Περί θανάτου.....

[toula]

Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

Ποιος φταίει για τον θάνατο;

Ο Θεός δεν έκαμε τον θάνατο, ούτε κι ευχαριστιέται πάλι, να χάνονται τελείως τα ζωντανά δημιουργήματά του.
Από πού λοιπόν έρχονται σ’ εμάς οι αρρώστιες κι όλα τα δυσάρεστα, από τότε που εμφανίσθηκε ο θάνατος; Από την αρχική παρακοή μας προς τον Θεό· από την προγονική μας αμαρτία στον παράδεισο. Ώστε οι διάφορες αρρώστιες κι όλοι οι σατανικοί πειρασμοί, προέρχονται από την αμαρτία.
Εξ αιτίας της αμαρτίας, ντυθήκαμε τους δερμάτινους χιτώνες, το θνητό τούτο, αρρωστημένο και πονεμένο σώμα· μετακομίσαμε από τον χώρο της τρυφής, να κατοικούμε τώρα στον πρόσκαιρο και φθαρτό τούτο κόσμο· καταδικασθήκαμε να ζούμε μια ζωή γεμάτη θλίψεις και συμφορές.
Σαν δρόμος λοιπόν είναι η αρρώστια, δύσκολος κι απότομος, στον οποίο μας οδήγησε η αμαρτία· το τέλος του δρόμου, είναι ο θάνατος.

Ποιος είναι ο θάνατος της ψυχής;

Είναι η εγκατάλειψη του Θεού. Όταν το φως του ήλιου κάνει την εμφάνισή του στον κόσμο, δεν είναι δυνατόν να υπάρχει συγχρόνως και το σκοτάδι· αν το φως όμως εξαφανισθεί κι εγκαταλείψει τον τόπο, τότε γίνεται βαθύ σκοτάδι.
Έτσι, κι όταν ό Θεός, που είναι αυτοζωή και ζωή για όλα τα ζωντανά πλάσματα, είναι παρών στην ψυχή μας, τότε είναι αδύνατον, να είναι συγχρόνως σ’ αυτήν παρών κι ο θάνατος.
Όταν όμως την εγκαταλείψει ο Θεός, επέρχεται στην ψυχή ο θάνατος, που δεν τον έκανε ο Θεός· αιτία για να εγκαταλείψει ο Θεός μια ψυχή, είναι μόνο η ανθρώπινη αμαρτία.
Βλέπετε λοιπόν, ότι ο θάνατος δεν προέρχεται από τον Θεό, αλλά από την αμαρτία;
Αλλοίμονο! Εμείς οι ίδιοι προκαλέσαμε τον θάνατό μας, επειδή εγκαταλείψαμε με τη θέλησή μας τον Δεσπότη, που μας έκτισε για να ζούμε αιώνια.
Μοιάζουμε δυστυχώς τότε, με τους ανθρώπους εκείνους, που μέρα μεσημέρι, όταν ο ήλιος λάμπει, αυτοί κλείνουν τα μάτια τους, για να μην βλέπουν το λαμπρό φως του.

Ποιος φταίει ο Αδάμ ή εμείς;

Ίσως πολλοί από τους ανθρώπους, κατηγορούν τον Αδάμ, πως πολύ εύκολα πείσθηκε στον πονηρό σύμβουλο, και παράκουσε την θεϊκή εντολή, και με την παρακοή του αυτή, μας προξένησε το θάνατο.
Δεν είναι όμως το ίδιο, να θελήσει κανείς να δοκιμάσει κάποιο θανατηφόρο βοτάνι, πριν λάβει πείρα, και το να ποθεί να φάγει απ’ αυτό, αφού με την πείρα έμαθε ότι είναι θανατηφόρο.
Γιατί, εκείνος που ρουφάει από το δηλητήριο και προξενεί στον εαυτό του τον θάνατο, ενώ γνωρίζει πως είναι θανατηφόρο, είναι άξιος μεγαλύτερης κατηγορίας από τον άνθρωπο, που πίνει το δηλητήριο χωρίς να γνωρίζει τα αποτελέσματά του.
Ο Αδάμ παρέβηκε την συμβουλή κι εντολή του αγαθού, αφού ξεγελάσθηκε από τον πονηρό σατανά, χωρίς να έχει εμπειρία του κακού.
Εμείς όμως οι σημερινοί άνθρωποι, παρακούμε τις εντολές του Θεού και υπακούμε στις εντολές του πονηρού, ενώ γνωρίζουμε το κακό αποτέλεσμα και τις τιμωρίες που μας περιμένουν.
Γι’ αυτό κι ο καθένας από μας είναι πολύ περισσότερο άξιος, να κατηγορηθεί και να τιμωρηθεί από το Θεό, παρά ο προπάτοράς μας Αδάμ.

Πώς θα σωθούμε;

Ας μετανοήσουμε λοιπόν αδελφοί. Ας επιδείξουμε πράξεις θεάρεστες, καρπούς άξιους της μετανοίας μας, για να κληρονομήσουμε τη βασιλεία των ουρανών.
Αυτή έφθασε ήδη πολύ κοντά μας· ας μην απομακρύνουμε τους εαυτούς μας απ’ αυτήν με τα πονηρά έργα μας. Φανερώθηκε η αιώνιος ζωή.
Ας την κερδίσουμε, όσο μπορούμε με τις αρετές.
Ας αποφύγουμε την αθλιότητα όλων εκείνων των ανθρώπων, που συνεχίζουν να κάθονται στο σκοτάδι και στη σκιά του θανάτου.
Ας αποκτήσουμε τα έργα της μετάνοιας· φρόνημα ταπεινό, κατάνυξη και πένθος πνευματικό· καρδιά γεμάτη ευσπλαχνία, που αγαπά τη δικαιοσύνη· καρδιά ειρηνική, ανεκτική, η οποία με χαρά να υποφέρει τους διωγμούς, τις κατηγορίες και τις συκοφαντίες για χάρη της αλήθειας και της δικαιοσύνης.

Ομιλία 31η
Στη Λιτανεία του Τιμίου Σταυρού
Γρηγορίου Παλαμά, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης

Από τον πλούτο και τη σοφία των Πατέρων
2 Απριλίου 2000
Ιερά Μητρόπολις Φλωρίνης Πρεσπών και Εορδαίας
Ι.Ν. ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΟΣ