Έλαβα ένα email με ενα αρχείο .doc και γράφει τα εξής το παραθέτω όπως το έλαβα:
Αφορμή για τις παρακάτω σκέψεις έδωσε ένα e-mail από ένα πολύ αγαπημένο πρόσωπο, σχετικά με ένα 15χρονο αυτόχειρα και την άρνηση του ιερέα της ενορίας να τον κηδέψει. Ο τραγικός έφηβος αυτοκτόνησε, εξαιτίας ( ή με αφορμή) μια άδικη αποβολή που δέχτηκε από το σχολείο, αφήνοντας την οικογένειά του χαμένη να προσπαθεί να καταλάβει το πώς και το γιατί. Σα να μην έφτανε η πρώτη συμφορά, ήρθε ένα νέο χτύπημα αυτή τη φορά από έναν υπηρέτη του Θεού. Κατά τον αυστηρό ιερέα, η αυτοκτονία αποτελεί θανάσιμο αμάρτημα, άρα τι να πούμε το «θεός συχωρέσει»; Καμένο χαρτί ο νεαρός!!
Όχι, καλοί μου άνθρωποι. Δεν είναι έτσι. Δεν μπορεί να είναι έτσι! Εάν ο πρώτος ένοικος του Παραδείσου είναι ένας ληστής, υπάρχει θαρρώ ελπίδα για όλους τους «κακούς» όλων των εποχών. Και μπορεί ο ληστής να σώθηκε εξαιτίας της μετάνοιας του στο «παρά πέντε», μα ποιος μπορεί να ξέρει εάν ο νεαρός αυτόχειρας, ή ο κάθε αυτόχειρας, δεν μετανιώνει για την «απερισκεψία» του, στο «παρά ένα»; Και με ποια αρμοδιότητα μπορεί ένας ιερέας- επίσκοπος ή και Πατριάρχης ακόμα - να αρνηθεί τη μετάνοια του τελευταίου των ανθρώπων; Μα κι αν ακόμα ο νεαρός δεν μετάνιωσε, δεν αποτελεί έργο της Εκκλησίας η υπεράσπιση του ενώπιον του Κριτή; Γιατί η εξόδιος ακολουθία, δεν είναι μυστήριο, αλλά προσευχή για καλή απολογία και ανάπαυση. Η υπέροχη ικεσία «μετά των αγίων ανάπαυσον Χριστέ, την ψυχή του δούλου Σου» δεν γράφτηκε για δικαίους, αλλά για άδικους, φονιάδες, πόρνους και αυτόχειρες και απευθύνεται σε ένα Θεό που θέλει όλους τους ανθρώπους ένοικους του παραδείσου. Ψέματα; Αν λοιπόν ο νεαρός εκείνος, μα και κάθε άνθρωπος, δεν έμαθε να σέβεται το πολύτιμο δώρο της ζωής, δεν είναι διπλά υποχρεωμένος ο ιερέας να ψάλλει το «μετά των αγίων» με όση πίστη διαθέτει για τον δύστυχο αδερφό; Δεν οφείλει να σταθεί δυο φορές δίπλα στους πενθούντες, με λόγια στοργής και παρηγοριάς;
Δεν ξέρω εάν ο νεαρός κέρδισε ή όχι τον Παράδεισο, μα πιστεύω πως τα 15 του χρόνια δε θα αφήσουν ασυγκίνητο το Θεό που αγαπάω. Αυτό που ξέρω είναι ότι πλανώνται πλάνη οικτρά όσοι πιστεύουν σ’ ένα Θεό μεσαιωνικό, της λογικής του τόσα παίρνω, τόσα δίνω, σ’ ένα Θεό που χαμογελά μόνο στους αγίους μα στους αμαρτωλούς δίνει κεραυνούς οργής και καζάνια αιώνιας καταδίκης! Πλανώνται πλάνη οικτρά όσοι πιστεύουν ότι η νεκρώσιμη ακολουθία είναι τελετή κοπής εισιτηρίου για τον Παράδεισο, στον οποίο έχουν δικαίωμα να ελπίζουν μόνο όσοι έζησαν κατά τας Γραφάς. Πλανώνται πλάνη οικτρά όσοι πιστεύουν ότι η Εκκλησία μπορεί να κρατήσει την προσευχή της για τους καλούς και να χαρίσει τη στοργή της μόνο στους συγγενείς των αγίων.
Μακάρι, όλοι οι άνθρωποι να είμαστε καλοί, μακάρι να είχαμε όλοι πίστη και εμπιστοσύνη στο Θεό, μακάρι να ήταν η γη ο πλανήτης των Αγγέλων, αλλά δεν είναι έτσι. Ως άνθρωπος κάνω βλακείες, μα επιλέγω να είμαι χριστιανός γιατί κάποιος μου είπε πως μόνο εδώ θα βρω στοργή, παρά τις βλακείες μου. Και ξέρεις φίλε, η στοργή δεν είναι λέξη είναι πράξη και τρόπος ζωής. Ας το θυμούνται αυτό οι υπηρέτες του Ιησού κι ας πάψουν να γίνονται από Γραμματείς, Φαρισαίοι: Ας θυμούνται πως με τη χειροτονία τους δεν είναι εκπρόσωποι του Θεού στη γη, γιατί ο Θεός ποτέ δε εγκατέλειψε τη γη για να έχει ανάγκη από εκπροσώπους. Εκείνοι που εγκατέλειψαν τη γη, λόγω θανάτου ήταν οι απόστολοι κι εκείνων τις θέσεις έχουν πάρει οι σεβαστοί πατέρες. Κατά τ’ άλλα τίποτα δεν έχει αλλάξει: Ο Ιησούς συνεχίζει να αγκαλιάζει τον έσχατο όπως και τον πρώτο, περιμένει ακόμα τον αναμάρτητο να ρίξει την πρώτη πέτρα και κυρίως χαμογελά πάντα σαν ακούει το «Μνήσθητι μου Κύριε εν τη Βασιλεία Σου». Τι κι αν ο νεαρός αυτόχειρας δεν το είπε; Πες το εσύ για λογαριασμό του, διάδοχε των αποστόλων, και να είσαι σίγουρος πως κι από τα δικά σου χείλη Εκείνος θα το δεχτεί…
Μάρω Σιδέρη
Υ.Γ. Θα ήθελα πολλή να το συζητήσομε.
Ποιος μπορεί να αρνηθεί την εξόδιο ακολουθία.
Συντονιστές: konstantinoupolitis, Συντονιστές
Ποιος μπορεί να αρνηθεί την εξόδιο ακολουθία; (ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ)
Αγαπητή κα Σιδέρη,
Μου είστε γνωστή από τα ενδιαφέροντα κείμενά σας (κάποια έχω φιλοξενήσει και στην ιστοσελίδα μου «Η ΑΛΛΗ ΟΨΙΣ» www.alopsis.gr ). Διάβασα με πολύ προσοχή τις σκέψεις σας για την τραγική περίπτωση αυτοκτονίας του 15χρονου. Γνωρίζω πως ότι γράφετε είναι καλοπροαίρετο από αγάπη για την Εκκλησία μας. Γι αυτό θα ήθελα να διαφωνήσω με κάποια σημεία του κειμένου σας.
Κατ αρχήν θα ήθελα να ερωτήσω: Είναι τελικά αυστηρός ένας ιερέας που εφαρμόζει έναν ιερό κανόνα ή άραγε ο κανόνας αυτός καθαυτός; Κι αν είναι αυστηρός ο κανόνας, άραγε εμείς είμαστε περισσότερο επιεικείς από τους Αγιους Πατέρες που θέσπισαν τους ιερούς κανόνες; Έχουμε περισσότερο αγάπη για τους συνανθρώπους μας και ιδιαιτέρως για αγνά παιδιά, απ αυτούς;
Επίσης, δεν μπορούμε να ξέρουμε αν το παιδί στο «παρά ένα» όπως γράφετε μετανόησε άλλα το μόνο σίγουρο είναι ότι εάν ο Θεός θέλει να σώσει το παιδάκι θα το κάνει άσχετα αν έγινε εξόδιος ακολουθία ή όχι και άσχετα με το τι ορίζουν οι ιεροί κανόνες. Εμείς όμως είμαστε υποχρεωμένοι να λειτουργούμε με αγάπη αλλά να μην κάνουμε δική μας θεολογία.
Ίσως ο συγκεκριμένος ιερέας να έπρεπε να λειτουργήσει λίγο πιο διακριτικά. Δεν ξέρω. Καλό είναι να μην βγάζουμε γρήγορα συμπεράσματα ειδικά για ανθρώπους που δεν γνωρίζουμε. Ίσως ο ιερέας, σε προσωπικό επίπεδο να προσευχήθηκε για την ψυχή του παιδιού πολύ περισσότερο από όλους εμάς ή τους τραγικούς γονιούς!
Ξέρετε πολλά απ αυτά που συμβαίνουν στην Εκκλησία μας δίνουν μηνύματα και προς τους ζώντες. Φαντάζεστε τι θα μπορούσε να συμβεί εάν η Εκκλησία αμνήστευε με ευκολία την αυτοκτονία; Και είπαμε, καμιά δική μας ενέργεια δεν μπορεί να δεσμεύσει το έλεος του Θεού.
Επίσης επιτρέψτε μου να σας πω πως, κάποιες διαπιστώσεις στο κείμενό σας δεν προκύπτουν από την συγκεκριμένη ενέργεια του ιερέως ("πλανώνται πλάνη οικτρά όσοι πιστεύουν σ ένα Θεό μεσαιωνικό, της λογικής του τόσα παίρνω, τόσα δίνω, σ ένα Θεό που χαμογελά μόνο στους αγίους μα στους αμαρτωλούς δίνει κεραυνούς οργής και καζάνια αιώνιας καταδίκης!» ή «Πλανώνται πλάνη οικτρά όσοι πιστεύουν ότι η νεκρώσιμη ακολουθία είναι τελετή κοπής εισιτηρίου για τον Παράδεισο, στον οποίο έχουν δικαίωμα να ελπίζουν μόνο όσοι έζησαν κατά τας Γραφάς» ή «Πλανώνται πλάνη οικτρά όσοι πιστεύουν ότι η Εκκλησία μπορεί να κρατήσει την προσευχή της για τους καλούς και να χαρίσει τη στοργή της μόνο στους συγγενείς των αγίων» ή «Ας το θυμούνται αυτό οι υπηρέτες του Ιησού κι ας πάψουν να γίνονται από Γραμματείς, Φαρισαίοι:». Νομίζω πως τα συγκεκριμένα αποσπάσματα προσδίδουν πρόθεση και κακή προαίρεση στον ιερέα και ίσως αυτό να είναι άδικο.
Προτείνω να ζητήσουμε ο καθένας μυστικά απ τον Κύριό μας το παιδάκι να αναπαύσει και εμάς να ελεήσει.
