Θεόθεν παρέλαβεν ἡ Ἐκκλησία τὸν Τρισάγιον ὕμνον.
Δημοσιεύτηκε: Τετ Ιαν 23, 2013 8:03 am
Θεόθεν παρέλαβεν ἡ Ἐκκλησία τὸν Τρισάγιον ὕμνον.
Ἱστορεῖ γὰρ ὁ Θεοφάνης, ὅτι, σεισμῶν γενομένων ἐν Κωνσταντινουπόλει φοβηθέντες οἱ πολῖται εὐγῆκαν εἰς τὸν κάμπον, καὶ ἐλιτάνευον (συνελιτάνευε δὲ καὶ ὁ βασιλεὺς Θεοδόσιος ὁ μικρός, καὶ ὁ Κωνσταντινουπόλεως Πρόκλος ἀνυπόδητοι κατὰ τὸν Γλυκᾶν)· ἐν μιᾷ οὖν ἡμέρᾳ συνέβη καὶ ἡρπάσθη ἕνα παιδίον εἰς τὸν ἀέρα, καὶ ἤκουσε θείαν φωνὴν ὁποῦ τοῦ ἔλεγε, νὰ εἰπῇ εἰς τὸν Ἐπίσκοπον, καὶ τὸν λαόν, νὰ λιτανεύουσι μὲ ταῦτα τὰ λόγια· Ἅγιος ὁ Θεός, ἅγιος ἰσχυρός, ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς· λέγει δὲ ὁ Νικηφόρος, ὅτι ὁ τόπος ὁποῦ ὑψώθη τὸ παιδίον, ὠνομάσθη ὕψωμα θεῖον, νῦν δὲ ὀνομάζεται Ψωαμαθειά. Ἀπὸ τότε λοιπὸν ἐπρόσταξεν ὁ Βασιλεὺς νὰ ψάλλεται πανταχοῦ ὁ ὕμνος οὗτος εἰς γλῶσσαν ἑλληνικήν.
Ὅθεν καὶ παλαιὰ ὁ μέγας Σάββας συνεχώρησεν εἰς τοὺς Ἀρμενίους χριστιανοὺς νὰ ψάλλουν τὴν ἀκολουθίαν αὐτῶν Ἀρμενιστί, τὸ δὲ τρισάγιον, ὄχι Ἀρμενιστί, ἀλλ’ Ἑλληνιστί.
Καὶ ἕως τώρα δὲ οἱ Λατῖνοι ἐν τῇ λιτανείᾳ τοῦ αὐτῶν ἐπιταφίου, ἑλληνιστὶ ψάλλουν τὸν Τρισάγιον, καὶ ὄχι λατινιστί, διὰ τὸ σέβας τῆς γλώσσης, εἰς ἣν ἐξεφωνήθη θεόθεν.Καὶ σημείωσαι κατὰ τὸν Δοσίθεον ἐν τῇ Δωδεκαβίβλ. σελ. 312, ὅτι καὶ πρὸ τοῦ Κναφέως τὸ θαῦμα τοῦτο ἐγένετο. Ὁ γὰρ Κναφεὺς μετὰ ταῦτα ἦν ἐπὶ Ζήνωνος, ἀλλ’ οὐδὲ πρὸ τῆς δ’ Συνόδου, μοῖρα ἦν κεχωρισμένη τῶν Θεοπάσχιτῶν.
Ἐκ τριῶν δὲ εἶναι συντεθειμένος ὁ Τρισάγιος ὕμνος οὗτος, τὸ μὲν ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος, εἶναι παρμένον ἀπὸ τὸν ὕμνον τῶν Σεραφίμ, καθὼς ὁ Ἡσαΐας τὸν ἤκουσε.
Τὸ δέ, Θεός, ἰσχυρός, ἀθάνατος, εἶναι παρμένον ἀπὸ τὸ Δαβιτικὸν ἐκεῖνο· «Ἐδίψησεν ἡ ψυχή μου πρὸς τὸν Θεόν, τὸν ἰσχυρόν, τὸν ζῶντα, (ζῶν γὰρ καὶ ἀθάνατος ταὐτόν ἐστι).»
Τὸ δέ, ἐλέησον ἡμᾶς, εἶναι δανεισμένον ἀπὸ τὸ λγ’. Κεφ. τοῦ Ἡσαΐου, καὶ ἀπὸ τὸν ρκβ’ ψαλμόν, καὶ εἶναι δέησις καὶ ἱκεσία.
Ἀναφέρεται δὲ ὁ ὕμνος τοῦτος εἰς τὴν ἁγίαν Τριάδα.
Τὸ μὲν γὰρ ἅγιος ὁ Θεὸς δηλοῖ τὸν Πατέρα, ὅστις ἐστὶν ἡ θεογόνος πηγὴ τῆς θεότητος, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Πνεύματος.
Τὸ δὲ ἅγιος ἰσχυρός, δηλοῖ τὸν Υἱόν, ὅστις ἐστὶ καὶ ἰσχυρός, καὶ δύναμις, καὶ βραχίων τοῦ Πατρός, δι’ οὗ τὰ πάντα ἐγένετο.
Τὸ δὲ Ἀθάνατος, δηλοῖ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, ὅπερ λέγεται ζωῆς χορηγόν.
Τὸ δὲ ἐλέησον ἡμᾶς, ἑνικῶς ἐπιφερόμενον, σημαίνει τὴν μίαν τῶν τριῶν προσώπων Κυριότητα καὶ Θεότητα.
