Ἡ παρουσία τῆς γυναίκας στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ταυτόσημη καί ἰσότιμη μέ ἐκείνη τοῦ ἄνδρα, διότι καί οἱ δύο ὡς πιστοί καί μέλη τοῦ ἰδίου σώματος ἑνώνονται μεταξύ τους καί μαζί μέ τή Θεία Κεφαλή τοῦ σώματος σέ μία "ἐν Χριστῷ" ζωή, μέ τήν ἐνέργεια τῆς Θείας Χάριτος. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέν ἀντιλαμβάνεται τήν ἰσότητα ὡς ἰσοπέδωση. Ἡ ποικιλία σ' αὐτή δέν ἀντιστρατεύεται τήν ἑνότητα. Γι' αὐτό καί στόν χῶρο τῆς Ὀρθοδοξίας δέν ὑπῆρξαν ποτέ ἐπαναστάσεις καί κινήματα διορθωτικά τῶν τάσεων πού εἶχε κατά καιρούς ἡ ἑνότητα. Στήν Ὀρθοδοξία ἀνέκαθεν ἴσχυσεν ὁ κανών τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: Τό σῶμα ἔχει πολλά μέλη καί τό κάθε μέλος ἔχει τή δική του ἀποστολή, πού ἐκπληρούμενη συμβάλλει, μέ τήν ἀξία καί μοναδικότητά της, στή γενική ἁρμονία. Τό νά θέλουν ὅλα τά μέλη νά ἐκτελοῦν τήν ἴδια λειτουργία στό σῶμα ἀποτελεῖ ἔνδειξη σοβαρᾶς ἀσθένειας τῶν ἴδιων καί τοῦ σώματος. "Μή πάντες ἀπόστολοι; μή πάντες προφῆται; μή πάντες διδάσκαλοι; μή πάντες χαρίσματα ἔχουσιν ἰαμάτων; μή πάντες γλώσσαις λαλοῦσι; μή πάντες διερμηνεύουσι;" Στό ὀρθόδοξο ἦθος ὁ σεβασμός τῆς ἰδιαιτερότητος ἀποτελεῖ θεμελιώδη ἀρχή, τήν ὁποία οἱ σύγχρονες δυτικές κοινωνίες δέν ἀποδέχονται εὔκολα. Ἔτσι καί ἡ ἰδιαιτερότητα τῆς γυναίκας καί τῶν λειτουργημάτων πού ἐπιτελεῖ μέσα στήν Ἐκκλησία δέν ἔχει στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τό νόημα τῆς ὑποτιμήσεώς της.
Πράγματι, οἱ γυναῖκες ὄχι μόνο εἶναι ἰσότιμες μέ τούς ἄνδρες, ἀλλά κατέχουν καί τό κέντρο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, ὡς ἀναπόσπαστα μέλη τῆς δομῆς τῆς Ἐκκλησίας. Εἰδικότερα, ἡ γυναίκα συμβολίζει τήν ἴδια τήν Ἐκκλησία, τόν ναό τοῦ Θεοῦ, πού δέχεται τό σῶμα τῶν πιστῶν· γι' αὐτό καί τό διακονικό της ἔργο στήν Ἐκκλησία εἶναι ἔργο ἀγάπης καί φιλανθρωπίας πρός τόν πλησίον, μέ τήν ἐσωτερική καί τήν ἐξωτερική της ἱεραποστολή. Ἡ συμβολική προσφορά τῆς γυναίκας στήν ἐκκλησιαστική ζωή εἶναι ἔργο πού ἀγκαλιάζει ὅλο τό ποίμνιο καί δέν συγκρίνεται μέ ἀξίωμα ἀναγόμενο στή συνήθη ἱεραρχική δομή.
Ἡ θέση τῆς γυναίκας στήν Ἐκκλησία ἔχει τήν ἀξία της ἤδη ἀπό τή Θεοτόκο, πού προβλήθηκε, μέσα στό ἔργο τῆς θείας οἰκονομίας, ὡς ὁ τύπος τῆς Ἐκκλησίας. Πρίν προχωρήσουμε στήν τυπολογική αὐτή σχέση, θά πρέπει νά ἐπισημανθεῖ ὅτι ὁ χριστιανισμός δέν ὑποβάθμισε τή γυναικεία ὑπόσταση. Ἀντίθετα πρός τόν ἀρχαῖο ἑλληνικό κόσμο, στόν ὁποῖο ἡ γυναίκα δέν εἶχε τό δικαίωμα νά ἀποκτήσει μιά εὐρεία μόρφωση καί νά συμμετέχει στίς κοινωνικές ἐκδηλώσεις τῆς πόλης, στόν χριστιανικό κόσμο ἡ γυναίκα προσφέρει, διακονεῖ, ἐνῶ στή χριστιανική διδασκαλία στηρίζονται τά ἀναγνωρισθέντα σέ αὐτήν ἀνθρώπινα δικαιώματα, πού ὁδηγοῦν καί στήν ἰσοτιμία τῶν δύο φύλων. "Ἀρετῆς δεκτικόν τό θῆλυ, ὁμοτίμως τῷ ἄρρενι παρά τοῦ Κτίσαντος γέγονε. Τό στερρόν καί εὔτονον καί ὑπομονητικόν ἐξ ἴσου τοῖς ἀνδράσι καί παρ' ἡμῶν ὀφείλεται τῷ Δεσπότῃ", εἶπεν ἡ ἁγία μάρτυς Ἰουλίττα ὀλίγον πρό τοῦ μαρτυρίου. Καί ὁ μέγας Βασίλειος παρατηρεῖ πρός τίς γυναῖκες: "Πρός οὐδέν ὑμῖν τῶν ἀγαθῶν τό ἐλάττωμα τῆς φύσεως ἐμποδίζει".
Ὅμως, ὁ σημαντικός καί διακεκριμένος ρόλος τῶν γυναικῶν ἐκφράζεται στήν τυπολογική ἀναλογία Εὔας-Μαρίας, στήν ὁποία ἐμπεριέχεται μία "ἀνακύκληση", καθώς ἡ ἀνυπακοή τῆς Εὔας ἀποκαταστάθηκε μέ τήν ἀποδοχή τῆς βουλῆς τοῦ Θεοῦ διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀπό τήν Παρθένο Μαρία γιά τήν Ἐνσάρκωση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ἡ Εὔα παρίσταται ὡς ἡ ἐκπέσουσα ἀρχαία ἀνθρωπότητα, ἡ ὁποία γιά τήν παρακοή της "τήν κατάραν εἰσωκίσατο", ἐνῶ ἡ Μαρία ὡς ἡ ἀνακαίνιση τῆς ἀρχαίας πεσούσης ἀνθρωπότητος, ἡ ὁποία συντελέσθηκε μέ τή Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἐμφανίζεται ὡς νέα ἀνθρωπότητα, ἡ "καινή ἐν Χριστῷ κτίσις". Ἀπό τή θέση αὐτή γίνεται κατανοητό ὅτι τό κεντρικό πρόσωπο στό σχέδιο τῆς σωτηρίας εἶναι ἡ Μητέρα τοῦ Θεοῦ, ἡ Θεοτόκος. Ἀντιπροσωπευτικό τοῦ λειτουργήματός της εἶναι τό εἰδικό λειτούργημα τῆς γυναίκας, πού τιμᾶται ὡς ἡ πηγή τῆς ζωῆς καί τῆς διαιώνισης τοῦ ἀνθρωπίνου γένους καί ὡς λειτούργημα σιωπῆς εὔγλωττης.
Ἡ συμβολική ἐπέλευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στήν Παρθένο Μαρία ἀναδεικνύει τήν ἐπικουρική σημασία τοῦ ἔργου τῶν γυναικῶν στό πεδίο τῆς ἐκκλησιαστικῆς δραστηριότητας. Ἤδη ἀπό τήν ἀρχέγονη καί μετέπειτα Βυζαντινή Ἐκκλησία εἶχε ἀνατεθεῖ στίς γυναῖκες ἀφ' ἑνός μέν ἡ συμμετοχή στή λειτουργική ζωή διά τοῦ θεσμοῦ τῶν διακονισσῶν, ἀφ' ἑτέρου δέ ἡ συνεισφορά των στίς θρησκευτικές καί στίς ἄλλες ἀνάγκες τοῦ γυναικείου κόσμου, ὅπως στά πτωχοκομεῖα, στά νοσοκομεῖα, σέ διάφορες ἀδελφότητες κ.ἄ. Κατ' οὐσίαν, οἱ γυναῖκες εἶχαν ἀναλάβει τό κοινωνικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, καί κυρίως ὅ, τι ἀφοροῦσε στήν περίθαλψη καί στήν ἀνατροφή τῶν παιδιῶν στά διάφορα ἐκκλησιαστικά ἱδρύματα.
Μέσα στό πλαίσιο τοῦ γυναικείου ἱεραποστολικοῦ ἔργου δέν πρέπει νά παραλειφθεῖ ἡ σπουδαιότητα τοῦ γυναικείου μοναχισμοῦ, πού συνέβαλε στήν ἀνύψωση τῆς θέσης τῶν γυναικῶν στήν Ἐκκλησία. Μέ αὐτό τό πρίσμα δηλώνεται ὄχι μόνο ἡ κοινωνική προσφορά τῶν γυναικῶν στήν κοσμική ζωή, ἀλλά καί ἡ πνευματική δύναμή τους. Ὁ μοναχισμός εἶναι ἕνα ἰδιαίτερος τρόπος ζωῆς, τόν ὁποῖο ἑκούσια διάγουν ἄνδρες καί γυναῖκες καί ὑπόκεινται στή δοκιμασία καί στήν ἐγκράτεια ἀνάλογα μέ τίς ἰδιαίτερες κλίσεις τους· γεγονός πού ἀναιρεῖ τήν πεποίθηση γιά διάκριση ἀρσενικοῦ καί θηλυκοῦ μέσα στήν Ἐκκλησία, ἐφ' ὅσον καί τά δύο φύλα ἔχουν τό δικαίωμα νά ἀναχθοῦν στό θεῖο, ἐπιτυγχάνοντας τήν ὑπεροχή τους ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ μέσα ἀπό ἕναν σχετικά δυσκολότερο δρόμο ἀπό ἐκεῖνον τοῦ ἐγκόσμιου βίου.
Ἄν κατανοήσουμε ὅτι ὁλόκληρη ἡ χριστιανική διδασκαλία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐπικεντρώνεται στή θεωρητική καί στήν πρακτική σημασία τῆς ἔννοιας τῆς ἀγάπης, θά διαπιστώσουμε δύο καίρια σημεῖα γιά τό θέμα μας:
1. Ὁ εὐρύτατος κύκλος τῶν διακονημάτων, δηλαδή τό λειτουργικό, ποιμαντικό, κατηχητικό, διδακτικό ἱεραποστολικό καί κοινωνικό ἔργο, ἔχει μεγάλη σπουδαιότητα καί ἀποτελεῖ τό ὑπόβαθρο γιά τό ἱερατικό ἀξίωμα καί τήν ἐν γένει ἀποστολή τοῦ ἱερέα μέσα στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ συμμετοχή τῆς γυναίκας στά διακονήματα αὐτά ἐνθαρρύνεται σήμερα περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη φορά καί συνδέεται ἄρρηκτα μέ τήν πνευματικότητά της καί τίς προσωπικές κλίσεις της. Τά λειτουργήματα ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέν τά ἀντιλαμβάνεται ὡς ἐξουσία καί δύναμη, ἀλλά ὡς διακονία καί θυσία, ὡς μαρτυρία καί ἐνίοτε συνεπάγεται τό μαρτύριο. Στή σύγχρονη δυτική σκέψη, πού εἶναι συνηθισμένη στή διεκδίκηση δικαιωμάτων, τά λειτουργήματα ἀποτελοῦν δικαιώματα πρός ἀπολαβήν καί ὄχι πρός θυσίαν. Ἡ ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία, ἀποκλείοντας τή γυναίκα ἀπό τήν ἱεροσύνη, δέν θεωρεῖ ὅτι τήν ὑποτιμᾶ, μιά καί τῆς ἀναγνωρίζει ἄλλου εἴδους σημαντικές διακονίες, πού εἶναι μία ἄλλη μορφή θυσίας. Γι' αὐτό καί οἱ ὀρθόδοξες γυναῖκες πού διαπνέονται ἀπό αὐτή τή νοοτροπία δέν συμμερίζονται οὔτε τή διαμαρτυρία τῶν γυναικῶν ἄλλων ὁμολογιῶν γιά τόν ἀποκλεισμό των ἀπό τήν ἱεροσύνη, πού ὀφείλεται σέ καθαρά δογματικούς καί παραδοσιακούς λόγους, οὔτε τόν ἀγώνα ἐκείνων γιά τήν κατάκτηση τοῦ ὀχυροῦ τῆς ἱεροσύνης. Ἀρκοῦνται στή λειτουργική διακονία τῆς ἀγάπης καί τῆς θυσίας καί ἀξιοποιοῦν τά χαρίσματά των στή διακονία τῆς σύγχρονης κοινωνίας, πού ξηραίνεται καί μαραίνεται ἀπό τόν καυστικό λίβα τοῦ ἀτομισμοῦ καί τοῦ συμφέροντος.
2. Ἡ ἐκδήλωση τῆς ἀγάπης αὐτῆς μέ τήν προσφορά καί τήν ἀνανέωση τῆς ἐνοριακῆς καί τῆς καθόλου ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας εἶναι κάτι πού ἁρμόζει στή γυναίκα, ἡ ὁποία, ἐκ φύσεως εὐαίσθητη λόγῳ μητρότητός της, ἐπιδεικνύει πάντοτε μεγάλο ζῆλο, πίστη καί ἀφοσίωση στό κοινωνικό της ἔργο. Ἡ γυναίκα, λόγῳ τῆς μητρότητος, μᾶς μαθαίνει νά ζοῦμε ὡς πρόσωπα καί ὄχι ὡς ἄτομα, ὡς ὄντα σχέσεως καί ὄχι ὡς αὐτονομημένα καί ἀνεξάρτητα ὄντα. Χρειάζεται ὁ δυτικός πολιτισμός νά ἀναθεωρήσει τήν ἔννοια τῆς ἐλευθερίας πού κληρονόμησε ἀπό τήν κοινή μας χριστιανική παράδοση, ἑδραίωσε μέ τόν καρτεσιανό διαφωτισμό καί ἐξάντλησε μέ τόν ὑπαρξιακό μηδενισμό. Πρέπει νά ἀντιληφθεῖ ὅτι ἐλευθερία δέν σημαίνει ἀπελευθέρωση ἀπό κάποιον ἤ ἀπό κάτι, ἀλλά γιά κάποιον ἤ γιά κάτι.
Στό σημεῖο αὐτό θά πρέπει νά τονισθεῖ ἡ σπουδαιότητα τοῦ σύγχρονου ἔργου πού ἔχουν ἀναλάβει σήμερα οἱ γυναῖκες στόν χῶρο τῆς ἐνορίας, ὅπου συχνά δημιουργοῦνται προβλήματα ἀπό τήν ἴδια τήν ποιμαίνουσα. Ἐκκλησία, τῆς ὁποίας ἡ ὑποστήριξη καί ἡ ἐνθάρρυνση συχνά δέν ἐπαρκοῦν. Μάλιστα, ἡ προσφορά τῆς γυναίκας καί ἡ παρουσία της ἀποτελοῦν ἐπιτακτική ἀνάγκη γιά τό ἐκκλησιαστικό πλήρωμα, διότι ἡ πνευματική καθοδήγηση, ἡ χριστιανική ἀγωγή καί ἡ συνείδηση τῶν πιστῶν εἶναι πολύ πιό δύσκολο ἔργο, σήμερα πού οἱ κοινωνίες μαστίζονται ἀπό αἱρέσεις, παραθρησκευτικές ὀργανώσεις, πολιτικά καί οἰκονομικά συμφέροντα σέ τοπικό καί διεθνές ἐπίπεδο, τά ὁποῖα ἐπικαλύπτονται πίσω ἀπό τίς ἀντιπαραθέσεις τῶν θρησκειῶν, κλονίζοντας τήν πίστη καί τίς συνειδήσεις τῶν λαῶν. Ἡ γυναίκα, ἀποκτώντας ἐνεργό ρόλο στή ζωή τῆς ἐνορίας, δείχνει τόν δρόμο πρός τόν ἐξανθρωπισμό τῆς κοινότητας καί συμβάλλει στήν προσφορά τῆς εὐχαριστιακῆς σύναξης. Ἡ γυναίκα ἐνορίτις, ἡ γυναίκα παρασκευάστρια τοῦ προσφόρου, δηλαδή τοῦ ἄρτου πού θά εὐλογηθεῖ καί θά γίνει Σῶμα Χριστοῦ, ἡ γυναίκα ὡς ἐκκλησιαστική ἐπίτροπος, ἡ γυναίκα ὡς κατηχήτρια, ὡς διακόνισσα τῶν ἔργων ἀγάπης, ὡς μοναχή, ὡς ψάλτρια, ὡς φιλάνθρωπος μέσα στά πλαίσια τῆς ἐνορίας μετέχει στά ἐκκλησιαστικά πράγματα μέ ἐπίγνωση, ὑπευθυνότητα καί ἀποδοτικότητα.
Τά τελευταῖα χρόνια διατυπώνεται, βέβαια, καί στόν χῶρο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἀρκετά δειλά ἡ διεκδίκηση τῆς ἱεροσύνης γιά τίς γυναῖκες. Τό θέμα αὐτό πρέπει νά ἀντιμετωπισθεῖ μέ ἐξαιρετικά μεγάλη σοβαρότητα, γιατί κατ' ἀρχήν δέν πρέπει, ἐπαναλαμβάνω, νά ἀποδοθεῖ ἡ ἀρνητική τοποθέτηση τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας σέ ὁποιεσδήποτε προκαταλήψεις ἀπέναντι στό γυναικεῖο φύλο ἤ σέ μιά προϊούσα τάση ὑποβάθμισης τῆς σημασίας τῆς γυναικείας παρουσίας μέσα στή χριστιανική κοινωνία. Χωρίς νά θέλω νά προκαταλάβω τό συνέδριο ὑπαγορεύοντας τά συμπεράσματά του στό συγκεκριμένο θέμα τῆς χειροτονίας τῶν γυναικῶν, θά ἤθελα ἁπλῶς νά ὑπενθυμίσω σέ γενικές γραμμές τά ἐπιχειρήματα πού προβάλλονται γιά τήν ἀπόρριψη τῆς μυστηριακῆς ἱεροσύνης τῶν γυναικῶν.
Πρωτεύουσα θέση μεταξύ τῶν ἐπιχειρημάτων κατέχει ἡ προβολή τῆς παραδοσιακῆς τακτικῆς τῆς Ἐκκλησίας, τό γεγονός δηλαδή ὅτι ὁ Ἰησοῦς δέν ἐπέλεξε γυναῖκες μεταξύ τῶν δώδεκα Ἀποστόλων, μολονότι δέν ἔλειπαν οἱ γυναῖκες ἀπό τόν εὐρύτερο κύκλο τῶν μαθητῶν Του. Ἐξαίρεση δέν ἀπετέλεσε οὔτε ἡ ἴδια ἡ Θεοτόκος, διά τῆς ὁποίας τελειοποιήθηκε τό ἔργο τῆς "ἐν Χριστῷ" οἰκονομίας. Τό παράδειγμα τοῦ Κυρίου ἀκολούθησαν καί οἱ Ἀπόστολοι, πού δέν χειροτόνησαν γυναῖκες. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, μάλιστα, ρητῶς τῆς ἀποκλείει ἀπό τό ἱερατεῖο. Ἀπό τήν πρακτική αὐτή δέν ἀπομακρύνθηκε ἡ Ἐκκλησία στή διάρκεια τοῦ δισχιλιετοῦς βίου της.
Οἱ ὑποστηρικτές τῆς ἱεροσύνης τῶν γυναικῶν παραγνωρίζουν τό θεολογικό νόημα τῆς ἱεροσύνης. Ὁ ἱερεύς δέν ἐνεργεῖ ὡς ὄργανο ἐξουσιοδοτημένο κατά τήν ἄσκηση τῶν τελετουργικῶν του καθηκόντων, ἀλλά εἶναι αὐτή ἡ ἴδια ἡ σωματική παρουσία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ ὀρθόδοξη, δηλαδή, θεολογία ταυτίζει τόν λειτουργό ἱερέα μέ τόν Ἱδρυτή τῆς Ἐκκλησίας. Παρίσταται, μέ ἄλλες λέξεις, "εἰς τύπον καί τόπον Χριστοῦ", κατά τήν φρασεολογία τῶν Πατέρων. Περαιτέρω, κατά τήν ἀνθρώπινή Του ὑπόσταση, ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἦταν ἄνδρας. Στήν ἐκκλησιαστική γλώσσα τό πρόσωπό Του λέγεται "θεανδρικό". Αὐτή, λοιπόν, ἡ ταύτιση ἀπετέλεσε τή βάση γιά τήν παροχή τοῦ χαρίσματος τῆς ἱεροσύνης μόνο σέ ἄνδρες.
Ἄλλο, τέλος, ἐπιχείρημα ἀναφέρεται στόν νυμφικό συμβολισμό τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ συμβολισμός ἐπιβάλλει νά εἶναι ὁ τελετουργός τῶν Μυστηρίων ἄνδρας, ἐφ' ὅσον παρίσταται "εἰς τόπον Χριστοῦ", τοῦ νυμφίου τῆς Ἐκκλησίας.
Γράφει: Αρχιεπίσκοπος Αθηνών
Η θέση της γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία & στην Αρχαιότητα
Συντονιστές: konstantinoupolitis, Συντονιστές
-
grigoria-ka
- Κορυφαίος Αποστολέας
- Δημοσιεύσεις: 443
- Εγγραφή: Δευ Μαρ 16, 2009 1:59 pm
Η θέση της γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία & στην Αρχαιότητα
Η ΑΓΑΠΗ ΠΑΝΤΑ ΣΤΕΓΕΙ,ΠΑΝΤΑ ΠΙΣΤΕΥΕΙ,ΠΑΝΤΑ ΕΛΠΙΖΕΙ,
ΠΑΝΤΑ ΥΠΟΜΕΝΕΙ.
ΠΑΝΤΑ ΥΠΟΜΕΝΕΙ.
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
Του Ι. Ταχού.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Αναφέρουν ορισμένοι την φράση του απ. Παύλου ότι η γυναίκα πρέπει να υποτάσσεται στον άνδρα, και τη φέρνουν ως παράδειγμα ανισότητας της γυναίκας στον Χριστιανισμό. Όμως αυτό ο απ. Παύλος το δικαιολογεί αλλού λέγοντας: «ὑποτασσομένας τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν, ἵνα μὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ βλασφημῆται» (Προς Τίτον, 2, 5). Δηλαδή, να υποτάσσονται, για να μην τις θεωρούν οι εκτός Εκκλησίας, οι ειδωλολάτρες του καιρού εκείνου αυθάδεις και σχηματίσουν έτσι αρνητική εντύπωση για το Χριστιανισμό. Διότι, όσο και αν το συγκαλύπτουν οι νεοπαγανιστές, η αντίληψη περί της ευπρεπούς γυναίκας ανάμεσα στους ειδωλολάτρες ήταν αυτή που καταγράφει ο Πλούταρχος: «ὑποτάττουσαι μὲν γὰρ ἑαυτὰς τοῖς ἀνδράσιν ἐπαινοῦνται, κρατεῖν δὲ βουλόμεναι μᾶλλον τῶν κρατουμένων ἀσχημονοῦσι» (Πλούταρχου, Γαμικά παραγγέλματα, 33 (142e)), δηλαδή «Αν υποτάσσονται στους άντρες, επαινούνται, αν θέλουν να έχουν την εξουσία, είναι πιο αξιολύπητες απ’ αυτούς που εξουσιάζουν».
Οι Νεοπαγανιστές κατηγορούν τους τότε Χριστιανούς, επειδή προσαρμόζονταν εξωτερικά στις αντιλήψεις των τότε ειδωλολατρών – αυτών που έχουν οι Νεοπαγανιστές ως πρότυπο! Αν πάλι ο Παύλος έλεγε τα αντίθετα, οι τοτινοί ειδωλολάτρες θα κατηγορούσαν τους Χριστιανούς ότι δίνουν εξουσίες στη γυναίκα ανάρμοστες προς την φύση της. Αλλά ο Παύλος ζητώντας να γίνουν σεβαστές οι κοινωνικές συνθήκες για λόγους προσαρμογής στην τότε κοινωνία, έλεγε και αυτό που ξεχνάν οι νεοπαγανιστές: «οὐκ ἔνι ᾽Ιουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ (Πρός Γαλάτας Επιστολή 3, 28). Και στο κάτω-κάτω δεν είναι υποχρέωση αποκλειστικά της γυναίκας να υποτάσσεται. Ο ίδιος ο απόστολος Παύλος λέει στους χριστιανούς ότι πρέπει να είναι «ὑποτασςόμενοι ἀλλήλοις ἐν φόβῳ Χριστοῦ» (Προς Εφεσίους 5, 21). Δηλαδή όχι μόνο οι γυναίκες οφείλουν υποταγή στους άνδρες, αλλά και οι άνδρες στις γυναίκες.
Όταν ο Παύλος λέει ότι η γυναίκα πρέπει να σιωπά και να μην διδάσκει, μιλάει για δημόσιο κήρυγμα εντός της εκκλησίας, στις συναθροίσεις των πιστών. Εκτός των συναθροίσεων όμως, όπως φαίνεται από την Καινή Διαθήκη, υπάρχουν πολλές γυναίκες απόστολοι και κήρυκες του Χριστιανισμού στους παγανιστές. Πολλές γυναίκες διέπρεψαν διδάσκοντας το Ευαγγέλιο, όπως η διάκονος Φοίβη της Εκκλησίας των Κεγχρέων (Προς Ρωμαίους 16, 1-2), η «συνεργός» του Παύλου Πρισκίλλα που κατήχησε ακόμη και τον Απολλώ (Πράξεις 18, 24-26˙ Προς Ρωμαίους 16, 3-4˙ Α’ Προς Κορινθίους 16, 19), η «ἐπίσημη ἐν τοῖς ἀποστόλοις» Ιουνία (Προς Ρωμαίους 16, 7), η Μαριάμ (Προς Ρωμαίους 16, 6), η Τρύφαινα, η Τρυφώσα, η Περσίς (Προς Ρωμαίους 16, 12), η Ιουλία (Προς Ρωμαίους 16, 15), η Ευοδία, η Συντύχη (Προς Φιλιππησίους 4, 2-3), η Απφία (Προς Φιλήμονα, 2) και η Λυδία (Πράξεις 16, 14). Άλλο λοιπόν το κήρυγμα εντός του ναού κι άλλο το εκτός του ναού. Η ύπαρξη «προφήτιδων» εντός της Εκκλησίας αποδεικνύεται από το Α’ Κορινθίους 11, 5. Σίγουρα ο Παύλος λέει ότι ο άνδρας είναι η κεφαλή της γυναίκας. Αλλά αυτό είναι μόνο η μισή αλήθεια. Γιατί ο απόστολος Παύλος δεν λέει μόνο το παραπάνω εδάφιο, το οποίο είναι το μόνο που γνωρίζουν οι.. αντιπαυλικοί κατήγοροι της Εκκλησίας, αλλά κι αυτά.
Προς Εφεσίους 5
25 Οἱ ἄνδρες, ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησεν τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς,
28 οὕτως ὀφείλουσιν καὶ οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶν τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας ὡς τὰ ἑαυτῶν σώματα. ὁ ἀγαπῶν τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἑαυτὸν ἀγαπᾷ
Προς Κολοσσαείς 3
19 Οἱ ἄνδρες, ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας καὶ μὴ πικραίνεσθε πρὸς αὐτάς.
Α’ Κορινθίους 7
3 τῇ γυναικὶ ὁ ἀνὴρ τὴν ὀφειλὴν ἀποδιδότω, ὁμοίως δὲ καὶ ἡ γυνὴ τῷ ἀνδρί.
4 ἡ γυνὴ τοῦ ἰδίου σώματος οὐκ ἐξουσιάζει ἀλλὰ ὁ ἀνήρ· ὁμοίως δὲ καὶ ὁ ἀνὴρ τοῦ ἰδίου σώματος οὐκ ἐξουσιάζει ἀλλὰ ἡ γυνή.
Α’ Πέτρου 3
7 Οἱ ἄνδρες ὁμοίως συνοικοῦντες κατὰ γνῶσιν, ὡς ἀσθενεστέρῳ σκεύει τῷ γυναικείῳ ἀπονέμοντες τιμήν, ὡς καὶ συγκληρονόμοι χάριτος ζωῆς,
Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι αντιχριστιανοί που παίζουν – λες και πρόκειται περί αιρετικών – με τα εδάφια των επιστολών του απ. Παύλου (κι όχι μόνο με αυτά), αναφέρουν ό,τι τους συμφέρει, ώστε να βγάλουν ένα διαστρεβλωμένο συμπέρασμα, για το τι λένε οι απόστολοι για τη γυναίκα. Για παράδειγμα, η γνωστή φράση ἡ δὲ γυνὴ ἵνα φοβῆται τὸν ἄνδρα, που πολλοί γνωρίζουν ότι το φοβήται σημαίνει «σέβεται» κι όχι «φοβάται/τρέμει», είναι η μισή φράση από τον τελευταίο στίχο του 5ου κεφαλαίου της Προς Εφέσσιους επιστολής του απ. Παύλου.
Προς Εφέσσιους 5, 33 πλὴν καὶ ὑμεῖς οἱ καθ᾽ ἕνα ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα οὕτως ἀγαπάτω ὡς ἑαυτόν, ἡ δὲ γυνὴ ἵνα φοβῆται τὸν ἄνδρα.
Η γυναίκα πρέπει να σέβεται τον άντρα – ο άντρας πρέπει να την αγαπά, όπως αγαπά τον εαυτό του. Πού βρίσκεται η ανισότητα; Μήπως η αγάπη για τον εαυτό μας είναι μικρότερη του σεβασμού μας γι’ αυτόν ή δεν.. τον συνεπάγεται;
Το ότι δεν γίνονται οι γυναίκες ιέρειες (γίνονται διακόνισσες) δεν συνιστά υποβιβασμό, γιατί απλούστατα η ιεροσύνη δεν είναι αξίωμα. Ο διαφορετικός στον καθένα καταμερισμός χαρισμάτων και δυνατοτήτων δεν συνιστά ανισότητα. Το ότι οι γυναίκες δεν γίνονται οικοδόμοι, ότι μυικά δεν είναι ισοδύναμες με τους άντρες δεν σημαίνει ότι είναι κατώτερα όντα. Το ότι οι άντρες δεν γεννούν παιδιά, όπως οι γυναίκες, επίσης δε σημαίνει ότι είναι κατώτεροι. Παρομοίως, το ότι δεν γίνονται ιέρειες, δεν σημαίνει ότι δεν είναι ίσες στην Εκκλησία. Άλλωστε, αν ήταν κάποια να γινόταν η πρώτη χριστιανή ιέρεια, αυτή θα ήταν η Παναγία. Τι σημαίνει το ότι δεν έγινε ιέρεια; Σημαίνει πως δεν είναι ανώτερη από κάθε άνθρωπο, άντρα ή γυναίκα, κι από τους αγγέλους, απλώς επειδή δεν ήταν ιέρεια, κι ότι όσοι άντρες πρώτοι χριστιανοί έγιναν ιερείς ήταν ανώτεροι από αυτήν; Αφού (δεν θέλησε και) δεν έγινε, δεν μπορεί η κάθε φεμινίστρια να πιστεύει ότι ο Χριστιανισμός οφείλει με το ζόρι να έχει ιέρειες, για να αποδείξει ότι θεωρεί ισότιμη τη γυναίκα.
Η είσοδος στο ιερό των γυναικών απαγορεύεται, απλώς επειδή είναι λαϊκές-μη ιερείς. Ο ΞΘ’ κανόνας της ΣΤ’ Οικουμενικής Συνόδου απαγορεύει και στους άντρες, εκτός από τον αυτοκράτορα (επειδή ήταν ο πολιτικός αρχηγός του σώματος της Εκκλησίας), να εισέρχονται στο ιερό. Πού βρίσκεται ο μισογυνισμός;
http://agazilos.org/
ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
Του Ι. Ταχού.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Αναφέρουν ορισμένοι την φράση του απ. Παύλου ότι η γυναίκα πρέπει να υποτάσσεται στον άνδρα, και τη φέρνουν ως παράδειγμα ανισότητας της γυναίκας στον Χριστιανισμό. Όμως αυτό ο απ. Παύλος το δικαιολογεί αλλού λέγοντας: «ὑποτασσομένας τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν, ἵνα μὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ βλασφημῆται» (Προς Τίτον, 2, 5). Δηλαδή, να υποτάσσονται, για να μην τις θεωρούν οι εκτός Εκκλησίας, οι ειδωλολάτρες του καιρού εκείνου αυθάδεις και σχηματίσουν έτσι αρνητική εντύπωση για το Χριστιανισμό. Διότι, όσο και αν το συγκαλύπτουν οι νεοπαγανιστές, η αντίληψη περί της ευπρεπούς γυναίκας ανάμεσα στους ειδωλολάτρες ήταν αυτή που καταγράφει ο Πλούταρχος: «ὑποτάττουσαι μὲν γὰρ ἑαυτὰς τοῖς ἀνδράσιν ἐπαινοῦνται, κρατεῖν δὲ βουλόμεναι μᾶλλον τῶν κρατουμένων ἀσχημονοῦσι» (Πλούταρχου, Γαμικά παραγγέλματα, 33 (142e)), δηλαδή «Αν υποτάσσονται στους άντρες, επαινούνται, αν θέλουν να έχουν την εξουσία, είναι πιο αξιολύπητες απ’ αυτούς που εξουσιάζουν».
Οι Νεοπαγανιστές κατηγορούν τους τότε Χριστιανούς, επειδή προσαρμόζονταν εξωτερικά στις αντιλήψεις των τότε ειδωλολατρών – αυτών που έχουν οι Νεοπαγανιστές ως πρότυπο! Αν πάλι ο Παύλος έλεγε τα αντίθετα, οι τοτινοί ειδωλολάτρες θα κατηγορούσαν τους Χριστιανούς ότι δίνουν εξουσίες στη γυναίκα ανάρμοστες προς την φύση της. Αλλά ο Παύλος ζητώντας να γίνουν σεβαστές οι κοινωνικές συνθήκες για λόγους προσαρμογής στην τότε κοινωνία, έλεγε και αυτό που ξεχνάν οι νεοπαγανιστές: «οὐκ ἔνι ᾽Ιουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ (Πρός Γαλάτας Επιστολή 3, 28). Και στο κάτω-κάτω δεν είναι υποχρέωση αποκλειστικά της γυναίκας να υποτάσσεται. Ο ίδιος ο απόστολος Παύλος λέει στους χριστιανούς ότι πρέπει να είναι «ὑποτασςόμενοι ἀλλήλοις ἐν φόβῳ Χριστοῦ» (Προς Εφεσίους 5, 21). Δηλαδή όχι μόνο οι γυναίκες οφείλουν υποταγή στους άνδρες, αλλά και οι άνδρες στις γυναίκες.
Όταν ο Παύλος λέει ότι η γυναίκα πρέπει να σιωπά και να μην διδάσκει, μιλάει για δημόσιο κήρυγμα εντός της εκκλησίας, στις συναθροίσεις των πιστών. Εκτός των συναθροίσεων όμως, όπως φαίνεται από την Καινή Διαθήκη, υπάρχουν πολλές γυναίκες απόστολοι και κήρυκες του Χριστιανισμού στους παγανιστές. Πολλές γυναίκες διέπρεψαν διδάσκοντας το Ευαγγέλιο, όπως η διάκονος Φοίβη της Εκκλησίας των Κεγχρέων (Προς Ρωμαίους 16, 1-2), η «συνεργός» του Παύλου Πρισκίλλα που κατήχησε ακόμη και τον Απολλώ (Πράξεις 18, 24-26˙ Προς Ρωμαίους 16, 3-4˙ Α’ Προς Κορινθίους 16, 19), η «ἐπίσημη ἐν τοῖς ἀποστόλοις» Ιουνία (Προς Ρωμαίους 16, 7), η Μαριάμ (Προς Ρωμαίους 16, 6), η Τρύφαινα, η Τρυφώσα, η Περσίς (Προς Ρωμαίους 16, 12), η Ιουλία (Προς Ρωμαίους 16, 15), η Ευοδία, η Συντύχη (Προς Φιλιππησίους 4, 2-3), η Απφία (Προς Φιλήμονα, 2) και η Λυδία (Πράξεις 16, 14). Άλλο λοιπόν το κήρυγμα εντός του ναού κι άλλο το εκτός του ναού. Η ύπαρξη «προφήτιδων» εντός της Εκκλησίας αποδεικνύεται από το Α’ Κορινθίους 11, 5. Σίγουρα ο Παύλος λέει ότι ο άνδρας είναι η κεφαλή της γυναίκας. Αλλά αυτό είναι μόνο η μισή αλήθεια. Γιατί ο απόστολος Παύλος δεν λέει μόνο το παραπάνω εδάφιο, το οποίο είναι το μόνο που γνωρίζουν οι.. αντιπαυλικοί κατήγοροι της Εκκλησίας, αλλά κι αυτά.
Προς Εφεσίους 5
25 Οἱ ἄνδρες, ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησεν τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς,
28 οὕτως ὀφείλουσιν καὶ οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶν τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας ὡς τὰ ἑαυτῶν σώματα. ὁ ἀγαπῶν τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἑαυτὸν ἀγαπᾷ
Προς Κολοσσαείς 3
19 Οἱ ἄνδρες, ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας καὶ μὴ πικραίνεσθε πρὸς αὐτάς.
Α’ Κορινθίους 7
3 τῇ γυναικὶ ὁ ἀνὴρ τὴν ὀφειλὴν ἀποδιδότω, ὁμοίως δὲ καὶ ἡ γυνὴ τῷ ἀνδρί.
4 ἡ γυνὴ τοῦ ἰδίου σώματος οὐκ ἐξουσιάζει ἀλλὰ ὁ ἀνήρ· ὁμοίως δὲ καὶ ὁ ἀνὴρ τοῦ ἰδίου σώματος οὐκ ἐξουσιάζει ἀλλὰ ἡ γυνή.
Α’ Πέτρου 3
7 Οἱ ἄνδρες ὁμοίως συνοικοῦντες κατὰ γνῶσιν, ὡς ἀσθενεστέρῳ σκεύει τῷ γυναικείῳ ἀπονέμοντες τιμήν, ὡς καὶ συγκληρονόμοι χάριτος ζωῆς,
Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι αντιχριστιανοί που παίζουν – λες και πρόκειται περί αιρετικών – με τα εδάφια των επιστολών του απ. Παύλου (κι όχι μόνο με αυτά), αναφέρουν ό,τι τους συμφέρει, ώστε να βγάλουν ένα διαστρεβλωμένο συμπέρασμα, για το τι λένε οι απόστολοι για τη γυναίκα. Για παράδειγμα, η γνωστή φράση ἡ δὲ γυνὴ ἵνα φοβῆται τὸν ἄνδρα, που πολλοί γνωρίζουν ότι το φοβήται σημαίνει «σέβεται» κι όχι «φοβάται/τρέμει», είναι η μισή φράση από τον τελευταίο στίχο του 5ου κεφαλαίου της Προς Εφέσσιους επιστολής του απ. Παύλου.
Προς Εφέσσιους 5, 33 πλὴν καὶ ὑμεῖς οἱ καθ᾽ ἕνα ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα οὕτως ἀγαπάτω ὡς ἑαυτόν, ἡ δὲ γυνὴ ἵνα φοβῆται τὸν ἄνδρα.
Η γυναίκα πρέπει να σέβεται τον άντρα – ο άντρας πρέπει να την αγαπά, όπως αγαπά τον εαυτό του. Πού βρίσκεται η ανισότητα; Μήπως η αγάπη για τον εαυτό μας είναι μικρότερη του σεβασμού μας γι’ αυτόν ή δεν.. τον συνεπάγεται;
Το ότι δεν γίνονται οι γυναίκες ιέρειες (γίνονται διακόνισσες) δεν συνιστά υποβιβασμό, γιατί απλούστατα η ιεροσύνη δεν είναι αξίωμα. Ο διαφορετικός στον καθένα καταμερισμός χαρισμάτων και δυνατοτήτων δεν συνιστά ανισότητα. Το ότι οι γυναίκες δεν γίνονται οικοδόμοι, ότι μυικά δεν είναι ισοδύναμες με τους άντρες δεν σημαίνει ότι είναι κατώτερα όντα. Το ότι οι άντρες δεν γεννούν παιδιά, όπως οι γυναίκες, επίσης δε σημαίνει ότι είναι κατώτεροι. Παρομοίως, το ότι δεν γίνονται ιέρειες, δεν σημαίνει ότι δεν είναι ίσες στην Εκκλησία. Άλλωστε, αν ήταν κάποια να γινόταν η πρώτη χριστιανή ιέρεια, αυτή θα ήταν η Παναγία. Τι σημαίνει το ότι δεν έγινε ιέρεια; Σημαίνει πως δεν είναι ανώτερη από κάθε άνθρωπο, άντρα ή γυναίκα, κι από τους αγγέλους, απλώς επειδή δεν ήταν ιέρεια, κι ότι όσοι άντρες πρώτοι χριστιανοί έγιναν ιερείς ήταν ανώτεροι από αυτήν; Αφού (δεν θέλησε και) δεν έγινε, δεν μπορεί η κάθε φεμινίστρια να πιστεύει ότι ο Χριστιανισμός οφείλει με το ζόρι να έχει ιέρειες, για να αποδείξει ότι θεωρεί ισότιμη τη γυναίκα.
Η είσοδος στο ιερό των γυναικών απαγορεύεται, απλώς επειδή είναι λαϊκές-μη ιερείς. Ο ΞΘ’ κανόνας της ΣΤ’ Οικουμενικής Συνόδου απαγορεύει και στους άντρες, εκτός από τον αυτοκράτορα (επειδή ήταν ο πολιτικός αρχηγός του σώματος της Εκκλησίας), να εισέρχονται στο ιερό. Πού βρίσκεται ο μισογυνισμός;
http://agazilos.org/
«Όπου έρως θείος ήψατο καρδίας, εκεί φόβος ρημάτων ουκ ίσχυσε».
Re: Η θέση της γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία
ΠΑΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΑ
Δυο αιώνες πριν την αιρετική (Παπική) σύνοδο της Macon, που αναρωτήθηκε αν η γυναίκα έχει ψυχή, ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων γράφει (Κατηχήσεις, 20) ότι η ψυχή της γυναίκας και η ψυχή του άντρα είναι ίσες (PG 33, 480C): «όμοιες είναι όλες οι ψυχές και των ανδρών και των γυναικών˙ μόνο τα μέλη του σώματος είναι διαφορετικά» («ὅμοιαι πᾶσαι αἱ ψυχαί εἰσιν ἀνδρῶν τε καὶ γυναικῶν˙ τὰ γὰρ μέλη τοὺ σώματος διακέκρινται μόνον»).
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Νανζιανζηνός καταφέρεται εναντίον των ισχύοντων νόμων του κράτους, που ευνοούσαν τους άνδρες και τιμωρούσαν τις γυναίκες (Λόγος ΛΖ’, 6 (PG 36, 289A)): «Για ποιο λόγο τιμωρούν τη γυναίκα ενώ συγχωρούν τον άνδρα; Και η μεν γυναίκα όταν προσβάλει την κοίτη του άντρα διαπράττει μοιχεία, και ο νόμος την τιμωρεί με βαριές ποινές γι’ αυτό, ενώ ο άντρας, όταν πορνεύει με άλλες γυναίκες, γιατί να μένει ατιμώρητος; Αυτή τη νομοθεσία δεν την δέχομαι και τη συνήθεια αυτήν την καταδικάζω. Άντρες ήταν εκείνοι οι οποίοι έκαναν τους νόμους, και γι’ αυτό η νομοθεσία στρέφεται κατά των γυναικών (...). Ο Θεός όμως δεν έκανε κάτι τέτοιο, αλλά είπε «Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου», που είναι εντολή πρώτη, «ώστε να σου πάνε όλα καλά» (Εξ. Κα’ 12). Και «όποιος κακολογεί τον πατέρα ή τη μητέρα του, να θανατώνεται» (Εξ. Κα’ 16). Και, «ευλογία πατρός στηρίζει τους οίκους των τέκνων, ενώ η κατάρα της μητρός εκριζώνει τα θεμέλια» (Σοφ. Σειράχ. Γ’ 9). Βλέπετε πόσο δίκαια είναι η νομοθεσία. Ένας είναι ο δημιουργός του άντρα και της γυναίκας και από μία σάρκα είναι και οι δύο. Προέρχονται από μία εικόνα και υπάρχει γι’ αυτούς ένας νόμος, ένας θάνατος και μία ανάσταση. (....) Πώς βγάζεις διαφορετικούς νόμους για σώμα όμοιο και ισάξιο;»
Γράφει επίσης ο συγγραφέας του Κατά Ιουλιανού, στον Λόγο ΛΖ’, 7: «Λέγεται ότι προέρχεται [ο Χριστός] από το σπέρμα Δαβίδ. Νομίζεις ενδεχομένως ότι με αυτό τιμάται ο άντρας; Γεννάται όμως από την Παρθένο και αυτό είναι υπέρ των γυναικών».
Άγιου Γρηγόριου Νύσσης, (PG 30, 33C): «Και η γυναίκα έχει το «κατ’ εικόνα Θεού» και ο άνδρας. Διότι είναι πλασμένες όμοιες οι φύσεις τους, και ίσες οι πράξεις τους και ίσες οι αμοιβές και ίση η τιμωρία τους.(..) Ξεπερνάει πολύ τον άντρα η γυναικεία φύση ως προς το καλό και την καρτερία» (...καὶ η γυνὴ ἔχει τὸ «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ» γεγενῆσθαι, καὶ ὁ ἀνήρ...Ὅμοιαι γὰρ αἱ φύσεις ἀμφοτέρων ἐπλάσθησαν, καὶ ἴσαι τούτων αἱ πράξεις, ἴσα τὰ ἔπαθλα, ἴση ἡ τούτων καταδίκη. Μὴ γὰρ προφασιζέσθω τὸ ἀσθενέστερον ἡ γυνή˙ ἐν γὰρ τῇ σαρκὶ τοῦτο˙ ἡ μέντοι ψυχὴ ἐπίσης τῇ ἀνδρεία τὴν οἰκείαν ἔσχηκε δύναμιν. Ἐπειδὴ οὖν ὁμότιμον τὸ «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ» εἰλήφασιν, ὁμότιμον ἔχουσι καὶ τὴν ἀρετήν, καὶ τὴν τῶν ἀγαθῶν ἔργων ἐπίδειξιν...Ὑπεραίρει γὰρ πολὺ καὶ τὴν ἀνδρείαν φύσιν ἡ τοῦ θήλεος περὶ τὸ ἐντατικὸν τοῦ καλοῦ καὶ καρτερικόν˙).
Μεγάλου Βασίλειου, Εις την μάρτυρα Ιουλίταν (PG 31, 241A): «Από τον κτίστην [το Θεό] η γυναίκα έγινε έτσι, ώστε εξίσου με τον άντρα να δέχεται την αρετή. Και πράγματι, δεν είμαστε καθ’ όλα συγγενείς με τους άντρες;» («Ἀρετῆς δεκτικὸν τὸ θῆλυ ὁμοτίμως τῷ ἄρρενι παρὰ τοῦ κτίσαντος γέγονε. Καὶ τί γὰρ ἢ συγγενεῖς τοῖς ἀνδράσι διὰ πάντων ἐσμέν;»).
Κλήμη Αλεξανδρέα, Παιδαγωγός, 1, 4, 10, 1 (Sources Chretiennes. T. 1-226) «...ἀνδρὸς καὶ γυναικὸς...ἀναπνοή, ὄψις, ἀκοή, γνῶσις, ἐλπίς, ὑπακοή, ἀγάπη, ὅμοια πάντα˙ ὧν δὲ κοινὸς μὲν ὁ βίος, κοινὴ δὲ ἡ χάρις, κοινὴ δὲ καὶ ἡ σωτηρία, κοινὴ τούτων καὶ ἡ ἀρετὴ καὶ ἡ ἀγωγή....κοινὸν οὖν καὶ τοὔνομα ἀνδράσιν καὶ γυναιξὶν ὁ ἄνθρωπος».
Κάνουν λόγο και για τον Χρυσόστομο. Ο Χρυσόστομος τόσο πολύ υποστήριζε την ισότιμία άντρα και γυναίκας, ώστε έγραψε: «Όπου απαιτείται σωφροσύνη και σεμνότητα, τίποτε δεν έχει ο άνδρας περισσότερο από τη γυναίκα, αλλά όμοια με αυτήν τιμωρείται (...) Την πήρες συνοδοιπόρο, σύντροφο της ζωής και ελεύθερη και ισότιμη» (Περί αποφυγής της πορνείας, 4) και «Αν όμως λέγεις ότι και αυτή πάσχει από αθεράπευτη αρρώστεια και ότι παρ’ όλο που τη φρόντισες πολύ εξακολουθεί να έχει τις δικές τις συνήθειες, ούτε έτσι πρέπει να τη διώξεις» (Περί του ποίας δει άγεσθαι γυναίκας, 3), αρνούμενος να δικαιολογήσει ακόμη και τον άντρα που χώριζε τη σύζυγο επειδή αυτή ήταν τάχα δύστροπη ή άρρωστη. Φυσικά ο Χρυσόστομος, όπως και άλλοι Πατέρες, αρνείται το (φυσιολογικό για τα παγανιστικά ήθη της εποχής του) μονομερές δικαίωμα του άντρα στη μοιχεία: «Το σώμα του άντρα δεν ανήκει στον άνδρα αλλά στην γυναίκα. Ας της διατηρεί λοιπόν ακέραιο το κτήμα και ούτε να της το μειώνει ούτε και να της το καταστρέφει» (Περί αποφυγής της πορνείας, 4). Ο Χρυσόστομος τονίζει ότι η κατάσταση της ανισότητας άντρα-γυναίκας δεν είναι φυσική: «Όταν επλάσθη η γυνή δεν υπετάγη εξ αρχής˙ ούτε όταν επαρουσίασεν αυτήν ο Θεός εις τον άνδρα, ούτε αυτή ήκουσε τίποτε τέτοιον από τον Θεόν, ούτε ο ανήρ είπε τίποτε τέτοιον προς αυτήν˙ αλλ’ είπεν είναι οστούν από τα οστά του και σάρξ από τας σάρκας του˙ πουθενά δεν είπε τίποτε δι’ εξουσίαν, ούτε δι’ υποταγή εις αυτήν» (Λόγος κστ’ εις την Α’ Προς Κορινθίους, 3). Ο Χρυσόστομος απαγορεύει στους άντρες να χρησιμοποιούν τη σωματική τους δύναμη επί των γυναικών. «Μη γένοιτο [να δέρνεται η γυναίκα]˙ διότι αυτό είναι μέγιστη ατιμία, όχι δι’ αυτήν που δέρεται αλλά δι’ αυτόν που δέρει. (..) Και τι λέγω εγώ δια την γυναίκα; Ούτε δούλην θα ήτο ανεκτόν εις άνδρα ελεύθερον να κτυπά και να χειροδική εις αυτήν. Εάν δε είναι μεγάλη εντροπή δια τον άνδρα το να κτυπήση δούλη, πολλή περισσότερον το να σηκώση το χέρι εναντίον ελευθέρας γυναικός» (Λόγος κστ’ εις την Α’ Προς Κορινθίους, 10). Ακόμα και για την κακομεταχείριση που υφίσταντο τότε οι δούλες διαμαρτυρόταν ο «μισογύνης» Χρυσόστομος. Έχουν κατηγορήσει τον Χρυσόστομο, πως δε βρίσκει τίποτε καλό στη γυναίκα. Προφανώς δεν διάβασαν τίποτε από τα έργα του. Να τι λέει κάπου: «Είναι αλήθεια ότι αι παρθένοι είναι περισσότεροι μεταξύ των γυναικών, η σωφροσύνη είναι μεγαλυτέρα εις εκείνας˙ κανένα αισχρόν λόγον δε θα ημπορούσεν η γυναίκα να προφέρη τόσον γρήγορα. Ειπέ μου[,άντρα,] λοιπόν, διατί αισχρολογείς εσύ; Μη μου ειπής βέβαια, σε παρακαλώ, τα πολύ γνωστά, ότι δηλαδή το γένος των γυναικών είναι φιλόκοσμον και έχει το ελάττωμα αυτό. Αλλά και εις αυτό νικάτε σεις οι άνδρες. (...) Δεν μεγαλοφρονεί ο άνδρας τόσον δια την χρυσήν ζώνην όσο δια το ότι η γυναίκα του φορεί χρυσά κοσμήματα. Συνεπώς είσθε [οι άνδρες] αίτιοι και δι’ αυτό σεις. (...) Πολύ περισσότερον αρμόζει εις την γυναίκα να στολίζεται, παρά εις τον άνδρα. (...) Έχουν αι γυναίκες κάτι το ματαιόδοξον, αλλ’ αυτό είναι κοινόν και εις τους άνδρας˙ είναι κάπως οργιλαί, και αυτό είναι κοινόν. Εκείνα όμως, εις τα οποία πλεονεκτούν, δεν είναι καθόλου κοινά» (Ομιλία ιγ’ εις την Προς Εφεσίους, 4). Ο Χρυσόστομος εδώ «αδειάζει» τους άντρες που κατηγορούν το γυναικείο φύλο. Σε μια άλλη ομιλία του ο Χρυσόστομος θέλει να φέρει ως παράδειγμα μια σύζυγο που έχει όλα τα ψυχικά ελαττώματα, αν και διαπιστώνει ότι δε θα ήταν δυνατόν να υπάρξει τέτοια γυναίκα˙ ωστόσο, επειδή αντιλαμβάνεται ότι κάποιοι θα αναρωτηθούν γιατί διάλεξε μια φανταστική γυναίκα κι όχι έναν φανταστικό άντρα, ως παράδειγμα, γράφει (Ομιλία λ’, εις το Κατά Ματθαίον, 5): «Υπάρχουν και άνδρες που είναι πολύ χειρότεροι από παρόμοιαν γυναίκαν. Επειδή όμως έχει ανατεθή η φροντίς εις τους άνδρας, δια τούτο κατ’ αρχήν φανταζόμεθα γυναίκα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εις αυτήν πλεονάζει η κακία. Διότι είναι δυνατόν να εύρη κανείς και πολλά ελαττώματα μεταξύ των ανδρών, τα οποία δεν υπάρχουν εις τας γυναίκας, όπως επί παραδείγματι η ανδροφονία (...) και πολλά παρόμοια. Μη νομίσητε λοιπόν ότι το κάνω αυτό δια να εξευτελίσω το γυναικείον φύλον˙ δεν είναι δυνατόν να συμβαίνη αυτό, όχι δεν είναι». Είναι μισογυνισμός αυτό; Ο ίδιος ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος μάλιστα καυτηριάζει την αμαρτωλή ανδρική φύση σε ομιλίες, όπως η Περί του πώς δει πολιτεύεσθαι, καθώς αναφέρει πολλά αντρικά αμαρτήματα. Δεν διστάζει να παρομοιάσει τους άνδρες με άγρια θηρία που διψάνε για αίμα, εξαιτίας των αγαπημένων τους παραπτωμάτων, δηλαδή τη φιληδονία, την απανθρωπία, τη βία, την οργή, τη λαιμαργία και άλλα. «Δια την σωφροσύνην της γυναικός είσαι τόσο λεπτολόγος, ώστε γίνεσαι σχολαστικός και υπερβολικός και δεν της επιτρέπεις ούτε τας πλέον απαραιτήτους εξόδους˙ εις τον εαυτόν σου όμως νομίζεις ότι όλα επιτρέπονται. Δεν σου τα επιτρέπει όμως ο Παύλος, ο οποίος δίνει την ιδίαν εξουσίαν και εις την γυναίκαν» (Ιω. Χρυσόστομου, Ομιλία ζ’ εις το Κατά Ματθαίον, 7). Ο Χρυσόστομος επίσης γράφει (Ομιλία κ’ εις την Προς Εφεσίους, 2): «Ποια σύζευξη υπάρχει, όταν η γυναίκα τρέμη τον άνδρα;» και (Ομιλία κ’ εις την Προς Εφεσίους, 5): «και ο άνδρας, αν δε φοβήται η γυναίκα, όμως ας αγαπά» και (Ομιλία κ’ εις την Προς Εφεσίους, 6): «Ούτε ο άνδρας να πιστεύη εύκολα τα λεγόμενα εναντίον της γυναικός του. (...) Και αν ακόμη σε κατηγορή η γυναίκα, να μη δυσανασχετής˙ η ενέργειά της αυτή είναι δείγμα φιλίας, όχι απογνώσεως˙ αι κατηγορίαι της είναι δείγμα θερμής φιλίας και θερμής διαθέσεως και φόβου» και ακόμη (Ομιλία κ’ εις την Προς Εφεσίους, 8 «Να αποδεικνύεσαι ότι θεωρείς περί πολλού την προς αυτήν συνουσίαν, και ότι θέλεις να ευρίσκεσαι περισσότερον δι’ αυτήν εις το σπίτι, παρά εις την αγοράν˙ και να την προτιμάς από όλους τους φίλους και τα παιδιά που εγεννήθησαν από αυτήν, και αυτά να τα αγαπάς εξ αιτίας αυτής». Τέλος ο Χρυσόστομος γράφει (Ομιλία κ’ εις την Προς Εφεσίους, 2): «να μην αποστραφής την γυναίκαν εξ αιτίας της ασχημίας της».
Ο Κοσμάς ο Αιτωλός γράφει (Διδαχή Α2): «Ακόμη να προσέχετε οι άντρες να μη κοιτάζετε τις γυναίκες σας με άγριον μάτι δια πολλές αιτίες μάλιστα πως δεν κάνουν παιδιά και λέγετε τάχα πως έχετε κατάραν». Επίσης (Διδαχή Α1) «Πρέπει και εσύ, ω άνδρα αδελφέ μου, να μην μεταχειρίζεσαι την γυναίκα σου ωσάν σκλάβα, διατί πλάσμα του Θεού είναι και εκείνη, καθώς είσαι και εσύ» και «Άκουγε, αδελφέ μου, της γυναικός σου την συμβουλήν και, αν ειναι καλή, κάμε τη, ειδέ και δεν είναι καλή, μην την κάμης». Ο Κοσμάς ο Αιτωλός συμβουλεύει να μην δυσανασχετούν οι σύζυγοι με θηλυκά παιδιά (Διδαχή Β’): «να μην προτιμάτε τα αρσενικά παιδιά σας από τα θηλυκά, διατί όλα πλάσματα του Θεού είναι». «Και να μην το κάμνετε καθώς το έκαμεν ένας τρελλός και ανόητος˙ διατί δεν έκαμεν η γυναίκα του παιδιά, την εχώρισε και επήρε άλλη, και άλλος πάλιν διατί δεν του έκαμνε η γυναίκα του αρσενικά παιδιά, μονο θηλυκά, την εχώρισε». Επίσης, ο Κοσμάς ο Αιτωλός αρνείται τον γάμο της κοπέλας με το ζόρι, αν αυτή δεν συναινούσε: «Ομοίως ρώτα και την νύμφη: Θέλεις εσύ, Μαρία, τον Ιωάννη δια άνδρα (...) και ωσάν ειπή πως δεν τον θέλει, ο παπάς να μη βάλη χέρι να τους στεφανώση, διατί κολάζονται. Αν είναι με το θέλημα και των δύο, ετότες να τους στεφανώση». Ο Άγιος απευθύνεται στον άντρα (Διδαχή Ε’): «κι αν καμμίαν φοράν σου φταίη η γυναίκα σου, μην την ξεσυνερίζεσαι και να στοχάζεσαι και τα καλά της γυναικός σου και όχι μόνον τα κακά και να στοχάζεσαι και τα κακά τα εδικά σου». Η αξία των γυναικών δεν ειναι κατώτερη των αντρών (Διδαχή Β’): «Ευρίσκονται πολλές γυναίκες, όπου είναι καλύτερες και από τους άντρες. Ανίσως και θέλετε οι άντρες να ήστενε καλύτεροι από τις γυναίκες, πρέπει να κάμνετε και έργα καλύτερα από εκείνες».
Λάθος είναι να παρανοούνται εκκλησιαστικές απόψεις. Π.χ. ο ΙΓ’ κανονάς της εν Γάγγρα τοπικής συνόδου απαγορεύει στις γυναίκες να φοράν ανδρικά ρούχα. Το νόημα του κανόνα είναι ότι δεν μπορούσε να γίνει από το Χριστιανισμό αποδεκτή η.. τραβεστί εμφάνιση. Λάθος είναι η άποψη ότι η γυναίκα είναι «μηχανή παραγωγής ανθρώπων» κι ότι έτσι μόνο σώζεται. Αυτό είναι παρερμηνεία της Α’ Προς Τιμόθεο 2, 15. Εκεί δεν λέει ότι μόνο δια της τεκνογονίας σώζεται η γυναίκα.
Δυο αιώνες πριν την αιρετική (Παπική) σύνοδο της Macon, που αναρωτήθηκε αν η γυναίκα έχει ψυχή, ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων γράφει (Κατηχήσεις, 20) ότι η ψυχή της γυναίκας και η ψυχή του άντρα είναι ίσες (PG 33, 480C): «όμοιες είναι όλες οι ψυχές και των ανδρών και των γυναικών˙ μόνο τα μέλη του σώματος είναι διαφορετικά» («ὅμοιαι πᾶσαι αἱ ψυχαί εἰσιν ἀνδρῶν τε καὶ γυναικῶν˙ τὰ γὰρ μέλη τοὺ σώματος διακέκρινται μόνον»).
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Νανζιανζηνός καταφέρεται εναντίον των ισχύοντων νόμων του κράτους, που ευνοούσαν τους άνδρες και τιμωρούσαν τις γυναίκες (Λόγος ΛΖ’, 6 (PG 36, 289A)): «Για ποιο λόγο τιμωρούν τη γυναίκα ενώ συγχωρούν τον άνδρα; Και η μεν γυναίκα όταν προσβάλει την κοίτη του άντρα διαπράττει μοιχεία, και ο νόμος την τιμωρεί με βαριές ποινές γι’ αυτό, ενώ ο άντρας, όταν πορνεύει με άλλες γυναίκες, γιατί να μένει ατιμώρητος; Αυτή τη νομοθεσία δεν την δέχομαι και τη συνήθεια αυτήν την καταδικάζω. Άντρες ήταν εκείνοι οι οποίοι έκαναν τους νόμους, και γι’ αυτό η νομοθεσία στρέφεται κατά των γυναικών (...). Ο Θεός όμως δεν έκανε κάτι τέτοιο, αλλά είπε «Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου», που είναι εντολή πρώτη, «ώστε να σου πάνε όλα καλά» (Εξ. Κα’ 12). Και «όποιος κακολογεί τον πατέρα ή τη μητέρα του, να θανατώνεται» (Εξ. Κα’ 16). Και, «ευλογία πατρός στηρίζει τους οίκους των τέκνων, ενώ η κατάρα της μητρός εκριζώνει τα θεμέλια» (Σοφ. Σειράχ. Γ’ 9). Βλέπετε πόσο δίκαια είναι η νομοθεσία. Ένας είναι ο δημιουργός του άντρα και της γυναίκας και από μία σάρκα είναι και οι δύο. Προέρχονται από μία εικόνα και υπάρχει γι’ αυτούς ένας νόμος, ένας θάνατος και μία ανάσταση. (....) Πώς βγάζεις διαφορετικούς νόμους για σώμα όμοιο και ισάξιο;»
Γράφει επίσης ο συγγραφέας του Κατά Ιουλιανού, στον Λόγο ΛΖ’, 7: «Λέγεται ότι προέρχεται [ο Χριστός] από το σπέρμα Δαβίδ. Νομίζεις ενδεχομένως ότι με αυτό τιμάται ο άντρας; Γεννάται όμως από την Παρθένο και αυτό είναι υπέρ των γυναικών».
Άγιου Γρηγόριου Νύσσης, (PG 30, 33C): «Και η γυναίκα έχει το «κατ’ εικόνα Θεού» και ο άνδρας. Διότι είναι πλασμένες όμοιες οι φύσεις τους, και ίσες οι πράξεις τους και ίσες οι αμοιβές και ίση η τιμωρία τους.(..) Ξεπερνάει πολύ τον άντρα η γυναικεία φύση ως προς το καλό και την καρτερία» (...καὶ η γυνὴ ἔχει τὸ «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ» γεγενῆσθαι, καὶ ὁ ἀνήρ...Ὅμοιαι γὰρ αἱ φύσεις ἀμφοτέρων ἐπλάσθησαν, καὶ ἴσαι τούτων αἱ πράξεις, ἴσα τὰ ἔπαθλα, ἴση ἡ τούτων καταδίκη. Μὴ γὰρ προφασιζέσθω τὸ ἀσθενέστερον ἡ γυνή˙ ἐν γὰρ τῇ σαρκὶ τοῦτο˙ ἡ μέντοι ψυχὴ ἐπίσης τῇ ἀνδρεία τὴν οἰκείαν ἔσχηκε δύναμιν. Ἐπειδὴ οὖν ὁμότιμον τὸ «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ» εἰλήφασιν, ὁμότιμον ἔχουσι καὶ τὴν ἀρετήν, καὶ τὴν τῶν ἀγαθῶν ἔργων ἐπίδειξιν...Ὑπεραίρει γὰρ πολὺ καὶ τὴν ἀνδρείαν φύσιν ἡ τοῦ θήλεος περὶ τὸ ἐντατικὸν τοῦ καλοῦ καὶ καρτερικόν˙).
Μεγάλου Βασίλειου, Εις την μάρτυρα Ιουλίταν (PG 31, 241A): «Από τον κτίστην [το Θεό] η γυναίκα έγινε έτσι, ώστε εξίσου με τον άντρα να δέχεται την αρετή. Και πράγματι, δεν είμαστε καθ’ όλα συγγενείς με τους άντρες;» («Ἀρετῆς δεκτικὸν τὸ θῆλυ ὁμοτίμως τῷ ἄρρενι παρὰ τοῦ κτίσαντος γέγονε. Καὶ τί γὰρ ἢ συγγενεῖς τοῖς ἀνδράσι διὰ πάντων ἐσμέν;»).
Κλήμη Αλεξανδρέα, Παιδαγωγός, 1, 4, 10, 1 (Sources Chretiennes. T. 1-226) «...ἀνδρὸς καὶ γυναικὸς...ἀναπνοή, ὄψις, ἀκοή, γνῶσις, ἐλπίς, ὑπακοή, ἀγάπη, ὅμοια πάντα˙ ὧν δὲ κοινὸς μὲν ὁ βίος, κοινὴ δὲ ἡ χάρις, κοινὴ δὲ καὶ ἡ σωτηρία, κοινὴ τούτων καὶ ἡ ἀρετὴ καὶ ἡ ἀγωγή....κοινὸν οὖν καὶ τοὔνομα ἀνδράσιν καὶ γυναιξὶν ὁ ἄνθρωπος».
Κάνουν λόγο και για τον Χρυσόστομο. Ο Χρυσόστομος τόσο πολύ υποστήριζε την ισότιμία άντρα και γυναίκας, ώστε έγραψε: «Όπου απαιτείται σωφροσύνη και σεμνότητα, τίποτε δεν έχει ο άνδρας περισσότερο από τη γυναίκα, αλλά όμοια με αυτήν τιμωρείται (...) Την πήρες συνοδοιπόρο, σύντροφο της ζωής και ελεύθερη και ισότιμη» (Περί αποφυγής της πορνείας, 4) και «Αν όμως λέγεις ότι και αυτή πάσχει από αθεράπευτη αρρώστεια και ότι παρ’ όλο που τη φρόντισες πολύ εξακολουθεί να έχει τις δικές τις συνήθειες, ούτε έτσι πρέπει να τη διώξεις» (Περί του ποίας δει άγεσθαι γυναίκας, 3), αρνούμενος να δικαιολογήσει ακόμη και τον άντρα που χώριζε τη σύζυγο επειδή αυτή ήταν τάχα δύστροπη ή άρρωστη. Φυσικά ο Χρυσόστομος, όπως και άλλοι Πατέρες, αρνείται το (φυσιολογικό για τα παγανιστικά ήθη της εποχής του) μονομερές δικαίωμα του άντρα στη μοιχεία: «Το σώμα του άντρα δεν ανήκει στον άνδρα αλλά στην γυναίκα. Ας της διατηρεί λοιπόν ακέραιο το κτήμα και ούτε να της το μειώνει ούτε και να της το καταστρέφει» (Περί αποφυγής της πορνείας, 4). Ο Χρυσόστομος τονίζει ότι η κατάσταση της ανισότητας άντρα-γυναίκας δεν είναι φυσική: «Όταν επλάσθη η γυνή δεν υπετάγη εξ αρχής˙ ούτε όταν επαρουσίασεν αυτήν ο Θεός εις τον άνδρα, ούτε αυτή ήκουσε τίποτε τέτοιον από τον Θεόν, ούτε ο ανήρ είπε τίποτε τέτοιον προς αυτήν˙ αλλ’ είπεν είναι οστούν από τα οστά του και σάρξ από τας σάρκας του˙ πουθενά δεν είπε τίποτε δι’ εξουσίαν, ούτε δι’ υποταγή εις αυτήν» (Λόγος κστ’ εις την Α’ Προς Κορινθίους, 3). Ο Χρυσόστομος απαγορεύει στους άντρες να χρησιμοποιούν τη σωματική τους δύναμη επί των γυναικών. «Μη γένοιτο [να δέρνεται η γυναίκα]˙ διότι αυτό είναι μέγιστη ατιμία, όχι δι’ αυτήν που δέρεται αλλά δι’ αυτόν που δέρει. (..) Και τι λέγω εγώ δια την γυναίκα; Ούτε δούλην θα ήτο ανεκτόν εις άνδρα ελεύθερον να κτυπά και να χειροδική εις αυτήν. Εάν δε είναι μεγάλη εντροπή δια τον άνδρα το να κτυπήση δούλη, πολλή περισσότερον το να σηκώση το χέρι εναντίον ελευθέρας γυναικός» (Λόγος κστ’ εις την Α’ Προς Κορινθίους, 10). Ακόμα και για την κακομεταχείριση που υφίσταντο τότε οι δούλες διαμαρτυρόταν ο «μισογύνης» Χρυσόστομος. Έχουν κατηγορήσει τον Χρυσόστομο, πως δε βρίσκει τίποτε καλό στη γυναίκα. Προφανώς δεν διάβασαν τίποτε από τα έργα του. Να τι λέει κάπου: «Είναι αλήθεια ότι αι παρθένοι είναι περισσότεροι μεταξύ των γυναικών, η σωφροσύνη είναι μεγαλυτέρα εις εκείνας˙ κανένα αισχρόν λόγον δε θα ημπορούσεν η γυναίκα να προφέρη τόσον γρήγορα. Ειπέ μου[,άντρα,] λοιπόν, διατί αισχρολογείς εσύ; Μη μου ειπής βέβαια, σε παρακαλώ, τα πολύ γνωστά, ότι δηλαδή το γένος των γυναικών είναι φιλόκοσμον και έχει το ελάττωμα αυτό. Αλλά και εις αυτό νικάτε σεις οι άνδρες. (...) Δεν μεγαλοφρονεί ο άνδρας τόσον δια την χρυσήν ζώνην όσο δια το ότι η γυναίκα του φορεί χρυσά κοσμήματα. Συνεπώς είσθε [οι άνδρες] αίτιοι και δι’ αυτό σεις. (...) Πολύ περισσότερον αρμόζει εις την γυναίκα να στολίζεται, παρά εις τον άνδρα. (...) Έχουν αι γυναίκες κάτι το ματαιόδοξον, αλλ’ αυτό είναι κοινόν και εις τους άνδρας˙ είναι κάπως οργιλαί, και αυτό είναι κοινόν. Εκείνα όμως, εις τα οποία πλεονεκτούν, δεν είναι καθόλου κοινά» (Ομιλία ιγ’ εις την Προς Εφεσίους, 4). Ο Χρυσόστομος εδώ «αδειάζει» τους άντρες που κατηγορούν το γυναικείο φύλο. Σε μια άλλη ομιλία του ο Χρυσόστομος θέλει να φέρει ως παράδειγμα μια σύζυγο που έχει όλα τα ψυχικά ελαττώματα, αν και διαπιστώνει ότι δε θα ήταν δυνατόν να υπάρξει τέτοια γυναίκα˙ ωστόσο, επειδή αντιλαμβάνεται ότι κάποιοι θα αναρωτηθούν γιατί διάλεξε μια φανταστική γυναίκα κι όχι έναν φανταστικό άντρα, ως παράδειγμα, γράφει (Ομιλία λ’, εις το Κατά Ματθαίον, 5): «Υπάρχουν και άνδρες που είναι πολύ χειρότεροι από παρόμοιαν γυναίκαν. Επειδή όμως έχει ανατεθή η φροντίς εις τους άνδρας, δια τούτο κατ’ αρχήν φανταζόμεθα γυναίκα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εις αυτήν πλεονάζει η κακία. Διότι είναι δυνατόν να εύρη κανείς και πολλά ελαττώματα μεταξύ των ανδρών, τα οποία δεν υπάρχουν εις τας γυναίκας, όπως επί παραδείγματι η ανδροφονία (...) και πολλά παρόμοια. Μη νομίσητε λοιπόν ότι το κάνω αυτό δια να εξευτελίσω το γυναικείον φύλον˙ δεν είναι δυνατόν να συμβαίνη αυτό, όχι δεν είναι». Είναι μισογυνισμός αυτό; Ο ίδιος ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος μάλιστα καυτηριάζει την αμαρτωλή ανδρική φύση σε ομιλίες, όπως η Περί του πώς δει πολιτεύεσθαι, καθώς αναφέρει πολλά αντρικά αμαρτήματα. Δεν διστάζει να παρομοιάσει τους άνδρες με άγρια θηρία που διψάνε για αίμα, εξαιτίας των αγαπημένων τους παραπτωμάτων, δηλαδή τη φιληδονία, την απανθρωπία, τη βία, την οργή, τη λαιμαργία και άλλα. «Δια την σωφροσύνην της γυναικός είσαι τόσο λεπτολόγος, ώστε γίνεσαι σχολαστικός και υπερβολικός και δεν της επιτρέπεις ούτε τας πλέον απαραιτήτους εξόδους˙ εις τον εαυτόν σου όμως νομίζεις ότι όλα επιτρέπονται. Δεν σου τα επιτρέπει όμως ο Παύλος, ο οποίος δίνει την ιδίαν εξουσίαν και εις την γυναίκαν» (Ιω. Χρυσόστομου, Ομιλία ζ’ εις το Κατά Ματθαίον, 7). Ο Χρυσόστομος επίσης γράφει (Ομιλία κ’ εις την Προς Εφεσίους, 2): «Ποια σύζευξη υπάρχει, όταν η γυναίκα τρέμη τον άνδρα;» και (Ομιλία κ’ εις την Προς Εφεσίους, 5): «και ο άνδρας, αν δε φοβήται η γυναίκα, όμως ας αγαπά» και (Ομιλία κ’ εις την Προς Εφεσίους, 6): «Ούτε ο άνδρας να πιστεύη εύκολα τα λεγόμενα εναντίον της γυναικός του. (...) Και αν ακόμη σε κατηγορή η γυναίκα, να μη δυσανασχετής˙ η ενέργειά της αυτή είναι δείγμα φιλίας, όχι απογνώσεως˙ αι κατηγορίαι της είναι δείγμα θερμής φιλίας και θερμής διαθέσεως και φόβου» και ακόμη (Ομιλία κ’ εις την Προς Εφεσίους, 8 «Να αποδεικνύεσαι ότι θεωρείς περί πολλού την προς αυτήν συνουσίαν, και ότι θέλεις να ευρίσκεσαι περισσότερον δι’ αυτήν εις το σπίτι, παρά εις την αγοράν˙ και να την προτιμάς από όλους τους φίλους και τα παιδιά που εγεννήθησαν από αυτήν, και αυτά να τα αγαπάς εξ αιτίας αυτής». Τέλος ο Χρυσόστομος γράφει (Ομιλία κ’ εις την Προς Εφεσίους, 2): «να μην αποστραφής την γυναίκαν εξ αιτίας της ασχημίας της».
Ο Κοσμάς ο Αιτωλός γράφει (Διδαχή Α2): «Ακόμη να προσέχετε οι άντρες να μη κοιτάζετε τις γυναίκες σας με άγριον μάτι δια πολλές αιτίες μάλιστα πως δεν κάνουν παιδιά και λέγετε τάχα πως έχετε κατάραν». Επίσης (Διδαχή Α1) «Πρέπει και εσύ, ω άνδρα αδελφέ μου, να μην μεταχειρίζεσαι την γυναίκα σου ωσάν σκλάβα, διατί πλάσμα του Θεού είναι και εκείνη, καθώς είσαι και εσύ» και «Άκουγε, αδελφέ μου, της γυναικός σου την συμβουλήν και, αν ειναι καλή, κάμε τη, ειδέ και δεν είναι καλή, μην την κάμης». Ο Κοσμάς ο Αιτωλός συμβουλεύει να μην δυσανασχετούν οι σύζυγοι με θηλυκά παιδιά (Διδαχή Β’): «να μην προτιμάτε τα αρσενικά παιδιά σας από τα θηλυκά, διατί όλα πλάσματα του Θεού είναι». «Και να μην το κάμνετε καθώς το έκαμεν ένας τρελλός και ανόητος˙ διατί δεν έκαμεν η γυναίκα του παιδιά, την εχώρισε και επήρε άλλη, και άλλος πάλιν διατί δεν του έκαμνε η γυναίκα του αρσενικά παιδιά, μονο θηλυκά, την εχώρισε». Επίσης, ο Κοσμάς ο Αιτωλός αρνείται τον γάμο της κοπέλας με το ζόρι, αν αυτή δεν συναινούσε: «Ομοίως ρώτα και την νύμφη: Θέλεις εσύ, Μαρία, τον Ιωάννη δια άνδρα (...) και ωσάν ειπή πως δεν τον θέλει, ο παπάς να μη βάλη χέρι να τους στεφανώση, διατί κολάζονται. Αν είναι με το θέλημα και των δύο, ετότες να τους στεφανώση». Ο Άγιος απευθύνεται στον άντρα (Διδαχή Ε’): «κι αν καμμίαν φοράν σου φταίη η γυναίκα σου, μην την ξεσυνερίζεσαι και να στοχάζεσαι και τα καλά της γυναικός σου και όχι μόνον τα κακά και να στοχάζεσαι και τα κακά τα εδικά σου». Η αξία των γυναικών δεν ειναι κατώτερη των αντρών (Διδαχή Β’): «Ευρίσκονται πολλές γυναίκες, όπου είναι καλύτερες και από τους άντρες. Ανίσως και θέλετε οι άντρες να ήστενε καλύτεροι από τις γυναίκες, πρέπει να κάμνετε και έργα καλύτερα από εκείνες».
Λάθος είναι να παρανοούνται εκκλησιαστικές απόψεις. Π.χ. ο ΙΓ’ κανονάς της εν Γάγγρα τοπικής συνόδου απαγορεύει στις γυναίκες να φοράν ανδρικά ρούχα. Το νόημα του κανόνα είναι ότι δεν μπορούσε να γίνει από το Χριστιανισμό αποδεκτή η.. τραβεστί εμφάνιση. Λάθος είναι η άποψη ότι η γυναίκα είναι «μηχανή παραγωγής ανθρώπων» κι ότι έτσι μόνο σώζεται. Αυτό είναι παρερμηνεία της Α’ Προς Τιμόθεο 2, 15. Εκεί δεν λέει ότι μόνο δια της τεκνογονίας σώζεται η γυναίκα.
«Όπου έρως θείος ήψατο καρδίας, εκεί φόβος ρημάτων ουκ ίσχυσε».
Re: Η θέση της γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία
ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΑ
Αλλά και στην Παλαιά Διαθήκη εξ αρχής υποδηλώνεται η ισότητα της γυναίκας με τον άντρα. Η γυναίκα είναι «ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων» και «σάρξ ἐκ τῆς σαρκός» του Αδάμ (ΓΕΝΕΣΗ Β’, 23). Δεν δημιουργείται από ένα διαφορετικό και κατώτερο υλικό, αλλά από το υλικό (το σώμα) του άντρα. Η γυναίκα δημιουργείται ως βοηθός (ΓΕΝΕΣΗ Β’, 20). «Βοηθός» δεν σημαίνει σε καμμια περίπτωση «δούλος» ή «υπηρέτης», γιατί αυτή η λέξη (ezer στο αρχικό εβραϊκό κείμενο) χρησιμοποιείται ακόμη και για τον ίδιο το Θεό (Έξοδος ιη’4, Δευτερονόμιον λγ’ 29, Ψαλμοί λβ’ 20, Ψαλμοί ξθ’ 6, Ψαλμοί ρμε’ 5). Η δημιουργία της γυναίκας από το πλευρό υποδηλώνει την ισοτιμία. Αν δημιουργόταν από υψηλώτερο ή από χαμηλώτερο σημείο, θα ήταν ανώτερη ή κατώτερη, αντίστοιχα, του άντρα. Επίσης η γυναίκα δημιουργείται ούτε από μπροστά ούτε από πίσω του Αδάμ, για να μη φανεί ότι η γυναίκα προηγείται ή έπεται του άντρα. Δημιουργήθηκε από την πλευρά, για να φανεί ότι άντρας και γυναίκα είναι πλάι-πλάι, ισότιμοι. Πολύ σημαντικό είναι ότι ο Θεός, κατά τη διάπλαση της γυναίκας, θέτει τον Αδάμ σε ύπνωση, ώστε αυτός να μη συμμετέχει καθόλου στη δημιουργία της. Διότι, αν τυχόν συμμετείχε ο Αδάμ – ακόμη κι αν απλώς συγκατάνευε στη λήψη της πλευράς του, ξύπνιος – αυτό θα έδειχνε την ανωτερότητά του έναντι της γυναίκας, αφού αυτός θα την είχε (συν)δημιουργήσει.
Αργότερα, η Ισραηλίτισσα Δεββώρα είναι προφήτισα και κριτής (όπως οι άντρες Κριτές), δηλαδή αρχηγός – αν και γυναίκα – των Ισραηλιτών: καὶ Δεββώρα γυνὴ προφῆτις γυνὴ Λαφιδώθ, αὕτη ἔκρινε τὸν ᾿Ισραὴλ ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ. (ΚΡΙΤΑΙ Δ’ 4) Απόκαλείται επιπλέον μητέρα του Ισραήλ: ἐξέλιπον δυνατοὶ ἐν ᾿Ισραήλ, ἐξέλιπον, ἕως οὗ ἀνέστη Δεββώρα, ἕως οὗ ἀνέστη μήτηρ ἐν ᾿Ισραήλ. (ΚΡΙΤΑΙ Ε’ 7). Να αναφέρουμε, για μια ακόμη φορά ότι τρία βιβλία της Π.Δ. φέρουν ονόματα γυναικών (Ρουθ, Εσθήρ, Ιουδήθ). Υπάρχουν κι άλλες προφήτιδες όπως η Μαριάμ (ΕΞΟΔΟΣ ΙΕ’ 20) ή η Ολδά (Δ’ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ ΚΒ’ 14). Να τα ξαναπούμε: ενώ ακόμη και στο υπανάπτυκτο Ισραήλ υπήρξε γυναίκα ηγέτις, ενώ στη χριστιανική Ρωμανία υπήρξαν 3-4 Αυτοκράτειρες, στην πολυθεϊστική Κλασσική Ελληνική Αρχαιότητα δεν έχουμε ούτε μία βασίλισσα. Όπως βλέπουμε από την Παλαιά Διαθήκη:
-Η γυναίκα ρωτά το Θεό απευθείας, δίχως τη διαμεσολάβηση του άντρα της˙ ο Θεός της απαντά απευθείας, δίχως να έχει μεσολαβητή το σύζυγό της (ΓΕΝΕΣΙΣ ΚΕ’, 22-23).
-Ο Θεός ακούει τις γυναίκες όπως και τους άντρες (π.χ. ΓΕΝΕΣΙΣ Λ’ 17 καὶ ἐπήκουσεν ὁ Θεὸς Λείας). Ο Θεός κάνει διάλογο με γυναίκες (ΓΕΝΕΣΙΣ ΙΣΤ’ 7 κ.ε.).
-Ο Θεός εμφανίζεται και σε γυναίκες (π.χ. ΚΡΙΤΑΙ ΙΓ’ 3). Η πρώτη εμφάνιση του «αγγέλου του Κυρίου» (του Λόγου) είναι σε γυναίκα, την Αγάρ (ΓΕΝΕΣΙΣ ΙΣΤ’ 7).
-Ο Θεός παρομοιάζει τον εαυτό του με γυναίκα-μητέρα, προκειμένου να δείξει την αγάπη του προς το λαό του, π.χ. ΗΣΑΐΑΣ ΞΣΤ’, 13 ὡς εἴ τινα μήτηρ παρακαλέσει, οὕτως κἀγὼ παρακαλέσω ὑμᾶς˙ ΗΣΑΐΑΣ ΜΘ’, 15 μὴ ἐπιλήσεται γυνὴ τοῦ παιδίου αὐτῆς τοῦ μὴ ἐλεῆσαι τὰ ἔκγονα τῆς κοιλίας αὐτῆς; εἰ δὲ καὶ ταῦτα ἐπιλάθοιτο γυνή, ἀλλ᾿ ἐγὼ οὐκ ἐπιλήσομαί σου, εἶπε Κύριος. Ταυτόχρονα, χρησιμοποιεί για τον Ισραήλ την παρομοίωση της κοπέλας-θυγατέρας του, π.χ. ΙΕΡΕΜΙΑΣ ΙΔ’, 17 καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτοὺς τὸν λόγον τοῦτον· καταγάγετε ἐπ’ ὀφθαλμοὺς ὑμῶν δάκρυα ἡμέρας καὶ νυκτός, καὶ μὴ διαλιπέτωσαν, ὅτι συντρίμματι συνετρίβη θυγάτηρ λαοῦ μου καὶ πληγὴ ὀδυνηρὰ σφόδρα. Επίσης, παρομοιάζει τον Ισραήλ με τη γυναίκα-σύζυγό του, π.χ. ΙΕΡΕΜΙΑΣ Γ’, 20 πλὴν ὡς ἀθετεῖ γυνὴ εἰς τὸν συνόντα αὐτῇ, οὕτως ἠθέτησεν εἰς ἐμὲ ὁ οἶκος ᾿Ισραήλ, λέγει Κύριος. Δεν θα χρησιμοποιούσε, μέσω των προφητών του, ο (υποτιθέμενος ανδρικός) Θεός τέτοιες παρομοιώσεις, αν δεν εκτιμούσε τη γυναίκα.
-Η κοπέλλα ρωτιέται (δεν την διατάζουν ούτε την αναγκάζουν) από την οικογένειά της , αν θέλει να αναχωρήσει για τη χώρα του μνηστήρα της. (ΓΕΝΕΣΙΣ ΚΔ’ 57- 58). Ο Θεός ορίζει οι ανύπαντρες κοπέλες, που είναι ορφανές από πατέρα, να παντρευτούν η καθεμιά όποιον της αρέσει (οὗ ἀρέσκῃ ἐναντίον αὐτῶν, ἔστωσαν γυναῖκες), αρκεί αυτός να είναι από την ίδια φυλή, ώστε να μην μεταβιβάζεται η πατρική περιουσία από τη μια φυλή σε άλλη (ΑΡΙΘΜΟΙ ΛΣΤ’, 6-7).
-Υπάρχουν εδάφια τα οποία μιλούν (όχι επικριτικά) για το στολισμό μιας γυναίκας και κοπέλας (π.χ. ΙΕΡΕΜΙΑΣ Β’, 32).
-Ο Θεός δίνει δίκαιο σε κοπέλλες που ζητούσαν την περιουσία του πατέρα τους, λέγοντας πως αν κάποιος δεν έχει γιο και πεθάνει, η κόρη του προηγείται στη σειρά από τον αδερφό του (ΑΡΙΘΜΟΙ ΚΖ’, 8 –9).
-Η σύζυγος έχει το δικαίωμα να δίνει στο παιδί της, ζώντος του πατέρα, όνομα (π.χ. ΓΕΝΕΣΙΣ Δ’, 25˙ ΓΕΝΕΣΙΣ ΚΘ’, 32).
-Η σύζυγος προτρέπει τον άντρα της να κοιμηθεί με τη δούλη τους κι αυτός υπακούει (π.χ. ΓΕΝΕΣΙΣ ΙΣΤ’, 2). Ο Θεός λέει στο σύζυγο να υπακούσει στη γυναίκα του, σε όλα όσα του πει (ΓΕΝΕΣΙΣ ΚΑ’ 12).
-Η σύζυγος έχει δικαίωμα λόγου στην εκλογή συζύγου του παιδιού της κι ο σύζυγός της την ακούει (π.χ. ΓΕΝΕΣΙΣ ΚΖ’, 46 κ.ε.).
-Η γυναίκα συνιστά νομικώς αξιόπιστο μάρτυρα κατηγορίας, όπως ακριβώς είναι ο άντρας, διότι ορίζεται πως κάθε καταδικαστική απόφαση πρέπει να στηρίζεται σε μαρτυρία δύο ή τριών μαρτύρων (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΙΘ’, 15), ενώ ταυτόχρονα ορίζεται πως για την καταδίκη ενός απειθούς γιού είναι αρκετή η μαρτυρία του πατέρα και της μητέρας (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΑ’, 20). Αν η σύζυγος, η γυναίκα, δεν θεωρούνταν αξιόπιστος μάρτυρας, δεν θα αρκούσε η μαρτυρία του πατέρα. Ισότητα άντρα και γυναίκας ως προς την μαρτυρία, λοιπόν.
-Η άτεκνη χήρα κληρονομεί την περιουσία του άντρα της και έχει δικαίωμα να την πουλήσει (ΡΟΥΘ Δ’, 3 και 9). Οι γυναίκες κατείχαν δούλους (ΓΕΝΕΣΙΣ ΚΘ’, 24, 29).
-Ο Θεός της Π.Δ. ορίζει ότι όποιος είναι νιόπαντρος δε θα λάβει μέρος σε πόλεμο και δε θα του επιβληθεί κανένα άλλο δημόσιο καθήκον, ώστε να μείνει ελεύθερος επί ένα έτος σπίτι του, για να δώσει χαρά στη σύζυγό του. (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΔ’ 5 Ἐὰν δέ τις λάβῃ γυναῖκα προσφάτως, οὐκ ἐξελεύσεται εἰς πόλεμον, καὶ οὐκ ἐπιβληθήσεται αὐτῷ οὐδὲν πρᾶγμα˙ ἀθῷος ἔσται ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ ἐνιαυτὸν ἕνα, εὐφρανεῖ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, ἣν ἔλαβεν.). Όχι για να απολαύσει ο στρατεύσιμος νιόπαντρος τη σύζυγός του, αλλά για να απολαύσει αυτή τον σύζυγό της, απαλλάσσεται αυτός από στρατιωτικές υποχρεώσεις.
-Ο Θεός της Π.Δ. απαγορεύει τόσο την ύπαρξη πορνών (για τις γυναίκες), πορνεύοντων (για τους άντρες), ιερόδουλων και προαγωγών, ώστε να αποτρέπεται ο εξευτελισμός της γυναίκας (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΓ’ 18).
-Ο Θεός είχε αποκλείσει για πάντα τους Μωαβίτες από το να γίνουν λαός του (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΓ’, 4). Η μία και μοναδική εξαίρεση ήταν μια γυναίκα, η Μωαβίτισσα Ρουθ.
-Όπως κάθε άντρας που έχει ρεύση (εξέρχεται σπέρμα) είναι ακάθαρτος για όσο συμβαίνει αυτό και όποιος τον αγγίξει είναι ακάθαρτος ώς την εσπέρα (ΛΕΥΪΤΙΚΟΝ ΙΕ’, 7), ακριβώς το ίδιο, όποια γυναίκα έχει περίοδο είναι ακάθαρτη κατά την περίοδο της ρύσης και όποιος την αγγίξει είναι ακάθαρτος το ίδιο διάστημα, ώς την εσπέρα (ΛΕΥΪΤΙΚΟΝ ΙΕ’, 19).
-Ο Θεός καθιερώνει απόλυτη ισότητα στην τιμή που αποδίδουν τα παιδιά στον πατέρα κα τη μητέρα τους (π.χ. ΕΞΟΔΟΣ ΚΑ’,15).
-Ο Θεός ορίζει ίδια μεταχείριση για τον δούλο και την δούλα (ΕΞΟΔΟΣ ΚΑ’, 26 - 27).
-Ο Θεός ορίζει το ίδιο χρονικό διάστημα (7 έτη) για την απελευθέρωση του δούλου ή της δούλας (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΙΕ’, 12), καθιερώνοντας ισότητα και σ’ αυτό ακόμη το ζήτημα.
-Αν κάποιος είχε τάξει τον εαυτό του στο Θεό και ήθελε να απαλλαγεί από αυτό το τάξιμο, η αξία για τον άντρα ήταν 50 «δίδραχμα» (shekel) αργυρίου προσφορά στο Ναό, ενώ για τη γυναίκα 30 (ΛΕΥΪΤΙΚΟΝ ΚΖ’, 3,4), δηλαδή η γυναίκα μπορούσε να απαλλαγεί πιο εύκολα από τον άντρα – χωρίς αυτό να υποτιμά την αξία της, αφού οι δούλοι κι οι δούλες είχαν την ίδια αξία.
-Ο Θεός ορίζει την ίδια τιμωρία για το φόνο ανδρός και γυναίκας, γιού και κόρης (π.χ. ΕΞΟΔΟΣ ΚΑ’, 28 -32).
-Ο Θεός ορίζει την ίδια τιμωρία για άντρα και γυναίκα, αν αυτοί αποστατήσουν από αυτόν. (π.χ. ΛΕΥΪΤΙΚΟΝ Κ’, 27 · ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΙΖ’, 2- 5).
-Ο Θεός ορίζει την ίδια τιμωρία για τον άντρα ή τη γυναίκα που μοιχεύει (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΒ’, 22). Μάλιστα ο άντρας που βιάζει ανυπεράσπιστη κοπέλα θανατώνεται, ενώ σ’ αυτήν δεν επιβάλλεται καμμία τιμωρία (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΒ’ 25-26). Επιπλέον, ο σύζυγος που, επειδή θέλει να χωρίσει, συκοφαντεί την γυναίκα του, αλλά αποδειχτεί ψεύτης, πληρώνει πρόστιμο επειδή διέβαλε και εξευτέλισε το όνομά της και δε μπορεί να τη διαζευχτεί ποτέ (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΒ’, 19).
-Ο Θεός ορίζει την ίδια διαδικασία εξιλασμού και άφεσης των αμαρτημάτων για τον άντρα και τη γυναίκα (π.χ. ΑΡΙΘΜΟΙ Ε’, 6 - 7).
-Ο Θεός απαγορεύει στον γονιό να εκπορνεύσει την κόρη του (ΛΕΥΪΤΙΚΟΝ ΙΘ’, 29).
-Ο Θεός της Π.Δ. διέταζε τους Ισραηλίτες, ότι αν σε κάποιον του αρέσει κάποια από τις αιχμάλωτες ξένου έθνους, οι οποίες πάρθηκαν με νικηφόρο πόλεμο και θέλει να την λάβει ως γυναίκα, πρώτα θα περιμένει ένα μήνα και ύστερα θα έχει σχέσεις μαζί της. Αν πάλι, έπειτα ο Ισραηλίτης άντρας θελήσει να τη χωρίσει, υποχρεούται να της χαρίσει την ελευθερία και με κανένα τρόπο δε θα την πουλήσει ως δούλη (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΑ’, 13-14).
-Οι γυναίκες παίζουν σημαντικό κι όχι παθητικό ρόλο στην ιστορία της Π.Δ. π.χ. οι Αιγύπτιες μαίες αρνούνται να σκοτώνουν τα αρσενικά νεογέννητα παιδιά των Εβραίων, γι’ αυτό κι ο Θεός τις ευεργετεί (ΕΞΟΔΟΣ Α’, 21)˙ η Ρεβέκκα με τέχνασμα κατορθώνει ο Ιακώβ να πάρει τις ευλογίες του Ισαάκ˙ χάρη στην Δεββώρα οι Ισραηλίτες νικούν τους εχθρούς τους˙ η Εσθήρ σώζει όλους τους Εβραίους της Περσικής αυτοκρατορίας. Υπάρχουν τρία βιβλία της Π.Δ. που τιτλοφορούνται με ονόματα κοινών γυναικών.
Αλλά και στην Παλαιά Διαθήκη εξ αρχής υποδηλώνεται η ισότητα της γυναίκας με τον άντρα. Η γυναίκα είναι «ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων» και «σάρξ ἐκ τῆς σαρκός» του Αδάμ (ΓΕΝΕΣΗ Β’, 23). Δεν δημιουργείται από ένα διαφορετικό και κατώτερο υλικό, αλλά από το υλικό (το σώμα) του άντρα. Η γυναίκα δημιουργείται ως βοηθός (ΓΕΝΕΣΗ Β’, 20). «Βοηθός» δεν σημαίνει σε καμμια περίπτωση «δούλος» ή «υπηρέτης», γιατί αυτή η λέξη (ezer στο αρχικό εβραϊκό κείμενο) χρησιμοποιείται ακόμη και για τον ίδιο το Θεό (Έξοδος ιη’4, Δευτερονόμιον λγ’ 29, Ψαλμοί λβ’ 20, Ψαλμοί ξθ’ 6, Ψαλμοί ρμε’ 5). Η δημιουργία της γυναίκας από το πλευρό υποδηλώνει την ισοτιμία. Αν δημιουργόταν από υψηλώτερο ή από χαμηλώτερο σημείο, θα ήταν ανώτερη ή κατώτερη, αντίστοιχα, του άντρα. Επίσης η γυναίκα δημιουργείται ούτε από μπροστά ούτε από πίσω του Αδάμ, για να μη φανεί ότι η γυναίκα προηγείται ή έπεται του άντρα. Δημιουργήθηκε από την πλευρά, για να φανεί ότι άντρας και γυναίκα είναι πλάι-πλάι, ισότιμοι. Πολύ σημαντικό είναι ότι ο Θεός, κατά τη διάπλαση της γυναίκας, θέτει τον Αδάμ σε ύπνωση, ώστε αυτός να μη συμμετέχει καθόλου στη δημιουργία της. Διότι, αν τυχόν συμμετείχε ο Αδάμ – ακόμη κι αν απλώς συγκατάνευε στη λήψη της πλευράς του, ξύπνιος – αυτό θα έδειχνε την ανωτερότητά του έναντι της γυναίκας, αφού αυτός θα την είχε (συν)δημιουργήσει.
Αργότερα, η Ισραηλίτισσα Δεββώρα είναι προφήτισα και κριτής (όπως οι άντρες Κριτές), δηλαδή αρχηγός – αν και γυναίκα – των Ισραηλιτών: καὶ Δεββώρα γυνὴ προφῆτις γυνὴ Λαφιδώθ, αὕτη ἔκρινε τὸν ᾿Ισραὴλ ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ. (ΚΡΙΤΑΙ Δ’ 4) Απόκαλείται επιπλέον μητέρα του Ισραήλ: ἐξέλιπον δυνατοὶ ἐν ᾿Ισραήλ, ἐξέλιπον, ἕως οὗ ἀνέστη Δεββώρα, ἕως οὗ ἀνέστη μήτηρ ἐν ᾿Ισραήλ. (ΚΡΙΤΑΙ Ε’ 7). Να αναφέρουμε, για μια ακόμη φορά ότι τρία βιβλία της Π.Δ. φέρουν ονόματα γυναικών (Ρουθ, Εσθήρ, Ιουδήθ). Υπάρχουν κι άλλες προφήτιδες όπως η Μαριάμ (ΕΞΟΔΟΣ ΙΕ’ 20) ή η Ολδά (Δ’ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ ΚΒ’ 14). Να τα ξαναπούμε: ενώ ακόμη και στο υπανάπτυκτο Ισραήλ υπήρξε γυναίκα ηγέτις, ενώ στη χριστιανική Ρωμανία υπήρξαν 3-4 Αυτοκράτειρες, στην πολυθεϊστική Κλασσική Ελληνική Αρχαιότητα δεν έχουμε ούτε μία βασίλισσα. Όπως βλέπουμε από την Παλαιά Διαθήκη:
-Η γυναίκα ρωτά το Θεό απευθείας, δίχως τη διαμεσολάβηση του άντρα της˙ ο Θεός της απαντά απευθείας, δίχως να έχει μεσολαβητή το σύζυγό της (ΓΕΝΕΣΙΣ ΚΕ’, 22-23).
-Ο Θεός ακούει τις γυναίκες όπως και τους άντρες (π.χ. ΓΕΝΕΣΙΣ Λ’ 17 καὶ ἐπήκουσεν ὁ Θεὸς Λείας). Ο Θεός κάνει διάλογο με γυναίκες (ΓΕΝΕΣΙΣ ΙΣΤ’ 7 κ.ε.).
-Ο Θεός εμφανίζεται και σε γυναίκες (π.χ. ΚΡΙΤΑΙ ΙΓ’ 3). Η πρώτη εμφάνιση του «αγγέλου του Κυρίου» (του Λόγου) είναι σε γυναίκα, την Αγάρ (ΓΕΝΕΣΙΣ ΙΣΤ’ 7).
-Ο Θεός παρομοιάζει τον εαυτό του με γυναίκα-μητέρα, προκειμένου να δείξει την αγάπη του προς το λαό του, π.χ. ΗΣΑΐΑΣ ΞΣΤ’, 13 ὡς εἴ τινα μήτηρ παρακαλέσει, οὕτως κἀγὼ παρακαλέσω ὑμᾶς˙ ΗΣΑΐΑΣ ΜΘ’, 15 μὴ ἐπιλήσεται γυνὴ τοῦ παιδίου αὐτῆς τοῦ μὴ ἐλεῆσαι τὰ ἔκγονα τῆς κοιλίας αὐτῆς; εἰ δὲ καὶ ταῦτα ἐπιλάθοιτο γυνή, ἀλλ᾿ ἐγὼ οὐκ ἐπιλήσομαί σου, εἶπε Κύριος. Ταυτόχρονα, χρησιμοποιεί για τον Ισραήλ την παρομοίωση της κοπέλας-θυγατέρας του, π.χ. ΙΕΡΕΜΙΑΣ ΙΔ’, 17 καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτοὺς τὸν λόγον τοῦτον· καταγάγετε ἐπ’ ὀφθαλμοὺς ὑμῶν δάκρυα ἡμέρας καὶ νυκτός, καὶ μὴ διαλιπέτωσαν, ὅτι συντρίμματι συνετρίβη θυγάτηρ λαοῦ μου καὶ πληγὴ ὀδυνηρὰ σφόδρα. Επίσης, παρομοιάζει τον Ισραήλ με τη γυναίκα-σύζυγό του, π.χ. ΙΕΡΕΜΙΑΣ Γ’, 20 πλὴν ὡς ἀθετεῖ γυνὴ εἰς τὸν συνόντα αὐτῇ, οὕτως ἠθέτησεν εἰς ἐμὲ ὁ οἶκος ᾿Ισραήλ, λέγει Κύριος. Δεν θα χρησιμοποιούσε, μέσω των προφητών του, ο (υποτιθέμενος ανδρικός) Θεός τέτοιες παρομοιώσεις, αν δεν εκτιμούσε τη γυναίκα.
-Η κοπέλλα ρωτιέται (δεν την διατάζουν ούτε την αναγκάζουν) από την οικογένειά της , αν θέλει να αναχωρήσει για τη χώρα του μνηστήρα της. (ΓΕΝΕΣΙΣ ΚΔ’ 57- 58). Ο Θεός ορίζει οι ανύπαντρες κοπέλες, που είναι ορφανές από πατέρα, να παντρευτούν η καθεμιά όποιον της αρέσει (οὗ ἀρέσκῃ ἐναντίον αὐτῶν, ἔστωσαν γυναῖκες), αρκεί αυτός να είναι από την ίδια φυλή, ώστε να μην μεταβιβάζεται η πατρική περιουσία από τη μια φυλή σε άλλη (ΑΡΙΘΜΟΙ ΛΣΤ’, 6-7).
-Υπάρχουν εδάφια τα οποία μιλούν (όχι επικριτικά) για το στολισμό μιας γυναίκας και κοπέλας (π.χ. ΙΕΡΕΜΙΑΣ Β’, 32).
-Ο Θεός δίνει δίκαιο σε κοπέλλες που ζητούσαν την περιουσία του πατέρα τους, λέγοντας πως αν κάποιος δεν έχει γιο και πεθάνει, η κόρη του προηγείται στη σειρά από τον αδερφό του (ΑΡΙΘΜΟΙ ΚΖ’, 8 –9).
-Η σύζυγος έχει το δικαίωμα να δίνει στο παιδί της, ζώντος του πατέρα, όνομα (π.χ. ΓΕΝΕΣΙΣ Δ’, 25˙ ΓΕΝΕΣΙΣ ΚΘ’, 32).
-Η σύζυγος προτρέπει τον άντρα της να κοιμηθεί με τη δούλη τους κι αυτός υπακούει (π.χ. ΓΕΝΕΣΙΣ ΙΣΤ’, 2). Ο Θεός λέει στο σύζυγο να υπακούσει στη γυναίκα του, σε όλα όσα του πει (ΓΕΝΕΣΙΣ ΚΑ’ 12).
-Η σύζυγος έχει δικαίωμα λόγου στην εκλογή συζύγου του παιδιού της κι ο σύζυγός της την ακούει (π.χ. ΓΕΝΕΣΙΣ ΚΖ’, 46 κ.ε.).
-Η γυναίκα συνιστά νομικώς αξιόπιστο μάρτυρα κατηγορίας, όπως ακριβώς είναι ο άντρας, διότι ορίζεται πως κάθε καταδικαστική απόφαση πρέπει να στηρίζεται σε μαρτυρία δύο ή τριών μαρτύρων (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΙΘ’, 15), ενώ ταυτόχρονα ορίζεται πως για την καταδίκη ενός απειθούς γιού είναι αρκετή η μαρτυρία του πατέρα και της μητέρας (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΑ’, 20). Αν η σύζυγος, η γυναίκα, δεν θεωρούνταν αξιόπιστος μάρτυρας, δεν θα αρκούσε η μαρτυρία του πατέρα. Ισότητα άντρα και γυναίκας ως προς την μαρτυρία, λοιπόν.
-Η άτεκνη χήρα κληρονομεί την περιουσία του άντρα της και έχει δικαίωμα να την πουλήσει (ΡΟΥΘ Δ’, 3 και 9). Οι γυναίκες κατείχαν δούλους (ΓΕΝΕΣΙΣ ΚΘ’, 24, 29).
-Ο Θεός της Π.Δ. ορίζει ότι όποιος είναι νιόπαντρος δε θα λάβει μέρος σε πόλεμο και δε θα του επιβληθεί κανένα άλλο δημόσιο καθήκον, ώστε να μείνει ελεύθερος επί ένα έτος σπίτι του, για να δώσει χαρά στη σύζυγό του. (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΔ’ 5 Ἐὰν δέ τις λάβῃ γυναῖκα προσφάτως, οὐκ ἐξελεύσεται εἰς πόλεμον, καὶ οὐκ ἐπιβληθήσεται αὐτῷ οὐδὲν πρᾶγμα˙ ἀθῷος ἔσται ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ ἐνιαυτὸν ἕνα, εὐφρανεῖ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, ἣν ἔλαβεν.). Όχι για να απολαύσει ο στρατεύσιμος νιόπαντρος τη σύζυγός του, αλλά για να απολαύσει αυτή τον σύζυγό της, απαλλάσσεται αυτός από στρατιωτικές υποχρεώσεις.
-Ο Θεός της Π.Δ. απαγορεύει τόσο την ύπαρξη πορνών (για τις γυναίκες), πορνεύοντων (για τους άντρες), ιερόδουλων και προαγωγών, ώστε να αποτρέπεται ο εξευτελισμός της γυναίκας (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΓ’ 18).
-Ο Θεός είχε αποκλείσει για πάντα τους Μωαβίτες από το να γίνουν λαός του (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΓ’, 4). Η μία και μοναδική εξαίρεση ήταν μια γυναίκα, η Μωαβίτισσα Ρουθ.
-Όπως κάθε άντρας που έχει ρεύση (εξέρχεται σπέρμα) είναι ακάθαρτος για όσο συμβαίνει αυτό και όποιος τον αγγίξει είναι ακάθαρτος ώς την εσπέρα (ΛΕΥΪΤΙΚΟΝ ΙΕ’, 7), ακριβώς το ίδιο, όποια γυναίκα έχει περίοδο είναι ακάθαρτη κατά την περίοδο της ρύσης και όποιος την αγγίξει είναι ακάθαρτος το ίδιο διάστημα, ώς την εσπέρα (ΛΕΥΪΤΙΚΟΝ ΙΕ’, 19).
-Ο Θεός καθιερώνει απόλυτη ισότητα στην τιμή που αποδίδουν τα παιδιά στον πατέρα κα τη μητέρα τους (π.χ. ΕΞΟΔΟΣ ΚΑ’,15).
-Ο Θεός ορίζει ίδια μεταχείριση για τον δούλο και την δούλα (ΕΞΟΔΟΣ ΚΑ’, 26 - 27).
-Ο Θεός ορίζει το ίδιο χρονικό διάστημα (7 έτη) για την απελευθέρωση του δούλου ή της δούλας (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΙΕ’, 12), καθιερώνοντας ισότητα και σ’ αυτό ακόμη το ζήτημα.
-Αν κάποιος είχε τάξει τον εαυτό του στο Θεό και ήθελε να απαλλαγεί από αυτό το τάξιμο, η αξία για τον άντρα ήταν 50 «δίδραχμα» (shekel) αργυρίου προσφορά στο Ναό, ενώ για τη γυναίκα 30 (ΛΕΥΪΤΙΚΟΝ ΚΖ’, 3,4), δηλαδή η γυναίκα μπορούσε να απαλλαγεί πιο εύκολα από τον άντρα – χωρίς αυτό να υποτιμά την αξία της, αφού οι δούλοι κι οι δούλες είχαν την ίδια αξία.
-Ο Θεός ορίζει την ίδια τιμωρία για το φόνο ανδρός και γυναίκας, γιού και κόρης (π.χ. ΕΞΟΔΟΣ ΚΑ’, 28 -32).
-Ο Θεός ορίζει την ίδια τιμωρία για άντρα και γυναίκα, αν αυτοί αποστατήσουν από αυτόν. (π.χ. ΛΕΥΪΤΙΚΟΝ Κ’, 27 · ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΙΖ’, 2- 5).
-Ο Θεός ορίζει την ίδια τιμωρία για τον άντρα ή τη γυναίκα που μοιχεύει (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΒ’, 22). Μάλιστα ο άντρας που βιάζει ανυπεράσπιστη κοπέλα θανατώνεται, ενώ σ’ αυτήν δεν επιβάλλεται καμμία τιμωρία (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΒ’ 25-26). Επιπλέον, ο σύζυγος που, επειδή θέλει να χωρίσει, συκοφαντεί την γυναίκα του, αλλά αποδειχτεί ψεύτης, πληρώνει πρόστιμο επειδή διέβαλε και εξευτέλισε το όνομά της και δε μπορεί να τη διαζευχτεί ποτέ (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΒ’, 19).
-Ο Θεός ορίζει την ίδια διαδικασία εξιλασμού και άφεσης των αμαρτημάτων για τον άντρα και τη γυναίκα (π.χ. ΑΡΙΘΜΟΙ Ε’, 6 - 7).
-Ο Θεός απαγορεύει στον γονιό να εκπορνεύσει την κόρη του (ΛΕΥΪΤΙΚΟΝ ΙΘ’, 29).
-Ο Θεός της Π.Δ. διέταζε τους Ισραηλίτες, ότι αν σε κάποιον του αρέσει κάποια από τις αιχμάλωτες ξένου έθνους, οι οποίες πάρθηκαν με νικηφόρο πόλεμο και θέλει να την λάβει ως γυναίκα, πρώτα θα περιμένει ένα μήνα και ύστερα θα έχει σχέσεις μαζί της. Αν πάλι, έπειτα ο Ισραηλίτης άντρας θελήσει να τη χωρίσει, υποχρεούται να της χαρίσει την ελευθερία και με κανένα τρόπο δε θα την πουλήσει ως δούλη (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΑ’, 13-14).
-Οι γυναίκες παίζουν σημαντικό κι όχι παθητικό ρόλο στην ιστορία της Π.Δ. π.χ. οι Αιγύπτιες μαίες αρνούνται να σκοτώνουν τα αρσενικά νεογέννητα παιδιά των Εβραίων, γι’ αυτό κι ο Θεός τις ευεργετεί (ΕΞΟΔΟΣ Α’, 21)˙ η Ρεβέκκα με τέχνασμα κατορθώνει ο Ιακώβ να πάρει τις ευλογίες του Ισαάκ˙ χάρη στην Δεββώρα οι Ισραηλίτες νικούν τους εχθρούς τους˙ η Εσθήρ σώζει όλους τους Εβραίους της Περσικής αυτοκρατορίας. Υπάρχουν τρία βιβλία της Π.Δ. που τιτλοφορούνται με ονόματα κοινών γυναικών.
«Όπου έρως θείος ήψατο καρδίας, εκεί φόβος ρημάτων ουκ ίσχυσε».
Re: Η θέση της γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία
«ΠΡΟΓΑΜΙΑΙΟ» ΣΕΞ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΟΛΥΘΕΐΣΤΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ;
Εξεπίτηδες έχει δημιουργηθεί η εντύπωση πως τάχα στην Αρχαία Ελλάδα όλα ήταν ελεύθερα, όπως τώρα. Στην Αρχαία Ελλάδα «τα κορίτσια δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν ελεύθερα και να συναναστρέφονται τους νέους. Η μόνη κανονική ευκαιρία για να βγούν τα κορίτσια από το σπίτι ήταν μερικές θρησκευτικές γιορτές που παρευρίσκονταν στη θυσία και λάβαιναν μέρος στην πομπή καθώς βλέπουμε στη ζωφόρο των Παναθηναίων στην Παρθενώνα. Οπωσδήποτε θα έπρεπε μερικές κοπέλλες να μάθαιναν να τραγουδούν και να χορεύουν, για να λαβαίνουν μέρος στους θρησκευτικούς χορούς. Οι χοροί όμως των των κοριτσιών και των αγοριών ήταν πάντα χωριστοί κατά πολύ αυστηρό τρόπο» (Robert Flaceliére, Ο Δημόσιος και ιδιωτικός βίος των αρχαίων Ελλήνων, εκδ. Παπαδήμα, σ. 75).
Κορίτσια που είχαν γενετήσια επικοινωνία προ του γάμου, μπορούσε ο πατέρας τους να τα πουλήσει στο σκλαβοπάζαρο (Πλούταρχου, Σόλων 23, 2). Αληθοφανέστερη φαίνεται η αφαίρεση ορισμένων δικαιωμάτων, την οποία παραδίδει ο Αισχίνης (Αισχ. I, 183). Τα κορίτσια αυτά δεν έπρεπε να φορούν κανένα στολίδι κι ούτε να επισκέπτονται κανένα ιερό. Αν παρέβαιναν αυτές τις απαγορεύσεις, τότε ο καθένας μπορούσε να τα δείρει και να τα κακοποιήσει, εφόσον αυτό δεν είχε ως συνέπεια τραυματισμούς ή και το θάνατο (Carola Reinsberg, Γάμος, εταίρες και παιδεραστία στην αρχαία Ελλάδα, εκδ. Παπαδήμα, σ. 59). Ο Αισχύνης αναφέρει ότι ένας πολίτης που διαπίστωσε ότι η κόρη του «δεν είχε φυλάξει τον παρθενικό ανθρό της ώς το γάμο» την έχτισε ζωντανή μαζί με ένα άγριο άλογο σε ένα άδειο σπίτι και την άφησε να πεθάνει από την πείνα (Αισχ. Τίμ., 182-183).
Τα παραπάνω είναι αφιερωμένα σε εκείνους που διατυμπανίζουν την «ελεύθερη απόλαυση του σεξ» στην πολυθεϊστική αρχαιότητα, σε αντίθεση με την χριστιανική εποχή που ήρθε και τάχα απαγόρευσε τα πάντα. Είπαμε, δεν είναι όλες οι κοινωνίες ολόιδιες ούτε κάθε σύστημα ηθικής είναι παρόμοιο με τα υπόλοιπα˙ κανείς δεν αντιλέγει επ’ αυτού. Αλλά όμως, απόψεις που εξομοιώνουν την σημερινή ηθική με την αρχαία, ώστε να κατηγορηθεί ο Χριστιανισμός, είναι εντελώς αβάσιμες και κακόβουλες. Είναι απόψεις μισαλλόδοξων αντιχριστιανών.
Εξεπίτηδες έχει δημιουργηθεί η εντύπωση πως τάχα στην Αρχαία Ελλάδα όλα ήταν ελεύθερα, όπως τώρα. Στην Αρχαία Ελλάδα «τα κορίτσια δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν ελεύθερα και να συναναστρέφονται τους νέους. Η μόνη κανονική ευκαιρία για να βγούν τα κορίτσια από το σπίτι ήταν μερικές θρησκευτικές γιορτές που παρευρίσκονταν στη θυσία και λάβαιναν μέρος στην πομπή καθώς βλέπουμε στη ζωφόρο των Παναθηναίων στην Παρθενώνα. Οπωσδήποτε θα έπρεπε μερικές κοπέλλες να μάθαιναν να τραγουδούν και να χορεύουν, για να λαβαίνουν μέρος στους θρησκευτικούς χορούς. Οι χοροί όμως των των κοριτσιών και των αγοριών ήταν πάντα χωριστοί κατά πολύ αυστηρό τρόπο» (Robert Flaceliére, Ο Δημόσιος και ιδιωτικός βίος των αρχαίων Ελλήνων, εκδ. Παπαδήμα, σ. 75).
Κορίτσια που είχαν γενετήσια επικοινωνία προ του γάμου, μπορούσε ο πατέρας τους να τα πουλήσει στο σκλαβοπάζαρο (Πλούταρχου, Σόλων 23, 2). Αληθοφανέστερη φαίνεται η αφαίρεση ορισμένων δικαιωμάτων, την οποία παραδίδει ο Αισχίνης (Αισχ. I, 183). Τα κορίτσια αυτά δεν έπρεπε να φορούν κανένα στολίδι κι ούτε να επισκέπτονται κανένα ιερό. Αν παρέβαιναν αυτές τις απαγορεύσεις, τότε ο καθένας μπορούσε να τα δείρει και να τα κακοποιήσει, εφόσον αυτό δεν είχε ως συνέπεια τραυματισμούς ή και το θάνατο (Carola Reinsberg, Γάμος, εταίρες και παιδεραστία στην αρχαία Ελλάδα, εκδ. Παπαδήμα, σ. 59). Ο Αισχύνης αναφέρει ότι ένας πολίτης που διαπίστωσε ότι η κόρη του «δεν είχε φυλάξει τον παρθενικό ανθρό της ώς το γάμο» την έχτισε ζωντανή μαζί με ένα άγριο άλογο σε ένα άδειο σπίτι και την άφησε να πεθάνει από την πείνα (Αισχ. Τίμ., 182-183).
Τα παραπάνω είναι αφιερωμένα σε εκείνους που διατυμπανίζουν την «ελεύθερη απόλαυση του σεξ» στην πολυθεϊστική αρχαιότητα, σε αντίθεση με την χριστιανική εποχή που ήρθε και τάχα απαγόρευσε τα πάντα. Είπαμε, δεν είναι όλες οι κοινωνίες ολόιδιες ούτε κάθε σύστημα ηθικής είναι παρόμοιο με τα υπόλοιπα˙ κανείς δεν αντιλέγει επ’ αυτού. Αλλά όμως, απόψεις που εξομοιώνουν την σημερινή ηθική με την αρχαία, ώστε να κατηγορηθεί ο Χριστιανισμός, είναι εντελώς αβάσιμες και κακόβουλες. Είναι απόψεις μισαλλόδοξων αντιχριστιανών.
«Όπου έρως θείος ήψατο καρδίας, εκεί φόβος ρημάτων ουκ ίσχυσε».
Re: Η θέση της γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία
ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ «ΑΠΟ ΕΡΩΤΑ»;
Ας πάμε και στους παντρεμένους. Οι Αρχαίοι άνδρες παντρεύονταν όχι από έρωτα αλλά για να αποκτήσουν παιδιά τα οποία θα τους γηροκομούν. Ποινικό αδίκημα ήταν για τους Σπαρτιάτες (και γενικά για τους Αρχαίους Έλληνες) το να μην παντρευτείς. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα και τον Πλούταρχο υπήρχαν ειδικοί κανόνες γι’ αυτό το «αδίκημα». Οι Αρχαίοι Σπαρτιάτες είχαν την «γραφήν αγαμίου», δηλαδή την καταγγελία με την οποία ο ανύπαντρος δικαζόταν δημόσια επειδή δεν παντρεύτηκε (δίκη αγαμίου), επειδή άργησε να παντρευτεί (δίκη οψιγαμίου), ακόμα και διότι παντρεύτηκε αταίριαστα (δίκη κακογαμίου). Ειδική νομοθεσία κατά των ατόμων που δεν είχαν παντρευτεί είχαν κι οι Αρχαίοι Ρωμαίοι, αφού επέβαλλαν οικονομικές επιβαρύνσεις, μέσω των κηνσόρων που ήταν αρμόδιοι για τα ήθη (τι ηθικο-λαγνεία πολυθεϊστική κι αυτή), με στόχο τον περιορισμό της αγαμίας. Αυτό λέγεται μάλλον «Σπαρτιατικά ανθρώπινα δικαιώματα». Δεν έχει σημασία τι θέλει ο καθένας να κάνει με την προσωπική ζωή του. Πρότυπο ελευθερίας η Αρχαία Σπάρτη κι η Παγανιστική Ρώμη.
«Μεταξύ των αρχαίων Ελλήνων ήταν σεβαστός ο θεσμός του γάμου και είχε χαρακτήρα θρησκευτικό. Προσθέτονταν σ' αυτόν και η περιεσκεμμένη σκοπιμότητα για την απόκτηση ισόβιας και πιστής οικονόμου για διαχείριση του σπιτιού. Συναισθηματικοί λόγοι για την εκλογή συζύγου είχαν δευτερεύουσα αξία. Η Σπάρτη και η Αθήνα (νομοθεσία Σόλωνος) προέβλεπαν τή «γραφή αγαμίου» (μήνυση δηλαδή γιατί δεν παντρεύτηκαν), για όσους απέφευγαν το γάμο, και επομένως την ενίσχυση της πολιτείας διά της τεκνοποιΐας. Η Σπάρτη επίσης προέβλεπε την «γραφή οψιγαμίου» για τους νυμφευομένους σε μεγάλη ηλικία, και τη «γραφή κακογαμίου» (μήνυση για όσους έκαναν κακό γάμο), για τους νυμφευομένους με κόρη όχι ελεύθερου πολίτη. Σκοπός του γάμου πρώτος και κύριος ήταν η δημιουργία τέκνων (Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς διέσωσεν έκφρασιν κατά τους γάμους των αρχαίων. Ο πατήρ παραδίδων την θυγατέρα του, έλεγε• «Παίδων επ' αρότω γνησίων διδωμί σοι γε την εμαυτού θυγατέρα». (Κλήμη, Στρωματείς, 11, 23. Β 7, 358, 17-18)). Χαρακτηριστικά γιά τους Σπαρτιάτες λέει ο Ξενοφώντας ότι γνώμονας του γάμου ήταν το «συμφέρον τῇ εὐγονίᾳ» (συμφέρον για καλούς απογόνους)» (Νίκου Θ. Μπουγάτσου, Η Ορθόδοξη Θεολογία για το σκοπό του Γάμου, εκδ. Επτάλοφος).
Ας πάμε και στους παντρεμένους. Οι Αρχαίοι άνδρες παντρεύονταν όχι από έρωτα αλλά για να αποκτήσουν παιδιά τα οποία θα τους γηροκομούν. Ποινικό αδίκημα ήταν για τους Σπαρτιάτες (και γενικά για τους Αρχαίους Έλληνες) το να μην παντρευτείς. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα και τον Πλούταρχο υπήρχαν ειδικοί κανόνες γι’ αυτό το «αδίκημα». Οι Αρχαίοι Σπαρτιάτες είχαν την «γραφήν αγαμίου», δηλαδή την καταγγελία με την οποία ο ανύπαντρος δικαζόταν δημόσια επειδή δεν παντρεύτηκε (δίκη αγαμίου), επειδή άργησε να παντρευτεί (δίκη οψιγαμίου), ακόμα και διότι παντρεύτηκε αταίριαστα (δίκη κακογαμίου). Ειδική νομοθεσία κατά των ατόμων που δεν είχαν παντρευτεί είχαν κι οι Αρχαίοι Ρωμαίοι, αφού επέβαλλαν οικονομικές επιβαρύνσεις, μέσω των κηνσόρων που ήταν αρμόδιοι για τα ήθη (τι ηθικο-λαγνεία πολυθεϊστική κι αυτή), με στόχο τον περιορισμό της αγαμίας. Αυτό λέγεται μάλλον «Σπαρτιατικά ανθρώπινα δικαιώματα». Δεν έχει σημασία τι θέλει ο καθένας να κάνει με την προσωπική ζωή του. Πρότυπο ελευθερίας η Αρχαία Σπάρτη κι η Παγανιστική Ρώμη.
«Μεταξύ των αρχαίων Ελλήνων ήταν σεβαστός ο θεσμός του γάμου και είχε χαρακτήρα θρησκευτικό. Προσθέτονταν σ' αυτόν και η περιεσκεμμένη σκοπιμότητα για την απόκτηση ισόβιας και πιστής οικονόμου για διαχείριση του σπιτιού. Συναισθηματικοί λόγοι για την εκλογή συζύγου είχαν δευτερεύουσα αξία. Η Σπάρτη και η Αθήνα (νομοθεσία Σόλωνος) προέβλεπαν τή «γραφή αγαμίου» (μήνυση δηλαδή γιατί δεν παντρεύτηκαν), για όσους απέφευγαν το γάμο, και επομένως την ενίσχυση της πολιτείας διά της τεκνοποιΐας. Η Σπάρτη επίσης προέβλεπε την «γραφή οψιγαμίου» για τους νυμφευομένους σε μεγάλη ηλικία, και τη «γραφή κακογαμίου» (μήνυση για όσους έκαναν κακό γάμο), για τους νυμφευομένους με κόρη όχι ελεύθερου πολίτη. Σκοπός του γάμου πρώτος και κύριος ήταν η δημιουργία τέκνων (Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς διέσωσεν έκφρασιν κατά τους γάμους των αρχαίων. Ο πατήρ παραδίδων την θυγατέρα του, έλεγε• «Παίδων επ' αρότω γνησίων διδωμί σοι γε την εμαυτού θυγατέρα». (Κλήμη, Στρωματείς, 11, 23. Β 7, 358, 17-18)). Χαρακτηριστικά γιά τους Σπαρτιάτες λέει ο Ξενοφώντας ότι γνώμονας του γάμου ήταν το «συμφέρον τῇ εὐγονίᾳ» (συμφέρον για καλούς απογόνους)» (Νίκου Θ. Μπουγάτσου, Η Ορθόδοξη Θεολογία για το σκοπό του Γάμου, εκδ. Επτάλοφος).
«Όπου έρως θείος ήψατο καρδίας, εκεί φόβος ρημάτων ουκ ίσχυσε».
Re: Η θέση της γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία & στην Αρχαιό
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΤΡΑ;
Τι γινόταν όμως αναφορικά με την επιλογή του συζύγου της κοπέλας; Μήπως η διαδικασία ήταν διαφορετική από αυτή της χριστιανικής εποχής – της μέχρι πρόσφατα αγροτικής ελληνικής κοινωνίας – και ζούσαν σε έναν «παράδεισο ελευθερίας» οι ανύπαντρες;
«Πάρτε γι’ άντρα σας αυτόν που θέλουν οι γονείς σας» Ναυμάχιος στον Στοβαίο, στίχ. 12 των Γαμικών Παραγγελμάτων. Ενώ ο Πλάτωνας λέει (Νόμοι 774e): «το δικαίωμα έγκυρης μνηστείας ανήκει στον πατέρα της νύφης. Ακολουθεί ο παππούς και στη συνέχεια τα αδέρφια της από τον ίδιο πατέρα. Αν δε ζει κανένας, το δικαίωμα αυτό μεταβιβάζεται στην οικογένεια της μητέρας, με την ίδια σειρά. Στην απίθανη περίπτωση που δεν υπάρχει κανένας από τους παραπάνω, το θέμα αναλαμβάνουν οι πιο στεοί συγγενείς με τους επίτροπους της κοπέλας», ξεκαθαρίζοντας τι θα πει πλατωνική «ισότητα» των φύλων.
Να και τι θα έλεγε ένας λογικός Πολυθεϊστής της αρχαιότητας στη γυναίκα του: «Κατάλαβες, γυναίκα, τώρα γιατί σε παντρεύτηκα και γιατί οι γονείς σου σε έδωσαν σε μένα; Δεν είχαμε πρόβλημα, ούτε εγώ ούτε συ να βρούμε κάποιον να κοιμηθούμε, αυτό είναι προφανές. Αλλά μετά από σκέψη, εγώ για λογαριασμό μου και οι γονείς σου για δικό σου λογαριασμό, για τον καλύτερο σύντροφο που μπορούσαμε να βρούμε για το σπίτι μας και τα παιδιά μας, εγώ διάλεξα εσένα και οι γονείς σου, όπως φαίνεται, εμένα, ανάμεσα στους πιο πιθανούς» (Ξενοφώντα, Οικονομικός, 7, 10-11).
Βλέπουμε την αντίθεση ανάμεσα στην «υπέρλαμπρη Κλασσική Αρχαιότητα», της οποίας οι εκπρόσωποι συνιστούσαν η γυναίκα να παντρεύεται όποιον θέλουν οι γονείς, και στον Χριστιανισμό της Τουρκοκρατίας, που με τον Κοσμά τον Αιτωλό απαγορεύει την τέλεση γάμου, αν η κοπέλα διαφωνήσει. Αυτά είναι τα σκοτάδια της Ελληνικής Αρχαιότητας και το φως της Ελληνικής Ορθοδοξίας της Τουρκοκρατίας.
Τι γινόταν όμως αναφορικά με την επιλογή του συζύγου της κοπέλας; Μήπως η διαδικασία ήταν διαφορετική από αυτή της χριστιανικής εποχής – της μέχρι πρόσφατα αγροτικής ελληνικής κοινωνίας – και ζούσαν σε έναν «παράδεισο ελευθερίας» οι ανύπαντρες;
«Πάρτε γι’ άντρα σας αυτόν που θέλουν οι γονείς σας» Ναυμάχιος στον Στοβαίο, στίχ. 12 των Γαμικών Παραγγελμάτων. Ενώ ο Πλάτωνας λέει (Νόμοι 774e): «το δικαίωμα έγκυρης μνηστείας ανήκει στον πατέρα της νύφης. Ακολουθεί ο παππούς και στη συνέχεια τα αδέρφια της από τον ίδιο πατέρα. Αν δε ζει κανένας, το δικαίωμα αυτό μεταβιβάζεται στην οικογένεια της μητέρας, με την ίδια σειρά. Στην απίθανη περίπτωση που δεν υπάρχει κανένας από τους παραπάνω, το θέμα αναλαμβάνουν οι πιο στεοί συγγενείς με τους επίτροπους της κοπέλας», ξεκαθαρίζοντας τι θα πει πλατωνική «ισότητα» των φύλων.
Να και τι θα έλεγε ένας λογικός Πολυθεϊστής της αρχαιότητας στη γυναίκα του: «Κατάλαβες, γυναίκα, τώρα γιατί σε παντρεύτηκα και γιατί οι γονείς σου σε έδωσαν σε μένα; Δεν είχαμε πρόβλημα, ούτε εγώ ούτε συ να βρούμε κάποιον να κοιμηθούμε, αυτό είναι προφανές. Αλλά μετά από σκέψη, εγώ για λογαριασμό μου και οι γονείς σου για δικό σου λογαριασμό, για τον καλύτερο σύντροφο που μπορούσαμε να βρούμε για το σπίτι μας και τα παιδιά μας, εγώ διάλεξα εσένα και οι γονείς σου, όπως φαίνεται, εμένα, ανάμεσα στους πιο πιθανούς» (Ξενοφώντα, Οικονομικός, 7, 10-11).
Βλέπουμε την αντίθεση ανάμεσα στην «υπέρλαμπρη Κλασσική Αρχαιότητα», της οποίας οι εκπρόσωποι συνιστούσαν η γυναίκα να παντρεύεται όποιον θέλουν οι γονείς, και στον Χριστιανισμό της Τουρκοκρατίας, που με τον Κοσμά τον Αιτωλό απαγορεύει την τέλεση γάμου, αν η κοπέλα διαφωνήσει. Αυτά είναι τα σκοτάδια της Ελληνικής Αρχαιότητας και το φως της Ελληνικής Ορθοδοξίας της Τουρκοκρατίας.
«Όπου έρως θείος ήψατο καρδίας, εκεί φόβος ρημάτων ουκ ίσχυσε».
-
Captain Yiannis
- Κορυφαίος Αποστολέας
- Δημοσιεύσεις: 3182
- Εγγραφή: Τρί Νοέμ 18, 2008 9:34 pm
Re: Η θέση της γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία & στην Αρχαιό
Πολύ καλό υλικό και εμπεριστατωμένο.
Νάσται καλά και οι δύο
Νάσται καλά και οι δύο
Κανείς δεν είναι τέλειος και κανείς δεν θα πρέπει να απαιτεί από τους άλλους τελειότητα.
Όλοι ως ατελείς πορευόμαστε και με ατέλειες συμπορευόμαστε.
Η τελειότητα δεν ανήκει στους ανθρώπους παρά μονάχα στον Θεό.
Όλοι ως ατελείς πορευόμαστε και με ατέλειες συμπορευόμαστε.
Η τελειότητα δεν ανήκει στους ανθρώπους παρά μονάχα στον Θεό.
Re: Η θέση της γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία & στην Αρχαιό
Captain Yiannis έγραψε:Πολύ καλό υλικό και εμπεριστατωμένο.
Νάσται καλά και οι δύο
να ναι καλα κι ο κ. Ι. Τάχος που έκανε τη μελέτη. 
«Όπου έρως θείος ήψατο καρδίας, εκεί φόβος ρημάτων ουκ ίσχυσε».
Re: Η θέση της γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία & στην Αρχαιό
ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΟΙΧΑΛΙΔΩΝ – ΜΕΡΙΚΗ(;) ΑΤΙΜΩΡΗΣΙΑ ΤΩΝ ΜΟΙΧΩΝ
Εάν ένα μοιχευόμενο ζευγάρι συλλαμβανόταν επάνω στην πράξη, τότε επιτρεπόταν ακόμη και η θανάτωση του μοιχού. Αυτή η αυστηρή ποινή προβλεπόταν ακόμη και από το νομικό κώδικα του Δράκοντος του τέλους του 7ου αι. Μάλιστα κατά τον 4ο π.Χ. αιώνα πρέπει η θανάτωση του μοιχού από τον θιγμένο σύζυγο να ήταν ακόμη τόσο αποδεκτή, ώστε το αθηναϊκό δίκαιο αυτήν ειδικά την περίπτωση εξακολουθούσε να την προβλέπει συνέχεια (Αριστοτέλη, Αθηναίων Πολιτεία, 57, 3). Η μοιχευόμενη γυναίκα κατά τον νόμο έπρεπε να αποπεμφθεί (Carola Reinsberg, Γάμος, εταίρες και παιδεραστία στην αρχαία Ελλάδα, εκδ. Παπαδήμα, σ.54).
Γράφει ο Πλούταρχος για την διαπόμπευση των μοιχαλίδων αρχαίων Παγανιστριών, ότι την μοιχαλίδα την έβαζαν πάνω σε λίθο ώστε να την δει όλη η πόλη, και μετά την ανέβαζαν πάνω σε ένα γαϊδούρι και τη διαπόμπευαν σε όλη την πόλη, κυκλικά. Μετά, η πομπή επέστρεφε στην αρχική θέση και πάλι την έδειχναν σε όλο τον κόσμο. Από το σημείο αυτό και για όλη της τη ζωή, η μοιχαλίδα Παγανίστρια θεωρούνταν «άτιμη» και την αποκαλούσαν «Ονοβάτιν», επειδή την διαπόμπευσαν πάνω σε γάιδαρο (Ελλην, τ. 2): «τῶν γυναικῶν τὴν ἐπὶ μοιχείᾳ ληφθεῖσαν ἀγάγοντες εἰς ἀγορὰν, ἐπὶ λίθον τινὸς ἐμφανῇ πᾶσι καθίστασαν˙ εἶτα οὕτως ἀνεβίβαζον ἐπὶ ὄνου καὶ τὴν πόλιν κύκλῳ περιαχθεῖσαν ἔδει πάλιν ἐπὶ τὸν αὐτὸν λίθον καταστῆναι, καὶ τὸ λοιπὸν ἄτιμον διατελεῖν, Ὀνοβάτιν προσαγορευομένην» (Θ.Β. Βενιζέλου, Περί του ιδιωτικού βίου των αρχαίων Ελλήνων, α' έκδοση Αθήναι 1873, επανέκδ. Δημιουργία, σ.45). Επιπλέον, οι νόμοι τής απαγόρευαν να μπαίνει στα δημοτελή ιερά, για να μη διαφθείρει τις αναμάρτητες γυναίκες, συναναστρεφόμενη με αυτές. Άτιμος ήταν και όποιος συγκατοικούσε πλέον μαζί της (Δημ. Κατά Νεαίρ., 1, 1374).
«Τον τέταρτο αιώνα πολλοί Αθηναίοι είχαν μια παλλακή, χωρίς γι’ αυτό να έχουν διώξει τη νόμιμη γυναίκα τους» (Robert Flaceliére, Ο Δημόσιος και ιδιωτικός βίος των αρχαίων Ελλήνων, εκδ. Παπαδήμα, σ. 97). Πράγμα εντελώς φυσικό για τον Παγανισμό, αφού ο Αρχαίος Ζορμπάς, ο Δίας, δεν άφησε σύζυγο για σύζυγο, δίνοντας «το καλό παράδειγμα»: «Μια φιλενάδα δεν είναι πάντα πιο αξιαγάπητη από μια σύζυγο; Και βέβαια είναι και υπάρχει ένας σοβαρός λόγος γι’ αυτό. Όσο κι αν δεν σ’ αρέσει η γυναίκα σου, ο νόμος σ’ αναγκάζει να την κρατήσεις κοντά σου. Η φιλενάδα, αντίθετα, ξέρει πως δε δένεται μαζί της ένας εραστής, παρά μονάχα αν τον φροντίζει» (Άμφις στον Αθηναίο, 13, 559a).
Ο ισχυρισμός ότι ναι μεν στην Αθήνα απαγορευόταν η μοιχεία, αλλά στην Σπάρτη όχι, είναι αβάσιμος, διότι, όπως είπαμε, έχουμε περιπτώσεις βασιλέων που εκθρονίστηκαν (ή τους αρνήθηκαν να τους δώσουν το θρόνο) απλώς επειδή οι Σπαρτιάτες υποψιάζονταν ότι δεν είναι «γνήσια τέκνα» του πατέρα της μάνας τους.
Ο Δημοσθένης στον Κατά Νεαίρας λόγο του (Λόγος 49, 122. Οratοτes Attici, έκδ.1850, σ. 931) λέγει: «Τας μεν γαρ εταίρας ηδονής ένεκεν έχομεν, τας δε παλλακάς της καθ' ημέραν θεραπείας του σώματος, τας δε γυναίκας του παιδοποιείσθαι γνησίως και των ένδον φύλακα πιστήν έχειν». Δηλαδή: «Τις μέν εταίρες τις έχουμε για ηδονή, τις παλλακίδες για να εξυπηρετούν το σώμα μας καθημερινά, τις δε συζύγους για να τεκνοποιούν γνήσιους απογόνους και να είναι πιστοί φύλακες των σπιτιών μας».
Ως αποτέλεσμα:
«Οι ελληνικοί γάμοι δεν ήταν καθόλου γόνιμοι για δύο λόγους: ο σύζυγος ικανοποιούσε εύκολα κι έξω από το σπίτι του το σεξουαλικό του ένστικτο και δεύτερον φοβόταν από φτώχεια και εγωισμό να έχουν και νέα στόματα να θρέψουν» (Robert Flaceliére, Ο Δημόσιος και ιδιωτικός βίος των αρχαίων Ελλήνων, εκδ. Παπαδήμα, σ. 100).
Ως αποτέλεσμα: χάρη στην σεξουαλική αδιαφορία του πολυθεϊστή συζύγου προς τη σύζυγο λόγω της κατωτερότητας της γυναίκας και χάρη στις αποθέσεις βρεφών, ο πληθυσμός της Αρχαίας Ελλάδας μειωνόταν συνεχώς και οι Αρχαίοι Ρωμαίοι εύκολα την κατέκτησαν. Ας είναι καλά ο μοιχός Δίας που εύχεται «υπέρ της των κυρίων Ρωμαίων αιωνίου αρχής».
Εάν ένα μοιχευόμενο ζευγάρι συλλαμβανόταν επάνω στην πράξη, τότε επιτρεπόταν ακόμη και η θανάτωση του μοιχού. Αυτή η αυστηρή ποινή προβλεπόταν ακόμη και από το νομικό κώδικα του Δράκοντος του τέλους του 7ου αι. Μάλιστα κατά τον 4ο π.Χ. αιώνα πρέπει η θανάτωση του μοιχού από τον θιγμένο σύζυγο να ήταν ακόμη τόσο αποδεκτή, ώστε το αθηναϊκό δίκαιο αυτήν ειδικά την περίπτωση εξακολουθούσε να την προβλέπει συνέχεια (Αριστοτέλη, Αθηναίων Πολιτεία, 57, 3). Η μοιχευόμενη γυναίκα κατά τον νόμο έπρεπε να αποπεμφθεί (Carola Reinsberg, Γάμος, εταίρες και παιδεραστία στην αρχαία Ελλάδα, εκδ. Παπαδήμα, σ.54).
Γράφει ο Πλούταρχος για την διαπόμπευση των μοιχαλίδων αρχαίων Παγανιστριών, ότι την μοιχαλίδα την έβαζαν πάνω σε λίθο ώστε να την δει όλη η πόλη, και μετά την ανέβαζαν πάνω σε ένα γαϊδούρι και τη διαπόμπευαν σε όλη την πόλη, κυκλικά. Μετά, η πομπή επέστρεφε στην αρχική θέση και πάλι την έδειχναν σε όλο τον κόσμο. Από το σημείο αυτό και για όλη της τη ζωή, η μοιχαλίδα Παγανίστρια θεωρούνταν «άτιμη» και την αποκαλούσαν «Ονοβάτιν», επειδή την διαπόμπευσαν πάνω σε γάιδαρο (Ελλην, τ. 2): «τῶν γυναικῶν τὴν ἐπὶ μοιχείᾳ ληφθεῖσαν ἀγάγοντες εἰς ἀγορὰν, ἐπὶ λίθον τινὸς ἐμφανῇ πᾶσι καθίστασαν˙ εἶτα οὕτως ἀνεβίβαζον ἐπὶ ὄνου καὶ τὴν πόλιν κύκλῳ περιαχθεῖσαν ἔδει πάλιν ἐπὶ τὸν αὐτὸν λίθον καταστῆναι, καὶ τὸ λοιπὸν ἄτιμον διατελεῖν, Ὀνοβάτιν προσαγορευομένην» (Θ.Β. Βενιζέλου, Περί του ιδιωτικού βίου των αρχαίων Ελλήνων, α' έκδοση Αθήναι 1873, επανέκδ. Δημιουργία, σ.45). Επιπλέον, οι νόμοι τής απαγόρευαν να μπαίνει στα δημοτελή ιερά, για να μη διαφθείρει τις αναμάρτητες γυναίκες, συναναστρεφόμενη με αυτές. Άτιμος ήταν και όποιος συγκατοικούσε πλέον μαζί της (Δημ. Κατά Νεαίρ., 1, 1374).
«Τον τέταρτο αιώνα πολλοί Αθηναίοι είχαν μια παλλακή, χωρίς γι’ αυτό να έχουν διώξει τη νόμιμη γυναίκα τους» (Robert Flaceliére, Ο Δημόσιος και ιδιωτικός βίος των αρχαίων Ελλήνων, εκδ. Παπαδήμα, σ. 97). Πράγμα εντελώς φυσικό για τον Παγανισμό, αφού ο Αρχαίος Ζορμπάς, ο Δίας, δεν άφησε σύζυγο για σύζυγο, δίνοντας «το καλό παράδειγμα»: «Μια φιλενάδα δεν είναι πάντα πιο αξιαγάπητη από μια σύζυγο; Και βέβαια είναι και υπάρχει ένας σοβαρός λόγος γι’ αυτό. Όσο κι αν δεν σ’ αρέσει η γυναίκα σου, ο νόμος σ’ αναγκάζει να την κρατήσεις κοντά σου. Η φιλενάδα, αντίθετα, ξέρει πως δε δένεται μαζί της ένας εραστής, παρά μονάχα αν τον φροντίζει» (Άμφις στον Αθηναίο, 13, 559a).
Ο ισχυρισμός ότι ναι μεν στην Αθήνα απαγορευόταν η μοιχεία, αλλά στην Σπάρτη όχι, είναι αβάσιμος, διότι, όπως είπαμε, έχουμε περιπτώσεις βασιλέων που εκθρονίστηκαν (ή τους αρνήθηκαν να τους δώσουν το θρόνο) απλώς επειδή οι Σπαρτιάτες υποψιάζονταν ότι δεν είναι «γνήσια τέκνα» του πατέρα της μάνας τους.
Ο Δημοσθένης στον Κατά Νεαίρας λόγο του (Λόγος 49, 122. Οratοτes Attici, έκδ.1850, σ. 931) λέγει: «Τας μεν γαρ εταίρας ηδονής ένεκεν έχομεν, τας δε παλλακάς της καθ' ημέραν θεραπείας του σώματος, τας δε γυναίκας του παιδοποιείσθαι γνησίως και των ένδον φύλακα πιστήν έχειν». Δηλαδή: «Τις μέν εταίρες τις έχουμε για ηδονή, τις παλλακίδες για να εξυπηρετούν το σώμα μας καθημερινά, τις δε συζύγους για να τεκνοποιούν γνήσιους απογόνους και να είναι πιστοί φύλακες των σπιτιών μας».
Ως αποτέλεσμα:
«Οι ελληνικοί γάμοι δεν ήταν καθόλου γόνιμοι για δύο λόγους: ο σύζυγος ικανοποιούσε εύκολα κι έξω από το σπίτι του το σεξουαλικό του ένστικτο και δεύτερον φοβόταν από φτώχεια και εγωισμό να έχουν και νέα στόματα να θρέψουν» (Robert Flaceliére, Ο Δημόσιος και ιδιωτικός βίος των αρχαίων Ελλήνων, εκδ. Παπαδήμα, σ. 100).
Ως αποτέλεσμα: χάρη στην σεξουαλική αδιαφορία του πολυθεϊστή συζύγου προς τη σύζυγο λόγω της κατωτερότητας της γυναίκας και χάρη στις αποθέσεις βρεφών, ο πληθυσμός της Αρχαίας Ελλάδας μειωνόταν συνεχώς και οι Αρχαίοι Ρωμαίοι εύκολα την κατέκτησαν. Ας είναι καλά ο μοιχός Δίας που εύχεται «υπέρ της των κυρίων Ρωμαίων αιωνίου αρχής».
«Όπου έρως θείος ήψατο καρδίας, εκεί φόβος ρημάτων ουκ ίσχυσε».