Μετά τιμής
Χρήστος
Μου είστε γνωστή από τα ενδιαφέροντα κείμενά σας (κάποια έχω φιλοξενήσει και στην ιστοσελίδα μου «Η ΑΛΛΗ ΟΨΙΣ» www.alopsis.gr ). Διάβασα με πολύ προσοχή τις σκέψεις σας για την τραγική περίπτωση αυτοκτονίας του 15χρονου. Γνωρίζω πως ότι γράφετε είναι καλοπροαίρετο από αγάπη για την Εκκλησία μας. Γι αυτό θα ήθελα να διαφωνήσω με κάποια σημεία του κειμένου σας.
Κατ αρχήν θα ήθελα να ερωτήσω: Είναι τελικά αυστηρός ένας ιερέας που εφαρμόζει έναν ιερό κανόνα ή άραγε ο κανόνας αυτός καθαυτός; Κι αν είναι αυστηρός ο κανόνας, άραγε εμείς είμαστε περισσότερο επιεικείς από τους Αγιους Πατέρες που θέσπισαν τους ιερούς κανόνες; Έχουμε περισσότερο αγάπη για τους συνανθρώπους μας και ιδιαιτέρως για αγνά παιδιά, απ αυτούς;
Επίσης, δεν μπορούμε να ξέρουμε αν το παιδί στο «παρά ένα» όπως γράφετε μετανόησε άλλα το μόνο σίγουρο είναι ότι εάν ο Θεός θέλει να σώσει το παιδάκι θα το κάνει άσχετα αν έγινε εξόδιος ακολουθία ή όχι και άσχετα με το τι ορίζουν οι ιεροί κανόνες. Εμείς όμως είμαστε υποχρεωμένοι να λειτουργούμε με αγάπη αλλά να μην κάνουμε δική μας θεολογία.
Ίσως ο συγκεκριμένος ιερέας να έπρεπε να λειτουργήσει λίγο πιο διακριτικά. Δεν ξέρω. Καλό είναι να μην βγάζουμε γρήγορα συμπεράσματα ειδικά για ανθρώπους που δεν γνωρίζουμε. Ίσως ο ιερέας, σε προσωπικό επίπεδο να προσευχήθηκε για την ψυχή του παιδιού πολύ περισσότερο από όλους εμάς ή τους τραγικούς γονιούς!
Ξέρετε πολλά απ αυτά που συμβαίνουν στην Εκκλησία μας δίνουν μηνύματα και προς τους ζώντες. Φαντάζεστε τι θα μπορούσε να συμβεί εάν η Εκκλησία αμνήστευε με ευκολία την αυτοκτονία; Και είπαμε, καμιά δική μας ενέργεια δεν μπορεί να δεσμεύσει το έλεος του Θεού.
Επίσης επιτρέψτε μου να σας πω πως, κάποιες διαπιστώσεις στο κείμενό σας δεν προκύπτουν από την συγκεκριμένη ενέργεια του ιερέως ("πλανώνται πλάνη οικτρά όσοι πιστεύουν σ ένα Θεό μεσαιωνικό, της λογικής του τόσα παίρνω, τόσα δίνω, σ ένα Θεό που χαμογελά μόνο στους αγίους μα στους αμαρτωλούς δίνει κεραυνούς οργής και καζάνια αιώνιας καταδίκης!» ή «Πλανώνται πλάνη οικτρά όσοι πιστεύουν ότι η νεκρώσιμη ακολουθία είναι τελετή κοπής εισιτηρίου για τον Παράδεισο, στον οποίο έχουν δικαίωμα να ελπίζουν μόνο όσοι έζησαν κατά τας Γραφάς» ή «Πλανώνται πλάνη οικτρά όσοι πιστεύουν ότι η Εκκλησία μπορεί να κρατήσει την προσευχή της για τους καλούς και να χαρίσει τη στοργή της μόνο στους συγγενείς των αγίων» ή «Ας το θυμούνται αυτό οι υπηρέτες του Ιησού κι ας πάψουν να γίνονται από Γραμματείς, Φαρισαίοι:». Νομίζω πως τα συγκεκριμένα αποσπάσματα προσδίδουν πρόθεση και κακή προαίρεση στον ιερέα και ίσως αυτό να είναι άδικο.
Προτείνω να ζητήσουμε ο καθένας μυστικά απ τον Κύριό μας το παιδάκι να αναπαύσει και εμάς να ελεήσει.
Μετά τιμής
Χρήστος
-
g_aggelos
- Κορυφαίος Αποστολέας
- Δημοσιεύσεις: 1474
- Εγγραφή: Πέμ Φεβ 24, 2005 6:00 am
- Τοποθεσία: Άγγελος @ Αθήνα
- Επικοινωνία:
Θα συμφωνήσω στα περισσότερα σημεία με τον φίλο μας chrisden.
Πιστεύω ότι συμβάντα τέτοια πιστεύω ότι υπάρχουν σε καθημερινή βάση.
Σίγουρα η αντιμετώπιση από το ιερέα θα πρέπει να είναι πολύ διακριτική και να αντιμετωπίσει το θέμα με αγάπη. Σίγουρα όμως και η αγωνία των συγγενών, για την τύχη της ψυχής του ανθρώπου τους είναι πολύ μεγάλη. Για τον λόγο αυτό πολλοί συγγενείς αποκρύπτουν το συμβάν, πράγμα που πιστεύω ότι είναι μέγα λάθος για την περίπτωση αυτή.
Σε παρόμοια περίπτωση, που έτυχε σε γνωστό μου άνθρωπο, ο ιερέας του χωριού δεν δέχτηκε να "διαβάσει" την αυτόχειρα, που έθεσε τέλος στην ζωή της γιατί αισθανόταν βάρος για τα παιδιά της. Την φέρανε λοιπόν στην Αθήνα, και όλα κύλησαν κανονικά, αφού εξηγήσανε στον ιερέα, έκρινε ότι έπρεπε να το κάνει.
Για να μην πολυλογώ θα σας δώσω τα λόγια του Π. Αρσένιου, όταν ρωτήθηκε για το θέμα....
2. Μπορούμε να μνημονεύουμε τους αυτόχειρες;
Όχι διότι η ζωή είναι ένα θεμελιώδες δικαίωμα, το οποίο ευρίσκεται μόνο στην διάθεση του Θεού. Αυτοί ακύρωσαν μόνοι τους αυτό το δικαίωμα και συνεπώς δεν μπορούν να σωθούν. Παρ' όλα αυτά όμως βρήκα μία μέθοδο: Να μνημονεύονται οι πλησιέστεροι νεκροί συγγενείς του αυτόχειρας, χωρίς όμως και το δικό του όνομα και στο τέλος να λέγεται: "Και πάντων των κεκοιμημένων πατέρων και αδελφών ημών...". Εγώ σαν ιερεύς έτσι πράττω και αφήνω στην διαθεσιμότητα του Θεού, τους μη μνημονευθέντες με τ' όνομά τους.
Ο τρόπος που εφεύρε ο Γέροντας π. Αρσένιος για την έμμεση μνημόνευση ενός αυτόχειρας, χωρίς το όνομά του, είναι άγνωστος στην μακραίωνη εκκλησιαστική μας παράδοση. Στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στο Αγιον Όρος συνιστάται υπό των Πνευματικόν μας η μνημόνευση τους με κομποσχοίνι κατά ιδίαν στο σπίτι υπό των συγγενών του αυτόχειρως και υπό των μοναχών στα κελιά τους. Ποτέ όμως δεν γίνεται μνημόνευση τους στην εκκλησία.....
http://www.pigizois.gr/index2.htm
Πιστεύω ότι συμβάντα τέτοια πιστεύω ότι υπάρχουν σε καθημερινή βάση.
Σίγουρα η αντιμετώπιση από το ιερέα θα πρέπει να είναι πολύ διακριτική και να αντιμετωπίσει το θέμα με αγάπη. Σίγουρα όμως και η αγωνία των συγγενών, για την τύχη της ψυχής του ανθρώπου τους είναι πολύ μεγάλη. Για τον λόγο αυτό πολλοί συγγενείς αποκρύπτουν το συμβάν, πράγμα που πιστεύω ότι είναι μέγα λάθος για την περίπτωση αυτή.
Σε παρόμοια περίπτωση, που έτυχε σε γνωστό μου άνθρωπο, ο ιερέας του χωριού δεν δέχτηκε να "διαβάσει" την αυτόχειρα, που έθεσε τέλος στην ζωή της γιατί αισθανόταν βάρος για τα παιδιά της. Την φέρανε λοιπόν στην Αθήνα, και όλα κύλησαν κανονικά, αφού εξηγήσανε στον ιερέα, έκρινε ότι έπρεπε να το κάνει.
Για να μην πολυλογώ θα σας δώσω τα λόγια του Π. Αρσένιου, όταν ρωτήθηκε για το θέμα....
2. Μπορούμε να μνημονεύουμε τους αυτόχειρες;
Όχι διότι η ζωή είναι ένα θεμελιώδες δικαίωμα, το οποίο ευρίσκεται μόνο στην διάθεση του Θεού. Αυτοί ακύρωσαν μόνοι τους αυτό το δικαίωμα και συνεπώς δεν μπορούν να σωθούν. Παρ' όλα αυτά όμως βρήκα μία μέθοδο: Να μνημονεύονται οι πλησιέστεροι νεκροί συγγενείς του αυτόχειρας, χωρίς όμως και το δικό του όνομα και στο τέλος να λέγεται: "Και πάντων των κεκοιμημένων πατέρων και αδελφών ημών...". Εγώ σαν ιερεύς έτσι πράττω και αφήνω στην διαθεσιμότητα του Θεού, τους μη μνημονευθέντες με τ' όνομά τους.
Ο τρόπος που εφεύρε ο Γέροντας π. Αρσένιος για την έμμεση μνημόνευση ενός αυτόχειρας, χωρίς το όνομά του, είναι άγνωστος στην μακραίωνη εκκλησιαστική μας παράδοση. Στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στο Αγιον Όρος συνιστάται υπό των Πνευματικόν μας η μνημόνευση τους με κομποσχοίνι κατά ιδίαν στο σπίτι υπό των συγγενών του αυτόχειρως και υπό των μοναχών στα κελιά τους. Ποτέ όμως δεν γίνεται μνημόνευση τους στην εκκλησία.....
http://www.pigizois.gr/index2.htm
-
Επισκέπτης
Re: Ποιος μπορεί να αρνηθεί την εξόδιο ακολουθία; (ΜΙΑ ΑΠΑΝΤ
chrisden έγραψε:Αγαπητή κα Σιδέρη,
Μου είστε γνωστή από τα ενδιαφέροντα κείμενά σας (κάποια έχω φιλοξενήσει και στην ιστοσελίδα μου «Η ΑΛΛΗ ΟΨΙΣ» www.alopsis.gr ). Διάβασα με πολύ προσοχή τις σκέψεις σας για την τραγική περίπτωση αυτοκτονίας του 15χρονου. Γνωρίζω πως ότι γράφετε είναι καλοπροαίρετο από αγάπη για την Εκκλησία μας. Γι αυτό θα ήθελα να διαφωνήσω με κάποια σημεία του κειμένου σας.
