Η Ψυχοπαθολογία του Ιουλιανού του Παραβάτη

[Domna]

Ένα από τα φαινόμενα της συγχρόνου πνευματικής συγχύσεως στη χώρα μας είναι και η εμφάνιση και δυστυχώς αλματωδώς επέκταση της νεοειδωλολατρίας. Δεκάδες σύλλογοι και ενώνεις με δυσανεξακρίβωτο αριθμό μελών αναπτύσσουν καταπληκτική δραστηριότητα σε όλη την Ελλάδα. Φαίνεται πως τα μέσα μαζικής ενημερώσεως, εφημερίδες, ραδιόφωνο και τηλεόραση υποστηρίζουν εν πολλοίς το διαβρωτικό τους έργο. Κύριος στόχος τους είναι ό Χριστιανισμός και κυρίως η Ορθοδοξία μας, η οποία αποκαλείται «εβραϊκό κατασκεύασμα» και αυτός κυρίως ευθύνεται για την παρακμή του «αγλαούς αρχαιοελληνικού πολιτισμού» και τον «εκβαρβαρισμό της ανθρωπότητας»! Επιδιώκουν μάλιστα να «εκπολιτίσουν» ξανά την Ελλάδα και δι'; αυτής την ανθρωπότητα δια της αναβιώσεως της αρχαιοελληνικής πολυθεϊστικής θρησκείας και την κατάργηση του «εβραιοχριστιανικού» μονοθεϊσμού!
Το πιο αγαπητό γι' αυτούς ιστορικό πρόσωπο είναι ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ιουλιανός ο Παραβάτης (261263). Είναι ο «εστεμμένος φιλόσοφος» τους «ό μάρτυρας τους», «ο αδικημένος της ιστορίας», που πρέπει να αποκατασταθεί. Σε σχετική «αρχαιολατρική» τηλεοπτική εκπομπή γνωστός «αρχαιολάτρης» και θιασώτης των «τηλεοπτικών παραθύρων», δήλωσε πως ο Ιουλιανός είναι «η πιο λαμπρή μορφή της ιστορίας»!
Για του λόγου το αληθές και ανατρέχοντας στις αδιάψευστες ιστορικές πηγές διαπιστώνουμε πως ο «εστεμμένος φιλόσοφος» όχι μόνο δεν είναι η πιο λαμπρή μορφή της ιστορίας, αλλά ένα ψυχοπαθολογικό άτομο αποτυχημένο στην προσωπική και δημόσια ζωή του. Ο χαρακτηρισμός που του επέβαλε η ιστορική μνήμη ως Παραβάτης ή Αποστάτης και που διατηρήθηκε εδώ και 1650 χρόνια, δίκαια του αποδόθηκε.

Ο Ιουλιανός κατ' αρχήν και πάνω από όλα δεν ήταν καν έλληνας. Το όνομα του Flavius Kladius Julianus σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ελληνικό. Δεν ήταν ελληνικής, αλλά βαρβαρικής καταγωγής. Για να είμαστε όμως δίκαιοι είχε λάβει σοβαρή ελληνική παιδεία και αγαπούσε υπερβολικά την Ελλάδα και τον ελληνικό πολιτισμό. Η ελληνική φιλοσοφία είχε επιδράσει αφάνταστα στη διαμόρφωση της κοσμοθεωρίας του και της πολιτικής του θεωρίας. Είχε ίσως αγαθές προθέσεις για να αλλάξει την κοινωνία, όμως, όπως θα δούμε στη συνέχεια, ο συναισθηματισμός, η εμπάθεια και οι αψυχολόγητες και σπασμωδικές ενέργειές του γκρέμιζαν ό,τι καλό δημιουργούσε. Απόδειξη αυτών είναι η παραδοχή από τον ίδιο της αποτυχημένης πολιτικής του στην Αντιόχεια, λίγο πριν τον άωρο θάνατό του στις 5 Μαρτίου του 363. Ομολόγησε «ανεπιφύλακτα την ήττα του ως πολιτικός και αναγνώρισε ότι φέρθηκε ως μαθητευόμενος μάγος»! (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Ζ', σελ. 65, έκδ. Εκδοτικής Αθηνών).

Τα προβλήματα που αντιμετώπισε κατά την παιδική και εφηβική του ηλικία φαίνεται ότι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη μετέπειτα ζωή του. Ο φόβος του θανάτου και οι διώξεις από την οικογένεια των Φλαβίων σημάδεψαν αρνητικά το χαρακτήρα του. Ιδιαίτερα ο εγκλεισμός του σε φρούριο της Καππαδοκίας το 342 για έξι ολόκληρα χρόνια από τον Κωστάντιο, γέμισαν την ψυχή του με σοβαρά ψυχολογικά τραύματα. Ο Γρηγόριος ο Ναζιάνζηνος, η μεγάλη αυτή ευγενική και πνευματική προσωπικότητα, διασώζει τα εξής χαρακτηριστικά στοιχεία για το παράστημα και το χαρακτήρα του Ιουλιανού:

«Καθόλου δε νομίζω ότι είχε στοιχεία σωστού άνδρα. Είχε πλαδαρό αυχένα και ώμους που τρεμούλιαζαν και ανεβοκατέβαιναν. Μάτια που ανοιγόκλειναν συνεχώς και έπαιζαν βίαια, έχοντας βλέμμα μανιακού. Πόδια ασταθή και συνεχώς μετακινούμενα. Όψη που απόπνεε αλαζονεία και περιφρόνηση. Σχήμα προσώπου αστείο. Διακατέχονταν από συνεχή χασκόγελα και σπαστικούς συνεχείς μορφασμούς χωρίς λόγο. Όταν ομιλούσε διέκοπτε απότομα και ξεφυσούσε. Έκανε ερωτήσεις άτακτες και βλακώδεις και αποκρίνονταν κατά τον ίδιο τρόπο. Έμπαινε στις συζητήσεις απότομα και καμιά ευταξία δεν τον συγκρατούσε». ( Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, ΦΟΙΝΙΞ, τόμ. Β' σελ. 86). Ο ιστορικός Σωζόμενος σχολιάζοντας την δυσμορφία του σώματός του και την βιαιότητα του χαρακτήρα του, αναφέρει ότι έμοιαζε με ταύρο! (Σωζομ. 5,19). Οι καλλιεργημένοι πολίτες της Αντιόχειας σε αντίδραση για τις ηλίθιες απαιτήσεις του για να συμμετάσχουν στις παγανιστικές τελετές και τις σπασμωδικές απειλές του προς αυτούς τον περιγελούσαν τόσο για την ηλίθια φυσιογνωμία του και συγκεκριμένα για τον αλλόκοτο πώγωνά του, όσο και για τις βλακώδεις επιλογές του! Τότε αυτός αντί να αφουγκραστεί τη γνώμη του λαού και να ανασκευάσει αυτά που του καταμαρτυρούσαν, έγραψε ένα αυτοσαρκαστικό έργο με τίτλο «Μισοπώγων», που περιγελούσε τον εαυτό του! (Σωζόμενου, Εκκλ. Ιστορία 5,19).

Ο «εστεμμένος φιλόσοφος» είχε ασταθέστατο χαρακτήρα. Γεννήθηκε ειδωλολάτρης, βαπτίσθηκε χριστιανός, ξανάγινε ειδωλολάτρης, και στο τέλος της ζωής του αναφώνησε απελπισμένα «νενίκηκάς με Ναζωραίε!», δηλαδή ξανάγινε άκων χριστιανός! Το 352 μυήθηκε από τον Μάξιμο τον Εφέσιο, ως λάτρης του ηλιακού δίσκου, όμως παράλληλα συνέχισε να εκτελεί και τα θρησκευτικά του καθήκοντα ως χριστιανός ως το 361! (Μεγάλη Ελλην. Εγκυκλ. ΦΟΙΝΙΞ Τόμ. ΙΓ' σελ. 107). Το φαινόμενο αυτό μαρτυρεί άνθρωπο ψυχικά ασταθή, ρηχό στις απόψεις του, στις οποίες ο ίδιος δεν πίστευε. Λάτρευε τους ολύμπιους ψευτοθεούς και διακήρυττε πως η αναβίωση της εθνικής θρησκείας των Ελλήνων θα επανέφερε την αίγλη του ένδοξου παρελθόντος, όμως ο ίδιος ήταν φανατικός παρσιστής, λάτρης του ηλιακού δίσκου, παρόλο ότι η επιστήμη της εποχής εκείνης είχε αποφανθεί ότι ο ήλιος δεν είναι θεός, αλλά υλικό ουράνιο σώμα! Αυτοχρίστηκε «Μέγας Αρχιερεύς» της αρχαιοελληνικής θρησκείας, όμως στο παλάτι είχε κτίσει ναό του περσικού θεού Μίθρα, δηλαδή του ηλιακού δίσκου, τον οποίον λάτρευε με πάθος (Ιστορ. Έλλην. Έθνους τόμ. Ζ, σέλ. 61, έκδ. Εκδοτικής Αθηνών). Γενικά δεν ήξερε τι πίστευε και ο ίδιος.

Ο Ιουλιανός διακατέχονταν από φοβερά ψυχολογικά συμπλέγματα. Στον ταραγμένο ψυχικό του κόσμο υπήρχε ένα μόνιμο μίσος για όλους τους αντιπάλους του και είχε ισχυρότατες παρορμήσεις εκδίκησης. Ώρες ολόκληρες κάθε μέρα παρακαλούσε τους ανύπαρκτους ψευτοθεούς του να τιμωρήσουν με θάνατο τον εξάδελφό του αυτοκράτορα Κωστάντιο, τον οποίον μισούσε θανάσιμα. Βέβαια μόλις τον αναγόρευσε καίσαρα το 355 ξέχασε αμέσως το μίσος και . . . άρχισε να τον επαινεί. Έγραψε μάλιστα και έργο «Εγκώμιον εις τον αυτοκράτορα Κωστάντιον», το φονιά όλων των στενών του συγγενών! Αμέσως μετά την αναρρίχησή του στον αυτοκρατορικό θρόνο έστησε φοβερά δικαστήρια για να τιμωρήσει τους αντιπάλους του, με πρώτο το περιβόητο δικαστήριο της Χαλκηδόνας. Οι ποινές που επέβαλε ήταν φοβερές, τους πιο πολλούς καταδίκασε στον δια της πυράς θάνατον! Ένα ανεξήγητο μίσος κατά του Χριστού και των χριστιανών ήταν μόνιμα φωλιασμένο μέσα στην ψυχή του (Ιουλιανού, Επιστολή 111). Διακατέχονταν από μια δαιμονική πραγματικά κατάσταση. Θεωρούσε το χριστιανικό βάπτισμα, που είχε λάβει μικρός ως μίασμα και εφιάλτη και γι' αυτό το απέκρυπτε επιμελώς. (Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλ. Τόμ. 6, στ. 952). Με σειρά διαταγμάτων απαγόρευσε στους χριστιανούς (μόνο σ' αυτούς) να κατέχουν δημόσιες θέσεις, να διδάσκουν και να διδάσκονται. Ήθελε να τους καταδικάσει στην αμάθεια (Ιουλιανού, Επιστολή 61). Η αποτυχία του να νεκραναστήσει και να επιβάλει την ειδωλολατρία τον εξαγρίωσε. Τη μανία του αυτή ξέσπασε κατά των χριστιανών, επιβάλλοντας σκληρά βασανιστήρια, απαράμιλλα των προκατόχων του Ρωμαίων αυτοκρατόρων. Τα συναξάρια της Εκκλησίας μας περιέχουν πλήθος μαρτύρων της σύντομης (ευτυχώς) βασιλείας του ψυχοπαθή Ιουλιανού. Το έργο του «Κατά Γαλιλαίων» είναι αψευδής μάρτυρας του φοβερού του μένους κατά του Χριστιανισμού. Με σκοταδιστικό φανατισμό προσπαθεί να «αποδείξει». . . το κακό που έφερε στην ανθρωπότητα ο Χριστός! Η ιστορία όμως τον διέψευσε οικτρά, ο Ιησούς Χριστός ουδέποτε κατηγορήθηκε ότι έβλαψε την ανθρωπότητα, κανένας δεν βρήκε κάτι μεμπτό στο πρόσωπο του Χριστού, ούτε αυτοί καν οι μεγάλοι αντίπαλοί του, μόνο αυτός αποτελεί θλιβερή εξαίρεση!

Διακατέχονταν επίσης από φοβερές τάσεις εκδικητικής μανίας. Σε περιοδεία του στην Καισαρεία της Καπαδοκίας διαπίστωσε πως οι κάτοικοί της δεν αποδέχονταν την επιβολή της ειδωλολατρίας και επειδή είδε τον ναό των ειδώλων ερειπωμένο τότε
αυτός την διέγραψε από τον κατάλογο των πόλεων του κράτους! Στους κατοίκους της Νισσίβεως, που υπέφεραν από πείνα αρνήθηκε κάθε βοήθεια επειδή ήταν αμετάπειστοι χριστιανοί! Το ίδιο έκαμε και στους κατοίκους της Εδέσσης (Μεσσοποταμίας). Στην Αντιόχεια βεβήλωσε τον χριστιανικό καθεδρικό ναό της πόλεως, επειδή κάηκε από λάθος εθνικού ιερέα ο ναός του Απόλλωνα! (Θρησκ. και Ηθική Εγκυκλ. Τόμ. 6, στ. 954). Αυτό ήταν το . . . μεγαλείο του «εστεμμένου φιλοσόφου»!

Τα αδιάσειστα ιστορικά στοιχεία αποδεικνύουν πως του «εστεμμένου φιλοσόφου» Ιουλιανού έπασχε σοβαρά ο ψυχικός του κόσμος. Όταν προσεύχονταν είχε παραισθήσεις, έβλεπε υποτίθεται τους ψευτοθεούς και συνομιλούσε μαζί τους! Κατά την τελετή μύησής του στη λατρεία του ηλιακού δίσκου σε ένα σπήλαιο από τον νεοπλατωνικό μάγο Μάξιμο, το 352, «έβλεπε» φωτοχυσίες, «άκουγε» κρότους κεραυνών, επικαλέστηκε μάλιστα και πνεύματα νεκρών με τα οποία συνομιλούσε! (Θρησκ. και Ηθική Εγκυκλ. Τόμ. 6, στ. 952). Την προηγούμενη νύχτα του θανάτου του είδε μέσα στη σκηνή του να παρελαύνει η . . . θεά Τύχη με το κέρας της Αμάλθειας! (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμ. Ζ', σελ. 66, έκδ. Εκδοτικής Αθηνών). Επίσης αφού έδιωξε από την αυλή του όλους τους σοφούς αυτοκρατορικούς συμβούλους (νόμιζε ότι μπορεί να τους αντικαταστήσει το δικό του το μυαλό), συγκέντρωσε ένα μεγάλο πλήθος οιωνοσκόπων, μάντεων, μάγων, θαυματοποιών και αποκρυφιστών και άλλων τσαρλατάνων, κυρίως Ετρούσκων, οι οποίοι έγιναν πλέον οι μυστικοσύμβουλοί του. Άρεσε ιδιαίτερα σ' αυτόν να συχνάζει στους βωμούς των ψευτοθεών του να ανάβει ο ίδιος τη φωτιά, να σφάζει τα θύματα, και να τελεί οιωνοσκοπία, παρόλα τα ειρωνικά σχόλια του λαού. Είχε καταντήσει πραγματικός περίγελος. Μέγα πλήθος ζώων οδηγήθηκε στις θυσίες των ψευτοθεών επί της βασιλείας του, η εξόντωση των ζώων είχε γίνει παροιμιώδης! Τελούσε θεουργίες, μυστικές τελετές και ασκούσε ενθουσιωδώς την τέχνη της μαγείας (Θρησκ. και Ηθική Εγκυκλ. Τόμ. 6, στ. 954). Διακατέχονταν από ισχυρή ροπή προς τον αποκρυφισμό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να εξαρτά τα πάντα από την ειμαρμένη. Η ανθρώπινη προσπάθεια γι'; αυτόν είχε δευτερεύουσα σημασία. Έτσι απέτυχε οικτρά σε όλες τις δραστηριότητες του.

Η θρησκευτικότητά του δεν είχε καμία σχέση με αυτή των άλλων αρχαίων φιλοσόφων (Σωκράτη, Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Σενέκα, Μάρκου Αυρηλίου, κτλ). Ήταν θρησκομανής και σε απόλυτο βαθμό θρησκόληπτος. Έτρεμε την εκδίκηση των θεών και γι' αυτό θυσίαζε συνεχώς σ' αυτούς να τους εξευμενίσει. Ακόμα και τον Γιαχβέ των Εβραίων προσπάθησε να προσεταιρισθεί, επιχειρώντας να ξαναχτίσει το ναό της Ιερουσαλήμ! Πίστευε πως τα χριστιανικά σύμβολα φέρνουν . . . γρουσουζιά, γι' αυτό τα αφαίρεσε όχι μόνο από το στρατό αλλά και από κάθε δημόσιο χώρο. Την πυρκαγιά του εθνικού ναού της Αντιόχειας απέδωσε σε γρουσουζιά που έφεραν τα λείψανα του χριστιανού Μάρτυρα Βαβύλα, που είχαν τοποθετηθεί σε παρακείμενο χριστιανικό ναό, γι' αυτό έδωσε εντολή να απομακρυνθούν και να καταστραφούν. Την δε καταστροφή του ναού την απέδωσε σε τιμωρία του . . . Απόλλωνα κατά των «ασεβών» Αντιοχαίων! (Ιστορία Ελλην. Έθνους, τόμ. Ζ, σέλ. 65).

Ως γνήσιος παρσιστής πίστευε στην ιδέα της μετενσάρκωσης. Θεωρούσε τον εαυτό του ως ενσάρκωση άλλοτε του Αχιλλέα, άλλοτε του Πλάτωνα, άλλοτε του Μάρκου Αυρήλιου και άλλοτε του Μ. Αλεξάνδρου. (Ιστ. Ελλ. Έθνους, τόμ. Ζ', σελ. 65, έκδ. Εκδοτικής Αθηνών).
Ο ίδιος δεν είχε καταλήξει τίνος μετενσάρκωση ήταν! Πάντως έτρεχε στους τάφους των προαναφερομένων για να προσφέρει σπονδές στον . . . προηγούμενο εαυτό του! Η τελευταία και μοιραία γι' αυτόν εκστρατεία κατά των Περσών επιχειρήθηκε επειδή πίστεψε πως είναι ο ίδιος ο Μ. Αλέξανδρος και μπορούσε να επαναλάβει τα κατορθώματα, που . . . είχε πετύχει κατά των Περσών στην προηγούμενη ζωή, πεντακόσια χρόνια πριν! Μόνο που δεν συμπεριφέρθηκε σαν τον Αλέξανδρο, ο οποίος μεταχειρίζονταν πολιτισμένα τους κατακτημένους, αλλά αυτός έκαιγε και χωρίς έλεος μετέβαλλε τις πόλεις, που κυρίευε, σε στάχτες και ερείπια! Τρανταχτό παράδειγμα η ολοκληρωτική καταστροφή της Βησουχίδας. (Ιστορία Ελλην. Έθνους, τόμ. Ζ' σελ. 65 έκδ. Εκδοτ. Αθηνών).

Ο Ιουλιανός στερούνταν στοιχειώδους ρεαλισμού. Δεν μπορούσε να δει την πραγματικότητα όπως ήταν, αλλά την έβλεπε όπως την φαντάζονταν ο ίδιος. Δηλαδή δεν είχε πραγματική γνώση του περιβάλλοντός του. Όπως μας διδάσκει η πολιτική επιστήμη, ο καλός πολιτικός ηγέτης είναι πάνω απ'; όλα ρεαλιστής για να μπορεί να αντιμετωπίζει τα προβλήματα των υπηκόων του με αποτελεσματικότητα. Ο Ιουλιανός ήταν ένας αιθεροβάμων ρομαντικός, ο οποίος ζούσε, ξεκομμένος από την πραγματικότητα, στον δικό του κόσμο, που είχε δημιουργήσει η άρρωστη φαντασία του. Δεν μπόρεσε να δει την ισχυρή ροή της ιστορίας. Η ειδωλολατρία είχε πλέον σβήσει οριστικά και το λαμπρό παρελθόν ζούσε πλέον μέσα σε άλλο σώμα, στη Χριστιανική Ορθοδοξία. Αυτός δεν ήταν σε θέση να καταλάβει αυτό το γεγονός, σε αντίθεση με τους φίλους και συμμαθητές του Καπαδόκες Πατέρες, Μέγα Βασίλειο και Γρηγόριο το Ναζιανζηνό, οι οποίοι όχι μόνο προείδαν το μέλλον της ιστορίας, αλλά και συνέβαλλαν ουσιαστικά στην διάσωση του αρχαιοελληνικού πολιτισμού στα μύχια της χριστιανικής διδασκαλίας και πρακτικής.
Με το θάνατο του ανεδαφικού Ιουλιανού ξεψύχησε μαζί του και η ειδωλολατρική αρχαιότητα. Το εκθαμβωτικό και ανέσπερο φως του Χριστού είχε διαλύσει και την τελευταία εστία του προχριστιανικού σκοταδισμού και της χονδροειδείς ειδωλολατρικής πλάνης. Αυτή τη μεγάλη αλήθεια αναγκάστηκε να ομολογήσει και ο ίδιος ο θνήσκων «εστεμμένος φιλόσοφος» με την παροιμιώδη φράση του «νενίκηκάς με Ναζωραίε!». . .


Το δυστύχημα είναι όμως πως και οι σύγχρονοι «αρχαιολάτρες» κάνουν το ίδιο λάθος με το ίνδαλμά τους, τον ψευτορομαντικό Ιουλιανό. Επιχειρούν να κάνουν ένα άλμα δύο χιλιάδων ετών προς τα πίσω, προσπαθούν να κατορθώσουν το απόλυτα ακατόρθωτο. Αγνοούν τις απαράβατες αρχές της ιστορίας, πως το ιστορικό γίγνεσθαι εξελίσσεται, προχωρεί μπροστά και δεν επαναλαμβάνεται. Βεβαίως έχουν γίνει πλέον γνωστά τα πραγματικά κίνητρα των νεοειδωλολατρών. Ξέρουν και οι ίδιοι ότι όπως νεκρανάστησε ο γελοίος Ιουλιανός την νεκρή ειδωλολατρία και τον παγανισμό, έτσι θα αναστήσουν και αυτή την ειδωλολατρική αρχαιότητα! Ο πραγματικός σκοπός τους είναι να ικανοποιήσουν τα σχέδια των αφανών (και σ' αυτούς) αφεντικών τους, οι οποίοι θέλουν με κάθε τρόπο (και δια της επαναφοράς της ειδωλολατρίας και του παγανισμού) να κτυπήσουν το Χριστιανισμό και ιδιαίτερα την Ορθοδοξία μας, η οποία στέκεται σοβαρό εμπόδιο στα σκοτεινά τους σχέδια για την παγκόσμια οικονομική και πολιτική κυριαρχία. Όμως είναι απόλυτα σίγουρο πως η απόπειρά τους να επαναφέρουν το εφιαλτικό προχριστιανικό παρελθόν, θα έχει την ίδια τύχη της αποτυχίας του φαιδρού και ονειροπόλου Ιουλιανού.

Λάμπρου Κ. Σκόντζου - Θεολόγου Καθηγητού