16. ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΤΟΝ ΙΗΣΟΥ
Α. Πάσχα στα Ιεροσόλυμα
Τρεις ήταν οι μεγάλες γιορτές των Εβραίων. Η Σκηνοπηγία, το Πάσχα και η Πεντηκοστή. Οι διαμένοντες στα Ιεροσόλυμα υποχρεούντο στις γιορτές να προσέρχονται στο μοναδικό ναό των Ιεροσολύμων. Οι κάτοικοι της Ναζαρέτ επειδή ήταν μακριά, δεν υποχρεούντο.
Όμως η ευσέβεια έκανε πολλούς να κατεβαίνουν στα Ιεροσόλυμα, Ιδιαίτερα στην μεγάλη γιορτή του Πάσχα. Έτσι παραμονές του Πάσχα ( 10 – 14 Μαρτίου ) ξεκινούσαν « καραβάνια » από την Ναζαρέτ και τα περίχωρα με κατεύθυνση την πόλη της Ιερουσαλήμ.
Η γιορτή κρατούσε επτά ημέρες. Συν τρεις μέρες για να πάνε και τρεις να γυρίσουν, έχουμε δεκατρείς ημέρες. Τόσες μέρες ξεσπιτώνονταν προκειμένου να γιορτάσουν το Πάσχα στην Ιερουσαλήμ! Και δεν ήταν υποχρεωτικό…
Είναι εντυπωσιακό, ότι οι γονείς του Ιησού κάθε χρόνο ( ! ) κατέβαιναν από την Ναζαρέτ στα Ιεροσόλυμα προς εορτασμό του Πάσχα. ( Λουκ. Β : 44 ) .
Ο Ιησούς είχε ήδη φθάσει στην ηλικία των δώδεκα ετών ( 82 ο Ιωσήφ και 27 η Μαρία ) . Μπορούσε πια « μόνος » Του να κάνει μακρινές αποστάσεις. Να κατεβαίνει ακόμα και στην Ιερουσαλήμ.
Πλησίαζε η μεγάλη γιορτή του Πάσχα. Οι γονείς Του προετοιμάζοντο για το ετήσιο καθιερωμένο προσκύνημα τους. Μαζί με τον δωδεκαετή Ιησού και με άλλους ευσεβείς συγχωριανούς ξεκίνησαν για το μεγάλο και ιερό ταξίδι τους . Γέροντες, γριές, ανδρόγυνα με τα παιδιά τους σχηματίζουν μια μεγάλη « ουρά » .
Έφθασαν στα Ιεροσόλυμα. Έμειναν επτά ημέρες γιορτάζοντας το Πάσχα.
Ήρθε η ώρα της επιστροφής. Όλοι μαζί, όπως και πριν πήραν το δρόμο του γυρισμού. Τα παιδάκια μπρος – πίσω στην μεγάλη « ουρά » των ευλαβών προσκυνητών . Έχουν ήδη διανύσει πέντε-έξι ώρες δρόμο. Και βράδιαζε. Ήταν και κατακουρασμένοι. Σταμάτησαν να διανυκτερεύσουν.
Β. Η μεγάλη τους αγωνία.
Ο Ιωσήφ και η Μαρία περίμεναν τον Ιησού να ρθει κοντά τους. Περίμεναν, περίμεναν, αλλά δεν ήρθε. Παραξενεύτηκαν. Ποτέ τους δεν είχε μάθει σε τέτοιες « αταξίες » . Ανέκαθεν τους ακολουθούσε. Πίστευαν πως και τώρα τους ακολουθούσε, πως ήταν κάπου παρέα με τους συγγενείς ή με τα άλλα παιδάκια που έτρεχαν πέρα-δώθε « νομίσαντες δε αυτόν εν τη συνοδεία είναι » ( Λουκ. Β ʼ : 44 ) .
Άρχισαν να ψάχνουν να ρωτάνε τους συγγενείς , τους χωριανούς, τα παιδάκια, αλλά κανείς δεν τον είδε πουθενά. Κι ήταν βράδυ στην ερημιά! Ανησύχησαν ,αλλά δεν πανικοβλήθηκαν. Δεν ξεσήκωσαν τον κόσμο με φωνές απελπισίας. « Είχαν εμπιστοσύνη στο Θεό. ʽΉταν σίγουροι ,πως Αυτός που τον φύλαξε από το μαχαίρι του Ηρώδη και τώρα θα τον προστατέψει. Και έπεσαν να κοιμηθούν! …
Ξημέρωσε. Γύρισαν πίσω στα Ιεροσόλυμα. Τσακισμένοι από την αγωνία ξαναπερπάτησαν στον ίδιο δρόμο. Απόγευμα έφθασαν στην πόλη ,πήγαν σε σπίτια συγγενών, φίλων και γνωστών. Μα πουθενά ο Ιησούς! Νύκτωσε ξανά…
Η ευγένειά τους δεν τους επέτρεπε να γυρνάνε μεσάνυχτα στους δρόμους και στα σπίτια. Διανυκτέρευσαν σε συγγενικό τους σπίτι. Η αγωνία αποκορυφώθηκε . « Που είναι ο Ιησούς; »
Γ. Και η έκπληξη!
Ξημέρωσε η τρίτη μέρα. Φαίνεται πως έφθασε στα αυτιά τους η είδηση πως το παιδίον Ιησούς είναι ακόμα στο … Ναό ! Και πήγαν προς τα εκεί. Έψαξαν όλο το ναό. Αποτέλεσμα μηδέν. Όμως ο Ναός εκτός από τους ξενώνες κ.λ.π. ,είχε και μια αίθουσα συζητήσεων και διαλέξεων. Ο γερο- Ιωσήφ και η Μαρία τράβηξαν προς τα εκεί. Ήταν η τελευταία τους ελπίδα.
Όντως Ο Ιησούς ήταν στην αίθουσα ! Και που; Όχι ανάμεσα στο ακροατήριο ,αλλά πάνω στο Βήμα! Και το πιο εκπληκτικό. Δεν καθόταν στην άκρη, αλλά στο μέσον του Βήματος, « καθεζόμενον εν μέσω των διδασκάλων » ( Λουκ. Β ʼ 46 ) .
Και το ακόμα πιο εκπληκτικό. Έκανε τέτοιες ερωτήσεις στους ραβίνους και έδινε τέτοιες απαντήσεις στις ερωτήσεις τους , ώστε σάστισαν οι πάντες από τη σοφία Του!
Οι γονείς του « ιδόντες αυτόν εξεπλάγησαν » ( Λουκ. Β : 48 ) .
Κατακουρασμένοι όπως ήταν ( τόσες ώρες έψαχναν… ) είχαν την υπομονή και περίμεναν . Άκουαν και αυτοί. Η συζήτηση τελείωσε.
- Πώς μας το έκανες αυτό, του είπε η μάνα Του. Εγώ και ο πατέρας σου σε ψάχνουμε εναγωνίως.
- Πώς ψάχνατε για μένα; απάντησε σαν Κύριος και Θεός, ( κι όχι σαν παιδί… ) . Δεν ξέρατε ότι πρέπει να βρίσκομαι στο σπίτι του πατέρα μου;
« Και αυτοί ου συνήκαν το ρήμα ο ελάλησεν αυτοίς » ( Λουκ. Β ʼ 50 ) .
Δεν κατάλαβαν τι τους είπε. Παρόλο που ήταν παιδί τους ,παρόλο που είχαν πληγωθεί από την « εξαφάνισή » Του, δεν Του έκαναν συστάσεις, π.χ. « άλλη φορά να προσέχεις » κ.λ.π. ούτε και του ζήτησαν εξηγήσεις για αυτό που δεν κατάλαβαν. Σιώπησαν. Και πήραν τον δρόμο της επιστροφής.
Πάντως τα λόγια αυτά χαράκτηκαν βαθιά στην ψυχή της Παρθένου. Και συνεχώς γύριζαν στο μυαλό της. « Η μήτηρ αυτού διετήρει πάντα τα ρήματα ταύτα εν τη καρδιά αυτής » ( Λουκ. Β ʼ 51 ) .
Χαίρε Κεχαριτωμένη...
Συντονιστές: ntinoula, Συντονιστές
20. Η ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ
Α. Υπεράνω των αγγέλων
« Η των ουρανών υψηλοτέρα υπάρχουσα ( λιτή ΙΕ ʼ Αυγούστου ) . Σημαίνει : ότι η Παρθένος είναι υπεράνω των αγγέλων. « Υψηλοτέρα των ουρανών » .
Θα πρέπει να εμβαθύνουμε σε αυτό όσο το δυνατόν.
α. Οι άγγελοι δεν έχουν σάρκα. Συνεπώς δεν γεύτηκαν ποτέ σαρκικές επιθυμίες και ηδονές ,ούτε κινδυνεύουν να γευθούν. Είναι αμόλυντοι από την παραμικρή εμπαθή επιθυμία και όχι μόνο. Δεν κατοικούν στον αμαρτωλό κόσμο μας, κατοικούν στον ουρανό. Στέκονται γύρω από τον πύρινο θρόνο του Θεού! Και μάλιστα από καταβολής κόσμου! Αιώνες- αιώνων φωτίζονται και αγιάζονται!
β. Η Παρθένος είχε σάρκα. Άρα κινδύνευε ανά πάσα στιγμή να γευθεί και την πιο αθώα εμπαθή επιθυμία. Επιπλέον: Δεν έζησε στον ουρανό, σε αγγελικό κόσμο. Έζησε επί γης, σε κόσμο αμαρτωλό. Παρόλα αυτά ξεπέρασε σε καθαρότητα τους … αγγέλους! « τη καθαρότητι αγγέλους υπεράρασα » ( Παρακλητική ήχος Γ, Δευτέρα πρωί Κάθισμα ) .
Πώς συμβαίνει η Παρθένος ,ένας γήινος άνθρωπος να υπερβαίνει τους αγγέλους;
Επειδή γέννησε το Χριστό!
« Ωράθης Αγγέλων υπερέχουσα Δέσποινα. Τοις γαρ εκείνοις φοβερόν, ανερμηνεύτως εν γαστρί , χωρήσαι αξιώσα, και εν χειρί βαστάσαι καθάπερ νήπιον ». ( Ωδή δ ʼ κανόνος ΛΑ Οκτωβρίου Πρβλ. Παρακλητική ήχος Βαρύς , Δευτέρα , ωδή ε και Τετάρτη ωδή α ) .
Οι άγγελοι στέκονται γύρω από τον πύρινο θρόνο του Θεού. Η Παρθένος έγινε θρόνος του Θεού. Βάσταξε στα χέρια της τον φοβερό για τους αγγέλους Κύριο.
Γ. Η Παρθένος είναι υπεράνω όχι μόνο των « κατωτέρων » αγγελικών ταγμάτων ,αλλά κι αυτών των ανωτέρων ,των Χερουβείμ και των Σεραφείμ! Και η μεταξύ τους διαφορά δεν είναι απλώς μικρή, είναι τεράστια! Και από τα Χερουβείμ και από τα Σεραφείμ , « τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξοτέρα ασυγκρίτως των Σεραφείμ »
Και ο λόγος είναι ο ίδιος. Η Παρθένος είναι μητέρα του Θεού.
Αναλυτικότερα: Τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ στέκονται πιο κοντά στο θρόνο του Θεού . Και δεν αντέχουν τη θεία έλαμψη! Καλύπτουν το πρόσωπό τους με τις πτέρυγές τους. Αυτόν, που τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ αδυνατούν να τον ατενίσουν, η Παρθένος Τον έφερε εντός της . Τον αγκάλιασε. Τον θήλασε! « τιμιωτέρα των ενδόξων Χερουβείμ υπάρχεις Παναγία Παρθένε. Εκείνα γαρ την θείαν μη φέροντα έλλαμψιν πτέρυξι κεκελυμμένω προσώπω την λειτουργίαν επιτελούσιν .
Αυτή δε σεσαρκωμένον τον Λόγον αυτόπτως ορώσα φέρεις » . ( Παρακλητική , ήχος Βαρύς , Δευτέρα πρωί, Κάθισμα ) .
Α. Υπεράνω των αγγέλων
« Η των ουρανών υψηλοτέρα υπάρχουσα ( λιτή ΙΕ ʼ Αυγούστου ) . Σημαίνει : ότι η Παρθένος είναι υπεράνω των αγγέλων. « Υψηλοτέρα των ουρανών » .
Θα πρέπει να εμβαθύνουμε σε αυτό όσο το δυνατόν.
α. Οι άγγελοι δεν έχουν σάρκα. Συνεπώς δεν γεύτηκαν ποτέ σαρκικές επιθυμίες και ηδονές ,ούτε κινδυνεύουν να γευθούν. Είναι αμόλυντοι από την παραμικρή εμπαθή επιθυμία και όχι μόνο. Δεν κατοικούν στον αμαρτωλό κόσμο μας, κατοικούν στον ουρανό. Στέκονται γύρω από τον πύρινο θρόνο του Θεού! Και μάλιστα από καταβολής κόσμου! Αιώνες- αιώνων φωτίζονται και αγιάζονται!
β. Η Παρθένος είχε σάρκα. Άρα κινδύνευε ανά πάσα στιγμή να γευθεί και την πιο αθώα εμπαθή επιθυμία. Επιπλέον: Δεν έζησε στον ουρανό, σε αγγελικό κόσμο. Έζησε επί γης, σε κόσμο αμαρτωλό. Παρόλα αυτά ξεπέρασε σε καθαρότητα τους … αγγέλους! « τη καθαρότητι αγγέλους υπεράρασα » ( Παρακλητική ήχος Γ, Δευτέρα πρωί Κάθισμα ) .
Πώς συμβαίνει η Παρθένος ,ένας γήινος άνθρωπος να υπερβαίνει τους αγγέλους;
Επειδή γέννησε το Χριστό!
« Ωράθης Αγγέλων υπερέχουσα Δέσποινα. Τοις γαρ εκείνοις φοβερόν, ανερμηνεύτως εν γαστρί , χωρήσαι αξιώσα, και εν χειρί βαστάσαι καθάπερ νήπιον ». ( Ωδή δ ʼ κανόνος ΛΑ Οκτωβρίου Πρβλ. Παρακλητική ήχος Βαρύς , Δευτέρα , ωδή ε και Τετάρτη ωδή α ) .
Οι άγγελοι στέκονται γύρω από τον πύρινο θρόνο του Θεού. Η Παρθένος έγινε θρόνος του Θεού. Βάσταξε στα χέρια της τον φοβερό για τους αγγέλους Κύριο.
Γ. Η Παρθένος είναι υπεράνω όχι μόνο των « κατωτέρων » αγγελικών ταγμάτων ,αλλά κι αυτών των ανωτέρων ,των Χερουβείμ και των Σεραφείμ! Και η μεταξύ τους διαφορά δεν είναι απλώς μικρή, είναι τεράστια! Και από τα Χερουβείμ και από τα Σεραφείμ , « τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξοτέρα ασυγκρίτως των Σεραφείμ »
Και ο λόγος είναι ο ίδιος. Η Παρθένος είναι μητέρα του Θεού.
Αναλυτικότερα: Τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ στέκονται πιο κοντά στο θρόνο του Θεού . Και δεν αντέχουν τη θεία έλαμψη! Καλύπτουν το πρόσωπό τους με τις πτέρυγές τους. Αυτόν, που τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ αδυνατούν να τον ατενίσουν, η Παρθένος Τον έφερε εντός της . Τον αγκάλιασε. Τον θήλασε! « τιμιωτέρα των ενδόξων Χερουβείμ υπάρχεις Παναγία Παρθένε. Εκείνα γαρ την θείαν μη φέροντα έλλαμψιν πτέρυξι κεκελυμμένω προσώπω την λειτουργίαν επιτελούσιν .
Αυτή δε σεσαρκωμένον τον Λόγον αυτόπτως ορώσα φέρεις » . ( Παρακλητική , ήχος Βαρύς , Δευτέρα πρωί, Κάθισμα ) .
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
21. ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ
Α. Μέχρι την Σταύρωση
Ο Χριστός έκανε περιοδείες στις πόλεις και στα χωριά . Πήγαινε στην Καπερναούμ ,στην Ιεριχώ, πηγαινοερχόταν στα Ιεροσόλυμα, ανέβαινε στα βουνά. Τον ακολούθησε ο όχλος ,και πάντοτε οι μαθητές του.
Στην ιερή συνοδεία ήταν και μερικές ευσεβέστατες γυναίκες « Μαρία η Μαγδαληνή, Ιωάννα ,γυνή Χουζά, Σουζάνα και έτεραι πολλαί » ( Λουκ. 8, 3 Ματθ. 27, 55- 56 ) . Δηλαδή η Σαλώμη, κόρη του Ιωσήφ και αδελφή του Ιησού.
Η μητέρα Του; Δεν τον ακολουθούσε; Και βέβαια τον ακολουθούσε. Έτσι βλέπουμε τον Ιησού μετά τον Γάμο της Κανά να αφήνει την Ναζαρέτ και να κατέρχεται στην Καπερναούμ. Μαζί του ήταν η μητέρα τoυ και τα αδέλφια του . « Και εκεί έμειναν ου πολλάς ημέρας » ( Ιωάν. 2,12 ) .
Λίγο αργότερα τους ξαναβλέπουμε ( την μητέρα του και τα αδέλφια του ) στη Γαλιλαία να αναζητούν τον Ιησού . ( Ματθ. 13 , 1 , Λουκ. 8 , 19 ) . Φαίνεται εξ αυτού ,ότι δεν τον ακολουθούσαν πάντοτε ,στις περιοδείες του, αλλά κατά διαστήματα.
Α. Μέχρι την Σταύρωση
Ο Χριστός έκανε περιοδείες στις πόλεις και στα χωριά . Πήγαινε στην Καπερναούμ ,στην Ιεριχώ, πηγαινοερχόταν στα Ιεροσόλυμα, ανέβαινε στα βουνά. Τον ακολούθησε ο όχλος ,και πάντοτε οι μαθητές του.
Στην ιερή συνοδεία ήταν και μερικές ευσεβέστατες γυναίκες « Μαρία η Μαγδαληνή, Ιωάννα ,γυνή Χουζά, Σουζάνα και έτεραι πολλαί » ( Λουκ. 8, 3 Ματθ. 27, 55- 56 ) . Δηλαδή η Σαλώμη, κόρη του Ιωσήφ και αδελφή του Ιησού.
Η μητέρα Του; Δεν τον ακολουθούσε; Και βέβαια τον ακολουθούσε. Έτσι βλέπουμε τον Ιησού μετά τον Γάμο της Κανά να αφήνει την Ναζαρέτ και να κατέρχεται στην Καπερναούμ. Μαζί του ήταν η μητέρα τoυ και τα αδέλφια του . « Και εκεί έμειναν ου πολλάς ημέρας » ( Ιωάν. 2,12 ) .
Λίγο αργότερα τους ξαναβλέπουμε ( την μητέρα του και τα αδέλφια του ) στη Γαλιλαία να αναζητούν τον Ιησού . ( Ματθ. 13 , 1 , Λουκ. 8 , 19 ) . Φαίνεται εξ αυτού ,ότι δεν τον ακολουθούσαν πάντοτε ,στις περιοδείες του, αλλά κατά διαστήματα.
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
22. ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ
Α. Επισκέπτεται τον Άθω.
Κατά την παράδοση η Παρθένος επισκέφτηκε την χερσόνησο του Άθω. Η σχετική διήγηση αναφέρει τα εξής:
Έγινε η ανάληψη του Κυρίου, έγινε και η Πεντηκοστή . Ήδη ήρθε η ώρα που οι απόστολοι θα διασκορπίζοντο στη γη για να κηρύξουν το Ευαγγέλιο . Για το που θα πήγαινε ο καθένας ,θα έριχναν κλήρο. Έβαλαν κλήρο και για την Παρθένο. Ο κλήρος έδειξε για Αυτή την μακρινή χώρα των Ιβήρων. Το δέχθηκε. Και ετοιμάζονταν. Όμως ο υιός της είχε άλλο σχέδιο. Της παραγγέλει με τον αρχάγγελο Γαβριήλ:
- Μη πας στην Ιβηρία. Μην φεύγεις από την Ιουδαία. Πήγαινε προς την χερσόνησο του Άθω. ( τότε κατοικείτο από ειδωλολάτρες ) .
Ενώ το είχε « χωνέψει » ,πως θα πήγαινε στην Ιβηρία, τώρα αλλάζει σχέδια. ( Τόσο εύκολα … ) . Ξεκίνησε με τον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο για τον Άθω ( σήμερα Άγιον Όρος ) . Καθώς έμπαινε στο λιμάνι ( πάντα κατά την παράδοση ) έγιναν τέρατα και σημεία.
α. Τα δένδρα, τα σπίτια και η κορυφή του Άθω, προσκυνούσαν την μεγάλη επισκέπτρια.
β. Το μεγάλο άγαλμα του Δία ,που στέκονταν στην κορυφή, έπεσε στο γκρεμό ,κάνοντας μεγάλο κρότο. Έγινε συντρίμμια.
γ. Τα άλλα αγάλματα εκραύγαζαν: « Άνδρες του Απόλλωνος πηγαίνετε στο λιμάνι του Κλήμεντος. Προϋπαντήστε την Μαρία ,τη Μητέρα του Θεού » . Και ευθύς τα αγάλματα αυτά εκονιορτοποίηθηκαν.
Ήδη ο υιός της ετοίμασε το έδαφος για πνευματική σπορά. Τρόμος κυρίευσε τους κατοίκους. Κατέβηκαν στο λιμάνι. Υποδέχθηκαν με δέος την Μητέρα του Κυρίου. Και άκουσαν από το πανάγιο στόμα της το μήνυμα της σωτηρίας.
Η Θεοτόκος ευχαρίστησε τον Κύριο. Και τον παρακάλεσε:
Να προστατεύει τον τόπο αυτό μέχρι της συντέλειας του αιώνος από ορατούς και αόρατους εχθρούς. Και να τους χαρίζει όλα τα αγαθά.
Και ο υιός της απάντησε:
Ό,τι μου ζήτησες θα γίνει. Αρκεί να φυλάττουν τις εντολές μου. Από τώρα και στο εξής ο τόπος αυτός θα είναι δικός σου . Θα είναι το περιβόλι σου και λιμάνι σωτηρίας
Α. Επισκέπτεται τον Άθω.
Κατά την παράδοση η Παρθένος επισκέφτηκε την χερσόνησο του Άθω. Η σχετική διήγηση αναφέρει τα εξής:
Έγινε η ανάληψη του Κυρίου, έγινε και η Πεντηκοστή . Ήδη ήρθε η ώρα που οι απόστολοι θα διασκορπίζοντο στη γη για να κηρύξουν το Ευαγγέλιο . Για το που θα πήγαινε ο καθένας ,θα έριχναν κλήρο. Έβαλαν κλήρο και για την Παρθένο. Ο κλήρος έδειξε για Αυτή την μακρινή χώρα των Ιβήρων. Το δέχθηκε. Και ετοιμάζονταν. Όμως ο υιός της είχε άλλο σχέδιο. Της παραγγέλει με τον αρχάγγελο Γαβριήλ:
- Μη πας στην Ιβηρία. Μην φεύγεις από την Ιουδαία. Πήγαινε προς την χερσόνησο του Άθω. ( τότε κατοικείτο από ειδωλολάτρες ) .
Ενώ το είχε « χωνέψει » ,πως θα πήγαινε στην Ιβηρία, τώρα αλλάζει σχέδια. ( Τόσο εύκολα … ) . Ξεκίνησε με τον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο για τον Άθω ( σήμερα Άγιον Όρος ) . Καθώς έμπαινε στο λιμάνι ( πάντα κατά την παράδοση ) έγιναν τέρατα και σημεία.
α. Τα δένδρα, τα σπίτια και η κορυφή του Άθω, προσκυνούσαν την μεγάλη επισκέπτρια.
β. Το μεγάλο άγαλμα του Δία ,που στέκονταν στην κορυφή, έπεσε στο γκρεμό ,κάνοντας μεγάλο κρότο. Έγινε συντρίμμια.
γ. Τα άλλα αγάλματα εκραύγαζαν: « Άνδρες του Απόλλωνος πηγαίνετε στο λιμάνι του Κλήμεντος. Προϋπαντήστε την Μαρία ,τη Μητέρα του Θεού » . Και ευθύς τα αγάλματα αυτά εκονιορτοποίηθηκαν.
Ήδη ο υιός της ετοίμασε το έδαφος για πνευματική σπορά. Τρόμος κυρίευσε τους κατοίκους. Κατέβηκαν στο λιμάνι. Υποδέχθηκαν με δέος την Μητέρα του Κυρίου. Και άκουσαν από το πανάγιο στόμα της το μήνυμα της σωτηρίας.
Η Θεοτόκος ευχαρίστησε τον Κύριο. Και τον παρακάλεσε:
Να προστατεύει τον τόπο αυτό μέχρι της συντέλειας του αιώνος από ορατούς και αόρατους εχθρούς. Και να τους χαρίζει όλα τα αγαθά.
Και ο υιός της απάντησε:
Ό,τι μου ζήτησες θα γίνει. Αρκεί να φυλάττουν τις εντολές μου. Από τώρα και στο εξής ο τόπος αυτός θα είναι δικός σου . Θα είναι το περιβόλι σου και λιμάνι σωτηρίας
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
23. Η ΚΟΙΜΗΣΗ
Α. Η προετοιμασία
Είχε ήδη προαισθανθεί το τέλος της. Ήξερε πως κατά την έξοδο της θα συναντήσει τα εναέρια τελώνια. Είχε τόσο ταπεινή ιδέα για τον εαυτό της ,ώστε πίστευε ,πως θα ελεγχθεί για την αμέλειά της κ.λ.π. Και έλαβε τα μέτρα της. Δεκαπέντε μέρες πριν από την κοίμηση της έκανε ειδική νηστεία και προσευχή.
Τρεις μέρες πριν αναχωρήσει και καθώς προσευχόταν σπίτι της, την επισκέφθηκε για τελευταία φορά ο αρχάγγελος Γαβριήλ.
- Χαίρε Κεχαριτωμένη , της είπε. Σε τρεις μέρες θα φύγεις από τον κόσμο αυτό. Θα έρθει ο υιός σου και θα παραλάβει την ψυχή σου.
Και της έδωσε στο χέρι της ένα κλάδο από φοίνικα, σύμβολα ακηράτου ζωής και αθανασίας, ως λέει ο άγιος Γερμανός ( P. G. Τ. 98 σελ. 366 ) . Η Κεχαριτωμένη Γερόντισσα Μαρία με τον φοίνικα στο χέρι της, έτρεξε να προσευχηθεί για τελευταία φορά στο όρος των Ελαιών, εκεί που πάντοτε προσευχόταν. Γονάτισε και είπε στον υιό της:
- Κύριέ μου. Εγώ δεν είμαι άξια για να ρθεις να παραλάβεις την ψυχή μου. Όμως έρχεσαι, επειδή είσαι ελεήμων. Σε ικετεύω! Μην αφήσεις τα τελώνια να βλάψουν την ψυχή μου.
Και άλλα πολλά είπε στην τελευταία της προσευχή.
Πήρε το δρόμο της επιστροφής. Τα δένδρα της έκαναν υπόκλιση. Την προσκυνούσαν και την αποχαιρετούσαν. Έφθασε στο σπίτι. Το σάρωσε, το ευτρέπισε, άναψε τα φώτα, ετοίμασε τα σάβανα και στόλισε το νεκροκρέβατο. Ειδοποίησε τους συγγενείς της και τους γείτονες ότι σε τρεις μέρες αναχωρεί στους ουρανούς. ( Και στην συγκλονιστική αυτή στιγμή θυμήθηκε τους φτωχούς. Άφησε παραγγελία να δώσουν το επανωφόρι που φορούσε στην πιο φτωχή χήρα ) .
Το νέο διαδόθηκε αστραπιαία σε όλες τις γειτονιές . Έφθασε μέχρι την πόλη. Κατέφθασαν σπίτι της οι χήρες, τα ορφανά, οι φτωχοί, οι θλιβόμενοι ( που την ένιωθαν σαν πραγματική τους μητέρα ) όλοι οι γνωστοί και οι συγγενείς. Και έκλαιαν.
- Πώς θα ζήσουμε χωρίς εσένα, έλεγαν. Θα μείνουμε ορφανοί…
- Ας γίνει το θέλημα του υιού μου και Υιού μου και Θεού μου! Έλεγε η Παρθένος.
Α. Η προετοιμασία
Είχε ήδη προαισθανθεί το τέλος της. Ήξερε πως κατά την έξοδο της θα συναντήσει τα εναέρια τελώνια. Είχε τόσο ταπεινή ιδέα για τον εαυτό της ,ώστε πίστευε ,πως θα ελεγχθεί για την αμέλειά της κ.λ.π. Και έλαβε τα μέτρα της. Δεκαπέντε μέρες πριν από την κοίμηση της έκανε ειδική νηστεία και προσευχή.
Τρεις μέρες πριν αναχωρήσει και καθώς προσευχόταν σπίτι της, την επισκέφθηκε για τελευταία φορά ο αρχάγγελος Γαβριήλ.
- Χαίρε Κεχαριτωμένη , της είπε. Σε τρεις μέρες θα φύγεις από τον κόσμο αυτό. Θα έρθει ο υιός σου και θα παραλάβει την ψυχή σου.
Και της έδωσε στο χέρι της ένα κλάδο από φοίνικα, σύμβολα ακηράτου ζωής και αθανασίας, ως λέει ο άγιος Γερμανός ( P. G. Τ. 98 σελ. 366 ) . Η Κεχαριτωμένη Γερόντισσα Μαρία με τον φοίνικα στο χέρι της, έτρεξε να προσευχηθεί για τελευταία φορά στο όρος των Ελαιών, εκεί που πάντοτε προσευχόταν. Γονάτισε και είπε στον υιό της:
- Κύριέ μου. Εγώ δεν είμαι άξια για να ρθεις να παραλάβεις την ψυχή μου. Όμως έρχεσαι, επειδή είσαι ελεήμων. Σε ικετεύω! Μην αφήσεις τα τελώνια να βλάψουν την ψυχή μου.
Και άλλα πολλά είπε στην τελευταία της προσευχή.
Πήρε το δρόμο της επιστροφής. Τα δένδρα της έκαναν υπόκλιση. Την προσκυνούσαν και την αποχαιρετούσαν. Έφθασε στο σπίτι. Το σάρωσε, το ευτρέπισε, άναψε τα φώτα, ετοίμασε τα σάβανα και στόλισε το νεκροκρέβατο. Ειδοποίησε τους συγγενείς της και τους γείτονες ότι σε τρεις μέρες αναχωρεί στους ουρανούς. ( Και στην συγκλονιστική αυτή στιγμή θυμήθηκε τους φτωχούς. Άφησε παραγγελία να δώσουν το επανωφόρι που φορούσε στην πιο φτωχή χήρα ) .
Το νέο διαδόθηκε αστραπιαία σε όλες τις γειτονιές . Έφθασε μέχρι την πόλη. Κατέφθασαν σπίτι της οι χήρες, τα ορφανά, οι φτωχοί, οι θλιβόμενοι ( που την ένιωθαν σαν πραγματική τους μητέρα ) όλοι οι γνωστοί και οι συγγενείς. Και έκλαιαν.
- Πώς θα ζήσουμε χωρίς εσένα, έλεγαν. Θα μείνουμε ορφανοί…
- Ας γίνει το θέλημα του υιού μου και Υιού μου και Θεού μου! Έλεγε η Παρθένος.
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Β. Απόστολοι εκ περάτων
Πέθαινε η μάνα του Χριστού και οι μαθητές του ήταν διασκορπισμένοι σε όλη τη γη. Έπρεπε να είναι παρόντες και στον θάνατο και στην κηδεία της. « Έπρεπε τοις αυτόπταις του Λόγου και υπηρέταις ,και της κατά σάρκα Μητρός Αυτού ,την Κοίμησιν εποπτεύσαι » ( Λιτή ΙΕ ʼ Αυγούστου ) .
Ανθρωπίνως ήταν αδύνατο. Για τον Θεό τα πάντα ήταν δυνατά. Έτσι με ένα νεύμα του ,τους αρπάζουν από τα σύννεφα και δια αέρος μεταφέρονται στα Ιεροσόλυμα στο σπίτι της Παρθένου. « Θεαρχίω νεύματι ,πάντοθεν οι θεοφόροι Απόστολοι ,υπό νεφών μεταρσίως αιρόμενοι » ( Δόξα εσπερινού ΙΕ ʼ Αυγούστου ) .
Μπήκαν στο σπίτι και με δέος προσκύνησαν την Παρθένο. Κάπως καθυστερημένα κατέφθασε ο Παύλος . Πέφτει, προσκυνά τα άγια πόδια της.
- Χαίρε μήτερ της ζωής, έλεγε. Ει γαρ και τον Χριστόν σαρκί μη τεθέαμαι ,σε βλέπων εν σώματι, τον Χριστόν θεωρείν παρηγορούμενον. ( άγιος Γερμανός P.G τ. 98 σελ. 368 ) .
Και η μελλοθάνατη Μαρία βλέποντας το χορό των αγίων Αποστόλων ,ύμνησε τον Κύριο που προς χάριν της τους εσυγκέντρωσε θαυματουργικά από τα πέρατα του κόσμου.
« Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριο
και ηγαλλίασε τον πνεύμα μου
επί τω Θεώ τω Σωτήρι μου,
ότι επέβλεψεν επί την ταπείνωσιν ,
της δούλης αυτού » .
Κατέφθασαν ήδη και οι μαθητές των αγίων Αποστόλων ,καθώς και οι εβδομήκοντα απόστολοι ,και ο άγιος Ιερόθεος Επίσκοπος Αθηνών , και ο άγιος Διονύσιος ο Αεροπαγίτης και άλλοι.
Πέθαινε η μάνα του Χριστού και οι μαθητές του ήταν διασκορπισμένοι σε όλη τη γη. Έπρεπε να είναι παρόντες και στον θάνατο και στην κηδεία της. « Έπρεπε τοις αυτόπταις του Λόγου και υπηρέταις ,και της κατά σάρκα Μητρός Αυτού ,την Κοίμησιν εποπτεύσαι » ( Λιτή ΙΕ ʼ Αυγούστου ) .
Ανθρωπίνως ήταν αδύνατο. Για τον Θεό τα πάντα ήταν δυνατά. Έτσι με ένα νεύμα του ,τους αρπάζουν από τα σύννεφα και δια αέρος μεταφέρονται στα Ιεροσόλυμα στο σπίτι της Παρθένου. « Θεαρχίω νεύματι ,πάντοθεν οι θεοφόροι Απόστολοι ,υπό νεφών μεταρσίως αιρόμενοι » ( Δόξα εσπερινού ΙΕ ʼ Αυγούστου ) .
Μπήκαν στο σπίτι και με δέος προσκύνησαν την Παρθένο. Κάπως καθυστερημένα κατέφθασε ο Παύλος . Πέφτει, προσκυνά τα άγια πόδια της.
- Χαίρε μήτερ της ζωής, έλεγε. Ει γαρ και τον Χριστόν σαρκί μη τεθέαμαι ,σε βλέπων εν σώματι, τον Χριστόν θεωρείν παρηγορούμενον. ( άγιος Γερμανός P.G τ. 98 σελ. 368 ) .
Και η μελλοθάνατη Μαρία βλέποντας το χορό των αγίων Αποστόλων ,ύμνησε τον Κύριο που προς χάριν της τους εσυγκέντρωσε θαυματουργικά από τα πέρατα του κόσμου.
« Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριο
και ηγαλλίασε τον πνεύμα μου
επί τω Θεώ τω Σωτήρι μου,
ότι επέβλεψεν επί την ταπείνωσιν ,
της δούλης αυτού » .
Κατέφθασαν ήδη και οι μαθητές των αγίων Αποστόλων ,καθώς και οι εβδομήκοντα απόστολοι ,και ο άγιος Ιερόθεος Επίσκοπος Αθηνών , και ο άγιος Διονύσιος ο Αεροπαγίτης και άλλοι.
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Γ. « Και συ υιέ και Θεέ μου παρέλαβέ μου το πνεύμα »
Η Παρθένος κάθησε στο νεκροκρέβατο. Παρά την κεφαλή της στάθηκε ο Πέτρος, παρά τους πόδας της ο Ιωάννης. Γύρω-γύρω οι λοιποί απόστολοι. « Οι Απόστολοι περικυκλούντες την κλίνην τρόμω εώρων σε και οι μεν ατενίζοντες τω σκήνει θάμβει συνείχοντο ,ο δε Πέτρος συν δάκρυσιν εβόα σοι, ω Παρθένε, ορώ σε τρανώς ηπλωμένην υπτίαν την ζωήν των απάντων, και καταπλήττομαι » ( Όρθρος ΙΕʼ Αυγούστου ) .
Η ετοιμοθάνατος Μαρία και οι απόστολοι και οι άλλοι ,περίμεναν με αγωνία τον υιόν της και Θεόν της να παραλάβει την ψυχήν της ,όπως της προείπε ο Γαβριήλ.
Ο Κύριος ήλθε! Έλαμπε ,όπως έλαμπε στο όρος Θαβώρ. Έπεσαν και τον προσκύνησαν. Τους ευλόγησε με το « ειρήνη υμίν ». Και αυτοί τον ύμνησαν. Και ευθύς παρέλαβε την απαστράπτουσα υπέρ τον ήλιον ψυχή της Θεοτόκου.
Ήταν 15 Αυγούστου ώρα 9π.μ.
Αν προσέξουμε την εικόνα της Κοιμήσεως θα δούμε ότι είναι σύμφωνη με το ανωτέρω ιστορικό. Παριστάνει την Παρθένο στο νεκροκρέβατο . Γύρω της οι Απόστολοι . Στην κεφαλή της ο Χριστός, που κρατά στα χέρια του ένα βρέφος. Είναι η Πάναγνη ψυχή της Παναγίας.
Δ. « Εξίσταντο αγγέλων αι δυνάμεις»
Μέχρι τώρα, ο Κύριος Παντοκράτωρ έστελνε τον άγγελό του ,και μάλιστα τον αρχάγγελο Γαβριήλ ( τιμής ένεκεν ) και μιλούσε εκ μέρους Του στην Παρθένο. Ανήμερα του Ευαγγελισμού ο Γαβριήλ της μίλησε εξ ονόματός του. Και τρεις μέρες πριν από την Κοίμησή της ,ο Γαβριήλ της μίλησε ξανά εξ ονόματός Του. Όμως τώρα δεν έστειλε τον Γαβριήλ ( ! ) να πάρει την ψυχή της ,αλλά κατέβηκε ο ίδιος από τον ουρανό στη Σιών, στο σπίτι της στα Ιεροσόλυμα με αποκλειστικό σκοπό να παραλάβει την ψυχή της με τα ίδια του τα χέρια !!! Αυτό εξένησε ακόμα και τους αγγέλους!
« Εξίσταντο αγγέλων αι δυνάμεις εν τη Σιών σκοπούμενοι, τον οικείον Δεσπότην γυναικείαν ψυχήν χειριζόμενον » ( Δ ʼ ωδή, κανόνος ΙΕʼ Αυγούστου ) .
Ε. « Άρατε πύλας »
Ο Κύριος ανεβαίνει στον ουρανό με την ψυχή της μάνας του στα χέρια του. Φέρνει στον ουρανό και εισάγει στον Παράδεισο την μόνη αγνή και άχραντον Παρθένον. « Αι πανάγιαι και πρεσβύταται των Αγγέλων Δυνάμεις το Θαύμα εκπληττόμεναι κεκυφυίαι αλλήλαις έλεγον . Άρατε ημών τας πύλας ,και υποδέξασθε την τεκούσαν του ουρανού και γης ποιητήν » ( Δόξα Αποστίχων Εσπερινού ΙΕʼ Αυγούστου ) . Οι άγγελοι, τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ, βλέποντες το μοναδικό και ανεπανάληπτο ιστορικό γεγονός ,που συνέβη ποτέ στα χρονικά του παραδείσου έλεγον.
- Ανοίξτε διάπλατα τις πόρτες του παραδείσου! « και ταύτην υπερκοσμίως υποδέξασθε » ( Δόξα εσπερινού ΙΕʼ Αυγούστου ) .
Η Παρθένος κάθησε στο νεκροκρέβατο. Παρά την κεφαλή της στάθηκε ο Πέτρος, παρά τους πόδας της ο Ιωάννης. Γύρω-γύρω οι λοιποί απόστολοι. « Οι Απόστολοι περικυκλούντες την κλίνην τρόμω εώρων σε και οι μεν ατενίζοντες τω σκήνει θάμβει συνείχοντο ,ο δε Πέτρος συν δάκρυσιν εβόα σοι, ω Παρθένε, ορώ σε τρανώς ηπλωμένην υπτίαν την ζωήν των απάντων, και καταπλήττομαι » ( Όρθρος ΙΕʼ Αυγούστου ) .
Η ετοιμοθάνατος Μαρία και οι απόστολοι και οι άλλοι ,περίμεναν με αγωνία τον υιόν της και Θεόν της να παραλάβει την ψυχήν της ,όπως της προείπε ο Γαβριήλ.
Ο Κύριος ήλθε! Έλαμπε ,όπως έλαμπε στο όρος Θαβώρ. Έπεσαν και τον προσκύνησαν. Τους ευλόγησε με το « ειρήνη υμίν ». Και αυτοί τον ύμνησαν. Και ευθύς παρέλαβε την απαστράπτουσα υπέρ τον ήλιον ψυχή της Θεοτόκου.
Ήταν 15 Αυγούστου ώρα 9π.μ.
Αν προσέξουμε την εικόνα της Κοιμήσεως θα δούμε ότι είναι σύμφωνη με το ανωτέρω ιστορικό. Παριστάνει την Παρθένο στο νεκροκρέβατο . Γύρω της οι Απόστολοι . Στην κεφαλή της ο Χριστός, που κρατά στα χέρια του ένα βρέφος. Είναι η Πάναγνη ψυχή της Παναγίας.
Δ. « Εξίσταντο αγγέλων αι δυνάμεις»
Μέχρι τώρα, ο Κύριος Παντοκράτωρ έστελνε τον άγγελό του ,και μάλιστα τον αρχάγγελο Γαβριήλ ( τιμής ένεκεν ) και μιλούσε εκ μέρους Του στην Παρθένο. Ανήμερα του Ευαγγελισμού ο Γαβριήλ της μίλησε εξ ονόματός του. Και τρεις μέρες πριν από την Κοίμησή της ,ο Γαβριήλ της μίλησε ξανά εξ ονόματός Του. Όμως τώρα δεν έστειλε τον Γαβριήλ ( ! ) να πάρει την ψυχή της ,αλλά κατέβηκε ο ίδιος από τον ουρανό στη Σιών, στο σπίτι της στα Ιεροσόλυμα με αποκλειστικό σκοπό να παραλάβει την ψυχή της με τα ίδια του τα χέρια !!! Αυτό εξένησε ακόμα και τους αγγέλους!
« Εξίσταντο αγγέλων αι δυνάμεις εν τη Σιών σκοπούμενοι, τον οικείον Δεσπότην γυναικείαν ψυχήν χειριζόμενον » ( Δ ʼ ωδή, κανόνος ΙΕʼ Αυγούστου ) .
Ε. « Άρατε πύλας »
Ο Κύριος ανεβαίνει στον ουρανό με την ψυχή της μάνας του στα χέρια του. Φέρνει στον ουρανό και εισάγει στον Παράδεισο την μόνη αγνή και άχραντον Παρθένον. « Αι πανάγιαι και πρεσβύταται των Αγγέλων Δυνάμεις το Θαύμα εκπληττόμεναι κεκυφυίαι αλλήλαις έλεγον . Άρατε ημών τας πύλας ,και υποδέξασθε την τεκούσαν του ουρανού και γης ποιητήν » ( Δόξα Αποστίχων Εσπερινού ΙΕʼ Αυγούστου ) . Οι άγγελοι, τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ, βλέποντες το μοναδικό και ανεπανάληπτο ιστορικό γεγονός ,που συνέβη ποτέ στα χρονικά του παραδείσου έλεγον.
- Ανοίξτε διάπλατα τις πόρτες του παραδείσου! « και ταύτην υπερκοσμίως υποδέξασθε » ( Δόξα εσπερινού ΙΕʼ Αυγούστου ) .
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
25. Η ΜΕΤΑΣΤΑΣΗ
Α. Το ιστορικόν
Η εκδημία της Παναγίας έκανε τους αποστόλους να μην θέλουν να φύγουν από το μνήμα ,δεν τους έκανε καρδιά. Έμειναν εκεί όλη την ημέρα, όλη την νύκτα και την άλλη ημέρα.
Το ίδιο έκαναν και οι άγγελοι. Παρέμειναν πάνω από τον τάφο υμνούντες την Παρθένο.
Κατά θεία οικονομία ο απ. Θωμάς απουσίαζε από το μεγάλο γεγονός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Το έμαθε μετά από δυο-τρεις ημέρες.
- Τι έπαθα, έλεγε λυπημένος. Να μην είμαι στην κηδεία της μητέρας του Κυρίου και Θεού μου!
Έτρεξε στο μνήμα . Θερμοπαρακάλεσε τους αποστόλους να το ανοίξουν, για να την προσκυνήσει. Το άνοιξαν. Και τι έκπληξη!
Ο τάφος ήταν άδειος. Βρήκαν μόνο το σινδόνι που τύλιξε το σώμα της. Το Πανάχραντο σώμα της . Το πανάχραντο σώμα της ενώθηκε με την Παναγία της ψυχή. Και μετέστη προς ουρανούς.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς παρομοιάζει την μετάσταση της Θεοτόκου με την Ανάσταση του Υιού της. Στην μετάσταση είχαμε, λέει, άδειο τάφο και το σινδόνι που τύλιξε το σώμα της. Έτσι και στην Ανάσταση του Υιού της. Είχαμε άδειο τάφο ,και τα σάβανα στον τάφο ( Ομιλ. ΚΓ ʼ εις την Κοίμησιν ) .
Β. « Μετέστης προς την ζωήν μήτηρ υπάρχουσα της ζωής ».
Τι να έκανε στον τάφο το θεοδόχο σώμα της ; Σαν μητέρα του Χριστού, της Ζωής, η φυσιολογική της κατοικία ήταν ο ουρανός και όχι ο τάφος. Για αυτό και δεν την κράτησε ο θάνατος. « Τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν» ( Κοντάκιον εορτής). Απλώς πέρασε, μπήκε μέσα στην γη για να την αγιάσει. « Γη μεν τη ση ταφή ηυλόγηται Παρθένε » ( όρθρος Κʼ Αυγούστου ) . …
ΣΤ. Εμφανίζεται στους Αποστόλους
Μετά την Ανάληψη του Σωτήρος κάθε φορά που θα συνέτρωγαν οι απόστολοι έκαναν πρώτα την ύψωση του άρτου.
Έκοβαν σε σχήμα τετραγώνου ένα κομμάτι ψωμί. Το ύψωναν στον ουρανό και έλεγαν: « Μέγα το όνομα της Αγίας Τριάδος. Κύριε Ιησού Χριστέ βοήθει ημίν ». Και έτρωγαν τον υψωμένο άρτο.
Είχαν περάσει λίγες μέρες από την μετάσταση της Θεοτόκου. Οι απόστολοι είχαν ξανασμίξει. Και θα συνέτρωγαν. Κατά την ύψωση του άρτου, μόλις είπαν το Κύριε Ιησού Χριστέ βοήθει ημίν, εμφανίσθηκε ξαφνικά πάνω από τα κεφάλια τους η … Μητέρα του Κυρίου! Χρυσοστολισμένη! Κι άστραπτε ολόκληρη! …
- Χαίρετε, τους είπε. Είμαι πάντοτε μαζί σας!
- Παναγία Θεοτόκε, βοήθει ημίν, έκραξαν οι απόστολοι.
Πήραν το μήνυμα ότι η Παρθένος βοηθεί κάθε άνθρωπο που πιστεύει στον υιό της, ως Κύριο και Θεό.
Ζ. « Εν τη κοιμίσει τον κόσμον ου κατέλειπες Θεοτόκε »
Ο άγιος Ανδρέας ο δια Χριστόν σαλός ,όταν ακόμα ήταν επί της γης, « ηρπάγη » εις τον παράδεισο. Εκεί είδε και συνομίλησε με πολλούς αγίους. Είδε και τους αγγέλους. Έψαχνε να δει και την Παναγία. Αλλά δεν την είδε πουθενά. Ρώτησε τους αγίους:
- Που είναι η Παναγία να πάω να την προσκυνήσω;
- Η Παναγία ποτέ δεν μένει στον Παράδεισο, του απάντησαν οι άγιοι.
Συνεχώς μέρα-νύκτα τρέχει σε όλη την γη!
Στον πονεμένο, στον ορφανό ,παντού όπου την καλούνε! Είναι πάντα σε εγρήγορση, σε επαγρύπνηση, σε επιφυλακή!
Α. Το ιστορικόν
Η εκδημία της Παναγίας έκανε τους αποστόλους να μην θέλουν να φύγουν από το μνήμα ,δεν τους έκανε καρδιά. Έμειναν εκεί όλη την ημέρα, όλη την νύκτα και την άλλη ημέρα.
Το ίδιο έκαναν και οι άγγελοι. Παρέμειναν πάνω από τον τάφο υμνούντες την Παρθένο.
Κατά θεία οικονομία ο απ. Θωμάς απουσίαζε από το μεγάλο γεγονός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Το έμαθε μετά από δυο-τρεις ημέρες.
- Τι έπαθα, έλεγε λυπημένος. Να μην είμαι στην κηδεία της μητέρας του Κυρίου και Θεού μου!
Έτρεξε στο μνήμα . Θερμοπαρακάλεσε τους αποστόλους να το ανοίξουν, για να την προσκυνήσει. Το άνοιξαν. Και τι έκπληξη!
Ο τάφος ήταν άδειος. Βρήκαν μόνο το σινδόνι που τύλιξε το σώμα της. Το Πανάχραντο σώμα της . Το πανάχραντο σώμα της ενώθηκε με την Παναγία της ψυχή. Και μετέστη προς ουρανούς.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς παρομοιάζει την μετάσταση της Θεοτόκου με την Ανάσταση του Υιού της. Στην μετάσταση είχαμε, λέει, άδειο τάφο και το σινδόνι που τύλιξε το σώμα της. Έτσι και στην Ανάσταση του Υιού της. Είχαμε άδειο τάφο ,και τα σάβανα στον τάφο ( Ομιλ. ΚΓ ʼ εις την Κοίμησιν ) .
Β. « Μετέστης προς την ζωήν μήτηρ υπάρχουσα της ζωής ».
Τι να έκανε στον τάφο το θεοδόχο σώμα της ; Σαν μητέρα του Χριστού, της Ζωής, η φυσιολογική της κατοικία ήταν ο ουρανός και όχι ο τάφος. Για αυτό και δεν την κράτησε ο θάνατος. « Τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν» ( Κοντάκιον εορτής). Απλώς πέρασε, μπήκε μέσα στην γη για να την αγιάσει. « Γη μεν τη ση ταφή ηυλόγηται Παρθένε » ( όρθρος Κʼ Αυγούστου ) . …
ΣΤ. Εμφανίζεται στους Αποστόλους
Μετά την Ανάληψη του Σωτήρος κάθε φορά που θα συνέτρωγαν οι απόστολοι έκαναν πρώτα την ύψωση του άρτου.
Έκοβαν σε σχήμα τετραγώνου ένα κομμάτι ψωμί. Το ύψωναν στον ουρανό και έλεγαν: « Μέγα το όνομα της Αγίας Τριάδος. Κύριε Ιησού Χριστέ βοήθει ημίν ». Και έτρωγαν τον υψωμένο άρτο.
Είχαν περάσει λίγες μέρες από την μετάσταση της Θεοτόκου. Οι απόστολοι είχαν ξανασμίξει. Και θα συνέτρωγαν. Κατά την ύψωση του άρτου, μόλις είπαν το Κύριε Ιησού Χριστέ βοήθει ημίν, εμφανίσθηκε ξαφνικά πάνω από τα κεφάλια τους η … Μητέρα του Κυρίου! Χρυσοστολισμένη! Κι άστραπτε ολόκληρη! …
- Χαίρετε, τους είπε. Είμαι πάντοτε μαζί σας!
- Παναγία Θεοτόκε, βοήθει ημίν, έκραξαν οι απόστολοι.
Πήραν το μήνυμα ότι η Παρθένος βοηθεί κάθε άνθρωπο που πιστεύει στον υιό της, ως Κύριο και Θεό.
Ζ. « Εν τη κοιμίσει τον κόσμον ου κατέλειπες Θεοτόκε »
Ο άγιος Ανδρέας ο δια Χριστόν σαλός ,όταν ακόμα ήταν επί της γης, « ηρπάγη » εις τον παράδεισο. Εκεί είδε και συνομίλησε με πολλούς αγίους. Είδε και τους αγγέλους. Έψαχνε να δει και την Παναγία. Αλλά δεν την είδε πουθενά. Ρώτησε τους αγίους:
- Που είναι η Παναγία να πάω να την προσκυνήσω;
- Η Παναγία ποτέ δεν μένει στον Παράδεισο, του απάντησαν οι άγιοι.
Συνεχώς μέρα-νύκτα τρέχει σε όλη την γη!
Στον πονεμένο, στον ορφανό ,παντού όπου την καλούνε! Είναι πάντα σε εγρήγορση, σε επαγρύπνηση, σε επιφυλακή!
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
27.ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΚΕΠΗ
Α. « Χαίρε σκέπη του κόσμου πλατυτέρα νεφέλης»
« Την ημών σωτηρίαν ,ως ηθέλησας, Σώτερ οικονομήσασθαι ,εν μήτρα της Παρθένου κατώκησας τω κόσμω ,ην προστάτην ανέδειξας ». Το τροπάριο αυτό μας λέει πως ο Ίδιος ο Κύριος ανέδειξε τη Μητέρα Του προστάτη του κόσμου. Και σαν προστάτης μεριμνά και αγωνιά για την τύχη του υπό την προστασία της κόσμου.
Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε ,ο κόσμος μας πίνει την αμαρτία σαν αναψυκτικό ποτό ( Πρβλ. Ιώβ 15, 16 ) .
Κάτι που εξοργίζει τον Άγιο Θεό . Παρόλο αυτό η οργή Του δεν έχει ξεσπάσει. Ο κόσμος μας δεν έχει καταστραφεί. Ζει και ευημερεί.
Ο Θεός ( λέει ο σύγχρονος Ρουμάνος, Γέροντας Κλέοπας ) θα είχε ήδη προ πολλού καταστρέψει τον κόσμο εξαιτίας των αμαρτιών του ,που Τον εξοργίζουν. Όμως η Μητέρα του ελέους και της Φιλανθρωπίας δεν επιθυμεί την καταστροφή του κόσμου. Και όπως με τα σπάργανα τύλιξε τον Ιησού στη φάτνη, έτσι και τώρα « περιτυλίγει » την οργή Του, για να μην καταστραφεί ο κόσμος .
Κάποτε ( κατά την αγιορείτικη παράδοση ) μια συμμορία ληστών ξεκίνησε να λεηλατήσει τη μονή Βατοπεδίου Αγ. Όρους. Είχε ήδη τελειώσει η πρωινή ακολουθία του όρθρου , και ο ηγούμενος του μοναστηριού ,παρέμεινε στο ναό , και προσευχόταν αμέριμνα μπρος την εικόνα της Παναγίας . Καθώς προσευχόταν άκουσε φωνή – απειλή- που έλεγε:
- Μη Μητέρα, μη μιλάς εσύ! Άφησε τους να τιμωρηθούνε, γιατί δεν είναι καλοί άνθρωποι.
Έκπληκτος ο ηγούμενος βλέπει ( στην εικόνα ) ολοζώντανους το Χριστό και τη Μητέρα Του και να … μαλώνουν !!! Ο Χριστός έκλεινε με το χέρι του το στόμα της μητέρας Του ,και της έλεγε:
- Μη! Μη μιλάς εσύ! Άφησέ τους να τιμωρηθούνε! …
Η δε Παρθένος έπιασε το χέρι του υιού της ,και το τράβηξε με βία προς τα κάτω και φώναξε στον ηγούμενο:
- Τρέξτε! Κλείστε γρήγορα τις πόρτες του μοναστηριού! Έρχονται ληστές για να σας σφάξουν! …
Ο ηγούμενος πρόλαβε και έκλεισε τις πόρτες . Ήρθαν οι ληστές. Και έφυγαν άπρακτοι. Το μοναστήρι σώθηκε χάρει στη « φιλονικία » της Παρθένου…
Το ίδιο σκηνικό επαναλαμβάνεται αιωνίως. Η Παρθένος αιωνίως μαλώνει με τον Υιό της προκειμένου να γλυτώσει ο κόσμος. Και συνεχώς στο μάλωμα αυτό νικά η Θεοτόκος.
Σχόλιο:
Ασφαλώς και ο Χριστός ως πολυεύσπλαχνος το καλό των μοναχών ήθελε. Ήθελε να πάψουν να είναι ασεβείς . Και η Παρθένος το καλό τους ήθελε. Να σωθούν οι μοναχοί. Τελικά έγιναν και τα δύο ! Και σώθηκαν! Και άκουσαν τη φωνή ( απειλή ) Κυρίου περί μετανοίας
Α. « Χαίρε σκέπη του κόσμου πλατυτέρα νεφέλης»
« Την ημών σωτηρίαν ,ως ηθέλησας, Σώτερ οικονομήσασθαι ,εν μήτρα της Παρθένου κατώκησας τω κόσμω ,ην προστάτην ανέδειξας ». Το τροπάριο αυτό μας λέει πως ο Ίδιος ο Κύριος ανέδειξε τη Μητέρα Του προστάτη του κόσμου. Και σαν προστάτης μεριμνά και αγωνιά για την τύχη του υπό την προστασία της κόσμου.
Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε ,ο κόσμος μας πίνει την αμαρτία σαν αναψυκτικό ποτό ( Πρβλ. Ιώβ 15, 16 ) .
Κάτι που εξοργίζει τον Άγιο Θεό . Παρόλο αυτό η οργή Του δεν έχει ξεσπάσει. Ο κόσμος μας δεν έχει καταστραφεί. Ζει και ευημερεί.
Ο Θεός ( λέει ο σύγχρονος Ρουμάνος, Γέροντας Κλέοπας ) θα είχε ήδη προ πολλού καταστρέψει τον κόσμο εξαιτίας των αμαρτιών του ,που Τον εξοργίζουν. Όμως η Μητέρα του ελέους και της Φιλανθρωπίας δεν επιθυμεί την καταστροφή του κόσμου. Και όπως με τα σπάργανα τύλιξε τον Ιησού στη φάτνη, έτσι και τώρα « περιτυλίγει » την οργή Του, για να μην καταστραφεί ο κόσμος .
Κάποτε ( κατά την αγιορείτικη παράδοση ) μια συμμορία ληστών ξεκίνησε να λεηλατήσει τη μονή Βατοπεδίου Αγ. Όρους. Είχε ήδη τελειώσει η πρωινή ακολουθία του όρθρου , και ο ηγούμενος του μοναστηριού ,παρέμεινε στο ναό , και προσευχόταν αμέριμνα μπρος την εικόνα της Παναγίας . Καθώς προσευχόταν άκουσε φωνή – απειλή- που έλεγε:
- Μη Μητέρα, μη μιλάς εσύ! Άφησε τους να τιμωρηθούνε, γιατί δεν είναι καλοί άνθρωποι.
Έκπληκτος ο ηγούμενος βλέπει ( στην εικόνα ) ολοζώντανους το Χριστό και τη Μητέρα Του και να … μαλώνουν !!! Ο Χριστός έκλεινε με το χέρι του το στόμα της μητέρας Του ,και της έλεγε:
- Μη! Μη μιλάς εσύ! Άφησέ τους να τιμωρηθούνε! …
Η δε Παρθένος έπιασε το χέρι του υιού της ,και το τράβηξε με βία προς τα κάτω και φώναξε στον ηγούμενο:
- Τρέξτε! Κλείστε γρήγορα τις πόρτες του μοναστηριού! Έρχονται ληστές για να σας σφάξουν! …
Ο ηγούμενος πρόλαβε και έκλεισε τις πόρτες . Ήρθαν οι ληστές. Και έφυγαν άπρακτοι. Το μοναστήρι σώθηκε χάρει στη « φιλονικία » της Παρθένου…
Το ίδιο σκηνικό επαναλαμβάνεται αιωνίως. Η Παρθένος αιωνίως μαλώνει με τον Υιό της προκειμένου να γλυτώσει ο κόσμος. Και συνεχώς στο μάλωμα αυτό νικά η Θεοτόκος.
Σχόλιο:
Ασφαλώς και ο Χριστός ως πολυεύσπλαχνος το καλό των μοναχών ήθελε. Ήθελε να πάψουν να είναι ασεβείς . Και η Παρθένος το καλό τους ήθελε. Να σωθούν οι μοναχοί. Τελικά έγιναν και τα δύο ! Και σώθηκαν! Και άκουσαν τη φωνή ( απειλή ) Κυρίου περί μετανοίας
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Β. « Χαίρε ξύλον ευσκιόφυλλον ,υφ ʼ ου σκέπονται πολλοί » ( Γ ʼ Στάση Χαιρετ. )
Το καλοκαίρι ο ίσκιος ενός αειθαλούς δένδρου δροσίζει τον ηλιοκαμένο οδοιπόρο. Και η Παναγία σαν άλλο « ευσκιόφυλλο » δένδρο δροσίζει τους πιστούς, που καταφεύγουν κάτω από τη σκέπη της.
α. « Των θλιβομένων η χαρά »
Ο άνθρωπος ,όσο σκληρόκαρδος και αν είναι, όταν δει κάποιον να υποφέρει συγκινείται. Έστω και αν αυτός είναι εχθρός του. Πόσο μάλλον συγκινείται ,όταν είναι δικός του άνθρωπος… Ας αναλογιστούμε πόσο συγκινείται η Παρθένος, « ευσπλαχνίας υπάρχουσα πηγή », όταν βλέπει να πάσχουν αυτοί που προσκυνούν, που λατρεύουν τον Υιό της σαν Θεό!
Οι θεόπνευστοι υμνογράφοι της Εκκλησίας ,γνωρίζοντας ακριβώς την μεγάλη σημασία που δείχνει η Παναγία σε στιγμές θλίψεως ,συνέθεσαν πλήθος ύμνων ,που εξυμνούν την ευσπλαχνία της ,και ταυτόχρονα ικετεύουν να μας λυτρώσει « από πάσης ανάγκης και θλίψεως ». Θα περιοριστούμε στη γνωστή μας « παράκληση » της Θεοτόκου. Τονίζουμε τρία σημεία.
Α. Η ακολουθία αυτή έγινε ειδικά για στιγμές θλίψεως.
Β. Λέγεται « παράκληση » επειδή παρηγορεί τις ψυχές των θλιβομένων.
Γ. Ανέκαθεν στην Εκκλησία μας ( εκτός από σήμερα) ακολουθία της
« Παρακλήσεως » ψέλνονταν μόνο στην Υπεραγία Θεοτόκο. «Η μόνη ταχέως προστατεύουσα ».
β. « Και εν κινδύνοις ρύστιν και προστάτιν »
Ο κίνδυνος είναι πιο επικίνδυνος από τη θλίψη. Εδώ η Παρθένος είναι « γοργοϋπήκοος » , είναι η « ετοίμη αντίληψις », « η Άμεσος Δράσις ». « Η άμεσος επέμβασις…
γ. « Πάντων προστατεύεις αγαθή »
Υπενθυμίζουμε το όραμα του αγίου Ανδρέου του δια Χριστόν σαλού. Η Παρθένος συνεχώς γυρίζει ανά τα πέρατα του κόσμου . Βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση, σε αιώνια ( ! ) επιστράτευση! ʽΕτοιμη ανά πάσα στιγμή να επέμβει σε κάθε μας θλίψη! Σε κάθε μας κίνδυνο! Κι αυτό σημαίνει ,ότι η Παρθένος μπορεί να μας βοήθησε στις δύσκολες στιγμές ,χωρίς εμείς να το έχουμε αντιληφθεί.
Ένας ενάρετος Ορθόδοξος Χριστιανός ,καθημερινά στην προσευχή του παρακαλούσε την Παρθένο. Παρόλο αυτό του πήγαιναν όλα « στραβά και ανάποδα ». Τον πιάνει το παράπονο και κάποια μέρα λέει στην προσευχή του :
- Μητέρα του Κυρίου! Εγώ κάθε μέρα σε παρακαλώ στην προσευχή μου! Ενώ εσύ δε μου συμπαραστέκεσαι! …
Του φανερώνει η Φιλεύσπλαχνος Παρθένος ,και του « απολογείται » :
-Γιατί παραπονείσαι; Εγώ συνεχώς είμαι μαζί σου. Συνεχώς σε προστατεύω.
Αλλά συ δε με βλέπεις.
- Πώς είσαι μαζί μου; Τόσες αναποδιές μου έρχονται! …
- Θυμάσαι την τάδε ημέρα που έπεφτες που έπεφτες στον γκρεμό;
Παρ΄ ολίγο να σκοτωθείς ! Εγώ σε φύλαξα! Θυμάσαι την άλλη ημέρα, που έτρεχες με το άλογό σου; Έπεσες, κτύπησες, αλλά τίποτε δεν έπαθες ! Εγώ σε φύλαξα ! Θυμάσαι…, θυμάσαι…
Και η Παρθένος εξαφανίστηκε . Ο πιστός απόρησε, θαύμασε και ευχαρίστησε τη Μητέρα του Κυρίου.
Και μεις θα απορήσομε και θα θαυμάσομε αν αναλογισθούμε το πώς επιβιώσαμε στις δύσκολες στιγμές, και θα δοξάσομε την Παναγία.
« Συ γαρ ώφθης σκέπη,
ομού και βοήθεια,
πειρασμών και θλίψεων,
αεί με εξαίρουσα ».
( Παρακλητική ,ήχος πλ. δʼ ,Τρίτη πρωί, Κάθισμα ) .
Το καλοκαίρι ο ίσκιος ενός αειθαλούς δένδρου δροσίζει τον ηλιοκαμένο οδοιπόρο. Και η Παναγία σαν άλλο « ευσκιόφυλλο » δένδρο δροσίζει τους πιστούς, που καταφεύγουν κάτω από τη σκέπη της.
α. « Των θλιβομένων η χαρά »
Ο άνθρωπος ,όσο σκληρόκαρδος και αν είναι, όταν δει κάποιον να υποφέρει συγκινείται. Έστω και αν αυτός είναι εχθρός του. Πόσο μάλλον συγκινείται ,όταν είναι δικός του άνθρωπος… Ας αναλογιστούμε πόσο συγκινείται η Παρθένος, « ευσπλαχνίας υπάρχουσα πηγή », όταν βλέπει να πάσχουν αυτοί που προσκυνούν, που λατρεύουν τον Υιό της σαν Θεό!
Οι θεόπνευστοι υμνογράφοι της Εκκλησίας ,γνωρίζοντας ακριβώς την μεγάλη σημασία που δείχνει η Παναγία σε στιγμές θλίψεως ,συνέθεσαν πλήθος ύμνων ,που εξυμνούν την ευσπλαχνία της ,και ταυτόχρονα ικετεύουν να μας λυτρώσει « από πάσης ανάγκης και θλίψεως ». Θα περιοριστούμε στη γνωστή μας « παράκληση » της Θεοτόκου. Τονίζουμε τρία σημεία.
Α. Η ακολουθία αυτή έγινε ειδικά για στιγμές θλίψεως.
Β. Λέγεται « παράκληση » επειδή παρηγορεί τις ψυχές των θλιβομένων.
Γ. Ανέκαθεν στην Εκκλησία μας ( εκτός από σήμερα) ακολουθία της
« Παρακλήσεως » ψέλνονταν μόνο στην Υπεραγία Θεοτόκο. «Η μόνη ταχέως προστατεύουσα ».
β. « Και εν κινδύνοις ρύστιν και προστάτιν »
Ο κίνδυνος είναι πιο επικίνδυνος από τη θλίψη. Εδώ η Παρθένος είναι « γοργοϋπήκοος » , είναι η « ετοίμη αντίληψις », « η Άμεσος Δράσις ». « Η άμεσος επέμβασις…
γ. « Πάντων προστατεύεις αγαθή »
Υπενθυμίζουμε το όραμα του αγίου Ανδρέου του δια Χριστόν σαλού. Η Παρθένος συνεχώς γυρίζει ανά τα πέρατα του κόσμου . Βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση, σε αιώνια ( ! ) επιστράτευση! ʽΕτοιμη ανά πάσα στιγμή να επέμβει σε κάθε μας θλίψη! Σε κάθε μας κίνδυνο! Κι αυτό σημαίνει ,ότι η Παρθένος μπορεί να μας βοήθησε στις δύσκολες στιγμές ,χωρίς εμείς να το έχουμε αντιληφθεί.
Ένας ενάρετος Ορθόδοξος Χριστιανός ,καθημερινά στην προσευχή του παρακαλούσε την Παρθένο. Παρόλο αυτό του πήγαιναν όλα « στραβά και ανάποδα ». Τον πιάνει το παράπονο και κάποια μέρα λέει στην προσευχή του :
- Μητέρα του Κυρίου! Εγώ κάθε μέρα σε παρακαλώ στην προσευχή μου! Ενώ εσύ δε μου συμπαραστέκεσαι! …
Του φανερώνει η Φιλεύσπλαχνος Παρθένος ,και του « απολογείται » :
-Γιατί παραπονείσαι; Εγώ συνεχώς είμαι μαζί σου. Συνεχώς σε προστατεύω.
Αλλά συ δε με βλέπεις.
- Πώς είσαι μαζί μου; Τόσες αναποδιές μου έρχονται! …
- Θυμάσαι την τάδε ημέρα που έπεφτες που έπεφτες στον γκρεμό;
Παρ΄ ολίγο να σκοτωθείς ! Εγώ σε φύλαξα! Θυμάσαι την άλλη ημέρα, που έτρεχες με το άλογό σου; Έπεσες, κτύπησες, αλλά τίποτε δεν έπαθες ! Εγώ σε φύλαξα ! Θυμάσαι…, θυμάσαι…
Και η Παρθένος εξαφανίστηκε . Ο πιστός απόρησε, θαύμασε και ευχαρίστησε τη Μητέρα του Κυρίου.
Και μεις θα απορήσομε και θα θαυμάσομε αν αναλογισθούμε το πώς επιβιώσαμε στις δύσκολες στιγμές, και θα δοξάσομε την Παναγία.
« Συ γαρ ώφθης σκέπη,
ομού και βοήθεια,
πειρασμών και θλίψεων,
αεί με εξαίρουσα ».
( Παρακλητική ,ήχος πλ. δʼ ,Τρίτη πρωί, Κάθισμα ) .
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό