Στα όσα στο προηγούμενο άρθρο σημειώσαμε για τον απ. Παύλο προσθέτουμε και τα ακόλουθα:
«Εκτός των άλλων, τα οποία παρέλειψα, με στενοχωρούσε και η καθημερινή πίεση και επίθεση των διωκτών μου, αλλά και η αγωνιώδης φροντίδα μου για όλες τις Εκκλησίες. Ποιός από τους χριστιανούς ασθενεί πνευματικά η σωματικά και δεν ασθενώ και εγώ μαζί του; Ποιός σκοντάφτει και πέφτει στην αμαρτία και δεν καίομαι και εγώ στο καμίνι της θλίψης και ντροπής;» (Β΄ Κορ. ΙΑ΄ 23-29).
Όλα αυτά τα υπέμεινε ο άγιος του Θεού, διότι η αποστολική του κλήση και μέριμνα για τη σωτηρία των Ιουδαίων και των εθνικών δεν ήταν απλή εκτέλεση ενός τυπικού καθηκόντος, αλλά μία εκδήλωση της πύρινης αγάπης του προς τον Θεό και τον αδελφό, αγάπη η οποία φλόγιζε τα σπλάχνα του σε τέτοιο βαθμό, ώστε από καρδίας ευχόταν να στερηθεί, εάν γινόταν, ο ίδιος τον Χριστό -για τον Οποίο και στο όνομα του Οποίου θυσιαζόταν καθημερινά- προκειμένου να σωθούν τελικά οι συμπατριώτες του.
Όμως θα μπορούσε ποτέ όλα αυτά να τα υποφέρει και να καταδικάζει τον εαυτό του σε αιώνιο χωρισμό από τον Χριστό του, αν όλος ο έσω άνθρωπος του αποστόλου των εθνών Παύλου δεν γέμιζε από τον ακριβότερο καρπό του Αγίου Πνεύματος, την αγάπη, η οποία εμπνέει και ενισχύει σε αγώνες που αδελφώνουν και αγιάζουν τους ανθρώπους;
Βέβαια, μπορεί στον Παύλο το κόστος της εν Χριστώ αγάπης του να ανήλθε στο ύψος της σωματικής θυσίας· όμως και αυτός -και όσοι εγκολπώθηκαν την αυτή υψοποιό αρετή- γεύθηκε τους ουράνιους καρπούς της: Μαζί με τους άλλους Αποστόλους είδε την Εκ κλησία του Χριστού να στερεώνεται.
Χάρηκε την εν Κυρίω αναγέννηση των ειδωλολατρών, αλλά και πολλών ομοεθνών του. Ευλογήθηκε να περιστοιχίζεται από πλήθος αγίων συνεργατών. Με δυό λόγια, με την ταπεινή και μαρτυρική του αγάπη έγινε ο χρυσός κρίκος, ο οποίος συνέδεε τον αποστάτη άνθρωπο με τον Θεό, αλλά και με τον συνάνθρωπο, συντελώντας έτσι στη σωτηρία -επομένως και στην αιώνια ευτυχία του πλησίον του- και αποδεικνύοντας ότι η ετεροκεντρικότητα της χριστιανικής αγάπης γεφυρώνει «τα το πριν διεστώτα», σε αντίθεση προς οποιοδήποτε άλλο φθηνό ανθρώπινο συναίσθημα, και με τον καταμερισμό της πλουτίζει τον άνθρωπο με την γεύση της παρουσίας του Θεού.
Αρχιμ. ΚΑΛΛΙΣΤΡΑΤΟΣ Ν. ΛΥΡΑΚΗΣ
Η Αγάπη ού περπερεύεται...
Συντονιστές: konstantinoupolitis, Συντονιστές
Η πνευματική ειλικρίνεια χαρακτηρίζεται από την αγάπη
Ο κόσμος πάει άσχημα σήμερα, γιατί όλοι λένε μεγάλες « αλήθειες » ,που δεν ανταποκρίνονται όμως στην πραγματικότητα. Τα γλυκά λόγια και οι μεγάλες αλήθειες έχουν αξία ,όταν βγαίνουν από αληθινά στόματα ,και πιάνουν τόπο μόνο στους καλοπροαίρετους ανθρώπους και σε εκείνους που έχουν καθαρό νου.
- Γέροντα, υπάρχει ειλικρίνεια κοσμική και ειλικρίνεια πνευματική;
- Ναι βέβαια. Η κοσμική ειλικρίνεια έχει αδιακρισία.
- Μιλάει δηλαδή κανείς ευκαίρως ακαίρως ;
- Εκτός από αυτό. Η αλήθεια είναι αλήθεια. Αλλά, αν πης καμμιά φορά την αλήθεια χωρίς διάκριση ,αυτό δεν είναι αλήθεια. Π.χ. είναι αλήθεια ότι ο τάδε είναι βλαμμένος. Αν πας όμως να το πης αυτό ,δεν ωφελείς. Ή άλλος λέει: « Για να είμαι ειλικρινής, θα πάω να αμαρτήσω στην πλατεία » . Αυτό δεν είναι ειλικρίνεια. Όποιος έχει πολλή διάκριση ,έχει αρχοντική αγάπη ,θυσία και ταπείνωση ,και την πικρή ακόμη αλήθεια την λέει με πολλή απλότητα και την γλυκαίνει με την καλωσύνη του ,με αποτέλεσμα να ωφελή πιο θετικά από τα γλυκά λόγια, όπως τα πικρά φάρμακα ωφελούν περισσότερο από τα γλυκά σιρόπια.
Η αλήθεια, όταν χρησιμοποιήται χωρίς διάκριση, μπορεί να κάνει έγκλημα. Μερικοί ενεργούν εν ονόματι της αλήθειας και εγκληματούν. Όταν κανείς έχη ειλικρίνεια χωρίς διάκριση, μπορεί να κάνη διπλό κακό. Πρώτα στον εαυτό του και ύστερα στους άλλους, γιατί αυτή η ειλικρίνεια δεν έχει σπλάχνα. Όποιος θέλει να είναι πράγματι ειλικρινής , ας ξεκινήση να είναι ειλικρινής πρώτα με τον εαυτό του, γιατί από εκεί ξεκινάει η πνευματική ειλικρίνεια. Όταν κανείς δεν είναι ειλικρινής με τον εαυτό του, κοροϊδεύει και αδικεί τουλάχιστον μόνον τον εαυτό του. Όταν όμως συμπεριφέρεται χωρίς ειλικρίνεια προς τους άλλους, αμαρτάνει θανάσιμα, γιατί κοροϊδεύει τους άλλους.
- Μπορεί , Γέροντα, να κινήται κανείς έτσι από απλότητα;
- Τι απλότητα! Που την βρήκες σε ένα τέτοιο άνθρωπο την απλότητα! Αν είναι παιδάκι , θα έχη απλότητα . Αν είναι Άγιος ,θα έχη απλότητα. Αν είναι μεγάλος και δεν είναι καθυστερημένος στο μυαλό και κινήται έτσι, θα είναι διάβολος.
- Και πώς αισθάνεται αυτός;
- Κόλαση σωστή. Ο ένας πειρασμός διαδέχεται τον άλλο. Συνέχεια πειρασμοί.
- Γέροντα, δεν πρέπει όμως να φέρεται κανείς με ευθύτητα;
- Η ευθύτητα ,έτσι όπως την χρησιμοποιούν πολλοί, έχει ένα νομικό πνεύμα. « Είμαι ευθύς, λένε, κηρύττω επί των δωμάτων », και κάνουν τον άλλον ρεζίλι, αλλά τελικά γίνονται οι ίδιοι ρεζίλι.
Από το βιβλίο «Πνευματική αφύπνιση»
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Βʼ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Ο κόσμος πάει άσχημα σήμερα, γιατί όλοι λένε μεγάλες « αλήθειες » ,που δεν ανταποκρίνονται όμως στην πραγματικότητα. Τα γλυκά λόγια και οι μεγάλες αλήθειες έχουν αξία ,όταν βγαίνουν από αληθινά στόματα ,και πιάνουν τόπο μόνο στους καλοπροαίρετους ανθρώπους και σε εκείνους που έχουν καθαρό νου.
- Γέροντα, υπάρχει ειλικρίνεια κοσμική και ειλικρίνεια πνευματική;
- Ναι βέβαια. Η κοσμική ειλικρίνεια έχει αδιακρισία.
- Μιλάει δηλαδή κανείς ευκαίρως ακαίρως ;
- Εκτός από αυτό. Η αλήθεια είναι αλήθεια. Αλλά, αν πης καμμιά φορά την αλήθεια χωρίς διάκριση ,αυτό δεν είναι αλήθεια. Π.χ. είναι αλήθεια ότι ο τάδε είναι βλαμμένος. Αν πας όμως να το πης αυτό ,δεν ωφελείς. Ή άλλος λέει: « Για να είμαι ειλικρινής, θα πάω να αμαρτήσω στην πλατεία » . Αυτό δεν είναι ειλικρίνεια. Όποιος έχει πολλή διάκριση ,έχει αρχοντική αγάπη ,θυσία και ταπείνωση ,και την πικρή ακόμη αλήθεια την λέει με πολλή απλότητα και την γλυκαίνει με την καλωσύνη του ,με αποτέλεσμα να ωφελή πιο θετικά από τα γλυκά λόγια, όπως τα πικρά φάρμακα ωφελούν περισσότερο από τα γλυκά σιρόπια.
Η αλήθεια, όταν χρησιμοποιήται χωρίς διάκριση, μπορεί να κάνει έγκλημα. Μερικοί ενεργούν εν ονόματι της αλήθειας και εγκληματούν. Όταν κανείς έχη ειλικρίνεια χωρίς διάκριση, μπορεί να κάνη διπλό κακό. Πρώτα στον εαυτό του και ύστερα στους άλλους, γιατί αυτή η ειλικρίνεια δεν έχει σπλάχνα. Όποιος θέλει να είναι πράγματι ειλικρινής , ας ξεκινήση να είναι ειλικρινής πρώτα με τον εαυτό του, γιατί από εκεί ξεκινάει η πνευματική ειλικρίνεια. Όταν κανείς δεν είναι ειλικρινής με τον εαυτό του, κοροϊδεύει και αδικεί τουλάχιστον μόνον τον εαυτό του. Όταν όμως συμπεριφέρεται χωρίς ειλικρίνεια προς τους άλλους, αμαρτάνει θανάσιμα, γιατί κοροϊδεύει τους άλλους.
- Μπορεί , Γέροντα, να κινήται κανείς έτσι από απλότητα;
- Τι απλότητα! Που την βρήκες σε ένα τέτοιο άνθρωπο την απλότητα! Αν είναι παιδάκι , θα έχη απλότητα . Αν είναι Άγιος ,θα έχη απλότητα. Αν είναι μεγάλος και δεν είναι καθυστερημένος στο μυαλό και κινήται έτσι, θα είναι διάβολος.
- Και πώς αισθάνεται αυτός;
- Κόλαση σωστή. Ο ένας πειρασμός διαδέχεται τον άλλο. Συνέχεια πειρασμοί.
- Γέροντα, δεν πρέπει όμως να φέρεται κανείς με ευθύτητα;
- Η ευθύτητα ,έτσι όπως την χρησιμοποιούν πολλοί, έχει ένα νομικό πνεύμα. « Είμαι ευθύς, λένε, κηρύττω επί των δωμάτων », και κάνουν τον άλλον ρεζίλι, αλλά τελικά γίνονται οι ίδιοι ρεζίλι.
Από το βιβλίο «Πνευματική αφύπνιση»
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Βʼ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Οι ευεργεσίες του Θεού ραγίζουν την καρδιά.
- Γέροντα, τι θέλει από εμάς ο Θεός;
- Ο Θεός από εμάς θέλει την προαίρεσή μας, την αγαθή μας διάθεση , που θα την εκδηλώνουμε με τον έστω και λίγο φιλότιμο αγώνα μας , και την συναίσθηση της αμαρτωλότητός μας. Όλα τα άλλα τα δίνει Εκείνος. Δεν χρειάζονται μπράτσα στην πνευματική ζωή. Να αγωνιζώμαστε ταπεινά, να ζητούμε το έλεος του Θεού και να Τον ευγνωμονούμε για όλα. Αυτός που εγκαταλείπεται στα χέρια του Θεού, χωρίς κανένα δικό του σχέδιο, περνά στο σχέδιο του Θεού. Όσο ο άνθρωπος είναι γαντζωμένος στον εαυτό του, μένει πίσω. Δεν προχωράει πνευματικά , γιατί εμποδίζει το έλεος του Θεού. Για να προκόψη, χρειάζεται πολλή εμπιστοσύνη στον Θεό.
Ο Θεός κάθε στιγμή χαϊδεύει με την αγάπη Του τις καρδιές όλων των ανθρώπων ,αλλά εμείς δεν το καταλαβαίνουμε ,γιατί οι καρδιές μας έχουν πιάσει πουρί. Όταν καθαρίση την καρδιά του ο άνθρωπος, συγκινείται, διαλύεται, τρελλαίνεται, γιατί βλέπει τις ευεργεσίες ,τις καλωσύνες του Θεού , που όλους τους αγαπά το ίδιο. Για αυτούς που ταλαιπωρούνται ,πονάει. Για αυτούς που ζουν πνευματική ζωή ,χαίρεται. Είναι αρκετό και μόνον οι ευεργεσίες του Θεού, αν τις σκεφθή μια φιλότιμη ψυχή , να την τινάξουν στον αέρα.
Πόσο μάλλον ,εάν σκεφθή και τις πολλές της αμαρτίες και την πολλή ευσπλαχνία του Θεού! Όταν βλέπη ο άνθρωπος την φροντίδα του Θεού, αν έχουν καθαρίσει τα μάτια της ψυχής του, αισθάνεται και ζη όλη την θεία πρόνοια με την ξεφλουδισμένη ευαίσθητη καρδιά του και διαλύεται πια από την ευγνωμοσύνη. Παλαβώνει με την καλή έννοια. Γιατί οι δωρεές του Θεού, όταν ο άνθρωπος τις αισθάνεται, δημιουργούν ρωγμή στην καρδιά του, την ραγίζουν. Έπειτα, καθώς το χέρι του Θεού χαϊδεύει την φιλότιμη καρδιά και εγγίζει την ρωγμή, τινάζεται εσωτερικά ο άνθρωπος και μεγαλώνει η ευγνωμοσύνη του προς τον Θεό. Όσοι αγωνίζονται και συναισθάνονται την αμαρτωλότητά τους και τις ευεργεσίες του Θεού και εμπιστεύονται τον εαυτό τους στην μεγάλη Του ευσπλαχνία, ανεβάζουν την ψυχή τους στον Παράδεισο με πολλή σιγουριά και με λιγώτερο κόπο σωματικό.
Από το βιβλίο «Πνευματική αφύπνιση»
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Βʼ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
- Γέροντα, τι θέλει από εμάς ο Θεός;
- Ο Θεός από εμάς θέλει την προαίρεσή μας, την αγαθή μας διάθεση , που θα την εκδηλώνουμε με τον έστω και λίγο φιλότιμο αγώνα μας , και την συναίσθηση της αμαρτωλότητός μας. Όλα τα άλλα τα δίνει Εκείνος. Δεν χρειάζονται μπράτσα στην πνευματική ζωή. Να αγωνιζώμαστε ταπεινά, να ζητούμε το έλεος του Θεού και να Τον ευγνωμονούμε για όλα. Αυτός που εγκαταλείπεται στα χέρια του Θεού, χωρίς κανένα δικό του σχέδιο, περνά στο σχέδιο του Θεού. Όσο ο άνθρωπος είναι γαντζωμένος στον εαυτό του, μένει πίσω. Δεν προχωράει πνευματικά , γιατί εμποδίζει το έλεος του Θεού. Για να προκόψη, χρειάζεται πολλή εμπιστοσύνη στον Θεό.
Ο Θεός κάθε στιγμή χαϊδεύει με την αγάπη Του τις καρδιές όλων των ανθρώπων ,αλλά εμείς δεν το καταλαβαίνουμε ,γιατί οι καρδιές μας έχουν πιάσει πουρί. Όταν καθαρίση την καρδιά του ο άνθρωπος, συγκινείται, διαλύεται, τρελλαίνεται, γιατί βλέπει τις ευεργεσίες ,τις καλωσύνες του Θεού , που όλους τους αγαπά το ίδιο. Για αυτούς που ταλαιπωρούνται ,πονάει. Για αυτούς που ζουν πνευματική ζωή ,χαίρεται. Είναι αρκετό και μόνον οι ευεργεσίες του Θεού, αν τις σκεφθή μια φιλότιμη ψυχή , να την τινάξουν στον αέρα.
Πόσο μάλλον ,εάν σκεφθή και τις πολλές της αμαρτίες και την πολλή ευσπλαχνία του Θεού! Όταν βλέπη ο άνθρωπος την φροντίδα του Θεού, αν έχουν καθαρίσει τα μάτια της ψυχής του, αισθάνεται και ζη όλη την θεία πρόνοια με την ξεφλουδισμένη ευαίσθητη καρδιά του και διαλύεται πια από την ευγνωμοσύνη. Παλαβώνει με την καλή έννοια. Γιατί οι δωρεές του Θεού, όταν ο άνθρωπος τις αισθάνεται, δημιουργούν ρωγμή στην καρδιά του, την ραγίζουν. Έπειτα, καθώς το χέρι του Θεού χαϊδεύει την φιλότιμη καρδιά και εγγίζει την ρωγμή, τινάζεται εσωτερικά ο άνθρωπος και μεγαλώνει η ευγνωμοσύνη του προς τον Θεό. Όσοι αγωνίζονται και συναισθάνονται την αμαρτωλότητά τους και τις ευεργεσίες του Θεού και εμπιστεύονται τον εαυτό τους στην μεγάλη Του ευσπλαχνία, ανεβάζουν την ψυχή τους στον Παράδεισο με πολλή σιγουριά και με λιγώτερο κόπο σωματικό.
