Κύρ Εμμανουήλ Πανσέληνος... μύθος ή πραγματικότητα;

[crux]

Ο Μανουήλ Πανσέληνος, ο ζωγράφος του Πρωτάτου, κινείται ως τις μέρες μας μεταξύ μύθου και πραγματικότητας. Η εποχή που δραστηριοποιείται (14ος αιώνας), είναι μια εποχή αντινομίας, κατα την οποία, ενώ το κράτος φθίνει πολιτικά και οικονομικά, τα γράμματα και οι τέχνες φθάνουν στο ύψιστο σημείο της ακμής τους, αντλώντας συνάμα στοιχεία απο την αρχαιοελληνική παράδοση.
Το έργο του Πανσέληνου, όπως αυτό σώζεται στο Πρωτάτο, είναι αντιπροσωπεθτικό μιας ολόκληρης εποχής, της Παλαιολ'ογειας και μιας <Σχολής>, της Μακεδονικής, κέντρο της οποίας ήταν η Θεσσαλονίκη. Η πνευματική και καλλιτεχνική ζωή της πόλης φθάνει την περίοδο εκείνη, σε υψηλά επίπεδα, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύεται ο ηγετικός της ρόλος σ΄ολόκληρο το Βαλκανικό χώρο. Το έργο του Μανουήλ Πανσέληνου, διατηρεί μια σπάνια ποιότητα στην απόδοση του χρώματος, την οργανική σύνθεση του σώματος και την ψυχολογική απόδοση των μορφών, στοιχεία τα οποία προσδίδουν στη τεχνοτροπία, μια δραματικότητα συνυφασμένη με ρεαλιστικούς τόνους. Το γαλήνιο μεγαλείο που εκπέμπει ως σύνολο, δένει αρμονικά με τις μεγάλες αναλογίες του αριτεκτονήματος, ενω οι πολυπρόσωπες συνθέσεις με τις ρωμαλέες φυσιογνωμίες των προσώπων, δονούνται απο ενα ανθρώπινο πάθος, το οποίο προσκαλεί το θεατή να συμμεριστεί τα αισθήματα που εκπέμπουν.