Πηδάλιον,
υποσημείωση στον Κανόνα πα’ της Στ΄ Οικουμενικής Συνόδου
http://www.xristianos.net/?p=4337
Ἱστορεῖ γὰρ ὁ Θεοφάνης, ὅτι, σεισμῶν γενομένων ἐν Κωνσταντινουπόλει φοβηθέντες οἱ πολῖται εὐγῆκαν εἰς τὸν κάμπον, καὶ ἐλιτάνευον (συνελιτάνευε δὲ καὶ ὁ βασιλεὺς Θεοδόσιος ὁ μικρός, καὶ ὁ Κωνσταντινουπόλεως Πρόκλος ἀνυπόδητοι κατὰ τὸν Γλυκᾶν)· ἐν μιᾷ οὖν ἡμέρᾳ συνέβη καὶ ἡρπάσθη ἕνα παιδίον εἰς τὸν ἀέρα, καὶ ἤκουσε θείαν φωνὴν ὁποῦ τοῦ ἔλεγε, νὰ εἰπῇ εἰς τὸν Ἐπίσκοπον, καὶ τὸν λαόν, νὰ λιτανεύουσι μὲ ταῦτα τὰ λόγια· Ἅγιος ὁ Θεός, ἅγιος ἰσχυρός, ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς· λέγει δὲ ὁ Νικηφόρος, ὅτι ὁ τόπος ὁποῦ ὑψώθη τὸ παιδίον, ὠνομάσθη ὕψωμα θεῖον, νῦν δὲ ὀνομάζεται Ψωαμαθειά. Ἀπὸ τότε λοιπὸν ἐπρόσταξεν ὁ Βασιλεὺς νὰ ψάλλεται πανταχοῦ ὁ ὕμνος οὗτος εἰς γλῶσσαν ἑλληνικήν.
Ὅθεν καὶ παλαιὰ ὁ μέγας Σάββας συνεχώρησεν εἰς τοὺς Ἀρμενίους χριστιανοὺς νὰ ψάλλουν τὴν ἀκολουθίαν αὐτῶν Ἀρμενιστί, τὸ δὲ τρισάγιον, ὄχι Ἀρμενιστί, ἀλλ’ Ἑλληνιστί.
Καὶ ἕως τώρα δὲ οἱ Λατῖνοι ἐν τῇ λιτανείᾳ τοῦ αὐτῶν ἐπιταφίου, ἑλληνιστὶ ψάλλουν τὸν Τρισάγιον, καὶ ὄχι λατινιστί, διὰ τὸ σέβας τῆς γλώσσης, εἰς ἣν ἐξεφωνήθη θεόθεν.Καὶ σημείωσαι κατὰ τὸν Δοσίθεον ἐν τῇ Δωδεκαβίβλ. σελ. 312, ὅτι καὶ πρὸ τοῦ Κναφέως τὸ θαῦμα τοῦτο ἐγένετο. Ὁ γὰρ Κναφεὺς μετὰ ταῦτα ἦν ἐπὶ Ζήνωνος, ἀλλ’ οὐδὲ πρὸ τῆς δ’ Συνόδου, μοῖρα ἦν κεχωρισμένη τῶν Θεοπάσχιτῶν.
Ἐκ τριῶν δὲ εἶναι συντεθειμένος ὁ Τρισάγιος ὕμνος οὗτος, τὸ μὲν ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος, εἶναι παρμένον ἀπὸ τὸν ὕμνον τῶν Σεραφίμ, καθὼς ὁ Ἡσαΐας τὸν ἤκουσε.
Τὸ δέ, Θεός, ἰσχυρός, ἀθάνατος, εἶναι παρμένον ἀπὸ τὸ Δαβιτικὸν ἐκεῖνο· «Ἐδίψησεν ἡ ψυχή μου πρὸς τὸν Θεόν, τὸν ἰσχυρόν, τὸν ζῶντα, (ζῶν γὰρ καὶ ἀθάνατος ταὐτόν ἐστι).»
Τὸ δέ, ἐλέησον ἡμᾶς, εἶναι δανεισμένον ἀπὸ τὸ λγ’. Κεφ. τοῦ Ἡσαΐου, καὶ ἀπὸ τὸν ρκβ’ ψαλμόν, καὶ εἶναι δέησις καὶ ἱκεσία.
Ἀναφέρεται δὲ ὁ ὕμνος τοῦτος εἰς τὴν ἁγίαν Τριάδα.
Τὸ μὲν γὰρ ἅγιος ὁ Θεὸς δηλοῖ τὸν Πατέρα, ὅστις ἐστὶν ἡ θεογόνος πηγὴ τῆς θεότητος, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Πνεύματος.
Τὸ δὲ ἅγιος ἰσχυρός, δηλοῖ τὸν Υἱόν, ὅστις ἐστὶ καὶ ἰσχυρός, καὶ δύναμις, καὶ βραχίων τοῦ Πατρός, δι’ οὗ τὰ πάντα ἐγένετο.
Τὸ δὲ Ἀθάνατος, δηλοῖ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, ὅπερ λέγεται ζωῆς χορηγόν.
Τὸ δὲ ἐλέησον ἡμᾶς, ἑνικῶς ἐπιφερόμενον, σημαίνει τὴν μίαν τῶν τριῶν προσώπων Κυριότητα καὶ Θεότητα.
Πηδάλιον,
υποσημείωση στον Κανόνα πα’ της Στ΄ Οικουμενικής Συνόδου
http://www.xristianos.net/?p=4337