Οι σταυροφορίες και οι εκκλησιαστικές συνέπειες
Συντονιστής: Συντονιστές
-
plagiaskepsi
- Κορυφαίος Αποστολέας
- Δημοσιεύσεις: 1648
- Εγγραφή: Πέμ Μάιος 03, 2007 5:00 am
-
Dimokratis
- Συστηματικός Αποστολέας
- Δημοσιεύσεις: 150
- Εγγραφή: Κυρ Μάιος 06, 2007 5:00 am
Αγαπητέ Κωνσταντίνε μιας και έκανες λόγο για την πέμπτη σταυροφορία δεν θα κλείσω τις δημοσιεύσεις μου με τις συνέπειες τών σταυροφοριών όπως είχα σκοπό αλλά θα γράψω για την σημαντικότερη τών σταυροφοριών,την τέταρτη.
Σ'αυτήν την σταυροφορία έγινε η κατάληψη της Κπόλεως από τους λατίνους.
Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ
Η ιδέα μιας νέας σταυροφορίας,μετά την αποτυχία της τρίτης,ουδέποτε εγκαταλείφθηκε από στη Δύση.Ήδη το 1199 ορισμένοι Γάλλοι ευγενείς αποφάσισαν να οργανώσουν μία νέα σταυροφορία προς την Ανατολή,τα δε σχέδια τους εγκρίθηκαν από τον πάπα Ιννοκέντιο Γ`(1198-1216).
Οι σταυροφόροι συμφώνησαν το θέμα της μεταφοράς τους στην Αίγυπτο με τον Δόγη της Βενετίας Ερρίκο Δάνδολο και συγκεντρώθηκαν στην Βενετία.Ωστόσο,δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στα έξοδα της μεταφοράς και δέχθηκαν την πρόταση του δόγη να τον βοηθήσουν στην κατάληψη της πόλεως Ζάρας για λογαριασμό τής Βενετίας.Οι σταυροφόροι δέχθηκαν την πρόταση και τέθησαν πλέον στην υπηρεσία των εμπορικών και κατακτητικών σχέδιων της Βενετίας.
Η Ζάρα καταλήφθηκε τον Νοέμβριο του 1202,οι δε σταυροφόροι λεηλάτησαν την πόλη.Ενώ όμως διαχείμαζαν στη Ζάρα τους δόθηκε η ευκαιρία να αναμιχθούν και στις εσωτερικές υποθέσεις του Βυζαντίου.Ο Αλέξιος,γιος του εκθρονισμένου και τυφλωθέντος αυτοκράτορα Ισαακίου Β` Άγγελου απέδρασε και κατέφυγε στη Δύση,οπού ζήτησε τη βοήθεια του Ιννοκέντιου Γ` και του Φιλλίπου για την ανακατάληψη του θρόνου.Ο Φίλλιπος τον παρέπεμψε στους σταυροφόρους και στους Ενετούς,ο δε Αλέξιος υποσχέθηκε στους σταυροφόρους την καταβολή του χρέους προς την Βενετία,τη συμμετοχή στη σταυροφορία και την υποταγή της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον πάπα.
Ο ηγέτης της σταυροφορίας Βονιφάτιος ο Μομφερρατικός υποστήριξε την ιδέα αυτή,η οποία του έδινε την ευκαιρία να αναμιχθεί και στα εσωτερικά του Βυζαντίου,ενώ ο Δόγης Ερρίκος Δανδόλος ενθουσιάστηκε..
Τον Μάιο του 1203 υπογράφτηκε συνθήκη στην Κέρκυρα και στις 24 Ιουνίου ο στόλος των σταυροφόρων έπλευσε προς την Κπόλη.Μετά την κατάληψη του Γαλατά τα πλοία των σταυροφόρων εισέδυσαν στον λιμένα της Κπόλεως,ενώ άρχισε η επίθεση και από την ξηρά.Παρά την γενναία άμυνα της μικρής φρουράς,η πόλη περιήλθε τελικώς στον έλεγχο των σταυροφόρων (17 Ιουλίου 1203).
Ο Αλέξιος Γ` δραπέτευσε,ο δε Ισαάκιος Β` και ο Αλέξιος Δ` ανακυρήχθηκαν βασιλείς του Βυζαντίου.Ο Αλέξιος Δ` δεν μπορούσε βεβαίως να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις,τις οποίες είχε αναλάβει με την συνθήκη της Κέρκυρας,αλλά και οι σταυροφόροι υπό την πίεση των Βενετών δεν προέβαιναν σε υποχωρήσεις.
Ο λαός της Κπόλεως αγανάχτησε και στράφηκε εναντίον του αυτοκράτορα,περί το τέλος δε του Ιανουαρίου του 1204 εξερράγη επανάσταση,κατά την οποία ο μεν Αλέξιος Δ` φονεύθηκε,ο δε πατέρας του φυλακίσθηκε.Ο θρόνος περιήλθε στον Αλέξιο Ε` Δούκα Μούρτζουφλο,το δε αντιλατινικό πνεύμα επικράτησε στην Κπολη.
Οι σταυροφόροι αποφάσισαν την κατάληψη της Κπόλεως και τον διαμελισμό τής αυτοκρατορίας.Παρά τα τείχη της Κπόλεως υπογράφτηκε συνθήκη,με την οποία οριζόταν σαφώς ο διαμελισμός της αυτοκρατορίας και η ίδρυση λατινικού κράτους Κπόλεως (partitio Romaniae).Η πόλη καταλήφθηκε στις 13 Απριλίου 1204 και γνώρισε φρικώδεις στιγμές λεηλασίας και βιαιοτήτων.Επί τρεις ημέρες εγκαταλήφθηκε στην βάρβαρη διάθεση των κατακτητών ,οι οποίοι όχι μόνο λεηλάτησαν και σύλησαν τα πάντα,αλλά και εξετράπησαν σε κάθε είδους βιαιότητες ή και βαρβαρότητες εναντίον του τοπικού πληθυσμού.
Η διανομή της αυτοκρατορίας έγινε συμφώνως προς τους όρους τής συνθήκης.Αυτοκράτορας εκλέχθηκε ο κόμης Βαλδουίνος της Φλάνδρας και η στέψη του έγινε στις 16 Μαίου στην Αγία Σοφία,ενώ ως πατριάρχης διορίστηκε ο Βενετός Θωμάς Μοροζίνι.Ο αυτοκράτορας έλαβε τη Θράκη τη ΒΔ Μικρά Ασία και ορισμένες νήσους του Αιγαίου.Ο Βονιφάτιος Μομφερρατικός κατέλαβε τη Θεσσαλονίκη και ίδρυσε ιδιαίτερο βασίλειο το οποίο περιλάμβανε τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία.
Η Βενετία έλαβε τη μερίδα του λέοντος,ήτοι τα 3/8 της Κπόλεως,την Ήπειρο,την Ακαρνανία,την Αιτωλία και την Πελοπόννησο,αλλά διατήρησε από τις περιοχές αυτές μόνο τις σπουδαίες εμπορικές πόλεις και τα νησιά.Στην κεντρική και στην νότια Ελλάδα ιδρύθηκαν πολλές ηγεμονίες,ο δε βασιλιάς της Θεσσαλονίκης Βονιφάτιος Μομφερρατικός παραχώρησε την μεν Αττική και Βοιωτία στον Όθωνα ντα λα Ρος,τη δε Πελοπόννησο στους Γουλιέλμο Σαμπλίττη και Γοδεφρείδο Βιλλεαρδουίνο οι οποίοι ίδρυσαν τη φραγκική ηγεμονία της Αχαίας ή του Μορέως.
Οι Βυζαντινοί οργανώθηκαν σε τρία ανεξάρτητα κράτη,ήτοι της Νίκαιας,της Τραπεζούντας και του δεσποτάτου της Ηπείρου.
Η επιβολή της Φραγκοκρατίας στα εδάφη της αυτοκρατορίας κατά τον ΙΓ` αιώνα κατέστη νέο ερέθισμα γενικότερων συγκρούσεων των τοπικών πληθυσμών προς τους κατακτητές της Δύσεως,οι οποίοι επιδίωκαν με την εγκαθίδρυση λατινικής ιεραρχίας σε όλες τις φραγκικές ηγεμονίες να υποτάξουν του ορθοδόξους πληθυσμούς στην αυθεντία του παπικού θρόνου.
Σ'αυτήν την σταυροφορία έγινε η κατάληψη της Κπόλεως από τους λατίνους.
Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ
Η ιδέα μιας νέας σταυροφορίας,μετά την αποτυχία της τρίτης,ουδέποτε εγκαταλείφθηκε από στη Δύση.Ήδη το 1199 ορισμένοι Γάλλοι ευγενείς αποφάσισαν να οργανώσουν μία νέα σταυροφορία προς την Ανατολή,τα δε σχέδια τους εγκρίθηκαν από τον πάπα Ιννοκέντιο Γ`(1198-1216).
Οι σταυροφόροι συμφώνησαν το θέμα της μεταφοράς τους στην Αίγυπτο με τον Δόγη της Βενετίας Ερρίκο Δάνδολο και συγκεντρώθηκαν στην Βενετία.Ωστόσο,δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στα έξοδα της μεταφοράς και δέχθηκαν την πρόταση του δόγη να τον βοηθήσουν στην κατάληψη της πόλεως Ζάρας για λογαριασμό τής Βενετίας.Οι σταυροφόροι δέχθηκαν την πρόταση και τέθησαν πλέον στην υπηρεσία των εμπορικών και κατακτητικών σχέδιων της Βενετίας.
Η Ζάρα καταλήφθηκε τον Νοέμβριο του 1202,οι δε σταυροφόροι λεηλάτησαν την πόλη.Ενώ όμως διαχείμαζαν στη Ζάρα τους δόθηκε η ευκαιρία να αναμιχθούν και στις εσωτερικές υποθέσεις του Βυζαντίου.Ο Αλέξιος,γιος του εκθρονισμένου και τυφλωθέντος αυτοκράτορα Ισαακίου Β` Άγγελου απέδρασε και κατέφυγε στη Δύση,οπού ζήτησε τη βοήθεια του Ιννοκέντιου Γ` και του Φιλλίπου για την ανακατάληψη του θρόνου.Ο Φίλλιπος τον παρέπεμψε στους σταυροφόρους και στους Ενετούς,ο δε Αλέξιος υποσχέθηκε στους σταυροφόρους την καταβολή του χρέους προς την Βενετία,τη συμμετοχή στη σταυροφορία και την υποταγή της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον πάπα.
Ο ηγέτης της σταυροφορίας Βονιφάτιος ο Μομφερρατικός υποστήριξε την ιδέα αυτή,η οποία του έδινε την ευκαιρία να αναμιχθεί και στα εσωτερικά του Βυζαντίου,ενώ ο Δόγης Ερρίκος Δανδόλος ενθουσιάστηκε..
Τον Μάιο του 1203 υπογράφτηκε συνθήκη στην Κέρκυρα και στις 24 Ιουνίου ο στόλος των σταυροφόρων έπλευσε προς την Κπόλη.Μετά την κατάληψη του Γαλατά τα πλοία των σταυροφόρων εισέδυσαν στον λιμένα της Κπόλεως,ενώ άρχισε η επίθεση και από την ξηρά.Παρά την γενναία άμυνα της μικρής φρουράς,η πόλη περιήλθε τελικώς στον έλεγχο των σταυροφόρων (17 Ιουλίου 1203).
Ο Αλέξιος Γ` δραπέτευσε,ο δε Ισαάκιος Β` και ο Αλέξιος Δ` ανακυρήχθηκαν βασιλείς του Βυζαντίου.Ο Αλέξιος Δ` δεν μπορούσε βεβαίως να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις,τις οποίες είχε αναλάβει με την συνθήκη της Κέρκυρας,αλλά και οι σταυροφόροι υπό την πίεση των Βενετών δεν προέβαιναν σε υποχωρήσεις.
Ο λαός της Κπόλεως αγανάχτησε και στράφηκε εναντίον του αυτοκράτορα,περί το τέλος δε του Ιανουαρίου του 1204 εξερράγη επανάσταση,κατά την οποία ο μεν Αλέξιος Δ` φονεύθηκε,ο δε πατέρας του φυλακίσθηκε.Ο θρόνος περιήλθε στον Αλέξιο Ε` Δούκα Μούρτζουφλο,το δε αντιλατινικό πνεύμα επικράτησε στην Κπολη.
Οι σταυροφόροι αποφάσισαν την κατάληψη της Κπόλεως και τον διαμελισμό τής αυτοκρατορίας.Παρά τα τείχη της Κπόλεως υπογράφτηκε συνθήκη,με την οποία οριζόταν σαφώς ο διαμελισμός της αυτοκρατορίας και η ίδρυση λατινικού κράτους Κπόλεως (partitio Romaniae).Η πόλη καταλήφθηκε στις 13 Απριλίου 1204 και γνώρισε φρικώδεις στιγμές λεηλασίας και βιαιοτήτων.Επί τρεις ημέρες εγκαταλήφθηκε στην βάρβαρη διάθεση των κατακτητών ,οι οποίοι όχι μόνο λεηλάτησαν και σύλησαν τα πάντα,αλλά και εξετράπησαν σε κάθε είδους βιαιότητες ή και βαρβαρότητες εναντίον του τοπικού πληθυσμού.
Η διανομή της αυτοκρατορίας έγινε συμφώνως προς τους όρους τής συνθήκης.Αυτοκράτορας εκλέχθηκε ο κόμης Βαλδουίνος της Φλάνδρας και η στέψη του έγινε στις 16 Μαίου στην Αγία Σοφία,ενώ ως πατριάρχης διορίστηκε ο Βενετός Θωμάς Μοροζίνι.Ο αυτοκράτορας έλαβε τη Θράκη τη ΒΔ Μικρά Ασία και ορισμένες νήσους του Αιγαίου.Ο Βονιφάτιος Μομφερρατικός κατέλαβε τη Θεσσαλονίκη και ίδρυσε ιδιαίτερο βασίλειο το οποίο περιλάμβανε τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία.
Η Βενετία έλαβε τη μερίδα του λέοντος,ήτοι τα 3/8 της Κπόλεως,την Ήπειρο,την Ακαρνανία,την Αιτωλία και την Πελοπόννησο,αλλά διατήρησε από τις περιοχές αυτές μόνο τις σπουδαίες εμπορικές πόλεις και τα νησιά.Στην κεντρική και στην νότια Ελλάδα ιδρύθηκαν πολλές ηγεμονίες,ο δε βασιλιάς της Θεσσαλονίκης Βονιφάτιος Μομφερρατικός παραχώρησε την μεν Αττική και Βοιωτία στον Όθωνα ντα λα Ρος,τη δε Πελοπόννησο στους Γουλιέλμο Σαμπλίττη και Γοδεφρείδο Βιλλεαρδουίνο οι οποίοι ίδρυσαν τη φραγκική ηγεμονία της Αχαίας ή του Μορέως.
Οι Βυζαντινοί οργανώθηκαν σε τρία ανεξάρτητα κράτη,ήτοι της Νίκαιας,της Τραπεζούντας και του δεσποτάτου της Ηπείρου.
