"Αγιον Ορος" Χριστιανικό Ορθόδοξο Φόρουμ

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΡΘΡΟ (ι΄ μέρος)

–Τί ἦταν ὁ «Παράδεισος»;
Ἡ λέξη «Παράδεισος» σημαίνει «κῆπος».
Εἶναι τό ὄνομα πού δόθηκε στήν ὡραία καί μακαρία κατοικία τοῦ πρώτου ἀνθρώπου, ἡ ὁποία περιγράφεται στό πρῶτο βιβλίο τῆς ἁγίας Γραφῆς, τήν Γένεση (2,8-16. 3,8), σάν ἕνας κῆπος.

–Ὁ Παράδεισος στόν ὁποῖο ἔζησε ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἦταν ὑλικός ἤ πνευματικός;
Γιά τό σῶμα ἦταν ὑλικός, μιά ὁρατή καί μακάρια κατοικία· γιά τήν ψυχή ὅμως ἦταν πνευματικός· ἦταν, μέ τήν θεία Χάρη, μιά κατάσταση κοινωνίας μέ τόν Θεό καί πνευματικῆς ἐνατένισης τῶν δημιουργημάτων.(*1)

– Τί ἦταν τό «δένδρον τῆς ζωῆς»;
Ἦταν ἕνα δέντρο μέ ὑπερφυσικό καρπό ἀπό τόν ὁποῖο, ἄν ἔτρωγε ὁ ἄνθρωπος, δέν θά πέθαινε ποτέ.
Ἦταν ἕνα φάρμακο κατά τῆς θνητότητας καί ἀποτελοῦσε τύπο τῆς πνευματικῆς τροφῆς τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καί πρό πάντων τῆς Θείας Κοινωνίας.
Ὅταν κοινωνεῖ ὁ πιστός, ὁ ἱερεύς τοῦ λέει: «...Εἰς ζωήν αἰώνιον καί ἀθάνατον».
Ἔτσι μέ τό «δένδρο τῆς ζωῆς» μπορεῖ νά συγκριθοῦν ἡ Σοφία τοῦ Χριστοῦ καί πρό πάντων ὁ Σταυρός Του, καρπός τοῦ ὁποίου εἶναι θεία Κοινωνία (βλ. Παρ. 3, 18.11, 30. Ἰωάν. 6, 51.53.54.58).(*2)

– Γιατί ἡ Εὔα ἔγινε ἀπό τήν πλευρά τοῦ Ἀδάμ;
Γιά νά δηλωθεῖ ἡ ἰσοτιμία τῶν δύο φύλων καί ἡ ἑνότητά τους στόν γάμο.(*3)

– Γιά ποιό σκοπό ὁ Θεός δημιούργησε τόν ἄνθρωπο;
Τόν δημιούργησε, ὅπως εἴπαμε, γιά νά πετύχει τό «καθ’ ὁμοίωση», τήν θέωση, πού λέγομε, τήν ἕνωσή του, δηλαδή, μέ τόν Θεό γιά πάντα, τήν μετοχή του στήν θεία μακαριότητα. Καί αὐτό ἀποτελεῖ τήν τέλεια παντοτινή εὐτυχία καί δόξα τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτός ἦταν ὁ προορισμός τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ἀρχή τῆς δημιουργίας του.

–Παραμένει πάλι ὁ προορισμός τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο ὁ ἴδιος, ἡ αἰώνια εὐτυχία του, ἀφοῦ βλέπουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι τώρα εὐτυχής;
Μάλιστα, παραμένει ὁ ἴδιος. Ὁ Θεός κατά τήν πρόγνωσή Του καί τό ἄπειρο ἔλεός Του καί μετά τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου καί τήν ἀποχώρησή του ἀπό τόν δρόμο τῆς εὐτυχίας του οἰκονόμησε ἕνα νέο δρόμο γιά τόν ἀρχικό σκοπό του, δηλαδή γιά τήν θέωσή του, δρόμο διά μέσου τοῦ μονογενοῦς του Υἱοῦ, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος δοξολογεῖ τόν Θεό καί λέει:
«Εὐλογητός ἄς εἶναι ὁ Θεός καί Πατέρας τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος μᾶς εὐλόγησε διά μέσου τοῦ Χριστοῦ μέ κάθε εὐλογία πνευματική γιά (νά κληρονομήσουμε) τά ἐπουράνια. Γιατί μᾶς ἐξέλεξε γιά τόν ἑαυτό του πρίν δημιουργηθεῖ ὁ κόσμος, γιά νά εἴμαστε ἅγιοι καί ἄμεμπτοι ἐνώπιόν του, ἀφοῦ διά τῆς ἀγάπης μᾶς προόρισε νά εἴμαστε υἱοί του διά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, σύμφωνα πρός τήν εὐαρέσκεια τοῦ θελήματός Του» (Ἐφεσ. 1, 3-5).

– Πῶς πρέπει νά νοήσουμε τόν προορισμό τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἀνθρώπους γενικά καί στόν κάθε ἕνα χωριστά;
Ὁ Θεός προόρισε ἀπό τήν ἀρχή ὅλους τούς ἀνθρώπους γιά τήν θέωση· καί ἔδωσε πραγματικά ἀπό τήν ἀρχή σ’ ὅλους τούς ἀνθρώπους τήν Χάρη Του, γιά νά πετύχουν τόν ἀρχικό τους προορισμό καί σκοπό: Τήν θέωσή τους, τήν αἰώνια καί τέλεια εὐτυχία τους.

–Γιατί φαίνεται ὅτι μερικούς ὁ Θεός τούς προόρισε γιά μεγαλύτερη δόξα, ἐνῶ ἄλλους τούς καταδικάζει;
Ὁ Θεός, ὅπως εἴπαμε, προόρισε ἀπό τήν ἀρχή ὅλους τούς ἀνθρώπους γιά τήν σωτηρία, γιά τήν θέωσή τους· ἀλλά ἐπειδή κατά τήν πρόγνωσή Του προέβλεπε ὅτι μερικοί ἄνθρωποι θά χρησιμοποιήσουν καλά τό αὐτεξούσιό τους (τήν ἐλεύθερη θέληση) γιά τήν θέωσή τους, τούς ἔδωσε πλούσια τήν Χάρη Του, γιά νά πετύχουν τόν σκοπό τους αὐτό· σάν νά ἔτρεξε δηλαδή ὁ Θεός γιά βοήθειά τους!
Ἔτσι λέγομε ὅτι αὐτούς ὁ Θεός τούς προόρισε γιά μεγάλη δόξα, ὅτι αὐτοί εἶναι «κλητοί τοῦ Θεοῦ». Ἐνῶ τούς ἄλλους, πού θά χρησιμοποιοῦσαν κακῶς τό αὐτεξούσιό τους, δέν μποροῦσε ὁ Θεός νά τούς πιέσει ἀναγκαστικά νά σωθοῦν καί ἔτσι αὐτοί καταδικάστηκαν μόνοι τους, γιατί δέν θέλησαν τήν σωτηρία τους.

– Τί λέει γι’ αὐτό ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ;
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος γράφει πρός Ρωμαίους:
«Γνωρίζουμε ὅτι γιά ἐκείνους πού ἀγαποῦν τόν Θεό ὅλα συνεργοῦν γιά καλό, γιά ἐκείνους δηλαδή πού εἶναι καλεσμένοι σύμφωνα μέ τήν πρόθεση τοῦ Θεοῦ. Γιατί ἐκείνους πού προεγνώρισε (ὡς καλοπροαίρετους καί ἀξίους νά γίνουν δικοί του), αὐτούς καί προώρισε νά γίνουν ὁμοιόμορφοι πρός τήν εἰκόνα τοῦ Υἱοῦ του... Ἐκείνους δέ πού προώρισε αὐτούς καί ἐκάλεσε· καί ἐκείνους πού ἐκάλεσε, αὐτούς καί δικαίωσε· ἐκείνους δέ πού δικαίωσε αὐτούς καί ἐδόξασε» (Ρωμ. 8, 28-30).

–Τί λέει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία γι’ αὐτό τό θέμα;
Στήν ἔκθεση τῆς πίστεως ἀπό τούς Πατριάρχες τῆς Ἀνατολῆς γράφεται:
«Ἐπειδή ὁ Θεός προγνώρισε ὅτι μερικοί θά χρησιμοποιοῦσαν καλά τήν ἐλεύθερη θέλησή τους, ἐνῶ ἄλλοι θά τήν χρησιμοποιοῦσαν κακῶς, γι’ αὐτό τούς πρώτους τούς προώρισε γιά δόξα, ἐνῶ τούς ἄλλους τούς καταδίκασε» (Ἄρθρ. ΙΙΙ).

– Ποιά θεία ἐνέργεια στόν κόσμο καί ἰδιαίτερα στόν ἄνθρωπο ἀκολουθεῖ ἀμέσως μετά τήν δημιουργία τους;
Ἡ Θεία Πρόνοια.

– Γιατί χρειάζεται ἡ θεία Πρόνοια;
Ὁ κόσμος δέν δημιουργήθηκε ἀπόλυτα αὐτοτελής καί ἀνεξάρτητος, ἀλλά ἔχοντας σχετική μόνο αὐτοτέλεια, πού δέν ἐπαρκεῖ γιά τήν συντήρησή του καί ἐξέλιξη τῶν ὄντων του, χωρίς τήν συνέργεια καί τήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό ὁ Πανάγαθος Θεός δέν ἐγκατέλειψε τόν κόσμο πού δημιούργησε στήν τύχη του, ἀλλά ἐξακολούθησε νά μεριμνάει γι’ αὐτόν μέ τήν πρόνοιά Του, συντηρώντας τον καί κυβερνώντας τον καί κατευθύνοντάς τον πρός τόν τελικό σκοπό του.
Ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέει:
«Δέν παρήγαγε μόνο τήν κτίση ὁ Θεός, ἀλλά καί δημιουργηθεῖσα τήν συγκροτεῖ... καί ὅλα γενικά τά ὁρατά καί τά ἀόρατα ἀπολαμβάνουν τῆς προνοίας τοῦ Θεοῦ· κι ἄν μείνουν ἔρημα ἀπ’ αὐτήν τήν ἐνέργεια (τήν θεία πρόνοια) παρέρχονται καί διαρρέουν καί χάνονται» (MPG 48, 810).
Τίποτε τό τυχαῖο ἤ ἀπρονόητο δέν ὑπάρχει στόν κόσμο. Ὁ ἅγιος Βασίλειος λέει:
«Μήν πεῖς ὅτι κατά τύχη ἔγινε αὐτό καί αὐτόματα συνέβηκε ἐκεῖνο· τίποτα τό ἄτακτο, τίποτα τό ἀκαθόριστο, τίποτα τό κατά τύχη σ’ ὅσα συμβαίνουν, τίποτα πού νά συμβεῖ ἀπό κακή συντυχία ἤ πονηρή ὥρα. Εἶναι ἀπαίδευτοι ὅσοι λέγουν αὐτά. Τίποτα τό ἀπρονόητο, τίποτα τό παραμελημένο ἀπό τόν Θεό. Ὅλα τά ἐπισκοπεύει ὁ ἀκοίμητος ὀφθαλμός, σ’ ὅλα παρίσταται πορίζοντας στόν καθένα τήν σωτηρία» (MPG 29, 329).
Ἐνῶ ὅμως ἡ θεία Πρόνοια συνεργεῖ στόν ἄνθρωπο γιά τήν ἐκτέλεση τοῦ ἀγαθοῦ, ἀντίθετα, δέν συνεργεῖ, ὅταν αὐτός κατά τήν ἐλεύθερη ἐκλογή του, κατά τό αὐτεξούσιό του, κάνει τό κακό. Λοιπόν, κατά τήν Ὁμολογία Πίστεως τοῦ Δοσιθέου Ἱεροσολύμων, «πιστεύουμε ὅτι ὅλα τά ὄντα, εἴτε ὁρατά εἴτε ἀόρατα, κυβερνῶνται ἀπό τήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Γιά τό κακό ὅμως πιστεύουμε μέν ὅτι τό προγνωρίζει ὁ Θεός καί τό παραχωρεῖ, ὄχι ὅμως ὅτι εἶναι καί προνοητής του, ἐπειδή δέν εἶναι καί ὁ δημιουργός τοῦ κακοῦ» (Εἰς Ἰωάν. Καρμίρη, Σύνοψις τῆς Δογματικῆς Διδασκαλίας, σ. 24.25).(*4)

– Τί λέει ἡ ἁγία Γραφή γιά τήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ;
Ὁ Ἴδιος ὁ Ἰησοῦς Χριστός λέει:
«Κοιτάξτε τά πτηνά τοῦ οὐρανοῦ, οὔτε σπείρουν οὔτε θερίζουν οὔτε ἀποθηκεύουν καί ὁ Πατέρας σας ὁ οὐράνιος τά τρέφει. Δέν ἔχετε σεῖς μεγαλύτερη ἀξία ἀπ’ αὐτά;» (Ματθ. 6, 26).
Ἀπό τά λόγια αὐτά φαίνεται ἡ γενική πρόνοια τοῦ Θεοῦ στήν δημιουργία καί ἡ εἰδική πρόνοιά Του γιά τόν ἄνθρωπο.

------------------------------------------------------------------

(*1) Βλ. Γρηγορίου Θεολόγου, ὁμιλ. 38, 42. Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως Β, 11.
(*2) Βλ. καί τά ἑρμηνευτικά σχόλια στά τρία ὑπομνήματά μας στό βιβλίο τῆς Γενέσεως.
(*3) Βλ. μελέτη μας περί ἰσοτιμίας τῶν δύο φύλων εἰς Σειρά: ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΖΩΗ τεύχ. 12-14.
(*4) Καί στήν συνέχεια λέει: «Ἤδη γεγενημένα δέ ἔσθ᾽ ὅτε ἀπευθύνεσθαι πρός τί χρήσιμον ὑπό τῆς ἄκρας ἀγαθότητος, οὐ ποιούσης μέν, ἐγκεντριζούσης δέ πρός τό κρεῖττον, ὡς οἷον τε ἐκείνοις» (Ὁμολογία Πίστεως 5).


Από το εβδομαδιαίο διαδικτυακό περιοδικό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιερεμίου Φούντα, στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Ἀριθμ. 25 - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 8&Itemid=7

ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΡΘΡΟ (α΄ μέρος)

Καί εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦ Χριστόν, τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ τόν μονογενῆ,
τόν ἐκ τοῦ Πατρός γεννηθέντα πρό πάντων τῶν αἰώνων·
φῶς ἐκ φωτός, Θεόν ἀληθινόν ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ, γεννηθέντα, οὐ ποιηθέντα,
ὁμοούσιον τῷ Πατρί, δι’ οὗ τά πάντα ἐγένετο.

–Πῶς πρέπει νά νοήσουμε τά ὀνόματα «Ἰησοῦς Χριστός», «ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ»;
«Υἱός τοῦ Θεοῦ» εἶναι τό ὄνομα τοῦ δευτέρου Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἀπό τήν ἄποψη τῆς θεότητάς Του.
Αὐτός ὁ Ἴδιος Υἱός τοῦ Θεοῦ κλήθηκε «Ἰησοῦς», ὅταν σαρκώθηκε καί γεννήθηκε ὡς ἄνθρωπος.
«Χριστός» εἶναι τό ὄνομα πού δόθηκε σ’ Αὐτόν ἀπό τούς Προφῆτες, οἱ ὁποῖοι προφήτευαν τόν ἐρχομό Του στή γῆ.(*1)

– Τί σημαίνει τό ὄνομα «Ἰησοῦς»;
Σωτήρας.

– Ἀπό ποιόν δόθηκε γιά πρώτη φορά τό ὄνομα Ἰησοῦς;
Ἀπό τόν ἄγγελο Γαβριήλ, κατά τόν Εὐαγγελισμό (Λουκ. 1, 31).

– Γιατί αὐτό τό ὄνομα δόθηκε στόν Υἱό τοῦ Θεοῦ κατά τήν σάρκωσή Του;
Γιατί σαρκώθηκε γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο.

- Τί σημαίνει τό ὄνομα «Χριστός»;
Σημαίνει «χρισμένος».

– Ἀπό ποῦ προῆλθε ἡ ὀνομασία «χρισμένος»;
Ἀπό τήν χρίση πού ἔκαναν μέ τό ἁγιασμένο ἔλαιο, διά μέσου τοῦ ὁποίου δίδονταν τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

–Μόνο ὁ Ἰησοῦς, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, κλήθηκε «χρισμένος»;
Ὄχι! «Χρισμένος», «χριστός», στήν Παλαιά Διαθήκη ἦταν ἕνας τίτλος τῶν βασιλέων, τῶν ἀρχιερέων, καί τῶν προφητῶν.

–Γιατί, λοιπόν, ὁ Ἰησοῦς, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ κλήθηκε «ὁ Χριστός»;
Γιατί στήν ἀνθρώπινη φύση Του δόθηκαν χωρίς μέτρο ὅλα τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος· καί ὁ Ἰησοῦς κατέχει στόν ὕψιστο βαθμό τήν γνώση ἑνός προφήτη, τήν ἁγιότητα ἑνός ἀρχιερέα καί τήν δύναμη ἑνός βασιλιᾶ.

– Μέ ποιά ἔννοια ὁ Ἰησοῦς Χριστός καλεῖται «Κύριος»;
Μέ τήν ἔννοια ὅτι εἶναι Θεός· γιατί τό ὄνομα Κύριος εἶναι ἕνα ἀπό τά ὀνόματα τοῦ Θεοῦ.

– Τί λέει ἡ ἁγία Γραφή γιά τήν θεότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ;
Συχνά, πολύ συχνά, ἡ Ἁγία Γραφή μιλάει γιά τήν θεότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἀναφέρουμε ἕνα της μόνο χωρίο: «Στήν ἀρχή ὑπῆρχε ὁ Λόγος καί ὁ Λόγος ἦταν πρός τόν Θεό καί Θεός ἦταν ὁ Λόγος» (Ἰω. 1, 1).(*2)

– Γιατί ὁ Ἰησοῦς Χριστός κλήθηκε «ὁ Μονογενής Υἱός τοῦ Θεοῦ»;
Γιατί μόνο Αὐτός γεννήθηκε ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ Πατέρα· καί ἔτσι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι τῆς ἰδίας, τῆς μιᾶς οὐσίας μέ τόν Πατέρα· κατά συνέπεια εἶναι πέρα ἀπό κάθε σύγκριση μέ τούς ἀγγέλους ἤ μέ τούς ἁγίους ἀνθρώπους, πού λέγονται καί αὐτοί «υἱοί τοῦ Θεοῦ» κατά χάρη ὅμως (Ἰω. 1, 12).

– Ὀνομάζει ἡ ἁγία Γραφή τόν Ἰησοῦ Χριστό «Μονογενῆ Υἱό τοῦ Θεοῦ»;
Καί βέβαια! Γιά παράδειγμα, στά παρακάτω χωρία τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου:
«Ὁ Λόγος σαρκώθηκε καί ἔμεινε μεταξύ μας καί εἴδαμε τήν δόξα του, μιά δόξα πού ἔχει ἕνας Μονογενής Υἱός ἀπό τόν Πατέρα, γεμάτος χάρη καί ἀλήθεια» (Ἰω. 1, 14)·
«Τόν Θεό κανείς δέν ἔχει ἰδεῖ ποτέ. Ὁ Μονογενής Υἱός πού εἶναι στόν κόλπο τοῦ Πατέρα, ἐκεῖνος τόν ἔκανε γνωστό» (Ἰω. 1, 18).

– Ἐρ.: Γιατί στό «Πιστεύω» λέγεται παρακάτω γιά τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ «τόν ἐκ τοῦ Πατρός γεννηθέντα»;
Μέ αὐτό ἐκφράζεται τό προσωπικό ἰδίωμα τοῦ Υἱοῦ, μέ τό ὁποῖο διακρίνεται Αὐτός ἀπό τά ἄλλα Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος.

– Καί γιατί λέμε ὅτι γεννήθηκε «πρό πάντων τῶν αἰώνων»;
Γιά νά μή νομίσει κανείς ὅτι ἦταν κάποτε ἐποχή, πού δέν ὑπῆρχε ὁ Χριστός. Μέ ἄλλα λόγια μέ τήν ἔκφραση αὐτή δηλώνεται ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἦταν πάντοτε ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὅπως καί ὁ Θεός Πατέρας ἦταν πάντοτε Πατέρας.(*3)

– Τί σημαίνει ἡ ἔκφραση τοῦ «Πιστεύω», «Φῶς ἐκ Φωτός»;
Ἡ ἔκφραση αὐτή ἐξηγεῖ, κατά κάποιο τρόπο, μέ τήν εἰκόνα τοῦ ὁρατοῦ φωτός τήν γέννηση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἀπό τόν Πατέρα. Ὅταν κοιτάζουμε τόν ἥλιο, βλέπουμε φῶς. Ἀπό αὐτό τό φῶς γεννιέται τό ὁρατό φῶς, παντοῦ ὅπου ὑπάρχει· ἀλλά καί τό ἕνα φῶς καί τό ἄλλο εἶναι ἕνα φῶς, ἀδιαίρετο καί τῆς ἴδιας φύσης. Ὅπως πάλι ἀπό ἕνα κερί ἀνάβουμε ἕνα δεύτερο κερί. «Φῶς ἐκ φωτός»!
Ὁ Θεός Πατέρας εἶναι τό αἰώνιο Φῶς. Βλ. Α´ Ἰω. 1, 5. Ἀπό Αὐτόν γεννήθηκε ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος εἶναι ἐπίσης τό αἰώνιο Φῶς.
Ὁ Θεός Πατέρας καί ὁ Θεός Υἱός εἶναι τό ἕνα καί τό Ἴδιο αἰώνιο Φῶς.

– Ποιό νόημα ἔχει ἡ φράση «Θεόν ἀληθινόν ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ»;
Ἡ φράση αὐτή σημαίνει ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, εἶναι Θεός μέ τήν ἴδια ἀκριβῶς ἔννοια ὅπως ὁ Θεός Πατέρας.

– Γιατί παρακάτω στό «Πιστεύω» λέμε τά λόγια γιά τόν Χριστό «γεννηθέντα, οὐ ποιηθέντα»;
Αὐτό λέγεται ἐναντίον τοῦ Ἀρείου, ὁ ὁποῖος ἔλεγε τήν πλάνη ὅτι ὁ Χριστός εἶναι κτίσμα.

– Τί σημαίνει ἡ ἔκφραση «ὁμοούσιον τῷ Πατρί»;
Σημαίνει ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, εἶναι τῆς μιᾶς καί τῆς αὐτῆς θείας οὐσίας μέ τόν Θεό Πατέρα.

–Τί λέει ἡ ἁγία Γραφή γι’ αὐτό;
Ὁ Ἴδιος ὁ Ἰησοῦς Χριστός λέει γιά τόν Ἑαυτό Του καί γιά τόν Θεό Πατέρα: «Ἐγώ καί ὁ Πατήρ ἕν ἐσμέν» (Ἰω. 10,30).

– Τί σημαίνει ἡ φράση τοῦ «Πιστεύω», «Δι’ οὗ τά πάντα ἐγένετο»;
Σημαίνει αὐτό: Ὅτι ὁ Θεός Πατέρας δημιούργησε ὅλα τά πράγματα διά τοῦ Υἱοῦ Του, τῆς αἰωνίας Σοφίας καί τοῦ αἰωνίου Λόγου Του.
Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης λέει: «Πάντα δι᾿ Αὐτοῦ (τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ) ἐγένετο καί χωρίς Αὐτοῦ ἐγένετο οὐδέ ἕν ὅ γέγονεν» (Ἰω. 1,3).

------------------------------------------------

(*1) «῞Οτε γάρ γέγονε σάρξ ὁ Λόγος, τότε καί ὠνομάσθαι λέγομεν αὐτόν Χριστόν Ἰησοῦν. Ἐπειδή γάρ κέχριται τῷ ἐλαίῳ τῆς ἀγαλλιάσεως, ἤτοι τῷ Πνεύματι...» (Ἰωάννης Δαμασκηνός, Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως 4,6. MPG 94,1112BC). Ὁ ἱερός Χρυσόστομος καλεῖς τίς ὀνομασίες «Ἰησοῦς» καί «Χριστός» «οἰκονομίας ὀνόματα» καί ἑρμηνεύει: «Καί γάρ τό Ἰησοῦς ὄνομα φέρων ὁ ἄγγελος ἦλθεν ἐκ τῶν οὐρανῶν, ὅτε ἐτίκτετο ἐκ τῆς Παρθένου· καί Χριστός δέ ἀπό τοῦ χρισθῆναι λέγεται, ὅ καί αὐτό τῆς σαρκός ἦν» (Ἑρμηνεία εἰς τήν πρός Ρωμαίους Ἐπιστολήν, ὁμιλία Α´. MPG 60,395).
(*2) Ὅλη ἡ ἁγία Γραφή, Παλαιά καί Καινή Διαθήκη, σέ πλεῖστα της χωρία κηρύττει τήν θεότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Βλ. τοιαῦτα χωρία εἰς Ν. Σωτηροπούλου, Ἀντιχιλιαστικόν Ἐγχειρίδιον, σ. 52 ἑξ. Καί στήν Παλαιά Διαθήκη ὁ Χριστός σέ πλεῖστα πάλι χωρία φέρει τό ὄνομα Γιαχβέ, ἀποκλειστικά προσωπικό ὄνομα τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ. Βλ. τοῦ ἰδίου συγγραφέα στό παραπάνω μνημονευθέν ἔργο του σ. 86 ἑξ. καί στό ἄλλο ἰσχυρό του ἔργο, Ὁ Ἰησοῦς Γιαχβέ, Ἀθῆναι 1976.
(*3) Γιά τήν προαιώνια ὕπαρξη τοῦ Χριστοῦ βλ. τό βιβλίο μας Ἡ περί προϋπάρξεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς κατά τόν ἱερόν Χρυσόστομον, Ἀθῆναι 2002, Διατριβή ἐπί Διδακτορίᾳ.


Από το εβδομαδιαίο διαδικτυακό περιοδικό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιερεμίου Φούντα, στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Ἀριθμ. 27- ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 8&Itemid=7

ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΑΡΘΡΟ (α΄ μέρος)

Τόν δι’ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν
κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν καί σαρκωθέντα
ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου καί ἐνανθρωπήσαντα.

– Γιά ποιόν λέγεται στό «Πιστεύω» τό «κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν»;
Γιά τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ.

– Πῶς λέμε γιά τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ ὅτι κατέβηκε ἀπό τούς οὐρανούς, ἀφοῦ σάν Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών;
Πραγματικά, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ εἶναι πανταχοῦ παρών· ἔτσι εἶναι πάντοτε στόν οὐρανό καί πάντοτε στήν γῆ· ἀλλά στήν γῆ πρῶτα ἦταν ἀόρατος· ἔπειτα ὅμως σαρκώθηκε καί μ’ αὐτήν τήν ἔννοια λέγεται ὅτι κατέβηκε ἀπό τούς οὐρανούς («κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν»).

– Τί λέει ἡ ἁγία Γραφή γι’ αὐτό;
Θά παραθέσουμε τά ἴδια τά λόγια τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ: «Κανένας δέν ἀνέβηκε στόν οὐρανό, παρά ἐκεῖνος πού κατέβηκε ἀπό τόν οὐρανό, ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος εἶναι στόν οὐρανό» (Ἰω. 3,13).

– Γιατί ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ κατῆλθε ἐκ τῶν οὐρανῶν;
«Δι’ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν», ὅπως λέγεται στό «Πιστεύω».

– Μέ ποιά ἔννοια λέγεται ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ κατέβηκε ἀπό τούς οὐρανούς «δι’ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους»;
Μέ τήν ἑξῆς ἔννοια: Ὅτι σαρκώθηκε στήν γῆ ὄχι γιά ἕνα ἔθνος μόνο, οὔτε μόνο γιά μερικούς ἀνθρώπους, ἀλλά γιά νά σώσει ὅλους τούς ἀνθρώπους – «δι’ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους» – γενικά.

–Νά σώσει ὅλους τούς ἀνθρώπους ἀπό τί;
Ἀπό τήν ἁμαρτία, τήν κατάρα καί τόν θάνατο, πού ἦρθαν σ’ ὅλους τούς ἀνθρώπους ὡς ἀποτέλεσμα τῆς πτώσης τῶν πρωτοπλάστων.

– Κι ἄν δέν ἁμάρταναν οἱ πρωτόπλαστοι δέν θά σαρκωνόταν ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ; Γιατί τότε θά μπορεῖ νά πεῖ κανείς: Καλύτερα πού ἁμάρτησαν οἱ πρωτόπλαστοι καί εἴχαμε ἔτσι τό μεγάλο ἀγαθό τῆς σάρκωσης τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ!
Εἶναι δύσκολο καί σοβαρό τό ἐρώτημα αὐτό, ἀλλά ἡ ἀπάντηση εἶναι μᾶλλον σαφής:
Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ θά σαρκωνόταν ἄσχετα μέ τήν πτώση τῶν πρωτοπλάστων· γιατί, ἀφοῦ ὁ σκοπός τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ἀρχή ἦταν ἡ θέωση, ἡ ἕνωσή του δηλαδή μέ τόν Θεό διά τῶν θείων ἐνεργειῶν Του, ὅπως ἐξηγήσαμε ἀλλοῦ, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ θά σαρκωνόταν, θά ἑνωνόταν δηλαδή μέ τήν ἀνθρώπινη φύση, γιά νά δείξει τόν δρόμο πρός τήν θέωση!
Ἔτσι κατανοεῖται καί τό δύσκολο χωρίο τῆς Γένεσης 1,27: «Ἐποίησε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο κατά τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ».
Κατά τήν εἰκόνα ποίου Θεοῦ ἐποίησε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο; Γιατί ἐδῶ τό χωρίο μας εἰσάγει δεύτερο Θεό. Ὁ Θεός ἐποίησε τόν ἄνθρωπο κατά τήν εἰκόνα τοῦ Υἱοῦ Του, πού ἐπρόκειτο νά ἐνανθρωπήσει. Θά γινόταν, λοιπόν, ἡ σάρκωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ καί ἄν ἀκόμη δέν γινόταν ἡ πτώση τῶν πρωτοπλάστων.
Ἐπειδή ὅμως συνέβη ἡ θλιβερή πτώση, ἡ σάρκωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ προσέλαβε μεγαλύτερες διαστάσεις, γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἁμαρτία, τήν κατάρα καί τόν θάνατο, τίς φοβερές αὐτές συνέπειες τῆς πτώσης.(*1)
Πάντως στήν Δύση οἱ θεολόγοι θεωροῦν τό προπατορικό ἁμάρτημα ὡς κέντρο τῆς ὅλης ἱστορίας τῆς ἐνανθρώπησης τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Πιστεύουν δηλαδή ὅτι δέν θά γινόταν ἡ ἐνανθρώπηση, ἄν δέν ἁμάρταναν οἱ πρωτόπλαστοι.(*2)

– Τί εἶναι ἁμαρτία;
Ἁμαρτία εἶναι ἡ παράβαση τοῦ Νόμου τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτό καί λέγεται «ἀνομία». «Ἡ ἁμαρτία εἶναι ἡ ἀνομία», λέει ὁ ἀπόστολος καί εὐαγγελιστής Ἰωάννης (Α´ Ἰω. 3,4).

– Ἀπό ποῦ ἦρθε ἡ ἁμαρτία στούς ἀνθρώπους, ἀφοῦ αὐτοί δημιουργήθηκαν κατά τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καί ὁ Θεός δέν μπορεῖ νά ἁμαρτήσει;
Ἡ ἁμαρτία ἦρθε ἀπό τόν Διάβολο: «Ὅποιος κάνει τήν ἁμαρτία, εἶναι ἀπό τόν Διάβολο, γιατί ὁ Διάβολος ἀπό τήν ἀρχή ἁμαρτάνει» (Α´ Ἰω. 3,8).

– Καί πῶς πέρασε ἡ ἁμαρτία ἀπό τόν Διάβολο στούς ἀνθρώπους;
Ὁ Διάβολος ἀπάτησε τήν Εὔα καί τόν Ἀδάμ καί τούς παρακίνησε νά παραβοῦν τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ.

– Ποιά ἐντολή;
Ὁ Θεός ἔδωσε ἐντολή στόν Ἀδάμ μέσα στόν Παράδεισο νά μή φάει ἀπό τόν καρπό τοῦ «δένδρου τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ» καί ὅτι ἄν φάει θά πεθάνει ἀμέσως (Γεν. 2,17).

– Γιατί θά ἔφερε θάνατο στόν ἄνθρωπο τό νά φάει ἀπό τό «δένδρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ»;
Γιατί αὐτό συνεπήγετο ἀνυπακοή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί χωρισμό, λοιπόν, τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό καί τήν Χάρη Του καί ἄρα ἀποξένωση ἀπό τήν ζωή τοῦ Θεοῦ.

– Γιατί τό δέντρο αὐτό λέγεται «δένδρο γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ»;
Γιατί διά μέσου τοῦ δένδρου αὐτοῦ ὁ ἄνθρωπος γνώρισε πρακτικά, ἀπό αὐτό πού ἔκανε, πόσο καλό εἶναι νά ὑπακούει στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί πόσο κακό νά κάνει ἀνυπακοή σ’ αὐτό.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(*1) Γιά τό θέμα αὐτό βλ. σπουδαῖα μελέτη τοῦ π. Γεωργίου Φλορόφσκυ, Θέματα Ὀρθοδόξου Θεολογίας, ἔκδοσις «ΑΡΤΟΣ ΖΩΗΣ», Ἀθῆναι 1973 σ. 33 ἑξ. Τό κίνητρο τῆς ἐνανθρωπήσεως (Cur Deus homo?). Ἰδιαίτερα βλ. § 3 σ. 36 ἑξ.
(*2) «Si homo non periisset, Filius hominis non venisset» (Αὐγουστῖνος Ἱππῶνος, P.L 38, 940).


Από το εβδομαδιαίο διαδικτυακό περιοδικό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιερεμίου Φούντα, στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Ἀριθμ. 28- ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 30 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 8&Itemid=7

ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΑΡΘΡΟ (β΄ μέρος)

–Πῶς συνέβηκε καί ἄκουσε ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα τήν συμβουλή τοῦ Διαβόλου, πού ἦταν ἐνάντια στό θέλημα τοῦ Θεοῦ;
Ὁ Θεός κατά τήν ἀγαθότητά Του, ὅταν δημιούργησε τόν ἄνθρωπο, τοῦ ἔδωσε βέβαια μιά φυσική κλίση τῆς καρδιᾶς του νά Τόν ἀγαπᾶ, ἀλλά τοῦ χάρισε καί ἐλευθερία· ὁ ἄνθρωπος ὅμως χρησιμοποίησε τήν ἐλευθερία του γιά τό κακό.

–Πῶς ἀπάτησε ὁ Διάβολος τόν Ἀδάμ καί τήν Εὔα;
Ὅπως μᾶς τό λέγει παραστατικά ἡ Ἁγία Γραφή, ὁ Διάβολος κρύφτηκε κάτω ἀπό τό ὡραιότερο ζῶο τοῦ παραδείσου, τόν ὄφι, καί διαβεβαίωσε τήν Εὔα ὅτι, ἄν φᾶνε ἀπό τόν καρπό τοῦ δέντρου τῆς γνώσης τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ, θά γνωρίσουν τό καλό καί τό κακό καί θά γίνουν θεοί.
Ὁ δέ ἄνθρωπος, πραγματικά, ἦταν πλασμένος γιά τήν θέωση, ποθοῦσε τήν θέωση· καί γιά νά πετύχει τόν σκοπό του ὁ Διάβολος «πάτησε πολύ γερά», χρησιμοποίησε δηλαδή αὐτόν τόν πόθο τοῦ ἀνθρώπου γιά τήν θέωση καί ἔτσι ἡ Εὔα ἀπατήθηκε ἀπό τήν ὑπόσχεσή του, δελεάστηκε ἀπό τήν ὡραιότητα τοῦ καρποῦ καί τόν ἔφαγε. Ἔπειτα ἔφαγε καί ὁ Ἀδάμ κατά τήν παρακίνησή της καί τό παράδειγμά της. Αὐτό εἶναι τό «προπατορικό» ἁμάρτημα ἤ ἡ «πτώση» τῶν πρωτοπλάστων.

–Ἦταν δυνατόν ὁ ἄνθρωπος νά ἁμαρτήσει;
Καί βέβαια ἦταν, γιατί, ὅπως εἴπαμε, πλάστηκε ἐλεύθερος· κι ἄν μέν ἔκανε καλή χρήση τῆς ἐλευθερίας του θά τελειωνόταν πνευματικά, (γιατί εἴπαμε ὅτι δέν πλάστηκε ἀπόλυτα τέλειος, ἀλλά μέ τήν δυνατότητα νά γίνει τέλειος) καί μέ τήν βοήθεια τῆς θείας Χάριτος θά μετέτρεπε τό «κατ’ εἰκόνα» στό «καθ’ ὁμοίωση» καί θά γινόταν ἀθάνατος καί ἄτρεπτος πρός τήν ἁμαρτία.(*3) Δυστυχῶς ὅμως ὁ ἄνθρωπος ἔκανε κακή χρήση τῆς ἐλευθερίας του, τοῦ αὐτεξουσίου του, καί ἔπεσε.

– Ποιό ἦταν τό ἀποτέλεσμα τῆς προπατορικῆς ἁμαρτίας;
Ἀποτέλεσμα τῆς προπατορικῆς ἁμαρτίας ἤ τῆς πτώσης τῶν πρωτοπλάστων ἦταν ὅτι ἀμαυρώθηκε ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο, δέν ἀποσβέστηκε ὅμως καί δέν ἐξαφανίστηκε ἐντελῶς ἀπ’ αὐτόν, γιατί καί μετά τήν πτώση ἐξακολουθεῖ ὁ ἄνθρωπος νά εἶναι «εἰκόνα Θεοῦ».
Μέ τήν πτώση του ὅμως ἔχασε τήν θεία Χάρη καί ἔτσι ἀμαυρώθηκε τό «κατ’ εἰκόνα» σ’ αὐτόν καί ἔχασε τήν «ἀρχέγονο δικαιοσύνη», γιά τήν ὁποία μιλήσαμε. Ἔχασε, λοιπόν, ὁ ἄνθρωπος τήν κυριαρχία του στήν κτίση, ἡ ὁποία ὑποτάχθηκε καί αὐτή στήν φθορά (βλ. Ρωμ. 8, 19-23). Καί ἔχασε καί τήν δυνατότητα τῆς ἀθανασίας, γιατί τελικά ἦρθε ὁ θάνατος στόν ἄνθρωπο, ὅπως τό προεῖπε ὁ Θεός στούς πρωτοπλάστους:
«Τήν ἡμέρα πού θά φᾶτε ἀπ’ αὐτό (τό δέντρο τῆς γνώσης τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ) θά πεθάνετε» (Γεν. 2,18). Ἔτσι μετά τήν πτώση ἦρθε στόν ἄνθρωπο ἡ φθορά, ὁ κόπος, ἡ θλίψη, ὁ πόνος καί ἡ ροπή πρός τήν ἁμαρτία, πού ἔγινε φυσική του κλίση. (*4)

–Τί εἶναι ὁ θάνατος πού ἦρθε ἀπό τήν ἁμαρτία τοῦ Ἀδάμ;
Εἶναι διπλός θάνατος: Σωματικός, κατά τόν ὁποῖο τό σῶμα χωρίζεται ἀπό τήν ψυχή, πού τό ζωογονεῖ· καί πνευματικός, κατά τόν ὁποῖο ἡ ψυχή χωρίζεται ἀπό τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, πού τήν ζωογονεῖ.

– Καί μπορεῖ ἡ ψυχή τότε νά πεθάνει, ὅπως τό σῶμα;
Μπορεῖ νά πεθάνει, ἀλλά ὄχι ὅπως τό σῶμα.
Τό σῶμα, ὅταν πεθαίνει, δέν ἔχει καμμιά αἴσθηση καί διαλύεται· ἡ ψυχή ὅμως, ὅταν πεθαίνει τόν πνευματικό θάνατο μέ τόν χωρισμό της ἀπό τόν Θεό, χάνει τόν θεῖο φωτισμό, τήν πνευματική χαρά καί εὐτυχία, δέν διαλύεται ὅμως οὔτε ἐκμηδενίζεται, ἀλλά παραμένει σέ μιά κατάσταση σκότους, ἀγωνίας καί πόνου.
Ἡ ἕξη πρός τήν κακία εἶναι ἡ ἀσθένεια τῆς ψυχῆς, ἐνῶ ἡ κατ’ ἐνέργεια ἁμαρτία εἶναι ὁ θάνατος τῆς ψυχῆς. Ἀσθενοῦσα ἡ ψυχή μέ τά πάθη της ὁδηγεῖται λίγο λίγο στόν θάνατο.(*5)

– Γιατί δέν πέθαναν μόνο οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι, πού ἁμάρτησαν, καί πεθαίνουν ὅλοι;
Γιατί ὅλοι πού προῆλθαν ἀπό τόν Ἀδάμ, πού ἁμάρτησε, μολύνθηκαν καί αὐτοί ἀπό τήν ἁμαρτία. Ὅπως ἀπό μιά μολυσμένη πηγή τρέχει φυσικά μολυσμένο νερό, ἔτσι καί ἀπό ἕνα μολυσμένο ἀπό τήν ἁμαρτία πατέρα καί κατά συνέπεια θνητό, προέρχονται μολυσμένοι σάν κι αὐτόν ἀπό τήν ἁμαρτία ἀπόγονοι καί σάν κι αὐτόν θνητοί. Ἔτσι τό προπατορικό ἁμάρτημα μέ τά ἀποτελέσματά του μεταδίδονται κληρονομικά σ’ ὅλους τούς ἀνθρώπους.(*6)

–Τί λέει γι’ αὐτό ἡ ἁγία Γραφή;
«Ἀπό ἕναν ἄνθρωπο μπῆκε ἡ ἁμαρτία στόν κόσμο καί ἀπό τήν ἁμαρτία ἦρθε ὁ θάνατος· ἔτσι διαδόθηκε ὁ θάνατος καί σ’ ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἐπειδή ὅλοι ἁμάρτησαν» (Ρωμ. 5,12).(*7)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(*3) Μ. Ἀθανάσιος, Περί ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου... 4 Migne 25, 104.
(*4) Ὁ Δοσίθεος Ἱεροσολύμων γράφει: «Καρπούς δέ φαμέν καί φορτίον (τῆς προπατορικῆς ἁμαρτίας) ...ὅπερ ὡς ποινήν τῷ ἀνθρώπῳ διά τήν παράβασιν δέδωκεν ἡ θεία δικαιοσύνη, οἷον ἱδρῶτας τῶν πόνων, θλίψεις, σωματικάς ἀσθενείας, ὠδῖνας τοῦ τίκτειν καί τέως τό ζῆν ἐν τῇ παροικίᾳ ἐπιπόνως καί τελευταῖον τόν σωματικόν θάνατον... Φορτίον ἐστίν ἡ ἐγκειμένη ἐν τοῖς μέλεσιν ἡμῶν κλίσις πρός τό ἁμαρτάνειν» (Ὁμολογία 6, Ἰωάν. Καρμίρη, Τά δογματικά καί συμβολικά μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας ΙΙ, 750.
(*5) Γιά τήν ἀσθένεια καί νέκρωση τῆς ψυχῆς βλ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία σ. 105 ἑξ.
(*6) Ὁ Κύριλλος Ἀλεξανδρείας λέγει: «Ἐπιτρέχοντος τοῦ θανάτου καθ᾽ ὁμοιότητα τοῦ Ἀδάμ τό ἐξ αὐτοῦ πᾶν γένος, ὥσπερ φυτοῦ παθόντος βλάβος εἰς ρίζαν, πᾶσά πως ἀνάγκη τούς ἐξ αὐτοῦ γεγονότας μαραίναισθαι κλώνους» (Migne 74,785) Παραθέτουμε καί μία ἄλλη σχετική ὡραία περικοπή τοῦ Ἀναστασίου Σιναΐτου: «Ἐξετάσαι χρή, πῶς εἰς ἡμᾶς ὁ προπάτωρ προέπεμψε τήν ἐπενεχθεῖσαν αὐτῷ διά τήν παράβασιν δίκην. Ἤκουσεν ὅτι «γῆ εἶ καί εἰς γῆν ἐπελεύσῃ» καί φθαρτός ἐξ ἀφθάρτου γέγονε καί ὑπηνέχθη τοῖς τοῦ θανάτου δεσμοῖς. Ἐπειδή δέ εἰς τοῦτο πεσών ἐπαιδοποίησεν, οἱ ἐξ αὐτοῦ γεγονότες ὡς ἀπό φθαρτοῦ φθαρτοί γεγόναμεν. Οὕτω γεγόναμεν τῆς ἐξ Ἀδάμ κατάρας κληρονόμοι. Οὐ γάρ πάντως ὡς σύν ἐκείνῳ παρακούσαντες τῆς θείας ἐκείνης ἐντολῆς τετιμωρήμεθα, ἀλλ᾽ ὅτι θνητός γεγονώς, εἰς τό ἐξ αὐτοῦ σπέρμα παρέπεμψε τήν ἁμαρτίαν· θνητοί γάρ γεγόναμεν ἐκ θνητοῦ ... Οὐκοῦν ἡ καθόλου καί γενικωτάτη δίκη διά τῆς ἐν Ἀδάμ παραβάσεως φθορά καί θάνατός ἐστιν» (Ἐρωτήσεις καί ἀποκρίσεις περί διαφόρων κεφαλαίων 143. Migne 89,796).
(*7) Βλ. καί Μ. Βασιλείου, Ἀσκητικαί διατάξεις 4, 1. Migne 31,1348. Ὁμιλ. εἰς Ψαλμ. 32, 4. Migne 29, 332.


Από το εβδομαδιαίο διαδικτυακό περιοδικό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιερεμίου Φούντα, στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Ἀριθμ. 28- ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 30 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 8&Itemid=7

ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΑΡΘΡΟ (γ΄ μέρος)


– Πῶς νοεῖται ἡ κληρονομική μετάδοση τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος;
Πρέπει νά τήν νοήσουμε μᾶλλον ἀπό τήν ἑνότητα τῆς ἀνθρώπινης φύσης, ὅτι δηλαδή ὅλοι οἱ ἄνθρωποι συναποτελοῦμε ἕνα ὅλον.
Ἔτσι εἶναι εὐεξήγητη ἡ μετάδοση τῆς ἁμαρτίας τοῦ γενάρχου σ’ ὅλο τό ἀπ’ αὐτόν καταγόμενο γένος, «ὅπως ἀκριβῶς ἀπό μιά ρίζα ἐφθαρμένη προέρχεται ἡ φθορά σ’ ὅλα τά ἐξ αὐτῆς», γιατί ὁ Ἀδάμ ἦταν «ρίζα τοῦ ἀνθρώπινου γένους, πού φθάρθηκε» (Κύριλλος Ἀλεξ. Εἰς Γεν. 1,5. Migne 69,28. Εἰς Ρωμ. 5, 16. Migne 74,788).(*1)

–Πῶς μεταδίδεται κληρονομικά τό προπατορικό ἁμάρτημα;
Μέ τήν φυσική σύλληψη τῆς γέννησης τοῦ ἀνθρώπου.

– Στόν Παράδεισο ἦταν καί τό «δένδρο τῆς ζωῆς». Εἶχε καμμιά ὠφέλεια ὁ ἄνθρωπος ἀπό τόν καρπό τοῦ δέντρου αὐτοῦ, ἀφοῦ πιά εἶχε ἁμαρτήσει;
Ὄχι, ἀλλά καί δέν μποροῦσε νά φάει ἀπό τόν καρπό τοῦ δέντρου αὐτοῦ, γιατί διώχθηκε ἀπό τόν Παράδεισο.

– Ἀπέμεινε πιά στόν ἄνθρωπο καμμιά ἐλπίδα γιά σωτηρία;
Ὁ Θεός κατά τά ἐλέη Του ἔδωσε στούς πρωτοπλάστους καί μετά τήν πτώση τους μιά ἐλπίδα σωτηρίας, ἕνα Εὐαγγέλιο (ἕνα εὐχάριστο μήνυμα), πού τό λέγομε «Πρωτο-εὐαγγέλιο».

– Σέ τί συνίσταται αὐτό τό «Πρωτο-εὐαγγέλιο»;
Ὁ Θεός ὑποσχέθηκε ὅτι τό σπέρμα τῆς γυναίκας θά συντρίψει τό κεφάλι τοῦ φιδιοῦ (Γεν. 3, 15).

–Τί σημαίνει αὐτό;
Σημαίνει ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός θά νικήσει τόν Διάβολο, πού ἀπάτησε τούς ἀνθρώπους, καί θά τούς ἐλευθερώσει ἀπό τήν ἁμαρτία, τήν κατάρα καί τόν θάνατο.

– Γιατί ὁ Ἰησοῦς Χριστός καλεῖται τό «σπέρμα τῆς γυναίκας»;
Γιατί γεννήθηκε στήν γῆ χωρίς πατέρα, ἀλλά μόνο ἀπό τήν Παρθένο Μαρία. Διαφορετικά, κάθε ἄνθρωπος πού γεννιέται στόν κόσμο εἶναι σπέρμα τοῦ ἄνδρα.

– Ποιά ὠφέλεια βγῆκε ἀπ’ αὐτή τήν ὑπόσχεση;
Αὐτή: Ὅτι ἀπό τόν καιρό πού δόθηκε ἡ ὑπόσχεση αὐτή οἱ ἄνθρωποι ζοῦσαν μέ τήν γλυκειά ἐλπίδα ὅτι θά ἔρθει ὁ Σωτήρας τους· τό πίστευαν αὐτό, ὅπως ἐμεῖς τώρα πιστεύουμε ὅτι ἦρθε.

– Πίστευαν πραγματικά τόν παλαιό καιρό ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ὅτι θά ἔρθει Σωτήρας;
Μάλιστα, πολλοί τό πίστευαν· οἱ περισσότεροι ὅμως ἄνθρωποι ξέχασαν τήν ὑπόσχεση αὐτή τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἐρχομό τοῦ Σωτήρα.

– Τήν ἐπανέλαβε ὁ Θεός τήν ὑπόσχεση αὐτή;
Πολλές φορές!
Γιά παράδειγμα, στόν Ἀβραάμ ἔδωσε τήν ὑπόσχεση γιά Σωτήρα μέ τά ἑξῆς λόγια: «Διά τοῦ σπέρματός σου θά εὐλογηθοῦν ὅλα τά ἔθνη τῆς γῆς» (Γεν. 22, 18).
Τήν ἴδια ὑπόσχεση ἐπανέλαβε ἀργότερα στόν Δαυΐδ μέ τά ἑξῆς λόγια: «Θά ἀναστήσω μετά ἀπό σένα τό σπέρμα σου... καί θά στερεώσω τόν θρόνο τῆς Βασιλείας Του γιά πάντα» (Β´ Βασιλ. 7, 12-13).

-------------------------------------------------------------
(*1) Καί πάλιν ὁ ἴδιος πατήρ λέγει: «Νενόσηκεν οὖν ἡ (ἀνθρωπίνη) φύσις τῇ ἁμαρτίᾳ, διά τῆς παρακοῆς τοῦ ἑνός (τοῦ Ἀδάμ)· οὕτως ἁμαρτωλοί κατεστάθησαν οἱ πολλοί·οὐχ ὡς τοῦ Ἀδάμ συμπαραβεβηκότες, οὐ γάρ ἦσαν πώποτε, ἀλλ᾿ ὡς τῆς ἐκείνου φύσεως ὄντες, τῆς ὑπό νόμον πεσούσης τόν τῆς ἁμαρτίας... ἠρώστησεν ἡ ἀνθρωπίνη φύσις ἐν Ἀδάμ διά τῆς παρακοῆς τήν φθοράν, εἰσέδυ τε οὕτως αὐτήν τά πάθη» (Εἰς τήν πρός Ρωμαίους 5,18. Migne 74,789).


Από το εβδομαδιαίο διαδικτυακό περιοδικό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιερεμίου Φούντα, στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Ἀριθμ. 29- ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2010
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 8&Itemid=7

ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΑΡΘΡΟ (δ΄ μέρος)

– Τί ἐννοοῦμε μέ τήν παρακάτω ἔκφραση τοῦ «Πιστεύω», πού λέγεται γιά τόν Χριστό, «Σαρκωθέντα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου»; Τί σημαίνει ἡ λέξη «σάρκωση»;
Σημαίνει ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔλαβε ἀνθρώπινη φύση χωρίς ἁμαρτία καί ἔγινε ἄνθρωπος, χωρίς νά παύσει νά εἶναι Θεός.

– Ἀπό ποῦ εἶναι παρμένη ἡ ἔκφραση «σαρκωθέντα»;
Ἀπό τά λόγια τοῦ εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου: «Ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο» (Ἰω. 1,14).

