ΓΕΡΩΝ ΠΑΪΣΙΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ (1924 - 1994)
ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΑΓΑΠΗΣ
Παταπίου μοναχού Καυσοκαλυβίτου
Στον π. Κωνσταντίνο Καλλιανό, ως αντίδωρο αγάπης
Ο Θεός ας πλημμυρίσει την καρδιά σας με την καλοσύνη Του και την πολλή Του αγάπη, μέχρι να παλαβώσετε, για να φύγει ό νους σας πια από την γη καί να βρίσκεται από τώρα κοντά Του στον Ουρανό.
Να τρελαθείτε από την θεία τρέλα της αγάπης του Θεού! Να κάψει ό Θεός με την αγάπη Του τίς καρδιές σας ( 1 ) !.»
Το να γράψει κανείς για μορφές σαν το Γέροντα Παΐσιο τον Αγιορείτη, αποδεικνύεται πολύ δύσκολο έργο, μια πού «θέλει άρετήν και τόλμην» κατά τον ποιητή, ή προσέγγιση με το ιερό αυτό πρόσωπο. Κι αφού στο πρώτο βιώνουμε - μόνο εκεί - την πλήρη ακτημοσύνη, απέμεινε ή τόλμη, πού με την παρακίνηση των υπευθύνων του παρόντος εγκρίτου περιοδικού, προσδοκούμε να μας ενισχύσει στο να εκφράσουμε τίς παρακάτω σκέψεις.
Είναι γεγονός ότι για το μακαριστό Γέροντα, ή σχετική βιβλιογραφία κάθε χρόνο πού περνάει εμπλουτίζεται συνεχώς. Όχι μόνο βιβλία καί άλλες εργασίες πού αναφέρονται στην μορφή του καί στις εμπειρίες ανθρώπων πού έχουν ωφεληθεί άπ' αυτόν, βρίσκουν συχνά το φως της δημοσιότητας, αλλά καί - αυτό κατά τη γνώμη μου είναι καί το σπουδαιότερο - τα Έργα, οι Λόγοι καί οι Διδαχές του 'ίδιου του Γέροντα, είναι πλέον προσιτές στο σύγχρονο πιστό, μέσα από τίς εκδόσεις της μονής οπού αναπαύεται το ασκητικό του λείψανο.
Αναδιφώντας για τίς ανάγκες του παρόντος άρθρου, μέσα από τίς τόσες εκδόσεις τα βιογραφικά του στοιχεία, πού φαίνεται να είναι αρκετά λεπτομερή, διαπίστωσα ότι πουθενά δεν αναφέρεται ότι τα πρώτα βήματα της μοναχικής του ζωής τα έκανε εδώ, στην αγιοτόκο Σκήτη Αγίας Τριάδος των Καυσοκαλυβίων.
Σύμφωνα με μαρτυρίες επιζώντων πατέρων πού τον γνώρισαν εκείνη την εποχή, ό Γέρο Παΐσιος - λαϊκός τότε «με τα παντελόνια του», Αρσένιος ονόματι - ήλθε στα Καυσοκαλύβια το καλοκαίρι του 1952 ή του 1953 καί έμεινε λίγους μήνες ως δόκιμος στην Καλύβη της Υπαπαντής του Σωτήρος, υποτασσόμενος στο Γέροντα Κοσμά μοναχό πού είχε υποτακτικό τον μοναχό Δημήτριο. Οι πατέρες μάλιστα τον θυμούνται να σκαλίζει με επιμέλεια το μικρό περιβόλι της Καλύβης. Τελικά ό Αρσένιος αναχώρησε από τη Σκήτη, αφού -όπως εμπιστεύτηκε στον αρχάριο τότε μοναχό Παύλο, της γειτονικής Καλύβης της Αγίας Αννης - οι Γεροντάδες ήταν «ζηλωτές» καί μάλιστα από διαφορετικές μεταξύ τους παρατάξεις καί ως εκ τούτου δεν ακολουθούσαν το Κυριάκο. Κι αυτό ήταν κάτι πού πολύ τον στενοχωρούσε.
Τα παραπάνω, σαν μια ακόμη παράγραφος στο θαυμαστό συναξάρι του μακαριστού Γέροντα.
Αναπολώντας κατά καιρούς τη σεβάσμια μορφή του Γέροντα καθώς καί τίς φωτισμένες νουθεσίες καί διδαχές του, πού πάντα στάλαζαν σα βάλσαμο στις ψυχές όλων πού, λίγο ως πολύ, είχαμε την ευλογία να τον συναντήσουμε, μου έμενε ή αίσθηση ότι όλα οσα υπέφερε καρτερικά στην ασκητική του ζωή: στερήσεις, κακουχίες, πειρασμοί, κοπιώδεις μετακινήσεις, ενοχλήσεις καί κόπωση από τους αναρίθμητους προσκυνητές καί τέλος, οδυνηρές ασθένειες, τα υπέμενε από αγάπη για το Θεό καί για τον άνθρωπο.
Καί στις μονές που διακόνησε, εντός καί εκτός Αγίου Όρους, καί όταν ζούσε μόνος του στην ησυχία, ή ζωή του, ήταν μια συνεχής διακονία αγάπης. Μιας αγάπης χωρίς σύνορα πού επειδή ήταν ειλικρινής καί απαύγασμα της θεοειδούς του ψυχής, ξεκούραζε όλους όσους τη γεύονταν. Ακόμη καί στην περίοδο πριν την όσιακή του κοίμηση, αν καί εξ αιτίας της επάρατης νόσου είχε οδυνηρότατους πόνους, εκείνος θυσιάζοντας τον εαυτό του για τους αδελφούς του, διακονούσε με αυταπάρνηση καί αυτοθυσία όσους προσέτρεχαν σ' αυτόν για να βοηθηθούν.
Μα κι από την πλούσια διδασκαλία του, πού αναφέρεται διεξοδικά σε όλα τα θέματα της εν Χριστώ ζωής καί πού πραγματικά μας «αφυπνίζει πνευματικά», βλέπουμε το Γέροντα να μιλάει «με πόνο καί αγάπη» για όλους μας.
Από το πάνθεον των αρετών, ή αγάπη - ξεχωριστά ανάμεσα στις άλλες - φαίνεται να διαπνέει τη σύνολη ζωή καί διδασκαλία του π. Παϊσίου. Έλεγε στους ακροατές του, υπογραμμίζοντας τη δύναμη της αγάπης: «...επειδή δεν ξέρουμε τι μας περιμένει, όσο μπορείτε, να καλλιεργήσετε την αγάπη. Αυτό είναι το κυριότερο άπ' όλα: να έχετε μεταξύ σας αγάπη αληθινή, αδελφική, όχι ψεύτικη. Πάντα όταν υπάρχει το καλό ενδιαφέρον, ό πόνος, ή αγάπη, ενεργεί κανείς σωστά. Ή καλοσύνη, ή αγάπη, είναι δύναμη» ( 2 ).
Μία από τις τελειότερες εκφράσεις αγάπης είναι το να προσευχόμαστε για τους άλλους. Την αλήθεια αυτή καθώς καί την αξία της τονίζει ό Γέροντας: «Ή καρδιακή προσευχή βοηθάει όχι μόνο τους άλλους αλλά καί τον ίδιο τον εαυτό μας, γιατί βοηθάει να έρθει ή εσωτερική καλοσύνη. Όταν ερχόμαστε στη θέση του άλλου, έρχεται φυσιολογικά ή αγάπη, ό πόνος, ή ταπείνωση, ή ευγνωμοσύνη μας στο Θεό με τη συνεχή δοξολογία, καί τότε ή προσευχή για το συνάνθρωπο μας γίνεται ευπρόσδεκτη από τον Θεό καί τον βοηθάει» ( 3 ). Καί σε ερώτηση για το πώς καταλαβαίνει ότι με την προσευχή του βοηθήθηκε ό άλλος, απαντάει: «Το πληροφορείται από τη θεία παρηγοριά πού νιώθει μέσα του από την πονεμένη του καρδιακή προσευχή πού έκανε. Πρέπει όμως πρώτα τον πόνο του άλλου να τον κάνει δικό σου πόνο καί υστέρα να κάνεις καί καρδιακή προσευχή. Ή αγάπη είναι ιδιότητα θεϊκή καί πληροφορεί τον άλλο»( 4 ).
Ή αγάπη είναι προϋπόθεση για να φέρει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα του ελέγχου των σφαλμάτων του αλλού κι αυτό είναι κάτι πού το υπογραμμίζει ό π. Πάίσιος: «Όταν ελέγχουμε κάποιον από αγάπη, είτε την καταλαβαίνει ό άλλος την αγάπη μας είτε όχι, ή αλλοίωση γίνεται στην καρδιά του, επειδή κινούμαστε από καθαρή αγάπη. Ενώ ό έλεγχος πού γίνεται χωρίς αγάπη, με εμπάθεια, τον κάνει τον άλλο θηρίο γιατί ή κακιά μας προσκρούει στον εγωισμό του... Όταν ανεχόμαστε τον άλλον από αγάπη, εκείνος το καταλαβαίνει»( 5 ).
Ή θυσία για τον αδελφό είναι μίμηση Χρίστου. «Να μάθει κανείς να χαίρεται με το να δίνει», έλεγε ό μακαριστός Γέροντας καί συνέχιζε: «Τέτοιοι άνθρωποι πού δίνονται χωρίς να υπολογίζουν τον εαυτό τους, θα μας κρίνουν μεθαύριο». «Ό Χριστός συγκινείται, όταν αγαπάμε τον πλησίον μας πιο πολύ από τον εαυτό μας, καί μας γεμίζει με θεία ευφροσύνη. Βλέπεις Εκείνος δεν περιορίστηκε στο «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως εαυτόν» αλλά θυσιάστηκε για τον άνθρωπο» ( 6 ). Καί συμπληρώνει: «Αδύνατο είναι να έλθει ή αγάπη του Χριστού μέσα μας, εάν δεν βγάλουμε έξω τον εαυτό μας από την αγάπη μας καί να την δώσουμε στον Θεό καί στις εικόνες Του καί να δινόμαστε πάντα στους άλλους, χωρίς να θέλουμε να μας δίνονται οί άλλοι» ( 7 ). Επιμένοντας ό Γέροντας στην θυσιαστική προσφορά ως έκφραση τέλειας αγάπης, μας νουθετεί: «Ή θυσία για τον συνάνθρωπο μας κρύβει την μεγάλη μας αγάπη για τον Χριστό. Όσοι έχουν μεν την αγαθή προαίρεση για να ελεήσουν, αλλά δεν έχουν τίποτα καί πονάνε γι αυτό, ελεούν με το αίμα της καρδιάς τους». Καί για να ενθαρρύνει όσους αγωνίζονται να καλλιεργούν την βασίλισσα των αρετών, συμπληρώνει: «Οί εύσπλαχνοι, επειδή πάντα χορταίνουν τους άλλους με αγάπη, πάντοτε είναι χορτασμένοι από την αγάπη του Θεού καί από τίς άφθονες ευλογίες Του» ( ( 8 ).
Στρέφοντας την προσοχή του στη σωστή πραγμάτωση του μοναχικού Ιδεώδους καί ορίζοντας την αγάπη αρχή καί τέλος της άποταγής του μοναχού από τον κόσμο, μας διδάσκει: «Έργο του μοναχού είναι να γίνει δοχείο του Αγίου Πνεύματος. Να κάνει την καρδιά του ευαίσθητη σαν το φύλλο του χρυσού των αγιογράφων. Όλο το έργο του μοναχού είναι ή αγάπη, όπως καί το ξεκίνημα του έγινε από αγάπη προς τον Θεό, ή οποία έχει καί την αγάπη για τον πλησίον». Καί συνεχίζει, απαντώντας ταυτόχρονα καί στους ανά τους αιώνας επικριτές του μοναχισμού, ότι τάχα έφυγαν από τον κόσμο επειδή δεν τον αγαπούν: «Ό μοναχός φεύγει μακριά από τον κόσμο, όχι γιατί μισεί τον κόσμο, αλλά γιατί αγαπάει τον κόσμο, καί ζώντας μακριά από τον κόσμο, θα τον βοηθήσει με την προσευχή του σε ότι δεν γίνεται ανθρωπίνως παρά μόνο με θεϊκή επέμβαση» ( 9 ).
Ορίζοντας άλλη μια φορά την αγάπη σαν μια από τίς βασικές συντεταγμένες της πορείας του μονάχου, αλλά καί κάθε χριστιανού πού ζει με Λιτότητα καί εγκράτεια, ό μακαριστός Γέροντας Παΐσιος θα μας πει: «Ή αγάπη με την εξωτερική ακτημοσύνη πολύ βοηθάει για να αποκτήσει κανείς καί την εσωτερική ακτημοσύνη από τα πάθη. Ο! δύο αυτές ακτημοσύνες κ
άνουν τον άνθρωπο πλούσιο από καλοσύνη Θεού» ( 10 ) .
Έχουν περάσει ήδη 10 χρόνια από τη μακαριά καί όσιακή κοίμηση του αλησμόνητου Γέροντος Παϊσίου του Άγιορείτου. Όμως ούτε αυτά κατάφεραν ούτε οσα ό Θεός θα επιτρέψει να ζήσει ακόμη αυτός ό κόσμος θα καταφέρουν να σβήσουν την χαριτωμένη μορφή του από τίς καρδιές των ανθρώπων πού αγάπησε μέσα από την πολλή του μανική αγάπη προς τον Χριστό. Ολόκληρη ή ζωή του ήταν μια διακονία αγάπης. Μιας αγάπης χωρίς σύνορα! Γι' αυτό καί όσο ό ήλιος θα ανατέλλει στη γη, δεν θα πάψει να μας εμπνέει καί να διδάσκει πώς ν' αγαπούμε πραγματικά.
«Εκείνοι πού αγαπούν αληθινά καί αγωνίζονται σωστά, ανέχονται με αγάπη, θυσιάζονται, στερούνται καί αναπαύουν τον πλησίον τους, πού είναι ό Χριστός» ( 11 ).
"Ας έχουμε την ευχή του!
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
1. Γέροντος Παϊσίου Άγιορείτου, Λόγοι Α'. Με πόνο καί αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο, εκδ. Ί. Ήσυχαστ. Εύαγγελ. Ιωάννης ό Θεολόγος, Σουρωτή Θεσ/κης 1998, σ. 110.
2. Γέροντος Παϊσίου Άγιορείτου, Λόγοι Β', Πνευματική αφύπνιση, εκδ. Μ. Ήσυχαστ.
Εύαγγελ. Ιωάννης ό Θεολόγος, Σουρωτή Θεσ/κης 1999, σ. 207.
3. Γέρ. Παϊσίου, Λόγοι Β', ότι. πρ., σ. 307.
4. Γέρ. Παϊσίου, Λόγοι Β', οπ. πρ., σ. 310.
5. Γέρ. Παϊσίου, Λόγοι Β', οπ. πρ., σ. 75.
6. Γέρ. Παϊσίου, Λόγοι Β', οπ. πρ., σ. 160.
7. Γέρ. Παϊσίου, Επιστολές, οπ. πρ., σ. 104.
8. Γέρ. Παϊσίου, Επιστολές, οπ. πρ., σ. 112.
9. Γέρ. Παϊσίου, Λόγοι Β', οπ. πρ., σ. 319 - 320.
10. Γέρ. Παϊσίου, Επιστολές, οπ. πρ., σ. 107.
11. Γέρ. Παϊσίου, Επιστολές, οπ. πρ., σ. 108.
Μοναχός ΠΑΤΑΠΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ
Η Αγάπη ού περπερεύεται...
Συντονιστές: konstantinoupolitis, Συντονιστές
ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ – Από τη διδασκαλία του Γέροντος Γερμανού Σταυροβουνιώτη
* Εκείνος, που αγωνίζεται να αποκτήση τελεία αγάπη, τόσο προς τον Θεό, όσο και προς τον πλησίον, αυτός μπορεί και ομολογεί τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν «εν Πνεύματι Αγίω» (βλ. Αʼ Κορ. ιβʼ 3)
* Πρέπει να πιστεύης ότι σε αγαπά ο Θεός, ακόμη κι άν όλοι οι άνθρωποι σε αποστραφούν κι άν όλοι σε εγκαταλείψουν.
* Να βλέπης όλους τους αδελφούς σου στο Μοναστήρι σαν ένα άνθρωπο. Να μη κάνης δηλαδή εξαιρέσεις, και να μην έχης περισσότερη αγάπη σε κάποιο, αλλά όλους να τους έχης το ίδιο, διότι είστε όλοι αδελφοί, όλοι στο ίδιο οίκημα κατοικείτε, στο ίδιο Μοναστήρι.
* Όταν σου έλθη λογισμός πως δεν σε αγαπούν και δεν σου συμπαραστέκονται, τότε να θυμάσαι πως, όταν όλοι σʼεγκαταλείψουν, όμως έχεις τον Θεό για βοηθό. «Ο πατήρ μου», λέγει ο Δαβίδ, «και η μήτηρ μου εγκατέλιπον με, ο δε Κύριος προσελάβετο με» (Ψαλμ. κστʼ 10). Κάποιος Μοναχός ήταν άρρωστος. Πέρασε περίπου ένας μήνας, και κανείς δεν πήγε στο κελλί του να τον δη και να τον βοηθήση. Κατόπιν έστειλε ο Θεός άγγελο να τον υπηρετήση. Κι όταν αργότερα οι συνασκητές του σκέφθηκαν να τον επισκεφθούν,να ιδούν μήπως είναι άρρωστος, μήπως έχη πάθει τίποτα, αυτός, μόλις τους αντίκρυσε, τους φώναξε: «Φύγετε!». Τότε αυτοί του είπαν: «Γιατί μας διώχνεις;» Αυτός αποκρίθηκε: «τόσο καιρό, που δεν με σκεφθήκατε εσείς, που δεν με είδατε, που δεν με βοηθήσατε, έστειλε ο Θεός άγγελο, και με υπηρετούσε. Μα τώρα που ο άγγελος σας είδε, έφυγε! Προτιμότερο να φύγετε εσείς, και να έρθη παλιν ο άγγελος!».
* Γιατί να μη έχουμε για κάθε άνθρωπο αγάπη;
* Για το θέμα της αγάπης προς τον πλησίον, που με ερωτάς, είναι γραμμένο κάπου: «Μετά πάντων έχε αγάπην και από πάντων απέχου». Τί σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η αγάπη δεν ενεργείται μόνο με την εξωτερική της εκδήλωση. Η αγάπη ενεργείται κυρίως μέσα στην ψυχή του ανθρώπου. Αυτό σημαίνει να έχης αγάπη για κείνον που σου θυμώνει, για κείνον που σε κατηγορεί, για κείνον που σε εξευτελίζει. Να πης ότι αυτός είναι ο γιατρός μου. Και ναι μεν τα φάρμακα, που μου δίνει, είναι πολύ πικρά, αλλά εγώ με αυτά ωφελούμαι. Αυτό εξ άλλου είναι και η εφαρμογή των λόγων του ΚυρίουR «αγαπάτε τους εχθρούς υμών, καλώς ποιείτε τοις μισούσιν υμάς, ευλογείτε τους καταρωμένους υμίν, προσεύχεσθε υπέρ των επηρεαζόντων υμάς» ( Λουκ. στʼ 27-28 ). Δεν είναι απαραίτητο να του ειπώ με λόγια πως τον αγαπώ. Εκείνο, που έχει σημασία, είναι να έχω μέσα μου την αγάπη γιʼ αυτόν, έστω κι αν φέρθηκε έτσι. Και επειδή μπορεί να κολαστή με τον άσχημο του τρόπο, γιʼαυτό παρακαλώ τον Θεό να τον ελεήση, να τον φωτίση, να τον συγχωρέση, για να μη κολασθή. Γιατί να έχω κάτι μαζί του; Αφού δεν με θέλει, θα απέχω. Όμως κατʼ ουδένα τρόπο δεν θα αφήσω μέσα μου τον λογισμό, τον πειρασμό να με πειράζη εναντίον του, αλλά θα παρακαλώ τον Θεό να τον ελεήση, να τον φωτίση, να τον συγχωρέση, να τον σώση.
* Όσο περισσότερο αγωνίζεσαι να αγαπάς το Θεό, τόσο περισσότερο αυτός σου αποκαλύπτεται!
* Εκείνος, που επιθυμεί το κακό του συνανθρώπου του, κάνει τελικά κακό στον ίδιο τον εαυτό του. Και εκείνος, που αγαπά ακόμα και τον εχθρό του, στην πραγματικότητα ευεργετεί τον ίδιο τον εαυτό του.
* Όσο πιο πολύ αγωνιζόμαστε να αγαπήσουμε τον Χριστό, τόσο πιο πολύ νιώθουμε μέσα μας χαρά και ευτυχία. Δεν υπάρχει στον κόσμο μεγαλύτερη ευτυχία από το να φλέγεται η καρδιά μας από αγάπη προς τον γλυκύτατο Κύριο μας.
* «Ουδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν» (Ματθ. στʼ. 24). Για να μπορέσουμε να αγαπήσουμε τον Χριστό με όλη την καρδιά μας, πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσουμε ότι όλα τα γήινα είναι πρόσκαιρα και μάταια, και σε τίποτε από αυτά να μη προσκολληθούμε. Για να μπορέσουμε να αγαπήσουμε τον πλησίον μας σαν τον εαυτό μας, πρέπει να περιφρονήσουμε τρία πράγματα: Το χρήμα, τις ηδονές και την ανθρώπινη δόξα. Είμαστε σε θέση να πούμε μαζί με τον Απόστολο Παύλο, «τίς ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού; Θλίψις ή στενοχωρία ή διωγμός ή λιμός ή γυμνότης ή κίνδυνος ή μάχαιρα;» ( Ρωμ. ηʼ 35 ). Αν ναι,τότε είναι που πραγματικά αγαπούμε τον Χριστό!
* Δεν έχει τόση αξία το να αγαπούμε όσους μας αγαπούνR «ποία υμίν χάρις εστί;» ( Λουκ.στʼ 32 ). Αξία έχει το να αγαπούμε αυτούς, που μας εχθρεύονται, κι αυτούς, που μας μισούν!
* Μίμηση του Χριστού σημαίνει πρώτʼ απʼ όλα μίμηση της αγάπης του Χριστού προς τον άνθρωπο. Να θυσιάζουμε «τα θελήματα της σαρκός» (Εφ. βʼ 3) χάριν της αγάπης του αδελφού μας.
* Όπως «ο Θεός είναι αγάπη», έτσι κατά αντίθετο τρόπο, ο διάβολος είναι μίσος. Αυτός, που αγαπά όπως ορίζει ο Θεός, γίνεται μιμητής ΤουR κι αυτός, που μισεί τον αδελφός του, γίνεται διάβολος, και γεύεται ήδη από τώρα την κόλαση!
* Υπάρχει η κατά Θεόν αγάπη, αλλά υπάρχει και η κατά… διάβολον αγάπη! Υπάρχει το κατά Θεόν μίσος αλλά υπάρχει και το διαβολικό μίσος. Η κατά Θεόν αγάπη είναι αυτή, που πηγάζει από την τήρηση των εντολών του Θεού. Η κατά… διάβολον αγάπη(!) είναι η δαιμονική, η φιλήδονη, η εμπαθής, αυτή π.χ. που ένας έγγαμος αισθάνεται προς μια άλλη γυναίκα, ώστε πολλές φορές να φθάνη μέχρι του σημείου να εγκαταλείπη τη νόμιμη σύζυγο του χάριν της ξένης. Δαιμονική αγάπη είναι επίσης αυτή, από την οποία διακατέχονται όσοι περιπίπτουν στα σοδομικά πάθη. Τέτοιου είδους «αγάπες», όχι μόνο τις απεχθάνεται και τις βδελύσσεται ο Θεός αλλά, άν δεν υπάρξη μετάνοια και αλλαγή ζωής, τις τιμωρεί παραδειγματικά. Κατά Θεόν μίσος είναι το μίσος κατά της αμαρτίας. Διαβολικό μίσος είναι το μίσος εναντίον οιουδήποτε συνανθρώπου μας, ακόμη και εναντίον του εχθρού μας. Πρέπει να αγαπούμε τον πλησίον μας, όσο κι άν αυτός μας έφταιξε, όσο κι άν μας πίκρανε!
* Αυτός που αγαπά τον πλησίον του με την αληθινή, τη σύμφωνη με το θέλημα του Θεού αγάπη, νοιώθει μέσα του απέραντη ειρήνη και χαρά. Αυτός που «αγαπά» με την ψεύτικη, την επιφανειακή, την υποκριτική, τη σαρκική, τη φιλήδονη «αγάπη» νοιώθει μέσα του σύγχυση και ταραχή.
* Η αληθινή αγάπη είναι συνυφασμένη με πνεύμα ταπείνωσης, θυσίας και προσφοράς. Αυτός, που αγαπά σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, θυσιάζει τις επιθυμίες του και την ανάπαυση του χάριν αυτού που αγαπά. Η αγάπη, που δεν είναι σύμφωνη με το θέλημα του Θεού, συνδέεται με πνεύμα εγωϊσμούR και αυτός που έχει τέτοια «αγάπη», αντί να θυσιάζεται για τον άλλο, όλο ζητά να θυσιάζεται ο άλλος γιʼαυτόν.
* Η αγάπη προς τον εχθρό μας κρύβει μεγάλη σοφία. Όταν ανταποδίδουμε καλό αντί κακού, γινόμαστε μιμητές του Χριστού. Τότε έρχεται και μας επισκιάζει η Χάρις Του!
* Μας πλημμυρίζει η Χάρις του Αγίου Πνεύματος! Οι Άγιοι αγαπούσαν ακόμα και τους διώκτες τους! Και αυτό ακριβώς το γεγονός ήταν καθοριστικό, ώστε να αναδειχθούν από τον Χριστό γνήσιοι φίλοι Του, Άγιοι Του!
* Η αγάπη προς τον πλησίον μας δεν πρέπει να μένη μόνο στα λόγια, αλλά κυρίως να προχωρά στα έργα. Η αληθινή αγάπη φωτίζει με υπερφυσικό φως το πρόσωπο αυτού, ο οποίος αγαπά. Το πρόσωπο εκείνου, ο οποίος μισεί, είναι συνωφρυωμένο και συννεφιασμένο, μέχρι και σκοτεινό.
* Η αληθινή αγάπη δεν χαίρεται με τις συμφορές του πλησίον, ούτε λυπάται με τις επιτυχίες του.
* Θέλεις να ανακαλύψης τί είδους αγάπη έχεις μέσα σου; Στάσου μπροστά στον καθρέφτη του ιγʼ κεφαλαίου της Αʼ προς Κορινθίους επιστολής του Αποστόλου Παύλου και κοίταξε με ειλικρίνεια ναʼδης, άν εφαρμόζωνται σε σένα αυτά, που λέγει ο Απόστολος Παύλος: «Αυτός, που αγαπά, έχει μακροθυμία στις αδυναμίες του άλλου. Έχει και καλωσύνη. Δεν ζηλοφθονεί. Δεν υπερηφανεύεται, δεν ασχημονεί, δεν ζητά το δικό του συμφέρον, δεν είναι ευερέθιστος, λησμονεί το κακό, που του έχουν κάνει. Λυπάται, όταν αδικήται ο πλησίον του, και χαίρεται μαζί του στη χαρά του. Έχει σε όλα ανεκτικότητα, εμπιστοσύνη, ελπίδα, υπομονή» (Αʼ Κορ. ιγʼ 4-7)
* Η αγάπη μας προς το Θεό και προς τους συνανθρώπους μας είναι αλληλένδετες. Δεν μπορεί να υπάρχη η μια, χωρίς να υπάρχη και η άλλη. Διαφορετικά, ούτε τον Θεό αγαπούμε αληθινά, ούτε τον πλησίον μας πραγματικά.
* Πιο πολύ να αγαπούμε αυτούς, που μας ελέγχουν, παρά αυτούς
, που μας κολακεύουν.
* Δεν υπάρχει αληθινή αγάπη, χωρίς το πνεύμα της θυσίας. Η αγάπη του Χριστού προς εμάς είναι αχώριστα συνδεδεμένη με τη Σταυρική Του θυσία. Σταυρός και Αγάπη πάνε αχώριστα μαζί.
* Πολέμησε το μίσος, που δείχνει ο άλλος προς εσένα, με όπλο την αγάπη, που εσύ θα δείχνης προς αυτόν. Δείξε αγάπη σʼ αυτόν, που σου δείχνει κακία. Έτσι και μόνον έτσι υπάρχει ελπίδα να μετατρέψης τη μοχθηρία του σε καλωσύνη.
* Αυτός, που έχει κακία, γεύεται θάνατο, ενώ αυτός, που έχει αγάπη, γεύεται αιώνια ζωή.
* Ο ωραιότερος και αποτελεσματικότερος τρόπος να εκδικηθής αυτόν, που σε έβλαψε, είναι να τον ευεργετήσης.
* Οι ουρανοί ανοίγουν διάπλατα γιʼ αυτόν, που αγαπά αληθινά τον Χριστό «με όλη την καρδία του, με όλη την ψυχή του και με όλη τη διάνοια του, και τον πλησίον του όπως τον εαυτό του» ( Λουκ. ιʼ 27 ).
* Όπου υπάρχει η αγάπη, εκεί είναι και ο Θεός. Όπου υπάρχει το μίσος, εκεί είναι και ο διάβολος.
* Να απορρίπτης με όλη σου τη δύναμη και να εξομολογήσαι με όσο το δυνατό μεγαλύτερη ταπείνωση όλες τις καχυποψίες και φαντασίες, που σου προβάλλει ο διάβολος, για να σε κάνη να αντιπαθής και να αποστρέφεσαι τον πλησίον σου.
* Δεν υπάρχει χώρος παραμονής στη Βασιλεία των ουρανών γιʼ αυτούς, που στην ψυχή τους δεν έχουν χώρο αγάπης για τους εχθρούς τους.
* Εκείνος, που αγωνίζεται να αποκτήση τελεία αγάπη, τόσο προς τον Θεό, όσο και προς τον πλησίον, αυτός μπορεί και ομολογεί τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν «εν Πνεύματι Αγίω» (βλ. Αʼ Κορ. ιβʼ 3)
* Πρέπει να πιστεύης ότι σε αγαπά ο Θεός, ακόμη κι άν όλοι οι άνθρωποι σε αποστραφούν κι άν όλοι σε εγκαταλείψουν.
* Να βλέπης όλους τους αδελφούς σου στο Μοναστήρι σαν ένα άνθρωπο. Να μη κάνης δηλαδή εξαιρέσεις, και να μην έχης περισσότερη αγάπη σε κάποιο, αλλά όλους να τους έχης το ίδιο, διότι είστε όλοι αδελφοί, όλοι στο ίδιο οίκημα κατοικείτε, στο ίδιο Μοναστήρι.
* Όταν σου έλθη λογισμός πως δεν σε αγαπούν και δεν σου συμπαραστέκονται, τότε να θυμάσαι πως, όταν όλοι σʼεγκαταλείψουν, όμως έχεις τον Θεό για βοηθό. «Ο πατήρ μου», λέγει ο Δαβίδ, «και η μήτηρ μου εγκατέλιπον με, ο δε Κύριος προσελάβετο με» (Ψαλμ. κστʼ 10). Κάποιος Μοναχός ήταν άρρωστος. Πέρασε περίπου ένας μήνας, και κανείς δεν πήγε στο κελλί του να τον δη και να τον βοηθήση. Κατόπιν έστειλε ο Θεός άγγελο να τον υπηρετήση. Κι όταν αργότερα οι συνασκητές του σκέφθηκαν να τον επισκεφθούν,να ιδούν μήπως είναι άρρωστος, μήπως έχη πάθει τίποτα, αυτός, μόλις τους αντίκρυσε, τους φώναξε: «Φύγετε!». Τότε αυτοί του είπαν: «Γιατί μας διώχνεις;» Αυτός αποκρίθηκε: «τόσο καιρό, που δεν με σκεφθήκατε εσείς, που δεν με είδατε, που δεν με βοηθήσατε, έστειλε ο Θεός άγγελο, και με υπηρετούσε. Μα τώρα που ο άγγελος σας είδε, έφυγε! Προτιμότερο να φύγετε εσείς, και να έρθη παλιν ο άγγελος!».
* Γιατί να μη έχουμε για κάθε άνθρωπο αγάπη;
* Για το θέμα της αγάπης προς τον πλησίον, που με ερωτάς, είναι γραμμένο κάπου: «Μετά πάντων έχε αγάπην και από πάντων απέχου». Τί σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η αγάπη δεν ενεργείται μόνο με την εξωτερική της εκδήλωση. Η αγάπη ενεργείται κυρίως μέσα στην ψυχή του ανθρώπου. Αυτό σημαίνει να έχης αγάπη για κείνον που σου θυμώνει, για κείνον που σε κατηγορεί, για κείνον που σε εξευτελίζει. Να πης ότι αυτός είναι ο γιατρός μου. Και ναι μεν τα φάρμακα, που μου δίνει, είναι πολύ πικρά, αλλά εγώ με αυτά ωφελούμαι. Αυτό εξ άλλου είναι και η εφαρμογή των λόγων του ΚυρίουR «αγαπάτε τους εχθρούς υμών, καλώς ποιείτε τοις μισούσιν υμάς, ευλογείτε τους καταρωμένους υμίν, προσεύχεσθε υπέρ των επηρεαζόντων υμάς» ( Λουκ. στʼ 27-28 ). Δεν είναι απαραίτητο να του ειπώ με λόγια πως τον αγαπώ. Εκείνο, που έχει σημασία, είναι να έχω μέσα μου την αγάπη γιʼ αυτόν, έστω κι αν φέρθηκε έτσι. Και επειδή μπορεί να κολαστή με τον άσχημο του τρόπο, γιʼαυτό παρακαλώ τον Θεό να τον ελεήση, να τον φωτίση, να τον συγχωρέση, για να μη κολασθή. Γιατί να έχω κάτι μαζί του; Αφού δεν με θέλει, θα απέχω. Όμως κατʼ ουδένα τρόπο δεν θα αφήσω μέσα μου τον λογισμό, τον πειρασμό να με πειράζη εναντίον του, αλλά θα παρακαλώ τον Θεό να τον ελεήση, να τον φωτίση, να τον συγχωρέση, να τον σώση.
* Όσο περισσότερο αγωνίζεσαι να αγαπάς το Θεό, τόσο περισσότερο αυτός σου αποκαλύπτεται!
* Εκείνος, που επιθυμεί το κακό του συνανθρώπου του, κάνει τελικά κακό στον ίδιο τον εαυτό του. Και εκείνος, που αγαπά ακόμα και τον εχθρό του, στην πραγματικότητα ευεργετεί τον ίδιο τον εαυτό του.
* Όσο πιο πολύ αγωνιζόμαστε να αγαπήσουμε τον Χριστό, τόσο πιο πολύ νιώθουμε μέσα μας χαρά και ευτυχία. Δεν υπάρχει στον κόσμο μεγαλύτερη ευτυχία από το να φλέγεται η καρδιά μας από αγάπη προς τον γλυκύτατο Κύριο μας.
* «Ουδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν» (Ματθ. στʼ. 24). Για να μπορέσουμε να αγαπήσουμε τον Χριστό με όλη την καρδιά μας, πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσουμε ότι όλα τα γήινα είναι πρόσκαιρα και μάταια, και σε τίποτε από αυτά να μη προσκολληθούμε. Για να μπορέσουμε να αγαπήσουμε τον πλησίον μας σαν τον εαυτό μας, πρέπει να περιφρονήσουμε τρία πράγματα: Το χρήμα, τις ηδονές και την ανθρώπινη δόξα. Είμαστε σε θέση να πούμε μαζί με τον Απόστολο Παύλο, «τίς ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού; Θλίψις ή στενοχωρία ή διωγμός ή λιμός ή γυμνότης ή κίνδυνος ή μάχαιρα;» ( Ρωμ. ηʼ 35 ). Αν ναι,τότε είναι που πραγματικά αγαπούμε τον Χριστό!
* Δεν έχει τόση αξία το να αγαπούμε όσους μας αγαπούνR «ποία υμίν χάρις εστί;» ( Λουκ.στʼ 32 ). Αξία έχει το να αγαπούμε αυτούς, που μας εχθρεύονται, κι αυτούς, που μας μισούν!
* Μίμηση του Χριστού σημαίνει πρώτʼ απʼ όλα μίμηση της αγάπης του Χριστού προς τον άνθρωπο. Να θυσιάζουμε «τα θελήματα της σαρκός» (Εφ. βʼ 3) χάριν της αγάπης του αδελφού μας.
* Όπως «ο Θεός είναι αγάπη», έτσι κατά αντίθετο τρόπο, ο διάβολος είναι μίσος. Αυτός, που αγαπά όπως ορίζει ο Θεός, γίνεται μιμητής ΤουR κι αυτός, που μισεί τον αδελφός του, γίνεται διάβολος, και γεύεται ήδη από τώρα την κόλαση!
* Υπάρχει η κατά Θεόν αγάπη, αλλά υπάρχει και η κατά… διάβολον αγάπη! Υπάρχει το κατά Θεόν μίσος αλλά υπάρχει και το διαβολικό μίσος. Η κατά Θεόν αγάπη είναι αυτή, που πηγάζει από την τήρηση των εντολών του Θεού. Η κατά… διάβολον αγάπη(!) είναι η δαιμονική, η φιλήδονη, η εμπαθής, αυτή π.χ. που ένας έγγαμος αισθάνεται προς μια άλλη γυναίκα, ώστε πολλές φορές να φθάνη μέχρι του σημείου να εγκαταλείπη τη νόμιμη σύζυγο του χάριν της ξένης. Δαιμονική αγάπη είναι επίσης αυτή, από την οποία διακατέχονται όσοι περιπίπτουν στα σοδομικά πάθη. Τέτοιου είδους «αγάπες», όχι μόνο τις απεχθάνεται και τις βδελύσσεται ο Θεός αλλά, άν δεν υπάρξη μετάνοια και αλλαγή ζωής, τις τιμωρεί παραδειγματικά. Κατά Θεόν μίσος είναι το μίσος κατά της αμαρτίας. Διαβολικό μίσος είναι το μίσος εναντίον οιουδήποτε συνανθρώπου μας, ακόμη και εναντίον του εχθρού μας. Πρέπει να αγαπούμε τον πλησίον μας, όσο κι άν αυτός μας έφταιξε, όσο κι άν μας πίκρανε!
* Αυτός που αγαπά τον πλησίον του με την αληθινή, τη σύμφωνη με το θέλημα του Θεού αγάπη, νοιώθει μέσα του απέραντη ειρήνη και χαρά. Αυτός που «αγαπά» με την ψεύτικη, την επιφανειακή, την υποκριτική, τη σαρκική, τη φιλήδονη «αγάπη» νοιώθει μέσα του σύγχυση και ταραχή.
* Η αληθινή αγάπη είναι συνυφασμένη με πνεύμα ταπείνωσης, θυσίας και προσφοράς. Αυτός, που αγαπά σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, θυσιάζει τις επιθυμίες του και την ανάπαυση του χάριν αυτού που αγαπά. Η αγάπη, που δεν είναι σύμφωνη με το θέλημα του Θεού, συνδέεται με πνεύμα εγωϊσμούR και αυτός που έχει τέτοια «αγάπη», αντί να θυσιάζεται για τον άλλο, όλο ζητά να θυσιάζεται ο άλλος γιʼαυτόν.
* Η αγάπη προς τον εχθρό μας κρύβει μεγάλη σοφία. Όταν ανταποδίδουμε καλό αντί κακού, γινόμαστε μιμητές του Χριστού. Τότε έρχεται και μας επισκιάζει η Χάρις Του!
* Μας πλημμυρίζει η Χάρις του Αγίου Πνεύματος! Οι Άγιοι αγαπούσαν ακόμα και τους διώκτες τους! Και αυτό ακριβώς το γεγονός ήταν καθοριστικό, ώστε να αναδειχθούν από τον Χριστό γνήσιοι φίλοι Του, Άγιοι Του!
* Η αγάπη προς τον πλησίον μας δεν πρέπει να μένη μόνο στα λόγια, αλλά κυρίως να προχωρά στα έργα. Η αληθινή αγάπη φωτίζει με υπερφυσικό φως το πρόσωπο αυτού, ο οποίος αγαπά. Το πρόσωπο εκείνου, ο οποίος μισεί, είναι συνωφρυωμένο και συννεφιασμένο, μέχρι και σκοτεινό.
* Η αληθινή αγάπη δεν χαίρεται με τις συμφορές του πλησίον, ούτε λυπάται με τις επιτυχίες του.
* Θέλεις να ανακαλύψης τί είδους αγάπη έχεις μέσα σου; Στάσου μπροστά στον καθρέφτη του ιγʼ κεφαλαίου της Αʼ προς Κορινθίους επιστολής του Αποστόλου Παύλου και κοίταξε με ειλικρίνεια ναʼδης, άν εφαρμόζωνται σε σένα αυτά, που λέγει ο Απόστολος Παύλος: «Αυτός, που αγαπά, έχει μακροθυμία στις αδυναμίες του άλλου. Έχει και καλωσύνη. Δεν ζηλοφθονεί. Δεν υπερηφανεύεται, δεν ασχημονεί, δεν ζητά το δικό του συμφέρον, δεν είναι ευερέθιστος, λησμονεί το κακό, που του έχουν κάνει. Λυπάται, όταν αδικήται ο πλησίον του, και χαίρεται μαζί του στη χαρά του. Έχει σε όλα ανεκτικότητα, εμπιστοσύνη, ελπίδα, υπομονή» (Αʼ Κορ. ιγʼ 4-7)
* Η αγάπη μας προς το Θεό και προς τους συνανθρώπους μας είναι αλληλένδετες. Δεν μπορεί να υπάρχη η μια, χωρίς να υπάρχη και η άλλη. Διαφορετικά, ούτε τον Θεό αγαπούμε αληθινά, ούτε τον πλησίον μας πραγματικά.
* Πιο πολύ να αγαπούμε αυτούς, που μας ελέγχουν, παρά αυτούς
, που μας κολακεύουν.
* Δεν υπάρχει αληθινή αγάπη, χωρίς το πνεύμα της θυσίας. Η αγάπη του Χριστού προς εμάς είναι αχώριστα συνδεδεμένη με τη Σταυρική Του θυσία. Σταυρός και Αγάπη πάνε αχώριστα μαζί.
* Πολέμησε το μίσος, που δείχνει ο άλλος προς εσένα, με όπλο την αγάπη, που εσύ θα δείχνης προς αυτόν. Δείξε αγάπη σʼ αυτόν, που σου δείχνει κακία. Έτσι και μόνον έτσι υπάρχει ελπίδα να μετατρέψης τη μοχθηρία του σε καλωσύνη.
* Αυτός, που έχει κακία, γεύεται θάνατο, ενώ αυτός, που έχει αγάπη, γεύεται αιώνια ζωή.
* Ο ωραιότερος και αποτελεσματικότερος τρόπος να εκδικηθής αυτόν, που σε έβλαψε, είναι να τον ευεργετήσης.
* Οι ουρανοί ανοίγουν διάπλατα γιʼ αυτόν, που αγαπά αληθινά τον Χριστό «με όλη την καρδία του, με όλη την ψυχή του και με όλη τη διάνοια του, και τον πλησίον του όπως τον εαυτό του» ( Λουκ. ιʼ 27 ).
* Όπου υπάρχει η αγάπη, εκεί είναι και ο Θεός. Όπου υπάρχει το μίσος, εκεί είναι και ο διάβολος.
* Να απορρίπτης με όλη σου τη δύναμη και να εξομολογήσαι με όσο το δυνατό μεγαλύτερη ταπείνωση όλες τις καχυποψίες και φαντασίες, που σου προβάλλει ο διάβολος, για να σε κάνη να αντιπαθής και να αποστρέφεσαι τον πλησίον σου.
* Δεν υπάρχει χώρος παραμονής στη Βασιλεία των ουρανών γιʼ αυτούς, που στην ψυχή τους δεν έχουν χώρο αγάπης για τους εχθρούς τους.
Τελευταία επεξεργασία από το μέλος NIKOSZ την Τετ Φεβ 21, 2007 12:59 am, έχει επεξεργασθεί 1 φορά συνολικά.
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
"Δια να αγαπά κανείς τον Θεόν ή μάλλον δια να αφήνει κανείς το Θεό να τον αγαπά, δεν χρειάζεται να αποσυρθεί στην έρημο, δεν χρειάζεται να φορέσει παράξενα ρούχα, δεν χρειάζεται να λαμβάνει ασυνήθιστον τροφή, δεν χρειάζεται να εγκαταλείψει τις ασχολίες του, και να αλλάξει τις συνήθειές του. Διότι παντού και πάντοτε ημπορεί να εύρει τον Θεό και παντού και πάντοτε να τον αγαπήσει..."
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΒΑΣΙΛΑΣ (1322-1391) ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗΣ
<Θέλεις να μην ακούς σε βάρος σου κακά; Τότε λοιπόν ούτε συ να λες κακά για τους άλλους. Θέλεις να επαινείσαι από τους άλλους; Τότε και συ εγκωμίαζε τους άλλους. Θέλεις να ελεείσαι; Τότε και συ κάμε ελεημοσύνες. Θέλεις να τύχεις συγνώμης; Τότε και συ δίνε συγχώρηση. Θέλεις να μην πλεονεκτούν άλλοι σε βάρος σου; Τότε και συ μην αρπάζεις.Ας συμπεριφερόμεθα προς τους πλησίον μας κατά τον ίδιο
τρόπο, με τον οποίο θα θέλαμε να συμπεριφέρονται και εκείνοι προς εμάς. Όπως για παράδειγμα ψυχή χωρίς σώμα δεν λογίζεται άνθρωπος, αλλά ούτε πάλι σώμα χωρίς ψυχή, έτσι δεν υπάρχει αγάπη προς τον Θεόν, εάν δεν έχει ως επακόλουθο και την αγάπη προς τον
πλησίον>.
Ι. Χρυσόστομος, Περί Αγάπης
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΒΑΣΙΛΑΣ (1322-1391) ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗΣ
<Θέλεις να μην ακούς σε βάρος σου κακά; Τότε λοιπόν ούτε συ να λες κακά για τους άλλους. Θέλεις να επαινείσαι από τους άλλους; Τότε και συ εγκωμίαζε τους άλλους. Θέλεις να ελεείσαι; Τότε και συ κάμε ελεημοσύνες. Θέλεις να τύχεις συγνώμης; Τότε και συ δίνε συγχώρηση. Θέλεις να μην πλεονεκτούν άλλοι σε βάρος σου; Τότε και συ μην αρπάζεις.Ας συμπεριφερόμεθα προς τους πλησίον μας κατά τον ίδιο
τρόπο, με τον οποίο θα θέλαμε να συμπεριφέρονται και εκείνοι προς εμάς. Όπως για παράδειγμα ψυχή χωρίς σώμα δεν λογίζεται άνθρωπος, αλλά ούτε πάλι σώμα χωρίς ψυχή, έτσι δεν υπάρχει αγάπη προς τον Θεόν, εάν δεν έχει ως επακόλουθο και την αγάπη προς τον
πλησίον>.
Ι. Χρυσόστομος, Περί Αγάπης
Τελευταία επεξεργασία από το μέλος NIKOSZ την Τετ Φεβ 21, 2007 1:10 am, έχει επεξεργασθεί 1 φορά συνολικά.
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ
Περί θείου έρωτος
Ο θείος έρως είναι αγάπη του θείου τελεία, εκδηλουμένη ως πόθος του θείου άπαυστος. Ο θείος έρως γεννάται εν τη κεκαθαρμένη καρδία διότι εν αυτή επιφοιτά η θεία χάρις. Ο έρως του Θείου είναι θείον δώρημα, δωρηθέν τη αγνευούση ψυχή υπό της επιφοιτησάσης και αποκαλυφθείσης τη ψυχή θείας χάριτος. Ο θείος έρως ουδενί εγγίγνεται άνευ θείας αποκαλύψεως· διότι η ψυχή η μη δεχθείσα αποκάλυψιν, δεν έσχε την επ' αυτής επίδρασιν της χάριτος και μένει απαθής προς τον θείον έρωτα· αδύνατον δε να γεννηθεί θείος έρως άνευ επενεργούσης θείας δυνάμεως επί της καρδίας. Ο θείος έρως είναι ενέργεια της ενοικούσης εν τη καρδία θείας χάριτος.
Οι ερασταί του Θείου ειλκύσθησαν προς τον θείον έρωτα υπό της επενεργησάσης επί της καθαράς αυτών καρδίας θείας χάριτος, της αποκαλυφθείσης τη ψυχή και ελκυσάσης αυτήν προς τον Θεόν. Ο εραστής του θείου αυτός πρώτος υπό του Θείου ηράσθη, και είτα αυτός ηράσθη του Θείου. Ο εραστής του Θείου πρότερον εγένετο υιός αγάπης και είτα τον ουράνιον ούτος ηγάπησεν Πατέρα.
Η καρδία του ερώντος τον Κύριον ουδέποτε καθεύδει, αλλ' αεί γρηγορεί, διά το πλήθος του έρωτος. Ο άνθρωπος καθεύδει διά την χρείαν της φύσεως, η δε καρδία γρηγορούσα υμνεί το Θείον.
Ο θείος Χρυσόστομος λέγει περί του πνευματικού έρωτος: "Ούτως εστίν επιτακτικός ο πνευματικος έρως, ως μηδενί περιχωρείν καιρώ, αλλ' αεί της ψυχής έχεσθαι του φιλούντος, και μηδεμίαν θλίψιν ή οδύνην συγχωρείν περιγίνεσθαι της ψυχής."
Η τον Θεόν ερώσα ψυχή τω Θεώ προσκολλάται στερρώς και επ' αυτώ πέποιθε και την ελπίδα αυτής άπασαν Αυτώ ανέθετο. Ο θείος αυτής έρως ανάγει αυτήν προς τον Θεόν και Αυτώ διαλέγεται ημέρας και νυκτός.
Η τω θείω έρωτι τρωθείσα ψυχή ουδενός ετέρου εφίεται ή του άκρου αγαθού, κατολιγωρεί δε των πάντων και προς πάντα αηδώς διάκειται.
Η ερώσα του Θεού ψυχή μελέτην αυτής έχει τα λόγια του Θεού και ενδιατριβήν αυτής τα σκηνώματα αυτού. Φθεγγομένη διηγείται τα θαυμάσια του Θεού και διαλεγομένη λαλεί περί της δόξης και μεγαλοπροπέπειας αυτού. Αίνον και ύμνον απαύστως αναπέμπει τω Θεώ, πόθω δε θείω λατρεύει αυτόν. Ούτως ο θείος έρως όλην την ψυχήν εαυτώ μεθηρμόσατο, εαυτώ περιεποιήσατο και εξωκειώσατο.
Η του Θείου ερασθείσα ψυχή επέγνω το θείον, η δε επίγνωσις ανέφλεξε τον θείον έρωτα αυτής. Η του Θεού ερασθείσα ψυχή εγένετο μακαρία, διότι έτυχε του Θείου εφετού του πληρώσαντος τους πόθους αυτής· πάσα επιθυμία, πάσα επιποθία, πάσα έφεσις ξένη προς την θείαν αγάπην, αποκρούεται υπ' αυτής ως ταπεινή και αναξία εαυτής.
Πόσον η προς το Θείον αγάπη επαμειβομένη υπό της θείας αγάπης μεταρσιοί την ερώσαν του Θείου ψυχήν! Αύτη η θεία αγάπη ως νεφέλη κούφη αναλαμβάνουσα την ψυχήν φέρει προς την αέναον πηγήν της αγάπης, προς την αϊδιον αγάπην, και πληροί αυτήν φωτός αϊδίου.
Η υπό του θείου έρωτος τρωθείσα ψυχή αεί χαίρει και αγάλλεται και σκιρτά και χορεύει, διότι ευρίσκεται επαναπαυομένη επί της αγάπης του Κυρίου ως επί ύδατος αναπαύσεως· ουδέν των του κόσμου θλιβερών ισχύει να διαταράξη την γαλήνην και την ειρήνην αυτής, ουδέ την χαράν και την ευφροσύνην αυτής των λυπηρών τι να αφαιρέση.
Η ερώσα του Θείου ψυχή μεταρσιουμένη υπό της αγάπης υπεξίσταταί πως των σωματικών αισθήσεων και αυτού του σώματος πως αποχωρεί και εαυτής επιλανθάνεται διά την τελείαν προς το Θείον αφοσίωσιν.
Η ανερμήνευτος γλυκύτης της θείας αγάπης την μεν καρδίαν καταθέλγει και κατακυριεύει, τον δε νουν έλκει προς το Θείον, ίνα του Θεού απολαύσει εν αγαλλιάσει.
Ο θείος έρως την προς Θεόν προμνηστεύεται οικείωσιν, η δε γεύσις την πείναν.
Η ψυχή, ης θείος άπτεται έρως, ουδέν έτερον λογίζεσθαι δύναται ουδέ επιποθείν, αλλά συνεχώς στενάζουσα λέγει· Κύριε, πότε ήξω προς Σε ο Θεός, ως επιποθεί η έλαφος επί τας πηγάς των υδάτων!
Τοιούτος ο θείος έρως ο κυριεύων της ψυχής.
Περί της θείας αγάπης
Ω αγάπη αληθής και βεβαία! Ω αγάπη, της θείας εικόνος ομοίωμα ! Ω αγάπη, της εμής ψυχής γλυκυτάτη απόλαυσις ! Ω αγάπη, της εμής καρδίας θείον πλήρωμα! Ω αγάπη, της εμής ψυχικής ισχύος το κραταίωμα ! Ω αγάπη, της εμής διανοίας διηνεκές μελέτημα. Συ την ψυχήν μου αεί διακατέχουσα αυτήν περιέπεις και διαθερμαίνεις. Συ αυτήν ζωογονείς και προς την θείαν αγάπησιν ανάγεις. Συ την καρδίαν μου πληρούσα τη φλoγί του θείου έρωτος εκκαίεις, και την του άκρου εφετού ζωπυρείς επιπόθησιν. Συ την ισχύν της ψυχής μου τη ζωογόνω σου δυνάμει ενισχύουσα ικανοίς, όπως την οφειλομένην τη θεία αγάπη προσφέρη λατρείαν. Συ την διάνοιάν μου κατέχουσα ελευθεροίς αυτήν των δεσμών των γηίνων και παρέχεις αυτή την ελευθερίαν, ίνα προς την εν Ουρανοίς θείαν αγάπην ακωλύτως ανάγηται. Συ είσαι το πολυτιμότατον των πιστών θησαύρισμα, διότι είσαι το τιμιώτατον των θείων χαρισμάτων δώρημα. Συ είσαι το θεοειδές της ψυχής και της καρψίας αγλάϊσμα, διότι αναδεικνύεις τους πιστούς υιούς Θεού. Συ είσαι το των πιστών εγκαλλώπισμα, διότι σεμνύνειs τους φίλους σου. Συ είσαι το μόνον διηνεκές αγαθόν, διότι είσαι αιωνία. Συ είσαι το ωραιότερον των φίλων του Θεού περιβόλαιον, διότι δι' αυτού περιβεβλημένοι οι πιστοί εμφανίζονται ενώπιον της θείας αγάπης. Συ είσαι το ήδιστον των πιστών εντρύφημα, διότι είσαι καρπός του αγίου Πνεύματος . Συ εισάγεις τους υπό σου αγιασθέντας πιστούς εις την βασιλείαν των Ουρανών. Συ είσαι η ευωδία των πιστών. Διά σου της τρυφής του παραδείσου μεταλαμβάνουσιν οι πιστοί. Διά σου το φως του νοητού ηλίου εν τη ψυχή των πιστών ανατέλλει. Διά σου οι νοεροί οφθαλμοί των πιστών αυγάζονται. Διά σου οι πιστοί θείας δόξης και αιωνίου ζωής μέτοχοι γίνονται. Διά σου ο πόθος των ουρανίων εν ημίν εγγίγνεται. Συ την βασιλείαν του Θεού επί της γης αποκαθιστάς. Συ την ειρήνην τοις ανθρώποις βραβεύεις. Συ την γην προς τον Ουρανόν εξομοιοίς. Συ τους ανθρώπους τοις αγγέλοις συνάπτεις και αρμονικήν υμνωδίαν τω Θεώ αναπέμπεις. Συ εν πάσι νικάς. Συ εν πάσιν υπερτέρα δείκνυσαι. Συ τα πάντα αληθώς κυβερνάς. Συ τα πάντα σοφώς διέπεις. Συ τα πάντα κρατείς και συνέχεις. Συ ουδέποτε εκπίπτεις.
Ω αγάπη, καρδίας της εμής πλήρωμα! Ω αγάπη, yλυκύτατον του γλυκυτάτου Ιησού ομοίωμα. Ω αγάπη, των μαθητών του Κυρίου ίερώτατον έμβλημα. Ω αγάπη, του γλυκυτάτου Ιησού σύμβολον. Συ τω πόθω σου τρώσον την εμήν καρδίαν, πλήρωσον αυτήν χρηστότητος και αγαθωσύνης, έμπλησον αυτήν αγαλλιάσεως. Συ οικητήριον ταύτην ανάδειξον της χάριτος του παναγίου Πνεύματοs. Συ πύρωσον όλην τη θεία φλογί σου όπως καταφλέξη τα ταπεινά αυτής πάθη, αγιάση αυτήν και εις άπαυστον ανελκύση υμνωδίαν. Συ πλήρωσον την καρδίαν ,μου γλυκασμού της σης αγάπης, όπως τον μόνον γλυκήτατον αγαπώ Ιησούν Χριστόν τον Κύριον μου και αυτώ άπαυστον αναπέμπω την υμνωδίαν εξ όλης καρδίας, εξ όλης της ισχύος και εξ όλης της διανοίας. Αμήν.
Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος λέγει περί της προς τον Θεόν αγάπης· "αγάπη, προφητείας χορηγός· αγάπη, τεράτων παρεκτική· αγάπη, ελλάμψεως άβυσσος· αγάπη, πηγή πυρός· όσον αναβλύζει, τοσούτον τον διψώντα καταφλέγη· αγάπη, αγγέλων στάσις, προκοπή ανθρώπων· απάγγειλον ημίν, ω καλή εν αρεταίς, πού ποιμαίνεις τα πρόβατά σου; πού κατασκηνοίς εν μεσημβρία ; φώτισον ημάς· πότισον ημάς· οδήγησον ημάς· χειραγώγησον ημάς· επειδή προς σε αναβαίνειν βουλόμεθα». ( Λόγος Λ'. )
Περί θείου έρωτος
Ο θείος έρως είναι αγάπη του θείου τελεία, εκδηλουμένη ως πόθος του θείου άπαυστος. Ο θείος έρως γεννάται εν τη κεκαθαρμένη καρδία διότι εν αυτή επιφοιτά η θεία χάρις. Ο έρως του Θείου είναι θείον δώρημα, δωρηθέν τη αγνευούση ψυχή υπό της επιφοιτησάσης και αποκαλυφθείσης τη ψυχή θείας χάριτος. Ο θείος έρως ουδενί εγγίγνεται άνευ θείας αποκαλύψεως· διότι η ψυχή η μη δεχθείσα αποκάλυψιν, δεν έσχε την επ' αυτής επίδρασιν της χάριτος και μένει απαθής προς τον θείον έρωτα· αδύνατον δε να γεννηθεί θείος έρως άνευ επενεργούσης θείας δυνάμεως επί της καρδίας. Ο θείος έρως είναι ενέργεια της ενοικούσης εν τη καρδία θείας χάριτος.
Οι ερασταί του Θείου ειλκύσθησαν προς τον θείον έρωτα υπό της επενεργησάσης επί της καθαράς αυτών καρδίας θείας χάριτος, της αποκαλυφθείσης τη ψυχή και ελκυσάσης αυτήν προς τον Θεόν. Ο εραστής του θείου αυτός πρώτος υπό του Θείου ηράσθη, και είτα αυτός ηράσθη του Θείου. Ο εραστής του Θείου πρότερον εγένετο υιός αγάπης και είτα τον ουράνιον ούτος ηγάπησεν Πατέρα.
Η καρδία του ερώντος τον Κύριον ουδέποτε καθεύδει, αλλ' αεί γρηγορεί, διά το πλήθος του έρωτος. Ο άνθρωπος καθεύδει διά την χρείαν της φύσεως, η δε καρδία γρηγορούσα υμνεί το Θείον.
Ο θείος Χρυσόστομος λέγει περί του πνευματικού έρωτος: "Ούτως εστίν επιτακτικός ο πνευματικος έρως, ως μηδενί περιχωρείν καιρώ, αλλ' αεί της ψυχής έχεσθαι του φιλούντος, και μηδεμίαν θλίψιν ή οδύνην συγχωρείν περιγίνεσθαι της ψυχής."
Η τον Θεόν ερώσα ψυχή τω Θεώ προσκολλάται στερρώς και επ' αυτώ πέποιθε και την ελπίδα αυτής άπασαν Αυτώ ανέθετο. Ο θείος αυτής έρως ανάγει αυτήν προς τον Θεόν και Αυτώ διαλέγεται ημέρας και νυκτός.
Η τω θείω έρωτι τρωθείσα ψυχή ουδενός ετέρου εφίεται ή του άκρου αγαθού, κατολιγωρεί δε των πάντων και προς πάντα αηδώς διάκειται.
Η ερώσα του Θεού ψυχή μελέτην αυτής έχει τα λόγια του Θεού και ενδιατριβήν αυτής τα σκηνώματα αυτού. Φθεγγομένη διηγείται τα θαυμάσια του Θεού και διαλεγομένη λαλεί περί της δόξης και μεγαλοπροπέπειας αυτού. Αίνον και ύμνον απαύστως αναπέμπει τω Θεώ, πόθω δε θείω λατρεύει αυτόν. Ούτως ο θείος έρως όλην την ψυχήν εαυτώ μεθηρμόσατο, εαυτώ περιεποιήσατο και εξωκειώσατο.
Η του Θείου ερασθείσα ψυχή επέγνω το θείον, η δε επίγνωσις ανέφλεξε τον θείον έρωτα αυτής. Η του Θεού ερασθείσα ψυχή εγένετο μακαρία, διότι έτυχε του Θείου εφετού του πληρώσαντος τους πόθους αυτής· πάσα επιθυμία, πάσα επιποθία, πάσα έφεσις ξένη προς την θείαν αγάπην, αποκρούεται υπ' αυτής ως ταπεινή και αναξία εαυτής.
Πόσον η προς το Θείον αγάπη επαμειβομένη υπό της θείας αγάπης μεταρσιοί την ερώσαν του Θείου ψυχήν! Αύτη η θεία αγάπη ως νεφέλη κούφη αναλαμβάνουσα την ψυχήν φέρει προς την αέναον πηγήν της αγάπης, προς την αϊδιον αγάπην, και πληροί αυτήν φωτός αϊδίου.
Η υπό του θείου έρωτος τρωθείσα ψυχή αεί χαίρει και αγάλλεται και σκιρτά και χορεύει, διότι ευρίσκεται επαναπαυομένη επί της αγάπης του Κυρίου ως επί ύδατος αναπαύσεως· ουδέν των του κόσμου θλιβερών ισχύει να διαταράξη την γαλήνην και την ειρήνην αυτής, ουδέ την χαράν και την ευφροσύνην αυτής των λυπηρών τι να αφαιρέση.
Η ερώσα του Θείου ψυχή μεταρσιουμένη υπό της αγάπης υπεξίσταταί πως των σωματικών αισθήσεων και αυτού του σώματος πως αποχωρεί και εαυτής επιλανθάνεται διά την τελείαν προς το Θείον αφοσίωσιν.
Η ανερμήνευτος γλυκύτης της θείας αγάπης την μεν καρδίαν καταθέλγει και κατακυριεύει, τον δε νουν έλκει προς το Θείον, ίνα του Θεού απολαύσει εν αγαλλιάσει.
Ο θείος έρως την προς Θεόν προμνηστεύεται οικείωσιν, η δε γεύσις την πείναν.
Η ψυχή, ης θείος άπτεται έρως, ουδέν έτερον λογίζεσθαι δύναται ουδέ επιποθείν, αλλά συνεχώς στενάζουσα λέγει· Κύριε, πότε ήξω προς Σε ο Θεός, ως επιποθεί η έλαφος επί τας πηγάς των υδάτων!
Τοιούτος ο θείος έρως ο κυριεύων της ψυχής.
Περί της θείας αγάπης
Ω αγάπη αληθής και βεβαία! Ω αγάπη, της θείας εικόνος ομοίωμα ! Ω αγάπη, της εμής ψυχής γλυκυτάτη απόλαυσις ! Ω αγάπη, της εμής καρδίας θείον πλήρωμα! Ω αγάπη, της εμής ψυχικής ισχύος το κραταίωμα ! Ω αγάπη, της εμής διανοίας διηνεκές μελέτημα. Συ την ψυχήν μου αεί διακατέχουσα αυτήν περιέπεις και διαθερμαίνεις. Συ αυτήν ζωογονείς και προς την θείαν αγάπησιν ανάγεις. Συ την καρδίαν μου πληρούσα τη φλoγί του θείου έρωτος εκκαίεις, και την του άκρου εφετού ζωπυρείς επιπόθησιν. Συ την ισχύν της ψυχής μου τη ζωογόνω σου δυνάμει ενισχύουσα ικανοίς, όπως την οφειλομένην τη θεία αγάπη προσφέρη λατρείαν. Συ την διάνοιάν μου κατέχουσα ελευθεροίς αυτήν των δεσμών των γηίνων και παρέχεις αυτή την ελευθερίαν, ίνα προς την εν Ουρανοίς θείαν αγάπην ακωλύτως ανάγηται. Συ είσαι το πολυτιμότατον των πιστών θησαύρισμα, διότι είσαι το τιμιώτατον των θείων χαρισμάτων δώρημα. Συ είσαι το θεοειδές της ψυχής και της καρψίας αγλάϊσμα, διότι αναδεικνύεις τους πιστούς υιούς Θεού. Συ είσαι το των πιστών εγκαλλώπισμα, διότι σεμνύνειs τους φίλους σου. Συ είσαι το μόνον διηνεκές αγαθόν, διότι είσαι αιωνία. Συ είσαι το ωραιότερον των φίλων του Θεού περιβόλαιον, διότι δι' αυτού περιβεβλημένοι οι πιστοί εμφανίζονται ενώπιον της θείας αγάπης. Συ είσαι το ήδιστον των πιστών εντρύφημα, διότι είσαι καρπός του αγίου Πνεύματος . Συ εισάγεις τους υπό σου αγιασθέντας πιστούς εις την βασιλείαν των Ουρανών. Συ είσαι η ευωδία των πιστών. Διά σου της τρυφής του παραδείσου μεταλαμβάνουσιν οι πιστοί. Διά σου το φως του νοητού ηλίου εν τη ψυχή των πιστών ανατέλλει. Διά σου οι νοεροί οφθαλμοί των πιστών αυγάζονται. Διά σου οι πιστοί θείας δόξης και αιωνίου ζωής μέτοχοι γίνονται. Διά σου ο πόθος των ουρανίων εν ημίν εγγίγνεται. Συ την βασιλείαν του Θεού επί της γης αποκαθιστάς. Συ την ειρήνην τοις ανθρώποις βραβεύεις. Συ την γην προς τον Ουρανόν εξομοιοίς. Συ τους ανθρώπους τοις αγγέλοις συνάπτεις και αρμονικήν υμνωδίαν τω Θεώ αναπέμπεις. Συ εν πάσι νικάς. Συ εν πάσιν υπερτέρα δείκνυσαι. Συ τα πάντα αληθώς κυβερνάς. Συ τα πάντα σοφώς διέπεις. Συ τα πάντα κρατείς και συνέχεις. Συ ουδέποτε εκπίπτεις.
Ω αγάπη, καρδίας της εμής πλήρωμα! Ω αγάπη, yλυκύτατον του γλυκυτάτου Ιησού ομοίωμα. Ω αγάπη, των μαθητών του Κυρίου ίερώτατον έμβλημα. Ω αγάπη, του γλυκυτάτου Ιησού σύμβολον. Συ τω πόθω σου τρώσον την εμήν καρδίαν, πλήρωσον αυτήν χρηστότητος και αγαθωσύνης, έμπλησον αυτήν αγαλλιάσεως. Συ οικητήριον ταύτην ανάδειξον της χάριτος του παναγίου Πνεύματοs. Συ πύρωσον όλην τη θεία φλογί σου όπως καταφλέξη τα ταπεινά αυτής πάθη, αγιάση αυτήν και εις άπαυστον ανελκύση υμνωδίαν. Συ πλήρωσον την καρδίαν ,μου γλυκασμού της σης αγάπης, όπως τον μόνον γλυκήτατον αγαπώ Ιησούν Χριστόν τον Κύριον μου και αυτώ άπαυστον αναπέμπω την υμνωδίαν εξ όλης καρδίας, εξ όλης της ισχύος και εξ όλης της διανοίας. Αμήν.
Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος λέγει περί της προς τον Θεόν αγάπης· "αγάπη, προφητείας χορηγός· αγάπη, τεράτων παρεκτική· αγάπη, ελλάμψεως άβυσσος· αγάπη, πηγή πυρός· όσον αναβλύζει, τοσούτον τον διψώντα καταφλέγη· αγάπη, αγγέλων στάσις, προκοπή ανθρώπων· απάγγειλον ημίν, ω καλή εν αρεταίς, πού ποιμαίνεις τα πρόβατά σου; πού κατασκηνοίς εν μεσημβρία ; φώτισον ημάς· πότισον ημάς· οδήγησον ημάς· χειραγώγησον ημάς· επειδή προς σε αναβαίνειν βουλόμεθα». ( Λόγος Λ'. )
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Περί αγάπης Θεού ότι θείον εστί ιδίωμα και ότι εκ ταύτης ημίν προχέονται άπαντα τα αγαθά.
Αγάπη! θείον ιδίωμα, ότι ο Θεός αγάπη εστί· διό και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ. Η αγάπη εστί διάθεσις ψυχής αγαθή, καθ' ην αύτη ουδέν των όντων της του Θεού γνώσεως προτιμά. Η αγάπη διδάσκει την τήρησιν των θείων εντολών· εναργές δε τεκμήριον της περί Θεόν αγάπης η των θείων αυτού νόμων τήρησις. Η αγάπη η προς τον Θεόν άγει εις την τήρησιν των εντολών των εις γνώσιν του Θεού αναγουσών. Ο τον έρωτα τον θείον δεξάμενος πάντων μεν ομού των γηϊνων καταφρονεί, πατεί δε απάσας τας του κόσμου ηδονάς· υπερορά πλούτου και δόξης, και της παρ' ανθρώπων τιμής· αραχνίων ουδέν διαφέρειν υπολαμβάνειν την βασιλικήν αλουργίδα· τους πολυτελείς των λίθων ταις παρά τας όλθας απεικάζει ψηφίσιν. Ου μακαριστήν ηγείται την υγίειαν του σώματος, ουδέ συμφοράν την νόσον αποκαλεί, ουδέ δυσπραξίαν την πενίαν προσαγορεύει, ουδέ πλούτω και τρυφή την ευδαιμονίαν ορίζεται· αλλά ποταμίοις ρεύμασι τα παραπεφυτευμένα ταις όχθαις παραρρέουσι δένδρα και προς ουδέν τούτων ισταμένοις, αεί εοικέναι τούτων έκαστον ηγείται καλώς.
Αληθώς η πνευματική αγάπη πόλις εστίν οχυρά, ου δυναμένη καταγωνισθήναι ουδέ πολιορκηθήναι υπό του Διαβόλου, ούτε υπορυγαίς, ούτε υπερβάσεσιν· ουδέ γαρ είκει ταις ελεπόλεσι του σατανά, διά το παρά του Δεσπότου Χριστού φυλάττεσθαι.
Όταν το της αγάπης επίκειται διάδημα, αρκεί δείξαι του Χριστού τον ακριβή μαθητήν, ουχ ημίν μόνον, αλλά και τοις απίστοις. Εν τούτω γαρ, φησί, γνώσονται πάντεs, ότι μαθηταί μου εστέ, εάν αγαπάτε αλλήλους. Ώστε το σημείον τούτο σημείων απάντων μείζον, είγε εν αυτώ γνωρίζεται ο μαθητής. Καν γαρ μυρία ποιώσι τινές σημεία, στασιάζωσι δε προς αλλήλους, καταγέλαστοι τοις απίστοις έσονται· ώσπερ καν μηδέν ποιώσι σημείον, αγαπώσι δ' αλλήλους ακριβώς, και αιδέσιμοι και αχείρωτοι πάσιν όντες διαμένουσιν.
Η αγάπη εστίν η των μαθητών του Κυρίου εικών, ο χαρακτήρ των του Θεού δούλων, το γνώρισμα των αποστόλων· εν τούτω γαρ γινώσκωσιν αυτούς πάντες.
Αγάπη, το εξαίρετον αγαθόν, το υπέρτατον γνώρισμα των του Χριστού μαθητών. Η αγάπη τον χριστιανόν χαρακτηρίζει και αύτη των σημείων απάντων μείζων· αύτη γάρ και των άλλων εντολών εστί φύλαξ και συνεργός. Kαι ώσπερ αι ιμαντίαι (τα δεσίματα) τας οικοδομάς συνέχουσιν, ούτως αύτη την τελειότητα προξενεί, και συνάπτει τα μέλη του σώματος. Πάντα εκείνα αύτη συσφίγγει παρούσα, απούσης δε διαλύονται ή ελέγχονται υπόκρισις όντα και ουδέν. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει, τουτέστιν ουδέποτε αστοχεί, αλλά πάντα κατορθοί, ή, ο κρείττον αντί τούτου, ου διαλύεται, ου διακόπτεται, ουδέποτε παύεται, αλλά και εν τω μέλλοντι αιώνι μένει, των άλλων απάντων καταργουμένων· ου διασφάλλεται, αλλ' αεί μένει, βεβαία και ασάλευτος, και ακίνητοs εσαεί διαμένουσα. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει· καν στασιάζωσιν άλλοι, καν χαίρωσι μάχαις, καν τα πρώτα ζητώσι, καν φθόνος αυτούς ανερεθίζη, καν χειρών άρχωσιν αδίκων, καν τα άνω στρέφωσι κάτω, ουδέποτε η αγάπη της οικείαs έδρας και αρετής εκπίπτει.
Ο Θεός Αγάπη καλούμενος ου διάθεσιs υπάρχει, αλλά ουσία αγαπώσα α δημιουργεί και ων προνοείται. Ο Θεός ημών η Αγάπη εστί, και τούτο χαίρει μάλλον ακούων ο Θεός ή τι άλλο.
Η αγάπη του Θεού την πάσαν αγάπην μεθ' υπερβολής υπερβαίνει. Ουχ απλώς ημών προνοεί, αλλά και ερών, και σφόβρα ερών έρωτα τινά αμήχανον, έρωτα απαθή μεν, θερμότατον δε και εντονώτατον και γνήσιον και ακατάλυτον και σβεσθήναι μη δυνάμενον.
Τι ουκ εποίησεν ο Θεός δι' ημάς ; Φθαρτόν τον κόσμον δι' ημάς, και άφθαρτον εποίησε δι' ημάς· κακωθήναι τους προφήτας συνεχώρησε δι' ημάς, εις αιχμαλωσίαν έπεμψε δι' ημάς, εις κάμινον αφήκεν εμπεσείν δι' ημάς· τα μυρία υπομείναι κακά δι' ημάς. Και προφήτας δι' ημάς αυτούς εποίησε, και αποστόλους δι' ημάς· τον μονογενή δι' ημάς εξέδωκε, τον διάβολον δι' ημάς κολάζει.
Δι' ημάς Θεός εν ανθρώποις· διά την καταφθαρείσαν φύσιν ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν· μετά των αχαρίστων, dοευεργέτης· προς τους αιχμαλώτους, ο ελευθερωτής· προς τους καθημένονς εν σκότει, ο ήλιος της δικαιοσύνηs· επί τον σταυρόν, o απαθής· επί τον θάνατον, η ζωή· επί τον άδην, το φως· η ανάστασις διά τους πεσόντας· πνεύμα υιοθεσίας, χαρισμάτων διανομαί, στεφάνων επαγγελίαι και τα άλλα, όσα ουδέ εξαριθμήσασθαι ράδιον.
Δι' ημάς Θεός εν ανθρώποις· πνεύματος αγίου διανομή· θανάτου κατάλυσις· αναστάσεως ελπίς· θεία προστάγματα τελειούντα ημών την ζωήν· πορεία προς Θεόν διά των εντολών· βασιλεία των ουρανών ευτρεπής· στέφανος δικαιοσύνης έτοιμος τω τους υπέρ της αρετής πόνους μη αποδράσαντι.
Η αγάπη του Θεού τον Θεόν έδειξεν επί της γης· η αγάπη του Θεού τον δεσπότην δούλον εποίησεν· η αγάπη του Θεού υπέρ των εχθρών τον αγαπητόν, υπέρ των μισούντων τον Yιόν, υπέρ των δούλων τον δεσπότην, υπέρ των ανθρώπων τον Θεόν, υπέρ των οικετών τον ελεύθερον εκδοθήναι εποίησε. Και ουδέ μέχρι τούτου έστη, αλλά και επί μείζονα ημάς εκάλεσεν· ου γαρ μόνον απήλλαξεν ημάs των προτέρων κακών, αλλά και πολλώ μείζονα επηγγείλατο.
Η αγάπη του Θεού ένδοξος εστί σοφία, και χορηγήσει αυτήν τοις αγαπώσιν αυτόν. Ο αγαπών τον Θεόν τον λόγον αυτού τηρεί, και ο Θεός αγαπά αυτόν, και εμφανίζει αυτώ εαυτώ. "Εάν τις αγαπά με, λέγει ο Κύριος, τον λόγον μου τηρήσει, και ο πατήρ μου αγαπήσει αυτόν, και προς αυτόν ελευσόμεθα και μονήν παρ' αυτώ ποιήσομεν".
Τους αγαπώσι τον Θεόν πάντα συνεργεί εις αγαθόν.
Ει τις αγαπά τον Θεόν ούτος έγνωσται υπ' αυτού.
Ο Θεός την ιδίαν παρέχει κοινωνίαν τοις τηρούσι την προς αυτόν φιλίαν· κοινωνία δε Θεού ζωή και φως και απόλαυσις των παρ' αυτού αγαθών.
Ου πάντων Θεός ο Θεός, αλλά των οικειωθέντων αυτώ διά της αγάπης· αγάπη δε εστί σύνδεσμος τελειώσεως· δημιουργός αρετής απάσης η αγάπη.
Η αγάπη προς τον Θεόν τίκτεται από πίστεως ειλικρινούς· ο γάρ όντως εις Θεόν πιστεύων ουκ ανέχεται ποτέ ταύτην αφείναι.
Μάλλον ο χόρτος υπέμεινε πυρός επιφοράν, ή φλόγα αγάπης ο διάβολος· αύτη τείχους οχυρωτέρα, αύτη αδάμαντος στερροτέρα.
Αγάπη δε εστίν ου ψιλά ρήματα, ουδέ προρήσεις απλώς, αλλά προστασία και δι' έργων επίδειξις· οίον το πενίαν λύειν, το νοσούντι συναμύνειν, το κινδύνων απαλλάττειν, το εν περιστάσεσιν ούσι παρίστασθαι, το κλαίειν μετά κλαιόντων, το χαίρειν μετά χαιρόντων.
Ο αγαπών τον Θεόν, ως πεπληρωμένη έχων την εαυτού καρδίαν εκ της θείας αγάπης, αγαπά τους εχθρούς αυτού, ευλογεί τους καταρωμένους αυτόν, καλώς ποιεί τους μισούντας αυτόν και προσεύχεται υπέρ των επηρεαζόντων και διωκόντων αυτόν.
Ενέργεια και απόδειξις της προς τον Θεόν τελείας αγάπης εστίν η γνησία δι' ευνοίας προς τον πλησίον διάθεσις. Εν τούτω εγνώκαμεν την αγάπην, ότι εκείνος υπέρ ημών την ψυχήν αυτού έθηκε και ημείς οφείλομεν υπέρ των αδελφών τας ψυχάς ημών τιθέναι.
Η αγάπη καλύπτει πλήθος αμαρτιών.
Η αγάπη παρρησίαν δίδωσιν εν τη ημέρα της κρίσεως.
Από το βιβλίο του Αγίου Νεκταρίου:
Γνώθι σαυτόν. Κεφάλαιο Γ', Περί αγάπης
Αγάπη! θείον ιδίωμα, ότι ο Θεός αγάπη εστί· διό και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ. Η αγάπη εστί διάθεσις ψυχής αγαθή, καθ' ην αύτη ουδέν των όντων της του Θεού γνώσεως προτιμά. Η αγάπη διδάσκει την τήρησιν των θείων εντολών· εναργές δε τεκμήριον της περί Θεόν αγάπης η των θείων αυτού νόμων τήρησις. Η αγάπη η προς τον Θεόν άγει εις την τήρησιν των εντολών των εις γνώσιν του Θεού αναγουσών. Ο τον έρωτα τον θείον δεξάμενος πάντων μεν ομού των γηϊνων καταφρονεί, πατεί δε απάσας τας του κόσμου ηδονάς· υπερορά πλούτου και δόξης, και της παρ' ανθρώπων τιμής· αραχνίων ουδέν διαφέρειν υπολαμβάνειν την βασιλικήν αλουργίδα· τους πολυτελείς των λίθων ταις παρά τας όλθας απεικάζει ψηφίσιν. Ου μακαριστήν ηγείται την υγίειαν του σώματος, ουδέ συμφοράν την νόσον αποκαλεί, ουδέ δυσπραξίαν την πενίαν προσαγορεύει, ουδέ πλούτω και τρυφή την ευδαιμονίαν ορίζεται· αλλά ποταμίοις ρεύμασι τα παραπεφυτευμένα ταις όχθαις παραρρέουσι δένδρα και προς ουδέν τούτων ισταμένοις, αεί εοικέναι τούτων έκαστον ηγείται καλώς.
Αληθώς η πνευματική αγάπη πόλις εστίν οχυρά, ου δυναμένη καταγωνισθήναι ουδέ πολιορκηθήναι υπό του Διαβόλου, ούτε υπορυγαίς, ούτε υπερβάσεσιν· ουδέ γαρ είκει ταις ελεπόλεσι του σατανά, διά το παρά του Δεσπότου Χριστού φυλάττεσθαι.
Όταν το της αγάπης επίκειται διάδημα, αρκεί δείξαι του Χριστού τον ακριβή μαθητήν, ουχ ημίν μόνον, αλλά και τοις απίστοις. Εν τούτω γαρ, φησί, γνώσονται πάντεs, ότι μαθηταί μου εστέ, εάν αγαπάτε αλλήλους. Ώστε το σημείον τούτο σημείων απάντων μείζον, είγε εν αυτώ γνωρίζεται ο μαθητής. Καν γαρ μυρία ποιώσι τινές σημεία, στασιάζωσι δε προς αλλήλους, καταγέλαστοι τοις απίστοις έσονται· ώσπερ καν μηδέν ποιώσι σημείον, αγαπώσι δ' αλλήλους ακριβώς, και αιδέσιμοι και αχείρωτοι πάσιν όντες διαμένουσιν.
Η αγάπη εστίν η των μαθητών του Κυρίου εικών, ο χαρακτήρ των του Θεού δούλων, το γνώρισμα των αποστόλων· εν τούτω γαρ γινώσκωσιν αυτούς πάντες.
Αγάπη, το εξαίρετον αγαθόν, το υπέρτατον γνώρισμα των του Χριστού μαθητών. Η αγάπη τον χριστιανόν χαρακτηρίζει και αύτη των σημείων απάντων μείζων· αύτη γάρ και των άλλων εντολών εστί φύλαξ και συνεργός. Kαι ώσπερ αι ιμαντίαι (τα δεσίματα) τας οικοδομάς συνέχουσιν, ούτως αύτη την τελειότητα προξενεί, και συνάπτει τα μέλη του σώματος. Πάντα εκείνα αύτη συσφίγγει παρούσα, απούσης δε διαλύονται ή ελέγχονται υπόκρισις όντα και ουδέν. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει, τουτέστιν ουδέποτε αστοχεί, αλλά πάντα κατορθοί, ή, ο κρείττον αντί τούτου, ου διαλύεται, ου διακόπτεται, ουδέποτε παύεται, αλλά και εν τω μέλλοντι αιώνι μένει, των άλλων απάντων καταργουμένων· ου διασφάλλεται, αλλ' αεί μένει, βεβαία και ασάλευτος, και ακίνητοs εσαεί διαμένουσα. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει· καν στασιάζωσιν άλλοι, καν χαίρωσι μάχαις, καν τα πρώτα ζητώσι, καν φθόνος αυτούς ανερεθίζη, καν χειρών άρχωσιν αδίκων, καν τα άνω στρέφωσι κάτω, ουδέποτε η αγάπη της οικείαs έδρας και αρετής εκπίπτει.
Ο Θεός Αγάπη καλούμενος ου διάθεσιs υπάρχει, αλλά ουσία αγαπώσα α δημιουργεί και ων προνοείται. Ο Θεός ημών η Αγάπη εστί, και τούτο χαίρει μάλλον ακούων ο Θεός ή τι άλλο.
Η αγάπη του Θεού την πάσαν αγάπην μεθ' υπερβολής υπερβαίνει. Ουχ απλώς ημών προνοεί, αλλά και ερών, και σφόβρα ερών έρωτα τινά αμήχανον, έρωτα απαθή μεν, θερμότατον δε και εντονώτατον και γνήσιον και ακατάλυτον και σβεσθήναι μη δυνάμενον.
Τι ουκ εποίησεν ο Θεός δι' ημάς ; Φθαρτόν τον κόσμον δι' ημάς, και άφθαρτον εποίησε δι' ημάς· κακωθήναι τους προφήτας συνεχώρησε δι' ημάς, εις αιχμαλωσίαν έπεμψε δι' ημάς, εις κάμινον αφήκεν εμπεσείν δι' ημάς· τα μυρία υπομείναι κακά δι' ημάς. Και προφήτας δι' ημάς αυτούς εποίησε, και αποστόλους δι' ημάς· τον μονογενή δι' ημάς εξέδωκε, τον διάβολον δι' ημάς κολάζει.
Δι' ημάς Θεός εν ανθρώποις· διά την καταφθαρείσαν φύσιν ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν· μετά των αχαρίστων, dοευεργέτης· προς τους αιχμαλώτους, ο ελευθερωτής· προς τους καθημένονς εν σκότει, ο ήλιος της δικαιοσύνηs· επί τον σταυρόν, o απαθής· επί τον θάνατον, η ζωή· επί τον άδην, το φως· η ανάστασις διά τους πεσόντας· πνεύμα υιοθεσίας, χαρισμάτων διανομαί, στεφάνων επαγγελίαι και τα άλλα, όσα ουδέ εξαριθμήσασθαι ράδιον.
Δι' ημάς Θεός εν ανθρώποις· πνεύματος αγίου διανομή· θανάτου κατάλυσις· αναστάσεως ελπίς· θεία προστάγματα τελειούντα ημών την ζωήν· πορεία προς Θεόν διά των εντολών· βασιλεία των ουρανών ευτρεπής· στέφανος δικαιοσύνης έτοιμος τω τους υπέρ της αρετής πόνους μη αποδράσαντι.
Η αγάπη του Θεού τον Θεόν έδειξεν επί της γης· η αγάπη του Θεού τον δεσπότην δούλον εποίησεν· η αγάπη του Θεού υπέρ των εχθρών τον αγαπητόν, υπέρ των μισούντων τον Yιόν, υπέρ των δούλων τον δεσπότην, υπέρ των ανθρώπων τον Θεόν, υπέρ των οικετών τον ελεύθερον εκδοθήναι εποίησε. Και ουδέ μέχρι τούτου έστη, αλλά και επί μείζονα ημάς εκάλεσεν· ου γαρ μόνον απήλλαξεν ημάs των προτέρων κακών, αλλά και πολλώ μείζονα επηγγείλατο.
Η αγάπη του Θεού ένδοξος εστί σοφία, και χορηγήσει αυτήν τοις αγαπώσιν αυτόν. Ο αγαπών τον Θεόν τον λόγον αυτού τηρεί, και ο Θεός αγαπά αυτόν, και εμφανίζει αυτώ εαυτώ. "Εάν τις αγαπά με, λέγει ο Κύριος, τον λόγον μου τηρήσει, και ο πατήρ μου αγαπήσει αυτόν, και προς αυτόν ελευσόμεθα και μονήν παρ' αυτώ ποιήσομεν".
Τους αγαπώσι τον Θεόν πάντα συνεργεί εις αγαθόν.
Ει τις αγαπά τον Θεόν ούτος έγνωσται υπ' αυτού.
Ο Θεός την ιδίαν παρέχει κοινωνίαν τοις τηρούσι την προς αυτόν φιλίαν· κοινωνία δε Θεού ζωή και φως και απόλαυσις των παρ' αυτού αγαθών.
Ου πάντων Θεός ο Θεός, αλλά των οικειωθέντων αυτώ διά της αγάπης· αγάπη δε εστί σύνδεσμος τελειώσεως· δημιουργός αρετής απάσης η αγάπη.
Η αγάπη προς τον Θεόν τίκτεται από πίστεως ειλικρινούς· ο γάρ όντως εις Θεόν πιστεύων ουκ ανέχεται ποτέ ταύτην αφείναι.
Μάλλον ο χόρτος υπέμεινε πυρός επιφοράν, ή φλόγα αγάπης ο διάβολος· αύτη τείχους οχυρωτέρα, αύτη αδάμαντος στερροτέρα.
Αγάπη δε εστίν ου ψιλά ρήματα, ουδέ προρήσεις απλώς, αλλά προστασία και δι' έργων επίδειξις· οίον το πενίαν λύειν, το νοσούντι συναμύνειν, το κινδύνων απαλλάττειν, το εν περιστάσεσιν ούσι παρίστασθαι, το κλαίειν μετά κλαιόντων, το χαίρειν μετά χαιρόντων.
Ο αγαπών τον Θεόν, ως πεπληρωμένη έχων την εαυτού καρδίαν εκ της θείας αγάπης, αγαπά τους εχθρούς αυτού, ευλογεί τους καταρωμένους αυτόν, καλώς ποιεί τους μισούντας αυτόν και προσεύχεται υπέρ των επηρεαζόντων και διωκόντων αυτόν.
Ενέργεια και απόδειξις της προς τον Θεόν τελείας αγάπης εστίν η γνησία δι' ευνοίας προς τον πλησίον διάθεσις. Εν τούτω εγνώκαμεν την αγάπην, ότι εκείνος υπέρ ημών την ψυχήν αυτού έθηκε και ημείς οφείλομεν υπέρ των αδελφών τας ψυχάς ημών τιθέναι.
Η αγάπη καλύπτει πλήθος αμαρτιών.
Η αγάπη παρρησίαν δίδωσιν εν τη ημέρα της κρίσεως.
Από το βιβλίο του Αγίου Νεκταρίου:
Γνώθι σαυτόν. Κεφάλαιο Γ', Περί αγάπης
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Η αληθινή αγάπη πληροφορεί τους νέους
- Γέροντα, πάντως αυτοί που ήθελαν να καταστρέψουν την κοινωνία, έπιασαν τα θεμέλια, τις ρίζες, τα παιδιά. Τα κατάστρεψαν.
- Δεν θα σταθούν αυτά. Το κακό μόνο του καταστρέφεται. Στην Ρωσία είχαν καταστρέψει τα πάντα, και όμως μετά από τρεις γενιές, βλέπεις τώρα τι γίνεται! Δεν αφήνει ο Θεός. Ούτε και τις αμαρτίες των παιδιών της σημερινής εποχής θα τις κρίνη το ίδιο με τις αμαρτίες των παιδιών της δικής μας εποχής.
- Γέροντα, πως συμβαίνει μερικά παιδιά που ζουν κοσμική ζωή ,όταν τίθεται θέμα πίστεως ,να δίνουν πολύ σωστές απαντήσεις;
- Αυτά τα παιδιά είχαν καλή διάθεση , αλλά δεν μπόρεσαν να φρενάρουν τον εαυτό τους και παρασύρθηκαν. Για αυτό δίνουν την σωστή απάντηση. Θέλω να πω, ένας λ.χ. θέλει να πάρη έναν δρόμο. Τον θέλει ,αλλά δεν μπορεί να τον τραβήξη. Και αυτόν που βλέπει να τον τραβάη, τον εκτιμάει. Αυτούς τους ανθρώπους δεν θα τους αφήση ο Θεός ,γιατί δεν έχουν κακότητα. Θα έρθη η ώρα που θα έχουν την δύναμη να τραβήξουν μπροστά.
- Πως μπορεί , Γέροντα, να πλησιάση κανείς τους νέους που έχουν παραστρατήσει;
- Με την αγάπη. Αν υπάρχη αληθινή, αρχοντική αγάπη, αμέσως οι νέοι το πληροφορούνται και αφοπλίζονται. Έρχονται στο Καλύβι παιδιά ,από χίλιες καρυδιές καρύδια, με διάφορα προβλήματα. Τους καλωσορίζω, τους κερνώ, τους μιλώ, και σε λίγο γινόμαστε φίλοι. Ανοίγουν την καρδιά τους και δέχονται και την δική μου αγάπη. Μερικά, τα κακόμοιρα είναι τόσο στερημένα! Διψούν για αγάπη. Φαίνονται αμέσως που δεν ένιωσαν αγάπη ούτε από μάνα ούτε από πατέρα. Δεν χορταίνουν. Έτσι άμα τα πονέσης, άμα τα αγαπήσης, ξεχνούν και τα προβλήματα, και τα ναρκωτικά ακόμη, φεύγουν και οι αρρώστιες, αφήνουν και τις αταξίες και έρχονται ευλαβικοί προσκυνητές μετά στο Άγιον Όρος. Γιατί πληροφορούνται κατά κάποιον τρόπο την αγάπη του Θεού. Και βλέπω έχουν μια αρχοντιά που σου ραγίζει την καρδιά. Να μη δέχωνται μια οικονομική βοήθεια, ενώ έχουν ανάγκη, αλλά να πιάνουν δουλειά, για να τα βγάλουν πέρα και να πάνε τη νύχτα στο σχολείο. Αυτά τα παιδιά αξίζει να τα βοηθήση κανείς. Στο Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό της Θεσσαλονίκης υπάρχουν σπίτια, όπου μένουν πολλά παιδιά μαζί, αγόρια και κορίτσια. Σε έναν χώρο για τρεις έμεναν δεκαπέντε. Είναι από διαλυμένες οικογένειες . Άλλα κλέβουν, άλλα έχουν φιλότιμο και δεν μπορούν να κλέψουν. Από χρόνια έλεγα σε πολλούς να τα πλησιάσουν, να τα βοηθήσουν. Είχα πει να κάνουν κανένα Ναό, να τα συμμαζεύουν. Τώρα έχουν κάνει ένα εκκλησάκι στον προστάτη των σιδηροδρομικών Απόστολο και Διάκονο Φίλιππο.
Πάντως έχω καταλάβει πως , όταν από μικρός κανείς δεν αξιοποιήση τις ευκαιρίες που του δίνονται , πολλές φορές το εκμεταλλεύεται ο διάβολος. Γιατί λέει η παροιμία: « Στην βράση κολλάει το σίδερο »; Οι σιδηρουργοί, όταν ήθελαν να κολλήσουν δύο σίδερα – μη βλέπετε τώρα που έχουν οξυγόνα κ.λ.π. – έβαζαν το σίδερο στην φωτιά και έρριχναν ζεστό νερό και βόρακα και, μόλις το έβγαζαν ζεστό και πετούσε ακόμη σπίθες, τάκα-τάκα κολλούσε. Γιατί, αν τυχόν κρύωνε ,δεν κολλούσε. Το ίδιο θέλω να πω και ο νέος, όταν του δίνωνται ευκαιρίες και αδιαφορήση, μετά θα αρχίση να ασχολήται με τους άλλους, να κρίνη, να κατακρίνη, οπότε απομακρύνεται η Χάρις του Θεού. Ενώ, όταν έχει την θεία ζέση, αν προσέξη, τότε θα κάνη προκοπή. Για αυτό οι γονείς, όσο μπορούν, να βοηθούν τα παιδιά, όταν είναι μικρά. Τα παιδιά είναι άδειες κασσέτες. Αν γεμίσουν Χριστό, θα είναι κοντά Του πάντα. Αν όχι , είναι πιο εύκολο , όταν μεγαλώσουν, να παραστρατήσουν. Αν μικρά βοηθηθούν, και να ξεφύγουν αργότερα λίγο ,πάλι θα συνέλθουν. Αν ποτισθή το ξύλο με λάδι, δεν σαπίζει. Λίγο αν ποτισθούν τα παιδιά τα παιδιά με ευλάβεια, με φόβο Θεού, δεν έχουν ανάγκη μετά. ]
Από το βιβλίο « Με πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο »
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Αʼ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
« ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ »
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
- Γέροντα, πάντως αυτοί που ήθελαν να καταστρέψουν την κοινωνία, έπιασαν τα θεμέλια, τις ρίζες, τα παιδιά. Τα κατάστρεψαν.
- Δεν θα σταθούν αυτά. Το κακό μόνο του καταστρέφεται. Στην Ρωσία είχαν καταστρέψει τα πάντα, και όμως μετά από τρεις γενιές, βλέπεις τώρα τι γίνεται! Δεν αφήνει ο Θεός. Ούτε και τις αμαρτίες των παιδιών της σημερινής εποχής θα τις κρίνη το ίδιο με τις αμαρτίες των παιδιών της δικής μας εποχής.
- Γέροντα, πως συμβαίνει μερικά παιδιά που ζουν κοσμική ζωή ,όταν τίθεται θέμα πίστεως ,να δίνουν πολύ σωστές απαντήσεις;
- Αυτά τα παιδιά είχαν καλή διάθεση , αλλά δεν μπόρεσαν να φρενάρουν τον εαυτό τους και παρασύρθηκαν. Για αυτό δίνουν την σωστή απάντηση. Θέλω να πω, ένας λ.χ. θέλει να πάρη έναν δρόμο. Τον θέλει ,αλλά δεν μπορεί να τον τραβήξη. Και αυτόν που βλέπει να τον τραβάη, τον εκτιμάει. Αυτούς τους ανθρώπους δεν θα τους αφήση ο Θεός ,γιατί δεν έχουν κακότητα. Θα έρθη η ώρα που θα έχουν την δύναμη να τραβήξουν μπροστά.
- Πως μπορεί , Γέροντα, να πλησιάση κανείς τους νέους που έχουν παραστρατήσει;
- Με την αγάπη. Αν υπάρχη αληθινή, αρχοντική αγάπη, αμέσως οι νέοι το πληροφορούνται και αφοπλίζονται. Έρχονται στο Καλύβι παιδιά ,από χίλιες καρυδιές καρύδια, με διάφορα προβλήματα. Τους καλωσορίζω, τους κερνώ, τους μιλώ, και σε λίγο γινόμαστε φίλοι. Ανοίγουν την καρδιά τους και δέχονται και την δική μου αγάπη. Μερικά, τα κακόμοιρα είναι τόσο στερημένα! Διψούν για αγάπη. Φαίνονται αμέσως που δεν ένιωσαν αγάπη ούτε από μάνα ούτε από πατέρα. Δεν χορταίνουν. Έτσι άμα τα πονέσης, άμα τα αγαπήσης, ξεχνούν και τα προβλήματα, και τα ναρκωτικά ακόμη, φεύγουν και οι αρρώστιες, αφήνουν και τις αταξίες και έρχονται ευλαβικοί προσκυνητές μετά στο Άγιον Όρος. Γιατί πληροφορούνται κατά κάποιον τρόπο την αγάπη του Θεού. Και βλέπω έχουν μια αρχοντιά που σου ραγίζει την καρδιά. Να μη δέχωνται μια οικονομική βοήθεια, ενώ έχουν ανάγκη, αλλά να πιάνουν δουλειά, για να τα βγάλουν πέρα και να πάνε τη νύχτα στο σχολείο. Αυτά τα παιδιά αξίζει να τα βοηθήση κανείς. Στο Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό της Θεσσαλονίκης υπάρχουν σπίτια, όπου μένουν πολλά παιδιά μαζί, αγόρια και κορίτσια. Σε έναν χώρο για τρεις έμεναν δεκαπέντε. Είναι από διαλυμένες οικογένειες . Άλλα κλέβουν, άλλα έχουν φιλότιμο και δεν μπορούν να κλέψουν. Από χρόνια έλεγα σε πολλούς να τα πλησιάσουν, να τα βοηθήσουν. Είχα πει να κάνουν κανένα Ναό, να τα συμμαζεύουν. Τώρα έχουν κάνει ένα εκκλησάκι στον προστάτη των σιδηροδρομικών Απόστολο και Διάκονο Φίλιππο.
Πάντως έχω καταλάβει πως , όταν από μικρός κανείς δεν αξιοποιήση τις ευκαιρίες που του δίνονται , πολλές φορές το εκμεταλλεύεται ο διάβολος. Γιατί λέει η παροιμία: « Στην βράση κολλάει το σίδερο »; Οι σιδηρουργοί, όταν ήθελαν να κολλήσουν δύο σίδερα – μη βλέπετε τώρα που έχουν οξυγόνα κ.λ.π. – έβαζαν το σίδερο στην φωτιά και έρριχναν ζεστό νερό και βόρακα και, μόλις το έβγαζαν ζεστό και πετούσε ακόμη σπίθες, τάκα-τάκα κολλούσε. Γιατί, αν τυχόν κρύωνε ,δεν κολλούσε. Το ίδιο θέλω να πω και ο νέος, όταν του δίνωνται ευκαιρίες και αδιαφορήση, μετά θα αρχίση να ασχολήται με τους άλλους, να κρίνη, να κατακρίνη, οπότε απομακρύνεται η Χάρις του Θεού. Ενώ, όταν έχει την θεία ζέση, αν προσέξη, τότε θα κάνη προκοπή. Για αυτό οι γονείς, όσο μπορούν, να βοηθούν τα παιδιά, όταν είναι μικρά. Τα παιδιά είναι άδειες κασσέτες. Αν γεμίσουν Χριστό, θα είναι κοντά Του πάντα. Αν όχι , είναι πιο εύκολο , όταν μεγαλώσουν, να παραστρατήσουν. Αν μικρά βοηθηθούν, και να ξεφύγουν αργότερα λίγο ,πάλι θα συνέλθουν. Αν ποτισθή το ξύλο με λάδι, δεν σαπίζει. Λίγο αν ποτισθούν τα παιδιά τα παιδιά με ευλάβεια, με φόβο Θεού, δεν έχουν ανάγκη μετά. ]
Από το βιβλίο « Με πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο »
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Αʼ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
« ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ »
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
« Ον αγαπά Κύριος παιδεύει »
-Γέροντα, γιατί ο κόσμος υποφέρει σήμερα τόσο πολύ;
- Από την αγάπη του Θεού! Εσύ σαν μοναχή σηκώνεσαι το πρωί, κάνεις τον κανόνα σου, κάνεις κομποσχοίνια, μετάνοιες κ.λ.π. Για τους κοσμικούς οι δυσκολίες που περνούν είναι ο κανόνας τους ,οπότε εξαγνίζονται με αυτές. Τους κάνουν μεγαλύτερο καλό από την κοσμική καλοπέραση ,η οποία δεν τους βοηθάει ούτε να πλησιάσουν στον Θεό, ούτε να αποταμιεύσουν μισθό ουράνιο . Για αυτό πρέπει να τις δέχωνται ως δώρα από τον Θεό.
Ο καλός Θεός με τις δοκιμασίες παιδαγωγεί σαν καλός Πατέρας τα παιδιά Του, από αγάπη , από θεία καλωσύνη , και όχι από κακότητα ούτε από κοσμική , νομική δικαιοσύνη, γιατί θέλει να επιστρέψουν κοντά Του. Επειδή δηλαδή θέλει να σώση τα πλάσματά Του και να κληρονομήσουν την ουράνια Βασιλεία Του ,επιτρέπει τις δοκιμασίες ,για να παλέψη ο άνθρωπος ,να αγωνισθή και να δώση εξετάσεις στην υπομονή στους πόνους ,ώστε να μην μπορή να του πη ο διάβολος:
« Πως τον ανταμείβεις αυτόν ή πως τον σώζεις ,αφού δεν κοπίασε; ». Τον Θεό δεν τον ενδιαφέρει αυτή η ζωή ,αλλά η άλλη. Πρώτα μας φροντίζει για την άλλη ζωή και ύστερα για αυτήν.
- Γιατί όμως, Γέροντα, ο Θεός σε μερικούς ανθρώπους δίνει πολλές δοκιμασίες ,ενώ σε άλλους δεν δίνει;
- Τι λέει η Αγία Γραφή; « Ον αγαπά Κύριος παιδεύει ». Ένας πατέρας έχει λ.χ. οκτώ παιδιά. Τα πέντε μένουν στο σπίτι ,κοντά στον πατέρα τους, και τα τρία φεύγουν μακριά του και δεν τον σκέφτονται. Σε αυτά που μένουν κοντά του, αν κάνουν καμιά αταξία, τους τραβάει το αυτί, τους δίνει κανένα σκαμπιλάκι. Ή αν είναι φρόνιμα ,τα χαϊδεύει ,τους δίνει και καμμιά σοκολάτα. Ενώ αυτά που είναι μακριά ,ούτε χάδι ούτε σκαμπίλι έχουν. Έτσι κάνει και ο Θεός. Τους ανθρώπους που είναι λίγο κοντά Του και εκείνους που έχουν καλή διάθεση, αν σφάλουν λίγο , τους δίνει ένα σκαμπιλάκι και εξοφλούν, ή ,αν τους δώση περισσότερα σκαμπίλια αποταμιεύουν. Σε εκείνους πάλι που είναι μακριά Του δίνει χρόνια, για να μετανοήσουν. Για αυτό βλέπουμε κοσμικούς ανθρώπους να κάνουν σοβαρές αμαρτίες και παρόλα αυτά να έχουν άφθονα υλικά αγαθά και να ζουν πολλά χρόνια, χωρίς να περνούν δοκιμασίες. Αυτό γίνεται κατ ʼ οικονομίαν Θεού, για να μετανοήσουν. Αν δεν μετανοήσουν ,θα είναι αναπολόγητοι στην άλλη ζωή.
Από το βιβλίο «Οικογενειακή ζωή»
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Δʼ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
-Γέροντα, γιατί ο κόσμος υποφέρει σήμερα τόσο πολύ;
- Από την αγάπη του Θεού! Εσύ σαν μοναχή σηκώνεσαι το πρωί, κάνεις τον κανόνα σου, κάνεις κομποσχοίνια, μετάνοιες κ.λ.π. Για τους κοσμικούς οι δυσκολίες που περνούν είναι ο κανόνας τους ,οπότε εξαγνίζονται με αυτές. Τους κάνουν μεγαλύτερο καλό από την κοσμική καλοπέραση ,η οποία δεν τους βοηθάει ούτε να πλησιάσουν στον Θεό, ούτε να αποταμιεύσουν μισθό ουράνιο . Για αυτό πρέπει να τις δέχωνται ως δώρα από τον Θεό.
Ο καλός Θεός με τις δοκιμασίες παιδαγωγεί σαν καλός Πατέρας τα παιδιά Του, από αγάπη , από θεία καλωσύνη , και όχι από κακότητα ούτε από κοσμική , νομική δικαιοσύνη, γιατί θέλει να επιστρέψουν κοντά Του. Επειδή δηλαδή θέλει να σώση τα πλάσματά Του και να κληρονομήσουν την ουράνια Βασιλεία Του ,επιτρέπει τις δοκιμασίες ,για να παλέψη ο άνθρωπος ,να αγωνισθή και να δώση εξετάσεις στην υπομονή στους πόνους ,ώστε να μην μπορή να του πη ο διάβολος:
« Πως τον ανταμείβεις αυτόν ή πως τον σώζεις ,αφού δεν κοπίασε; ». Τον Θεό δεν τον ενδιαφέρει αυτή η ζωή ,αλλά η άλλη. Πρώτα μας φροντίζει για την άλλη ζωή και ύστερα για αυτήν.
- Γιατί όμως, Γέροντα, ο Θεός σε μερικούς ανθρώπους δίνει πολλές δοκιμασίες ,ενώ σε άλλους δεν δίνει;
- Τι λέει η Αγία Γραφή; « Ον αγαπά Κύριος παιδεύει ». Ένας πατέρας έχει λ.χ. οκτώ παιδιά. Τα πέντε μένουν στο σπίτι ,κοντά στον πατέρα τους, και τα τρία φεύγουν μακριά του και δεν τον σκέφτονται. Σε αυτά που μένουν κοντά του, αν κάνουν καμιά αταξία, τους τραβάει το αυτί, τους δίνει κανένα σκαμπιλάκι. Ή αν είναι φρόνιμα ,τα χαϊδεύει ,τους δίνει και καμμιά σοκολάτα. Ενώ αυτά που είναι μακριά ,ούτε χάδι ούτε σκαμπίλι έχουν. Έτσι κάνει και ο Θεός. Τους ανθρώπους που είναι λίγο κοντά Του και εκείνους που έχουν καλή διάθεση, αν σφάλουν λίγο , τους δίνει ένα σκαμπιλάκι και εξοφλούν, ή ,αν τους δώση περισσότερα σκαμπίλια αποταμιεύουν. Σε εκείνους πάλι που είναι μακριά Του δίνει χρόνια, για να μετανοήσουν. Για αυτό βλέπουμε κοσμικούς ανθρώπους να κάνουν σοβαρές αμαρτίες και παρόλα αυτά να έχουν άφθονα υλικά αγαθά και να ζουν πολλά χρόνια, χωρίς να περνούν δοκιμασίες. Αυτό γίνεται κατ ʼ οικονομίαν Θεού, για να μετανοήσουν. Αν δεν μετανοήσουν ,θα είναι αναπολόγητοι στην άλλη ζωή.
Από το βιβλίο «Οικογενειακή ζωή»
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Δʼ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Η χριστιανική αγάπη
Ο Κύριος είπε: « Όπου είναι συναγμένοι δυο ή τρεις στο όνομά μου ,εκεί είμαι κι εγώ ανάμεσά τους » ( Ματθ. 18: 20 ) . Ώστε λοιπόν, δεν βρίσκονται δυο-τρεις ενωμένοι στο όνομά Του; Βρίσκονται, αλλά σπάνια. Άλλωστε δεν μιλάει για μιαν απλή τοπική σύναξη και ένωση ανθρώπων. Δεν ζητάει μόνο αυτό. Θέλει, μαζί με την ένωση,να υπάρχουν στους συναγμένους και οι άλλες αρετές. Με αυτά τα λόγια, δηλαδή, θέλει να πει: « Αν κάποιος θα έχει εμένα σαν βάση και προϋπόθεση της αγάπης του στο πλησίον ,και μαζί με αυτή την αγάπη έχει και τις άλλες αρετές, τότε θα είμαι μαζί του » . Τώρα όμως οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν άλλα κίνητρα. Δεν βασίζουν στο Χριστό την αγάπη τους. Ο ένας αγαπάει κάποιον γιατί κι εκείνος του δείχνει αγάπη. Ο άλλος αγαπάει εκείνον που τον τίμησε. Και ο άλλος αγαπάει εκείνον που του φάνηκε χρήσιμος σε μιαν υπόθεσή του. Είναι δύσκολο να βρεις κάποιον που να αγαπάει τον πλησίον μόνο για χάρη του Χριστού, γιατί σύνδεσμος των ανθρώπων είναι συνήθως τα υλικά συμφέροντα. Μια αγάπη, όμως ,με τέτοια ελατήρια ,είναι χλιαρή και πρόσκαιρη. Με το παραμικρό πρόβλημα – υβριστικό λόγο, χρηματική ζημιά, ζήλεια, φιλοδοξία ή κάτι άλλο παρόμοιο- η αγάπη αυτή, που δεν έχει θεμέλιο πνευματικό, διαλύεται.
Απεναντίας, η αγάπη που έχει αιτία και θεμέλιο το Χριστό, είναι σταθερή και ακατάλυτη. Τίποτα δεν μπορεί να τη διαλύσει, ούτε συκοφαντίες, ούτε κίνδυνοι, ούτε και απειλή θανάτου ακόμα. Εκείνος που έχει τη χριστιανική αγάπη ,όσα δυσάρεστα κι αν πάθει από έναν άνθρωπο, δεν παύει να τον αγαπάει. Γιατί δεν επηρεάζεται από τα όποια παθήματά του ,αλλά εμπνέεται από την Αγάπη, το Χριστό. Για αυτό και η χριστιανική αγάπη, όπως έλεγε ο Παύλος, ποτέ δεν ξεπέφτει.
Και τι μπορείς ,αλήθεια, να επικαλεστείς ως αιτία, για να πάψεις να αγαπάς το συνάνθρωπό σου ; Το ότι , ενώ εσύ τον τιμούσες, αυτός σε έβρισε; Ή το ότι , ενώ εσύ τον ευεργέτησες ,αυτός θέλησε να σε βλάψει; Μα αν τον αγαπάς για τον Χριστό, αυτές οι αιτίες θα σε κάνουν όχι να τον μισήσεις ,αλλά να τον αγαπήσεις περισσότερο. Γιατί όλα όσα καταργούν τη συνηθισμένη συμφεροντολογική αγάπη ,δυναμώνουν τη χριστιανική αγάπη. Πως; Πρώτον, επειδή όποιος σου φέρεται εχθρικά ,σου εξασφαλίζει αμοιβή από τον Θεό. Και δεύτερον, επειδή αυτός, ως πνευματικά άρρωστος ,χρειάζεται τη συμπάθεια και τη συμπαράστασή σου…
Έτσι , λοιπόν , όποιος έχει χριστιανική αγάπη, εξακολουθεί να αγαπάει τον πλησίον ,είτε αυτός τον μισεί ,είτε τον βρίζει είτε τον απειλεί, με την ικανοποίηση ότι αγαπάει για τον Χριστό αλλά και μιμείται τον Χριστό, που τέτοιαν αγάπη έδειξε στους εχθρούς Του. Όχι μόνο θυσιάστηκε για κείνους που Τον μίσησαν και Τον σταύρωσαν ,μα και παρακαλούσε τον Πατέρα Του να τους συγχωρέσει: « Πατέρα, συγχώρεσέ τους ,δεν ξέρουν τι κάνουν » ( Λουκ. 23: 34 ) .
Η αγάπη ,επίσης ,δεν ξέρει τι θα πει συμφέρον . Για αυτό ο Παύλος μας συμβουλεύει: « Κανείς να μην επιδιώκει ό,τι βολεύει τον ίδιο ,αλλά ό,τι βοηθάει τον άλλο » ( Α ʼ Κορ. 10: 24 ) . Μα ούτε και ζήλεια γνωρίζει η αγάπη ,γιατί όποιος αγαπάει αληθινά, θεωρεί τα καλά του πλησίον σαν δικά του. Έτσι η αγάπη σιγά-σιγά μεταβάλλει τον άνθρωπο σε άγγελο. Αφού τον απαλλάξει από το θυμό ,το φθόνο και κάθε άλλο τυραννικό πάθος ,τον βγάζει από την ανθρώπινη φυσική κατάσταση και τον εισάγει στην κατάσταση της αγγελικής απάθειας.
Πως γεννιέται όμως μέσα στην ψυχή του ανθρώπου η αγάπη; Η αγάπη είναι καρπός της αρετής. Αλλά και η αγάπη ,με τη σειρά της, γεννάει την αρετή. Και να πως γίνεται αυτό: Ο ενάρετος δεν προτιμάει τα χρήματα από την αγάπη στο συνάνθρωπό του. Δεν είναι μνησίκακος. Δεν είναι άδικος. Δεν είναι κακολόγος. Όλα τα υπομένει με ψυχική γενναιότητα . Από αυτά προέρχεται η αγάπη. Το ότι από την αρετή γεννιέται η αγάπη ,το φανερώνουν τα λόγια του Κυρίου: « όταν θα πληθύνει η κακία, θα ψυχρανθεί η αγάπη » ( Ματθ. 24: 12 ) . Και το ότι από την αγάπη πάλι γεννιέται η αρετή, το φανερώνουν τα λόγια του Παύλου: « Όποιος αγαπάει τον άλλο ,έχει τηρήσει το σύνολο των εντολών του Θεού » ( Ρωμ. 13: 8 ) . Ένα από τα δύο, λοιπόν, απαιτείται ,η αγάπη ή αρετή. Όποιος έχει το ένα, οπωσδήποτε θα έχει και το άλλο. Και αντίθετα: Όποιος δεν αγαπάει ,θα κάνει και το κακό. Και όποιος κάνει το κακό, δεν αγαπάει. Την αγάπη, επομένως, ας προσπαθήσουμε να αποκτήσουμε ,γιατί είναι ένα φρούριο, που μας προφυλάσσει από κάθε κακό…
Από το βιβλίο « Θέματα ζωής»
Αʼ
ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Ιερά Μονή Παρακλήτου
Ωρωπός Αττικής 2003
Ο Κύριος είπε: « Όπου είναι συναγμένοι δυο ή τρεις στο όνομά μου ,εκεί είμαι κι εγώ ανάμεσά τους » ( Ματθ. 18: 20 ) . Ώστε λοιπόν, δεν βρίσκονται δυο-τρεις ενωμένοι στο όνομά Του; Βρίσκονται, αλλά σπάνια. Άλλωστε δεν μιλάει για μιαν απλή τοπική σύναξη και ένωση ανθρώπων. Δεν ζητάει μόνο αυτό. Θέλει, μαζί με την ένωση,να υπάρχουν στους συναγμένους και οι άλλες αρετές. Με αυτά τα λόγια, δηλαδή, θέλει να πει: « Αν κάποιος θα έχει εμένα σαν βάση και προϋπόθεση της αγάπης του στο πλησίον ,και μαζί με αυτή την αγάπη έχει και τις άλλες αρετές, τότε θα είμαι μαζί του » . Τώρα όμως οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν άλλα κίνητρα. Δεν βασίζουν στο Χριστό την αγάπη τους. Ο ένας αγαπάει κάποιον γιατί κι εκείνος του δείχνει αγάπη. Ο άλλος αγαπάει εκείνον που τον τίμησε. Και ο άλλος αγαπάει εκείνον που του φάνηκε χρήσιμος σε μιαν υπόθεσή του. Είναι δύσκολο να βρεις κάποιον που να αγαπάει τον πλησίον μόνο για χάρη του Χριστού, γιατί σύνδεσμος των ανθρώπων είναι συνήθως τα υλικά συμφέροντα. Μια αγάπη, όμως ,με τέτοια ελατήρια ,είναι χλιαρή και πρόσκαιρη. Με το παραμικρό πρόβλημα – υβριστικό λόγο, χρηματική ζημιά, ζήλεια, φιλοδοξία ή κάτι άλλο παρόμοιο- η αγάπη αυτή, που δεν έχει θεμέλιο πνευματικό, διαλύεται.
Απεναντίας, η αγάπη που έχει αιτία και θεμέλιο το Χριστό, είναι σταθερή και ακατάλυτη. Τίποτα δεν μπορεί να τη διαλύσει, ούτε συκοφαντίες, ούτε κίνδυνοι, ούτε και απειλή θανάτου ακόμα. Εκείνος που έχει τη χριστιανική αγάπη ,όσα δυσάρεστα κι αν πάθει από έναν άνθρωπο, δεν παύει να τον αγαπάει. Γιατί δεν επηρεάζεται από τα όποια παθήματά του ,αλλά εμπνέεται από την Αγάπη, το Χριστό. Για αυτό και η χριστιανική αγάπη, όπως έλεγε ο Παύλος, ποτέ δεν ξεπέφτει.
Και τι μπορείς ,αλήθεια, να επικαλεστείς ως αιτία, για να πάψεις να αγαπάς το συνάνθρωπό σου ; Το ότι , ενώ εσύ τον τιμούσες, αυτός σε έβρισε; Ή το ότι , ενώ εσύ τον ευεργέτησες ,αυτός θέλησε να σε βλάψει; Μα αν τον αγαπάς για τον Χριστό, αυτές οι αιτίες θα σε κάνουν όχι να τον μισήσεις ,αλλά να τον αγαπήσεις περισσότερο. Γιατί όλα όσα καταργούν τη συνηθισμένη συμφεροντολογική αγάπη ,δυναμώνουν τη χριστιανική αγάπη. Πως; Πρώτον, επειδή όποιος σου φέρεται εχθρικά ,σου εξασφαλίζει αμοιβή από τον Θεό. Και δεύτερον, επειδή αυτός, ως πνευματικά άρρωστος ,χρειάζεται τη συμπάθεια και τη συμπαράστασή σου…
Έτσι , λοιπόν , όποιος έχει χριστιανική αγάπη, εξακολουθεί να αγαπάει τον πλησίον ,είτε αυτός τον μισεί ,είτε τον βρίζει είτε τον απειλεί, με την ικανοποίηση ότι αγαπάει για τον Χριστό αλλά και μιμείται τον Χριστό, που τέτοιαν αγάπη έδειξε στους εχθρούς Του. Όχι μόνο θυσιάστηκε για κείνους που Τον μίσησαν και Τον σταύρωσαν ,μα και παρακαλούσε τον Πατέρα Του να τους συγχωρέσει: « Πατέρα, συγχώρεσέ τους ,δεν ξέρουν τι κάνουν » ( Λουκ. 23: 34 ) .
Η αγάπη ,επίσης ,δεν ξέρει τι θα πει συμφέρον . Για αυτό ο Παύλος μας συμβουλεύει: « Κανείς να μην επιδιώκει ό,τι βολεύει τον ίδιο ,αλλά ό,τι βοηθάει τον άλλο » ( Α ʼ Κορ. 10: 24 ) . Μα ούτε και ζήλεια γνωρίζει η αγάπη ,γιατί όποιος αγαπάει αληθινά, θεωρεί τα καλά του πλησίον σαν δικά του. Έτσι η αγάπη σιγά-σιγά μεταβάλλει τον άνθρωπο σε άγγελο. Αφού τον απαλλάξει από το θυμό ,το φθόνο και κάθε άλλο τυραννικό πάθος ,τον βγάζει από την ανθρώπινη φυσική κατάσταση και τον εισάγει στην κατάσταση της αγγελικής απάθειας.
Πως γεννιέται όμως μέσα στην ψυχή του ανθρώπου η αγάπη; Η αγάπη είναι καρπός της αρετής. Αλλά και η αγάπη ,με τη σειρά της, γεννάει την αρετή. Και να πως γίνεται αυτό: Ο ενάρετος δεν προτιμάει τα χρήματα από την αγάπη στο συνάνθρωπό του. Δεν είναι μνησίκακος. Δεν είναι άδικος. Δεν είναι κακολόγος. Όλα τα υπομένει με ψυχική γενναιότητα . Από αυτά προέρχεται η αγάπη. Το ότι από την αρετή γεννιέται η αγάπη ,το φανερώνουν τα λόγια του Κυρίου: « όταν θα πληθύνει η κακία, θα ψυχρανθεί η αγάπη » ( Ματθ. 24: 12 ) . Και το ότι από την αγάπη πάλι γεννιέται η αρετή, το φανερώνουν τα λόγια του Παύλου: « Όποιος αγαπάει τον άλλο ,έχει τηρήσει το σύνολο των εντολών του Θεού » ( Ρωμ. 13: 8 ) . Ένα από τα δύο, λοιπόν, απαιτείται ,η αγάπη ή αρετή. Όποιος έχει το ένα, οπωσδήποτε θα έχει και το άλλο. Και αντίθετα: Όποιος δεν αγαπάει ,θα κάνει και το κακό. Και όποιος κάνει το κακό, δεν αγαπάει. Την αγάπη, επομένως, ας προσπαθήσουμε να αποκτήσουμε ,γιατί είναι ένα φρούριο, που μας προφυλάσσει από κάθε κακό…
Από το βιβλίο « Θέματα ζωής»
Αʼ
ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Ιερά Μονή Παρακλήτου
Ωρωπός Αττικής 2003
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Ο απόστολος δεν είπε απλά « αγαπάτε » ,αλλά « επιδιώκετε την αγάπη » ( Α ʼ Κορ. 14 
) ,καθώς απαιτείται μεγάλος αγώνας για να την αποκτήσουμε . Η αγάπη τρέχει γοργά και εξαφανίζεται, γιατί πολλά πράγματα του κόσμου τούτου την καταστρέφουν. Ας την επιδιώκουμε, ας τρέχουμε συνεχώς από πίσω της ,για να τη συλλάβουμε ,πριν προφθάσει να μας φύγει.
Ο Παύλος μας αναφέρει και τους λόγους για τους οποίους πρέπει να αγαπάμε ο ένας τον άλλο, λέγοντας: « Να δείχνετε με στοργή την αδελφική αγάπη σας για τους άλλους » ( Ρωμ. 12: 10 ) . Θέλει να πει: Είστε αδέλφια και για αυτό πρέπει να έχτε αγάπη αδελφική μεταξύ σας . Αυτό είπε και ο Μωυσής στους Εβραίους εκείνους που φιλονικούσαν στην Αίγυπτο: « Γιατί μαλώνετε; Αδέλφια είστε » ( πρβλ. Εξ. 2:13 ) . Αξιοπαρατήρητο είναι το ότι ο απόστολος ενώ συμβουλεύει τους χριστιανούς στις μεταξύ τους σχέσεις να δείχνουν στοργή και αγάπη αδελφική ο ένας για τον άλλον ,όταν αναφέρεται στις σχέσεις των χριστιανών με τους άπιστους ,λέει κάτι διαφορετικό: « Όσο εξαρτάται από σας, να ζείτε ειρηνικά με όλους τους ανθρώπους » ( Ρωμ. 12: 18 ) . Στην περίπτωση των απίστων, δηλαδή, ζητάει να μη φιλονικούμε μαζί τους ,να μην τους μισούμε , να μην τους περιφρονούμε, ενώ στην περίπτωση των αδελφών μας χριστιανών ζητάει επιπλέον στοργή, φιλαδελφία, αγάπη ειλικρινή και ανυπόκριτη ,αγάπη θερμή και μόνιμη.
Πώς όμως ,θα είναι μόνιμη η αγάπη; Μας το υποδεικνύει και αυτό ο απόστολος ,λέγοντας: « Να συναγωνίζεστε ποιος θα τιμήσει περισσότερο τον άλλο » ( Ρωμ. 12: 10 ) . Με αυτόν τον τρόπο και δημιουργείται η αγάπη και μόνιμα παραμένει. Γιατί στα αλήθεια δεν υπάρχει καλύτερο μέσο για τη διατήρηση της αγάπης ,όσο το να παραχωρούμε στον άλλο τα πρωτεία της τιμής. Έτσι και η αγάπη γίνεται ζωηρή και η αλληλοεκτίμηση βαθειά.
Πέρα από την τιμή, χρειάζεται ακόμα να δείχνουμε ενδιαφέρον για τα προβλήματα του άλλου ,γιατί ο συνδυασμός της τιμής με το ενδιαφέρον δημιουργεί τον πιο θερμή αγάπη. Δεν φτάνει να αγαπάμε μόνο με την καρδιά, αλλά είναι απαραίτητα κι αυτά τα δύο, τιμή και ενδιαφέρον, που είναι της αγάπης εκδηλώσεις , αλλά και συνάμα προϋποθέσεις. Γεννιούνται από την αγάπη, αλλά και γεννούν αγάπη…
… Πρέπει να γνωρίζουμε πως η αγάπη δεν είναι κάτι το προαιρετικό. Είναι υποχρέωση. Οφείλεις να αγαπάς τον αδελφό σου ,τόσο γιατί έχεις πνευματική συγγένεια με αυτόν, όσο και γιατί είστε μέλος ο ένας του άλλου. Αν λείψει η αγάπη ,έρχεται η καταστροφή.
Οφείλεις να αγαπάς τον αδελφό σου και για έναν άλλο λόγο: Γιατί έχεις κέρδος και ωφέλεια , αφού με την αγάπη τηρείς όλο το νόμο του Θεού. Έτσι ο αδελφός, που αγαπάς, γίνεται ευεργέτης σου. Και πράγματι, το « μη μοιχεύσεις, μη φονεύσεις, μην κλέψεις, μην επιθυμήσεις και όλες γενικά οι εντολές συνοψίζονται σε τούτη τη μία, το να αγαπήσεις τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου » ( Ρωμ, 13: 9).
Και ο ίδιος ο Χριστός βεβαίωσε ,ότι όλος ο νόμος και η διδασκαλία των προφητών συνοψίζονται στην αγάπη ( Ματθ. 22 : 40 ) . Και κοίτα πόσο ψηλά την έβαλε: Καθόρισε δύο εντολές αγάπης και τα όρια της καθεμιάς. Η πρώτη, είπε, είναι το να αγαπάς τον Κύριο, το Θεό σου. Και η δεύτερη ,το ίδιο σπουδαία είναι, είναι το να αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου ( Ματθ. 22 : 37- 39 ) . Τι μπορεί να φτάσει τη φιλανθρωπία και την καλοσύνη του Χριστού! Την αγάπη σε Αυτόν, μολονότι είμαστε ανυπολόγιστα κατώτεροί Του, την εξισώνει με την αγάπη στο συνάνθρωπό μας. Για αυτό και τα όρια των δύο αυτών εντολών αγάπης σχεδόν ταυτίζονται. Για την πρώτη, στο Θεό, είπε « μ ʼ όλη σου την καρδιά σου και με όλη την ψυχή σου » ( Ματθ. 22 : 37 ) . Και για τη δεύτερη ,στο πλησίον, είπε « όπως τον εαυτό σου » ( Ματθ. 22: 39 ) . Και είναι αυτονόητο ,ότι χωρίς τη δεύτερη δεν ωφελεί καθόλου η πρώτη. Άλλωστε ,όπως λέει ο ευαγγελιστής Ιωάννης, « αν κάποιος πει πως αγαπάει το Θεό, μισεί όμως τον αδελφό του, είναι ψεύτης. Όποιος αγαπάει το Θεό, πρέπει να αγαπάει και τον αδελφό του » ( Α ʼ Ιω. 4 : 20- 21 ) .
Όποιος έχει αγάπη ,δεν κάνει κακό στον πλησίον. Αφού η αγάπη είναι η εκπλήρωση όλων των εντολών του Θεού, έχει δυο πλεονεκτήματα ,την αποφυγή του κακού από τη μια και την επιτέλεση του καλού από την άλλη. Και εκπλήρωση όλων των εντολών ονομάζεται ,όχι μόνο γιατί αποτελεί σύνοψη όλων των χριστιανικών καθηκόντων μας ,αλλά και γιατί κάνει εύκολη την εκπλήρωσή τους…
… Η αγάπη αποτελεί χρέος ,που μένει πάντα ανεξόφλητο. Όσο εργαζόμαστε για την απόδοσή του ,τόσο αυτό αυξάνεται. Όταν πρόκειται για οφειλές χρημάτων, θαυμάζουμε όσους δεν έχουν χρέη ,ενώ, όταν πρόκειται για την οφειλή της αγάπης ,καλοτυχίζουμε εκείνους που χρωστάνε πολλά. Για αυτό και ο απόστολος Παύλος γράφει: « Μην αφήνετε κανένα χρέος σε κανέναν, εκτός βέβαια από την αγάπη ,που την οφείλετε πάντα ο ένας στον άλλο » ( Ρωμ. 13 : 8 ) . Θέλει με αυτά τα λόγια να μας διδάξει ,ότι το χρέος της αγάπης πρέπει πάντα να το εξοφλούμε και συνάμα να το οφείλουμε. Ποτέ μάλιστα να μην πάψουμε να το οφείλουμε ,όσο βρισκόμαστε σε τούτη τη ζωή. Γιατί όσο βαρύ και δυσβάσταχτο είναι το να οφείλει κανείς χρήματα, άλλο τόσο αξιοκατάκριτο είναι το να μη χρωστάει αγάπη. Η αγάπη είναι ένα χρέος που παραμένει όπως είπα, πάντα ανεξόφλητο. Γιατί αυτό το χρέος είναι που περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο συγκροτεί τη ζωή μας και μας συνδέει στενότερα.
Κάθε καλή πράξη είναι της αγάπης καρπός. Για αυτό και ο Κύριος αναφέρθηκε πολλές φορές στην αγάπη. « Έτσι θα σας ξεχωρίζουν όλοι πως είστε μαθητές μου » , είπε, « αν έχετε αγάπη ο ένας για τον άλλο » ( Ιω. 13: 35 ) .
Όπως σε όλη μας τη ζωή τρέφουμε το σώμα μας ,έτσι πρέπει να αγαπάμε τους συνανθρώπους μας, με περισσότερο μάλιστα ζήλο από αυτόν της τροφοδοσίας του σώματος ,γιατί η αγάπη οδηγεί στη αιώνια ζωή και δεν θα πάψει να υπάρχει ποτέ.
Την αναγκαιότητα της αγάπης τη μαθαίνουμε όχι μόνο από τα λόγια του Θεού ,αλλά κι από τα έργα Του. Ένα τέτοιο μάθημα είναι ο τρόπος της δημιουργίας μας. Ο Θεός ,δημιουργώντας τον πρώτο άνθρωπο, καθόρισε να προέλθουν από αυτόν όλοι οι άλλοι ,για να θεωρούμαστε όλοι σαν ένας άνθρωπος, και να συνδεόμαστε με την αγάπη του. Τον αγαπητικό σύνδεσμο όλων των ανθρώπων επέβαλε σοφά με τις συναλλαγές ,που αναγκαζόμαστε να έχουμε μεταξύ μας. Γιατί έδωσε πλήθος αγαθών στον κόσμο ,όχι όμως όλα παντού, αλλά σε κάθε χώρα ορισμένα είδη. Έτσι είμαστε υποχρεωμένοι να ερχόμαστε σε δοσοληψίες ,δίνοντας όσα μας περισσεύουν και παίρνοντας ό,τι έχουμε ανάγκη ,και να αγαπάμε τους συνανθρώπους μας.
Το ίδιο έκανε ο Θεός και σε κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Δεν επέτρεψε στον καθένα να έχει όλες τις γνώσεις, αλλά στον ένα να έχει γνώσεις ιατρικής, στον άλλο οικοδομικής, στον άλλο κάποιας άλλης επιστήμης ή τέχνης κ.ο.κ. ,για να έχουμε ο ένας την ανάγκη του άλλου και έτσι να αγαπάμε ο ένας τον άλλο.
