Re: Οι Άγιοι Πατέρες & Διδάσκαλοι της Εκκλησίας μας - Πατρολ
Δημοσιεύτηκε: Παρ Νοέμ 05, 2010 1:03 pm
ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ (συνέχεια ἀπό τό προηγούμενο)
ΜΑΘΗΜΑ 3ο (συνέχεια) ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΥΡΑΘΕΝ ΣΟΦΙΑ
6. Γιά νά ἐκτιμήσουμε καλύτερα τά κείμενα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας καί νά ἑρμηνεύσουμε τήν ἰδιορυθμία τους, θά πρέπει νά λάβουμε ὑπ’ ὄψιν τά ἑξῆς:
(α) Τήν γλώσσα στήν ὁποία ἔγραφαν οἱ Πατέρες.
Οἱ περισσότεροι ἀπό αὐτούς καί μάλιστα οἱ ἐπιφανέστεροι ἔγραψαν στήν ἑλληνική. Ἄλλοι ὅμως ἀπό αὐτούς ἔγραψαν στήν λατινική, στήν συριακή, στήν αἰθιοπική κ.ἄ.
Ἡ γλώσσα διαφοροποιεῖ κάπως τόν ἐκκλησιαστικό συγγραφέα στήν μορφή, ἀλλά καί στήν διάθεση πού γράφει. Καί αὐτό συμβαίνει, γιατί κάθε γλώσσα προϋποθέτει διαφορετικό πνευματικό κλίμα, πού ἀσφαλῶς τό κλίμα αὐτό, λίγο ἤ πολύ, ἐπιδρᾶ καί στήν θεολογία. Καί ὡς παράδειγμα ἄς λάβουμε τήν διαφοροποίηση τῆς δυτικῆς θεολογίας ἀπό τήν ἀνατολική. Ὀφείλεται βέβαια ἡ διαφοροποίηση αὐτή καί σέ ἄλλους παράγοντες, ἀλλά ὀφείλεται καί στή διαφορετική γλώσσα ἐκφράσεως.
(β) Τήν ἰδιαίτερη παράδοση πού ἐκφράζει κάθε Πατέρας, καί ἡ ὁποία παράδοση σχετίζεται μέ τήν τοπική του Ἐκκλησία ἤ καί μέ τό πρόσωπο στό ὁποῖο μαθήτευσε αὐτός.
(γ) Ἀπό τήν Σχολή πού προῆλθε ἕνας Πατέρας καί τήν ἐκπαίδευση πού ἔλαβε.
Φυσικό εἶναι ὁ σπουδαστής κάθε Σχολῆς νά λαμβάνει τήν μορφή καί τήν τάση καί τήν μεθοδολογία τῆς Σχολῆς, στήν ὁποία προτίμησε νά σπουδάσει. Ἀκόμη καί στήν ἀρχαία Ἐκκλησία ὑπῆρχαν ποικίλες θεολογικές τάσεις, πού ἔπαιρναν συχνά τήν μορφή Σχολῆς.
(δ) Ἀπό τήν ἰδιοσυγκρασία καί τόν χαρακτήρα κάθε Πατρός.
Πραγματικά, ὁ ἰδιαίτερος χαρακτήρας καί ἡ ἐσωτερική διάθεση καί ἀκόμη περισσότερο ἡ κλίση κάθε συγγραφέα τόν διαφοροποιεῖ ἀπό τούς ἄλλους.
Ἄλλος, κατά τήν κλίση του καί τήν διάθεσή του, γίνεται ἑρμηνευτής τῶν Γραφῶν, ἄλλος γράφει ποιήματα, ἄλλος ἔχει τό χάρισμα τῆς ρητορείας καί ἐκφωνεῖ λόγους, ἄλλος ἀρέσκεται στήν ἀφήγηση καί γίνεται ἱστορικός, ἄλλος θεολογεῖ μέ τόν τρόπο τῶν φιλοσοφικῶν ἀκροβασιῶν κ.λπ.
(ε) Ἀπό τήν προβληματολογία, πού ὀφείλει νά ἀντιμετωπίσει ὁ ἐκκλησιαστικός συγγραφέας.
Ὅπως τό καταλαβαίνουμε, τά διάφορα προβλήματα πού ἀντιμετωπίζει στήν ποιμαντική του κάθε Πατέρας ἀπαιτοῦν καί διάφορο τρόπο καί μέθοδο καί γλώσσα, πού προσιδιάζει στό κάθε πρόβλημα.
(στ) Ἀπό τήν ἐποχή στήν ὁποία ἔζησε κάθε Πατέρας καί ἐκκλησιαστικός συγγραφέας.
Πραγματικά, ἡ διαφορετική ἐποχή διαφοροποιεῖ κάθε Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας γιά νά ἐκφράζεται διαφορετικά.
Οἱ συγγραφεῖς τοῦ Ε´ αἰ., γιά παράδειγμα, εἶχαν ἄλλη παιδεία καί ἀντιμετώπιζαν ἄλλα προβλήματα καί γι᾿ αὐτό ἔγραψαν μέ ἄλλη γλώσσα σέ σχέση μέ τούς συγγραφεῖς τοῦ Β´ αἰ.
Ἀλλά εἶναι καί τό ἄλλο: Ἕνας ἐκκλησιαστικός συγγραφεύς τοῦ Ε´ αἰ. ἔχει ἐνώπιόν του μιά μεγάλη θεολογική παράδοση, παράδοση πέντε αἰώνων! Ἐνῶ ὁ συγγραφέας τοῦ Β´ ἤ τοῦ Γ´ αἰῶνος ἔχει μιά κατά πολύ μικρότερη παράδοση ἐνώπιόν του.
(ζ) Ἀπό τόν φωτισμό καί τήν ἔμπνευση.
Σέ κάθε Πατέρα ἐνήργησε βεβαίως τό Ἅγιο Πνεῦμα μέ τόν φωτισμό Του, ἀλλά ἐνήργησε μέ διάφορο καί ξεχωριστό τρόπο, ἀνάλογα μέ τήν θεολογική ἀνάγκη τῆς ἐποχῆς καί ἀνάλογα πάλι μέ τήν πνευματική ποιότητα τοῦ κάθε Πατρός.
Καί (η) Ἀπό τό λειτούργημα τοῦ κάθε Πατρός στήν Ἐκκλησία.
Ὅλοι οἱ Πατέρες δέν εἶχαν τήν ἴδια ἰδιότητα, δέν εἶχαν τό ἴδιο λειτούργημα στήν Ἐκκλησία.
Ἄλλοι ἦταν Ἐπίσκοποι, ἄλλοι Πρεσβύτεροι (ὅπως ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός καί ὁ Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος), ἄλλοι ἦταν Διάκονοι (ὅπως ὁ Ἐφραίμ ὁ Σύρος), ἄλλοι Μοναχοί (ὅπως ὁ Μακάριος ὁ Αἰγύπτου) καί ἄλλοι ἦταν λαϊκοί (ὅπως ὁ Ἰουστῖνος καί ὁ Νικόλαος Καβάσιλας).
Ἀπό τά παραπάνω ἄς νοήσουμε τήν ἀπέραντη σέ βάθος καί πλάτος ποικιλία τῶν ἁγίων Πατέρων καί τῶν ἐκκλησιαστικῶν συγγραφέων.
Πρέπει ὅμως νά γνωρίζουμε καλῶς ὅτι ὅλοι οἱ Πατέρες φωτίστηκαν ἀπό τό ἴδιο Ἅγιο Πνεῦμα καί ὅλοι ὑπῆρξαν ὄργανα Θεοῦ γιά νά διακονήσουν στήν Ἐκκλησία Του τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.
από το Εβδομαδιαίο Περιοδικό Διαδικτύου του Μητροπολίτη Γόρτυνος & Μεγαλοπόλεως Ιερεμία Φούντα
Αριθμός φύλλου: 38 - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9 IOYΛIOY 2010
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 8&Itemid=7
ΜΑΘΗΜΑ 3ο (συνέχεια) ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΥΡΑΘΕΝ ΣΟΦΙΑ
6. Γιά νά ἐκτιμήσουμε καλύτερα τά κείμενα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας καί νά ἑρμηνεύσουμε τήν ἰδιορυθμία τους, θά πρέπει νά λάβουμε ὑπ’ ὄψιν τά ἑξῆς:
(α) Τήν γλώσσα στήν ὁποία ἔγραφαν οἱ Πατέρες.
Οἱ περισσότεροι ἀπό αὐτούς καί μάλιστα οἱ ἐπιφανέστεροι ἔγραψαν στήν ἑλληνική. Ἄλλοι ὅμως ἀπό αὐτούς ἔγραψαν στήν λατινική, στήν συριακή, στήν αἰθιοπική κ.ἄ.
Ἡ γλώσσα διαφοροποιεῖ κάπως τόν ἐκκλησιαστικό συγγραφέα στήν μορφή, ἀλλά καί στήν διάθεση πού γράφει. Καί αὐτό συμβαίνει, γιατί κάθε γλώσσα προϋποθέτει διαφορετικό πνευματικό κλίμα, πού ἀσφαλῶς τό κλίμα αὐτό, λίγο ἤ πολύ, ἐπιδρᾶ καί στήν θεολογία. Καί ὡς παράδειγμα ἄς λάβουμε τήν διαφοροποίηση τῆς δυτικῆς θεολογίας ἀπό τήν ἀνατολική. Ὀφείλεται βέβαια ἡ διαφοροποίηση αὐτή καί σέ ἄλλους παράγοντες, ἀλλά ὀφείλεται καί στή διαφορετική γλώσσα ἐκφράσεως.
(β) Τήν ἰδιαίτερη παράδοση πού ἐκφράζει κάθε Πατέρας, καί ἡ ὁποία παράδοση σχετίζεται μέ τήν τοπική του Ἐκκλησία ἤ καί μέ τό πρόσωπο στό ὁποῖο μαθήτευσε αὐτός.
(γ) Ἀπό τήν Σχολή πού προῆλθε ἕνας Πατέρας καί τήν ἐκπαίδευση πού ἔλαβε.
Φυσικό εἶναι ὁ σπουδαστής κάθε Σχολῆς νά λαμβάνει τήν μορφή καί τήν τάση καί τήν μεθοδολογία τῆς Σχολῆς, στήν ὁποία προτίμησε νά σπουδάσει. Ἀκόμη καί στήν ἀρχαία Ἐκκλησία ὑπῆρχαν ποικίλες θεολογικές τάσεις, πού ἔπαιρναν συχνά τήν μορφή Σχολῆς.
(δ) Ἀπό τήν ἰδιοσυγκρασία καί τόν χαρακτήρα κάθε Πατρός.
Πραγματικά, ὁ ἰδιαίτερος χαρακτήρας καί ἡ ἐσωτερική διάθεση καί ἀκόμη περισσότερο ἡ κλίση κάθε συγγραφέα τόν διαφοροποιεῖ ἀπό τούς ἄλλους.
Ἄλλος, κατά τήν κλίση του καί τήν διάθεσή του, γίνεται ἑρμηνευτής τῶν Γραφῶν, ἄλλος γράφει ποιήματα, ἄλλος ἔχει τό χάρισμα τῆς ρητορείας καί ἐκφωνεῖ λόγους, ἄλλος ἀρέσκεται στήν ἀφήγηση καί γίνεται ἱστορικός, ἄλλος θεολογεῖ μέ τόν τρόπο τῶν φιλοσοφικῶν ἀκροβασιῶν κ.λπ.
(ε) Ἀπό τήν προβληματολογία, πού ὀφείλει νά ἀντιμετωπίσει ὁ ἐκκλησιαστικός συγγραφέας.
Ὅπως τό καταλαβαίνουμε, τά διάφορα προβλήματα πού ἀντιμετωπίζει στήν ποιμαντική του κάθε Πατέρας ἀπαιτοῦν καί διάφορο τρόπο καί μέθοδο καί γλώσσα, πού προσιδιάζει στό κάθε πρόβλημα.
(στ) Ἀπό τήν ἐποχή στήν ὁποία ἔζησε κάθε Πατέρας καί ἐκκλησιαστικός συγγραφέας.
Πραγματικά, ἡ διαφορετική ἐποχή διαφοροποιεῖ κάθε Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας γιά νά ἐκφράζεται διαφορετικά.
Οἱ συγγραφεῖς τοῦ Ε´ αἰ., γιά παράδειγμα, εἶχαν ἄλλη παιδεία καί ἀντιμετώπιζαν ἄλλα προβλήματα καί γι᾿ αὐτό ἔγραψαν μέ ἄλλη γλώσσα σέ σχέση μέ τούς συγγραφεῖς τοῦ Β´ αἰ.
Ἀλλά εἶναι καί τό ἄλλο: Ἕνας ἐκκλησιαστικός συγγραφεύς τοῦ Ε´ αἰ. ἔχει ἐνώπιόν του μιά μεγάλη θεολογική παράδοση, παράδοση πέντε αἰώνων! Ἐνῶ ὁ συγγραφέας τοῦ Β´ ἤ τοῦ Γ´ αἰῶνος ἔχει μιά κατά πολύ μικρότερη παράδοση ἐνώπιόν του.
(ζ) Ἀπό τόν φωτισμό καί τήν ἔμπνευση.
Σέ κάθε Πατέρα ἐνήργησε βεβαίως τό Ἅγιο Πνεῦμα μέ τόν φωτισμό Του, ἀλλά ἐνήργησε μέ διάφορο καί ξεχωριστό τρόπο, ἀνάλογα μέ τήν θεολογική ἀνάγκη τῆς ἐποχῆς καί ἀνάλογα πάλι μέ τήν πνευματική ποιότητα τοῦ κάθε Πατρός.
Καί (η) Ἀπό τό λειτούργημα τοῦ κάθε Πατρός στήν Ἐκκλησία.
Ὅλοι οἱ Πατέρες δέν εἶχαν τήν ἴδια ἰδιότητα, δέν εἶχαν τό ἴδιο λειτούργημα στήν Ἐκκλησία.
Ἄλλοι ἦταν Ἐπίσκοποι, ἄλλοι Πρεσβύτεροι (ὅπως ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός καί ὁ Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος), ἄλλοι ἦταν Διάκονοι (ὅπως ὁ Ἐφραίμ ὁ Σύρος), ἄλλοι Μοναχοί (ὅπως ὁ Μακάριος ὁ Αἰγύπτου) καί ἄλλοι ἦταν λαϊκοί (ὅπως ὁ Ἰουστῖνος καί ὁ Νικόλαος Καβάσιλας).
Ἀπό τά παραπάνω ἄς νοήσουμε τήν ἀπέραντη σέ βάθος καί πλάτος ποικιλία τῶν ἁγίων Πατέρων καί τῶν ἐκκλησιαστικῶν συγγραφέων.
Πρέπει ὅμως νά γνωρίζουμε καλῶς ὅτι ὅλοι οἱ Πατέρες φωτίστηκαν ἀπό τό ἴδιο Ἅγιο Πνεῦμα καί ὅλοι ὑπῆρξαν ὄργανα Θεοῦ γιά νά διακονήσουν στήν Ἐκκλησία Του τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.
από το Εβδομαδιαίο Περιοδικό Διαδικτύου του Μητροπολίτη Γόρτυνος & Μεγαλοπόλεως Ιερεμία Φούντα
Αριθμός φύλλου: 38 - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9 IOYΛIOY 2010
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 8&Itemid=7