<<Ἕναν ἀνάλογο εἰδωλολατρικό χαρακτήρα εἶχαν ἀνέκαθεν καί οἱ διάφορες ἑορταστικές ἐκδηλώσεις πυρολατρίας μέ τήν καταδίκη τῶν ὁποίων ἀσχολήθηκε ἐπίσης ἡ προαναφερθεῖσα Σύνοδος(η εν Τρούλλω Σύνοδος:691) καί οἱ ὁποῖες ἐπιβιώνουν ὡς σήμερα μέ τά περίφημα ἀναστενάρια καί τίς φωτιές πού ἀνάβονται κατά τήν ἑορτή τοῦ Γενεθλίου τοῦ τιμίου Προδρόμου( 24 Ἰουνίου). ...Τό δέ τελετουργικό ἄναμμα τῶν φωτιῶν κατά τήν ἑορτή τοῦ γενεθλίου τοῦ Προδρόμου μέ τούς διασκελισμούς καί τά ὑπεράλματα πάνω ἀπό τίς φλόγες τους εἶναι πολύ γενικώτερο ἔθιμο, πού ἀπαντᾶται σέ ὅλα τά μέρη τῆς Ἑλλάδος καί προφανῶς ἔχει τήν καταγωγή του στίς παμπάλαιες συνήθειες τῶν ἀγροτικῶν πληθυσμῶν νά καῖνε αὐτή τήν περίοδο τά ξερά χόρτα καί γενικά κάθετι σάπιο καί βλαβερό πού θά μποροῦσε νά ἀποτελέσει ἑστία μολύνσεως....Μέσα ἀπό τήν φυσική αὐτή καθαρτική ἰδιότητα τοῦ πυρός εὔκολα μπορεῖ κανείς νά ἀναχθεῖ καί στόν μεταφυσικό ἁγνιστικό του χαρακτήρα, τόν ὁποῖο θεωρεῖται, ὅτι κατά τήν ἐποχή αὐτή εὐνοεῖ ἰδιαίτερα ἡ προοδευτική εἴσοδος τῆς ἀστρικῆς ὥρας στό θερινό ἡλιοστάσιο, φαινόμενο ἡλιοτροπικό πού ἐντυπωσίαζε ἰδιαίτερα τούς πρωτογόνους λαούς, ἀφοῦ δέν γνώριζαν τή φυσική του ἐξήγηση(66). Ἔτσι ὁ κρίσιμος αὐτός διαβατήριος χρόνος θεωρήθηκε ὁ εὐνοϊκότερος γιά κάθε εἴδους μαγικές δραστηριότητες ἐναντίον οἱουδήποτε κακοῦ, ὅπως π.χ. γιά τήν ἀναζωογόνηση τῆς βλάστησης καί τήν ἐξασφάλιση τῆς εὐκαρπίας τῆς γῆς, ἤ τό μάντεμα τῆς καλῆς τύχης μέ τόν κλήδωνα καί τούς ἄλλους οἰωνισμούς.Ἐπιπλέον ἡ κατά τήν ἐποχή αὐτή πραγματοποιούμενη συλλογή θεραπευτικῶν βοτάνων καί ἀρωματικῶν ἀνθοφύτων, ὅπως ἡ ρίγανη, καί ἡ νυκτερινή ἔκθεσή τους στίς πεζοῦλες τῶν σπιτιῶν ἤ τῶν ἐξωκκλησίων γιά νά ἀστρισθοῦν, ἤ καί νά εὐλογηθοῦν κατά τήν προμνημονευθεῖσα ἑορτή τοῦ Προδρόμου, ὁδήγησε ὄχι μόνο στήν παρετυμολογία τοῦ ὀνόματος τοῦ ἁγίου (ἅι-Γιάννης=αὐτός πού γιαίνει, θεραπεύει), ἀλλά καί στήν προσωνυμία του ὡς Ριγανᾶ. Κατά μία δέ ἐκδοχή καί ἡ συσχέτιση τῆς ἑορτῆς μέ τίς φωτιές τῆς ἐποχῆς ( ἅϊ-Γιάννης ὁ Λαμπαδάρης) ἐξηγεῖται ἀπό τό γεγονός ὅτι ὁ «διαλαλημός» τοῦ θαυμαστοῦ τοκετοῦ τοῦ ἁγίου (Λουκ. 1,65) ἔγινε μέ τό ἄναμμα φωτιῶν ἀπό τόπο σέ τόπο, κατά τό σύνηθες σύστημα ἐπικοινωνίας τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς.>>vasilikh έγραψε:filtor έγραψε:Στις 24 Ιουνίου γιορτάζουμε το Γενέθλειον του Τιμίου Προδρόμου και σε διάφορα μέρη γίνεται το έθιμο του Κλήδωνα.
Ξέρετε αν ο Ιωάννης ο Πρόδρομος θεωρείται κανενός προστάτης ή να η συγκεκριμένη μέρα σημαίνει κάτι ιδιαίτερο στα εκκλησιαστικά πράγματα;
<<Ημερολογιακά η γιορτή αυτή βρίσκεται προς το τέλος του Θεριστή και έχει σχέση με το θερινό ηλιοστάσιο. Η γιορτή αυτή μπορούμε να πούμε ότι είναι γιορτή των ξωμάχων. Γιορτή του βουνού και του κάμπου. Είναι γεγονός ότι η ελληνική παράδοση θέλει τον Αγιο ηλικιωμένο, τραχύ, αγαθό, ν' ανεβαίνει στα βουνά και να ευλογεί τ' αγριόχορτα και τα βοτάνια της πλαγιάς και του βουνού, ενώ με την ευλογία του αποκτούν ευωδία και θεραπευτική δύναμη, γίνονται αρτύματα μαλαχτικά και γιατρεύουν πληγές. Μα σαν το πιο αγαπημένο και ευδιαστό φυτό αυτήν την μέρα ο Αγιος ξεχώριζε την ρίγανη. Έτσι την ημέρα αυτή την είπανε τ' "Αη Γιάννη του ριγανά". ... Τοποθετήθηκε την ημέρα που γεννήθηκε ο μεγάλος προφήτης του χριστιανισμού ο Πρόδρομος, γιαυτό ονομάστηκε όπως λένε οι χριστιανοί Αη Γιάννης ο Κλήδωνας. Πολλοί ισχυρίζονται ότι οι μεγάλη δύναμη του αμίλητου νερού σχετίζεται στο ότι ο πατέρας του Προδρόμου παρέμεινε σύμφωνα με την γραφή άλαλος μέχρι να γεννηθεί ο γιός του. Πάντως ένα είναι γεγονός ότι οι περίφημες φωτιές του Αη Γιαννιού έχουν πολύ στενή σχέση με το πανάρχαιο ελληνικό έθιμο του Κλήδωνα που συναντάμε στην "Οδύσσεια", στον "Προμηθέα" του Αισχύλου, αλλά και στο δευτερονόμιο της Παλαιάς Διαθήκης. >>
απο εφημερίδα του Βόλου.
πηγή:Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΛΑΤΡΕΙΑ
ΣΤΑ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ
ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Β.ΤΖΕΡΠΟΣ
Λέκτωρ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Κείμενο από το ΣΤ' Πανελλήνιο Λειτουργικό Συμπόσιο
Ἀθῆναι, 20-23 Σεπτεμβρίου 2004
Γενικό Θέμα «Χριστιανική λατρεία καί εἰδωλολατρία».
Τῆνος
