Ψυχοφελή μηνύματα...

[toula]

Στην Κιβωτό της Ορθοδοξίας

«Να ξέρουμε όμως εμείς, οι ευσεβείς, ότι όσο βρισκόμαστε στην αμαρτία, δηλαδή στην παράβαση των θείων εντολών του Χριστού, του Θεού, ακόμη και αν διαβάζουμε όλες τις προσευχές των όσιων, τα τροπάρια, τα κοντάκια και τους κανόνες κάθε μέρα και κάθε ώρα, δεν θα καταφέρουμε με αυτό τίποτα. Επειδή ο ίδιος ο Κύριος, ο Χριστός, σαν με μομφή και παράπονο, λέγει σε μας: “Τι δε με καλείτε Κύριε, Κύριε, και ου ποιείτε α λέγω;”».

Αγ. Μάξιμος ο Γραικός

[toula]

Προσευχή υπέρ της κτίσεως
Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου

Η παρατεταμένη προσευχή για όλη την κτίση με τον άγιο πόνο του αυτομίσους[1] εξαγιάζει το ανθρώπινο “είναι” και μαζί μ’ αυτό ολόκληρη την “συμπαντική πραγματικότητα”. Ο άνθρωπος τότε αξιώνεται να ζει αληθινά όλη την ανθρωπότητα «ὡς μίαν ζωήν, μίαν φύσιν ἐν τή πολλαπλότητι τῶν ὑποστάσεων».

Αξιώνεται της θεωρίας του ίδιου του Θεού, που με το Άγιος Φως της δόξας Του επισκιάζει την ανθρώπινη ύπάρξη και εναποθέτει στα βάθη του “εἶναι” της τους λόγους του θεανθρώπου σφραγίζοντας την Θεότητά Του και “μεταμορφώνει” αυτήν (την ανθρώπινη ύπαρξη) άναρχη κατά τη δωρεά Του. Πείθει τον άνθρωπο ότι ο Χριστός είναι το ύψιστο, το «ἄναρχο γεγονός τοῦ εἶναι»[2].


«Ἐν προσευχή ὁμοία ἐκείνης τῆς ἐν Γεθσημανή δίδεται εἰς ἠμᾶς ἡ ὀντολογική πείρα τῆς “ὑποστάσεως”» ? ἡ ὁμοίωσις δέ τοῦ θανάτου ἠμῶν πρός τόν θάνατον τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ ὁδός τῆς “κενώσεως”. Ὅσον πληρεστέρα εἶναι ἡ τελευταία αὐτή, τοσούτον τελειοτέρα εἶναι ἡ ἀνάβασις τοῦ πνεύματος ἠμῶν εἰς τόν φωτοφόρον χῶρον τῆς Προαιωνίου Θεότητος. Καί ἀνεξαρτήτως ἐάν ὁ ἄνθρωπος ἐκφράζη διά λόγων ἤ οὐχί τήν πραγματικήν αὐτοῦ κατάστασιν, ζῆ αὐτήν ὡς ὑπαρξιακήν γνῶσιν: Νῦν ἐν Χριστῷ δύναται καί αὐτός ἄν εἰπῆ, “ἐγώ εἰμί”»[3].

Παραπομπές:

[1] Ζαχαρία Αρχιμ., Το άκτιστο φως στη ζωή και τη διδασκαλία του Γέροντος Σωφρονίου, σελ. 30.

[2] Αυτόθι, σελ. 31.

[3] Σαχάρωφ Σ., Ὀψόμεθα τόν Θεόν καθώς ἐστι, σελ. 346 – 347.

[toula]

Φθάνει πια με τα αυτοσχέδια «ξεματιάσματα»

Στην εφημ. «Κιβωτός της Ορθοδοξίας» (29-8-2024)

Είναι μια συνήθεια που επικρατεί και θεριεύει στις ημέρες μας. Λάδια, ξεματιάσματα, αυτοσχέδιες μυστικές ευχές και «ματζούνια», λαγοπόδαρα και χάντρες, μπλε «ματάκια» και απόνερα, θυμιατά και κάθε είδους πλανόδιες ξεματιάστρες, διά ζώσης και τηλεφωνικά ακόμη, και, είναι γεγονός πασιφανές, η αμάθεια, οι προλήψεις και δεισιδαιμονίες εδραιώθηκαν πια, ανάμεσά μας, γύρω μας.

