Πού πήγαν οι ευχές μας;

[NIKOSZ]

ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ ΟΙ ΕΥΧΕΣ ΜΑΣ;

(Μια αφιέρωση, στο αστέρι των Χριστουγέννων.)



Όταν είμαστε παιδιά, τα Χριστουγεννιάτικα βιβλία που διαβάζαμε –ή μας διάβαζαν- και οι ιστορίες που μας έλεγαν οι μεγάλοι, όσο διαφορετική υπόθεση κι αν είχαν, συμφωνούσαν απόλυτα σε ένα σημείο μεταξύ τους: όποια ευχή κι αν κάνεις στο αστέρι των Χριστουγέννων, θα γίνει πραγματικότητα.

«Το αστέρι που στάθηκε πάνω απʼ τη φάτνη της Βηθλεέμ, κι από τότε εμφανίζεται κάθε νύχτα της παραμονής των Χριστουγέννων, ακούει μεγαλόψυχα όλες τις ευχές» μας έλεγαν. Κι εμείς αισθανόμαστε ότι μπορούσαμε να ζητήσουμε τα πάντα, από ένα παιχνίδι –που συνήθως ερχόταν- μέχρι την εκπλήρωση των βαθύτερων επιθυμιών της ψυχής μας που –όπως ανακαλύψαμε μεγαλώνοντας- έπρεπε να τις ψάξουμε εμείς οι ίδιοι στο πέρασμα της ζωής μας, με το αστέρι των Χριστουγέννων να φωτίζει το δρόμο.

Τότε, ο μυστικός κόσμος των ευχών και των επιθυμιών ήταν ένας κόσμος ενδιάμεσος μεταξύ παραμυθιού και πραγματικότητας. Έμοιαζε μακρινός, σαν παραμυθένιος, αλλά με πολλές ελπίδες να πραγματοποιηθεί. Θυμάμαι ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από ένα ποίημα, σʼ ένα από τα πρώτα βιβλία που αγάπησα πολύ. (Δυστυχώς όμως πρέπει να το παραθέσω σε μετάφραση, πράγμα που το κάνει να χάνει ένα μεγάλο μέρος της γοητείας του.)

«…Δείξε μου πώς να πιάσω ένα αστέρι που πέφτει

Δείξε μου πού βρίσκονται τα χρόνια που πέρασαν

Μάθε με να ακούω τις γοργόνες που τραγουδούν…»

Στο παιδικό μου μυαλό, αυτοί οι τρεις στίχοι έκρυβαν όλα τα μυστήρια του απέραντου κόσμου που έπρεπε να εξερευνήσω. Ενός κόσμου όπου το μυστικό και το παραμυθένιο συναντάει το φανερό και το πραγματικό, κι εγώ έπρεπε να βρω τον τρόπο να τα ταιριάξω όλα μαζί…

Εδώ και πολλά χρόνια δεν έχω ακούσει κανένα παιδί –για μεγάλους ούτε λόγος να γίνεται- να εύχεται στο αστέρι των Χριστουγέννων. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω ακούσει κανέναν να εύχεται γενικά. Πού να προλάβει να ευχηθεί κανείς; Όλοι πασχίζουν να σκεφτούν πριν από μας τι μπορεί να επιθυμήσουμε, για να το έχουν έτοιμο να μας το πουλήσουν.

Φέτος ιδίως, οι βιτρίνες ξεκίνησαν να καμαρώνουν νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά, ανατριχιαστικά –και ψεύτικα- χιονισμένες μέσα στον αφύσικο καύσωνα του Οκτωβρίου. Κι οι διαφημιστές άρχισαν να μας βομβαρδίζουν νωρίς-νωρίς με προσεχτικά δελεαστικές εικόνες όλων όσων μπορούμε να επιθυμήσουμε.

Έπιπλα, σκεύη, αρώματα, καλλυντικά, κοσμήματα, ρούχα, αντικείμενα, αυτοκίνητα, σκάφη, ταξίδια –εξωτικά και μη- προσφέρονται αφειδώς σε «εορταστικές» τιμές και πολλές δόσεις. (Για τους ανθρώπους δεν έμαθα ακόμα σε τι τιμές προσφέρονται. Άμα μάθω, θα σας πω!)

Οι Τράπεζες συναγωνίζονται η μια την άλλη ποια θα μας δώσει τα φθηνότερα δάνεια, «για τα μικρά και τα μεγάλα μας ΘΕΛΩ,» όπως ακούστηκε σε μια διαφήμιση. Οι ευχές μας –που έγιναν ΘΕΛΩ τώρα- είναι να ταξιδέψουμε, να γλεντήσουμε, να ξοδέψουμε, να διασκεδάσουμε, να πούμε κι εμείς επιτέλους: «ψυχή μου, φάγε, πίε, ευφραίνου!…»

Αυτά ΘΕΛΟΥΜΕ, αυτά παίρνουμε. Τι ανάγκη έχουμε εμείς από ευχές; Να κουραζόμαστε να ψάχνουμε αν θα πραγματοποιηθούν, πότε θα πραγματοποιηθούν και –το χειρότερο- μήπως πραγματοποιηθούν και εντελώς αντίθετα απʼ αυτό που περιμένουμε;

Τι ανάγκη έχουμε εμείς να πιάσουμε ένα αστέρι που πέφτει; Τώρα έχουμε το Hubble να παρατηρούμε τα αστέρια. Ακόμα και για το αστέρι των Χριστουγέννων, το μυστήριο του Θεού που εφώτισε το Μέγα Μυστήριο του σπηλαίου της Βηθλεέμ, ακόμα και γιʼ αυτό έχουμε μια «επιστημονική» εξήγηση. Ποιος κάνει τώρα ευχές στα αστέρια;

Ποιος κάθεται τώρα να σκεφτεί τα χρόνια που πέρασαν –ό,τι πέρασε έφυγε και χάθηκε, τι μας νοιάζει εμάς; Εμείς δεν έχουμε ούτε τον καιρό –αλλά ούτε και τη διάθεση- να σκεφτούμε τους δικούς μας ανθρώπους που έφυγαν πρώτοι. Έφυγαν κι αυτοί και πέρασαν «κι η ζωή συνεχίζεται…»

Να τη χαιρόμαστε τέτοια ζωή χωρίς Ζωή! να τα χαιρόμαστε τέτοια χριστούγεννα χωρίς Χριστού- γέννα! Έτσι όμως όπως τα καταντήσαμε, ούτε αυτά δεν μπορούμε να χαρούμε. Γιʼ αυτό και φτάσαμε στο σημείο να αγανακτούμε, όπως μια κοπέλλα που μου γκρίνιαζε πέρυσι: «τι τις θέλουμε επιτέλους, τις γιορτές και τις κουταμάρες; Όλο τρέξιμο, κούραση, έξοδα και χρέη είναι. Ακόμα κι ανήμερα τα Χριστούγεννα, θα μαζευτεί όλη η οικογένεια, κι εγώ θα πρέπει να σκοτώνομαι να μαγειρεύω και να πλένω πιάτα. Ευχαριστώ να μου λείπουν…»

Όμως, το αστέρι των Χριστουγέννων θα ανατείλει και φέτος, με απίστευτη μεγαλοψυχία, πάνω απʼ τον τρελλό μας κόσμο. Και θα περιμένει να ακούσει ευχές. Για να τις κάνει πραγματικότητα. Αν βρούμε μια στιγμούλα μέσα στο χάος της ζωής μας και σταθούμε και κοιτάξουμε τον ουρανό, θα το δούμε. Με τα μάτια μας, χωρίς το Hubble. Γιατί τα μάτια μας μπορούν να δουν το σπήλαιο «όπου ην το παιδίον.» Το Hubble δεν μπορεί. Τα τηλεσκόπια κι οι δορυφόροι βλέπουν μόνο τις πέτρες και την ύλη –όσα μπορούν κι απʼ αυτά να δουν! Τα μάτια μας μόνο μπορούν να δουν πέρα από την ύλη, πέρα από την κτίση και να αναγνωρίσουν στο «Παιδίον νέον» τον Δημιουργό μας, τον «προ αιώνων Θεόν.» Αυτόν που –τελικά- ακούει όλες τις ευχές. Αυτόν που γνωρίζει –και φανερώνει- όλα τα μυστικά. Και του κόσμου μας και όλων των κόσμων!…

Νινέττα Βολουδάκη