Φιλοκαλικές σημειώσεις

[andronikos]

ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΕΔΕΣΣΗΣ

1. Καθαρή προσευχή δεν μπορεί να αποκτήσει κανείς, αν δεν επιμείνει καρτερικά κοντα στο Θεό με ειλικρινή και άκακη καρδιά. Γιατί Αυτός είναι που δίνει την προσευχή σ΄αυτόν που προσεύχεται και διδάσκει τον άνθρωπο γνώση.
2. Τα σωματικά και υλικά πάθη λιγοστεύουν και μαραίνονται με τις σωματικές κακοπάθιες, τα ψυχικά και μη φαινόμενα, εξαφανίζονται με την ταπεινοφρυσύνη, την πραότητα και την αγάπη.

[andronikos]

ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΕΔΕΣΣΗΣ
3. Οι κόποι της ασκήσεως καταλήγουν στην ανάπαυση της απαθείας, ενώ οι διάφορες απολαύσεις οδηγούν στα πάθη της ατιμίας
4. Με την πρακτική αρετή υποδουλώνεται η επιθυμία και χαλιναγωγελιται ο θυμός. Με την πνευματική γνώση και τη θεωρία, ο νούς παίρνει φτερά, και αφού σηκωθεί ψηλά από τα υλικά αναχωρεί προς το Θεό και αποκτά την αληθινή μακαριότητα.

[vasilikh]

Το νου που περιπλανιέται τον σταματά η ανάγνωση, η αγρυπνία και η προσευχή. Την επιθυμία όταν ανάβει, την μαραίνει πείνα και κόπος και αποτράβηγμα από τους ανθρώπους. Το μανιασμένο θυμό τον καταπαύει η ψαλμωδία, η μακροθυμία και το έλεος.

Ευάγριος ο Ποντικός. Ε’ Νηπτικό κεφάλαιο. Φιλοκαλία Α’.

[vasilikh]

Το Θυμικό μέρος της ψυχής, χαλιναγώγησέ το με την αγάπη. Το επιθυμητικό, μάρανέ το με την εγκράτεια. Και το λογιστικό, φτέρωσέ το με την προσευχή. Έτσι το φως του νου δεν σκοτεινιάζει ποτέ.

Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής. Δ’ Εκατοντάδα περί αγάπης, 80. Φιλοκαλία Β’

[vasilikh]

Πρέπει κάθε μέρα να του ζητάμε να μας σπάσει το θέλημα και να το κάνει δικό του για να γίνουμε όπως εκείνος θέλει.
Αν δεν απελπιστείς δεν βλέπεις φως.
Αν δεν σπάσεις το εγώ και δεν το αδειάσεις, πως θα κάνεις χώρο να έρθει ο Θεός.
Όποιος δεν χάνει, δεν βρίσκει.
Γαβριηλίας Μοναχής

[andronikos]

ΑΓΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ
1. Εκείνος που αγαπά το Θεό, πάνω από όλα τα κτίσματά Του προτιμά τη γνώση Του κι αδειάλειπτα με πόθο την προσμένει.
2. Όποιος αγαπά το Θεό, αγαπά δίχως άλλο και τον πλησίον του. Ένας τέτοιος άνθρωπος δεν μπορεί να φυλάει χρήματα, τα διαχειρίζεται κατά το θέλημα του Θεού και τα μοιράζει σε εκείνους που έχουν ανάγκη,
3. Εκκείνος που αγαπά το Θεό, ζεί αγγελικό βίο πάνω στη γή, νηστεύει και εγρυπνεί, ψάλει και προσεύχεται, και για κάθε άνθρωπο σκέφτεται πάντοτε καλά.
4. Για όλα όσα κάνομε, ο Θεός εξετάζει το σκοπό, αν τα κάνομε γι' Αυτόν η από άλλη αιτία.
5. Όταν σταματούν να ενεργούν τα πάθη, η γιατί κόπηκαν οι αιτίες τους η γιατί οι δαίμονες υποχωρούν από δόλο, τότε εμφανίζεται η υπερηφάνεια.

[andronikos]

ΑΓΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ
1. Όσο πιό εύκολο είναι να αμαρτάνομε με την διάνοια από το να αμαρτάνομε με την πράξη, τόσο βαρύτερος είναι ο πόλεμος που γίνεται με τα νοήματα, από τον πόλεμο με τα πράγματα.
2. Για πέντε αιτίες η ψυχή παύει τις αμαρτίες : η από φόβο των ανθρώπων, η από φόβο της κρίσεως, η για τη μελλοντική ανταμοιβή, η για την αγάπη του Θεού, η τέλος για την επίπληξη της συνειδήσεως.
3. "Τόπος χλόης" είναι η πρακτική αρετή." Ύδωρ αναπαύσεως " (Ψαλμ. 22, 2.) η γνώση των δημιουργημάτων.
4. Δυνατός άνθρωπος είναι εκείνος που ένωσε τη γνώση με την πράξη. Γιατί με την πράξη μαραίνει την επιθυμία και ημερώνει το θυμό, ενώ με τη γνώση δίνει φτερά στο νού και υψώνεται προς το Θεό.
5. Όταν ο νούς γυμνωθεί από τα πάθη και καταφωτίζεται από τη θεωρία των όντων, τότε μπορεί να ενωθεί με το Θεό και να προσεύχεται όπως πρέπει.

[dromeas]

Για όλες τις ευθείες γραμμές που ξεκινούν από ένα κέντρο, αυτό παραμένει η ολότελα αδιαίρετη αρχή τους. Έτσι και εκείνος που αξιώθηκε να βρεθεί μέσα στο Θεό, θα μάθει με μια απλή και αδιαίρετη γνώση όλους τους λόγους των δημιουργημάτων που προϋπάρχουν σ' Αυτόν.

Αγ. Μαξίμου προς αββά Θαλάσσιο

Φιλοκαλία τ. Β'

[dromeas]

Κάθε λόγος του Θεού ούτε πολλά λόγια απαιτεί, ούτε πολυλογία είναι, αλλά είναι ένας κι αποτελείται από διάφορα θεωρήματα, καθένα από τα οποία είναι στοιχείο του λόγου. Ώστε εκείνος που ομιλεί για χάρη της αλήθειας, ακόμη και αν τα πει όλα ώστε να μη παραλείψει τίποτε, ένα λόγο Θεού έχει πει.

Άγιος Μάξιμος Ομολογητής προς Αββά Θαλάσσιο. Φιλοκαλία τ. Β'

[dromeas]

Εκείνος που θυμάται τη ζωή των αγίων με το να τους μιμείται, βγάζει από πάνω του τη νέκρωση των παθών και δέχεται τη ζωή των αρετών.

Αγιος Μάξιμος Ομολογητής

Φιλοκαλία, τ. Β'