– Γιατί στό «Πιστεύω» μετά ἀπό τήν ἔκφραση πού λέγεται γιά τόν Χριστό «σαρκωθέντα» προστίθεται παρακάτω καί τό «ἐνανθρωπήσαντα»;
Γιά νά μή νομιστεῖ μέ τό «σαρκωθέντα» ὅτι ὁ Χριστός πῆρε μόνο σάρκα, σῶμα μόνο δηλαδή, καί ὄχι καί ψυχή.
Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε τέλειος ἄνθρωπος, προσέλαβε ὅλη τήν ἀνθρώπινη φύση, πού συνίσταται ἀπό σῶμα καί ψυχή, γιά νά τήν θεραπεύσει ὁλόκληρη· διαφορετικά ἄν δέν τήν προσελάμβανε ὁλόκληρη, ψυχή καί σῶμα, δέν θά τήν θεράπευε.
«Τό ἀπρόσληπτον ἀθεράπευτον», λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνός (Ἐπιστολή 101 πρός Κληδόνιον, Migne 37, 181).
Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, λοιπόν, ἔγινε τέλειος ἄνθρωπος.(*1)

–Ἔχουμε γι’ αὐτό καμμιά μαρτυρία ἀπό τήν ἁγία Γραφή;
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος γράφει: «Ὑπάρχει ἕνας μεσίτης μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων, ὁ ἄνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός» (Α´ Τιμ. 2,5).

– Ἀφοῦ λέει ὁ Ἀπόστολος τόν Χριστό «ἄνθρωπο», ἄρα ἔχει μιά μόνο φύση, τήν ἀνθρώπινη;
Ὄχι! Στόν Χριστό ὑπάρχουν δύο φύσεις, ἡ θεία καί ἡ ἀνθρώπινη, χωρίς αὐτές οἱ φύσεις νά χωρίζονται καί νά συγχέονται.
Καί στίς δυό αὐτές φύσεις ἀπαντοῦν δυό θελήματα.

– Ἀφοῦ ὁ Χριστός ἔχει δυό φύσεις, ἔχει, λοιπόν, καί δυό πρόσωπα;
Ὄχι! Ὁ Χριστός ἔχει ἕνα πρόσωπο, στό ὁποῖο ἑνώθηκαν οἱ δυό φύσεις, ἡ θεία καί ἡ ἀνθρώπινη.

– Ποιό εἶναι τό ἕνα πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, στό ὁποῖο ἑνώθηκαν οἱ δυό φύσεις;
Εἶναι τό πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, τό ὁποῖο εἶχε τήν θεία φύση καί προσέλαβε μέ τήν σάρκωσή Του καί ἀνθρώπινη φύση.
«Ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο» (Ἰωάν. 1,14). Δηλαδή, μέ ἄλλα λόγια: Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ σαρκωθείς δέν ἔλαβε ἀνθρώπινο πρόσωπο (ὑπόσταση), ἀλλά ἔλαβε μόνο ἀνθρώπινη φύση· τῆς ἀνθρώπινης δέ αὐτῆς φύσης πρόσωπο ἔγινε τό πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.
Στό ἕνα, λοιπόν, πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, στήν μία αὐτή ὑπόσταση, ἑνώθηκαν οἱ δυό τέλειες φύσεις, ἡ θεία καί ἡ ἀνθρώπινη.

–Πῶς ἔγινε στόν Χριστό ἡ ἕνωση αὐτή τῶν δύο φύσεων σ’ ἕνα πρόσωπο;
Ἡ ἕνωση αὐτή τῶν δύο φύσεων στό ἕνα πρόσωπο (ἤ ὑπόσταση) τοῦ Χριστοῦ λέγεται «ὑποστατική ἕνωση» καί ἔγινε κατά μυστηριώδη τρόπο, θαυματουργικά καί εἶναι ἀκατανόητη.
Καί κάθε μία φύση διατήρησε τήν ἀκεραιότητά της. Μέ τήν ἕνωσή τους δηλαδή οἱ δυό φύσεις δέν ἔκαναν ἕνα μεικτό πράγμα, γιατί ἡ ἕνωση ἔγινε «ἀτρέπτως», «ἀσυγχύτως» καί «ἀναλλοιώτως»· ἀλλά καί δέν παρέμειναν χωριστές οἱ δυό φύσεις, ὥστε νά ἔχουμε μία ψιλή καί φανταστική ἕνωσή τους στό πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, γιατί ἑνώθηκαν «ἀδιαιρέτως», «ἀχωρίστως» καί «ἀδιαστάτως» (Βλ. Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως 3, 3. Migne 94,993).

– Χωρίστηκαν ποτέ οἱ δυό φύσεις τοῦ Χριστοῦ μετά τήν ἕνωσή τους;
Ποτέ! Γιατί ἡ ἕνωση τῶν δυό φύσεων ἔγινε γιά νά μή χωριστοῦν ποτέ· ἔγινε σέ «ἄλυτον σύγκρασιν», ὅπως λέει ὁ Μέγας Ἀθανάσιος καί σέ «ἀδιάσπαστον ἕνωσιν», ὅπως λέει ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός.

-------------------------------------------------

(*1) Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ «ὅλον ἄνθρωπον, τόν ἐκ σώματος καί ψυχῆς λογικῆς τε καί νοερᾶς συγκείμενον, οὐσιωδῶς προσλαβών, ὅλου ἀνθρώπου τήν σωτηρίαν εἰργάσατο, τῷ ὁμοίῳ τό ὅμοιον ἀνακαθαίρων» (Λεόντιος Βυζάντιος, Λόγος ΙΙ, Κατά Ἀφθαρτοδοκητῶν. Migne 86/I, 1325).


Από το εβδομαδιαίο διαδικτυακό περιοδικό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιερεμίου Φούντα, στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Ἀριθμ. 29- ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2010
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 8&Itemid=7

ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΑΡΘΡΟ (ε΄ μέρος)

– Ἡ ἀνθρώπινη φύση δέν ἀλλοιώθηκε καθόλου μέ τήν ἕνωσή της μέ τήν θεία φύση;
Ὄχι! Εἴπαμε ὅτι κάθε μία φύση, καί ἡ θεία καί ἡ ἀνθρώπινη, διατήρησε τήν ἀκεραιότητά της κατά τήν ἕνωσή τους στό Πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ μέ τήν σάρκωσή Του. Καί οἱ δύο φύσεις παρέμειναν στόν δικό τους «ὅρο καί λόγο», ὅπως λέγει ἡ Δ´ Οἰκουμενική Σύνοδος. Εἶναι αἵρεση νά ποῦμε ὅτι ἀλλοιώθηκε ἡ μία φύση κατά τήν ἕνωσή της μέ τήν ἄλλη.
Διδάσκει ὅμως ἡ Ἐκκλησία μας, ὅτι ἡ ἀνθρώπινη φύση, μέ τό ἀνθρώπινο θέλημά της, κατά τήν ὑποστατική της ἕνωση μέ τήν θεία (τήν ἕνωσή της δηλαδή μέ τήν θεία φύση στήν ὑπόσταση–στό πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ) ἀνυψώθηκε καί τελειώθηκε καί θεώθηκε, χωρίς, ξαναλέγομε, νά ἀλλοιωθεῖ ἤ νά μεταβληθεῖ.
Ὁ Χριστός κατά τήν θεία φύση Του ἦταν τέλειος Θεός· καί κατά τήν ἀνθρώπινη φύση Του τέλειος ἄνθρωπος· μέ μιά λέξη εἶναι Θεάνθρωπος. Γενικά τό δόγμα περί τῆς ἑνώσεως τῶν δύο φύσεων στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, τό ἐκφράζει ἡ Δ´ Οἰκουμενική Σύνοδος, ἡ ὁποία ἐδίδαξε «ὁμολογεῖν ἕνα καί τόν αὐτόν Χριστόν, Υἱόν, Κύριον, μονογενῆ, ἐν δύο φύσεσιν ἀσυγχίτως, ἀτρέπτως, ἀδιαιρέτως, ἀχωρίστως γνωριζόμενον, οὐδαμοῦ τῆς τῶν φύσεων διαφορᾶς ἀνῃρημένης διά τήν ἕνωσιν, σῳζομένης δέ μᾶλλον τῆς ἰδιότητος ἑκατέρας φύσεως καί εἰς ἕν πρόσωπον καί μίαν ὑπόστασιν συντρεχούσης» (Ἰω. Καρμίρη, Τά δογματικά καί συμβολικά μνημεῖα Ι,165.).(*1)

Ὡραία εἶναι καί ἡ μακρά αὐτή περικοπή τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, τήν ὁποία παραθέτουμε ἐν μεταφράσει:

«Εἶναι ἀνάγκη νά ξέρουμε πώς λέγεται ὅτι ἡ σάρκα τοῦ Κυρίου θεώθηκε ὄχι κατά μεταβολή φύσεως ἤ κατά τροπή ἤ ἀλλοίωση, ἤ σύγχυση καί ὅτι ἔγινε ὁμόθεη καί Θεός, ὅπως λέγει ὁ θεολόγος Γρηγόριος· “Ἀπό τά δυό τό ἕνα θέωσε καί τό ἄλλο θεώθηκε”, καί “ἔχω τό θάρρος νά τό πῶ ὁμόθεο”, καί “αὐτό πού ἔχρισε ἔγινε ἄνθρωπος καί αὐτό πού χρίστηκε Θεός”.

Ὅλα αὐτά λοιπόν ἔγιναν ὄχι κατά μεταβολή φύσεως, ἀλλά κατά τήν οἰκονομική ἕνωση, ἐννοῶ τήν καθ’ ὑπόσταση, κατά τήν ὁποία ἀδιάσπαστα ἡ σάρκα ἑνώθηκε μέ τόν Θεό Λόγο, καί τή μεταξύ τῶν φύσεων περιχώρηση, καθώς λέγουμε καί τήν πύρωση τοῦ σιδήρου· ὅπως ὁμολογοῦμε τήν ἐνανθρώπηση χωρίς μεταβολή καί τροπή, ἔτσι πιστεύουμε ὅτι ἔγινε καί ἡ θέωση τῆς σάρκας.

Γιατί οὔτε ὁ Λόγος ἐπειδή ἔγινε σάρκα, βγῆκε ἀπό τά πλαίσια τῆς θεότητός του οὔτε ἀπό τά θεοπρεπῆ μεγαλεῖα πού ὑπάρχουν σ’ αὐτήν, οὔτε βέβαια ἡ σάρκα, ἐπειδή θεώθηκε, ἄλλαξε τή φύση της ἤ τά φυσικά της ἰδιώματα. Καί μετά τήν ἕνωση παρέμειναν οἱ φύσεις ἀσύγχυτες καί οἱ ἰδιότητές τους ἀκέραιες.

Ἡ σάρκα πάλι τοῦ Κυρίου ἀπέκτησε ὡς πλοῦτο τίς θεῖες ἐνέργειες ἐξαιτίας τῆς τέλειας καί καθαρῆς ἑνώσεώς της πρός τόν Λόγο, δηλαδή τῆς καθ’ ὑπόσταση ἑνώσεως χωρίς νά μειωθεῖ διόλου στίς κατά φύση ἰδιότητές της· γιατί δέν ἐνεργοῦσε τά θεῖα μέ δική της ἐνέργεια, ἀλλά ἐξαιτίας τοῦ ἑνωμένου μέ αὐτήν Λόγου, ἐπειδή ὁ Λόγος παρουσίαζε διά μέσου αὐτῆς τή δική του ἐνέργεια. Καίει, λόγου χάρη, ὁ πυρακτωμένος σίδηρος, χωρίς νά κατέχει κατά φυσικό λόγο τήν καυστική ἐνέργεια, ἀλλά ἐπειδή τήν ἀπέκτησε ἀπό τήν ἕνωση μέ τήν φωτιά.

Ἔτσι λοιπόν ἡ ἴδια ἡ σάρκα ἦταν θνητή καθεαυτή καί συνάμα ζωοποιός ἐξαιτίας τῆς καθ’ ὑπόσταση ἑνώσεως πρός τόν Λόγο. Παρόμοια δεχόμαστε καί τή θέωση τοῦ θελήματος ὄχι ἐπειδή μεταβλήθηκε ἡ φυσική κίνηση, ἀλλά ἐπειδή ἑνώθηκε μέ τό θεῖο καί παντοδύναμο θέλημά του καί ἔγινε θέλημα Θεοῦ πού ἐνανθρώπησε· γι’ αὐτό θέλοντας νά κρυφτεῖ δέν μπόρεσε, ἐπειδή διά μέσου τοῦ ἑαυτοῦ του εὐδόκησε ὁ Θεός Λόγος νά φανερωθεῖ στό πρόσωπό του ὅτι ἀληθινά ὑπάρχει τό ἀδύνατο στοιχεῖο τοῦ ἀνθρώπινου θελήματος καί θέλοντας ἔκανε τήν κάθαρση τοῦ λεπροῦ ἐξαιτίας τῆς ἑνώσεως πρός τό θεῖο θέλημα.

Πρέπει νά ξέρουμε ὅτι ἡ θέωση τῆς φύσεως καί τοῦ θελήματος εἶναι ἡ πιό φανερή καί πειστική ἀπόδειξη τῶν δυό φύσεων καί τῶν δυό θελημάτων· γιατί, ὅπως ἡ πύρωση δέν μεταβάλλει τή φύση αὐτοῦ πού πυρώθηκε σέ φύση τῆς φωτιᾶς, ἀλλά φανερώνει αὐτό πού πυρώθηκε καί αὐτό πού ἔκανε τήν πύρωση, ὄχι ἕνα ἀλλά δυό πράγματα, ἔτσι καί ἡ θέωση δέν ἀποτελεῖ μιά σύνθετη φύση, ἀλλά τίς δύο καί τήν καθ’ ὑπόσταση ἕνωση. Λέγει λοιπόν ὁ θεολόγος Γρηγόριος· “Ἀπ’ αὐτά τό ἕνα θέωσε καί τό ἄλλο θεώθηκε” λέγοντας ἀπ’ αὐτά, δηλαδή τό ἕνα καί τό ἄλλο, ἀπέδειξε δυό τίς φύσεις» (Ἰω. Δαμασκηνοῦ, Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, Γ, 4. Μετάφραση, σχόλια καθηγητοῦ Νικολάου Ματσούκα, σελ.
295.297)

-------------------------------------------------

(*1) Ὁ Κύριος Ἀλεξανδρείας λέγει: «Οὐ γάρ εἰς πρόσωπα δύο τήν οἰκονομίαν μερίζομεν, οὐδέ Υἱούς δύο ἀντί τοῦ Μονογενοῦς κηρύττομέν τε καί δογματίζομεν, ἀλλά δύο τάς φύσεις εἶναι» (Περί τῆς τοῦ Κυρίου ἐνανθρωπήσεως, 31,Migne 77,13)


Από το εβδομαδιαίο διαδικτυακό περιοδικό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιερεμίου Φούντα, στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Ἀριθμ. 29- ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2010
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 8&Itemid=7

ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΑΡΘΡΟ (στ΄ μέρος)

-Ποιές δογματικές ἀλήθειες ἀπορρέουν ἀπό τήν ὑποστατική ἕνωση τῶν δυό φύσεων;
Ἀπό τήν ἕνωση τῶν δύο φύσεων, τῆς θείας καί τῆς ἀνθρωπίνης, στό ἕνα πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ (ὑποστατική ἕνωση) βγαίνουν οἱ ἑξῆς δογματικές ἀλήθειες:
α) Ἡ ἀντίδοση ἤ κοινοποίηση τῶν ἰδιωμάτων. Δηλαδή: Ἐπειδή τό ἕνα πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ εἶναι φορεύς καί τῶν δυό φύσεων, εἶναι φανερό ὅτι ὅταν ὁ Χριστός χαρακτηρίζεται ὡς Θεός δυνατόν νά τοῦ ἀποδοθοῦν καί ἀνθρώπινα ἰδιώματα καί ἀντίθετα, ὅταν ὁ Χριστός χαρακτηρίζεται ὡς ἄνθρωπος δυνατόν νά τοῦ ἀποδοθοῦν καί θεῖα ἰδιώματα. Ἐννοεῖται βέβαια ὅτι τά ἰδιώματα αὐτά ἀποδίδονται στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, τόν φορέα τῶν δύο φύσεων, καί δέν ἀποδίδουμε ἀνθρώπινα ἰδιώματα στήν θεία φύση, οὔτε θεῖα ἰδιώματα στήν ἀνθρώπινη φύση.(*1)
β) Ἡ θέωση τῆς ἀνθρώπινης φύσης πού ἀνέλαβε ὁ Χριστός, χωρίς ὅμως αὐτή νά ἀλλοιωθεῖ, ὅπως εἴπαμε στό προηγούμενο ἐρώτημα.
γ) Ἡ μιά προσκύνηση καί λατρεία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί κατά τήν ἀνθρώπινη φύση Του.(*2)
δ) Ἡ ἀναμαρτησία τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός εἶχε τελεία ἀναμαρτησία· λόγω τῆς ὑποστατικῆς ἑνώσεως τῶν δύο φύσεων δέν μποροῦσε νά ἁμαρτήσει. Δέν δεχόμεθα ἀναμαρτησία τοῦ Χριστοῦ μέ τήν προϋπόθεση ὅτι μποροῦσε νά ἁμαρτήσει. Ἀλλά πιστεύουμε τό ἀναμάρτητο τοῦ Χριστοῦ, μή δυναμένου νά ἁμαρτήσει («non potuit peccare»), ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ὑποστατικῆς ἑνώσεως τῶν δύο φύσεων.
Καί ε) Ἀποτέλεσμα τῆς ἑνώσεως τῶν δύο φύσεων, θείας καί ἀνθρώπινης, στό ἕνα πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ (ὑποστατική ἕνωση) εἶναι ἡ ὀνομασία τῆς ἁγίας Μητέρας Του, ἀπό τήν ὁποία πῆρε τήν ἀνθρώπινη φύση, ὡς ἡ «ὄντως Θεοτόκος» καί «Θεομήτωρ». Γιατί αὐτός πού γεννήθηκε ὡς ἄνθρωπος ὑπερφυσικά ἀπό τήν παρθένο Μαρία ἦταν Υἱός τοῦ Θεοῦ. Ἡ Παναγία βέβαια τήν ἀνθρώπινη μόνο φύση ἔδωσε στόν Χριστό· ἀλλά τό πρόσωπο, ἡ ὑπόσταση τῆς ἀνθρωπίνης αὐτῆς φύσης, εἶναι ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ. Ἄρα ἡ Παναγία εἶναι Θεοτόκος. «Εἰ γάρ ἐστι Θεός ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, πῶς οὐ Θεοτόκος ἡ τεκοῦσα ἁγία Παρθένος;» (Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, ἐπιστολή πρός Μοναχούς. Migne 77,13).

– Τί λέει ἡ ἁγία Γραφή γιά τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν Παρθένο Μαρία;
Ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς μᾶς λέει, ὅτι, ὅταν ἡ Παρθένος Μαρία ρώτησε τόν ἄγγελο Γαβριήλ, πού τῆς ἔφερε τό μήνυμα ὅτι θά συλλάβει τόν Ἰησοῦ Χριστό, «Πῶς θά γίνει αὐτό, ἀφοῦ δέν ἔχω ἄνδρα;», ὁ ἄγγελος τῆς ἀπάντησε: «Πνεῦμα Ἅγιο θά ἔρθει σέ σένα καί δύναμη τοῦ Ὑψίστου θά σέ σκιάσει· γι’ αὐτό καί τό ἅγιο παιδί πού θά γεννηθεῖ θά ὀνομασθεῖ Υἱός τοῦ Θεοῦ» (Λουκ. 1, 34, 35).

– Ποιά ἦταν ἡ Παρθένος Μαρία;
Ἦταν μιά ἁγία Παρθένος ἀπό τήν γενεαλογία τοῦ Ἀβραάμ καί τοῦ Δαυΐδ, ἀπό τήν ὁποία, κατά τήν ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ, ἐπρόκειτο νά ἔρθει ὁ Σωτήρας· μνηστεύθηκε τόν Ἰωσήφ, ἕναν ἄνδρα ἀπό τήν ἴδια γενεαλογία, ὄχι γιά νά γίνει σύζυγός της, ἀλλά γιά νά εἶναι φύλακάς της· γιατί ἡ Παρθένος ἦταν ἀφιερωμένη στόν Θεό νά ζήσει γιά πάντα παρθένος. Αὐτό τό νόημα ἔχει ὁ λόγος της στόν ἄγγελο Γαβριήλ «Δέν ἔχω ἄνδρα» (Λουκ. 1, 34). Δηλαδή, «δέν πρόκειται νά ἀποκτήσω ἄνδρα»!

– Τότε γιατί μνηστεύθηκε;
Ἡ μνηστεία τῆς Παρθένου Μαρίας κρύβει μυστήριο, ὅπως μᾶς λέγουν οἱ ἅγιοι Πατέρες. Ὁ προφήτης Ἡσαΐας εἶχε πεῖ ἀπό παλαιά ὅτι ὁ Μεσσίας θά γεννηθεῖ ἀπό παρθένο (βλ. Ἡσ. 7, 14). Ὁ Διάβολος ὅμως, πού δέν εἶχε συμφέρον νά γεννηθεῖ ὁ Μεσσίας, γιατί θά τοῦ καταργοῦσε τό κράτος του (βλ. Ἑβρ. 2,14. Γεν. 3,15), δέν ἤθελε νά ὑπάρξει παρθένος γυναίκα, ὥστε νά μή βρεθεῖ μητέρα τοῦ Μεσσία. Ἡ μνηστεία τῆς παρθένου Μαρίας παραπλάνησε τόν Διάβολο, γιατί πίστευσε ὅτι οὔτε καί αὐτή πρόκειται νά γίνει μητέρα τοῦ Μεσσία, ἀφοῦ μνηστεύθηκε.(*3)

– Παρέμεινε πραγματικά ἡ Μαρία γιά πάντα παρθένος;
Μάλιστα! Ἦταν παρθένος πρίν ἀπό τήν γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί παρέμεινε παρθένος καί μετά τήν γέννηση τοῦ Χριστοῦ· καί γι’ αὐτό καλεῖται ἀειπάρθενος.

– Τότε ποιοί εἶναι οἱ «ἀδελφοί» τοῦ Ἰησοῦ, πού ἀναφέρουν τά Εὐαγγέλια; Δέν εἶναι παιδιά τῆς Μαρίας;
Ἡ Παρθένος Μαρία, ἡ Παναγία, μόνο ἕναν υἱό εἶχε, τόν Ἰησοῦ Χριστό, πού γεννήθηκε ἀπ’ αὐτήν παρθενικά.
Αὐτούς πού τά Εὐαγγέλια ἀναφέρουν ὡς «ἀδελφούς» τοῦ Ἰησοῦ (βλ. Ματθ. 13, 55-56. Μάρκ. 6, 3. Λουκ. 4, 22. Ἰωάν. 6, 42) εἶναι ἤ παιδιά τοῦ Κλωπᾶ καί τῆς ἀδελφῆς τῆς Θεοτόκου, δηλαδή ἐξάδελφοι τοῦ Ἰησοῦ (βλ. Εὐσεβίου Ἐκκλησιαστική Ἱστορία ΙΙ, 25. ΙΙΙ, πV, 11.30. Ὠριγ. εἰς Ἰωάν. Τόμ. 1, 6 καί Ματθ. Τόμ. Χ, 10), ὅπως λέγουν οἱ Δυτικοί, ἤ κανονικά παιδιά τοῦ Ἰωσήφ ἀπό γάμο μέ προηγούμενη γυναίκα του, ὅπως μαρτυρεῖ ὁ Ἱερώνυμος καί δέχονται πολλοί Ὀρθόδοξοι θεολόγοι.
Χῆρος ὁ Ἰωσήφ μνηστεύθηκε τήν Παρθένο Μαρία, γιά νά τοῦ φροντίζει, ὅπως φαίνεται τά ὀρφανά του, καί νά τήν ἔχει ὑπό τήν προστασία του. (Τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ ὅμως, ὅπως ἐξηγήσαμε, ἦταν ἡ παραπλάνηση τοῦ Διαβόλου). Κατά τόν νόμο ὁ Ἰωσήφ λεγόταν «ἄνδρας» τῆς Μαρίας καί «πατήρ» τοῦ Ἰησοῦ. Γι’ αὐτό καί κατά τόν νόμο τά παιδιά τοῦ Ἰωσήφ ἦταν ἑτεροθαλεῖς ἀδελφοί τοῦ Ἰησοῦ. Ἔτσι, λοιπόν, ὀνομάζονται «ἀδελφοί» Του.
-------------------------------------------------

(*1)Παραθέτουμε γιά τήν δογματική αὐτή ἀλήθεια τήν πατερική αὐτή περικοπή: «Στόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, ἐπειδή γνωρίζουμε δύο τίς φύσεις καί μία τήν ὑπόσταση, σύνθετη ἀπό τίς δύο, ὅταν ἀναφερόμαστε στίς φύσεις, θεότητα καί ἀνθρωπότητα τίς ὀνομάζουμε, ὅταν πάλι ἀναφερόμαστε στήν ὑπόσταση, πού ἀποτελέσθηκε σύνθετη ἀπό τίς φύσεις, ἄλλοτε καί ἀπό τίς δύο μαζί τόν ὀνομάζουμε Χριστό καί Θεό καί ἄνθρωπο κατά τόν ἴδιο τρόπο καί Θεό σαρκωμένο, ἄλλοτε κατά τό ἕνα ἀπό τά δυό μέρη τόν ὀνομάζουμε μόνο Θεό καί Υἱό Θεοῦ καί ἄνθρωπο μόνο καί Υἱό ἀνθρώπου, καί ἄλλοτε ἀπό τά ὑψηλά μόνο καί ἄλλοτε μόνο ἀπό τά ταπεινά· γιατί ἕνας εἶναι αὐτός πού ὑπάρχει ὅμοια ἔτσι κι ἀλλιῶς, ἀπό τή μιά μεριά ἀναίτια ἀπό τόν Πατέρα καί ἀπό τήν ἄλλη ἀφοῦ ὕστερα ἔγινε ἄνθρωπος ἀπό φιλανθρωπία.
Λέγοντας βέβαια θεότητα δέν κατονομάζουμε σ᾿ αὐτήν τά ἰδιώματα τῆς ἀνθρωπότητος (γιατί δέν λέμε θεότητα παθητή ἤ κτιστή) οὔτε πάλι στή σάρκα, δηλαδή στήν ἀνθρωπότητα, ἀποδίδουμε τά ἰδιώματα τῆς θεότητος (γιατί δέν λέμε σάρκα, δηλαδή ἀνθρωπότητα, ἄκτιστη). Στήν ὑπόσταση ὅμως, καί ἄν τήν ὀνομάσουμε ἀπό τά δυό μαζί, καί ἄν κατά ἕνα ἀπό τά δυό μέρη, βάζουμε τά ἰδιώματα καί τῶν δύο φύσεων. Γιατί ὁ Χριστός, πού εἶναι καί τά δυό, καί Θεός καί ἄνθρωπος, λέγεται καί κτιστός καί ἄκτιστος· καί παθητός καί ἀπαθής. Καί ὅταν κατά ἕνα ἀπό τά δυό μέρη καί Υἱός Θεοῦ καί Θεός ὀνομάζεται, δέχεται τά ἰδιώματα καί τῆς ἄλλης φύσεως, πού εἶναι ἑνωμένη καί αὐτή στήν ὑπόσταση, δηλαδή τά ἰδιώματα τῆς σάρκας, ὀνομαζόμενος Θεός παθητός καί Κύριος τῆς δόξας σταυρωμένος, ὄχι κατά τό ὅτι εἶναι Θεός, ἀλλά κατά τό ὅτι καί ἄνθρωπος ὁ ἴδιος· καί ὅταν ὀνομάζεται ἄνθρωπος καί Υἱός ἀνθρώπου, δέχεται τά ἰδιώματα καί τό μεγαλεῖο τῆς θείας οὐσίας, ὡς παιδίον προαιώνιο καί ἄνθρωπος ἄναρχος, ὄχι κατά τό ὅτι εἶναι παιδίον καί ἄνθρωπος, ἀλλά κατά τό ὅτι ὡς Θεός προαιώνιος ἔγινε τελικά παιδίον. Καί αὐτός εἶναι ὁ τρόπος τῆς ἀντιδόσεως καθεμιᾶς φύσεως, πού ἀντιδίδει στήν ἄλλη τά δικά της ἰδιώματα, γιατί ὑπάρχει ἡ ταυτότητα τῆς ὑποστάσεως καί ἡ περιχώρηση μεταξύ τῶν φύσεων. Κατά τοῦτο μποροῦμε νά ποῦμε γιά τόν Χριστό· “Οὗτος ὁ Θεός ἡμῶν ἐπί τῆς γῆς ὤφθη” καί ἐπίσης· ὁ ἄνθρωπος αὐτός εἶναι ἄκτιστος καί ἀπαθής καί ἀπερίγραπτος». (Ἰω. Δαμασκηνοῦ, Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, Γ, 4. Μετάφραση, σχόλια καθηγητοῦ Νικολάου Ματσούκα, σελ. 225).
(*2)Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός λέει: «Εἷς ἐστιν ὁ Χριστός, Θεός τέλειος καί ἄνθρωπος τέλειος· ὅν προσκυνοῦμεν σύν Πατρί καί Πνεύματι, μιᾷ προσκυνήσει μετά τῆς ἀχράντου σαρκός αὐτοῦ, οὐκ ἀπροσκύνητον τήν σάρκα λέγοντες· (προσκυνεῖται γάρ ἐν τῇ μιᾷ τοῦ Λόγου ὑποστάσει, ἥτις αὐτῇ ὑπόστασις γέγονε)» (Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως Γ, 8 Migne 94,1013).
(*3) Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος Ἀντιοχείας γράφει: «Ἔλαθον τόν ἄρχοντα τοῦ αἰῶνος τούτου ἡ παρθενία Μαρίας καί ὁ τοκετός αὐτῆς, ὁμοίως καί ὁ θάνατος τοῦ Κυρίου· τρία μυστήρια κραυγῆς, ἅτινα ἐν ἡσυχίᾳ Θεοῦ ἐπράχθη» (Ἐφεσ. 19,1).



Από το εβδομαδιαίο διαδικτυακό περιοδικό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιερεμίου Φούντα, στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Ἀριθμ. 29- ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2010 & Ἀριθμ. 30- ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2010
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 8&Itemid=7

ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΑΡΘΡΟ (ζ΄ μέρος)


– Ἀποδεικνύεται ἀπό τά Εὐαγγέλια ὅτι πραγματικά οἱ λεγόμενοι «ἀδελφοί» τοῦ Ἰησοῦ δέν ἦταν παιδιά τῆς Μαρίας;
Βεβαίως! Ἀκοῦστε: Οἱ λεγόμενοι «ἀδελφοί» τοῦ Ἰησοῦ πρέπει νά ἦταν τοὐλάχιστον ἑπτά. Τά ἀγόρια ἦταν τέσσερα: Ὁ Ἰάκωβος, ὁ Ἰωσῆς, ὁ Σίμων καί ὁ Ἰούδας. Καί τά κορίτσια πρέπει νά ἦταν τουλάχιστον πάνω ἀπό δύο. Γιατί, ἄν ἦταν δύο, θά ἔπρεπε νά λέγονται ὡς «ἀμφότεραι»· ἀλλά τό κείμενο λέει «αἱ ἀδελφαί αὐτοῦ πᾶσαι» (Ματθ. 13, 56). Τέσσερα ἀγόρια καί τοὐλάχιστον τρία κορίτσια, ἑπτά συνολικά παιδιά.

Ἄν τά παιδιά αὐτά, ὅπως λέγουν βλάσφημα οἱ προτεστάντες καί οἱ χιλιαστές, ἦταν παιδιά τῆς Μαρίας ἀπό γάμο της μέ τόν Ἰωσήφ, πότε γεννήθηκαν τά παιδιά αὐτά;
Μέχρι τότε πού ὁ Ἰωσήφ πῆγε στήν Αἴγυπτο κατά τήν ἐντολή ἀγγέλου (ὅταν περίπου ὁ Ἰησοῦς ἦταν δύο ἐτῶν), δέν εἶχε γεννηθεῖ κανένα ἀπό τά ἑπτά αὐτά παιδιά. Τρεῖς πῆγαν στήν Αἴγυπτο καί τρεῖς γύρισαν ἀπό τήν Αἴγυπτο (βλ. Ματθ. 2, 19-21). Ἐπί δύο χρόνια, λοιπόν, δέν γεννήθηκε ἄλλο παιδί.

Ὕστερα ἀπό δέκα χρόνια, ὅταν ὁ Ἰησοῦς ἦταν δώδεκα ἐτῶν, πάλι δέν φαίνεται ἄλλο παιδί. Στόν Ναό τοῦ Σολομῶντος, πού πῆγε ἡ Παρθένος Μαρία μέ τόν Ἰωσήφ, δέν φαίνεται στήν σκηνή ἄλλο παιδί, ἐκτός ἀπό τόν Ἰησοῦ. Οὔτε φαίνονται νά ἔχουν τήν ἀγωνία γιά ἄλλα τους παιδιά. Πότε γεννήθηκαν, λοιπόν, αὐτά τά ἑπτά παιδιά; Εἶναι λογικό νά ποῦμε, ὅτι γιά δώδεκα χρόνια ὁ Ἰωσήφ δέν εἶχε καταστήσει σύζυγο τήν Μαρία καί τήν ἔκανε σύζυγό του μετά ἀπό δώδεκα χρόνια, γιά νά γεννηθοῦν μάλιστα ἀπ’ αὐτή ἑπτά τοὐλάχιστον παιδιά; Ἡ αἵρεση αὐτή δέν εἶναι μόνο βλάσφημη, ἀλλά καί ἀνόητη.

Ἀλλά, ὅπως παρατηροῦν οἱ ἑρμηνευτές, μετά ἀπό τό δωδέκατο ἔτος τῆς ἡλικίας τοῦ Χριστοῦ, κατά τήν ἐπίσκεψη στόν Ναό τοῦ Σολομῶντος, ὁ Ἰωσήφ δέν ἀναφέρεται πιά στά ἱερά Εὐαγγέλια, πρᾶγμα πού σημαίνει ὅτι πέθανε, γιατί ἦταν γέροντας στήν ἡλικία.(1*)

Ἀλλά ἄν οἱ λεγόμενοι «ἀδελφοί» τοῦ Ἰησοῦ ἦταν φυσικά παιδιά τῆς Παρθένου Μαρίας, τότε θά πρέπει νά ἦταν μικρότεροι τοῦ Ἰησοῦ κατά δώδεκα χρόνια, ὅπως ἐξηγήσαμε παραπάνω. Κατά τό χωρίο ὅμως Ἰω. 7, 2-5 αὐτοί φέρονται ὡς μεγαλύτεροι τοῦ Ἰησοῦ καί κηδεμόνες Του.

Καί ἄν ἡ Παναγία εἶχε καί ἄλλα παιδιά, ὅπως λέγουν οἱ αἱρετικοί, τότε ὁ Ἰησοῦς ἀπό τόν Σταυρό δέν θά ἀνέθετε τήν Μητέρα Του στόν Ἰωάννη, οὔτε καί ἡ Ἰδία θά τό δεχόταν, ἀφοῦ θά εἶχε ἄλλα παιδιά στά ὁποῖα καί θά κατέφευγε. Ὁ Χριστός ὅπως εἶναι κατά τήν θεότητά Του ὁ μονογενής υἱός τοῦ Θεοῦ Πατρός, ἔτσι εἶναι καί κατά τήν ἀνθρώπινη φύση Του ὁ μονογενής υἱός τῆς Μητέρας Του.

– Ποῦ τό λέει αὐτό ἡ ἁγία Γραφή;
Τό λέει ἡ Παλαιά Διαθήκη στό Παροιμ. 4,3. Ἐκεῖ διαβάζουμε: «Ἐστάθην... μονογενής ἐνώπιον τῆς μητρός μου». Στό χωρίο αὐτό δέν μιλάει ὁ Σολομών, γιατί αὐτός δέν ἦταν μονογενής στήν μητέρα του. Στό χωρίο αὐτό μιλάει ὁ Χριστός, ἡ ἐνυπόστατη Σοφία τοῦ Θεοῦ, ὅπως μιλάει καί σέ ἄλλα μέρη τοῦ βιβλίου τῶν Παροιμιῶν (βλ. πρό πάντων τό 8ο κεφ.). Ὁ Χριστός εἶναι ὁ μονογενής υἱός τῆς Μητέρας του καί Αὐτή, λοιπόν, ὑπῆρξε Ἀειπάρθενος, ὅπως ἔτσι τήν τιμᾶ ἡ ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας.

– Στά Εὐαγγέλια πάλι διαβάζουμε ὅτι ὁ Ἰωσήφ δέν «εἶχε συζυγικές σχέσεις μέ τήν Μαρία “ἕως οὗ”», μέχρις ὅτου, «γέννησε τόν πρωτότοκο υἱό της καί τόν ὀνόμασε Ἰησοῦ» (Ματθ. 1,25). Δέν βγαίνει ἀπό τό ἐδῶ «ἕως οὗ» ὅτι ὁ Ἰωσήφ ἔκανε σύζυγο τήν Μαρία μετά τήν γέννηση τοῦ Ἰησοῦ;
Ὄχι! Ἡ χρησιμοποιούμενη ἀπό τόν Εὐαγγελιστή Ματθαῖο ἑβραϊκή ἔκφραση d[ («ἅδ»), δέν σημαίνει ἀκριβῶς ὅ,τι ἡ ἑλληνική της μετάφραση «ἕως οὗ» («μέχρις ὅτου»).

Ἀναφέρομε μερικά παραδείγματα:
-Στό χωρίο Γεν. 8,7 λέγεται ὅτι ὁ κόρακας, τόν ὁποῖον ἀπέλυσε ὁ Νῶε ἀπό τήν κιβωτό, δέν ἐπέστρεψε «ἕως» νά ξηραθεῖ τό νερό. Ἀλλά οὔτε καί μετά τήν ἀποξήρανση τοῦ νεροῦ ἐπέστρεψε ὁ κόρακας.
-Στό Β´ Βασιλ. 6, 23 λέγεται ὅτι στήν θυγατέρα τοῦ Σαούλ, τήν Μελχόλ, δέν γεννήθηκε παιδί «ἕως τοῦ ἀποθανεῖν». Θά ἦταν ὅμως πολύ ἀστεῖο ἀπό τό «ἕως» τοῦ χωρίου αὐτοῦ νά συμπεράνομε ὅτι μετά τόν θάνατό της ἡ Μελχόλ γέννησε παιδί!
-Στό Ματθ. 28, 20 ὁ Χριστός λέει στούς μαθητές Του ὅτι θά εἶναι μαζί τους «ἕως» τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. Ἀλλά δέν δηλώνεται ἀπό τό ἐδῶ «ἕως» ὅτι ὁ Χριστός θά παύσει νά εἶναι μέ τούς ἐκλεκτούς Του μετά τήν συντέλεια τοῦ αἰῶνος.

Σέ κανένα ἀπό τά παραπάνω παραδείγματα, ἀλλά καί ἀπό ἄλλα ὅμοια, τό χρησιμοποιούμενο «ἕως» δέν δηλώνει ὅτι μέχρις ἕνα χρονικό σημεῖο γίνεται κάτι καί μετά παύει νά γίνεται. Πῶς λοιπόν ἀπό τό «ἕως οὗ» τοῦ στίχ. Ματθ. 1,25 συμπεραίνουν οἱ αἱρετικοί ὅτι ἡ Παναγία ἦταν παρθένος μόνο μέχρις ὅτου ἐγέννησε τόν Ἰησοῦ καί μετά ἔπαυσε νά εἶναι;

ὉFillion, παλαιός σπουδαῖος ἑρμηνευτής τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἑρμηνεύοντας τήν ἔκφραση «ἕως οὗ...» τοῦ χωρίου Ματθ. 1, 25 γράφει τά ἑξῆς:
«Ἡ χρήση τῆς μορφῆς “ἕως οὗ...” δέν σημαίνει καθόλου ὅτι ἡ Μαρία ἔγινε μιά κανονική σύζυγος μετά τήν γέννηση τοῦ Ἰησοῦ. Αὐτή ἡ ἔκφραση δείχνει ἁπλῶς αὐτό τό ὁποῖο συνέβηκε μέχρι τήν δηλωθεῖσα χρονολογία, χωρίς νά ἐκφράζει ὅτι μετά ἔγινε κάποια ἀλλαγή. Ἡ ἔκφραση εἶναι καθαρά ἕνας ἑβραϊκός τρόπος ἐκφράσεως. Ἰδέ Ματθ. 22, 20. 28, 20. Γεν. 8, 7. Ἀριθμ. 20, 17. Α´ Τιμ. 4, 13 κ.ἄ». Τό χωρίο ἑρμηνεύεται ὡς ἑξῆς: Ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος στό πρῶτο κεφάλαιο τοῦ Εὐαγγελίου του, ὅπου ἀναφέρεται τό παραπάνω χωρίο, θέλει νά τονίσει τήν ἄσπορο σύλληψη τοῦ Χριστοῦ, τήν ἐκ παρθένου γέννηση τοῦ Ἰησοῦ καί γι’ αὐτό λέγει ὅτι ὁ Ἰωσήφ «οὐκ ἐγίγνωσκεν αὐτήν ἕως οὗ ἔτεκε τόν υἱόν αὐτῆς...», «δέν εἶχε, δηλαδή, συζυγικές σχέσεις μέ τήν Μαρία, μέχρις ὅτου αὐτή γέννησε τόν υἱόν της...».

Αὐτό ἐνδιαφέρει τόν Εὐαγγελιστή νά τονίσει, γιατί ὁ κόσμος, οἱ σύγχρονοι ἄνθρωποι, πού δέν γνώριζαν τό μυστήριο, θά νόμιζαν τόν Ἰησοῦ ὡς παιδί τοῦ Ἰωσήφ καί τῆς Μαρίας, ἀφοῦ ἦταν μνηστευμένοι (βλ. Ματθ. 13,55). Ἡ μνηστεία στήν Παλαιά Διαθήκη εἶχε τήν ἔννοια τοῦ γάμου. Ὁ μνηστήρας μποροῦσε νά καταστήσει τήν μνηστή του γυναίκα του ὅποτε ἤθελε. Οἱ ἄνθρωποι ὅταν ἔβλεπαν ἔγκυο τήν Παρθένο δέν ἀποροῦσαν, ἀφοῦ τήν ἤξεραν μνηστή τοῦ Ἰωσήφ.

Ὄχι, λέγει ὁ Εὐαγγελιστής. Ὁ Ἰησοῦς γεννήθηκε ἐκ Πνεύματος Ἁγίου. Ἡ γέννησή Του δέν ἔχει καμμιά σχέση μέ τόν Ἰωσήφ. Ὁ Ἰωσήφ «οὐκ ἐγίγνωσκε (τήν Παρθένον) ἕως οὗ ἔτεκε τόν υἱόν αὐτῆς...». Γιά τό πέρα ὅμως ἀπό τήν γέννηση τοῦ Χριστοῦ διάστημα δέν ἦταν ἀνάγκη νά γράψει ὁ Ματθαῖος, γιατί ὁπωσδήποτε τότε ζοῦσαν ἄνθρωποι πού γνώριζαν γιά τήν Παρθένο ὅτι δέν εἶχε ἄλλα τέκνα.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(1*) Ἔτσι ἑρμηνεύουν καί ξένοι ἀκόμη ἑρμηνευτές βλ. γιά παράδειγμα, Ellicott’s Bible Commentary σ. 682.



Από το εβδομαδιαίο διαδικτυακό περιοδικό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιερεμίου Φούντα, στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Ἀριθμ. 30- ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2010
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 8&Itemid=7

ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΑΡΘΡΟ (η΄ μέρος)


–Καί τόν Ἰησοῦ τό ἴδιο χωρίο τοῦ Ματθ. 1, 25 τόν καλεῖ «πρωτότοκο» υἱό τῆς Μαρίας; Δέν σημαίνει αὐτό ὅτι γεννήθηκαν ἀπ’ αὐτή καί ἄλλα παιδιά;
Ὄχι! Γιατί καί στό χωρίο Ἑβρ. 1, 6 ὁ Χριστός λέγεται «πρωτότοκος» υἱός τοῦ Θεοῦ Πατρός. Δέν σημαίνει ὅμως ἀπό αὐτό ὅτι ὁ Θεός Πατέρας εἶχε καί δευτερότοκο καί τριτότοκο υἱό, γιατί ὁ Χριστός εἶναι ὁ «μονογενής» υἱός τοῦ Θεοῦ (βλ. Ἰωάν. 1, 18).

–Τί σημαίνει, λοιπόν, τό «πρωτότοκος»;
Στήν ἁγία Γραφή ἕνας ὀνομάζεται «πρωτότοκος» ὄχι ἐπειδή ἐξάπαντος ἔχει καί ἄλλους μικρότερους ἀδελφούς, ἀλλά ἐπειδή αὐτός τό πρῶτον διανοίγει τήν μήτρα τῆς μητέρας του, ἄσχετα ἄν θά ἀκολουθήσουν ἄλλα τέκνα ἤ ὄχι (βλ. Ἐξόδ. 13, 2.12. 34, 19).
Στό χωρίο Α´ Βασ. 6, 10.14 δυό ἀγελάδες πού προσφέρονται θυσία ὀνομάζονται «πρωτοτοκοῦσαι». Ἀφοῦ ὅμως τώρα θυσιάζονται δέν θά γεννήσουν γιά δεύτερη φορά. Καί ὅμως ὀνομάζονται «πρωτοτοκοῦσαι» γιά τό ἕνα μόνο ζῶο πού γέννησαν.
Βλέπουμε, λοιπόν, καθαρά ὅτι στήν ἁγία Γραφή ἀπό τήν λέξη «πρωτότοκος» δέν πρέπει νά συμπεραίνομε κατ’ ἀνάγκη ὅτι γεννήθηκαν καί ἄλλα παιδιά.
Τό «πρωτότοκος» στήν ἁγία Γραφή ἔχει μία εἰδική ἔννοια. Πέρα ἀπό τήν ἑρμηνεία πού δώσαμε – ὅτι «πρωτότοκος» ὀνομάζεται αὐτός πού ἀνοίγει τό πρῶτον τήν μήτρα τῆς μητέρας του, ἄσχετα ἄν ἀκολουθήσουν ἄλλα παιδιά – ἡ λέξη αὐτή στήν ἁγία Γραφή σημαίνει καί τόν «ἐκλεκτό». (Βλ. τά χωρία Ἐξόδ. 4, 22. Ψαλμ. ΠΗ´ 28. Ἑβρ. 12, 23).
Τήν ἔννοια αὐτή τήν ἀπέκτησε ἡ λέξη, ἐπειδή τά πρωτότοκα παιδιά καί τά ζῶα ἀνῆκαν στόν Θεό καί ὁ πρωτότοκος ἦταν πάντοτε ὁ προνομιοῦχος.

–Εἶχε ἡ Παναγία προπατορικό ἁμάρτημα;
Καί βεβαίως εἶχε, γιατί ἦταν κανονικός ἄνθρωπος, γεννημένη ἀπό πατέρα, τόν Ἰωακείμ, καί μητέρα, τήν Ἄννα.
Οἱ Καθολικοί, πού τήν τελευταία ἑκατονταετία πιστεύουν ὡς δόγμα τήν ἄσπιλο σύλληψη τῆς Παρθένου, εἶναι σάν νά πιστεύουν τήν Παναγία ὡς μή κανονικό ἄνθρωπο ὁμοία μέ ἡμᾶς. Τό δόγμα τῶν Κοθολικῶν περί τῆς ἀσπίλου συλλήψεως τῆς Θεοτόκου εἶναι μεγάλη αἵρεση.
Γιατί, ἄν πιστεύσομε τήν Παναγία ὡς μή κανονικό, ὁμοία μέ ἡμᾶς, ἄνθρωπο, τότε ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ πού σαρκώθηκε ἀπ’ Αὐτήν, δέν ἔλαβε πραγματική ἀνθρώπινη φύση σάν τήν δική μας. Ἄρα ὁ Χριστός δέν λύτρωσε τόν ἄνθρωπο, ἀφοῦ δέν ἔλαβε πραγματικά τήν φύση του, γιατί «αὐτό πού δέν προσλαμβάνεται δέν θεραπεύεται», λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος («Τό ἀπρόσληπτον ἀθεράπευτον», Migne 37, 181).

– Καί πότε ἡ Παναγία καθαρίστηκε ἀπό τό προπατορικό ἁμάρτημα;
Κατά τόν Εὐαγγελισμό, ὅταν ὁ ἄγγελος τῆς εἶπε: «Πνεῦμα Ἅγιο θά ἔρθει σ’ ἐσένα καί δύναμη τοῦ Ὑψίστου θά σέ σκιάσει» (Λουκ. 1, 35).

–Ποιόν ἄλλο τίτλο, ἐκτός ἀπό τό «ἀειπάρθενος», ἀποδίδουμε στήν Παναγία;
Ἀποδίδουμε, ὅπως εἴπαμε, τόν τίτλο «Μητέρα τοῦ Θεοῦ».

– Μπορεῖτε νά μᾶς πεῖτε τήν ἀρχή τοῦ τίτλου αὐτοῦ στήν ἁγία Γραφή;
Ὁ τίτλος αὐτός ἐξάγεται ἀπό τόν παρακάτω στίχο τοῦ προφήτου Ἡσαΐου: «Ἰδού, ἡ παρθένος θά συλλάβει καί θά γεννήσει υἱό καί θά καλέσουν τό ὄνομά του Ἐμμανουήλ, τό ὁποῖο ἑρμηνεύεται, ὁ Θεός εἶναι μαζί μας» (Ἡσ. 7, 14. Ματθ. 1, 23).
Καί ἡ ἁγία Ἐλισάβετ ἐπίσης κάλεσε τήν Παναγία Μητέρα τοῦ Κυρίου· ὁ τίτλος αὐτός εἶναι ὁ Ἴδιος μέ τόν τίτλο Μητέρα Θεοῦ. «Πῶς συνέβηκε αὐτό» –εἶπε ἡ Ἐλισάβετ– «νά ἔρθει ἡ μητέρα τοῦ Κυρίου μου σέ μένα;» (Λουκ. 1, 43).
Εἶναι δέ, ὅπως ἐξηγήσαμε σέ προηγούμενο ἐρώτημα, ἡ Μητέρα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ πραγματικά «Μητέρα τοῦ Θεοῦ», «ὄντως Θεοτόκος» καί «Θεομήτωρ», λόγω τῆς ὑποστατικῆς ἑνώσεως τῶν δύο φύσεων, τῆς ἕνωσης δηλαδή τῆς θείας καί ἀνθρώπινης φύσης στό ἕνα πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.
Γιατί Αὐτός πού σαρκώθηκε ἀπό τήν Παναγία, πού πῆρε ἀνθρώπινη σάρκα ἀπ’ αὐτή καί γεννήθηκε ἀπ’ αὐτή, εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι πραγματικός Θεός. Γι’ αὐτό καί ἡ Παναγία μας λέγεται «Μητέρα τοῦ Θεοῦ».

–Τί ἄλλο πρέπει νά γνωρίζουμε γιά τήν Παναγία;
Ὅτι ὡς Μητέρα τοῦ Κυρίου μας ὑπερβαίνει ὅλους σέ θεία Χάρη καί εἶναι πιό κοντά στόν Θεό ἀπό κάθε ἄλλο πλάσμα. Γι’ αὐτό καί ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας τήν τιμᾶ περισσότερο καί ἀπό τούς ἀγγέλους, τά Χερουβίμ καί τά Σεραφίμ.
Ἀκόμη γιά τήν Παναγία μας, τήν Κυρία Θεοτόκο, ἔχουμε νά ποῦμε ὅτι μετά τόν Εὐαγγελισμό ἦταν ἐντελῶς ἁγία, ἀπαλλαγμένη ἀπό κάθε ἁμαρτία καί ὅτι ἔτεκε χωρίς πόνο τόν Κύριο· γιατί τό «μέ λύπη θά γεννᾶς τά παιδιά σου», πού εἶπε ὁ Θεός στήν Εὔα (Γέν. 3, 16), ἦταν ἀποτέλεσμα τῆς πτώσης καί τιμωρία γι’ αὐτήν.
Ἡ Παναγία, ἀφοῦ συνέλαβε «ἀσπόρως», παρθενικά τόν Κύριο, ἔτεκε «ἀνωδύνως» καί «ἀφθόρως».
Τέλος γιά τήν Παναγία ἔχουμε νά ποῦμε ὅτι δέν πρέπει νά ἀπουσιάζει ποτέ ἀπό τήν προσευχή μας, γιατί σάν Μητέρα τοῦ Χριστοῦ ἔχει μεγάλη ἰσχύ ἡ πρεσβεία Της.
Ἄς θυμηθοῦμε τό πρῶτο θαῦμα τοῦ Χριστοῦ στόν γάμο τῆς Κανᾶ, πού ἔγινε ἐπειδή τό εἶπε ἡ Παναγία (βλ. Ἰωάν. 2, 1 ἑξ.).(1*) Βλ. Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, Γ´, 12: «Ὅτι Θεοτόκος ἡ Ἁγία Παρθένος».


---------------------------------------------------------------------------------------
(1*)Γενικά τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τήν Παναγία, τήν Μητέρα τοῦ Κυρίου μας, βλ. εἰς βιβλίο Ἰω. Καλογήρου, Μαρία ἡ ἀειπάρθενος Θεοτόκος κατά τήν Ὀρθόδοξον πίστιν, Θεσσαλονίκη 1957.


Από το εβδομαδιαίο διαδικτυακό περιοδικό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιερεμίου Φούντα, στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Ἀριθμ. 30- ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2010
http://www.imgortmeg.gr/index.php?optio ... 1&Itemid=7