Κατ αρχήν θα ήθελα να ερωτήσω: Είναι τελικά αυστηρός ένας ιερέας που εφαρμόζει έναν ιερό κανόνα ή άραγε ο κανόνας αυτός καθαυτός; Κι αν είναι αυστηρός ο κανόνας, άραγε εμείς είμαστε περισσότερο επιεικείς από τους Αγιους Πατέρες που θέσπισαν τους ιερούς κανόνες; Έχουμε περισσότερο αγάπη για τους συνανθρώπους μας και ιδιαιτέρως για αγνά παιδιά, απ αυτούς;
Επίσης, δεν μπορούμε να ξέρουμε αν το παιδί στο «παρά ένα» όπως γράφετε μετανόησε άλλα το μόνο σίγουρο είναι ότι εάν ο Θεός θέλει να σώσει το παιδάκι θα το κάνει άσχετα αν έγινε εξόδιος ακολουθία ή όχι και άσχετα με το τι ορίζουν οι ιεροί κανόνες. Εμείς όμως είμαστε υποχρεωμένοι να λειτουργούμε με αγάπη αλλά να μην κάνουμε δική μας θεολογία.
Ίσως ο συγκεκριμένος ιερέας να έπρεπε να λειτουργήσει λίγο πιο διακριτικά. Δεν ξέρω. Καλό είναι να μην βγάζουμε γρήγορα συμπεράσματα ειδικά για ανθρώπους που δεν γνωρίζουμε. Ίσως ο ιερέας, σε προσωπικό επίπεδο να προσευχήθηκε για την ψυχή του παιδιού πολύ περισσότερο από όλους εμάς ή τους τραγικούς γονιούς!
Ξέρετε πολλά απ αυτά που συμβαίνουν στην Εκκλησία μας δίνουν μηνύματα και προς τους ζώντες. Φαντάζεστε τι θα μπορούσε να συμβεί εάν η Εκκλησία αμνήστευε με ευκολία την αυτοκτονία; Και είπαμε, καμιά δική μας ενέργεια δεν μπορεί να δεσμεύσει το έλεος του Θεού.
Επίσης επιτρέψτε μου να σας πω πως, κάποιες διαπιστώσεις στο κείμενό σας δεν προκύπτουν από την συγκεκριμένη ενέργεια του ιερέως ("πλανώνται πλάνη οικτρά όσοι πιστεύουν σ ένα Θεό μεσαιωνικό, της λογικής του τόσα παίρνω, τόσα δίνω, σ ένα Θεό που χαμογελά μόνο στους αγίους μα στους αμαρτωλούς δίνει κεραυνούς οργής και καζάνια αιώνιας καταδίκης!» ή «Πλανώνται πλάνη οικτρά όσοι πιστεύουν ότι η νεκρώσιμη ακολουθία είναι τελετή κοπής εισιτηρίου για τον Παράδεισο, στον οποίο έχουν δικαίωμα να ελπίζουν μόνο όσοι έζησαν κατά τας Γραφάς» ή «Πλανώνται πλάνη οικτρά όσοι πιστεύουν ότι η Εκκλησία μπορεί να κρατήσει την προσευχή της για τους καλούς και να χαρίσει τη στοργή της μόνο στους συγγενείς των αγίων» ή «Ας το θυμούνται αυτό οι υπηρέτες του Ιησού κι ας πάψουν να γίνονται από Γραμματείς, Φαρισαίοι:». Νομίζω πως τα συγκεκριμένα αποσπάσματα προσδίδουν πρόθεση και κακή προαίρεση στον ιερέα και ίσως αυτό να είναι άδικο.
Προτείνω να ζητήσουμε ο καθένας μυστικά απ τον Κύριό μας το παιδάκι να αναπαύσει και εμάς να ελεήσει.
Μετά τιμής
Χρήστος
-
Επισκέπτης
Σας ευχαριστώ για τις πολύτιμες παρατηρήσεις. Όντως υπάρχει έδαφος για συζήτηση με θέμα το αιώνιο πρόβλημα της στάσης που πρέπει η Εκκλησία να κρατήσει απέναντι στον κόσμο.
1. Ξεκινούμε από κοινή βάση: Πράγματι η αυτοκτονία αποτελεί σοβαρότατο αμάρτημα, πράγματι δηλώνει απιστία, πράγματι υπάρχει το ιστορικό προηγούμενο του Ιούδα ( αν και δεν μπορεί να συγκριθεί ένας μαθητής του Θεού με έναν άνθρωπο που δεν είχε προλάβει να Τον γνωρίσει) πράγματι οι άγιοι Πατέρες ( οι οποιοι επιτρέψτε μου να πω έζησαν σε εποχές ανάλογες της αυστηρότητάς τους) στηρίζουν τη θέση σας.
Μπορεί να είναι όμως αυτό αρκετό σήμερα; ταπεινά πιστεύω πως όχι. Θα ήταν αρκετό εάν η Εκκλησία ήταν ένας καθαρά ιστορικός οργανισμός, μια κοινωνία ανάμνήσεων χωρίς ρόλο στο σύγχρονο κόσμο και χωρίς επαφή με τις άλλες επιστημες του ανθρώπου. Πράγματι η αυτοκτονία αποτελεί αμάρτημα, όπως αναφέρουν οι Πατέρες, αλλά σήμερα, εκτός από τους θεόπνευστους Πατερικούς λόγους, έχουμε στη διάθεσή μας και τα Θεοφώτιστα ( γιατί και τους επιστήμονες ο Θεός τους φωτίζει) συμπεράσματα της ψυχιατρικής: όπως μου εξηγούσε ένας φίλος γιατρός η τάση του αυτόχειρα να μην φοβάται το θάνατο μπορεί να οφείλεται σε πρόσκαιρη ή μόνιμη υπολειτουργία του μηχανισμού της αυτοάμυνας πολύ δε περισσότερο όταν μιλάμε για έναν ανώριμο συναισθηματικά έφηβο. (διορθώστε μου την έλλειψη ιατρικών όρων, αλλά περιγράφω την κατάσταση με τα απλά λόγια που χρησιμοποίησε εκείνος για να μου εξηγήσει πως οδηγείται ένας άνθρωπος στην αυτοκτονία). Γι' αυτό δεν αυτοκτονούν όλοι όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα, χωρίς απαραίτητα να βρίσκονται κοντά στο θεό.
2. Η εξόδιος ακολουθία δε συνοδεύει μόνο το νεκρό αλλά και αυτούς που μένουν πίσω. Σκεφτείτε τους γονείς αυτού του παιδιού ( σκεφτείτε τους για λίγο ως άνθρωπος, χωρίς αναφορές σε πατερικούς λόγους- που αν και οφείλω να τους σεβαστώ ως ορθούς τους βρίσκω ψυχρούς μπροστά στο θρήνο του πενθούντος). Σκεφτείτε πως μοναδική παρηγοριά ενός γονιού που χάνει το παιδί του ή του κάθε ανθρώπου που χάνει το συγγενή ή το φίλο, είναι η ελπίδα του Παραδείσου και η παρουσία της Εκκλησίας στο πλευρό του. Πως θα στηριχθεί η μητέρα εκείνη όταν ο Ιερέας με μια πατερική ρήση δε δέχεται στον οίκο του Θεού το άμυαλο ή άπιστο, ή ακόμα αμαρτωλό παιδί της; με τι θάρρος θα προσευχηθεί η ίδια για την ψυχη του, εάν βλέπει τον "επί γης δικαστή να μην καταδέχεται να τον συνοδέψει στην αιώνια κατοικία; Ας δεχτώ ότι η άποψη που έχω για συγκεκριμένους ιερείς είναι λανθασμένη και οτι μυστικά προσεύχονται για τα θανάσιμα αμαρτήματά μας, χωρίς εμείς να το γνωρίζουμε; Γεγονός παραμένει ότι εκείνοι δίνουν την εικόνα πως στρέφουν την πλάτη στα πνευματικά παιδιά που από άγνοια, ή και από αλαζονία, έκαναν την απόλυτα λάθος επιλογή. Και μπορεί αυτό να είναι ορθό κατά το Ιερό Πηδάλιο, αλλά επί της ουσίας ποιον οφελεί; Μήπως θα πάψουν οι αυτοκτονίες εάν τηρηθούν οι Ιεροί Κανόνες, ή εάν δεν χρησιμοποιήσει η Εκκλησία την υπέροχη οικονομία; ΟΧΙ. Το μόνο που θα συμβεί ( ή Δυστυχώς συμβαίνει) είναι να απομακρυνθεί η Εκκλησία από τον κοσμικό άνθρωπο που δεν έχει την ευχέρεια ούτε τη σύνεση να βλέπει πνευματικά τη ζωή. Σκεφτείτε μόνο πως υπηρετώντας το γράμμα η Εκκλησία κινδυνεύει να απομακρύνει από τους κόλπους της ανθρώπους που τρομάζουν εύκολα. Ο Νεαρός αυτόχειρας είχε φίλους, παιδιά της ηλικίας του, που στο σχολείο διδάσκονται πως η Εκκλησία αποτελεί λιμάνι και πως ο Χριστός είναι Αγάπη. Τι να τους απαντήσω ως θεολόγος, εάν η εφαρμογή του Νόμου έβγαλε το φίλο τους έξω από το Ναό; Πως θα τους πείσω ότι ο ιερέας αναφέρει το όνομά του μυστικά, εάν έχει χαραχθεί η ακριβώς αντίθετη εικόνα στο μυαλό τους; Ποιος νεαρός θα ξαναμπεί μέσα σ' ένα Ναό και γιατί να το απαιτήσω; Πως να τους πω πως ο Χριστός όντως είναι αγάπη, χωρίς να καταντήσω γραφική; Γιατί, συγγνώμη που θα το πω, αλλά ο άνθρωπος του 21ου αιώνα δεν ενδιαφέρεται για κείμενα αν δε διαγνώσει την πρακτική εφαρμογή τους σήμερα, και ο μόνος που θα μπορούσε να νουθετήσει τα παιδιά αυτά ενάντια στην σε κάθε είδους αυτοκτονία θα ήταν ο ιερέας που θα κήδευε το φίλο. Χάθηκε μια σπουδαία ευκαιρία να ακούσουν οι έφηβοι την αλήθεια με στοργή ώστε να βγει κάτι καλό κι από την απερισκεψία του ενός να οφεληθούν 10. Τα προβλήματα που οδηγούν τον άνθρωπο σε τέτοια κατάσταση δε λύνονται με ανάγνωση των Πατερικών κειμένων. τα δάκρυα δε στεγνώνουν με το φούρδουλα αλλά με το χάδι και οι ψυχές δε στηρίζονται με την πληροφορία ότι η πληθώρα των αγίων Πατέρων έφτιαξε κανόνες που πρέπει να τηρηθούν πιστά, με οποιοδήποτε κόστος.
3. Σε καμιά περίπτωση δεν επιθυμώ να μειώσω την αξία των Ιερών κανόνων κι αν αυτή την εντύπωση έδωσα ζητώ συγγνώμη. Αυτό όμως που φοβάμαι είναι μήπως η Εκκλησία επαναλαμβάνει τα λάθη του παρελθόντος: Υπήρχε κάποτε ένας περιούσιος λαός που μιλούσε με το Θεό του και στα θεμέλια της πίστης του είχε τρανούς προφήτες. Μπροστά σ' αυτή την παρακαταθήκη όμως έφτασαν οι υπηρέτες του στο σημείο να υπηρετούν το γράμμα του Νόμου και να χάνουν την ουσία, προσβάλλοντας έτσι κι αυτούς τους προφήτες- πολύ δε περισσότερο τελικά τον ίδιο το θεό τους. Φοβάμαι επειδή πιστεύω ότι η αλαζονεία δε γνωρίζει σύνορα ούτε λαούς. Εάν συνέβη μια φορά τέτοιο λάθος μπορεί να ξαναγίνει με θύματα πάντα ανθρώπινες ψυχές. Ελπίζω- για το καλό όλων μας- να υπερβάλλω. Πάντως προσωπικά θεωρώ ότι όλα τα κείμενα περί Θεολογίας και όλες οι ερμηνείες και όλοι οι κανόνες υποκλίνονται μπροστά στο μεγαλείο της Αλήθειας: " ΠΑΤΕΡ ΑΦΕΣ ΑΥΤΟΙΣ. ΟΥ ΓΑΡ ΟΙΔΑΣΙ ΤΙ ΠΟΙΟΥΣΙ". έαν ο Θεός την ώρα του μαρτυρίου είχε λόγια ικεσίας για άφεση προς τους βλάσφημους και τους Θεοκτόνους, οι άνθρωποι οφείλουμε πολλά περισσότερα. Κι επειδή η εν λόγω προσευχή αναφέρεται σε κάθε σταυρωτή ( άρα σε κάθε αμαρτωλό) και δεν εξαιρεί κανέναν, είναι θαρρώ χρέος μας να μην εξαιρέσουμε Κανέναν, ιδιαίτερα σε χάλεπους καιρούς, όπου ούτε κι αυτή η Εκκλησία μοιάζει να υπακούει στους Ιερούς Κανόνες. Φυσικά μπορεί να κάνω λάθος,οπότε ας με συγχωρέσει ο θεός. Σας ευχαριστώ για τις παρατηρήσεις σας
Με απέραντο σεβασμό
Μάρω Σιδέρη
1. Ξεκινούμε από κοινή βάση: Πράγματι η αυτοκτονία αποτελεί σοβαρότατο αμάρτημα, πράγματι δηλώνει απιστία, πράγματι υπάρχει το ιστορικό προηγούμενο του Ιούδα ( αν και δεν μπορεί να συγκριθεί ένας μαθητής του Θεού με έναν άνθρωπο που δεν είχε προλάβει να Τον γνωρίσει) πράγματι οι άγιοι Πατέρες ( οι οποιοι επιτρέψτε μου να πω έζησαν σε εποχές ανάλογες της αυστηρότητάς τους) στηρίζουν τη θέση σας.
Μπορεί να είναι όμως αυτό αρκετό σήμερα; ταπεινά πιστεύω πως όχι. Θα ήταν αρκετό εάν η Εκκλησία ήταν ένας καθαρά ιστορικός οργανισμός, μια κοινωνία ανάμνήσεων χωρίς ρόλο στο σύγχρονο κόσμο και χωρίς επαφή με τις άλλες επιστημες του ανθρώπου. Πράγματι η αυτοκτονία αποτελεί αμάρτημα, όπως αναφέρουν οι Πατέρες, αλλά σήμερα, εκτός από τους θεόπνευστους Πατερικούς λόγους, έχουμε στη διάθεσή μας και τα Θεοφώτιστα ( γιατί και τους επιστήμονες ο Θεός τους φωτίζει) συμπεράσματα της ψυχιατρικής: όπως μου εξηγούσε ένας φίλος γιατρός η τάση του αυτόχειρα να μην φοβάται το θάνατο μπορεί να οφείλεται σε πρόσκαιρη ή μόνιμη υπολειτουργία του μηχανισμού της αυτοάμυνας πολύ δε περισσότερο όταν μιλάμε για έναν ανώριμο συναισθηματικά έφηβο. (διορθώστε μου την έλλειψη ιατρικών όρων, αλλά περιγράφω την κατάσταση με τα απλά λόγια που χρησιμοποίησε εκείνος για να μου εξηγήσει πως οδηγείται ένας άνθρωπος στην αυτοκτονία). Γι' αυτό δεν αυτοκτονούν όλοι όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα, χωρίς απαραίτητα να βρίσκονται κοντά στο θεό.
2. Η εξόδιος ακολουθία δε συνοδεύει μόνο το νεκρό αλλά και αυτούς που μένουν πίσω. Σκεφτείτε τους γονείς αυτού του παιδιού ( σκεφτείτε τους για λίγο ως άνθρωπος, χωρίς αναφορές σε πατερικούς λόγους- που αν και οφείλω να τους σεβαστώ ως ορθούς τους βρίσκω ψυχρούς μπροστά στο θρήνο του πενθούντος). Σκεφτείτε πως μοναδική παρηγοριά ενός γονιού που χάνει το παιδί του ή του κάθε ανθρώπου που χάνει το συγγενή ή το φίλο, είναι η ελπίδα του Παραδείσου και η παρουσία της Εκκλησίας στο πλευρό του. Πως θα στηριχθεί η μητέρα εκείνη όταν ο Ιερέας με μια πατερική ρήση δε δέχεται στον οίκο του Θεού το άμυαλο ή άπιστο, ή ακόμα αμαρτωλό παιδί της; με τι θάρρος θα προσευχηθεί η ίδια για την ψυχη του, εάν βλέπει τον "επί γης δικαστή να μην καταδέχεται να τον συνοδέψει στην αιώνια κατοικία; Ας δεχτώ ότι η άποψη που έχω για συγκεκριμένους ιερείς είναι λανθασμένη και οτι μυστικά προσεύχονται για τα θανάσιμα αμαρτήματά μας, χωρίς εμείς να το γνωρίζουμε; Γεγονός παραμένει ότι εκείνοι δίνουν την εικόνα πως στρέφουν την πλάτη στα πνευματικά παιδιά που από άγνοια, ή και από αλαζονία, έκαναν την απόλυτα λάθος επιλογή. Και μπορεί αυτό να είναι ορθό κατά το Ιερό Πηδάλιο, αλλά επί της ουσίας ποιον οφελεί; Μήπως θα πάψουν οι αυτοκτονίες εάν τηρηθούν οι Ιεροί Κανόνες, ή εάν δεν χρησιμοποιήσει η Εκκλησία την υπέροχη οικονομία; ΟΧΙ. Το μόνο που θα συμβεί ( ή Δυστυχώς συμβαίνει) είναι να απομακρυνθεί η Εκκλησία από τον κοσμικό άνθρωπο που δεν έχει την ευχέρεια ούτε τη σύνεση να βλέπει πνευματικά τη ζωή. Σκεφτείτε μόνο πως υπηρετώντας το γράμμα η Εκκλησία κινδυνεύει να απομακρύνει από τους κόλπους της ανθρώπους που τρομάζουν εύκολα. Ο Νεαρός αυτόχειρας είχε φίλους, παιδιά της ηλικίας του, που στο σχολείο διδάσκονται πως η Εκκλησία αποτελεί λιμάνι και πως ο Χριστός είναι Αγάπη. Τι να τους απαντήσω ως θεολόγος, εάν η εφαρμογή του Νόμου έβγαλε το φίλο τους έξω από το Ναό; Πως θα τους πείσω ότι ο ιερέας αναφέρει το όνομά του μυστικά, εάν έχει χαραχθεί η ακριβώς αντίθετη εικόνα στο μυαλό τους; Ποιος νεαρός θα ξαναμπεί μέσα σ' ένα Ναό και γιατί να το απαιτήσω; Πως να τους πω πως ο Χριστός όντως είναι αγάπη, χωρίς να καταντήσω γραφική; Γιατί, συγγνώμη που θα το πω, αλλά ο άνθρωπος του 21ου αιώνα δεν ενδιαφέρεται για κείμενα αν δε διαγνώσει την πρακτική εφαρμογή τους σήμερα, και ο μόνος που θα μπορούσε να νουθετήσει τα παιδιά αυτά ενάντια στην σε κάθε είδους αυτοκτονία θα ήταν ο ιερέας που θα κήδευε το φίλο. Χάθηκε μια σπουδαία ευκαιρία να ακούσουν οι έφηβοι την αλήθεια με στοργή ώστε να βγει κάτι καλό κι από την απερισκεψία του ενός να οφεληθούν 10. Τα προβλήματα που οδηγούν τον άνθρωπο σε τέτοια κατάσταση δε λύνονται με ανάγνωση των Πατερικών κειμένων. τα δάκρυα δε στεγνώνουν με το φούρδουλα αλλά με το χάδι και οι ψυχές δε στηρίζονται με την πληροφορία ότι η πληθώρα των αγίων Πατέρων έφτιαξε κανόνες που πρέπει να τηρηθούν πιστά, με οποιοδήποτε κόστος.
3. Σε καμιά περίπτωση δεν επιθυμώ να μειώσω την αξία των Ιερών κανόνων κι αν αυτή την εντύπωση έδωσα ζητώ συγγνώμη. Αυτό όμως που φοβάμαι είναι μήπως η Εκκλησία επαναλαμβάνει τα λάθη του παρελθόντος: Υπήρχε κάποτε ένας περιούσιος λαός που μιλούσε με το Θεό του και στα θεμέλια της πίστης του είχε τρανούς προφήτες. Μπροστά σ' αυτή την παρακαταθήκη όμως έφτασαν οι υπηρέτες του στο σημείο να υπηρετούν το γράμμα του Νόμου και να χάνουν την ουσία, προσβάλλοντας έτσι κι αυτούς τους προφήτες- πολύ δε περισσότερο τελικά τον ίδιο το θεό τους. Φοβάμαι επειδή πιστεύω ότι η αλαζονεία δε γνωρίζει σύνορα ούτε λαούς. Εάν συνέβη μια φορά τέτοιο λάθος μπορεί να ξαναγίνει με θύματα πάντα ανθρώπινες ψυχές. Ελπίζω- για το καλό όλων μας- να υπερβάλλω. Πάντως προσωπικά θεωρώ ότι όλα τα κείμενα περί Θεολογίας και όλες οι ερμηνείες και όλοι οι κανόνες υποκλίνονται μπροστά στο μεγαλείο της Αλήθειας: " ΠΑΤΕΡ ΑΦΕΣ ΑΥΤΟΙΣ. ΟΥ ΓΑΡ ΟΙΔΑΣΙ ΤΙ ΠΟΙΟΥΣΙ". έαν ο Θεός την ώρα του μαρτυρίου είχε λόγια ικεσίας για άφεση προς τους βλάσφημους και τους Θεοκτόνους, οι άνθρωποι οφείλουμε πολλά περισσότερα. Κι επειδή η εν λόγω προσευχή αναφέρεται σε κάθε σταυρωτή ( άρα σε κάθε αμαρτωλό) και δεν εξαιρεί κανέναν, είναι θαρρώ χρέος μας να μην εξαιρέσουμε Κανέναν, ιδιαίτερα σε χάλεπους καιρούς, όπου ούτε κι αυτή η Εκκλησία μοιάζει να υπακούει στους Ιερούς Κανόνες. Φυσικά μπορεί να κάνω λάθος,οπότε ας με συγχωρέσει ο θεός. Σας ευχαριστώ για τις παρατηρήσεις σας
Με απέραντο σεβασμό
Μάρω Σιδέρη
Ποιος μπορεί να αρνηθεί την εξόδιο ακολουθία;
Αγαπητή κα Σιδέρη,
Θα ήθελα να διατυπώσω μερικές παρατηρήσεις με αφορμή την απάντησή σας, με σεβασμό πάντα στο πρόσωπό σας:
1) Σχετικά με την «αυστηρότητα» και την «εποχή» των Πατέρων θα ήθελα να σχολιάσω πως θα πρέπει να μας προβληματίζει το γεγονός ότι πράγματι οι πατέρες σε μερικά ζητήματα ήταν αυστηροί. Με δεδομένη την αγάπη που είχαν προς τον άνθρωπο νομίζω ότι η απάντηση είναι ότι τους ενδιέφερε κυρίως η αλήθεια δηλ. η σωτηρία των ανθρώπων, χωρίς να παρασύρονται από συναισθηματισμούς. Και βεβαίως ο στόχος της θέωσης είναι ανεξάρτητος της εποχής.
