το ΜΟΝΟΝ ασφαλές κριτήριον της αληθείας
Δημοσιεύτηκε: Τετ Νοέμ 29, 2006 11:28 am
"Εν τη ψυχή του ανθρώπου όστις δεν εγνώρισε την τελείαν αγάπην αι δύο εντολαί του Χριστού ουχί σπανίως ευρίσκονται εν οξεία αμοιβαία αντιθέσει. Ο αγαπών τον Θεόν εξέρχεται του κόσμου και καταδύεται εις πνευματικόν τινα «εγωϊσμόν» και ως αδιάφορος δια τα συμβαίνοντα εν τω κόσμω σώζει την εαυτού ψυχήν. Ο αγαπών πάλιν εμπαθώς τον ανθρώπινον κόσμον ζη τον πόνον αυτού όστις κατακλύζει τον κόσμον όλον και εγείρεται κατά του Θεού θεωρών Εκείνον αίτιον του πόνου αυτού όστις κατακλύζει τον κόσμον όλον και εγείρεται ενίοτε μέχρις έχθρας.
Ενθυμούμαι ότε ενθουσιασθείς ποτε εκ των έργων των Αγίων Πατέρων είπον εις αυτόν: «Λυπούμαι διότι δεν έχω ούτε δυνάμεις ούτε χρόνον να ασχοληθώ περισσότερον εις την μελέτην της θεολογίας». Και ο Γέρων απήντησε:
«Θεωρείτε τούτο σπουδαίον πράγμα»; … Εσιώπησεν ολίγον και ύστερον προσέθεσε: «Κατʼ εμέ, μέγα είναι μόνον έν, να ταπεινωθή τις διότι η υπερηφανία εμποδίζει ημάς να αγαπώμεν».
… η αγάπη προς τους εχθρούς είναι το μόνον ασφαλές κριτήριον της αληθείας ουχί μόνον επί του σωτηριολογικού επιπέδου του αφορώντος εις το πολίτευμα του πνευματικοηθικού βίου όπερ σώζει τον άνθρωπον, αλλά και επί του δογματικού επιπέδου εις τας θεωρητικάς τουτέστι παραστάσεις του Όντος.
Όλος ο κόσμος ζητεί το κριτήριον της αληθείας άχρι της σήμερον ημέρας. Ο πιστός ως τοιούτον ομολογεί την Εκκλησίαν … Αλλʼ εν τη ιστορική πείρα εφάνη ότι η τοιαύτη υπόδειξις δεν είναι επαρκώς σαφής. Διότι πλην της Μιάς αληθούς, και αι ψευδο-εκκλησίαι αποκαλούν εαυτάς Εκκλησίας, εξωτερικόν δε σημείον διακρίνον αδιαφιλονικήτως την αληθή Εκκλησίαν από των ψευδο-εκκλησιών δεν υπάρχει.
Το υποδειχθέν όμως υπό του Γέροντος κριτήριον δύναται να κληθή παγκόσμιον, διότι δίδει εις έκαστον εξ ημών την δυνατότητα δια της υποκειμένης εις τον έλεγχον της συνειδήσεως πνευματικής ζωής εν τη ψυχική αυτής εκδηλώσει, ουχί μόνον να ορίσωμεν τον πνευματικόν τόπον ημών, ήτοι να εννοήσωμεν την αλήθειαν ή το ψεύδος της ατομικής ημών πορείας ενώπιον του Θεού, αλλά και να διακρίνωμεν την διδαχήν της αληθούς Εκκλησίας από πάντων των αλλοτρίων και των νόθων, άτινα παρεμβάλλονται εις αυτήν.
Η αληθής Εκκλησία πάντοτε φυλάττει άθικτον την διδασκαλίαν του Χριστού αλλʼ ουχί πάντες οι θεωρούντες εαυτούς μέλη της Εκκλησίας και ομιλούντες προσέτι εξ ονόματος Αυτής κατανοούν αυτήν. Διότι αι θύραι της αγάπης Αυτής είναι ευρέως ανεωγμέναι εις πάντα άνθρωπον ανεξαρτήτως της πνευματικής αυτού προόδου, αρκεί να ομολογήση πίστιν και πόθον σωτηρίας. Ένεκα τούτου εν τη δεδομένη εμπειρική ζωή της Εκκλησίας πάντοτε παρουσιάζεται ανάμιξις της εκδηλουμένης εν τη αγιότητι του βίου αληθείας μετά της αναληθείας της εισαγομένης εκ των αμαρτιών των ασθενών μελών Αυτής, μη αποκλειομένων και ωρισμένων εκπροσώπων της αγίας ιεραρχίας.
Η περίπτωσις αύτη λίαν δυσχεραίνει το πρόβλημα της διακρίσεως της αληθούς Εκκλησίας εκ των ψευδο-εκκλησιών, αίτινες ωσαύτως δύνανται να επιδεικνύουν την ιστορικήν διαδοχήν αυτών από των αποστολικών χρόνων και κηρύττουν δογματικήν διδαχήν ηντλημένην εκ της Αγίας Γραφής, αλλά μετʼ εκείνων των προσθηκών αίτινες είναι αλλότριοι της Θείας αληθείας και του Θείου θελήματος. Πηγήν των εισαχθεισών καινοτομιών και διαστροφών αποτελεί η αμαρτωλός θέλησις –ανθρωπίνη ή δαιμονική- ήτις συνήθως ουχί μόνον δεν δύναται να αποδειχθή λογικώς εις τους άλλους αλλʼ ουδέ υπʼ αυτών των ιδίων να διασαφηθή.
Και ιδού εις όλας αυτάς τας περιπτώσεις το υποδεικνυόμενον υπό του Γέροντος Σιλουανού κριτήριον είναι πολύτιμον, διότι δίδει την δυνατότητα να διακρίνωμεν αλαθήτως την παρουσίαν θελήματος αλλοτρίου του θελήματος του Θεού, «Όστις θέλει πάντας σωθήναι» και Όστις έδωκεν εις ημάς την εντολήν «αγαπάτε τους εχθρούς υμών».
Η εντολή αύτη του Χριστού ούσα ανταύγεια εν τω κόσμω της παντελείου αγάπης του Τριαδικού Θεού, είναι ο «εις κεφαλήν γωνίας λίθος» όλης της διδασκαλίας της Εκκλησίας, η ύστατη σύνθεσις όλης της θεολογίας, η «εξ ύψους δύναμις» και εκείνο «το περισσόν» ζωής, όπερ εχαρίσατο εις ημάς ο Χριστός· εκείνο το «βάπτισμα εν Πνεύματι Αγίω» περί του οποίου ομιλεί ο Ιωάννης ο Βαπτιστής.
Ο λόγος ούτος –«αγαπάτε τους εχθρούς υμών»- είναι το πυρ εκείνο όπερ κατεβίβασεν ο Κύριος επί της γης δια της επιδημίας Αυτού, εκείνο το άκτιστον Θείον Φως, όπερ περιέλαμψε τους Αποστόλους επί του Θαβώρ, εκείναι αι πύριναι γλώσσαι, εν ταις οποίαις κατήλθε το Πνεύμα το Άγιον επί των Αποστόλων εν τω υπερώω της Σιών· είναι η εν ημίν Βασιλεία του Θεού, «εληλυθυΐα εν δυνάμει», το πλήρωμα της ανθρωπότητος και η τελείωσις της κατά Θεόν ομοιώσεως.
Όσον και εάν είναι ο άνθρωπος σοφός, επιστήμων, ευσχήμων, εάν δεν αγαπά τους εχθρούς τουτέστι πάντα συνάνθρωπον δεν έφθασεν εις την τελείαν γνώσιν του Θεού. Και αντιθέτως όσον και εάν είναι τις απλούς, πένης και αμαθής, αλλά φέρει εν τη καρδία αυτού την αγάπην ταύτην, «μένει εν τω Θεώ και ο Θεός εν αυτώ μένει».
Η χριστοειδής προς τους εχθρούς αγάπη έξω του Ενός Αληθινού Θεού είναι αδύνατος, εβεβαίου ο Γέρων. Ο φορεύς τοιαύτης αγάπης είναι κοινωνός ζωής αιωνίου έχων αναμφίβολον την περί τούτου μαρτυρίαν εν τη καρδία αυτού. Είναι κατοικία Πνεύματος Αγίου και δια Πνεύματος Αγίου γνωρίζει τον Πατέρα και τον Υιόν δια της υπαρξιακής και ζωηφόρου γνώσεως και εν Πνεύματι Αγίω γίνεται αδελφός και φίλος του Χριστού υιός του Θεού και θεός κατά χάριν."
Από τον βίο και τις διδαχές του οσίου Σιλουανού του Αθωνίτου.