Γέροντος Εφραίμ(του εν Αμερική)-- Επιστολαί.

[silver]

============================================================================================
Λόγος πρώτος
Περί Νήψεως
και Νοεράς Καρδιακής Προσευχής.

Κατανοείτε τώρα το βαθύτερον νόημα της ευχής; Πως φανερώνει τους ανθρώπους, πόσον είναι ο καθείς πλησίον ή μακράν του Χριστού; Ημείς αφήνομεν τους λογισμούς και μας κυριεύουν. Αφήνομεν τους λογισμούς και μας αιχμαλωτίζουν, ενώ έχομεν το πάμφωτον όπλον της προσευχής, το όπλον αυτό, που λέγεται φωτιά και πυρ. Είναι ένα μαστίγιον η προσευχή αυτή, που μαστίζει κάθε δαιμόνιον λογισμόν. Αλλά ημείς είμεθα ανάξιοι—ο πρώτος είμαι εγώ—να αδολεσχούμεν. Όχι ότι δεν ημπορούμεν ή δεν είμεθα καλεσμένοι δια την προσευχήν, αλλά είμεθα ράθυμοι και αμελείς και μας πλανά ο διάβολος και ημείς του κάμνομεν υπακοήν και δεν αδολεσχούμεν όπως πρέπει εις την προσευχήν. Αν αδολεσχούσαμε, δεν θα αφήναμε τόσα και τόσα πάθη και αδυναμίας να μας κατακτήσουν. Βλέπομεν ότι και λαϊκοί αδολεσχώντας εις την προσευχήν, ηγίαζαν. Ο πατέρας του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά μέσα εις τα βασίλεια ήτο, μέσα εις το υπουργικόν συμβούλιον του Ανδρονίκου, του Βυζαντινού Αυτοκράτορος. Παρ’ ότι είχε τόσες υποθέσεις και μέριμνες και σκοτούρες, δεν έμεινεν αμέτοχος της προσευχής και της ωφελείας και της προόδου εξ αυτής, φανερώνων ότι ο άνθρωπος, όπου και αν ευρεθή, όπου και αν σταθή, οποίαν ζωήν και αν κάνη, όταν αδολεσχήση εις την προσευχήν αυτήν την θαυματουργόν, επιτυγχάνει την χάριν του Θεού. Βλέπομεν και τον άγιον Μάξιμον τον Καυσοκαλυβίτην, να περιπατή εις τας ερήμους του Αγ. Όρους, εις τόπους ησύχους, δια να ημπορέση περισσότερον να αυξήση την προσευχήν. Και όταν τον ηρώτησαν οι πατέρες: «Διατί, πάτερ, πηγαίνεις εις ερημικούς τόπους και διατί φεύγεις τους ανθρώπους και διατί δεν τους πλησιάζεις;» απήντησε: «Πελαγίζω εις τους ερημικούς τόπους, με σκοπόν την αύξησιν της προσευχής».

Συνεχίζεται.
============================================================================================

[silver]

============================================================================================
Λόγος πρώτος
Περί Νήψεως
και Νοεράς Καρδιακής Προσευχής.


Η πείρα εδίδαξεν ότι χωρίς την αρμόζουσαν ησυχίαν η προσευχή δεν επιτυγχάνεται εις τα μεγαλύτερα και εις τα περισσότερα βέβαια χαρίσματα, που προέρχονται εξ αυτής. Και εις τον κόσμον και εις την ησυχίαν, εις τα βουνά, πολλά κατορθώνονται από την προσευχήν. Ημείς που ευρισκόμεθα μέσα εις ένα κοινόβιον, πρέπει να κρατήσωμεν την προσευχήν και την άσκησιν της πρακτικής αρετής, κάμνοντες υπακοήν, κόπτοντες το θέλημα, αγαπώντες αλλήλους, ανεχόμενοι ο εις τον άλλον, εξομολογούμενοι καθαρά τους λογισμούς, υπακούοντες πνευματικώς εις τους προεστώτας, λέγοντες συνεχώς την ευχήν επάνω εις το διακόνημα. Και όταν ταύτα πάντα εκτελέσωμεν, η χάρις του Θεού θα έλθη ανάλογα με την προαίρεσιν και την πίστιν, ανάλογα με την πίστιν και την υπακοήν που έχομεν εις τους προεστώτας, ανάλογα με την πρακτικήν αρετήν που έχομε. Ημπορούμεν και ημείς εδώ, υπό μίαν στέγην, υπό μίαν ποιμαντορικήν καθοδηγίαν, να φθάσωμεν εις ικανοποιητικά μέτρα χάριτος, διότι ο Θεός δεν είναι προσωπολήπτης. Τους εργαζομένους τας εντολάς Του με καθαράν καρδίαν, με καθαράν συνείδησιν, τους επιβραβεύει και τους παρηγορεί και τους δίδει την ελπίδα της σωτηρίας. Δεν απομένει τίποτε άλλο παρά να βιασθώμεν, να βιαζώμεθα συνεχώς. Όπως μας έχει διδάξει το σημερινόν μας μάθημα, κυρίως εις την προσευχήν να αδολεσχώμεν. Συνέχεια: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Ξυπνώντας το πρωί να λέγωμεν την ευχήν, κατόπιν να εργαζώμεθα με το όνομα του Χριστού. Ούτω με την ευχήν περικόπτομεν και την αργολογίαν και την περιττολογίαν και την κατάκρισιν και τον θυμόν και την μεμψιμοιρίαν και ο καθένας ησυχάζει εις τον εαυτόν του. Αλλοίμονόν μας, όταν διδασκώμεθα και δεν πράττωμεν, όταν δεν βιαζώμεθα. Όταν μας παρέχωνται τα μέσα να βιασθώμεν και δεν το κάμνωμεν, τότε πλέον τι απομένει εις ημάς παρά να κατηγορώμεν τους εαυτούς μας συνέχεια ως αναξίους, ως ελεεινούς, ως ραθύμους; Τουλάχιστον δια της αυτομεμψίας και της ταπεινώσεως, να εύρωμεν πάλιν την βίαν προς την προσευχήν. Διότι η ταπείνωσις και η αυτομεμψία φέρει την χάριν του Θεού. Η χάρις πάλιν φέρει την προθυμίαν και την διευκόλυνσιν προς την προσευχήν. Όπως είπαμε και εις την αρχήν του λόγου, οφείλομεν ευχαριστίας συνεχείς εις τους νηπτικούς μας πατέρας. Να τους ευλαβώμεθα και να τους αγαπώμεν και να τους δοξάζωμεν, να ζητώμεν τας ευχάς των και τας πρεσβείας των προς τον Θεόν και να τους παρακαλούμεν, να στείλουν και εις ημάς ένα μικρόν δώρον, μίαν μικράν ευλογίαν προσευχής.

Tέλος του Πρώτου Λόγου.
============================================================================================

[silver]

============================================================================================
Λόγος δεύτερος
Περί Προσευχής.

Δια τον μοναχόν η ευχή πρέπει να είναι ωσάν μία αχώριστος συντροφιά. Την ώραν που ωρίσαμε να προσευχώμεθα, κάπως πιο συμμαζεμένα και προσεκτικά, πρέπει κατά κάποιον τρόπον να βιάζωμεν τον εαυτόν μας εις το να προσπαθώμεν να προσηλώνωμε τον νουν μας εις το μέρος της καρδιάς, χωρίς βέβαια να την φανταζώμεθα. Να αναπνέωμεν αργά και να δώσωμεν την προσευχήν εις τον ενδιάθετον λόγον «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Τον νουν μας να τον τοποθετήσωμεν ωσάν φρουρόν, ωσάν επιστάτην, να παρακολουθή τον ενδιάθετον λόγον, που λέγει την ευχήν, επίσης να προσέχη την φαντασίαν, να μη δεχθή καμμίαν εικόνα. Μαζί με αυτά θα κινήσωμεν την ψυχήν μας με αγαπητικήν διάθεσιν, ώστε η προσευχή να τονωθή, να ολοκληρωθή, να της δοθή αυτή η καλή αίσθησις, ώστε να φέρη καλόν αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα αυτό μπορεί να είναι η ελευθερία της ευχής, να είναι μία πνευματική θέρμη, να είναι χαρά, δάκρυα κ.ο.κ.
Προτού βέβαια να ξεκινήσωμεν εις το να είπωμεν την ευχήν, είναι ωφέλιμον και βοηθητικόν επί δύο-τρία λεπτά, να ρίξωμεν μια ματιά γύρω από τις αμαρτίες μας, γύρω από τα πάθη μας, να σκεφθούμε την αμαρτωλότητά μας, την εμπαθή κατάστασίν μας, την ταπεινήν κατάστασιν της ψυχής μας και ότι δεν ημπορούμεν να κάνωμεν τίποτε χωρίς τον Θεόν. Επίσης μπορεί να μνημονεύση ο άνθρωπος την κρίσιν του Θεού ή μίαν κολασμένην κατάστασιν του άλλου κόσμου.

Συνεχίζεται.

============================================================================================

[silver]

============================================================================================
Λόγος δεύτερος
Περί Προσευχής.


Με την αίσθησιν που θα δημιουργηθή έτσι μέσα εις την ψυχήν, θα κινηθή να ρυθμίση το θέμα της ευχής με την αναπνοήν. Έτσι δημιουργείται μία προεργασία της ψυχής, ώστε μετά από λίγα λεπτά, που θα αρχίσωμεν την ευχήν, η ευχή να έχη κάποια πνευματικήν ώθησιν και χροιάν. Τοιουτοτρόπως λοιπόν ενεργώντας, ο νους είναι πιο συναγμένος, πιο προσεκτικός. Αυτή η θεωρία, αυτή η μελέτη, τον περικλείει, τον εντοπίζει μέσα. Κατόπιν του δίδεται και η προσευχή και αρχίζει έτσι να προσεύχεται καλά. Όταν συνηθίση ο άνθρωπος να προσεύχεται κατ’ αυτόν τον τρόπον, μετά από ένα χρονικόν διάστημα, άλλοτε άλλο, και αυτό έγκειται εις την προθυμίαν του ανθρώπου, προοδεύει εις την προσευχήν, βεβαίως με την χάριν του Θεού. Διότι πιστεύω ότι όλον το θέμα της προσευχής είναι καθαρώς της χάριτος του Θεού. Ο άνθρωπος γίνεται συνεργός δια των τρόπων της προσευχής. Η χάρις δε είναι εκείνη, που κατορθώνει το όνομα του Θεού να το μνημονεύη. Απόδειξις τούτου είναι, ότι οιανδήποτε άλλην σκέψιν ο άνθρωπος σκέπτεται, αλλά εις την μνημόνευσιν του ονόματος του Θεού πρέπει να κάμνη πολύ μεγάλην προσπάθειαν.

Συνεχίζεται.
============================================================================================

[silver]

============================================================================================
Λόγος δεύτερος
Περί Προσευχής.

Κάτι παρόμοιον συμβαίνει, ως παράδειγμα, με τα γήϊνα φυτά. Τα άγρια, τα αγκάθια, φυτρώνουν χωρίς καμμίαν προσπάθειαν του ανθρώπου, μόνα των. Ενώ τα ήμερα, τα περιποιείται ο άνθρωπος με τόσον πολύν κόπον και εάν ο Θεός δεν βοηθήση, εάν δεν στείλη τον ήλιον με τας θαυματουργικάς του ακτίνας, δεν ημπορεί τίποτε να φυτρώση και να αυξηθή και να ανθίση. Έτσι και πνευματικώς. Προσπαθεί ο άνθρωπος με τους διαφόρους τρόπους της προσευχής να επιτύχη την ένωσίν του με τον Θεόν. Εάν όμως ο Θεός δεν στείλη την ευλογίαν Του, εάν δεν συνεργήση, όλοι αυτοί οι τρόποι και η μεγάλη προσπάθεια που κάνει εις την προσευχήν, μένει άκαρπος πνευματικώς. Δια τούτο χρειάζεται, προτού να αρχίσωμεν την προσευχήν, η θεωρία, δηλαδή θεωρία πνευματική, γύρω από την ταπείνωσιν, γύρω από την αυτομεμψίαν, μνήμη θανάτου κ.λ.π. έτσι ώστε ο άνθρωπος να αποσπάση την βοήθειαν του Θεού εις τον καιρόν της προσευχής. Και όταν ακόμη προσεύχεται ο άνθρωπος, εάν δεχθή λογισμούς κενοδόξους, η προσευχή ανακόπτεται, δηλαδή η χάρις του Θεού πάραυτα εμποδίζεται, δεν ενεργεί. Τότε ο άνθρωπος αγανακτεί με τους λογισμούς αυτούς και σκέπτεται: μόλις ήρχισεν η ευχή να ενεργή και ένοιωθα την χάριν του Θεού, παρενέβησαν οι λογισμοί εις την μέσην και υπεχώρησεν η χάρις.
Συνεχίζεται.
============================================================================================

[silver]

============================================================================================
Λόγος δεύτερος
Περί Προσευχής.


Πολλάκις πάλιν πλησιάζουν διάφοροι λογισμοί κακοί και αμέσως διακόπτεται η ευχή και ο άνθρωπος διερωτάται: μα εγώ δεν τους εδέχθην τους κακούς αυτούς λογισμούς, τώρα διατί να στερηθώ της προσευχής και της χάριτος. Και τούτο είναι βέβαια οπωσδήποτε μέσα εις την πρόνοιαν του Θεού, δια να πληροφορήση τον άνθρωπον. Είναι ωσάν να του λέγη: μη νομίσης ότι μόνον όταν δεχθής λογισμούς υπερηφανείας, υστερείσαι της χάριτος της προσευχής, αλλά και όταν θέλω εγώ και χωρίς λογισμούς υπερηφανείας, σου υστερώ την εντύπωσιν και την πληροφορίαν, ότι εσύ με την προετοιμασίαν σου και με την προσπάθειάν σου ημπορείς να κατορθώσης να εύρης την ενεργόν προσευχήν. Αυτό το πράγμα το έχω νοιώσει από την πείραν τόσο πολύ, που κανείς δεν ημπορεί να μου βγάλη αυτόν τον λογισμόν, αυτήν την πληροφορίαν, ότι δηλαδή είναι έργον της χάριτος η προσευχή. Εννοούμεν βέβαια την ενεργόν προσευχήν, προσευχήν με αίσθησιν χάριτος. Διότι προσευχή λέγεται και οποιαδήποτε άλλη προσευχή χωρίς αίσθησιν χάριτος. Συμφέρει λοιπόν εις τον άνθρωπον να στερήται την προσευχήν πότε-πότε, δια να μάθη καλά αυτό το μάθημα της ταπεινώσεω, μετά από χρόνια, μετά από πολλές φορές, που θα έχη χάσει την προσευχήν από λογισμούς, του γίνεται μία εσωτερική φυσιολογικώς πληροφορία, ότι μόνον με την βοήθειαν του Θεού κατορθώνεται η προσευχή.
Συνεχίζεται.
============================================================================================

[silver]

============================================================================================
Λόγος δεύτερος
Περί Προσευχής.

Λέγει ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος: «Όχι όταν εσύ προετοιμάζεσαι με όλα τα μέσα και τους τρόπους της προσευχής, δια να επιτύχης την χάριν του Θεού, αλλά όταν ο Θεός θελήση θα σου την δώση. Όταν δεν έχης προετοιμασίαν συμβαίνει να σου δώση, και όταν έχης προετοιμασίαν, συμβαίνει να μην έχης προσευχήν, να μη ευρίσκης προσευχήν». Αυτό είναι μία πολύ μεγάλη αλήθεια. Πολλές φορές και εγώ ο ταπεινός, όταν ελάμβανα όλα τα μέτρα μου, ίνα εύρω προσευχήν το βράδυ, κατά το πλείστον δεν εύρισκα προσευχήν. Εσηκωνόμουν εις την ώραν μου, εις την ησυχίαν μου, εις την τάξιν μου, εις όλα με προσοχήν, να μην ακούεται τίποτε. Ώρα επάλευα και εν τούτοις δεν εύρισκα προσευχήν. Κατόπιν, μετά από την πολλήν αυτήν προσεκτικήν προσευχήν, έκανα κάτι άλλο, κάποιαν άλλην εργασίαν και εύρισκα τόσον πολλήν χάριν Θεού. Σκεπτόμουν: Τόσος κόπος, τόση προσπάθεια, τόση προσοχή χωρίς αποτέλεσμα και ξαφνικά τόση χάρις; Μου έδινε να καταλάβω ο Θεός, όχι ότι πρέπει να αφήσω την προσπάθειάν μου, αλλά να μη πιστεύω εις την προσπάθειάν μου, ότι με αυτήν θα εύρω προσευχήν. Είναι εις την εξουσίαν, εις την δικαιοδοσίαν του Θεού και χωρίς προσπάθειαν να δώση την αίσθησιν της προσευχής. Πάντως, από πλευράς προσευχομένου, πρέπει να λαμβάνωνται όλα τα μέτρα, τα οποία χρειάζονται δια να εύρη κανείς την προσευχήν, χωρίς να πιστεύη ότι αυτά θα φέρουν οπωσδήποτε την προσευχήν. Αλλά να πιστεύη ότι, εάν ο Θεός θελήση, θα δώση προσευχήν, διαφορετικά δεν θα κάνη τίποτε.

Συνεχίζεται.
============================================================================================

[eleimon]

Ευχαριστουμε Κωνσταντινε,καθε πρωι πρωτο πρωτο σε βρισκω και σε διαβαζω,νασαι καλα κι η ευλογια του Κυριου μας να σε σκεπαζει.

[silver]

============================================================================================
Λόγος δεύτερος
Περί Προσευχής.

Ο γεωργός σπείρει, γεωργεί καλά το χωράφι, κοιτάζει να πηγαίνη βαθειά το αλέτρι, ανασκαλεύει το χώμα,το κάτω το φέρνει επάνω και κατόπιν σπείρει. Μετά περιμένει την βροχήν, περιμένει καλούς καιρούς. Εάν οι καλοί καιροί συντρέξουν με βροχήν και ατμόσφαιραν, που χρειάζεται, θα φυτρώσουν, θα μεγαλώσουν και θα αποδώσουν τον καρπόν των. Διαφορετικά δεν θα γίνη τίποτε. Και αν φυτρώση, θα είναι τόσον ολίγον, ώστε να μη πάρη ο γεωργός ούτε τον σπόρον του. Και ο γεωργός πάλιν εις τον Θεόν ελπίζει και λέγει: Εάν ο Θεός θελήση, θα πάρω καρπόν. Και εις καιρούς που είναι ανομβρία, ο καημένος ο γεωργός και προσεύχεται και κάνει και αγιασμούς, διότι πιστεύει ότι, εάν ο Θεός θελήση και στείλη βροχήν, ήλιον κ.λ.π., ο κόπος του θα φέρη καρπόν. Διαφορετικά παρ’ όλα τα μέτρα, δεν θα πάρη καρπόν. Έτσι συμβαίνει και από πνευματικής πλευράς. Ο άνθρωπος όσα μέτρα κι αν λάβη, μόνον, εάν ο Θεός θελήση, θα καρπίση. Δια τούτο χρειάζεται, εις όλας τας πνευματικάς επιδιώξεις, να προηγήται η ταπείνωσις. Φθάνει ο άνθρωπος εις το σημείον να λάβη την πληροφορίαν ότι χωρίς τον Θεόν δεν γίνεται απολύτως τίποτε. Το πιστεύει αυτό και λέγει: το υπογράφω με το ίδιο μου το αίμα, ότι είμαι ένα μηδενικόν και δεν ημπορώ να κάμνω κάτι αγαθόν. Και εκεί που ακόμα δεν ετελείωσε την υπογραφήν εις το ότι είναι ένα μηδενικόν, πάραυτα βλέπει λογισμούς κενοδοξίας! Και σκέπτεται: Τώρα, μα τώρα το υπέγραψα με το αίμα μου, ότι είμαι ένα μηδενικόν και πως λογισμός κενοδοξίας με προσέβαλε;

Συνεχίζεται.
============================================================================================

[silver]

============================================================================================
Λόγος δεύτερος
Περί Προσευχής.

Φανερόν είναι λοιπόν ότι και την ταπείνωσιν ακόμη πρέπει ο Θεός να την χαρίση εις τον άνθρωπον. Παρ’ όλην την εργασίαν που κάνομεν προς επίγνωσιν της μηδαμινότητός μας, πάλιν ο Θεός πρέπει να δώση την αίσθησιν αυτού του μηδενικού. Τότε λοιπόν τι πρέπει να κάνη ο άνθρωπος, αφού έτσι έχει το πράγμα; Θα πρέπη να μη κάμνη κανένα αγαθόν, καμμίαν προσπάθειαν, αλλά να περιμένη από τον Θεόν να του δώση ταπείνωσιν και χάριν; Όχι. Ο άνθρωπος πρέπει να κάμνη ό,τι απαιτείται από αυτόν, δι’ οποιανδήποτε αρετήν και να περιμένη με πολλήν ταπείνωσιν και συναίσθησιν ότι, εάν ο Θεός θελήση αυτή η αρετή να λάβη σάρκα και οστά και τότε θα ημπορέση να καρποφορήση. Διαφορετικά μόνον ο κόπος θα μείνη.

Συνεχίζεται.
============================================================================================