Το ίδιο γίνεται και στα πνευματικά χαρίσματα ,όπως λέει ο απόστολος: « Στον ένα το Άγιο Πνεύμα δίνει το χάρισμα να μιλάει με θεϊκή σοφία, σε έναν άλλο να μιλάει με θεϊκή γνώση, σε άλλον να θεραπεύει ασθένειες ,σε άλλον να μιλάει διάφορα είδη γλωσσών και σε άλλον να εξηγεί αυτές τις γλώσσες» ( Α ʼ Κορ. 12
- 10 ) …
Από το βιβλίο « Θέματα ζωής»
Αʼ
ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Ιερά Μονή Παρακλήτου
Ωρωπός Αττικής 2003
) ,καθώς απαιτείται μεγάλος αγώνας για να την αποκτήσουμε . Η αγάπη τρέχει γοργά και εξαφανίζεται, γιατί πολλά πράγματα του κόσμου τούτου την καταστρέφουν. Ας την επιδιώκουμε, ας τρέχουμε συνεχώς από πίσω της ,για να τη συλλάβουμε ,πριν προφθάσει να μας φύγει.Ο Παύλος μας αναφέρει και τους λόγους για τους οποίους πρέπει να αγαπάμε ο ένας τον άλλο, λέγοντας: « Να δείχνετε με στοργή την αδελφική αγάπη σας για τους άλλους » ( Ρωμ. 12: 10 ) . Θέλει να πει: Είστε αδέλφια και για αυτό πρέπει να έχτε αγάπη αδελφική μεταξύ σας . Αυτό είπε και ο Μωυσής στους Εβραίους εκείνους που φιλονικούσαν στην Αίγυπτο: « Γιατί μαλώνετε; Αδέλφια είστε » ( πρβλ. Εξ. 2:13 ) . Αξιοπαρατήρητο είναι το ότι ο απόστολος ενώ συμβουλεύει τους χριστιανούς στις μεταξύ τους σχέσεις να δείχνουν στοργή και αγάπη αδελφική ο ένας για τον άλλον ,όταν αναφέρεται στις σχέσεις των χριστιανών με τους άπιστους ,λέει κάτι διαφορετικό: « Όσο εξαρτάται από σας, να ζείτε ειρηνικά με όλους τους ανθρώπους » ( Ρωμ. 12: 18 ) . Στην περίπτωση των απίστων, δηλαδή, ζητάει να μη φιλονικούμε μαζί τους ,να μην τους μισούμε , να μην τους περιφρονούμε, ενώ στην περίπτωση των αδελφών μας χριστιανών ζητάει επιπλέον στοργή, φιλαδελφία, αγάπη ειλικρινή και ανυπόκριτη ,αγάπη θερμή και μόνιμη.
Πώς όμως ,θα είναι μόνιμη η αγάπη; Μας το υποδεικνύει και αυτό ο απόστολος ,λέγοντας: « Να συναγωνίζεστε ποιος θα τιμήσει περισσότερο τον άλλο » ( Ρωμ. 12: 10 ) . Με αυτόν τον τρόπο και δημιουργείται η αγάπη και μόνιμα παραμένει. Γιατί στα αλήθεια δεν υπάρχει καλύτερο μέσο για τη διατήρηση της αγάπης ,όσο το να παραχωρούμε στον άλλο τα πρωτεία της τιμής. Έτσι και η αγάπη γίνεται ζωηρή και η αλληλοεκτίμηση βαθειά.
Πέρα από την τιμή, χρειάζεται ακόμα να δείχνουμε ενδιαφέρον για τα προβλήματα του άλλου ,γιατί ο συνδυασμός της τιμής με το ενδιαφέρον δημιουργεί τον πιο θερμή αγάπη. Δεν φτάνει να αγαπάμε μόνο με την καρδιά, αλλά είναι απαραίτητα κι αυτά τα δύο, τιμή και ενδιαφέρον, που είναι της αγάπης εκδηλώσεις , αλλά και συνάμα προϋποθέσεις. Γεννιούνται από την αγάπη, αλλά και γεννούν αγάπη…
… Πρέπει να γνωρίζουμε πως η αγάπη δεν είναι κάτι το προαιρετικό. Είναι υποχρέωση. Οφείλεις να αγαπάς τον αδελφό σου ,τόσο γιατί έχεις πνευματική συγγένεια με αυτόν, όσο και γιατί είστε μέλος ο ένας του άλλου. Αν λείψει η αγάπη ,έρχεται η καταστροφή.
Οφείλεις να αγαπάς τον αδελφό σου και για έναν άλλο λόγο: Γιατί έχεις κέρδος και ωφέλεια , αφού με την αγάπη τηρείς όλο το νόμο του Θεού. Έτσι ο αδελφός, που αγαπάς, γίνεται ευεργέτης σου. Και πράγματι, το « μη μοιχεύσεις, μη φονεύσεις, μην κλέψεις, μην επιθυμήσεις και όλες γενικά οι εντολές συνοψίζονται σε τούτη τη μία, το να αγαπήσεις τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου » ( Ρωμ, 13: 9).
Και ο ίδιος ο Χριστός βεβαίωσε ,ότι όλος ο νόμος και η διδασκαλία των προφητών συνοψίζονται στην αγάπη ( Ματθ. 22 : 40 ) . Και κοίτα πόσο ψηλά την έβαλε: Καθόρισε δύο εντολές αγάπης και τα όρια της καθεμιάς. Η πρώτη, είπε, είναι το να αγαπάς τον Κύριο, το Θεό σου. Και η δεύτερη ,το ίδιο σπουδαία είναι, είναι το να αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου ( Ματθ. 22 : 37- 39 ) . Τι μπορεί να φτάσει τη φιλανθρωπία και την καλοσύνη του Χριστού! Την αγάπη σε Αυτόν, μολονότι είμαστε ανυπολόγιστα κατώτεροί Του, την εξισώνει με την αγάπη στο συνάνθρωπό μας. Για αυτό και τα όρια των δύο αυτών εντολών αγάπης σχεδόν ταυτίζονται. Για την πρώτη, στο Θεό, είπε « μ ʼ όλη σου την καρδιά σου και με όλη την ψυχή σου » ( Ματθ. 22 : 37 ) . Και για τη δεύτερη ,στο πλησίον, είπε « όπως τον εαυτό σου » ( Ματθ. 22: 39 ) . Και είναι αυτονόητο ,ότι χωρίς τη δεύτερη δεν ωφελεί καθόλου η πρώτη. Άλλωστε ,όπως λέει ο ευαγγελιστής Ιωάννης, « αν κάποιος πει πως αγαπάει το Θεό, μισεί όμως τον αδελφό του, είναι ψεύτης. Όποιος αγαπάει το Θεό, πρέπει να αγαπάει και τον αδελφό του » ( Α ʼ Ιω. 4 : 20- 21 ) .
Όποιος έχει αγάπη ,δεν κάνει κακό στον πλησίον. Αφού η αγάπη είναι η εκπλήρωση όλων των εντολών του Θεού, έχει δυο πλεονεκτήματα ,την αποφυγή του κακού από τη μια και την επιτέλεση του καλού από την άλλη. Και εκπλήρωση όλων των εντολών ονομάζεται ,όχι μόνο γιατί αποτελεί σύνοψη όλων των χριστιανικών καθηκόντων μας ,αλλά και γιατί κάνει εύκολη την εκπλήρωσή τους…
… Η αγάπη αποτελεί χρέος ,που μένει πάντα ανεξόφλητο. Όσο εργαζόμαστε για την απόδοσή του ,τόσο αυτό αυξάνεται. Όταν πρόκειται για οφειλές χρημάτων, θαυμάζουμε όσους δεν έχουν χρέη ,ενώ, όταν πρόκειται για την οφειλή της αγάπης ,καλοτυχίζουμε εκείνους που χρωστάνε πολλά. Για αυτό και ο απόστολος Παύλος γράφει: « Μην αφήνετε κανένα χρέος σε κανέναν, εκτός βέβαια από την αγάπη ,που την οφείλετε πάντα ο ένας στον άλλο » ( Ρωμ. 13 : 8 ) . Θέλει με αυτά τα λόγια να μας διδάξει ,ότι το χρέος της αγάπης πρέπει πάντα να το εξοφλούμε και συνάμα να το οφείλουμε. Ποτέ μάλιστα να μην πάψουμε να το οφείλουμε ,όσο βρισκόμαστε σε τούτη τη ζωή. Γιατί όσο βαρύ και δυσβάσταχτο είναι το να οφείλει κανείς χρήματα, άλλο τόσο αξιοκατάκριτο είναι το να μη χρωστάει αγάπη. Η αγάπη είναι ένα χρέος που παραμένει όπως είπα, πάντα ανεξόφλητο. Γιατί αυτό το χρέος είναι που περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο συγκροτεί τη ζωή μας και μας συνδέει στενότερα.
Κάθε καλή πράξη είναι της αγάπης καρπός. Για αυτό και ο Κύριος αναφέρθηκε πολλές φορές στην αγάπη. « Έτσι θα σας ξεχωρίζουν όλοι πως είστε μαθητές μου » , είπε, « αν έχετε αγάπη ο ένας για τον άλλο » ( Ιω. 13: 35 ) .
Όπως σε όλη μας τη ζωή τρέφουμε το σώμα μας ,έτσι πρέπει να αγαπάμε τους συνανθρώπους μας, με περισσότερο μάλιστα ζήλο από αυτόν της τροφοδοσίας του σώματος ,γιατί η αγάπη οδηγεί στη αιώνια ζωή και δεν θα πάψει να υπάρχει ποτέ.
Την αναγκαιότητα της αγάπης τη μαθαίνουμε όχι μόνο από τα λόγια του Θεού ,αλλά κι από τα έργα Του. Ένα τέτοιο μάθημα είναι ο τρόπος της δημιουργίας μας. Ο Θεός ,δημιουργώντας τον πρώτο άνθρωπο, καθόρισε να προέλθουν από αυτόν όλοι οι άλλοι ,για να θεωρούμαστε όλοι σαν ένας άνθρωπος, και να συνδεόμαστε με την αγάπη του. Τον αγαπητικό σύνδεσμο όλων των ανθρώπων επέβαλε σοφά με τις συναλλαγές ,που αναγκαζόμαστε να έχουμε μεταξύ μας. Γιατί έδωσε πλήθος αγαθών στον κόσμο ,όχι όμως όλα παντού, αλλά σε κάθε χώρα ορισμένα είδη. Έτσι είμαστε υποχρεωμένοι να ερχόμαστε σε δοσοληψίες ,δίνοντας όσα μας περισσεύουν και παίρνοντας ό,τι έχουμε ανάγκη ,και να αγαπάμε τους συνανθρώπους μας.
Το ίδιο έκανε ο Θεός και σε κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Δεν επέτρεψε στον καθένα να έχει όλες τις γνώσεις, αλλά στον ένα να έχει γνώσεις ιατρικής, στον άλλο οικοδομικής, στον άλλο κάποιας άλλης επιστήμης ή τέχνης κ.ο.κ. ,για να έχουμε ο ένας την ανάγκη του άλλου και έτσι να αγαπάμε ο ένας τον άλλο.
Το ίδιο γίνεται και στα πνευματικά χαρίσματα ,όπως λέει ο απόστολος: « Στον ένα το Άγιο Πνεύμα δίνει το χάρισμα να μιλάει με θεϊκή σοφία, σε έναν άλλο να μιλάει με θεϊκή γνώση, σε άλλον να θεραπεύει ασθένειες ,σε άλλον να μιλάει διάφορα είδη γλωσσών και σε άλλον να εξηγεί αυτές τις γλώσσες» ( Α ʼ Κορ. 12
- 10 ) … Από το βιβλίο « Θέματα ζωής»
Αʼ
ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Ιερά Μονή Παρακλήτου
Ωρωπός Αττικής 2003
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Η αγάπη της μάνας
Μια φορά, Γέροντα, μας είπατε ότι με την αγάπη ο άνθρωπος μεγαλώνη, ωριμάζει.
- Δεν φθάνει να αγαπάη κανείς τον άλλον. Πρέπει να τον αγαπάη περισσότερο από τον εαυτό του. Η μάνα αγαπάει τα παιδιά της περισσότερο από τον εαυτό της. Μένει νηστικιά, για να ταϊση τα παιδιά της, αλλά νιώθει μεγαλύτερη ευχαρίστηση από εκείνα. Τα παιδάκια τρέφονται υλικά και η μητέρα πνευματικά. Εκείνα έχουν την υλική γεύση, ενώ αυτή έχει την πνευματική αγαλλίαση.
Μια κοπέλα, πριν παντρευτή , μπορεί να κοιμάται μέχρι τις δέκα το πρωί και να θέλη και το γάλα της να το ετοιμάζη η μάνα της. Βαριέται να κάνη καμιά δουλειά . Τα θέλει όλα έτοιμα. Θέλει όλοι να την περιποιούνται . Απαιτήσεις από την μάνα, απαιτήσεις από τον πατέρα, και εκείνη να έχει το χουζούρι της. Ενώ υπάρχει στην φύση της η αγάπη, δεν αναπτύσσεται , γιατί συνέχεια δέχεται βοήθεια και ευλογίες από την μάνα της , από τον πατέρα της , από τα αδέλφια της. Από την στιγμή όμως που γίνεται μάνα , μοιάζει με το μηχανάκι που, όσο ζορίζεται , τόσο φορτίζεται , γιατί δουλεύει συνέχεια η αγάπη. Πρώτα σιχαινόταν , όταν άγγιζε κάτι βρώμικο ,και έπαιρνε μοσχοσάπουνα για να πλυθή. Ύστερα, όταν λερώνεται το παιδάκι και πρέπη να το καθαρίση, λες και πιάνει … μαρμελάδες ! Δεν σιχαίνεται. Πρώτα, αν την ξυπνούσες , φώναζε , γιατί την ενόχλησες. Ύστερα, όταν κλαίη το παιδί, όλη νύχτα ξενυχτάει και δεν δυσκολεύεται. Το φροντίζει και χαίρεται. Γιατί; Γιατί παύει να είναι παιδί. Έγινε μάνα και ήρθε η θυσία, η αγάπη.
Η μητέρα μάλιστα φθάνει να έχη περισσότερη αγάπη και θυσία από τον πατέρα, γιατί στον πατέρα δεν δίνονται πολλές ευκαιρίες , για να θυσιάζεται. Βασανίζεται , κοπιάζει περισσότερο με τα παιδιά, αλλά παράλληλα φορτίζεται από τα παιδιά. Δίνει- δίνει , για αυτό συνέχεια παίρνη. Ο πατέρας ούτε βασανίζεται τόσο πολύ με τα παιδιά , αλλά ούτε φορτίζεται , για αυτό η αγάπη του δεν είναι όση της μητέρας.
Πόσες μητέρες έρχονται με κλάματα και με παρακαλούν: « Κάνε προσευχή,Πάτερ, για το παιδί μου ». Τι αγωνία έχουν ! Λίγοι άνδρες μου λένε: « Κάνε προσευχή, παραστράτησε το παιδί μου ». Να , και σήμερα μια μητέρα με τι λαχτάρα η φουκαριάρα έσπρωχνε τα παιδιά της – οκτώ είχε – και τα έβαζε στην σειρά , για να πάρουν όλα ευλογία. Ένας πατέρας δύσκολα θα το έκανε αυτό…
… Η πατρική αγκαλιά . όταν δεν έχη Χάρη Θεού, είναι ξερή. Ενώ η μητρική αγκαλιά , ακόμη και όταν δεν έχη Θεό, έχει γάλα. Το παιδί αγαπά τον πατέρα του και τον σέβεται , αλλά με την στοργή και την τρυφερότητα της μητέρας αυξάνει πιο πολύ η αγάπη του και προς τον πατέρα.
Από το βιβλίο «Οικογενειακή ζωή»
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Δʼ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Μια φορά, Γέροντα, μας είπατε ότι με την αγάπη ο άνθρωπος μεγαλώνη, ωριμάζει.
- Δεν φθάνει να αγαπάη κανείς τον άλλον. Πρέπει να τον αγαπάη περισσότερο από τον εαυτό του. Η μάνα αγαπάει τα παιδιά της περισσότερο από τον εαυτό της. Μένει νηστικιά, για να ταϊση τα παιδιά της, αλλά νιώθει μεγαλύτερη ευχαρίστηση από εκείνα. Τα παιδάκια τρέφονται υλικά και η μητέρα πνευματικά. Εκείνα έχουν την υλική γεύση, ενώ αυτή έχει την πνευματική αγαλλίαση.
Μια κοπέλα, πριν παντρευτή , μπορεί να κοιμάται μέχρι τις δέκα το πρωί και να θέλη και το γάλα της να το ετοιμάζη η μάνα της. Βαριέται να κάνη καμιά δουλειά . Τα θέλει όλα έτοιμα. Θέλει όλοι να την περιποιούνται . Απαιτήσεις από την μάνα, απαιτήσεις από τον πατέρα, και εκείνη να έχει το χουζούρι της. Ενώ υπάρχει στην φύση της η αγάπη, δεν αναπτύσσεται , γιατί συνέχεια δέχεται βοήθεια και ευλογίες από την μάνα της , από τον πατέρα της , από τα αδέλφια της. Από την στιγμή όμως που γίνεται μάνα , μοιάζει με το μηχανάκι που, όσο ζορίζεται , τόσο φορτίζεται , γιατί δουλεύει συνέχεια η αγάπη. Πρώτα σιχαινόταν , όταν άγγιζε κάτι βρώμικο ,και έπαιρνε μοσχοσάπουνα για να πλυθή. Ύστερα, όταν λερώνεται το παιδάκι και πρέπη να το καθαρίση, λες και πιάνει … μαρμελάδες ! Δεν σιχαίνεται. Πρώτα, αν την ξυπνούσες , φώναζε , γιατί την ενόχλησες. Ύστερα, όταν κλαίη το παιδί, όλη νύχτα ξενυχτάει και δεν δυσκολεύεται. Το φροντίζει και χαίρεται. Γιατί; Γιατί παύει να είναι παιδί. Έγινε μάνα και ήρθε η θυσία, η αγάπη.
Η μητέρα μάλιστα φθάνει να έχη περισσότερη αγάπη και θυσία από τον πατέρα, γιατί στον πατέρα δεν δίνονται πολλές ευκαιρίες , για να θυσιάζεται. Βασανίζεται , κοπιάζει περισσότερο με τα παιδιά, αλλά παράλληλα φορτίζεται από τα παιδιά. Δίνει- δίνει , για αυτό συνέχεια παίρνη. Ο πατέρας ούτε βασανίζεται τόσο πολύ με τα παιδιά , αλλά ούτε φορτίζεται , για αυτό η αγάπη του δεν είναι όση της μητέρας.
Πόσες μητέρες έρχονται με κλάματα και με παρακαλούν: « Κάνε προσευχή,Πάτερ, για το παιδί μου ». Τι αγωνία έχουν ! Λίγοι άνδρες μου λένε: « Κάνε προσευχή, παραστράτησε το παιδί μου ». Να , και σήμερα μια μητέρα με τι λαχτάρα η φουκαριάρα έσπρωχνε τα παιδιά της – οκτώ είχε – και τα έβαζε στην σειρά , για να πάρουν όλα ευλογία. Ένας πατέρας δύσκολα θα το έκανε αυτό…
… Η πατρική αγκαλιά . όταν δεν έχη Χάρη Θεού, είναι ξερή. Ενώ η μητρική αγκαλιά , ακόμη και όταν δεν έχη Θεό, έχει γάλα. Το παιδί αγαπά τον πατέρα του και τον σέβεται , αλλά με την στοργή και την τρυφερότητα της μητέρας αυξάνει πιο πολύ η αγάπη του και προς τον πατέρα.
Από το βιβλίο «Οικογενειακή ζωή»
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Δʼ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό