Σκολιοί γαρ λογισμοί χωρίζουσιν από Θεού

[NIKOSZ]

Ρωτήσαμε μια ημέρα το Γέροντα για το εξής πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε:

Γέροντα, μας λέτε συνέχεια να έχουμε καλό λογισμό. Θα σας πούμε όμως μια περίπτωση , για να δούμε τι μας συμβουλεύετε να απαντούμε . Έρχονται μερικοί άνθρωποι και μας λένε:

- Ο τάδε ιερέας παίρνει πολλά λεφτά από τα μυστήρια , ο τάδε καπνίζει πολύ τσιγάρο στα καφενεία, ο άλλος λένε πως είναι ανήθικος και γενικά βγάζουν ένα δριμύ κατηγορητήριο εναντίον των κληρικών και μάλιστα παρουσιάζουν μαζί και αποδείξεις των όσων λένε. Σε αυτούς τους ανθρώπους τί μπορούμε να λέμε;

Τότε ο Γέροντας άρχισε να μας λέει:

- Γνώρισα εκ πείρας ότι σε αυτή τη ζωή οι άνθρωποι είναι χωρισμένοι σε δύο κατηγορίες. Τρίτη δεν υπάρχει, ή στη μια θα είναι ή στην άλλη. Η μια ,λοιπόν, κατηγορία των ανθρώπων μοιάζει με τη μύγα. Η μύγα έχει την εξής ιδιότητα: να πηγαίνει πάντα και να κάθεται σε ό,τι βρώμικο υπάρχει. Για παράδειγμα, αν ένα περιβόλι είναι γεμάτο λουλούδια, που ευωδιάζουν, και σε μια άκρη του περιβολιού κάποιο ζώο έχει κάνει μια ακαθαρσία , τότε μία μύγα, πετώντας μέσα σε αυτό το πανέμορφο περιβόλι, θα πετάξει πάνω από όλα τα άνθη και σε κανένα δεν θα καθήσει. Μόνο όταν δει την ακαθαρσία , τότε αμέσως θα κατέβει να καθήσει πάνω σε αυτήν και θα αρχίσει να την ανασκαλεύει, αναπαυόμενη στη δυσωδία που προκαλείται από το ανακάτεμα αυτό. Και δε θα ξεκολλά από εκεί.

Αν τώρα έπιανες μια μύγα, και αυτή μπορούσε να μιλήσει και τη ρωτούσες να σου πει μήπως ξέρει αν πουθενά υπάρχουν τριαντάφυλλα, τότε εκείνη θα σου απαντούσε πως δεν γνωρίζει καν τι είναι αυτά. « Εγώ, θα σου πει , ξέρω πού υπάρχουν σκουπίδια, τουαλέτες, ακαθαρσίες ζώων , μαγειρεία, βρωμιές » . Η μια λοιπόν μερίδα ανθρώπων μοιάζει με τη μύγα. Είναι η κατηγορία των ανθρώπων που έχει μάθει πάντα να σκέφτεται και να ψάχνει να βρει ό, τι κακό υπάρχει , αγνοώντας και μη θέλοντας ποτέ να σταθεί στο καλό.

Η άλλη κατηγορία ανθρώπων μοιάζει με τη μέλισσα. Η ιδιότητα της μέλισσας είναι να βρίσκει και να κάθεται σε ό,τι καλό και γλυκό υπάρχει. Ας πούμε, για παράδειγμα, πως σε μια αίθουσα, που είναι γεμάτη ακαθαρσίες έχει κάποιος τοποθετήσει σε μια γωνία ένα λουκούμι. Αν φέρουμε εκεί μια μέλισσα, εκείνη θα πετάξει και δεν θα καθήσει πουθενά έως ότου βρει το λουκούμι. Και μόνον εκεί θα σταθεί.

Αν πιάσεις τώρα τη μέλισσα και τη ρωτήσεις πού υπάρχουν σκουπίδια, εκείνη θα σου πει ότι δεν γνωρίζει. Θα σου πει « εκεί υπάρχουν γαρδένιες, εκεί τριανταφυλλιές, εκεί θυμάρι, εκεί μέλι, εκεί ζάχαρη , εκεί λουκούμια » και γενικά θα είναι γνώστης όλων των καλών και θα έχει παντελή άγνοια όλων των κακών. Αυτή είναι η δεύτερη ομάδα, των ανθρώπων εκείνων που έχουν καλούς λογισμούς και σκέπτονται και βλέπουν τα καλά.
Όταν σε ένα δρόμο βρεθούν να περπατούν δύο άνθρωποι , οι οποίοι ανήκουν στις δύο αυτές κατηγορίες, τότε, φτάνοντας στο σημείο εκείνο όπου ένας τρίτος έκανε την « ανάγκη » του, ο άνθρωπος της πρώτης κατηγορίας, θα πάρει ένα ξύλο και θα αρχίσει να σκαλίζει τις ακαθαρσίες.

Όταν όμως περάσει ο άλλος , της δεύτερης κατηγορίας, που μοιάζει με τη μέλισσα, προσπαθεί να βρει τρόπο να τις σκεπάζει με χώμα και με καμιά πλάκα, για να μην αισθανθούν και οι άλλοι περαστικοί τη δυσωδία αυτή ,που προέρχεται από τις βρωμιές. Και κατέληξε ο Γέροντας:
- Εγώ σε όσους έρχονται και μου κατηγορούν τους άλλους και με δυσκολεύουν - τους λέω αυτό το παράδειγμα και τους υποδεικνύω να διαλέξουν σε ποια κατηγορία θέλουν να βρίσκονται και αναλόγως να ψάξουν να βρουν και τους ανάλογους ανθρώπους της κατηγορίας τους.


Από το βιβλίο « ο Γέρων Παϊσιος »
Ιερομόναχου Χριστοδούλου
Αγιορείτου
Άγιον Όρος

[NIKOSZ]

- Γέροντα, νιώθω σαν εμπόδια για την πνευματική πρόοδο την κρίση ,την λογική και την ανθρώπινη δικαιοσύνη που έχω.

- Και βέβαια είναι εμπόδια για την πνευματική πρόοδο, γιατί φεύγει η Χάρις του Θεού. Μένει μετά ο άνθρωπος χωρίς τη θεία βοήθεια και πέφτει και σπάζει τα μούτρα του . Η κρίση και η ανθρώπινη δικαιοσύνη είναι κατά κανόνα άδικες. Η δικαιοσύνη του Θεού είναι αγάπη, μακροθυμία ,επιείκεια.

Το μικρόβιο της πνευματικής σου αρρώστιας είναι ότι εξετάζεις τα πράγματα με την ανθρώπινη λογική. Το φάρμακο το δραστικό είναι οι καλοί λογισμοί. Όταν ο άνθρωπος σκέφτεται δεξιά, έχη δηλαδή καλούς λογισμούς, αυξάνει η χωρητικότητα της καρδιάς. Επειδή χρησιμοποιείς πολύ την λογική ,χρειάζεται να προσέξης πολύ τους λογισμούς σου, γιατί και τα συμπεράσματα που βγάζεις με την λογική είναι ανθρώπινα και όχι πνευματικά και αγιασμένα.

- Γέροντα, γιατί πέφτω τόσο συχνά στην κατάκριση;

- Σʼ εσένα φταίνε τα Νομικά που σπούδασες, και κρίνεις έτσι. Πολλές φορές ορισμένες σπουδές ή ένα επάγγελμα καλλιεργούν, κατά κάποιο τρόπο, μια ξερή λογική . Η λογική είναι η αρρώστια των διανοούμενων. Είναι στο μεδούλι τους. Ενώ έχεις καρδιά, η λογική πάει πιο μπροστά από την καρδιά σου.

Είναι μερικοί που έχουν πολλή λογική και κρίση με εγωισμό. δεν παραδέχονται κανέναν. Ζητούν το απόλυτο από τους άλλους και όχι από τον εαυτό τους. αναπαύονται στις αδυναμίες τους και κατηγορούν τους άλλους. Πράγματα πολύ παράξενα! Εξωτερικά είναι σχηματισμένοι ,έχουν φτιάξει δηλαδή έναν εξωτερικό άνθρωπο γεμάτο υποκρισία και δεν έχουν ίχνος απλότητος. Αυτή είναι και η διαφορά Ευρωπαίων και Ελλήνων . και όταν λέω «Ελλήνων» ,εννοώ το ορθόδοξο πνεύμα . Τον Ευρωπαίο δεν μπορείς να καταλάβης πότε μπορείς να τον πλησιάσης και πότε όχι. Πάντα «καλώς ορίσατε» λέει με ένα ψεύτικο χαμόγελο. Ενώ τον Έλληνα τον καταλαβαίνεις. Έχει χαρά; Το δείχνει. Έχει μούτρα; Το δείχνει, και κανονίζεις.

- Τι φταίει , Γέροντα, όταν κανείς κρίνη ανθρώπους, πράγματα και καταστάσεις, και μάλιστα ταχύτατα;

- Κινείται μόνο με την λογική ,εργάζεται ο εγκέφαλος, και αυτό είναι το αποτέλεσμά του. Καλά είναι σʼ αυτούς που έχουν κάμποσο μυαλό, να πάρη ο Θεός το κατσαβιδάκι και να το στρίψη λίγο. Όσο αδειάζει το μυαλό, τόσο Χάρη γεμίζει ο άνθρωπος. Όταν λέω μυαλό, εννοώ την κρίση την ανθρώπινη, τον εγωισμό, την αυτοπεποίθηση. Από την στιγμή όμως που θα καταλάβη κανείς ότι δεν έχει σωστή κρίση και πη , «έχω κρίση κοσμική. η κρίση μου δεν έχει θείο φωτισμό και θα κάνω λάθος, γιʼ αυτό δεν πρέπει να την χρησιμοποιώ», τότε ο Θεός θα τον φωτίση, θα γίνη διακριτικός και θα διακρίνη ποιο είναι το σωστό.

Ο πειρασμός αχρηστεύει έξυπνους ανθρώπους με την «κατʼ όψιν» κρίση.

Όταν ο άνθρωπος έχει το ανθρώπινο στοιχείο μέσα του, κρίνει ανθρώπινα και εγκληματεί. Πρέπει να φύγη το ανθρώπινο στοιχείο ,για να γίνη η κρίση του θεϊκή. Η κοσμική κρίση είναι λανθασμένη κρίση. Πόσες αδικίες γίνονται! Πόσες φορές κολάζεται κανείς! Γιʼ αυτό πάντα να φέρνετε καλό λογισμό, για να εξασφαλίζετε την ψυχή σας. Ο άνθρωπος είναι μυστήριο. Δεν μπορείς να ξέρης τι κάνει! Μια φορά το Πάσχα, μετά την Θεία Λειτουργία της Αναστάσεως, καθήσαμε λίγο σε ένα Καλύβι να φάμε τυρί και αυγό. Δίπλα μου καθόταν ένας μοναχός που είναι αγωγιάτης. Μεταφέρει ξύλα. Τον βλέπω, κάνει στην άκρη αυτό που του πρόσφεραν. «Φάε», του λέω. «Καλά, καλά, θα φάω», μου λέει. Τον βλέπω μετά ,πάλι δεν έτρωγε. «Φάε, του ξαναλέω. σήμερα Πάσχα είναι». «Ευλόγησον, Γέροντα, μου λέει. εγώ όταν κοινωνάω, δεν τρώω. στις δύο το απόγευμα θα φάω». Από την προηγούμενη ημέρα νηστικός και θα έτρωγε το απόγευμα! Βλέπεις από ευλάβεια τι έκανε; Και οι άλλοι μπορεί να τον θεωρούσαν έναν απλό αγωνιστή.

Ο άνθρωπος είναι μυστήριο! Και αν σε έβαλαν να κρίνης, να σκεφθής: « Είναι αυτή η κρίση θεϊκή ή είναι γεμάτη εμπάθεια;». Είναι δηλαδή ανιδιοτελής ή γεμάτη ιδιοτέλεια; Να μην έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας ούτε στην κρίση σας. Υπάρχει μέσα πολύς εγωισμός ,όταν κανείς κρίνη. Εμένα με βάζουν να κρίνω ένα θέμα και ενώ δεν θέλω, αλλά αναγκάζομαι να το κάνω, και παρʼ όλο που κρίνω με ανιδιοτέλεια και αμερόληπτα, όταν πάω να κάνω προσευχή, δεν νιώθω ,ας υποθέσουμε ,εκείνη την γλυκύτητα που νιώθω άλλες φορές. Όχι ότι με πειράζει η συνείδησή μου για κάτι, αλλά γιατί έκρινα σαν άνθρωπος. Πόσο μάλλον όταν η κρίση είναι λανθασμένη ʽή έχη μέσα και την δικαιολογία ή ανθρώπινα κριτήρια! Είναι μεγάλη υπόθεση η κρίση. Η κρίση είναι του Θεού. Είναι φοβερό! Δεν έχει σημασία αν έχη καλή διάθεση αυτός που είναι στην θέση να κρίνη. Σημασία έχει τι βγάζει με την κρίση του.

Χρειάζεται πολλή διάκριση. Φυσικά, όλοι οι άνθρωποι έχουμε λίγη διάκριση, αλλά δυστυχώς οι περισσότεροι από εμάς δεν την χρησιμοποιούμε για τον εαυτό μας αλά για τους συνανθρώπους μας ( για να μην διακριθούν, δηλαδή για να μην αναμειχθούν). Έτσι την μολύνουμε με την κρίση και κατάκριση και την απαίτηση να διορθωθούν οι άλλοι, ενώ θα έπρεπε να έχουμε απαίτηση μόνον από τον εαυτό μας, που δεν αποφασίζει να πάρη τον πνευματικό αγώνα στα ζεστά και να κόψη τα πάθη του, για να ελευθερωθή η ψυχή μας και να πετάξη στον Ουρανό.

Από το βιβλίο «Με πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο»
Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου
Λόγοι Αʼ