Ψυχοφελή μηνύματα...

[toula]

Χθές βράδυ μίλησα μέ θέμα «Εκκλησία και Εκκλησιαστική ευσέβεια». Σκεφτόμουν τη μοίρα της Ορθοδοξίας σε σχέση με την ομιλία μου. Αυτὴ την εποχή, υπάρχει ένας θρίαμβος του μοναχισμού στη θεολογία και στήν ευσέβεια. Στη Σερβία, κάθε αναγέννηση συνδέεται με μια μοναστική εμπειρία, μια τάση ή μιά διδασκαλία. Ανησυχώ μήπως αυτή η τάση ταυτιστεί με τήν Ορθοδοξία.
Στην Αμερική, συχνά παρατηρούμε την αναγωγή της Ορθοδοξίας στις εικόνες, στο αρχαίο μέλος, σε αγιορείτικα βιβλία για την πνευματική ζωή. Το Βυζάντιο θριαμβεύει δίχως την κοσμική διάστασή του. Δεν μπορώ ν' αποφύγω τη σκέψη πως όλα αυτά είναι ένα είδος ρομαντισμού – μια αγάπη γι' αυτή την εικόνα της Ορθοδοξίας, μια αγάπη επειδή αυτή η εικόνα διαφέρει ριζικὰ απο τις εικόνες του σύγχρονου κόσμου. Απόδραση, αναχώρηση, αναγωγή της Ορθοδοξίας.
Το πιο σημαντικό πράγμα για μένα είναι πώς, οπουδήποτε θριαμβεύει αυτή η τάση, χάνονται η Ευχαριστία, η Κοινωνία, το νόημα και η εμπειρία της Εκκλησίας. Αυτό το νόημα και αυτή η εμπειρία χρειάζονται τώρα περισσότερο απο ποτέ. Ἡ Ευχαριστιακή Ἐκκλησία αυτοπροσδιορίζεται ως «ἐν τῷ κόσμῳ τούτω, ἀλλ' οὐκ ἐκ τοῦ κόσμου τούτου».
Ἡ μοναστική τάση της Εκκλησίας είναι πως η ενορία, η κοινότητα, κ.λπ. προσφέρουν αυτόν τον κόσμο μόνο ως αντίθεση, ενώ η αναχώρηση απ᾿ αυτὸν τὸν κόσμο παρουσιάζεται ως η Ορθόδοξη απάντηση και ο αληθινός Ορθόδοξος δρόμος. Ἡ μοναστική τάση, όσο παράξενο κι αν φαίνεται, θεωρεί την Εκκλησία ως μέρος του κόσμου, έτσι ώστε να πρέπει ν' αφήσεις όχι μόνο τον κόσμο αλλά καί τήν Εκκλησία.
Ἕνας Καθηγητής μου στο Ινστιτούτο των Παρισίων είχε γράψει κάποτε: «... που είναι ο Χριστός, που είναι οι Απόστολοι, που είναι η Ἐκκλησία; Όλα έχουν σκοτεινιάσει κάτω από την τεράστια σκιά του Γέροντα...». Αρκετά λογικά, αυτή η τάση συνδέεται εύκολα και φυσικά με μια ρομαντική, εθνικιστική Εκκλησία, δηλαδή, με το παρελθόν, την εικόνα του, το στύλ του.
Κάποτε ο πατήρ Ιωάννης Μέγιεντορφ μου είχε πει σε μια στιγμή παρρησίας οτι δὲν μπορεί νά καταλάβει γιατί οι άνθρωποι έχουν καταληφθεί απο τη μανία για τους Πατέρες. Τόσοι πολλοί άνθρωποι προπαγανδίζουν αυτή τη μόδα, η οποία τους εμποδίζει να καταλάβουν ο,τι υπάρχει στόν πραγματικό κόσμο, και την ίδια στιγμή πιστεύουν πως υπηρετούν την Εκκλησία και την Ορθοδοξία.
Φοβούμαι πως οι άνθρωποι ελκύονται όχι από τη σκέψη των Πατέρων, ούτε απο το περιεχόμενο των γραπτών τους, αλλά απο το στύλ τους. Αυτό πλησιάζει αρκετά την Ορθόδοξη κατανόηση των λειτουργικών ακολουθιών: να τις αγαπάς δίχως να τις καταλαβαίνεις: και στόν βαθμό που δεν είναι κατανοητές, να μη βγάζεις κανένα συμπέρασμα.
Καθόμαστε στό κέλυφός μας, γοητευμένοι απο μια μελωδία, και δέν προσέχουμε οτι η Εκκλησία πάσχει, και ήδη, εδώ και πολύ καιρό, έχει εγκαταλείψει το πεδίο της μάχης.
------
π. Αλέξανδρος Σμέμαν- Ημερολόγιο 1973-1983 • εκδόσεις Ακρίτας

[toula]

Γίνου ὡς νεκρὸς γιὰ τὴν ζωὴ καὶ θὰ ζήσης μετά θάνατον. Προτίμησε νὰ πεθάνης στοὺς ἀγῶνες καὶ ὄχι νὰ ζῆς ἀμελῶς· διότι δὲν εἶναι μάρτυρες μόνο ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι δέχθηκαν τὸν θάνατο γιὰ τὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ ὅσοι πεθαίνουν γιὰ τὴν τήρησι τῶν ἐντολῶν του.
~ Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος

[toula]

Ὁ θεῖος Διάδοχος λέει ὅτι ὁ διάβολος δέν ἀγαπᾶ ποτέ νά μάθουν καί νά πιστεύσουν οἱ ἄνθρωποι, ὅτι αὐτός βρίσκεται στήν καρδιά καί τούς πολεμᾶ ἀπό ἐκεῖ· ἀντίθετα ἀγαπᾶ νά νομίζουν ὅτι τούς πολεμᾶ ἀπό ἔξω.
(Γι' αὐτό οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι καί πολλές φορές και λογιώτατοι, νομίζουν ὅτι οἱ λογισμοί ἔρχονται σέ αὐτούς ὄχι ἀπό μέσα ἀπό τήν καρδιά, ἀλλά ἀπό τό κεφάλι ἤ κάποιο ἄλλο μέρος, γιά νά μήν τό μάθουν αὐτό καί τόν πολεμήσουν μέ τήν καρδιακή μνήμη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
«Τά πονηρά πνεύματα βρίσκονται γύρω ἀπό τά μέλη τῆς καρδιᾶς αὐτό βέβαια οἱ δαίμονες δέν θέλουν ποτέ νά τό πιστεύσουν οἱ ἄνθρωποι, γιά νά μή τό μάθη καλά ὁ νοῦς αὐτό καί ὁπλισθῆ ἐναντίον τους μὲ τήν μνήμη τοῦ Θεοῦ» (κεφ. λγ΄ Φιλοκαλ. σελ. 212).
Γι' αὐτό ἐγώ ἐφανέρωσα τήν τέχνη τοῦ διαβόλου, γιά νά τήν μάθουν οἱ ἄνθρωποι καί νά τόν πολεμοῦν μέ τήν καρδιακή προσευχή...
~ ῞Αγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης
[Συμβουλευτικό Εγχειρίδιο ή περί φυλακής των πέντε αισθήσεων σελ. 198-199. Εκδόσεις Συνοδίας Σπυρίδωνος Ιερομονάχου 2017].

[toula]

«Δὲν εἶναι τὰ φτερὰ ποὺ μποροῦν νὰ ὑψώσουν τὸν ἄνθρωπο πάνω ἀπὸ τὴ γῆ, ἡ καθαρότητα καὶ ἡ ἁπλότητα τῆς καρδιᾶς. Πρέπει νὰ εἶσαι ἁπλὸς στὶς πράξεις σου καὶ καθαρὸς στὴ σκέψη καὶ στὰ αἰσθήματά σου. Μὲ τὴν καθαρὴ καρδιὰ θὰ ἀναζητᾶς τὸ Θεό, μὲ τὴν ἁπλότητα θὰ τὸν βρίσκεις καὶ θὰ τὸν χαίρεσαι. Ἡ καθαρὴ καρδιὰ περνάει εὔκολα τὶς πύλες τοῦ οὐρανοῦ»
(Όσιος Αμφιλόχιος Μακρής της Ιεράς Νήσου Πάτμου)

[toula]

Μὴν ἐπιθυμῇς νὰ σοῦ ἐμφανίζεται ὁ Θεὸς στὴ ζωὴ αὐτὴ κάτω ἀπὸ ἄλλου εἴδους ἐμφανίσεις, παρὰ αὐτῆς τῶν Μυστηρίων.
Προσπάθησε νὰ θερμάνης τὴν θέλησί σου στὸ Μυστήριο αὐτὸ καὶ καθημερινὰ νὰ εἶσαι περισσότερο πρόθυμος στὸ νὰ ἐκτελῇς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ σὲ ὅλα τὰ πράγματα.
Καὶ πάντοτε, ὅταν προσφέρεσαι μὲ τὸ Μυστήριο αὐτὸ στὸν Θεό, δηλαδὴ ὅταν μεταλαμβάνῃς, πρέπει νὰ εἶσαι διατεθειμένος καὶ προετοιμασμένος νὰ πάθης γιὰ τὴν ἀγάπη του ὅλα τὰ βάσανα καὶ ὅλες τὶς θλίψεις καὶ τὶς περιφρονήσεις ποὺ θὰ σοῦ τύχουν καὶ κάθε σωματικὴ ἀσθένεια...
~ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης
(Αόρατος Πόλεμος Κεφ. Γ')

[toula]

Πῶς νὰ διατηρήσουμε τὴν ψυχικὴ εἰρήνη μέσα στὰ σκάνδαλα τῶν ἡμερῶν μας; Κρίνοντας κατὰ τὴν Γραφὴ καὶ τὸ χαρακτήρα τοῦ σύγχρονου κόσμου, ζοῦμε στοὺς ἔσχατους καιρούς. Ἐν τούτοις πρέπει νὰ διαφυλάξουμε τὴν εἰρήνη τῆς ψυχῆς, γιατὶ χωρὶς αὐτὴ δὲν σώζεται κανένας...
~ Ἅγιος Σιλουανὸς ὁ Ἀθωνίτης
[Ἀπὸ τὸ βιβλίο: «Ὁ Ἅγιος Σιλουανὸς ὁ Ἀθωνίτης», Ἀρχιμ. Σωφρονίου Σαχάρωφ σελ. 386]

[toula]

Ὅποιος σπεύδει νὰ τηρῆ τις θεῖες εντολές, ἐκεῖνος εἶναι ὁ πιστός· ὅποιος ὅμως δὲν σπεύδει νὰ τὶς ἐκτελῆ καὶ τηρῆ καὶ δὲν θεωρεῖ ἐπιζήμιο τὸ νὰ μὴ τὶς τηρῆ καὶ δὲν ἐπανέρχεται διὰ μετανοίας στὴν τήρησι τῶν θείων ἐντολῶν, δὲν θὰ σταθῆ μαζὶ μὲ τοὺς βαπτισμὲνους, ἔστω καὶ ἂν λέγη ὅτι ἔχει βαπτισθῆ...!!
~ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς
( Ἅπαντα τά Ἔργα σειρά ΕΠΕ Τόμος 10 σελ, 271 Ομιλία Λ΄)

[toula]

: Σεπτεμβρίου: Σύναξη της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας στα Κύθηρα
και ανάμνηση της ιάσεως του παραλύτου..
÷Ὡς κρήνη ἀκένωτος, τῶν παρὰ σοῖ ἀγαθῶν, Εἰκών σου ἡ πάνσεπτος, τοὶς Κυθηρίοις Ἁγνή, ἐδόθη κραυγάζουσι, χαῖρε ἡ προστασία, πάντων τῶν δεομένων χαῖρε ἡ σωτηρία, τῶν τιμώντων σὲ πόθω, χαῖρε ἡ τῷ παραλύτῳ, τὴν ἴασιν βραβεύουσα.÷
'Η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας η οποία βρέθηκε στα Κύθηρα, τον 14ο αιώνα, ονομάζεται Παναγία η Μυρτιδιώτισσα. Η παράδοση αναφέρει ότι το προσωνύμιο της εικόνας οφείλεται στον βοσκό που βρήκε την είκονα, σε ένα μέρος γεμάτο από μυρτιές.
Σήμερα με το όνομα αυτό ονομάζονται εκκλησίες, μονές, και γενικά οι εικόνες με παράσταση της Παναγίας με μυρτιές..
Η εικόνα φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Μυρτιδίων στα Κύθηρα.
Στις 24 Σεπτεμβρίου, 40 ημέρες μετά την Κοίμηση της Θεοτόκου, εμφανίστηκε η Παναγία στον βοσκό και του είπε να ψάξει για την εικόνα που είχε έρθει σε εκείνο το μέρος πολλά χρόνια πριν.
Ο βοσκός έπεσε στο έδαφος, γεμάτος δέος, προσευχόμενος προς τη Θεοτόκο. Μόλις σηκώθηκε και γύρισε, είδε την εικόνα στα κλαδιά μιας μυρτιάς. Κλαίγοντας από χαρά, έφερε την εικόνα σπίτι του και είπε σε όλους τους φίλους και συγγενείς την ιστορία της ανεύρεσής της...
Όταν ξύπνησε την επόμενη μέρα η εικόνα έλειπε, και ο βοσκός φοβήθηκε μήπως είχε κλαπεί. Με βαριά καρδιά γύρισε με τα πρόβατά του στον τόπο της ανεύρεσης, αλλά εκεί είδε πάλι την εικόνα στα κλαδιά της μυρτιάς όπου την είχε πρωτοβρεί.
Δοξάζοντας τον Θεό την πήρε πάλι σπίτι του, αλλά τη νύχτα η εικόνα εξαφανίστηκε όπως και την πρώτη φορά..
Όταν η εξαφάνιση και επανεμφάνιση της εικόνας συνέβη και τρίτη φορά, κατάλαβε ότι ήταν θέλημα της Μητέρας του Θεού η εικόνα να παραμείνει εκεί που είχε πρωτοβρεθεί..
Η ανέγερση του ναού και το μεγάλο Θαύμα της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας
Μια μικρή εκκλησία χτίστηκε εκεί όπου βρέθηκε η εικόνα και ονομάστηκε Μυρτιδιώτισσα. Το κτήριο μεγάλωσε με τα χρόνια, και πολλά θαύματα λέγεται πως συνέβησαν εκεί...
Στο τέλος του 16ου αιώνα ο Θεόδωρος Κουμπριανός, ένας απόγονος του βοσκού που βρήκε την εικόνα, ζούσε στο χωριό Κουσουμάρι. Ήταν παράλυτος, αλλά πίστευε ακράδαντα ότι η Μητέρα του Θεού θα τον θεράπευε..
Κάθε χρόνο, στις 24 Σεπτεμβρίου, έστελνε ένα μέλος της οικογένειάς του να ανάψει ένα κερί στη χάρη Της γι’ αυτόν..
Μια χρονιά ζήτησε να τον πάνε μέχρι εκεί, για να την προσκυνήσει ο ίδιος. .
Κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας ακούστηκε έντονος θόρυβος από την κατεύθυνση της θάλασσας..
Το εκκλησίασμα έτρεξε να φύγει, πιστεύοντας ότι επιτίθενταν πειρατές. Ο παραλυτικός ζήτησε τη βοήθεια της Παναγίας, κι έξαφνα άκουσε μια φωνή από την εικόνα να του λέει να σηκωθεί και να τρέξει να σωθεί..
Σηκώθηκε, περπάτησε, σύντομα άρχισε να τρέχει και πρόφτασε τους συγγενείς του, που καταχάρηκαν βλέποντας το θαύμα..
Ο θόρυβος δεν προερχόταν από επιδρομή πειρατών, και όλοι τότε κατάλαβαν ότι ο θόρυβος ήταν σημείο της Θείας Πρόνοιας, ώστε ο παραλυτικός να μείνει μόνος του στην εκκλησία με την εικόνα..
Από τότε η οικογένεια του Κουμπριανού γιόρταζε την ημέρα της γιορτής της Μυρτιδιώτισσας με ιδιαίτερη λαμπρότητα σε ανάμνηση του θαύματος.:⁠-⁠*:⁠-⁠*:⁠-⁠*

[toula]

“Ἄν βρισκόμαστε μέσα στόν Θεό, ὅ,τι ἐπιτρέψει, θά εἶναι μέσα στά ὅρια τῶν δυνατοτήτων μας…”

Ὁ Κύριος βλέποντας τίς θλίψεις μας δέν θά ἐπιτρέψει ποτέ κάτι πού νά ξεπερνᾶ τίς δυνάμεις μας. Καί αὐτό εἶναι πολύ παρήγορο. Τίποτα δέν εἶναι πάνω ἀπό τίς δυνάμεις μας. Μά θά πεῖτε:
– Ἐγώ ζῶ καταστάσεις πού δέν τίς ἀντέχω. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ λέει, ὅτι ὅλα εἶναι μέσα στίς δυνατότητες καί στίς δυνάμεις μας, λέει ψέματα ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ;
Λέει ὁ Ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης: «Ἄν οἱ θλίψεις μᾶς φαίνονται ὑπερβολικές, αὐτό σημαίνει πώς δέν ἔχουμε παραδοθεῖ στό θέλημα τοῦ Θεοῦ». Δηλαδή δέν κάνουμε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, ἀλλά κάνουμε τά δικά μας θελήματα, ὁπότε ὅλα μᾶς φαίνονται πάνω ἀπό τίς δυνάμεις μας.
Συμβαίνει λοιπόν αὐτό, γιατί πολύ ἁπλά ἔχεις φύγει ἀπό τόν Θεό. Γιατί, βέβαια, ἄν ἔχουμε φύγει ἀπό τόν Θεό, καί τό τσίμπημα τῆς καρφίτσας δέν τό ἀντέχουμε.
Ἄν βρισκόμαστε ὅμως μέσα στόν Θεό, ὅ,τι ἐπιτρέψει, σίγουρα θά εἶναι μέσα στά ὅρια τῶν δυνατοτήτων μας.

[toula]

Ο άγιος Πατήρ Ιωάννης Καλαΐδης
και το μυστήριο της εξομολογήσεως!
Αν θα μπορούσε κανείς να προσδιορίσει με μία λέξη αυτά που κυρίως μας δίδασκε ο μακαριστός Πατήρ, αυτή η λέξη θα ήταν η "εξομολόγηση". Έδινε την μεγαλύτερη σημασία στο μυστήριο αυτό και το θεωρούσε θεμέλιο για την σωτηρία μας! Έλεγε: " Ένα θα μας σώσει! Η εξομολόγηση! Όχι όμως η ψυχρή εξομολόγηση, χωρίς ένα δάκρυ!" Πολλές φορές μάλιστα όχι μόνο γνώριζε αν κάποιος εξομολογείται ή όχι, αλλά αποκάλυπτε στους χριστιανούς, πάντα με λεπτότητα και ποτέ μπροστά στους άλλους, τα αμαρτήματα τα οποία πολλές φορές διέπρατταν, χωρίς να τα έχουν συνειδητοποιήσει! Η χάρη που είχε ήταν συγκλονιστική! Μας έκανε κάθε στιγμή " ψυχογράφημα" και πάντοτε μας βοηθούσε με λεπτότητα και με μεγάλο σεβασμό στην αξία του κάθε προσώπου! Δεν θα ξεχάσω κάποτε στην οικία του, όταν μας σταύρωνε με το λαδάκι, από την κανδήλα (πάντα έκαιγαν τρεις καντηλήθρες), έλεγε στον καθένα ευχές φιθυριστά για την απαλλαγή από τα πάθη και τις αδυναμίες που υποφέραμε! Στον καθένα και διαφορετικά πράγματα, αυτά δηλαδή από τα οποία έπασχε! Μία φορά το παιδάκι ενός γνωστού ασθένησε σοβαρά! Με παρακάλεσε να το μεταβιβάσω στον παππούλη για να προσευχηθεί! Μόλις το είπα στον π. Ιωάννη μου είπε: " Παιδί μου οι γονείς του παιδιού εξομολογούνται τις λεπτομέρειες και αποκρύπτουν τα σημαντικά! Να τακτοποιηθούν και όλα θα πάνε καλά! " Και έτσι έγινε! Αυτό έγινε με αρκετούς αδερφούς και βοηθήθηκαν να χαράξουν σωστή πορεία στη ζωή τους! Τα εννιά στα δέκα που μας δίδασκε είχαν σχέση με το μυστήριο της εξομολόγησης! Ειδικά για τις σοβαρές ασθένειες συνιστούσε το μυστήριο αυτό ως το πιο καλό και αποτελεσματικό φάρμακο! Σε ερώτηση μου σχετικά με την ηλικία που θα πρέπει να εξομολογούνται οι χριστιανοί, ο π. Ιωάννης είπε: " Η εξομολόγηση πρέπει να αρχίζει όταν ο άνθρωπος λέει το πρώτο ψέμα"! Να μας αξιώσει ο Κύριός μας, με τις ευχές του αγίου Πατρός Ιωάννη Καλαΐδη να προσερχόμαστε με μετάνοια στο ιερό αυτό μυστήριο, το οποίο όπως έλεγε ο άγιος Πατήρ, θα μας οδηγήσει στην σωτηρία!
Μιλτιάδης Τσεσμετζής , εκπαιδευτικός