Ξέρω! Θα προλάβεις να πεις ότι οι «ξεματιάστρες», τουλάχιστον κάποιες από αυτές, λέγουν εκφώνως προσευχές και ουχί μυστικώς, όπως την Κυριακή Προσευχή «Πάτερ ημών» ή άλλες γνωστές προσευχές ή, τουλάχιστον, θα προτείνεις πως η Αγία μας Εκκλησία αποδέχεται τη βασκανία, την εχθρική, δηλαδή, και επιζήμια επιβουλή. Ποιος ο λόγος, λοιπόν, που δεν επιτρέπονται οι ως άνω τακτικές και ενέργειες;


Την ευχή επί της βασκανίας, πρωτίστως, διαβάζει ο ιερέας, ο κανονικά χειροτονημένος ιερέας της ενορίας μας και όχι κάθε αυτοχρισμένη ψυχοσώστρα των ημερών μας.

Η εχθρική και επίβουλος επήρεια αντιμετωπίζεται με επιτραχήλιον και διά της Χάρις του Παναγίου Πνεύματος, η οποία φθάνει σ᾿ εμάς διά της εν Χριστώ εκλεγμένης και χειροτονημένης Ιερωσύνης που έλαβε ο πρεσβύτερος-ιερέας και όχι διαμέσου μυστικοπαθών προσευχών και τελετουργιών. Δεν παίζουμε με τον διάβολο, χρειάζεται περισσή προσοχή και σοβαρότητα.

Εισέτι, σε περίπτωση που ένεκα πολλών αιτιών δεν έχουμε άμεση πρόσβαση στο επιτραχήλιον του ιερέα, κάθε χριστιανός, μακριά από λάδια και ξεματιάσματα, ακόμη και έμπροσθεν δήθεν των αγίων εικόνων και με τη συνδρομή των μοσχοθυμιαμάτων, αυτοχρίεται και πίνει αγιασμό και προσεύχεται προσωπικά ο ίδιος, αυτοσχεδίως και μη, χωρίς να προστρέχει σε κοσμοσώστρες και λαδομάγισσες της γειτονιάς. Προσοχή! Ούτε τηλεφωνικό ξεμάτιασμα! Πολλή προσοχή! Μην προσκαλείτε τηλεφωνικά τον διάβολο στα σπίτια σας! Δεν παίζουμε με τον διάβολο!

Ως προς τα μπλε «ματάκια», τις πάσης φύσεως και προέλευσης χάντρες, τα λαγοπόδαρα και τα «φυλαχτά», καλό είναι και ευλογημένο, έστω και ετούτη την ώρα, να μάθουμε επιτέλους ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο φυλακτήριο εντός και επάνω μας από τον Τίμιο Σταυρό, που καθένας χριστιανός φέρει, ή, πρέπει να φέρει επιστηθίως και, ασφαλώς, να αποδέχεται ορθοπράκτως στην καθημερινότητά του.

Όχι «ματάκια», λοιπόν, στους επιστήθιους Σταυρούς μας, όχι χάντρες στα παιδιά μας και στα βρέφη, όχι «φυλακτά» στα αυτοκίνητά μας, παρακαλώ την αγάπη σας. Καί χριστιανός καί ξεμάτιασμα, καί Σταυρός καί χάντρες καί ματάκια είναι σχήμα ασύμβατο, ασύμφορο, ασύνδετο. Σταυρός ορθόδοξος και αγιασμός για κάθε εχθρική επιβουλή και επενέργεια. Προσοχή, όμως! Ορθόδοξος Σταυρός, όχι απομιμήσεις αποκρυφιστικών σχεδίων και εφήμερων «κακοτεχνημάτων».

Ορθόδοξος Σταυρός και μακριά από ξεματιάστρες και τηλεφωνικά ξεματιάσματα με λάδια, θυμιατά, απόνερα και μυστικοπαθείς ευχές – ο Θεός να τις κάνει ευχές! – που δήθεν αποστέλλουν το «κακό μάτι» στα «αόριστα» βουνά, ενώ, στην ουσία, πανηγυρικά προσκαλούν τον διάβολο ως συνδαιτημόνα και μόνιμο πάροικο στην καθημερινότητά μας.

[toula]

Ο Κύριος απευθυνόμενος στον Πατέρα του λέει: Σ’ ευχαριστώ «ότι απέκρυψας ταύτα από σοφών και συνετών και απεκάλυψας αυτά νηπίοις» (Λουκ. 10:21).

Αυτό σημαίνει, αδελφοί μου, ότι τα ουράνια πράγματα, τα πνευματικά πράγματα, αυτή η Χάρις του Θεού, ο ίδιος ο Θεός, σε κάποιους φανερώνεται και σε κάποιους δεν φανερώνεται. Από κάποιους ο Θεός τα αποκρύπτει. Όσο και να θέλουν αυτοί να τα βρουν, δεν πρόκειται να τα βρουν, γιατί τα κρύβει ο Θεός. Και σε κάποιους άλλους τα φανερώνει ο Θεός.

Εδώ είναι το μεγάλο θέμα. Σε ποιους είσαι, αδελφέ μου; Είσαι σ’ αυτούς που ο Θεός φανερώνει τα μυστήριά του, φανερώνει τους ουράνιους θησαυρούς, είσαι σ’ αυτούς στους οποίους ο Θεός δίνει τα πνευματικά αγαθά, δίνει τον εαυτό του ή είσαι στους άλλους που ό,τι και να κάνεις δεν πρόκειται να δεις τίποτε, δεν πρόκειται να βρεις τίποτε, διότι επιμελώς ο Θεός τα αποκρύπτει από σένα; Και τα αποκρύπτει, όπως λέει, από σοφούς και συνετούς. Δεν πρόκειται ποτέ, αδελφοί μου, ό,τι και να κάνει ένας υπερήφανος άνθρωπος, ένας εγωιστής άνθρωπος – θα μπαίνει, θα βγαίνει στην εκκλησία, μπορεί να συμμετέχει στα μυστήρια της Εκκλησίας – δεν πρόκειται να δει ποτέ τίποτε, δεν πρόκειται να αισθανθεί ποτέ τίποτε, διότι ο ίδιος ο Θεός αποκρύπτει τα αγαθά απ’ αυτόν και δεν πρόκειται να του τα αποκαλύψει.

Έχουμε πει και άλλη φορά: Περιτυλίγουμε ένα αντικείμενο με νάυλον. Όσο νερό κι αν ρίξουμε πάνω στο νάυλον, δεν πρόκειται στάλα να μπει μέσα. Ποταμοί να περάσουν από πάνω, μέσα στο αντικείμενο αυτό το οποίο είναι περιτυλιγμένο με το νάυλον δεν πρόκειται να μπει τίποτε. Έτσι είναι και οι ψυχές οι υπερήφανες, οι ψυχές εκείνες που θεωρούν τον εαυτό τους ότι είναι σπουδαίος, ότι είναι σοφός, ότι τα ξέρει όλα, οι ψυχές που έχουν εγωισμό, υπερηφάνεια και οίηση. Σαν να είναι περιτυλιγμένες με κάποιο νάυλον και δεν θα αισθανθούν ποτέ τα αγαθά του Θεού. Μπορεί να το θέλουν, μπορεί να το λένε, μπορεί να το επιζητούν, αλλά δεν είναι ο δρόμος απλώς το να ζητάς. Ο δρόμος είναι να ταπεινωθείς, οπότε έρχεται και σε βρίσκει ο Θεός. Διότι, όπως λέει, αυτά τα αγαθά ο Θεός τα αποκαλύπτει, τα φανερώνει, στα νήπια.

Φυσικά, δεν εννοεί τα νήπια που είναι στην κούνια τους, αλλά εννοεί αυτούς οι οποίοι είναι ταπεινοί, είναι απλοί, εννοεί αυτούς οι οποίοι εμπιστεύονται στον Θεό και δεν έχουν περί πολλού τον εαυτό τους και δεν νομίζουν ότι είναι σπουδαίοι και ότι είναι το κάτι άλλο, αλλά γυμνοί και τετραχηλισμένοι ενώπιον του Θεού παίρνουν την τελευταία θέση και είναι όπως ένα νήπιο, όπως ένα παιδί – που είπε σ’ άλλη περίπτωση ο Κύριος – που είναι ταπεινό, απλό, που έχει μια αθωότητα, έχει μια αγνότητα, έχει μια ακακία.

Παρακαλώ, αδελφοί μου, την αγάπη σας να προσέξουμε και να πάρουμε ο καθένας μας την ωφέλεια που μπορούμε να πάρουμε.

Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, “Θέλεις να αγιάσεις;”, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 1999, σελ. 156.

[toula]

Στην Κιβωτό της Ορθοδοξίας

«Μη φοβηθείς τους πειρασμούς διότι δι’ αυτών βρίσκεις τα πολύτιμα αγαθά. Προσευχήσου να μην εισέλθεις στους ψυχικούς πειρασμούς, αλλά για σωματικούς να ετοιμάζεσαι με όλη τη δύναμή σου, διότι χωρίς αυτούς δεν μπορείς να πλησιάσεις τον Θεό. Μέσα τους είναι αποτεθειμένη η θεία ανάπαυση. Όποιος αποφεύγει τους πειρασμούς των θλίψεων και όχι των επιθυμιών αποφεύγει την αρετή».

Άγ. Ισαάκ ο Σύρος

[toula]

Στην Κιβωτό της Ορθοδοξίας

«Όταν μας κατηγορούν, όταν μας συκοφαντούν, όταν μας πειράζουν, όταν μας ταπεινώνουν, όταν μας αδικούν, πρέπει κι εμείς να συγχωρούμε. Με οποία καρδιά, με οποία δύναμη, με οποία διάθεση προσφέρουμε τη συγχωρητικότητά μας, όχι εκατονταπλάσια, αλλά μυριοπλάσια θα είναι τα αντίστοιχα αγαθά, που θα λάβουμε από τον Θεό. Να ο δρόμος! Να πώς ακριβώς μπορούμε να σωθούμε! Να η πύλη από την οποία θα εισέλθουμε στη Βασιλεία των ουρανών!».

Γέρων Εφραίμ Αριζονίτης

[toula]

Στην Κιβωτό της Ορθοδοξίας

«Ο Αγ. Χρυσόστομος επαινεί τον Ιώβ όχι στον πρότερό του βίο, που ήταν ελεήμων, οικτίρμων, που ήταν φιλόξενος, που ήταν της προσευχής άνθρωπος, όχι. Την υπομονή που έκανε εις την μεγάλην δοκιμασίαν που του παρεχώρησε ο Θεός, στον πειρασμό, στην ασθένειά του -επαινεί- ».

Όσιος Εφραίμ Κατουνακιώτης

[toula]

Περί της «υποστατικής αρχής»

Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου

Ο άγιος γέρων Σωφρόνιος Σαχἀρωφ, «μέγας ἡσυχαστής, ἐμπειρικός θεολόγος ἀλλά καί στοργικό, τρυφερός, Πνευματικός Πατέρας»[1] αποτυπώνει την θεωρία του «περί τῆς ὑποστατικῆς ἀρχῆς ἐν τῷ Θείω εἶναι καί ἐν τῷ ἀνθρωπίνω εἶναι», καρπό της πολύπαθης και αγιασμένης ορθόδοξης πολιτείας του, για να τονίσει τον ασίγαστο πόθο του ανθρωπίνου “είναι” να προσεγγίσει της Αρχἠ της ύπαρξής του. «Τό ὅμοιον γνωρίζεται ὑπό τοῦ ὁμοίου»[2] και η ανθρώπινη ύπαρξη κατευθύνεται “φυσικά”[3] προς το “Θεϊκό Είναι” γιατί ποθεί και πάσχει να μετέχει στην κοινωνία της θείας και Ζωαρχικής Του αιωνιότητας.

Ο άνθρωπος στρέφεται προς την «ἀμετάθετον αἰωνιότητα»[4] γιατί αβίαστα το ανθρώπινο “εἶναι” κινείται προς την “θείαν μορφή τοῦ εἶναι” και μέσω της προσευχητικής ενσάρκωσης της αγάπης αποδέχεται και λαμβάνει ως δώρο και χάρισμα από το Υπερβατικό την “εμπειρία της γνώσης”. Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος μετέχει στην κοινωνία της δόξας του “Θεϊκοῦ Εἶναι” και εξαιτίας αυτής της μεθέξεως, ασφαλώς μέσω πάντοτε της αγιοπνευματικής διακρίσεως και θείου φωτισμού, εγκαταλείπει την κατηγορία της τυπικής λογοκεντρικής προσέγγισης των επιστητών και ανάγεται στην κατηγορία της «οντολογικής πρόσληψης»[5], στην κατηγορία δηλαδή του ίδιου του “εἶναι”, που εκφράζεται και συγκεκριμενοποιείται στο Πρόσωπο του Απόλυτου και “Απροσδιόριστου” Θεϊκού “Εἶναι”, στον «πρό πάντων τῶν αἰώνων ὄντως Ὄντα»[6].

Παραπομπές:

[1] Βλάχου Ιεροθέου, Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου, ο Γέροντας Σωφρόνιος στην καθημερινή του ζωή, περιοδ. Πειραϊκή Εκκλησία, αρ. Φύλλου 191, Μάρτιος 2008, σελ. 26 (24-26).

[2] Σαχάρωφ Σ., Ὀψόμεθα τόν Θεόν καθώς ἐστι, σελ. 327.

[3] Αυτόθι, σελ. 335.

[4] Αυτόθι, 334 – 335.

[5] Αυτόθι, σελ. 340.

[6] Αυτόθι, σελ. 340.

[toula]

Όσιος Εφραίμ Κατουνακιώτης: Περί ακηδίας

Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου

Ένας έγγαμος ιερέας επισκέφθηκε τον μακαριστό άγιο γέροντα, παπά Εφραίμ τον Κατουνακιώτη.

Ο προσκυνητής ιερέας ήταν προϊστάμενος σε μία κεντρική και μεγάλη ενορία της Αθήνας. Υποχρεώσεις πολλές, ιερατικές και ποιμαντικές ευθύνες ανείπωτες, κούραση σωματική ανυπέρβλητη, μα και πνευματική! Άκουγε ο παπά Εφραίμ υπομονετικά τις ενοριακές εξορμήσεις και δραστηριότητες του δραστήριου, ομολογουμένως, ιερέα. Κάποια στιγμή, ο έμπειρος παπά Εφραίμ, διέκοψε απότομα τον ιδιαίτερα ενεργό συνομιλητή του και τον ρώτησε: «Καλά όλα αυτά, πάτερ μου. Αξιέπαινα και ευλογημένα. Ο κανόνας σου, όμως; Πότε και πόσο κάμνεις «ξενύχτια» με το κομποσχοίνι σου και για την ενορία σου; Πότε προλαβαίνεις με τόσους μετεωρισμούς και περισπάσεις;


Ο ιερέας, λίγο ντροπιασμένος αρχικά, βαθύτατα πεποισμένος, δε, για την ιερότητα του ποιμαντικού του έργου, απάντησε: «Γέροντα, να σου πω την αλήθεια, δεν προλαβαίνω.

Κάνω μερικούς σταυρούς, λέγω νωχελικά και βαριεστημένα μερικά «Κύριε ελέησον» και μετά, σχεδόν εξαντλημένος, αποκοιμιέμαι! Όμως, Γέροντα, προσευχή δεν είναι και όλο αυτό το έργο που επιτελείται διά της ενορίας;».

Και ο παπά Εφραίμ, που γνώριζε σε βάθος τα πνευματικά ζητήματα, απάντησε: «Πάτερ μου ευλογημένε, δεν θα κριθεί η ενορία, κατά την ημέρα εκείνη, της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού μας, αλλά εσύ! Και εσύ, όπως όλοι μας, κρίνεσαι στον καθημερινό αγώνα και προσευχητικό στίβο, κυρίως δε, κατά τη διάρκεια της νυχτός!».

Είπε και άλλα ο έμπειρος πνευματικός και ο καλοκάγαθος ιερέας αποχώρησε ενισχυμένος πνευματικά, υποσχόμενος περισσότερη νήψη και εγρήγορση…

[toula]

Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου

Χωρίς λογική είναι ο άνθρωπος που δεν ενδιαφέρεται πνευματικά για την ψυχή του, αλλά φέρεται δεξιά και αριστερά, ζητώντας κάθε φορά και να ξαποστάσει σε νέους χώρους και λιμάνια!

Αυτός είναι ο άνθρωπος, κατά τον Μεγάλο Αντώνιο, τον οικιστή της Ερήμου, που δεν επιζητά τη σωτηρία της ψυχής του. Αλλέως, λογικότητα και θρησκευτικότητα παραλληλίζονται, συμπορεύονται, αλληλοπεριχωρούνται.

Ο λογικός άνθρωπος δεν περιεργάζεται τους άλλους, κοιτάζει τον εαυτό του και αγωνιά για τη σωτηρία του.