Η επιβολή της Φραγκοκρατίας στα εδάφη της αυτοκρατορίας κατά τον ΙΓ` αιώνα κατέστη νέο ερέθισμα γενικότερων συγκρούσεων των τοπικών πληθυσμών προς τους κατακτητές της Δύσεως,οι οποίοι επιδίωκαν με την εγκαθίδρυση λατινικής ιεραρχίας σε όλες τις φραγκικές ηγεμονίες να υποτάξουν του ορθοδόξους πληθυσμούς στην αυθεντία του παπικού θρόνου.
-
Dimokratis
- Συστηματικός Αποστολέας
- Δημοσιεύσεις: 150
- Εγγραφή: Κυρ Μάιος 06, 2007 5:00 am
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΩΝ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΩΝ
Οι σταυροφορίες αφού πέτυχαν την αποσύνθεση της βυζαντινής αυτοκρατορίας,όχι μόνο δεν μπόρεσαν να προσφέρουν κάτι θετικό στους χριστιανούς της Ανατολής,αλλά αντίθετα με τη διάσπαση τους συνετέλεσαν τα μέγιστα στην ανάπτυξη της δυνάμεως του Ισλαμισμού.
Το όραμα της ενώσεως των εκκλησιών υπό τον παπικό θρόνο όχι μόνο δεν πραγματοποιήθηκε,αλλά και οδήγησε σε μια βαθιά και αιτιολογημένη αποστροφή των Ορθοδόξων εναντίον των Λατίνων,λόγω των διώξεων,τις οποίες υπέστησαν ο ορθόδοξος κλήρος και οι πιστοί.Οι περισσότεροι ορθόδοξοι ιεράρχες αντικαταστάθηκαν από λατίνους,ο δε πατριάρχης Κπόλεως αναγκάσθηκε να εγκατασταθεί στη Νίκαια,οπού οργανώθηκε από τους βυζαντινούς η αυτοκρατορία της Νίκαιας.Βεβαίως,η Κπολη,ανακαταλήφθηκε από τους βυζαντινούς το 1261,αλλά η βυζαντινή αυτοκρατορία δεν επανήλθε πλέον στο προγενέστερο μεγαλείο της μέχρι την άλωση της Κπόλεως από τους Τούρκους(1453).
Η αποστροφή εναντίον των Λατίνων ήταν βαθύτατη και είχε ως συνέπεια όχι μόνο να αποτύχουν όλες οι αναληφθήσες κατά καιρούς ενωτικές προσπάθειες,αλλά,κατά τις παραμονές ήδη της πτώσεως της αυτοκρατορίας,οι ορθόδοξοι να προτιμούν την υποταγή τους στους Τούρκους από την ένωση τους με τον πάπα Ρώμης.
Οι συνέπειες των σταυροφοριών υπήρξαν πράγματι οδυνηρές για την Ορθόδοξη Εκκλησία και συνετέλεσαν στην διεύρυνση των διαστάσεων τόσο του σχίσματος (1054),όσο και του γενικότερου χάσματος μεταξύ Ανατολής και Δύσεως.
Η κατά την Α` σταυροφορία κατάληψη της Αντιόχειας και των Ιεροσολύμων από τους σταυροφόρους και η δημιουργία ανεξάρτητων λατινικών κρατών περί τα κέντρα αυτά δημιούργησαν δυσεπίλεπτα προβλήματα όχι μόνο για την αυτοκρατορία,αλλά και για την Ανατολική Εκκλησία,αφού η πολιτική των Λατίνων υπήρξε ιδιαίτερα εχθρική προς την ορθόδοξη ιεραρχία κυρίως των πατριαρχικών θρόνων Αντιοχείας και Ιεροσολύμων.Ο πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης Ε` ο Οξείτης (1089-1100) αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει την Αντιόχεια,να μεταβεί στην Κπολη και τελικά να παραιτηθεί από τον πατριαρχικό θρόνο.
Ο λατίνος ηγεμόνας της Αντιόχειας Βοημούνδος οραματιζόταν την υποταγή των ʽʼσχισματικώνʼʼ ορθοδόξων της Ανατολής στον παπικό θρόνο,γι`αυτό και οι λατίνοι εξέλεξαν ως πατριάρχη Αντιοχείας τον λατίνο Βερνάρδο (1100-1132),ο οποίος επέδειξε σχετική μετριοπάθεια έναντι των ορθοδόξων της Συρίας.Ο Βοημούνδος μετά την ήττα του από τον Αλέξιο Α` Κομνηνό (1108) δέχτηκε μαζί με τους ταπεινωτικούς όρους την κατάργηση του λατινικού πατριαρχείου Αντιοχείας,όσο και την εκλογή πατριάρχη από τους ορθοδόξους.Ωστόσο,ο ανηψιός του Ταγκρέδος αρνήθηκε να εφαρμόσει τους όρους της συνθήκης,γι`αυτό και οι πατριάρχες Αντιοχείας,προερχόμενοι συνήθως από τον κλήρο της βασιλεύουσας,αναγκάζοντο να διαμένουν στην Κπολη.
Η εγκαθιδρυθείσα στο πατριαρχείο Αντιοχείας λατινική ιεραρχία υφίστατο παράλληλα προς την ορθόδοξη ιεραρχία,αφού παρά τις διώξεις πολλοί ορθόδοξοι επίσκοποι και κληρικοί παρέμεναν στις εκκλησίες τους.Το χρησιμοποιούμενο για εκφοβισμό από τους λατίνους μέτρο οτυ αφορισμού δεν θορυβούσε τους ορθοδόξους,οι οποίοι παρέμεναν αμετακίνητοι στην πίστη τους και υποκρίνοντο υπακοή στους πανίσχυρους λατίνους ιεράρχες.
Ο διάδοχος του Βερνάρδου,ο Ραούλ (1132-1141),επιδίωξε μεγαλύτερη ανεξαρτησία έναντι του παπικού θρόνου και καθαιρέθηκε (1141),στη θέση του δε εξελέχθηκε ο Αμαλάριχος (Amaury),ο οποίος υπέστη πολλούς διωγμούς από τον ηγεμόνα Ρενάλδο.
Ο αυτοκράτορας Μανουήλ Α` Κομνηνός (1143-1180) κατέλαβε την Αντιόχεια και εισήλθε σε αυτήν κατά τρόπο θριαμβευτικό (1159),αφού προηγουμένως είχε πραγματοποιηθή η εγκατάσταση στην πόλη του πατριάρχη Αντιοχείας Αθανασίου Α`.
Οι λατίνοι όμως ηγεμόνες της Αντιόχειας προτιμούσαν λατίνο πατριάρχη,γι`αυτό και περί το τέλος του ΙΒ` αιώνα οι ορθόδοξοι πατριάρχες δεν μπορούσαν να εγκατασταθούν στην πόλη και διέμεναν πάλι στην Κπολη.
Η απόφαση του ηγεμόνα Βοημούνδου να αποκαταστήσει στον πατριαρχικό θρόνο τον ορθόδοξο Συμεών προκάλεσε την βίαιη αντίδραση του πάπα Ρώμης Ιννοκεντίου Γ`,ο οποίος τον απείλησε με αφορισμό σε περίπτωση μη απομακρύνσεως του ʽʼσχισματικούʼʼ,δηλαδή του ορθοδόξου πατριάρχη.
Ο Συμεών κατέφυγε στην Αρμενία και περί το 1214 στη Νίκαια.Οι καταλυτικές για τη βυζαντινή αυτοκρατορία συνέπειες της Δ` σταυροφορίας αύξησαν το ενδιαφέρον του παπικού θρόνου για τη δυναμική επιβολή του λατινικού κλήρου σε ολόκληρη την Ανατολή.
Παρεμφερής υπήρξε η στάση των σταυροφόρων και έναντι του ορθοδόδου κλήρου του πατριαρχίου Ιεροσολύμων.Ο πατριάρχης Συμεών παραγκωνίσθηκε και πατριάρχης εξελέγη ο λατίνος δούκας της Νορμανδίας Αρνούλφος,ο οποίος όμως δεν μπόρεσε να ανέλθει στον πατριαρχικό θρόνο,αφού τελικώς προτιμήθηκε ο παπικός απεσταλμένος Δαιμβέρτος (1099).
Οι βασιλείς του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ ήλθαν πολλές φορές σε σύγκρουση προς τους λατίνους πατριάρχες Ιεροσολύμων,οι οποίοι εγκαθίδρυσαν λατίνους ιεράρχες στις αξιολογότερες μητροπόλεις και επισκοπές του πατριαρχίου..Ελάχιστες επισκοπές αφέθηκαν στους ορθοδόξους ιεράρχες,ενώ προέκυψαν ευνόητες αντιθέσεις και ως προς την κατοχή των ιερών προσκυνημάτων.
Ο ι ορθόδοξοι πατριάρχες Ιεροσολύμων,μη δυνάμενοι να εγκατασταθούν στον οικείο θρόνο,διέμεναν συνήθως κατά τον ΙΒ` αιώνα στην Κπολη,ενώ πνευματικό κέντρο των ορθοδόξων της Παλαιστίνης κατέστη πλέον το μετόχιο της μονής του αγίου Σάβα στην ευρύτερη περιοχή των Ιεροσολύμων.
Η Κύπρος,η οποία είχε καταληφθεί κατά την Γ` σταυροφορία από τον βασιλιά της Αγγλίας Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο (1191),πωλήθηκε κατ`αρχάς μεν στο ιπποτικό τάγμα των Ναιτών και έπειτα στον Γουίδο Λουιζιάν,γεγονός το οποίο συνετέλεσε στην εγκαθίδρυση λατινικής ιεραρχίας μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους.
Η άλωση της Κπόλεως (1204) κατά την Δ` σταυροφορία και η διανομή των εδαφών της αυτοκρατορίας μεταξύ των ηγετών της διηύρυνε πράγματι τα πολιτικά ερείσματα του παπικού θρόνου στην Ανατολή,ο οποίος διεκδίκησε την άμεση υποταγή της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον πάπα Ρώμης.
Ο δόγης της Βενετίας Ερρίκος Δάνδολος ,ο οποίος έλαβε κατά την διανομή αυτή και τον ναό της Αγίας Σοφίας,προώθησε στον πατριαρχικό θρόνο τον ενετό Θωμά Μοροζίνι,ο οποίος κατέστη ο πρώτος λατίνος πατριάρχης Κπόλεως και ο πνευματικός ηγέτης της αδύναμης λατινικής αυτοκρατορίας.
.Ο λατίνος αυτοκράτορας Βελδουίνος ανακήρυξε τον εαυτό του υποτελή του πάπα Ρώμης Ιννοκεντίου Γ`,ο οποίος διακήρυξε τον ενθουσιασμό του για τα τρέφοντα τη δόξα του παπικού θρόνου συγκλονιστικά γεγονότα και κάλεσε όλους τους χριστιανούς να συμπαρασταθούν στην αποστολή του λατίνου αυτοκράτορα.
Ο Ι ννοκέντιος Γ` ,παρά το γεγονός οτί αποδοκίμασε τις βιαιοπραγίες των σταυροφόρων,ευφράνθηκε για τις απροσδόκητα ευνοικές προυποθέσεις επιβολής του παπικού κύρους στην ορθόδοξη Ανατολή,ενδιαφέρθηκε δε για την οργάνωση της λατινικής ιεραρχίας και διοργάνωσε τον αγώνα για την ταχύτερη μεταστροφή των ορθοδόξων.
Όσοι δε αναγνώριζαν τον λατίνο αυτοκράτορα και τη λατινική ιεραρχία αποδοκιμάζοντο ως σχισματικοί.
Η εκλογή του λατίνου πατριάρχη από τον ενετικό κλήρο της Αγίας Σοφίας χωρίς την ρητή αναγνώριση της παπικής αυθεντίας ήταν σε βάρος των παπικών οικονομικών συμφερόντων,αλλά η αδυναμία του λατίνου αυτοκράτορα να ανταποκριθεί στο μέγεθος της αποστολής μείωσε τη σημασία της παραλείψεως αυτής.
Για τη διοργάνωση του αγώνα της υποταγής της ορθοδόξου Ανατολής απεστάλησαν από τον παπικό θρόνο ως αντιπρόσωποι του πάπα (λεγάτοι) κατ`αρχάς ο Βενέδικτος και έπειτα ο Πελάγιος.
Πολλοί ορθόδοξοι ιεράρχες εγκατέλειψαν τις καταληφθείσες από τους λατίνους περιοχές και κατέφυγαν στα τρία μεγάλα ελληνικά κέντρα,ήτοι τα κράτη της Νίκαιας,της Τραπεζούντας και της Ηπείρου.Οι παραμείναντας στους οικείους θρόνους ορθόδοξοι ιεράρχες καταπιέζοντο για να υποταγούν στον παπικό θρόνο,ενώ στις κενές ή χηρεύουσες μητροπόλεις και επισκοπές χειροτονήθηκαν λατίνοι ιεράρχες.
Οι σταυροφορίες αφού πέτυχαν την αποσύνθεση της βυζαντινής αυτοκρατορίας,όχι μόνο δεν μπόρεσαν να προσφέρουν κάτι θετικό στους χριστιανούς της Ανατολής,αλλά αντίθετα με τη διάσπαση τους συνετέλεσαν τα μέγιστα στην ανάπτυξη της δυνάμεως του Ισλαμισμού.
Το όραμα της ενώσεως των εκκλησιών υπό τον παπικό θρόνο όχι μόνο δεν πραγματοποιήθηκε,αλλά και οδήγησε σε μια βαθιά και αιτιολογημένη αποστροφή των Ορθοδόξων εναντίον των Λατίνων,λόγω των διώξεων,τις οποίες υπέστησαν ο ορθόδοξος κλήρος και οι πιστοί.Οι περισσότεροι ορθόδοξοι ιεράρχες αντικαταστάθηκαν από λατίνους,ο δε πατριάρχης Κπόλεως αναγκάσθηκε να εγκατασταθεί στη Νίκαια,οπού οργανώθηκε από τους βυζαντινούς η αυτοκρατορία της Νίκαιας.Βεβαίως,η Κπολη,ανακαταλήφθηκε από τους βυζαντινούς το 1261,αλλά η βυζαντινή αυτοκρατορία δεν επανήλθε πλέον στο προγενέστερο μεγαλείο της μέχρι την άλωση της Κπόλεως από τους Τούρκους(1453).
Η αποστροφή εναντίον των Λατίνων ήταν βαθύτατη και είχε ως συνέπεια όχι μόνο να αποτύχουν όλες οι αναληφθήσες κατά καιρούς ενωτικές προσπάθειες,αλλά,κατά τις παραμονές ήδη της πτώσεως της αυτοκρατορίας,οι ορθόδοξοι να προτιμούν την υποταγή τους στους Τούρκους από την ένωση τους με τον πάπα Ρώμης.
Οι συνέπειες των σταυροφοριών υπήρξαν πράγματι οδυνηρές για την Ορθόδοξη Εκκλησία και συνετέλεσαν στην διεύρυνση των διαστάσεων τόσο του σχίσματος (1054),όσο και του γενικότερου χάσματος μεταξύ Ανατολής και Δύσεως.
Η κατά την Α` σταυροφορία κατάληψη της Αντιόχειας και των Ιεροσολύμων από τους σταυροφόρους και η δημιουργία ανεξάρτητων λατινικών κρατών περί τα κέντρα αυτά δημιούργησαν δυσεπίλεπτα προβλήματα όχι μόνο για την αυτοκρατορία,αλλά και για την Ανατολική Εκκλησία,αφού η πολιτική των Λατίνων υπήρξε ιδιαίτερα εχθρική προς την ορθόδοξη ιεραρχία κυρίως των πατριαρχικών θρόνων Αντιοχείας και Ιεροσολύμων.Ο πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης Ε` ο Οξείτης (1089-1100) αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει την Αντιόχεια,να μεταβεί στην Κπολη και τελικά να παραιτηθεί από τον πατριαρχικό θρόνο.
Ο λατίνος ηγεμόνας της Αντιόχειας Βοημούνδος οραματιζόταν την υποταγή των ʽʼσχισματικώνʼʼ ορθοδόξων της Ανατολής στον παπικό θρόνο,γι`αυτό και οι λατίνοι εξέλεξαν ως πατριάρχη Αντιοχείας τον λατίνο Βερνάρδο (1100-1132),ο οποίος επέδειξε σχετική μετριοπάθεια έναντι των ορθοδόξων της Συρίας.Ο Βοημούνδος μετά την ήττα του από τον Αλέξιο Α` Κομνηνό (1108) δέχτηκε μαζί με τους ταπεινωτικούς όρους την κατάργηση του λατινικού πατριαρχείου Αντιοχείας,όσο και την εκλογή πατριάρχη από τους ορθοδόξους.Ωστόσο,ο ανηψιός του Ταγκρέδος αρνήθηκε να εφαρμόσει τους όρους της συνθήκης,γι`αυτό και οι πατριάρχες Αντιοχείας,προερχόμενοι συνήθως από τον κλήρο της βασιλεύουσας,αναγκάζοντο να διαμένουν στην Κπολη.
Η εγκαθιδρυθείσα στο πατριαρχείο Αντιοχείας λατινική ιεραρχία υφίστατο παράλληλα προς την ορθόδοξη ιεραρχία,αφού παρά τις διώξεις πολλοί ορθόδοξοι επίσκοποι και κληρικοί παρέμεναν στις εκκλησίες τους.Το χρησιμοποιούμενο για εκφοβισμό από τους λατίνους μέτρο οτυ αφορισμού δεν θορυβούσε τους ορθοδόξους,οι οποίοι παρέμεναν αμετακίνητοι στην πίστη τους και υποκρίνοντο υπακοή στους πανίσχυρους λατίνους ιεράρχες.
Ο διάδοχος του Βερνάρδου,ο Ραούλ (1132-1141),επιδίωξε μεγαλύτερη ανεξαρτησία έναντι του παπικού θρόνου και καθαιρέθηκε (1141),στη θέση του δε εξελέχθηκε ο Αμαλάριχος (Amaury),ο οποίος υπέστη πολλούς διωγμούς από τον ηγεμόνα Ρενάλδο.
Ο αυτοκράτορας Μανουήλ Α` Κομνηνός (1143-1180) κατέλαβε την Αντιόχεια και εισήλθε σε αυτήν κατά τρόπο θριαμβευτικό (1159),αφού προηγουμένως είχε πραγματοποιηθή η εγκατάσταση στην πόλη του πατριάρχη Αντιοχείας Αθανασίου Α`.
Οι λατίνοι όμως ηγεμόνες της Αντιόχειας προτιμούσαν λατίνο πατριάρχη,γι`αυτό και περί το τέλος του ΙΒ` αιώνα οι ορθόδοξοι πατριάρχες δεν μπορούσαν να εγκατασταθούν στην πόλη και διέμεναν πάλι στην Κπολη.
Η απόφαση του ηγεμόνα Βοημούνδου να αποκαταστήσει στον πατριαρχικό θρόνο τον ορθόδοξο Συμεών προκάλεσε την βίαιη αντίδραση του πάπα Ρώμης Ιννοκεντίου Γ`,ο οποίος τον απείλησε με αφορισμό σε περίπτωση μη απομακρύνσεως του ʽʼσχισματικούʼʼ,δηλαδή του ορθοδόξου πατριάρχη.
Ο Συμεών κατέφυγε στην Αρμενία και περί το 1214 στη Νίκαια.Οι καταλυτικές για τη βυζαντινή αυτοκρατορία συνέπειες της Δ` σταυροφορίας αύξησαν το ενδιαφέρον του παπικού θρόνου για τη δυναμική επιβολή του λατινικού κλήρου σε ολόκληρη την Ανατολή.
Παρεμφερής υπήρξε η στάση των σταυροφόρων και έναντι του ορθοδόδου κλήρου του πατριαρχίου Ιεροσολύμων.Ο πατριάρχης Συμεών παραγκωνίσθηκε και πατριάρχης εξελέγη ο λατίνος δούκας της Νορμανδίας Αρνούλφος,ο οποίος όμως δεν μπόρεσε να ανέλθει στον πατριαρχικό θρόνο,αφού τελικώς προτιμήθηκε ο παπικός απεσταλμένος Δαιμβέρτος (1099).
Οι βασιλείς του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ ήλθαν πολλές φορές σε σύγκρουση προς τους λατίνους πατριάρχες Ιεροσολύμων,οι οποίοι εγκαθίδρυσαν λατίνους ιεράρχες στις αξιολογότερες μητροπόλεις και επισκοπές του πατριαρχίου..Ελάχιστες επισκοπές αφέθηκαν στους ορθοδόξους ιεράρχες,ενώ προέκυψαν ευνόητες αντιθέσεις και ως προς την κατοχή των ιερών προσκυνημάτων.
Ο ι ορθόδοξοι πατριάρχες Ιεροσολύμων,μη δυνάμενοι να εγκατασταθούν στον οικείο θρόνο,διέμεναν συνήθως κατά τον ΙΒ` αιώνα στην Κπολη,ενώ πνευματικό κέντρο των ορθοδόξων της Παλαιστίνης κατέστη πλέον το μετόχιο της μονής του αγίου Σάβα στην ευρύτερη περιοχή των Ιεροσολύμων.
Η Κύπρος,η οποία είχε καταληφθεί κατά την Γ` σταυροφορία από τον βασιλιά της Αγγλίας Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο (1191),πωλήθηκε κατ`αρχάς μεν στο ιπποτικό τάγμα των Ναιτών και έπειτα στον Γουίδο Λουιζιάν,γεγονός το οποίο συνετέλεσε στην εγκαθίδρυση λατινικής ιεραρχίας μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους.
Η άλωση της Κπόλεως (1204) κατά την Δ` σταυροφορία και η διανομή των εδαφών της αυτοκρατορίας μεταξύ των ηγετών της διηύρυνε πράγματι τα πολιτικά ερείσματα του παπικού θρόνου στην Ανατολή,ο οποίος διεκδίκησε την άμεση υποταγή της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον πάπα Ρώμης.
Ο δόγης της Βενετίας Ερρίκος Δάνδολος ,ο οποίος έλαβε κατά την διανομή αυτή και τον ναό της Αγίας Σοφίας,προώθησε στον πατριαρχικό θρόνο τον ενετό Θωμά Μοροζίνι,ο οποίος κατέστη ο πρώτος λατίνος πατριάρχης Κπόλεως και ο πνευματικός ηγέτης της αδύναμης λατινικής αυτοκρατορίας.
.Ο λατίνος αυτοκράτορας Βελδουίνος ανακήρυξε τον εαυτό του υποτελή του πάπα Ρώμης Ιννοκεντίου Γ`,ο οποίος διακήρυξε τον ενθουσιασμό του για τα τρέφοντα τη δόξα του παπικού θρόνου συγκλονιστικά γεγονότα και κάλεσε όλους τους χριστιανούς να συμπαρασταθούν στην αποστολή του λατίνου αυτοκράτορα.
Ο Ι ννοκέντιος Γ` ,παρά το γεγονός οτί αποδοκίμασε τις βιαιοπραγίες των σταυροφόρων,ευφράνθηκε για τις απροσδόκητα ευνοικές προυποθέσεις επιβολής του παπικού κύρους στην ορθόδοξη Ανατολή,ενδιαφέρθηκε δε για την οργάνωση της λατινικής ιεραρχίας και διοργάνωσε τον αγώνα για την ταχύτερη μεταστροφή των ορθοδόξων.
Όσοι δε αναγνώριζαν τον λατίνο αυτοκράτορα και τη λατινική ιεραρχία αποδοκιμάζοντο ως σχισματικοί.
Η εκλογή του λατίνου πατριάρχη από τον ενετικό κλήρο της Αγίας Σοφίας χωρίς την ρητή αναγνώριση της παπικής αυθεντίας ήταν σε βάρος των παπικών οικονομικών συμφερόντων,αλλά η αδυναμία του λατίνου αυτοκράτορα να ανταποκριθεί στο μέγεθος της αποστολής μείωσε τη σημασία της παραλείψεως αυτής.
Για τη διοργάνωση του αγώνα της υποταγής της ορθοδόξου Ανατολής απεστάλησαν από τον παπικό θρόνο ως αντιπρόσωποι του πάπα (λεγάτοι) κατ`αρχάς ο Βενέδικτος και έπειτα ο Πελάγιος.
Πολλοί ορθόδοξοι ιεράρχες εγκατέλειψαν τις καταληφθείσες από τους λατίνους περιοχές και κατέφυγαν στα τρία μεγάλα ελληνικά κέντρα,ήτοι τα κράτη της Νίκαιας,της Τραπεζούντας και της Ηπείρου.Οι παραμείναντας στους οικείους θρόνους ορθόδοξοι ιεράρχες καταπιέζοντο για να υποταγούν στον παπικό θρόνο,ενώ στις κενές ή χηρεύουσες μητροπόλεις και επισκοπές χειροτονήθηκαν λατίνοι ιεράρχες.
-
Dimokratis
- Συστηματικός Αποστολέας
- Δημοσιεύσεις: 150
- Εγγραφή: Κυρ Μάιος 06, 2007 5:00 am