Από το βιβλίο «Πνευματική αφύπνιση»
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Βʼ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Η αγάπη μεταξύ των αδελφών
Οι γονείς πρέπει να καλλιεργούν την αγάπη μεταξύ των παιδιών και , όταν θέλουν να ενισχύσουν το πιο αδύνατο να προετοιμάζουν το έδαφος παίρνοντας την συγκατάθεση του δυνατώτερου αδελφού. Να τον βοηθήσουν δηλαδή να καταλάβη ότι πράγματι το άλλο παιδί έχει ανάγκη. Η δικαιοσύνη είναι του Θεού και πρέπει να απονέμεται και στον μεγάλο και στον μικρό εξίσου. Στον μεγάλο με σεβασμό , στον μικρό με αγάπη, χωρίς να βλαφθή. Αυτό το αναφέρει και το Δευτερονόμιο. Αν λ.χ. φταίη ο μεγάλος, θα δικαιώσουμε τον μικρό, χωρίς να θίξουμε τον μεγάλο μπροστά στον κόσμο, αλλά θα συζητήσουμε μαζί του ιδιαίτερα, ώστε να του δώσουμε να καταλάβη το σφάλμα του.
- Γέροντα, η ζήλεια που παρουσιάζεται συνήθως στα μεγαλύτερα αδέλφια προς τα μικρότερα πώς αντιμετωπίζεται ;
- Η ζήλεια είναι πάθος. Όταν όμως ένα παιδάκι είναι τριών ετών και η μάνα του θηλάζη το νεογέννητο αδελφάκι του , είναι κάπως δικαιολογημένο να το ζηλεύη , γιατί πριν από λίγο καιρό θήλαζε κι αυτό. Τώρα βλέπει το αδελφάκι του στην αγκαλιά της μάνας του ,και λέει : « Μέχρι χθες η μαμά μου με είχε στην αγκαλιά της, τώρα με έβαλε στην άκρη! » . Και αν έχη και γιαγιά, κάτι γίνεται. Όταν όμως γίνη τεσσάρων ετών, πρέπει να ζηλεύη λιγώτερο. Όταν γίνη έξι , πρέπει να του πη η μητέρα του: « Ολόκληρο παιδί είσαι τώρα. Ποια μητέρα κρατάει στην αγκαλιά της ένα τόσο μεγάλο παιδί; » . Αν το βοηθήση να το αντιμετωπίση έτσι, τότε θα θυμάται την μάνα του, μόνον όταν υπάρχη λόγος. Αν θέλη να κρατάη την μάνα του συνέχεια από το φουστάνι, αυτό είναι αρρωστημένο.
Από το βιβλίο «Οικογενειακή ζωή»
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Δʼ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Οι γονείς πρέπει να καλλιεργούν την αγάπη μεταξύ των παιδιών και , όταν θέλουν να ενισχύσουν το πιο αδύνατο να προετοιμάζουν το έδαφος παίρνοντας την συγκατάθεση του δυνατώτερου αδελφού. Να τον βοηθήσουν δηλαδή να καταλάβη ότι πράγματι το άλλο παιδί έχει ανάγκη. Η δικαιοσύνη είναι του Θεού και πρέπει να απονέμεται και στον μεγάλο και στον μικρό εξίσου. Στον μεγάλο με σεβασμό , στον μικρό με αγάπη, χωρίς να βλαφθή. Αυτό το αναφέρει και το Δευτερονόμιο. Αν λ.χ. φταίη ο μεγάλος, θα δικαιώσουμε τον μικρό, χωρίς να θίξουμε τον μεγάλο μπροστά στον κόσμο, αλλά θα συζητήσουμε μαζί του ιδιαίτερα, ώστε να του δώσουμε να καταλάβη το σφάλμα του.
- Γέροντα, η ζήλεια που παρουσιάζεται συνήθως στα μεγαλύτερα αδέλφια προς τα μικρότερα πώς αντιμετωπίζεται ;
- Η ζήλεια είναι πάθος. Όταν όμως ένα παιδάκι είναι τριών ετών και η μάνα του θηλάζη το νεογέννητο αδελφάκι του , είναι κάπως δικαιολογημένο να το ζηλεύη , γιατί πριν από λίγο καιρό θήλαζε κι αυτό. Τώρα βλέπει το αδελφάκι του στην αγκαλιά της μάνας του ,και λέει : « Μέχρι χθες η μαμά μου με είχε στην αγκαλιά της, τώρα με έβαλε στην άκρη! » . Και αν έχη και γιαγιά, κάτι γίνεται. Όταν όμως γίνη τεσσάρων ετών, πρέπει να ζηλεύη λιγώτερο. Όταν γίνη έξι , πρέπει να του πη η μητέρα του: « Ολόκληρο παιδί είσαι τώρα. Ποια μητέρα κρατάει στην αγκαλιά της ένα τόσο μεγάλο παιδί; » . Αν το βοηθήση να το αντιμετωπίση έτσι, τότε θα θυμάται την μάνα του, μόνον όταν υπάρχη λόγος. Αν θέλη να κρατάη την μάνα του συνέχεια από το φουστάνι, αυτό είναι αρρωστημένο.
Από το βιβλίο «Οικογενειακή ζωή»
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Δʼ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Η ΑΓΑΠΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ
Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός πολύ καθαρά στό Ιερό Ευαγγέλιο μάς λέγει «Αγαπάτε τούς εχθρούς σας» (Ματθ. ε' 44).
Η έγκλιση πού χρησιμοποιεί είναι προστακτική. Δέν λέγει μακάρι νά αγαπάτε, ούτε άν θέλετε αγαπήστε τούς εχθρούς σας. Μάς λέγει άν δέν αγαπήσετε θά χάσετε τίς ψυχές σας, άν αγαπήσετε θά τίς σώσετε.
Γιά νά αγαπήσουμε τούς εχθρούς μας προϋπόθεση είναι νά αγαπήσουμε λιγότερο τόν εαυτό μας, γιά νά μπορέσουμε μέ συμπόνοια καί κατανόηση νά ηρεμήσομε εσωτερικά μέσα μας βλέποντας ως μηδαμινά τά σφάλματα τών ανθρώπων πού μάς στενοχώρησαν.
Ο διος o Χριστός μας μάς δίνει τήν απάντηση πάνω στό Σταυρό «Πάτερ άφες αυτοίς ου γάρ οδασι τί ποιούσι (Λουκά κγ', 34).
Πράγματι, αδελφοί μου, o άνθρωπος όταν εχθρεύεται τόν συνάνθρωπό του, δέν ξέρει τί κάνει, είναι πολλές φορές εκτός εαυτού γιατί λειτουργεί τό φοβερό πάθος τού εγωϊσμού, τής αυταρέσκειας, καί έτσι σκοτίζεται τό μυαλό του.
Ο Χριστός μάς λέγει «Μακάριοί εστε όταν oνειδίσωσιν υμάς καί διώξωσιν καί επωσιν πάν πονηρόν ρήμα καθ' υμών ψευδόμενοι ένεκεν εμού» (Ματθ. ε', 11).
Ο άγιος Κλήμης μάς λέγει πολύ χαρακτηριστικά «φιλάνθρωπος είναι εκείνος, πού στούς εχθρούς του συμπεριφέρθηκε μέ ημερότητα, καί τούς ευεργετεί. Η φιλανθρωπία αποτελείται από δύο μέρη τό ένα είναι η ελεημοσύνη καί τό άλλο είναι η αγάπη πρός τόν πλησίον. Διά τόν άνθρωπον πλησίον είναι o κάθε άνθρωπος. Διότι o άνθρωπος είναι καί o καλός καί o κακός. Καί o εχθρός καί o φίλος. Εκείνος λοιπόν πού ασκεί τήν φιλανθρωπία πρέπει νά γίνεται μιμητής τού Θεού, o oποίος ευεργετεί καί τούς δικαίους καί τούς αδίκους διότι ένας Θεός υπάρχει εις τόν κόσμον αυτόν, καί Αυτός χορηγεί εις όλους καί τόν ήλιον καί τάς βροχάς Του. Άν θέλεις νά ευεργετείς τούς καλούς καί νά τιμωρείς τούς κακούς, προσπαθείς νά γίνεις κριτής».
Είναι ανάγκη λοιπόν εκείνος πού θέλει νά είναι καλός Χριστιανός, όπως είπε o Χριστός, καί τούς εχθρούς νά αγαπά, ακόμη καί νά εύχεται υπέρ αυτών καί νά συγχωρεί εκείνους πού τόν ενοχλούν (Ματθ. ε', 44). Διότι έτσι θά αποβή πιστός τηρητής τών εντολών καί φεύγοντας από τόν κόσμον αυτόν, θά τού συγχωρεθούν όλα του τά αμαρτήματα, επειδή αγάπησε τόν πλησίον καί τούς εχθρούς, όπως αγαπά τόν εαυτό του.
Μέσα στό Γεροντικό αναφέρεται μία πολύ ωραία σύντομη ιστορία από τήν ζωή δύο ασκητών.
Κάποτε στά μέρη τής Λιβύης ένας αδελφός πήγε στόν γέροντα Σιλουανό νά εξομολογηθή λέγοντάς του:
«Γέροντα, έχω έναν εχθρόν, o oποίος μού έκαμε πολλά κακά καί τό χωράφι μου, όταν ακόμη ήμουν στόν κόσμο, κατεπάτησε καί πολλές φορές εσκέφθη νά μέ ζημιώσει, τώρα τελευταία καί δηλητηριαστάς έβαλε νά μέ θανατώσουν. Θέλω λοιπόν νά τόν παραδώσω στόν δικαστή νά τόν τιμωρήσει».
Ο άγιος Σιλουανός τού λέγει: «παιδί μου άς κάνουμε τήν προσευχή μας νά μάς φωτίσει o Θεός». Αφού λοιπόν προσεύχονταν, όταν έφθασαν εις τήν φράση τής προσευχής «καί άφες ημίν τά oφειλήματα ημών» o Γέροντας είπε: «ΜΗ αφήσεις ημίν τά oφειλήματα ημών, ως ΟΥΔΕ ημείς αφίεμεν τοίς oφειλέταις ημών».
Ο αδελφός λέγει:
- Όχι έτσι πάτερ.
- Ναί παιδί μου έτσι απάντησε o Γέρων άν πραγματικά θέλεις νά πάς στό δικαστή, διά νά πραγματοποιήσεις εκδίκησιν, o Σιλουανός δέν σού κάνει άλλη ευχή.
Μετά από αυτό έβαλε μετάνοια o αδελφός καί συνεχώρησε τόν εχθρόν του.
Εκείνους πού μάς στεναχωρούν ή μάς προσβάλλουν ή μάς ζημιώνουν, πρέπει νά τούς θεωρούμε ως ιατρούς τούς oποίους μάς έστειλε o Χριστός γιά νά μάς ευεργετήσουν, γιατί μάς απαλλάσσουν από τήν κενοδοξίαν. Φάρμακο τού Ιησού είναι εκείνοι πού μάς προξενούν ζημιές ή μάς υβρίζουν, απαλλάσοντάς μας από τήν πλεονεξίαν. Άν λοιπόν αποφεύγουμε έναν ωφέλιμον πειρασμό, είναι σάν νά αποφεύγουμε τήν αιώνιο ζωή. Ποιός άλλος εχάρισε εις τόν άγιο Στέφανο μεγαλύτερη δόξαν, από όσην τού επροξένησαν εκείνοι πού τόν ελιθοβόλησαν;
Ο άγιος Κοσμάς o Αιτωλός μάς αναφέρει μία δική του προσωπική εμπειρία, γιά δύο ανθρώπους πού εξομολογήθηκαν κοντά του.
Ο ένας τού είπε: «Εγώ πνευματικέ, από τόν καιρό πού εγεννήθηκα έως τώρα, ενήστευα, προσευχόμουν πάντοτε, έκαμα τόσες ελεημοσύνες εις τούς πτωχούς, έφτιασα μοναστήρια, εκκλησίες καί άλλα πολλά καλά έκαμα. Τόν γείτονά μου τόν εχθρεύομαι, καί δέν τόν συγχωρώ».
Εγώ τότε (συνεχίζει o άγιος Κοσμάς) τόν αποφάσισα γιά τήν κόλαση. Καί άν τύχει νά πεθάνει, νά μήν τόν θάψουν, αλλά νά τόν ρίξουν στή στράτα νά τόν φάγουν οι σκύλοι.
Έρχεται μετά o άλλος καί μού λέει: «Εγώ από τόν καιρό πού εγεννήθηκα, δέν έκαμα ποτέ κανένα καλό. Αλλά μάλιστα έχω καμωμένα τόσα φονικά. Επόρνευσα μέ τόσες γυναίκες. Έκλεψα τόσα πράγματα τού κόσμου. Έκαψα εκκλησίες καί μοναστήρια. Όλα τά κακά τά έχω κάνει. Μά τόν εχθρό μου τόν συγχωρώ».
Νά ιδήτε (λέγει o άγιος Κοσμάς), τί έκαμα εις αυτόν. Ευθύς τόν αγκάλιασα καί τόν εφίλησα. Τού έδωκα καί άδεια σέ τρείς ημέρες νά μεταλάβει.
Αγαπητοί μου αδελφοί τό παράδειγμα τού αγίου Κοσμά είναι φοβερό, συνταρακτικό. Άς βάλουμε αρχή καί 'μείς νά συγχωράμε καθημερινά, γιατί είναι προϋπόθεση γιά τή σωτηρία μας.
Περιοδικό "Όσιος Νίκων Ο "Μετανοείτε"
Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός πολύ καθαρά στό Ιερό Ευαγγέλιο μάς λέγει «Αγαπάτε τούς εχθρούς σας» (Ματθ. ε' 44).
Η έγκλιση πού χρησιμοποιεί είναι προστακτική. Δέν λέγει μακάρι νά αγαπάτε, ούτε άν θέλετε αγαπήστε τούς εχθρούς σας. Μάς λέγει άν δέν αγαπήσετε θά χάσετε τίς ψυχές σας, άν αγαπήσετε θά τίς σώσετε.
Γιά νά αγαπήσουμε τούς εχθρούς μας προϋπόθεση είναι νά αγαπήσουμε λιγότερο τόν εαυτό μας, γιά νά μπορέσουμε μέ συμπόνοια καί κατανόηση νά ηρεμήσομε εσωτερικά μέσα μας βλέποντας ως μηδαμινά τά σφάλματα τών ανθρώπων πού μάς στενοχώρησαν.
Ο διος o Χριστός μας μάς δίνει τήν απάντηση πάνω στό Σταυρό «Πάτερ άφες αυτοίς ου γάρ οδασι τί ποιούσι (Λουκά κγ', 34).
Πράγματι, αδελφοί μου, o άνθρωπος όταν εχθρεύεται τόν συνάνθρωπό του, δέν ξέρει τί κάνει, είναι πολλές φορές εκτός εαυτού γιατί λειτουργεί τό φοβερό πάθος τού εγωϊσμού, τής αυταρέσκειας, καί έτσι σκοτίζεται τό μυαλό του.
Ο Χριστός μάς λέγει «Μακάριοί εστε όταν oνειδίσωσιν υμάς καί διώξωσιν καί επωσιν πάν πονηρόν ρήμα καθ' υμών ψευδόμενοι ένεκεν εμού» (Ματθ. ε', 11).
Ο άγιος Κλήμης μάς λέγει πολύ χαρακτηριστικά «φιλάνθρωπος είναι εκείνος, πού στούς εχθρούς του συμπεριφέρθηκε μέ ημερότητα, καί τούς ευεργετεί. Η φιλανθρωπία αποτελείται από δύο μέρη τό ένα είναι η ελεημοσύνη καί τό άλλο είναι η αγάπη πρός τόν πλησίον. Διά τόν άνθρωπον πλησίον είναι o κάθε άνθρωπος. Διότι o άνθρωπος είναι καί o καλός καί o κακός. Καί o εχθρός καί o φίλος. Εκείνος λοιπόν πού ασκεί τήν φιλανθρωπία πρέπει νά γίνεται μιμητής τού Θεού, o oποίος ευεργετεί καί τούς δικαίους καί τούς αδίκους διότι ένας Θεός υπάρχει εις τόν κόσμον αυτόν, καί Αυτός χορηγεί εις όλους καί τόν ήλιον καί τάς βροχάς Του. Άν θέλεις νά ευεργετείς τούς καλούς καί νά τιμωρείς τούς κακούς, προσπαθείς νά γίνεις κριτής».
Είναι ανάγκη λοιπόν εκείνος πού θέλει νά είναι καλός Χριστιανός, όπως είπε o Χριστός, καί τούς εχθρούς νά αγαπά, ακόμη καί νά εύχεται υπέρ αυτών καί νά συγχωρεί εκείνους πού τόν ενοχλούν (Ματθ. ε', 44). Διότι έτσι θά αποβή πιστός τηρητής τών εντολών καί φεύγοντας από τόν κόσμον αυτόν, θά τού συγχωρεθούν όλα του τά αμαρτήματα, επειδή αγάπησε τόν πλησίον καί τούς εχθρούς, όπως αγαπά τόν εαυτό του.
Μέσα στό Γεροντικό αναφέρεται μία πολύ ωραία σύντομη ιστορία από τήν ζωή δύο ασκητών.
Κάποτε στά μέρη τής Λιβύης ένας αδελφός πήγε στόν γέροντα Σιλουανό νά εξομολογηθή λέγοντάς του:
«Γέροντα, έχω έναν εχθρόν, o oποίος μού έκαμε πολλά κακά καί τό χωράφι μου, όταν ακόμη ήμουν στόν κόσμο, κατεπάτησε καί πολλές φορές εσκέφθη νά μέ ζημιώσει, τώρα τελευταία καί δηλητηριαστάς έβαλε νά μέ θανατώσουν. Θέλω λοιπόν νά τόν παραδώσω στόν δικαστή νά τόν τιμωρήσει».
Ο άγιος Σιλουανός τού λέγει: «παιδί μου άς κάνουμε τήν προσευχή μας νά μάς φωτίσει o Θεός». Αφού λοιπόν προσεύχονταν, όταν έφθασαν εις τήν φράση τής προσευχής «καί άφες ημίν τά oφειλήματα ημών» o Γέροντας είπε: «ΜΗ αφήσεις ημίν τά oφειλήματα ημών, ως ΟΥΔΕ ημείς αφίεμεν τοίς oφειλέταις ημών».
Ο αδελφός λέγει:
- Όχι έτσι πάτερ.
- Ναί παιδί μου έτσι απάντησε o Γέρων άν πραγματικά θέλεις νά πάς στό δικαστή, διά νά πραγματοποιήσεις εκδίκησιν, o Σιλουανός δέν σού κάνει άλλη ευχή.
Μετά από αυτό έβαλε μετάνοια o αδελφός καί συνεχώρησε τόν εχθρόν του.
Εκείνους πού μάς στεναχωρούν ή μάς προσβάλλουν ή μάς ζημιώνουν, πρέπει νά τούς θεωρούμε ως ιατρούς τούς oποίους μάς έστειλε o Χριστός γιά νά μάς ευεργετήσουν, γιατί μάς απαλλάσσουν από τήν κενοδοξίαν. Φάρμακο τού Ιησού είναι εκείνοι πού μάς προξενούν ζημιές ή μάς υβρίζουν, απαλλάσοντάς μας από τήν πλεονεξίαν. Άν λοιπόν αποφεύγουμε έναν ωφέλιμον πειρασμό, είναι σάν νά αποφεύγουμε τήν αιώνιο ζωή. Ποιός άλλος εχάρισε εις τόν άγιο Στέφανο μεγαλύτερη δόξαν, από όσην τού επροξένησαν εκείνοι πού τόν ελιθοβόλησαν;
Ο άγιος Κοσμάς o Αιτωλός μάς αναφέρει μία δική του προσωπική εμπειρία, γιά δύο ανθρώπους πού εξομολογήθηκαν κοντά του.
Ο ένας τού είπε: «Εγώ πνευματικέ, από τόν καιρό πού εγεννήθηκα έως τώρα, ενήστευα, προσευχόμουν πάντοτε, έκαμα τόσες ελεημοσύνες εις τούς πτωχούς, έφτιασα μοναστήρια, εκκλησίες καί άλλα πολλά καλά έκαμα. Τόν γείτονά μου τόν εχθρεύομαι, καί δέν τόν συγχωρώ».
Εγώ τότε (συνεχίζει o άγιος Κοσμάς) τόν αποφάσισα γιά τήν κόλαση. Καί άν τύχει νά πεθάνει, νά μήν τόν θάψουν, αλλά νά τόν ρίξουν στή στράτα νά τόν φάγουν οι σκύλοι.
Έρχεται μετά o άλλος καί μού λέει: «Εγώ από τόν καιρό πού εγεννήθηκα, δέν έκαμα ποτέ κανένα καλό. Αλλά μάλιστα έχω καμωμένα τόσα φονικά. Επόρνευσα μέ τόσες γυναίκες. Έκλεψα τόσα πράγματα τού κόσμου. Έκαψα εκκλησίες καί μοναστήρια. Όλα τά κακά τά έχω κάνει. Μά τόν εχθρό μου τόν συγχωρώ».
Νά ιδήτε (λέγει o άγιος Κοσμάς), τί έκαμα εις αυτόν. Ευθύς τόν αγκάλιασα καί τόν εφίλησα. Τού έδωκα καί άδεια σέ τρείς ημέρες νά μεταλάβει.
Αγαπητοί μου αδελφοί τό παράδειγμα τού αγίου Κοσμά είναι φοβερό, συνταρακτικό. Άς βάλουμε αρχή καί 'μείς νά συγχωράμε καθημερινά, γιατί είναι προϋπόθεση γιά τή σωτηρία μας.
Περιοδικό "Όσιος Νίκων Ο "Μετανοείτε"
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Αγάπη στον πλησίον
Αγάπη στον πλησίον έχεις, αν προσεύχεσαι με πόνο καρδιάς για κάθε άνθρωπο εξίσου- και για τον φίλο και για τον εχθρό σου, και για τον γνωστό και για τον άγνωστο σου. Αυτό αναφέρει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: «Όταν δε πάλιν εν κατανύξει και οδύνη γλυκερά καρδίας επίσης υπέρ σεαυτού τε και παντός ανθρώπου προσεύχη προς Κύριον, γνωστού και αγνώστου, εχθρού και φίλου , λυπήσαντος και μη λυπήσαντος, τότε γνώθι τον πλησίον εκ ψυχής αγαπήσας. Αλλʼ αι διαθέσεις αυταί ου προσγίνονται, εάν μη τα φανερά της αγάπης έργα σχής» (ομιλ. εις τον ευαγγ. Ιωάννη).
Ποια είναι όμως « τα φανερά της αγάπης έργα», που πρέπει να προηγηθούν; Ενδεικτικά σημειώνουμε ορισμένα:
Να μην κατακρίνεις τον άλλον όχι μόνο με τα λόγια, μα ούτε και με το λογισμό.
Να μην τον φθονείς, όταν επαινείται ή προκόβει στις δουλειές του.
Να μην τον μισείς, έστω κι αν σʼ έβλαψε.
Να μην του μιλάς με περιφρόνηση ή οργή ή ειρωνεία ή αυθάδεια ή υπεροψία
Να μην του δίνεις κακές συμβουλές για να τον βλάψεις.
Να μην φανερώνεις τα ελαττώματα ή τα αμαρτήματα ή τα μυστικά του.
Να μην παρεξηγείς τις πράξεις του , θεωρώντας σαν υποκρισία την ταπείνωση του, θεατρινισμό την ευλάβεια του, ηλιθιότητα την απλότητα του κ.ο.κ.
Να μην επιμένεις υπερήφανα στην γνώμη σου, όταν είναι αντίθετη με τη γνώμη του άλλου.
Να μην σπέρνεις διχόνοιες.
Να μην κάνεις τίποτε από εκδίκηση.
Να ζητάς εύκολα συγγνώμη , είτε είναι δικό σου το φταίξιμο είτε είναι του άλλου.
Να κάνεις πάντα ό, τι αναπαύει και ευχαριστεί όχι εσένα, αλλά τον άλλον, αν βέβαια αυτό δεν είναι αντίθετο στο νόμο του Θεού.
Να μην κατασκοπεύεις και να μην κουτσομπολεύεις τις πράξεις του άλλου.
Να μην δίνεις κακό παράδειγμα μέσα ή έξω από το σπίτι σου.
Να συμβουλεύεις τον άλλο με αγάπη , όταν κάνει σφάλματα.
Να τον υπερασπίζεσαι , όταν κατηγορείται.
Να πονάς μαζί του, όταν πονάει , και να χαίρεσαι όταν χαίρεται.
Να τον βοηθάς , όταν έχει ανάγκη.
Τέλος,νʼ αγαπάς τον πλησίον σου όχι μόνο σαν τον εαυτό σου , μα και περισσότερο απʼ αυτόν.
Γιατί το να αγαπούμε τον πλησίον μόνο σαν τον εαυτό μας, ήταν εντολή και του παλαιού νόμου ( Λευϊτ. 19:18 ). Ο Κύριος όμως μας έδωσε νέα εντολή : «Εντολήν καινήν διδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους, καθώς ηγάπησα υμάς ίνα και υμείς αγαπάτε αλλήλους» (Ιω.13:34). Και επειδή ο Χριστός μας αγάπησε περισσότερο από τον εαυτό Του, πεθαίνοντας για χάρη μας, γιʼ αυτό οφείλουμε κι εμείς νʼ αγαπάμε τον πλησίον μας με τον ίδιο τρόπο.
Τώρα αγαπητέ, εξέτασε αν έχεις πάνω σου τα σημάδια της αληθινής αγάπης. Αλλά νομίζω πως δεν τα έχεις. Και αντί νʼ αγαπάς τον αδελφό σου , τον μισείς, τον δαγκώνεις και τον τρως, όπως είναι γραμμένο: «Αλλήλους δάκνετε και κατεσθίετε»(Γαλ.5:15).
Και αντί να παρακαλείς τον Θεό να τον συγχωρέσει για όποιο κακό σου έκανε, προσεύχεσαι να τον τιμωρήσει. Και μοιάζεις έτσι στον σκύλο , που , σαν άλογο ζώο, δεν ορμάει πάνω σʼ εκείνον που έριξε την πέτρα, αλλά τρέχει και δαγκώνει την ίδια την πέτρα. Έτσι κι εσύ , δεν πολεμάς το διάβολο, που κίνησε τον αδελφό σου και τον έριξε σαν πέτρα εναντίων σου, αλλά πολεμάς και κατατρέχεις τον ίδιο τον αδελφό σου.
Εσύ όχι μόνο δεν αγαπάς τον πλησίον σου περισσότερο από τον εαυτό σου , αλλά ούτε και σαν τον εαυτό σου. Γιατί έχεις, και τρως και πίνεις και ντύνεσαι και αναπαύεσαι , ενώ ο αδελφός σου πεινάει , διψάει , δοκιμάζει κάθε λογής στενοχώρια και κακοπάθεια, κι εσύ τον παραβλέπεις. «Ος μεν πεινά, ός δε μεθύει», όπως λέει ο απόστολος (Α΄Κορ.11:21). Αυτό όμως δεν είναι γνώρισμα χριστιανικής αγάπης.
Να ντραπείς λοιπόν και να μετανοήσεις, που μέχρι τώρα δεν αγάπησες αληθινά ούτε το Θεό ούτε τον πλησίον . Αποφάσισε νʼ αγωνιστείς από δω και πέρα μʼ όλη σου τη δύναμη, για νʼ αποκτήσεις την τέλεια αγάπη . Παρακάλεσε, τέλος, τον Κύριο να σε δυναμώσει σʼαυτό τον αγώνα με τη χάρη Του, ανακαινίζοντας τη φυσική δύναμη της αγάπης, που έσπειρε μέσα σου.
Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου
Πνευματικά Γυμνάσματα
Αγάπη στον πλησίον έχεις, αν προσεύχεσαι με πόνο καρδιάς για κάθε άνθρωπο εξίσου- και για τον φίλο και για τον εχθρό σου, και για τον γνωστό και για τον άγνωστο σου. Αυτό αναφέρει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: «Όταν δε πάλιν εν κατανύξει και οδύνη γλυκερά καρδίας επίσης υπέρ σεαυτού τε και παντός ανθρώπου προσεύχη προς Κύριον, γνωστού και αγνώστου, εχθρού και φίλου , λυπήσαντος και μη λυπήσαντος, τότε γνώθι τον πλησίον εκ ψυχής αγαπήσας. Αλλʼ αι διαθέσεις αυταί ου προσγίνονται, εάν μη τα φανερά της αγάπης έργα σχής» (ομιλ. εις τον ευαγγ. Ιωάννη).
Ποια είναι όμως « τα φανερά της αγάπης έργα», που πρέπει να προηγηθούν; Ενδεικτικά σημειώνουμε ορισμένα:
Να μην κατακρίνεις τον άλλον όχι μόνο με τα λόγια, μα ούτε και με το λογισμό.
Να μην τον φθονείς, όταν επαινείται ή προκόβει στις δουλειές του.
Να μην τον μισείς, έστω κι αν σʼ έβλαψε.
Να μην του μιλάς με περιφρόνηση ή οργή ή ειρωνεία ή αυθάδεια ή υπεροψία
Να μην του δίνεις κακές συμβουλές για να τον βλάψεις.
Να μην φανερώνεις τα ελαττώματα ή τα αμαρτήματα ή τα μυστικά του.
Να μην παρεξηγείς τις πράξεις του , θεωρώντας σαν υποκρισία την ταπείνωση του, θεατρινισμό την ευλάβεια του, ηλιθιότητα την απλότητα του κ.ο.κ.
Να μην επιμένεις υπερήφανα στην γνώμη σου, όταν είναι αντίθετη με τη γνώμη του άλλου.
Να μην σπέρνεις διχόνοιες.
Να μην κάνεις τίποτε από εκδίκηση.
Να ζητάς εύκολα συγγνώμη , είτε είναι δικό σου το φταίξιμο είτε είναι του άλλου.
Να κάνεις πάντα ό, τι αναπαύει και ευχαριστεί όχι εσένα, αλλά τον άλλον, αν βέβαια αυτό δεν είναι αντίθετο στο νόμο του Θεού.
Να μην κατασκοπεύεις και να μην κουτσομπολεύεις τις πράξεις του άλλου.
Να μην δίνεις κακό παράδειγμα μέσα ή έξω από το σπίτι σου.
Να συμβουλεύεις τον άλλο με αγάπη , όταν κάνει σφάλματα.
Να τον υπερασπίζεσαι , όταν κατηγορείται.
Να πονάς μαζί του, όταν πονάει , και να χαίρεσαι όταν χαίρεται.
Να τον βοηθάς , όταν έχει ανάγκη.
Τέλος,νʼ αγαπάς τον πλησίον σου όχι μόνο σαν τον εαυτό σου , μα και περισσότερο απʼ αυτόν.
Γιατί το να αγαπούμε τον πλησίον μόνο σαν τον εαυτό μας, ήταν εντολή και του παλαιού νόμου ( Λευϊτ. 19:18 ). Ο Κύριος όμως μας έδωσε νέα εντολή : «Εντολήν καινήν διδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους, καθώς ηγάπησα υμάς ίνα και υμείς αγαπάτε αλλήλους» (Ιω.13:34). Και επειδή ο Χριστός μας αγάπησε περισσότερο από τον εαυτό Του, πεθαίνοντας για χάρη μας, γιʼ αυτό οφείλουμε κι εμείς νʼ αγαπάμε τον πλησίον μας με τον ίδιο τρόπο.
Τώρα αγαπητέ, εξέτασε αν έχεις πάνω σου τα σημάδια της αληθινής αγάπης. Αλλά νομίζω πως δεν τα έχεις. Και αντί νʼ αγαπάς τον αδελφό σου , τον μισείς, τον δαγκώνεις και τον τρως, όπως είναι γραμμένο: «Αλλήλους δάκνετε και κατεσθίετε»(Γαλ.5:15).
Και αντί να παρακαλείς τον Θεό να τον συγχωρέσει για όποιο κακό σου έκανε, προσεύχεσαι να τον τιμωρήσει. Και μοιάζεις έτσι στον σκύλο , που , σαν άλογο ζώο, δεν ορμάει πάνω σʼ εκείνον που έριξε την πέτρα, αλλά τρέχει και δαγκώνει την ίδια την πέτρα. Έτσι κι εσύ , δεν πολεμάς το διάβολο, που κίνησε τον αδελφό σου και τον έριξε σαν πέτρα εναντίων σου, αλλά πολεμάς και κατατρέχεις τον ίδιο τον αδελφό σου.
Εσύ όχι μόνο δεν αγαπάς τον πλησίον σου περισσότερο από τον εαυτό σου , αλλά ούτε και σαν τον εαυτό σου. Γιατί έχεις, και τρως και πίνεις και ντύνεσαι και αναπαύεσαι , ενώ ο αδελφός σου πεινάει , διψάει , δοκιμάζει κάθε λογής στενοχώρια και κακοπάθεια, κι εσύ τον παραβλέπεις. «Ος μεν πεινά, ός δε μεθύει», όπως λέει ο απόστολος (Α΄Κορ.11:21). Αυτό όμως δεν είναι γνώρισμα χριστιανικής αγάπης.
Να ντραπείς λοιπόν και να μετανοήσεις, που μέχρι τώρα δεν αγάπησες αληθινά ούτε το Θεό ούτε τον πλησίον . Αποφάσισε νʼ αγωνιστείς από δω και πέρα μʼ όλη σου τη δύναμη, για νʼ αποκτήσεις την τέλεια αγάπη . Παρακάλεσε, τέλος, τον Κύριο να σε δυναμώσει σʼαυτό τον αγώνα με τη χάρη Του, ανακαινίζοντας τη φυσική δύναμη της αγάπης, που έσπειρε μέσα σου.
Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου
Πνευματικά Γυμνάσματα
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
"Oποιος απέκτησε την τέλεια αγάπη προς τον Θεό , ζη σε αυτήν την ζωή σαν να μην υπάρχει.
Είναι ξένος για τα γήινα και περιμένει ανυπόμονα τα αιώνια.. Εχει αλλοιωθεί ολόκληρος από την αγάπη του Θεού και δεν δεσμεύεται από καμία άλλη αγάπη.
ʽΟποιος αγαπά τον εαυτό του δεν μπορεί να αγαπά τον Θεό.
Όποιος χάριν της αγάπης του Θεού δεν αγαπά τον εαυτό του, εκείνος αγαπά τον Θεό."
Από το βιβλίο "Oσιος Σεραφείμ του Σαρωφ"
Εκδόσεις Ιερά Μονή Παρακλήτου
Είναι ξένος για τα γήινα και περιμένει ανυπόμονα τα αιώνια.. Εχει αλλοιωθεί ολόκληρος από την αγάπη του Θεού και δεν δεσμεύεται από καμία άλλη αγάπη.
ʽΟποιος αγαπά τον εαυτό του δεν μπορεί να αγαπά τον Θεό.
Όποιος χάριν της αγάπης του Θεού δεν αγαπά τον εαυτό του, εκείνος αγαπά τον Θεό."
Από το βιβλίο "Oσιος Σεραφείμ του Σαρωφ"
Εκδόσεις Ιερά Μονή Παρακλήτου
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Άλλη είναι η φυσική αγάπη που έχει η ψυχή και άλλη εκείνη που έρχεται σʼ αυτή με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος.
Η πρώτη κινείται όταν θέλομε, ανάλογα με τη θέλησή μας, και γιʼ αυτό εύκολα λεηλατείται από τα πονηρά πνεύματα, όταν δεν κρατάμε με τη βία την αγαπητική μας προαίρεση.
Η άλλη όμως που γίνεται από το Άγιο Πνεύμα, διεγείρει τόσο πολύ την ψυχή προς την αγάπη του Θεού, ώστε όλα τα μέρη της ψυχής να προσκολλώνται με ανέκφραστο τρόπο στην αγαθότητα του θείου πόθου, με μια απέραντη απλότητα διαθέσεως.
Γιατί τότε ο νους, γεμάτος από την πνευματική ενέργεια, σαν να κυοφορεί, αναβλύζει κάποια πηγή αγάπης και χαράς.
Αγίου Διαδόχου Φωτικής «Τα 100 πρακτικά κεφάλαια»
Η πρώτη κινείται όταν θέλομε, ανάλογα με τη θέλησή μας, και γιʼ αυτό εύκολα λεηλατείται από τα πονηρά πνεύματα, όταν δεν κρατάμε με τη βία την αγαπητική μας προαίρεση.
Η άλλη όμως που γίνεται από το Άγιο Πνεύμα, διεγείρει τόσο πολύ την ψυχή προς την αγάπη του Θεού, ώστε όλα τα μέρη της ψυχής να προσκολλώνται με ανέκφραστο τρόπο στην αγαθότητα του θείου πόθου, με μια απέραντη απλότητα διαθέσεως.
Γιατί τότε ο νους, γεμάτος από την πνευματική ενέργεια, σαν να κυοφορεί, αναβλύζει κάποια πηγή αγάπης και χαράς.
Αγίου Διαδόχου Φωτικής «Τα 100 πρακτικά κεφάλαια»
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Ο ΘΕΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΓΑΠΗ...
Η πιο μεγάλη δύναμη είναι αυτή πού εκδηλώνεται με μια ολοκληρωτική αγάπη, καί αυτή πού κερδίζει την ολοκληρωτική αγάπη του άλλου. Είναι η δύναμη πού δίνεται ολοκληρωτικά σ' αυτόν πού θέλει να τον κερδίσει εξολοκλήρου. Ή δύναμη αυτή διαθέτει μια ολοκληρωτική προσφορά, για να 'ναι τέτοια καί η ανταπόκριση. Στό Χριστό τούτη η κορυφωμένη δύναμη, πού είναι η ίδια η τριαδική αγάπη, έγινε πέρα για πέρα προσιτή από τον άνθρωπο για τους ανθρώπους.
Ό Θεός με το Χριστό αποκαλύπτει τη μανιακή αγάπη του για την ανθρωπότητα, προσφερόμενος ολοκληρωτικά ως υπόσταση, μη παραμένοντας ωστόσο μοναδικά μια θεία υπόσταση, αλλά γινόμενος ανθρώπινη υπόσταση, ώστε ν' ακτινοβολεί απ' αυτόν, όπως απ' έναν άνθρωπο άμεσα προσιτό από τους ανθρώπους, η υπέρτατη θεία αγάπη του. Τη μεταδίδει στους ανθρώπους πιο πλούσια καθώς εκφράζει την ευρύτητά της με το άνοιγμα της σε όλους, αυτός ως θεία υπόσταση της ανθρώπινης φύσης καί όχι ατομική ανθρώπινη υπόσταση.
...Στόν Ιησού, ο Υιός του Θεού γίνεται φορέας της τριαδικής αγάπης, η οποία εκπληρώνεται για τους ανθρώπους, καί φορέας της ανθρώπινης αγάπης για το Θεό, υψωμένης στο θείο επίπεδο. Στόν Χριστό ο άνθρωπος πήρε τη δύναμη ν' αγαπά το Θεό καί το μονογενή Υιό του σε μια μοναδική ορμή, και εκεί να περικλείει τους ανθρώπους.
Αν ο Υιός του Θεού δεν είχε γίνει ο ίδιος ανθρώπινη υπόσταση, ούτε αυτός ούτε η θεία αγάπη θα άνοιγαν προς τους ανθρώπους, καί ο Χριστός δεν θ' αποκτούσε εσωτερικά την ανθρώπινη φύση σ' αυτή την άμεση αγάπη καί στη θεία ένταση...
...Έτσι όλοι μπορούν να μετέχουν σ' αυτή τη φύση καί να γίνονται κοινωνοί της. Είναι κοινή σ' όλους στη θερμή αγάπη για το Θεό καί για όλους τους ανθρώπους, καθώς υποστηρίζεται από τη θεία υπόσταση. Έτσι ο Θεός βρήκε το μέσο να κατακτήσει τους ανθρώπους εσωτερικά, για να τον αγαπούν καί ν' αγαπιούνται μεταξύ τους. Αλλά η αγάπη εκδηλώνεται στην πραότητα, στην αγαθότητα, στην αποδοχή καί στην οδύνη, στην ταπεινότητα, στη σταθερή υπομονή. Γιατί η πραότητα είναι αντίθετη προς τη βία, η ταπεινότητα προς την υπερηφάνεια, η θυσία προς τον εγωισμό. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά της ανώτερης ανθρωπότητας.
Η κένωση του Χριστού, όπως καθορίστηκε, είναι από μια άλλη άποψη ή με τρόπο ακόμη πιο αληθινό, η δύναμη, η παντοδυναμία στην αληθινά ανώτερη μορφή της, η οποία μόνη μπορεί να κατακτήσει τα κτιστά υποκείμενα, καί ποτέ δεν θα τα απομακρύνει ούτε θα τα οδηγήσει στο σημείο να καταστραφούν με την αδυναμία.
Εξάλλου, επειδή πολλοί άνθρωποι αρνούνται τούτη την αγάπη, με την ελευθερία τους, ή τη δέχονται μόνο εν μέρει, ο Θεός αναλαμβάνει διαμέσου του Χριστού μια ορισμένη αδυναμία απέναντι σ' αυτή την κατάσταση. Αλλά μόνο αυτή η αδυναμία είναι μια συγκεκριμένη τύχη για τους ανθρώπους να κερδιστούν στην αγάπη, ενώ τούτη η αγαπητική αδυναμία υποφέρει. Στην οδύνη της αδύναμης αγάπης ξαναβρίσκουμε μια δύναμη, η οποία δεν υπάρχει στην οδύνη πού προκαλείται από φθόνο, στην οδύνη πού δεν ανέχεται την άρνηση της αγάπης, ή στην αδυναμία να 'ναι κανείς επιεικής καί γενναιόδωρος. Η οδύνη του Χριστού περιέχει κατά παράδοξο τρόπο τη δύναμη, την οποία μοιράζει παντού.
Αυτοί πού, διαμέσου αυτής της οδύνης, δεν παίρνουν τη δύναμη του Χριστού, δεν γεμίζουν μ' αυτή την ύπαρξη του, πέφτουν απλά καί ξεκάθαρα στην αδυναμία εκείνη πού είναι μίσος καί ζηλοτυπία· η αδυναμία αυτή αυξάνει με τη μείωση του όντος καί της κατανόησης, με την πνευματική τύφλωση καί με τη σκοτεινότητα. Η κόλαση είναι η υπέρτατη στέρηση της θείας δύναμης, δωρήτριας της ζωής.
π.Δημητρίου Στανιλοάε, «Ο Θεός είναι αγάπη», εκδ. Πουρναρά, Θεσ/νίκη 2000
Η πιο μεγάλη δύναμη είναι αυτή πού εκδηλώνεται με μια ολοκληρωτική αγάπη, καί αυτή πού κερδίζει την ολοκληρωτική αγάπη του άλλου. Είναι η δύναμη πού δίνεται ολοκληρωτικά σ' αυτόν πού θέλει να τον κερδίσει εξολοκλήρου. Ή δύναμη αυτή διαθέτει μια ολοκληρωτική προσφορά, για να 'ναι τέτοια καί η ανταπόκριση. Στό Χριστό τούτη η κορυφωμένη δύναμη, πού είναι η ίδια η τριαδική αγάπη, έγινε πέρα για πέρα προσιτή από τον άνθρωπο για τους ανθρώπους.
Ό Θεός με το Χριστό αποκαλύπτει τη μανιακή αγάπη του για την ανθρωπότητα, προσφερόμενος ολοκληρωτικά ως υπόσταση, μη παραμένοντας ωστόσο μοναδικά μια θεία υπόσταση, αλλά γινόμενος ανθρώπινη υπόσταση, ώστε ν' ακτινοβολεί απ' αυτόν, όπως απ' έναν άνθρωπο άμεσα προσιτό από τους ανθρώπους, η υπέρτατη θεία αγάπη του. Τη μεταδίδει στους ανθρώπους πιο πλούσια καθώς εκφράζει την ευρύτητά της με το άνοιγμα της σε όλους, αυτός ως θεία υπόσταση της ανθρώπινης φύσης καί όχι ατομική ανθρώπινη υπόσταση.
...Στόν Ιησού, ο Υιός του Θεού γίνεται φορέας της τριαδικής αγάπης, η οποία εκπληρώνεται για τους ανθρώπους, καί φορέας της ανθρώπινης αγάπης για το Θεό, υψωμένης στο θείο επίπεδο. Στόν Χριστό ο άνθρωπος πήρε τη δύναμη ν' αγαπά το Θεό καί το μονογενή Υιό του σε μια μοναδική ορμή, και εκεί να περικλείει τους ανθρώπους.
Αν ο Υιός του Θεού δεν είχε γίνει ο ίδιος ανθρώπινη υπόσταση, ούτε αυτός ούτε η θεία αγάπη θα άνοιγαν προς τους ανθρώπους, καί ο Χριστός δεν θ' αποκτούσε εσωτερικά την ανθρώπινη φύση σ' αυτή την άμεση αγάπη καί στη θεία ένταση...
...Έτσι όλοι μπορούν να μετέχουν σ' αυτή τη φύση καί να γίνονται κοινωνοί της. Είναι κοινή σ' όλους στη θερμή αγάπη για το Θεό καί για όλους τους ανθρώπους, καθώς υποστηρίζεται από τη θεία υπόσταση. Έτσι ο Θεός βρήκε το μέσο να κατακτήσει τους ανθρώπους εσωτερικά, για να τον αγαπούν καί ν' αγαπιούνται μεταξύ τους. Αλλά η αγάπη εκδηλώνεται στην πραότητα, στην αγαθότητα, στην αποδοχή καί στην οδύνη, στην ταπεινότητα, στη σταθερή υπομονή. Γιατί η πραότητα είναι αντίθετη προς τη βία, η ταπεινότητα προς την υπερηφάνεια, η θυσία προς τον εγωισμό. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά της ανώτερης ανθρωπότητας.
Η κένωση του Χριστού, όπως καθορίστηκε, είναι από μια άλλη άποψη ή με τρόπο ακόμη πιο αληθινό, η δύναμη, η παντοδυναμία στην αληθινά ανώτερη μορφή της, η οποία μόνη μπορεί να κατακτήσει τα κτιστά υποκείμενα, καί ποτέ δεν θα τα απομακρύνει ούτε θα τα οδηγήσει στο σημείο να καταστραφούν με την αδυναμία.
Εξάλλου, επειδή πολλοί άνθρωποι αρνούνται τούτη την αγάπη, με την ελευθερία τους, ή τη δέχονται μόνο εν μέρει, ο Θεός αναλαμβάνει διαμέσου του Χριστού μια ορισμένη αδυναμία απέναντι σ' αυτή την κατάσταση. Αλλά μόνο αυτή η αδυναμία είναι μια συγκεκριμένη τύχη για τους ανθρώπους να κερδιστούν στην αγάπη, ενώ τούτη η αγαπητική αδυναμία υποφέρει. Στην οδύνη της αδύναμης αγάπης ξαναβρίσκουμε μια δύναμη, η οποία δεν υπάρχει στην οδύνη πού προκαλείται από φθόνο, στην οδύνη πού δεν ανέχεται την άρνηση της αγάπης, ή στην αδυναμία να 'ναι κανείς επιεικής καί γενναιόδωρος. Η οδύνη του Χριστού περιέχει κατά παράδοξο τρόπο τη δύναμη, την οποία μοιράζει παντού.
Αυτοί πού, διαμέσου αυτής της οδύνης, δεν παίρνουν τη δύναμη του Χριστού, δεν γεμίζουν μ' αυτή την ύπαρξη του, πέφτουν απλά καί ξεκάθαρα στην αδυναμία εκείνη πού είναι μίσος καί ζηλοτυπία· η αδυναμία αυτή αυξάνει με τη μείωση του όντος καί της κατανόησης, με την πνευματική τύφλωση καί με τη σκοτεινότητα. Η κόλαση είναι η υπέρτατη στέρηση της θείας δύναμης, δωρήτριας της ζωής.
π.Δημητρίου Στανιλοάε, «Ο Θεός είναι αγάπη», εκδ. Πουρναρά, Θεσ/νίκη 2000
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Η δύναμη της αγάπης του Θεού
Όταν είναι ο Θεός με το μέρος μας, ποιος μπορεί να μας βλάψει; Ο Θεός δεν λυπήθηκε ούτε το μονογενή του Υιό αλλά τον παρέδωσε στο θάνατο για χάρη όλων μας. Δε θα μας δωρίσει, λοιπόν, τα πάντα μαζί μ' αυτόν; Ποιος μπορεί να κατηγορήσει αυτούς που διάλεξε ο Θεός; Κανείς, γιατί ο Θεός τους δικαιώνει. Και ποιος θα τους καταδικάσει; Κανείς γιατί ο Χριστός πέθανε για μας. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά κι αναστήθηκε και βρίσκεται τώρα στα δεξιά του Θεού, όπου μεσολαβεί για μας. Τι, λοιπόν, μπορεί να μας χωρίσει από την αγάπη του Χριστού για μας; Μήπως τα παθήματα, οι στενοχώριες, οι διωγμοί, η πείνα, η γύμνια, οι κίνδυνοι ή ο μαρτυρικός θάνατος; Σύμφωνα με τη Γραφή: Για σένα πεθαίνουμε όλη την μέρα.
Μας μεταχειρίζονται σαν πρόβατα που τα πάνε για σφαγή.
Εμείς όμως υπερνικούμε μέσα απ' όλες τις δυσκολίες με τη βοήθεια του Χριστού που μας αγάπησε. Κι είμαι πραγματικά βέβαιος πως ούτε θάνατος ούτε ζωή ούτε άγγελοι ούτε άλλες ουράνιες δυνάμεις ούτε παρόντα ούτε μέλλοντα ούτε κάτι άλλο είτε στον ουρανό είτε στον άδη ούτε κανένα άλλο δημιούργημα θα μπορέσουν ποτέ να μας χωρίσουν από την αγάπη του Θεού για μας, όπως φανερώθηκε στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού του Κυρίου μας.
Απόστολος Παύλος
Όταν είναι ο Θεός με το μέρος μας, ποιος μπορεί να μας βλάψει; Ο Θεός δεν λυπήθηκε ούτε το μονογενή του Υιό αλλά τον παρέδωσε στο θάνατο για χάρη όλων μας. Δε θα μας δωρίσει, λοιπόν, τα πάντα μαζί μ' αυτόν; Ποιος μπορεί να κατηγορήσει αυτούς που διάλεξε ο Θεός; Κανείς, γιατί ο Θεός τους δικαιώνει. Και ποιος θα τους καταδικάσει; Κανείς γιατί ο Χριστός πέθανε για μας. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά κι αναστήθηκε και βρίσκεται τώρα στα δεξιά του Θεού, όπου μεσολαβεί για μας. Τι, λοιπόν, μπορεί να μας χωρίσει από την αγάπη του Χριστού για μας; Μήπως τα παθήματα, οι στενοχώριες, οι διωγμοί, η πείνα, η γύμνια, οι κίνδυνοι ή ο μαρτυρικός θάνατος; Σύμφωνα με τη Γραφή: Για σένα πεθαίνουμε όλη την μέρα.
Μας μεταχειρίζονται σαν πρόβατα που τα πάνε για σφαγή.
Εμείς όμως υπερνικούμε μέσα απ' όλες τις δυσκολίες με τη βοήθεια του Χριστού που μας αγάπησε. Κι είμαι πραγματικά βέβαιος πως ούτε θάνατος ούτε ζωή ούτε άγγελοι ούτε άλλες ουράνιες δυνάμεις ούτε παρόντα ούτε μέλλοντα ούτε κάτι άλλο είτε στον ουρανό είτε στον άδη ούτε κανένα άλλο δημιούργημα θα μπορέσουν ποτέ να μας χωρίσουν από την αγάπη του Θεού για μας, όπως φανερώθηκε στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού του Κυρίου μας.
Απόστολος Παύλος
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό