά φύγουν αὐτά ἀπό μᾶς.

Ὅμως, δέν εἶναι δυνατόν νά νικηθοῦν καί μάλιστα νά νεκρωθοῦν τά ἁμαρτωλά μας πάθη καί νά μήν ἐνεργοῦν «λογιστικῶς» (δηλαδή, ὡς πονηροί λογισμοί), ἄν δέν ἀξιωθοῦμε νά ἔχουμε «θεωρία Θεοῦ». Λέγει ἐπί λέξει ὁ μέγας θεολόγος πατέρας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: «Οὔκ ἔνι τελείως ἐξ ἡμῶν αὐτά φυγεῖν, μή ἐν ἡμῖν ἐνεργεῖν λογιστικῶς, ἄν μή ἐν θεωρίᾳ τοῦ Θεοῦ γενώμεθα»!

Πέτυχε ὁ Ἀβραάμ τήν ἀπάρνηση τοῦ πατρικοῦ οἴκου καί ὁ Μωυσῆς τήν ἀποβολή τῶν δερματίνων χιτώνων, γιατί καί ὁ πρῶτος ἄκουσε τήν φωνή τοῦ Θεοῦ, καί ὁ δεύτερος εἶδε θεοπτία, εἶδε τήν καιομένη βάτο. Ἔτσι λοιπόν δυναμωθέντες ἀπό τήν Χάρη τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ πέτυχαν τό βίωμα τοῦ Σταυροῦ.

4. Καί τώρα λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος σ᾿ ἐμᾶς, ὅτι γιά νά πετύχουμε τό βίωμα τοῦ Σταυροῦ, πρέπει νά φθάσουμε ἀπό τήν «πρακτική στήν θεωρία». Τί σημαίνει αὐτό; Σημαίνει ὅτι ἀπό τήν «πράξη», δηλαδή, ἀπό τήν ἐφαρμογή τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ, νά φθάσουμε στήν «θεωρία», στήν θέα τοῦ Θεοῦ! Πῶς θά τό πετύχουμε αὐτό;

Ὁ ἅγιος μᾶς λέγει: «Νά καλλιεργοῦμε καί νά καθαρίζουμε τόν μέσα μας ἄνθρωπο, νά ἀναζητοῦμε τόν μέσα μας κρυμμένο θησαυρό καί νά ἐξετάζουμε τήν μέσα μας βασιλεία τοῦ Θεοῦ». «Μέ τήν μελέτη αὐτή – λέγει στήν συνέχεια ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς – δημιουργεῖται στήν καρδιά μας κάποια θέρμη καί αὐτή καταπνίγει τούς πονηρούς λογισμούς, ὅπως πνίγονται οἱ μῦγες ἀπό τήν φωτιά. Αὐτό ἔπειτα θά φέρει στήν ψυχή μας πνευματική εἰρήνη καί γλυκασμό καί στό σῶμα θά φέρει ἁγιασμό. Εἶναι αὐτό πού εἶπε ἀπό παλαιά ὁ Ψαλμωδός, “θερμάθηκε μέσα μου ἡ καρδιά καί στήν μελέτη μου θά ἀνάψει φωτιά” (Ψαλμ. 38,4). Καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος πάλι μᾶς εἶπε: “Ἄν καθαρίζει τό Πνεῦμα τήν διαγωγή σας, τότε δέν θά ἀκολουθεῖτε τίς ἁμαρτωλές ἐπιθυμίες σας”» (Γαλ. 5,16).

(Συνεχίζεται)

[angieholi]

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΔΑΧΗ

Ὑπό Ἐπισκόπου Ἰερεμίου, Μητροπολίτου Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως
«Καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν εὐλογήσω Σε καί αἰνέσω τό ὄνομά Σου εἰς τόν αἰώνα» (Ψαλμ. 144,2)

Παρασκευή 4 Φεβρουαρίου 2011

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ
Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ
Ὁμιλία ΙΑ Εἰς τόν Τίμιον καί Ζωοποιόν Σταυρόν Εἰς ΕΠΕ,
Ἔργα ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τόμος 9ος, σελ. 282 ἑξ.

(Συνέχεια ἀπό τό προηγούμενο)

5. Ὥστε λοιπόν, ἀδελφοί χριστιανοί, γιά τήν κατανίκηση τῶν ἁμαρτωλῶν μας παθῶν, γι᾿ αὐτή τήν βίωση τοῦ Σταυροῦ, προϋποτίθεται ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ στήν ψυχή. Προϋποτίθεται μιά κάποια θεοπτία σ᾿ αὐτήν. Ἀλλά καί αὐτή ἡ ἴδια ἡ θεοπτία στήν ψυχή, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, εἶναι βίωμα τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ.

Ἀλλά πῶς μιλᾶμε γιά θέα Θεοῦ; Εἶναι δυνατόν ὁ ἄνθρωπος νά δεῖ τόν Θεό; Δέν λέγει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης «Θεόν οὐδείς ἑώρακεν πώποτε» (Ἰωάν. 1,18); Καί δέν εἶπε καί ὁ Ἴδιος ὁ Θεός στήν Παλαιά Διαθήκη ὅτι «κανείς δέν θά δεῖ τό πρόσωπό μου καί θά ζήσει» (Ἐξ. 33,20); Πῶς λοιπόν μιλᾶμε γιά θέα Θεοῦ, ὅτι μποροῦμε δηλαδή νά δοῦμε τόν Θεό;

Ἐδῶ ὁ ἅγιος Γρηγόριος, στήν ὡραία του αὐτή ὁμιλία περί Σταυροῦ, ἀναφέρει τόν ὑπάκουο υἱό τοῦ Ἰσαάκ Ἰακώβ καί λέγει:
«Ἀλλά ὁ υἱός τῆς ὑπακοῆς Ἰακώβ, δέν ἐπέτυχε τάχα καί τό μεγαλύτερο μυστήριο τοῦ Σταυροῦ, τό τῆς θεοπτίας; Αὐτός ὁ ἴδιος ἀκριβῶς μαρτυρεῖ γιά τόν ἑαυτό του καί λέγει: “Εἶδα τόν Θεό πρόσωπο μέ πρόσωπο, καί σώθηκε ἡ ψυχή μου”» (Γεν. 32,30)!

Πῶς συμβιβάζονται τώρα αὐτά τά δύο, ὁ Θεός νά εἶναι καί ἀόρατος, ἀλλά καί ὁρατός, ὥστε νά λέγει ὁ Ἰακώβ ὅτι τόν εἶδε καί «σώθηκε ἡ ψυχή του»;

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἀγαπητοί μου, ἀκολουθώντας τήν διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων, κάνει διάκριση μεταξύ οὐσίας καί ἐνέργειας στό Θεό. Ὅπως ὁ ἥλιος, γιά παράδειγμα, ἔχει τήν οὐσία του, τήν καυτή του λάβα, μέ τήν ὁποία δέν μπορεῖ νά ἔρθει κανείς σέ κοινωνία, ἀλλά ἔχει καί τίς ἐνέργειές του, τό φῶς του καί τήν θερμότητά του. Ἔτσι κάπως καί ὁ Θεός. Ἔχει οὐσία καί ἐνέργεια.

Καί κατά μέν τήν οὐσία του ὁ Θεός εἶναι ἀόρατος καί ἀπρόσιτος καί ἀκατάληπτος· κατά τίς ἐνέργειές του ὅμως εἶναι ὁρατός καί πολύ κοντά μας καί καταληπτός. Ἔτσι, ὅταν λέγει ὁ Ἰακώβ ὅτι εἶδε τόν Θεό, ἐννοεῖ ὅτι τόν εἶδε κατά τίς θεῖες του ἐνέργειες, ὄχι βέβαια κατά τήν οὐσία του, πού δέν μπορεῖ νά συμβεῖ αὐτό.

(Συνεχίζεται)