2) Συμφωνώ ότι η εκκλησία δεν είναι μουσειακό είδος και ότι ενεργεί το Αγιον Πνεύμα αδιαλείπτως. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η εκκλησία θα πρέπει να κάνει εκπτώσεις σε σωτηριολογικά ζητήματα ανάλογα με την εποχή. Είναι άλλο πράγμα η ποιμαντική. Πολλές φορές το συναίσθημα μας οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα.
3) Σχετικά με την επιστήμη και τα συμπεράσματά της θα ήθελα να πω πως προσωπικά δεν έχω ιδιαίτερη εμπιστοσύνη στην επιστήμη (παρότι είμαι Πολιτικός Μηχανικός). Κι αυτό γιατί σήμερα συμπεραίνει έτσι και αύριο αλλιώς. Πόσες φορές νέες έρευνες έρχονται να αμφισβητήσουν παλαιότερα δεδομένα. Έπειτα θα πρέπει να σας πω πως δεν είναι όλα τα έργα των επιστημόνων αποτέλεσμα φωτισμού του Κυρίου μας! Ενώ αντίθετα η Ιερά Παράδοση και το Ευαγγέλιο δεν μπορούν να κάνουν λάθος. Τώρα αν η το παιδάκι είχε κάποια ψυχιατρική ανωμαλία αυτό δεν μπορώ να το γνωρίζω αλλά με ανακουφίζει η σκέψη ότι ο Παντογνώστης Θεός το γνωρίζει και θα πράξει με δικαιοσύνη!
4) Σχετικά με την κατάσταση των γονιών θα πρέπει να σας πω πως, ο ίδιος έχω τρία παιδιά και θα ήθελα να μου επιτρέψετε αυτές τις σκέψεις υπό το πρίσμα του γονέα. Ίσως θα ήταν μια καλή αφορμή εάν το επιθυμούν και αυτοί (οι γονείς) να προσεγγιστούν από τον ιερέα και να λάβουν με αγάπη και διάκριση κάποιες εξηγήσεις και ενημέρωση πάνω στο θέμα που πιθανόν να τους στηρίξει στην δύσκολη ώρα που περνούν.
5) Σε ότι αφορά την εικόνα που δίδεται στους λαϊκούς από τις πράξεις των ιερέων νομίζω πως θα συμφωνήσετε ότι η εικόνα αυτή είναι κακή για όσους δεν γνωρίζουν την πίστη μας και δεν θέλουν να την μάθουν. Δεν νομίζω πως είναι σωστός τρόπος προσέγγισης, των ανθρώπων που δεν ζουν μυστηριακή ζωή, η παρέκκλιση από τους κανόνες της Εκκλησίας. Γιατί η μικρή μου εμπειρία μου λέει πως και αν η εξόδιος ακολουθία γινόταν κανονικά και τότε ένα αρνητικά διακείμενος στην Εκκλησία δεν θα άλλαζε σε τίποτα. Επειδή αυτά τα ζητήματα είναι λεπτά και πολύπλοκα νομίζω πως κανείς με την αγία ζωή του μπορεί να προκαλέσει άλλους ανθρώπους στην Εκκλησία.
6) Μου προξένησε εντύπωση το γεγονός ότι αμφισβητείτε την ωφέλεια που θα έχει κανείς από την εφαρμογή των κανόνων του «ορθού» όπως λέτε Ιερού Πηδαλίου! Γιατί αποκλείετε ότι οι εφαρμογή των ιερών κανόνων θα έχει επίπτωση στις αυτοκτονίες; Δεν μπορώ να πιστέψω ότι οι θεόπνευστοι Πατέρες έγραψαν κάτι που δεν ωφελεί ή έχει ημερομηνία λήξεως. Επίσης έχω διαμορφώσει την εντύπωση (μπορεί να κάνω λάθος αλλά θα ήθελα να το σκεφθείτε) ότι η Εκκλησία θα πρέπει να πορεύεται πάνω στην ρήση: «Όποιος θέλει μπορεί να με ακολουθήσει σηκώνοντας τον σταυρό του». Δηλαδή ελεύθερα χωρίς ψέματα για την ευκολία του εγχειρήματος. Ως εκ τούτου η εκκλησία δεν έχει ανάγκη από οπαδούς. Για όσους επιλέξουν ελεύθερα η αγκαλιά της είναι ανοιχτή. Εμείς θα πρέπει να πλησιάσουμε την Εκκλησία και όχι αυτή εμάς με κοσμικούς όρους. Εμείς έχουμε την ανάγκη της! Καταλαβαίνω ότι χρειάζεται διάκριση και πως άστοχες ενέργειες απομακρύνουν τους ανθρώπους. Αλλά και από προσωπικό βίωμα θα σας πω πως η αρετή είναι αυτή που ελκύει τον κόσμο και όχι οι διάφορες προσαρμογές (βλέπε δυτικό χριστιανισμό).
7) Όχι η ευκαιρία δεν χάθηκε. Θα είμαι ο τελευταίος που θα σας υποδείξει τον τρόπο προσέγγισης των μαθητών σας. Είμαι όμως σίγουρος πως ο Θεός βλέποντας την προαίρεσή σας θα σας βοηθήσει να βρείτε τον τρόπο. Και είπαμε ότι αν τα παιδιά δούνε την πίστη και την αγάπη της κας Σιδέρη αργά ή γρήγορα θα πάρουν απαντήσεις στα ερωτηματικά που τους δημιουργήθηκαν από την «σκληρή» στάση της Εκκλησίας.
Συμφωνώ πως χρειάζεται προσοχή σε ότι αφορά το «γράμμα του νόμου» γι αυτό και πιστεύω πως πρέπει συνεχώς να ακούμε τις συμβουλές διακριτικών ιερέων και να διορθώνουμε την πορεία μας όπου παρεκκλίνουμε.
9) Τέλος θα ήθελα να παρατηρήσω πως σε κάποιους συλλογισμούς σας σχετικά με την στάση του Θεού προς τους αμαρτωλούς έχω την εντύπωση πως σας διαφεύγει πως το κλειδί της σωτηρίας (συγχωρέστε μου τον ίσως βαρύγδουπο όρο) είναι η μετάνοια! Και βέβαια δεν εξαιρείτε κανείς από την συγχώρεση των αμαρτιών του αρκεί όμως να μετανοήσει. Και προφανώς δεν δείχνει μετάνοια ένας αυτόχειρας. Για την περίπτωση ενός πνευματικά ανώριμου όπως είπατε (όπως το παιδάκι) ο Θεός γνωρίζει! Και επαναλαμβάνω πως ανακούφιση στο σκληρό γεγονός του θανάτου θα βρω στην σκέψη του Ελεήμονος και Δίκαιου Θεού και όχι στην δημιουργία μιας δικής μου θεολογίας ή θεωρίας!
Ο Θεός να σας έχει καλά και να με ελεεί!
Χρήστος
Θα ήθελα να διατυπώσω μερικές παρατηρήσεις με αφορμή την απάντησή σας, με σεβασμό πάντα στο πρόσωπό σας:
1) Σχετικά με την «αυστηρότητα» και την «εποχή» των Πατέρων θα ήθελα να σχολιάσω πως θα πρέπει να μας προβληματίζει το γεγονός ότι πράγματι οι πατέρες σε μερικά ζητήματα ήταν αυστηροί. Με δεδομένη την αγάπη που είχαν προς τον άνθρωπο νομίζω ότι η απάντηση είναι ότι τους ενδιέφερε κυρίως η αλήθεια δηλ. η σωτηρία των ανθρώπων, χωρίς να παρασύρονται από συναισθηματισμούς. Και βεβαίως ο στόχος της θέωσης είναι ανεξάρτητος της εποχής.
2) Συμφωνώ ότι η εκκλησία δεν είναι μουσειακό είδος και ότι ενεργεί το Αγιον Πνεύμα αδιαλείπτως. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η εκκλησία θα πρέπει να κάνει εκπτώσεις σε σωτηριολογικά ζητήματα ανάλογα με την εποχή. Είναι άλλο πράγμα η ποιμαντική. Πολλές φορές το συναίσθημα μας οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα.
3) Σχετικά με την επιστήμη και τα συμπεράσματά της θα ήθελα να πω πως προσωπικά δεν έχω ιδιαίτερη εμπιστοσύνη στην επιστήμη (παρότι είμαι Πολιτικός Μηχανικός). Κι αυτό γιατί σήμερα συμπεραίνει έτσι και αύριο αλλιώς. Πόσες φορές νέες έρευνες έρχονται να αμφισβητήσουν παλαιότερα δεδομένα. Έπειτα θα πρέπει να σας πω πως δεν είναι όλα τα έργα των επιστημόνων αποτέλεσμα φωτισμού του Κυρίου μας! Ενώ αντίθετα η Ιερά Παράδοση και το Ευαγγέλιο δεν μπορούν να κάνουν λάθος. Τώρα αν η το παιδάκι είχε κάποια ψυχιατρική ανωμαλία αυτό δεν μπορώ να το γνωρίζω αλλά με ανακουφίζει η σκέψη ότι ο Παντογνώστης Θεός το γνωρίζει και θα πράξει με δικαιοσύνη!
4) Σχετικά με την κατάσταση των γονιών θα πρέπει να σας πω πως, ο ίδιος έχω τρία παιδιά και θα ήθελα να μου επιτρέψετε αυτές τις σκέψεις υπό το πρίσμα του γονέα. Ίσως θα ήταν μια καλή αφορμή εάν το επιθυμούν και αυτοί (οι γονείς) να προσεγγιστούν από τον ιερέα και να λάβουν με αγάπη και διάκριση κάποιες εξηγήσεις και ενημέρωση πάνω στο θέμα που πιθανόν να τους στηρίξει στην δύσκολη ώρα που περνούν.
5) Σε ότι αφορά την εικόνα που δίδεται στους λαϊκούς από τις πράξεις των ιερέων νομίζω πως θα συμφωνήσετε ότι η εικόνα αυτή είναι κακή για όσους δεν γνωρίζουν την πίστη μας και δεν θέλουν να την μάθουν. Δεν νομίζω πως είναι σωστός τρόπος προσέγγισης, των ανθρώπων που δεν ζουν μυστηριακή ζωή, η παρέκκλιση από τους κανόνες της Εκκλησίας. Γιατί η μικρή μου εμπειρία μου λέει πως και αν η εξόδιος ακολουθία γινόταν κανονικά και τότε ένα αρνητικά διακείμενος στην Εκκλησία δεν θα άλλαζε σε τίποτα. Επειδή αυτά τα ζητήματα είναι λεπτά και πολύπλοκα νομίζω πως κανείς με την αγία ζωή του μπορεί να προκαλέσει άλλους ανθρώπους στην Εκκλησία.
6) Μου προξένησε εντύπωση το γεγονός ότι αμφισβητείτε την ωφέλεια που θα έχει κανείς από την εφαρμογή των κανόνων του «ορθού» όπως λέτε Ιερού Πηδαλίου! Γιατί αποκλείετε ότι οι εφαρμογή των ιερών κανόνων θα έχει επίπτωση στις αυτοκτονίες; Δεν μπορώ να πιστέψω ότι οι θεόπνευστοι Πατέρες έγραψαν κάτι που δεν ωφελεί ή έχει ημερομηνία λήξεως. Επίσης έχω διαμορφώσει την εντύπωση (μπορεί να κάνω λάθος αλλά θα ήθελα να το σκεφθείτε) ότι η Εκκλησία θα πρέπει να πορεύεται πάνω στην ρήση: «Όποιος θέλει μπορεί να με ακολουθήσει σηκώνοντας τον σταυρό του». Δηλαδή ελεύθερα χωρίς ψέματα για την ευκολία του εγχειρήματος. Ως εκ τούτου η εκκλησία δεν έχει ανάγκη από οπαδούς. Για όσους επιλέξουν ελεύθερα η αγκαλιά της είναι ανοιχτή. Εμείς θα πρέπει να πλησιάσουμε την Εκκλησία και όχι αυτή εμάς με κοσμικούς όρους. Εμείς έχουμε την ανάγκη της! Καταλαβαίνω ότι χρειάζεται διάκριση και πως άστοχες ενέργειες απομακρύνουν τους ανθρώπους. Αλλά και από προσωπικό βίωμα θα σας πω πως η αρετή είναι αυτή που ελκύει τον κόσμο και όχι οι διάφορες προσαρμογές (βλέπε δυτικό χριστιανισμό).
7) Όχι η ευκαιρία δεν χάθηκε. Θα είμαι ο τελευταίος που θα σας υποδείξει τον τρόπο προσέγγισης των μαθητών σας. Είμαι όμως σίγουρος πως ο Θεός βλέποντας την προαίρεσή σας θα σας βοηθήσει να βρείτε τον τρόπο. Και είπαμε ότι αν τα παιδιά δούνε την πίστη και την αγάπη της κας Σιδέρη αργά ή γρήγορα θα πάρουν απαντήσεις στα ερωτηματικά που τους δημιουργήθηκαν από την «σκληρή» στάση της Εκκλησίας.
Συμφωνώ πως χρειάζεται προσοχή σε ότι αφορά το «γράμμα του νόμου» γι αυτό και πιστεύω πως πρέπει συνεχώς να ακούμε τις συμβουλές διακριτικών ιερέων και να διορθώνουμε την πορεία μας όπου παρεκκλίνουμε.9) Τέλος θα ήθελα να παρατηρήσω πως σε κάποιους συλλογισμούς σας σχετικά με την στάση του Θεού προς τους αμαρτωλούς έχω την εντύπωση πως σας διαφεύγει πως το κλειδί της σωτηρίας (συγχωρέστε μου τον ίσως βαρύγδουπο όρο) είναι η μετάνοια! Και βέβαια δεν εξαιρείτε κανείς από την συγχώρεση των αμαρτιών του αρκεί όμως να μετανοήσει. Και προφανώς δεν δείχνει μετάνοια ένας αυτόχειρας. Για την περίπτωση ενός πνευματικά ανώριμου όπως είπατε (όπως το παιδάκι) ο Θεός γνωρίζει! Και επαναλαμβάνω πως ανακούφιση στο σκληρό γεγονός του θανάτου θα βρω στην σκέψη του Ελεήμονος και Δίκαιου Θεού και όχι στην δημιουργία μιας δικής μου θεολογίας ή θεωρίας!
Ο Θεός να σας έχει καλά και να με ελεεί!
Χρήστος
-
Επισκέπτης
-
Επισκέπτης
Αγαπημένοι μου,
Εύκολο να κρίνεις, δύσκολο να αυτοκρίνεσαι, μα τούτη τη φορά θα το τολμήσω. Αφορμή για τις σκέψεις μου στάθηκε μια σειρά από συζητήσεις που ακολούθησαν την άποψή μου γύρω από τη στάση της Εκκλησίας απέναντι στην αυτοκτονία. Έλεγα λοιπόν ότι είναι υποκριτικό να μιλούμε για θεό αγάπης μα να μην κηδεύουμε αυτόχειρες κι αυτό έφερε πολλές συμφωνίες και διαφωνίες, χρήσιμες και οι δύο. Η αλήθεια είναι ότι στο ζήτημα αυτό έχω - όπως πολλοί από εσάς - μια ευαισθησια. Αλήθεια είναι επίσης ότι παρά τις συζητήσεις στην ψυχή μου δεν έχουν μιλήσει ακόμα οι λόγοι για τους οποίους οι Πατέρες έχουν αφήσει τόσο αυστηρή παρακαταθήκη, και ότι δυσκολεύομαι να αποδεχτώ μια τέτοια στάση. Επειδή όμως φοβάμαι μήπως παρεξηγηθώ ( γιατί εκείνος που δημοσιοποιεί την άποψή του αποκτά μια δύναμη που μερικές φορές δεν μπορεί να ελέγξει) ωφείλω να ομολογήσω τα εξής:
α) μολονότι οι πατερικοί λόγοι με μπερδεύουν, ( στην περίπτωση της αυτοχειρίας μάλιστα με εξοργίζουν), σε καμιά περίπτωση δεν φιλοδοξώ να τους αλλάξω ή να τους ακυρώσω. Το ότι δεν συμφωνώ το ομολογώ, γιατί δεν μπορώ να πω ψέματα σε κανέναν - πολύ περισσότερο στον εαυτό μου. Επειδή όμως δε δέχομαι "να έρθουν τα άγρια και να διώξουν τα ήμερα" , αν και άγρια η ίδια στο χαρακτήρα, δεν θέλω να διώξω τα ήμερα και ζητώ συγγνώμη εάν έδωσα τέτοια εντύπωση.
β) Κάποιος καλός φίλος στη διάρκεια μιας συζήτησης μου είπε πως "αυτή είναι η εκκλησία, εάν δε σ' αρέσει φύγε!" και αυτό με προβλημάτισε. ΝΑΙ ο φίλος μου είχε δίκιο. Μπορεί ως νέος άνθρωπος να μην συμφωνώ με τις "παλιομοδίτικες" θέσεις της Εκκλησίας, αλλά δεν μπορώ να τις προσαρμόσω κατά πως μ' αρέσει εμένα. Από την άλλη μου αρέσει που είμαι κομμάτι της, ακόμα κι αν δεν είμαι το πιο υπάκουο, οπότε λέω να μείνω και να κάνω υπομονή σ' ότι δε μου αρέσει.
ζητώ συγγνώμη για την όποια ασάφεια...(ιδιαίτερα μάλιστα ζητώ συγγνώμη από όσους πλήγωσα)
Με σεβασμό
Μάρω Σιδέρη
Εύκολο να κρίνεις, δύσκολο να αυτοκρίνεσαι, μα τούτη τη φορά θα το τολμήσω. Αφορμή για τις σκέψεις μου στάθηκε μια σειρά από συζητήσεις που ακολούθησαν την άποψή μου γύρω από τη στάση της Εκκλησίας απέναντι στην αυτοκτονία. Έλεγα λοιπόν ότι είναι υποκριτικό να μιλούμε για θεό αγάπης μα να μην κηδεύουμε αυτόχειρες κι αυτό έφερε πολλές συμφωνίες και διαφωνίες, χρήσιμες και οι δύο. Η αλήθεια είναι ότι στο ζήτημα αυτό έχω - όπως πολλοί από εσάς - μια ευαισθησια. Αλήθεια είναι επίσης ότι παρά τις συζητήσεις στην ψυχή μου δεν έχουν μιλήσει ακόμα οι λόγοι για τους οποίους οι Πατέρες έχουν αφήσει τόσο αυστηρή παρακαταθήκη, και ότι δυσκολεύομαι να αποδεχτώ μια τέτοια στάση. Επειδή όμως φοβάμαι μήπως παρεξηγηθώ ( γιατί εκείνος που δημοσιοποιεί την άποψή του αποκτά μια δύναμη που μερικές φορές δεν μπορεί να ελέγξει) ωφείλω να ομολογήσω τα εξής:
α) μολονότι οι πατερικοί λόγοι με μπερδεύουν, ( στην περίπτωση της αυτοχειρίας μάλιστα με εξοργίζουν), σε καμιά περίπτωση δεν φιλοδοξώ να τους αλλάξω ή να τους ακυρώσω. Το ότι δεν συμφωνώ το ομολογώ, γιατί δεν μπορώ να πω ψέματα σε κανέναν - πολύ περισσότερο στον εαυτό μου. Επειδή όμως δε δέχομαι "να έρθουν τα άγρια και να διώξουν τα ήμερα" , αν και άγρια η ίδια στο χαρακτήρα, δεν θέλω να διώξω τα ήμερα και ζητώ συγγνώμη εάν έδωσα τέτοια εντύπωση.
β) Κάποιος καλός φίλος στη διάρκεια μιας συζήτησης μου είπε πως "αυτή είναι η εκκλησία, εάν δε σ' αρέσει φύγε!" και αυτό με προβλημάτισε. ΝΑΙ ο φίλος μου είχε δίκιο. Μπορεί ως νέος άνθρωπος να μην συμφωνώ με τις "παλιομοδίτικες" θέσεις της Εκκλησίας, αλλά δεν μπορώ να τις προσαρμόσω κατά πως μ' αρέσει εμένα. Από την άλλη μου αρέσει που είμαι κομμάτι της, ακόμα κι αν δεν είμαι το πιο υπάκουο, οπότε λέω να μείνω και να κάνω υπομονή σ' ότι δε μου αρέσει.
ζητώ συγγνώμη για την όποια ασάφεια...(ιδιαίτερα μάλιστα ζητώ συγγνώμη από όσους πλήγωσα)
Με σεβασμό
Μάρω Σιδέρη
-
Επισκέπτης
Αγαπητοί φίλοι,
εγώ με τη σειρά μου ως αγνοών, απορών και σκεπτόμενος θα ήθελα να προσθέσω τις δικές μου παρατηρήσεις. Ίσως λίγο σκόρπια, γιατί είναι πολλά τα ερωτήματα και ακουμπούν πολλές θεολογικές περιοχές.
Κατ' αρχάς δεν ξέρω τι ακριβώς εννοούμε λέγοντας Ιερούς Κανόνες. Λόγους Πατέρων, Κανόνες Οικουμενικών Συνόδων ή κάτι άλλο; Προσωπική μου άποψη είναι ότι οι λόγοι των Πατέρων δεν μπορούν να εκληφθούν ως θεόπνευστα κείμενα. Ας μην ξεχνάμε και τις αντιδικίες και ασυμφωνίες των Πατέρων. Περιέχουν βαθιές αλήθειες τις οποίες καλούμαστε με κριτική να κατανοήσουμε και να βιώσουμε. Αλλά μπορεί να περιέχουν και σφάλματα. Οι λόγοι των Πατέρων νομίζω είναι ανθρώπινες κρίσεις και αντανακλούν τα βιώματά τους και την πεπερασμένη λογική τους. Επίσης, έχω την εντύπωση ότι πολλοί κανόνες γράφτηκαν με κάποιο προληπτικό και ποιμαντικό χαρακτήρα και η καταστρατήγησή τους δεν επιφέρει αυτόματα και τις αναγραφόμενες συνέπειες. Είναι γνωστά τα παραδείγματα εξομολόγων αυστηρών παλαιότερα οι οποίοι χρησιμοποιώντας το Πηδάλιο σου επέβαλαν αποχή από τη Θεία Κοινωνία για μερικές δεκαετίες. Δε νομίζω ότι αυτό συνάδει πάντως με το πνεύμα της Εκκλησίας. Κάθε ένας μας μπροστά στο Θεό και την Εκκλησία είναι ένα αυτοτελές, μοναδικό πρόσωπο και επομένως δεν μπορεί να αντιμετωπιζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο-συνταγή. Γενικές κατευθύνσεις οπωσδήποτε υπάρχουν και ισχύουν για την πλειοψηφεία. Αλλά υπάρχει και η οικονομία, όπως είπε η κυρία Σιδέρη. Φυσικά εδώ θέλει πολλή διάκριση για να μη γίνεται κατάχρηση, όπως σήμερα συνήθως γίνεται. Το ερώτημα βεβαίως είναι αν την έχουμε. Ας έχουμε πάντως υπ' όψιν την ατελή φύση μας και ότι ο Θεός ακόμα και μέσα από τα λάθη μας (λανθασμένη τήρηση κανόνων ή λανθασμένη χρήση της οικονομίας) θα χαράξει ανεμπόδιστα το δρόμο της σωτηρίας μας.
Το δεύτερο ερώτημά μου είναι το εξής. Αφού ο Θεός, όπως λέει ο Χρήστος, ξέρει τα πλάσματά του και θα πράξει τα δέοντα σύμφωνα με το Έλεός του και αφού η Αγάπη του είναι απέραντη και άπειρη, τι θέση έχει η προσευχή μας στην εξόδιο ακολουθία ή στα μνημόσυνα για την ψυχή του κεκοιμημένου; Ρωτάω εν αγνοία. Λέμε π.χ. ότι κάνουμε μνημόσυνα για τη σωτηρία της ψυχής των κεκοιμημένων. Μα η Αγάπη του Θεού είναι τόση που νομίζω δε θα περιμένει τη δική μας προσευχή για να σώσει την ψυχή τους. Αυτό το καταθέτω ως απορία.
Επίσης, είμαστε σίγουροι ότι προϋπόθεση της συγχώρησης είναι η μετάνοια εκ μέρους του αμαρτήσαντος; Γιατί έχω ακούσει μία θεωρία, νομίζω του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, που μιλάει για σωτηρία ολοκλήρου του σύμπαντος μέσω της άπειρης Αγάπης του Θεού. Πάντα μου φαινότανε περίεργη η σκέψη ότι, ως ανταπόδοση ή ως συνέχεια των όσων πράξαμε σε αυτή τη ζωή, έρχεται η άλλη, στην οποία σα να είναι δεσμευμένος ο Θεός στην κρίση του. Αν Εκείνος θέλει να μας σώσει, θα μας σώσει ακόμα κι αν δεν μετανοήσαμε σε αυτή τη ζωή. Το "Δικαιοκρίτης" δεν έχει να κάνει με ανθρώπινες αντιλήψεις δικαιοσύνης. Για την ανθρώπινη λογική νομίζω ο Θεός είναι ευτυχώς άδικος. Είναι σίγουρο επίσης ότι μετά θάνατον δεν έχεις δυνατότητα μετανοίας; Και πώς μετενόησαν και πίστεψαν οι νεκροί κατά την κάθοδο του Κυρίου στον Αδη; Πώς ερμηνεύεται η παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου, κατά την οποία ο πλούσιος φαίνεται μετά θάνατον μετανοημένος; Μήπως τελικά όλη αυτή η Θεολογία γύρω από αυτά τα πράγματα υπάρχει (καλώς) για να εντείνει τον αγώνα μας και να μην πέφτουμε σε αδιαφορία; Μήπως τελικά η Εκκλησία δείχνει ασφαλή δρόμο βίωσης της Αλήθειας, χωρίς όμως να προδικάζει τη σωτηρία των ανθρώπων; Δε νομίζω ότι μπορούμε να προδικάζουμε την θέληση του Θεού. Δεν φτάνει σε τέτοια ύψη η πεπερασμένη λογική μας. Ευτυχώς.
Όσον αφορά τον Ιερό Κανόνα (να δούμε όπως είπα και τι ακριβώς εννοούμε και πού υπάρχει ο συγκεκριμένος Κανόνας) που αρνείται την εξόδιο ακολουθία ενός αυτόχειρα, ίσως και αυτόν θα έπρεπε να τον δούμε ως ποιναντική πρόνοια της Εκκλησίας προς αποφυγήν της πράξης αυτής. Αυτό λειτουργεί ως κικλίδωμα για να στηριζόμαστε στην πορεία μας προς τη Θέωση, ενόσω ζούμε. Είναι ο ασφαλής δρόμος αυτός, ο οποίος μας φέρνει σε επαφή με το Θεό, ενόσω ζουμε (ξαναλέω). Τώρα τι συμβαίνει αφού πεθάνουμε, έστω και ως αυτόχειρες, μόνο ο Θεός το ξέρει και εκείνος θα το αποφασίσει. Δε νομίζω ότι η βούλησή του χωράει σε όρια και κανόνες.
Με αγάπη,
Δημήτρης Μαντζούρης
εγώ με τη σειρά μου ως αγνοών, απορών και σκεπτόμενος θα ήθελα να προσθέσω τις δικές μου παρατηρήσεις. Ίσως λίγο σκόρπια, γιατί είναι πολλά τα ερωτήματα και ακουμπούν πολλές θεολογικές περιοχές.
Κατ' αρχάς δεν ξέρω τι ακριβώς εννοούμε λέγοντας Ιερούς Κανόνες. Λόγους Πατέρων, Κανόνες Οικουμενικών Συνόδων ή κάτι άλλο; Προσωπική μου άποψη είναι ότι οι λόγοι των Πατέρων δεν μπορούν να εκληφθούν ως θεόπνευστα κείμενα. Ας μην ξεχνάμε και τις αντιδικίες και ασυμφωνίες των Πατέρων. Περιέχουν βαθιές αλήθειες τις οποίες καλούμαστε με κριτική να κατανοήσουμε και να βιώσουμε. Αλλά μπορεί να περιέχουν και σφάλματα. Οι λόγοι των Πατέρων νομίζω είναι ανθρώπινες κρίσεις και αντανακλούν τα βιώματά τους και την πεπερασμένη λογική τους. Επίσης, έχω την εντύπωση ότι πολλοί κανόνες γράφτηκαν με κάποιο προληπτικό και ποιμαντικό χαρακτήρα και η καταστρατήγησή τους δεν επιφέρει αυτόματα και τις αναγραφόμενες συνέπειες. Είναι γνωστά τα παραδείγματα εξομολόγων αυστηρών παλαιότερα οι οποίοι χρησιμοποιώντας το Πηδάλιο σου επέβαλαν αποχή από τη Θεία Κοινωνία για μερικές δεκαετίες. Δε νομίζω ότι αυτό συνάδει πάντως με το πνεύμα της Εκκλησίας. Κάθε ένας μας μπροστά στο Θεό και την Εκκλησία είναι ένα αυτοτελές, μοναδικό πρόσωπο και επομένως δεν μπορεί να αντιμετωπιζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο-συνταγή. Γενικές κατευθύνσεις οπωσδήποτε υπάρχουν και ισχύουν για την πλειοψηφεία. Αλλά υπάρχει και η οικονομία, όπως είπε η κυρία Σιδέρη. Φυσικά εδώ θέλει πολλή διάκριση για να μη γίνεται κατάχρηση, όπως σήμερα συνήθως γίνεται. Το ερώτημα βεβαίως είναι αν την έχουμε. Ας έχουμε πάντως υπ' όψιν την ατελή φύση μας και ότι ο Θεός ακόμα και μέσα από τα λάθη μας (λανθασμένη τήρηση κανόνων ή λανθασμένη χρήση της οικονομίας) θα χαράξει ανεμπόδιστα το δρόμο της σωτηρίας μας.
Το δεύτερο ερώτημά μου είναι το εξής. Αφού ο Θεός, όπως λέει ο Χρήστος, ξέρει τα πλάσματά του και θα πράξει τα δέοντα σύμφωνα με το Έλεός του και αφού η Αγάπη του είναι απέραντη και άπειρη, τι θέση έχει η προσευχή μας στην εξόδιο ακολουθία ή στα μνημόσυνα για την ψυχή του κεκοιμημένου; Ρωτάω εν αγνοία. Λέμε π.χ. ότι κάνουμε μνημόσυνα για τη σωτηρία της ψυχής των κεκοιμημένων. Μα η Αγάπη του Θεού είναι τόση που νομίζω δε θα περιμένει τη δική μας προσευχή για να σώσει την ψυχή τους. Αυτό το καταθέτω ως απορία.
Επίσης, είμαστε σίγουροι ότι προϋπόθεση της συγχώρησης είναι η μετάνοια εκ μέρους του αμαρτήσαντος; Γιατί έχω ακούσει μία θεωρία, νομίζω του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, που μιλάει για σωτηρία ολοκλήρου του σύμπαντος μέσω της άπειρης Αγάπης του Θεού. Πάντα μου φαινότανε περίεργη η σκέψη ότι, ως ανταπόδοση ή ως συνέχεια των όσων πράξαμε σε αυτή τη ζωή, έρχεται η άλλη, στην οποία σα να είναι δεσμευμένος ο Θεός στην κρίση του. Αν Εκείνος θέλει να μας σώσει, θα μας σώσει ακόμα κι αν δεν μετανοήσαμε σε αυτή τη ζωή. Το "Δικαιοκρίτης" δεν έχει να κάνει με ανθρώπινες αντιλήψεις δικαιοσύνης. Για την ανθρώπινη λογική νομίζω ο Θεός είναι ευτυχώς άδικος. Είναι σίγουρο επίσης ότι μετά θάνατον δεν έχεις δυνατότητα μετανοίας; Και πώς μετενόησαν και πίστεψαν οι νεκροί κατά την κάθοδο του Κυρίου στον Αδη; Πώς ερμηνεύεται η παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου, κατά την οποία ο πλούσιος φαίνεται μετά θάνατον μετανοημένος; Μήπως τελικά όλη αυτή η Θεολογία γύρω από αυτά τα πράγματα υπάρχει (καλώς) για να εντείνει τον αγώνα μας και να μην πέφτουμε σε αδιαφορία; Μήπως τελικά η Εκκλησία δείχνει ασφαλή δρόμο βίωσης της Αλήθειας, χωρίς όμως να προδικάζει τη σωτηρία των ανθρώπων; Δε νομίζω ότι μπορούμε να προδικάζουμε την θέληση του Θεού. Δεν φτάνει σε τέτοια ύψη η πεπερασμένη λογική μας. Ευτυχώς.
Όσον αφορά τον Ιερό Κανόνα (να δούμε όπως είπα και τι ακριβώς εννοούμε και πού υπάρχει ο συγκεκριμένος Κανόνας) που αρνείται την εξόδιο ακολουθία ενός αυτόχειρα, ίσως και αυτόν θα έπρεπε να τον δούμε ως ποιναντική πρόνοια της Εκκλησίας προς αποφυγήν της πράξης αυτής. Αυτό λειτουργεί ως κικλίδωμα για να στηριζόμαστε στην πορεία μας προς τη Θέωση, ενόσω ζούμε. Είναι ο ασφαλής δρόμος αυτός, ο οποίος μας φέρνει σε επαφή με το Θεό, ενόσω ζουμε (ξαναλέω). Τώρα τι συμβαίνει αφού πεθάνουμε, έστω και ως αυτόχειρες, μόνο ο Θεός το ξέρει και εκείνος θα το αποφασίσει. Δε νομίζω ότι η βούλησή του χωράει σε όρια και κανόνες.
Με αγάπη,
Δημήτρης Μαντζούρης
Ποιος μπορεί να αρνηθεί την εξόδιο ακολουθία;
Αγαπητέ κε Μαντζούρη,
Αν και δεν πιστεύω πως είμαι ο κατάλληλος για να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματά σας, επειδή μια ερώτηση απευθύνεται σε εμένα (έμμεσα) και επειδή διαβλέπω από το κείμενό σας την καλοπροαίρετη διάθεσή σας για απαντήσεις, θα ήθελα να καταθέσω κάποιες σκέψεις:
Σε ότι αφορά τα ερωτήματα που θέτετε στην πρώτη παράγραφο έχω κάποιες απόψεις αλλά δεν θα ήθελα να τις διατυπώσω. Αν διαβάζει κάποιος ποιο ειδικός (θεολόγος) ας το πράξει.
Σε ότι αφορά το έλεος του Θεού και τις δικές μας προσευχές που συνοδεύουν τους κεκοιμημένους θα ήθελα να πω πως, σε κάποια εποχή είχαν διατυπωθεί δυο θεωρίες στην Εκκλησία. Αυτή του απόλυτου προορισμού και αυτή της απόλυτης ελευθερίας. Η πρώτη θεωρούσε ότι ο άνθρωπος είναι προορισμένος από τον Θεό να σωθεί ή όχι και ότι κι αν έκανε ο ίδιος στην ζωή του δεν θα άλλαζε τίποτα. Η δεύτερη έλεγε ότι κι αν ακόμα ο Θεός ήθελε να σώσει τον άνθρωπο και ο ίδιος δεν το ήθελε, δεν μπορούσε (ο Θεός) με κανέναν τρόπο να το κάνει. Η Εκκλησία μας έδωσε απάντηση σε αυτό λέγοντας πως ούτε το πρώτο είναι σωστό αλλά ούτε και το δεύτερο, αλλά πρέπει να υπάρχει μια συνέργια Θεού και ανθρώπου. Αυτό στην συγκεκριμένη περίπτωση σημαίνει ότι με βάση την Ιερά Παράδοση και το Ευαγγέλιο μόνο αυτός που θα μετανοήσει σώζεται (προκειμένου να μην παραβιάσει ο Θεός το αυτεξούσιο του ανθρώπου). Έτσι επειδή τέθηκε ως προβληματισμός αν το παιδάκι μετανόησε για την πράξη του στο «παρά ένα» που το γνωρίζουμε εμείς; Σε αυτό απάντησα εγώ ότι το γνωρίζει ο Θεός και δεν δεσμεύεται από την γνώση των ανθρώπων. Εμείς πάντως θα πρέπει να ενεργούμε σύμφωνα με όσα διδάσκει η Εκκλησία μας.
Επίσης οι προσευχές και τα μνημόσυνα γίνονται γιατί ακριβώς ο κεκοιμημένος δεν μπορεί μετά θάνατον να κάνει τίποτα για την ψυχή του, η αγάπη των άλλων κατατίθεται προς τον Θεό για την Τελική Κρίση (ζώντων και κεκοιμημένων) στην Δευτέρα Παρουσία.
Σε ότι αφορά τους νεκρούς στον Αδη νομίζω πως ο Χριστός μετά την Ανάσταση πήρε μαζί του μόνο τους δίκαιους (με βάση τον Νόμο) και άρα δεν τίθεται θέμα μετάνοιας μετά τον θάνατο.
Προφανώς και δεν μπορούμε να προδικάζουμε την θέληση του Θεού. Αλλά είπαμε πως εμείς πρέπει να λειτουργούμε σύμφωνα με την διδασκαλία της Εκκλησίας.
Κάτι τελευταίο, πιστεύω ότι το θέμα της οικονομίας μπορεί να εφαρμόζεται, με διάκριση όπως γράφετε, αλλά σε κάποιον που προσέρχεται με ελευθερία και πνεύμα μετανοίας στον πνευματικό και όχι σε επίπεδο διδασκαλίας
Πάντως επιμένω πως οι απορίες σας και οι σκέψεις όλων των φίλων που συμμετέχουμε σ’ αυτό τον διάλογο, καλό θα ήταν να τεθούν υπ’ όψιν κάποιου πνευματικού που είναι αρμόδιος για απαντήσεις και διευκρινήσεις.
Σας ευχαριστώ
Χρήστος
Αν και δεν πιστεύω πως είμαι ο κατάλληλος για να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματά σας, επειδή μια ερώτηση απευθύνεται σε εμένα (έμμεσα) και επειδή διαβλέπω από το κείμενό σας την καλοπροαίρετη διάθεσή σας για απαντήσεις, θα ήθελα να καταθέσω κάποιες σκέψεις:
Σε ότι αφορά τα ερωτήματα που θέτετε στην πρώτη παράγραφο έχω κάποιες απόψεις αλλά δεν θα ήθελα να τις διατυπώσω. Αν διαβάζει κάποιος ποιο ειδικός (θεολόγος) ας το πράξει.
Σε ότι αφορά το έλεος του Θεού και τις δικές μας προσευχές που συνοδεύουν τους κεκοιμημένους θα ήθελα να πω πως, σε κάποια εποχή είχαν διατυπωθεί δυο θεωρίες στην Εκκλησία. Αυτή του απόλυτου προορισμού και αυτή της απόλυτης ελευθερίας. Η πρώτη θεωρούσε ότι ο άνθρωπος είναι προορισμένος από τον Θεό να σωθεί ή όχι και ότι κι αν έκανε ο ίδιος στην ζωή του δεν θα άλλαζε τίποτα. Η δεύτερη έλεγε ότι κι αν ακόμα ο Θεός ήθελε να σώσει τον άνθρωπο και ο ίδιος δεν το ήθελε, δεν μπορούσε (ο Θεός) με κανέναν τρόπο να το κάνει. Η Εκκλησία μας έδωσε απάντηση σε αυτό λέγοντας πως ούτε το πρώτο είναι σωστό αλλά ούτε και το δεύτερο, αλλά πρέπει να υπάρχει μια συνέργια Θεού και ανθρώπου. Αυτό στην συγκεκριμένη περίπτωση σημαίνει ότι με βάση την Ιερά Παράδοση και το Ευαγγέλιο μόνο αυτός που θα μετανοήσει σώζεται (προκειμένου να μην παραβιάσει ο Θεός το αυτεξούσιο του ανθρώπου). Έτσι επειδή τέθηκε ως προβληματισμός αν το παιδάκι μετανόησε για την πράξη του στο «παρά ένα» που το γνωρίζουμε εμείς; Σε αυτό απάντησα εγώ ότι το γνωρίζει ο Θεός και δεν δεσμεύεται από την γνώση των ανθρώπων. Εμείς πάντως θα πρέπει να ενεργούμε σύμφωνα με όσα διδάσκει η Εκκλησία μας.
Επίσης οι προσευχές και τα μνημόσυνα γίνονται γιατί ακριβώς ο κεκοιμημένος δεν μπορεί μετά θάνατον να κάνει τίποτα για την ψυχή του, η αγάπη των άλλων κατατίθεται προς τον Θεό για την Τελική Κρίση (ζώντων και κεκοιμημένων) στην Δευτέρα Παρουσία.
Σε ότι αφορά τους νεκρούς στον Αδη νομίζω πως ο Χριστός μετά την Ανάσταση πήρε μαζί του μόνο τους δίκαιους (με βάση τον Νόμο) και άρα δεν τίθεται θέμα μετάνοιας μετά τον θάνατο.
Προφανώς και δεν μπορούμε να προδικάζουμε την θέληση του Θεού. Αλλά είπαμε πως εμείς πρέπει να λειτουργούμε σύμφωνα με την διδασκαλία της Εκκλησίας.
Κάτι τελευταίο, πιστεύω ότι το θέμα της οικονομίας μπορεί να εφαρμόζεται, με διάκριση όπως γράφετε, αλλά σε κάποιον που προσέρχεται με ελευθερία και πνεύμα μετανοίας στον πνευματικό και όχι σε επίπεδο διδασκαλίας
Πάντως επιμένω πως οι απορίες σας και οι σκέψεις όλων των φίλων που συμμετέχουμε σ’ αυτό τον διάλογο, καλό θα ήταν να τεθούν υπ’ όψιν κάποιου πνευματικού που είναι αρμόδιος για απαντήσεις και διευκρινήσεις.
Σας ευχαριστώ
Χρήστος