Οι νηπτικοί Πατέρες

[nkope]

Πράγματι, αν θέλεις να καταντριοπιάσεις τους λογισμούς και να ησυχάζεις με αγαθότητα και να νήφεις μέσα στην καρδιά σου με ευκολία, ας κολλήσει η ευχή του Ιησού στην αναπνοή σου, και σε λίγες ημέρες θα δεις να γίνεται αυτό.

Άγιος Ησύχιος « Προς τον Θεόδουλο»

Χωρίς μνήμη Θεού, αληθινή γνώση δεν υπάρχει. Η πνευματική γνώση χωρίς τη μνήμη του Θεού είναι νόθος.
Τον σκληρόκαρδο ωφελεί λόγος πιο λεπτής γνώσεως, που να τον φέρνει σε φόβο. Γιατί χωρίς φόβο δεν δέχεται ευχαρίστως τους κόπους της μετάνοιας.

Άγιος Μάρκος ο Ασκητής «Περί πνευματικού νόμου»

Όπου συνέβη πτώση, εκεί κατασκήνωσε προηγουμένως η υπερηφάνεια. Διότι τό δεύτερο είναι τό προμήνυμα του πρώτου.
Άκουσα κάποιον αξιοσέβαστο άνδρα νά λέγη: «Υπόθεσε ότι είναι δώδεκα τά πάθη της ατιμίας. Εάν ενα από αυτά, τήν οίηση, τήν αγαπήσης ολόψυχα, αυτή θά αναπλήρωση τόν τόπο καί τών υπολοίπων ένδεκα».

Οσίου Ιωάννη του Σιναϊτη .. ΚΛΙΜΑΞ- Περί Υπερηφανείας

Διότι μνημείο και τάφος είναι η καρδιά σου. Όταν λοιπόν ο άρχοντας της κακία και οι άγγελοί του κατοικούν εκεί, και όταν εκεί φτιάχνουν τους δρόμους και τα μονοπάτια τους, που περπατούν οι δυνάμεις του σατανά στο νου σου και στους λογισμούς σου, δεν είσαι τότε και Άδης και τάφος και μνημείο και νεκρός για το Θεό; Διότι εκεί ο σατανάς κυκλοφόρησε ψεύτικα νομίσματα, έσπειρε μέσα στην ψυχή αύτη σπόρο πικρίας, ζύμωσε με παλαιά ζύμη, εκεί πηγάζει πηγή βούρκου. Έρχεται λοιπόν ο Κύριος στις ψυχές πού τον επιζητούν, στο βάθος της καρδίας του Άδη, και εκεί διατάζει στο θάνατο λέγοντας: «Ελευθέρωσε τις φυλακισμένες ψυχές πού με επιζητούν, αυτές πού τις κρατάς με τη βία». Συντρίβει λοιπόν τις βαρειές πέτρες πού βρίσκονται πάνω στην ψυχή και την πλακώνουν, ανοίγει τους τάφους, ανασταίνει αυτόν πού πράγματι ήταν νεκρός, βγάζει έξω από τη σκοτεινή φυλακή τη φυλακισμένη ψυχή.
Όπως αν κάποιος άνθρωπος είναι δεμένος στα χέρια και στα πόδια με αλυσίδες, και έρθει κάποιος και του λύσει τα δεσμά και τον αφήσει ελεύθερο να περπατάει με άνεση, έτσι και ο Κύριος λύνει την ψυχή πού είναι δεμένη με τις αλυσίδες του θανάτου και την αφήνει, και ελευθερώνει το νου της, ώστε νά περπατάει χωρίς κόπο και ξεκούραστα στο θεϊκό αέρα. Όπως, αν υπάρχει κάποιος άνθρωπος μέσα σε ποτάμι πού έχει πλημμυρίσει, και, αφού βυθισθεί μέσα στο νερό, θεωρείται νεκρός, πνιγμένος ανάμεσα στα φοβερά θηρία του νερού και αν άλλος άνθρωπος, πού δε γνωρίζει νά κολυμπά, νά τον σώσει, και αυτός θα παρασυρθεί μαζί του... όταν δει κάποιον έμπειρο και καλό κολυμβητή, τον βοηθάει και τον κρατάει πάνω στην επιφάνεια του, έτσι και ή ψυχή, πού καταποντίσθηκε στην άβυσσο του σκότους και στο βάθος του θανάτου, θεωρείται πνιγμένη και νεκρή για το Θεό, γιατί βρίσκεται ανάμεσα σε φοβερά θηρία. Ποιος λοιπόν μπορεί νά κατεβεί σ' εκείνα τα απόκρυφα στα βάθη του Άδη και του θανάτου, εκτός από αυτόν τον τεχνίτη που έφτιαξε το ίδιο το σώμα;

Όσιος Μακάριος ο Αιγύπτιος "ΟΜΙΛΙΑ ΙΑ' 11"

Γιατί ο Κύριος αντιτίθεται στους υπερήφανους. Αντί νά μιμούμαστε τον Κύριο με ταπείνωση, πιάνομε φιλία με το δαίμονα, τον εχθρό του Κυρίου, από φρόνημα κενόδοξο και υπερήφανο. Γιʼ αυτό έλεγε ο Απόστολος: «Τι έχεις πού δεν το έλαβες; Μήπως εσύ έπλασες τον εαυτό σου; Και αν το σώμα και την ψυχή, από τα οποία και στα οποία και με τα οποία οικοδομείται κάθε αρετή, τα έλαβες από το Θεό, γιατί καυχιέσαι σαν νά μη τα έλαβες;» Ό Κύριος είναι πού σου τα δωρίζει.
Δεν είναι τίποτε άλλο ο τέλειος καθαρισμός τής καρδιάς, με τον όποιο και ταπείνωση και κάθε αγαθό βρίσκεται μέσα μας προερχόμενο από τον ουρανό, παρά το νά μην επιτρέπομε διόλου στους λογισμούς πού προβάλλουν το κεφάλι τους, νά μπουν στην ψυχή.
Η φύλαξη του νου, με τη βοήθεια του Θεού και μόνο για το Θεό, όταν πολυκαιρίσει στην ψυχή, χορηγεί φρόνηση στο λογικό για τους κατά Θεόν
αγώνες. Μεγάλη ικανότητα δίνει σ' εκείνον πού την έχει, νά διευθύνη και νά διευθετή τα έργα και τους λόγους του με κρίση και σκέψη ευπρόσδεκτες στον Κύριο.

Άγιος Ησύχιος «Προς Θεόδουλο»

Η ψαλμωδία καταλαγιάζει τα πάθη και κάνει να ηρεμούν οι άτακτες κινήσεις του σώματος. Η προσευχή διαθέτει το νου να ενεργεί εκείνο που είναι δικό του έργο, δηλαδή να προσκολλάται στο Θεό.
Η προσευχή είναι η πρέπουσα ενέργεια προς την αξία του νου. Δηλαδή είναι η καλύτερη και η καθαρή χρήση του νου.Η ψαλμωδία είναι ένα από τα διάφορα είδη της σοφίας. Η προσευχή είναι πρόλογος της άϋλης και ποικιλότροπης πνευματικής γνώσεως. Η πνευματική γνώση είναι άριστο πράγμα, γιατί είναι συνεργός της προσευχής, που ξυπνάει τη νοερή δύναμη του νου για τη θεωρία της θείας γνώσεως.
Αν δεν έλαβες ακόμη χάρισμα προσευχής ή ψαλμωδίας, ζήτησε με επιμονή και θα το λάβεις. Ο Κύριος έλεγε...να μην αποθαρρύνονται...
Μη θέλεις να γίνονται τα ζητήματά σου όπως νομίζεις εσύ, αλλά όπως θέλει ο Θεός, και θα είσαι ατάραχος και γεμάτος ευγνωμοσύνη στην προσευχή σου.

Άγιος Νείλος «Περί προσευχής»

Τότε μόνο χρησιμοποιούμε κατά φύση το θυμό, όταν τον στρέφομε εναντίον των εμπαθών και φιλήδονων λογισμών. Έτσι διδάσκει και ο προφήτης: «Να οργίζεστε και να μην αμαρτάνετε», δηλαδή να οργίζεστε κατά των παθών σας και των πονηρών λογισμών, και μην αμαρτάνετε εκτελώντας όσα αυτοί υπαγορεύουν. Αυτό θέλει να πή και η συνέχεια: «Για όσα λέτε μέσα στις καρδιές σας, πάνω στο κρεβάτι σας να κατανύγεστε». Δηλαδή όταν έλθουν στην καρδιά σας οι πονηροί λογισμοί, αφού τους διώξετε με οργή, τότε ευρισκόμενοι στην ησυχία της ψυχής σαν σε κάποιο κρεβάτι, μετανοείτε με κατάνυξη.

Άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος «Περί οργής»

Εκείνος πού κολακεύει είναι υπηρέτης των δαιμόνων, οδηγός προς την υπερηφάνεια, εξολοθρευτής τής κατανύξεως, αφανιστής των καλών έργων, αποπλανητής από το σωστό δρόμο. «Οι μακαρίζοντες υμάς, λέγει ο προφήτης, πλανώσιν υμάς» (Ησ. γ' 12).
Ίδιον των προχωρημένων στην αρετή είναι νά υπομένουν γενναία και ευχάριστα τις ύβρεις. Ίδιον όμως των αγίων και των οσίων είναι να παρέρχονται αβλαβώς τους επαίνους.

Οσίου Ιωάννη του Σιναϊτη ΚΛΙΜΑΞ- Περί Κενοδοξίας

Πρώτη αρετη είναι η αμεριμνία, δηλ. θάνατος σε σχέση με κάθε άνθρωπο και κάθε πράγμα. Αυτή γεννά την επιθυμία του Θεού. Και αυτή πάλι γεννά τη φυσική οργή, η οποία αντιστέκεται σε κάθε πειρασμό του διαβόλου. Τότε ο φόβος του Θεού βρίσκει κατοικία στον άνθρωπο και δια μέσου του φόβου φανερώνεται η αγάπη.

Άγιος Ησαϊας ο Αναχωρητής "27 κεφάλαια περί τηρήσεως του νου"

Όταν διασκορπιστούν τά σύννεφα, ο αέρας φανερώνεται καθαρός. Καί όταν διασκορπιστούν οί φαντασίες τών παθών από τόν ήλιο τής δικαιοσύνης Ιησού Χριστό, τότε οπωσδήποτε γεννιούνται στην καρδιά φωτεινά καί αστραφτερά νοήματα, επειδή φωτίστηκε ο αέρας τής καρδιάς από τον Ιησού. Γιατί λέει ό Εκκλησιαστής: «Όσοι θαρρούν στον Κύριο θα εννοήσουν τήν αλήθεια, και οι πιστοί θά παραμένουν κοντά Του μέ αγάπη»

Άγιος Ησύχιος «Προς Θεόδουλο»

[Ionas]

Όσιος Μακάριος ο Αιγύπτιος «Ομιλία κε΄ 6»



Πως θα διασχίσω τη μεγάλη έρημο; Πώς νά μη πεθάνω, όταν με δαγκώσουν τα φίδια; Πώς νά νικήσω τους εχθρούς; Πώς νά εξολοθρεύσω τους εχθρούς πού βρίσκονται μέσα μου; Πώς νά δεχθώ πάνω στις πλάκες της καρδιάς μου τα λόγια του θείου νόμου; Πώς ν' αντικρύσω την αληθινή στύλη του φωτός και τη νεφέλη του Αγίου Πνεύματος; Πώς ν' απολαύσω από το μάννα της αιώνιας γλυκύτητας; Πώς νά πιω το νερό πού πηγάζει από την πέτρα της ζωής; Πώς νά διαβώ τον Ιορδάνη και νά μπω στην αγαθή «γη της επαγγελίας»; Πώς νά δω τον αρχιστράτηγο του Κυρίου, αυτόν πού μόλις τον είδε ο Ιησούς του Ναυή έπεσε αμέσως στη γη και τον προσκύνησε;
Διότι, αν δεν εξολοθρέψω τους εχθρούς πού έχω μέσα μου, χρησιμοποιώντας όλα αυτά, δεν πρόκειται νά μπω και ν' αναπαυθώ στο αγιαστήριο του Θεού, και ούτε νά γίνω μέτοχος τής δόξας του επουράνιου βασιλιά. Φρόντισε λοιπόν νά γίνεις γνήσιο τέκνο το Θεού καί «νά μπεις μέσα σ' εκείνη τή μακάρια ανάπαυση», «Οπου πρώτος καί γιά δική μας χάρη μπήκε ό Χριστός».

[Ionas]

Όσιος Μακάριος ο Αιγύπτιος «Ομιλία κε΄ 7»



Φρόντισε ν' απογραφείς στην επουράνια εκκλησία μαζί μ' όλους τους αγίους, για νά βρεθείς «στα δεξιά τής μεγαλοσύνης» του Ύψιστου. Φρόντισε νά μπεις μέσα στην αγία πόλη, στην άνω Ιερουσαλήμ, όπου υπάρχει ή ειρήνη και ο παράδεισος. Διότι αυτά τα θαυμαστά και μακάρια παραδείγματα δε μπορείς νά ταʼ αποκτήσεις με άλλο τρόπο, παρά μόνο αν χύσεις δάκρυα μέρα και νύχτα, όπως λέγει ο Ψαλμωδός- «θα λούσω κάθε νύχτα την κλίνη μου, με τα δάκρυα μου θα βρέξω το στρώμα μου». Δε γνωρίζεις δηλαδή ότι, «αυτοί πού θα σπείρουν με δάκρυα, στον καιρό του θερισμού θα θερίσουν με αγαλλίαση»; Γιʼ αυτό λέγει και ο προφήτης με θάρρος προς το ΘεόΧ «τα δάκρυα μου μη τα περιφρονήσεις» και πάλιΧ «να δεχθείς τα δάκρυα μου, σύμφωνα με την υπόσχεσή Σου» και « έγιναν τα δάκρυά μου για μένα ψωμί μέρα και νύχτα», και σε άλλο ψαλμό λέγειΧ « το νερό που έπινα το ανακάτευα με τα δάκρυά μου».