Η αυθεντικότητα στο βίωμα του σύγχρονου Χριστιανού
Δημοσιεύτηκε: Τρί Ιαν 30, 2007 11:14 pm
Α. Εισαγωγή
Η αποψινή ομιλία πρέπει να εκφράσει κάτι που δύσκολα λέγεται και να δώσει χαρακτηριστικά και παραμέτρους για κάτι που από τη φύση του είναι λιγότερο περιγραπτό και περισσότερο έμμεσα αντιληπτό, για κάτι πιο πολύ κεκρυμμένο, που το υποψιάζεσαι, παρά φανερό που μπορείς να το σχολιάσεις. Οι στόχοι προσδιορίζονται, τα βιώματα όμως δύσκολα περιορίζονται σε λεκτικά πλαίσια. Πολύ δε περισσότερο η αυθεντικότητα του βιώματος της πίστεως και της χάριτος, που έχει να κάνει με το βαθύτερο είναι της ανθρώπινης φύσεως, την αλήθεια του ανθρώπου, κάτι που αποτελεί μυστήριο που διαρκώς μας αποκαλύπτεται και λιγότερο εκδήλωση, έκφραση ή τρόπο και συμπεριφορά προς τα όποια κανείς προσαρμόζεται.
Ένα βίωμα, όταν είναι πνευματικά αυθεντικό, φανερώνει τη θεϊκότητα του ανθρώπου, ενώ, όταν είναι μη αυθεντικό, εμποδίζει τη χάρι του Θεού να ενεργεί στη ζωή του. Γι'αυτό και η αυθεντικότητα είναι απαραίτητη προϋπόθεση πνευματικής ζωής.
Πώς λοιπόν να προσεγγίσουμε την αυθεντικότητα του βιώματος; Πως να την προσδιορίσουμε; πως να την ψηλαφηθούμε; Το θέμα σίγουρα δεν είναι διανοητικό. Γι� αυτό, ας μην επικεντρώσουμε την προσπάθεια μας στο να καταλάβουμε όλα αυτά που θα ακουσθούν ούτε πάλι να κρατήσουμε σημειώσεις για να μην ξεχάσουμε κάτι· ούτε ακόμη να υποτάξουμε την αθωότητα του αυθορμητισμού μας στη διαδικασία ενός σχολαστικού ελέγχου μήπως κάτι δεν είναι απόλυτα σωστό. Η ομιλία αυτή δεν θέλει να είναι στοχαστική για να γεννήσει καλές σκέψεις ή ορθές κριτικές απόψεις· ούτε πειστική για να μας βάλει με το ζόρι στον μονότονο μονόδρομο μιας ανακουφιστικής και εφησυχαστικής συμφωνίας. Η ομιλία προτιμά να είναι απλή, καρδιακή, για να προκαλέσει εξομολογητικά και προσωπικά αισθήματα στον καθένα μας. Γι' αυτό και ό,τι θα ακουσθεί δεν προσφέρεται από τον ομιλητή ως γνώση η άποψη, αλλά κατατίθεται ως αφορμή κοινωνίας.
Στην πορεία λοιπόν αυτής της ομιλίας, ας προσπαθεί ο καθένας μας να δει ποιος πράγματι είναι. Όχι τι από τα λεγόμενα είναι σωστό και τι λάθος, αλλά τι σχέση έχουμε εμείς με την αλήθεια. Όχι σε ποια εποχή ζούμε, αλλά πως εμείς ζούμε τι θέση έχει ο Χριστός στην καρδιά μας και πως προσδιορίζεται η απόσταση μας από τη χάρι Του στη δική μας περίπτωση. Αλλά και πως λειτουργούν οι πόθοι μας, πως περιγράφονται οι στόχοι μας, πως διαγράφεται η κλήση μας ως τέκνων του Θεού ( 1 ) , ως αδελφών του Χριστού, ως πολιτών της βασιλείας Του, ως κεκλημένων στο δείπνο Του ( 2 ).
Ο ευαγγελικός λόγος του Κυρίου είναι αρκετά απόλυτος. ο μη ων μετ' εμού κατ� εμού εστίν ( 3 )και ουδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν ( 4 ) και όστις θέλει οπίσω μου ελθείν απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι( 5 ) και εάν μη περισσεύση η δικαιοσύνη υμών πλείον των γραμματέων και Φαρισαίων ου μη εισέλθητε εις την βασιλείαν των ουρανών ( 6 ) . Ο Κύριος αρνείται το ανθρώπινο δικαίωμα σε κάποιον μαθητή Του να παρευρεθεί στην κηδεία του πατέρα του( 7) , προλέγει μαρτύρια και δοκιμασίες σε όσους τον ακολουθήσουν ( 8 ) , ελέγχει τη χλιαρότητα ( 9 ) , απαιτεί το εν που λείπει, προτείνει την τελειότητα· ει θέλεις τέλειος είναι ( 10 ).
Ο Θεός είναι απόλυτος, εμπερικλείει και προσφέρει κάθε τι που έχει πληρότητα και αυτό το είναι στην τελεία του μορφή. Είναι ο ίδιος ο Ων, είναι το Πάν. Η αλήθεια του Θεού πληροί μεν τον άνθρωπο, αλλά του αφήνει την αίσθηση ότι υπερβαίνει την πληρότητα του. Είναι κάτι ακόμη παραπάνω, που δεν προσλαμβάνεται από τον άνθρωπο. Υπό αυτήν την έννοια, ο Θεός, από οποίον θέλει να Τον ακολουθήσει, δεν ζητεί το υπερβάλλον σε δύναμη και δυσκολία αυτό το αναπληρώνει η χάρις Του, αλλά την αυθεντικότητα στη συναίνεση, την αλήθεια στην προαίρεση, τη συνέπεια στην απόφαση. Μόνον έτσι ο άνθρωπος γίνεται συμβατός με τον Θεό μόνον έτσι μπορεί να παρακολουθήσει τον βηματισμό Του, να αναγνωρίζει τα ίχνη Του.
Β. Ο αληθινός Χριστιανός
Συχνά, στις ευαγγελικές περικοπές, συναντούμε τους αποστόλους να επικαλούνται την αυθεντικότητα της προσωπικής τους μαρτυρίας προκειμένου να γίνουν πειστικοί- ο ακηκόαμεν, ο εωρακαμεν τοις οφθαλμοις ημών, ο εθεασάμεθα και αι χείρες υμίν ημών εψηλαφησαν απαννελομεν ( 11 ) και οίδαμεν δη αληθής εστίν η μαρτυρία αυτού ( 12 ). Αλλά και οι Σαμαρείτες ( 13 ) και ο Τίμιος Πρόδρομος προσφεύγουν στην αμεσότητα της προσωπικής τους εμπειρίας ( 14 ). Η αυθεντικότητα του βιώματος αποτελεί το πειστικότερο επιχείρημα για την αλήθεια των λεγομένων μας.
Ας δούμε λοιπόν ποια είναι η έννοια του αυθεντικού βιώματος στη ζωή του Χριστιανού. Αυθεντικός είναι ο Πέτρος ακόμη και στις πτώσεις του, γιατί είναι αυθόρμητος. Ζητά αποδείξεις, και ο Κύριος τον καλεί να βαδίσει επί των υδάτων. Ολιγοπιστεί, και βυθίζεται ( 15 ). Αυθόρμητα ομολογεί ότι το άγιο στόμα Του αναδίδει ρήματα ζωής ( 16 ). Προτρέπει τον Κύριο να αποφύγει το πάθος, και Εκείνος τον επιτιμά λέγοντας του πως μέσα του ομιλεί ο σατανάς ( 17 ). Αποποιείται με υπεροχικό αίσθημα την πλύση των ποδών του από τον Κύριο, και στη συνεχεία υποχωρεί με έναν ιδιαίτερα εκφραστικό τρόπο ( 18 ). Τολμά βίαια να κόψει το αυτί του Μάλχου ( 19 ), και δέχεται την επίπληξη του Κυρίου και τη θαυματουργική αποκατάσταση του αυτιού20. Αρνείται τον Κύριο λίγο προ του πάθους, και αμέσως μετανοεί ( 21 ). Ακούει το μήνυμα της Αναστάσεως, και το αμφισβητεί· γι� αυτό και τρέχει στον τάφο να το επιβεβαιώσει μόνος Του ( 22 ). Πέφτει και σηκώνεται. Αμαρτάνει και μετανοεί. Δεν παριστάνει· είναι. Είναι ελεύθερος και όταν είναι ανθρώπινος. Σφάλλει και διορθώνεται, δεν είναι αλάθητος. Είναι αληθινός.
Αυθεντικός δεν είναι αυτός που δεν κάνει λάθη, αλλά αυτός που τα αντιλαμβάνεται, τα ομολογεί και μετανοεί.
Ο αυθεντικός όμως άνθρωπος δεν είναι μόνο αυθόρμητος στον τρόπο του· είναι γνήσιος και στην πίστη του. Η πίστη δε δεν είναι ιδεολόγημα που πρέπει να υποστηρίξουμε, ούτε σκέψη που πρέπει να κατανοήσουμε, ούτε άποψη που πρέπει να παραδεχθούμε. Η πίστη δεν είναι συναίσθημα ούτε ηθικός κανόνας με τον οποίον πρέπει να συμμορφωθούμε, ούτε βίωμα που ψυχολογικά επιβάλαμε στον εαυτό μας, ούτε πάλι στόχος που κατακτάται με ανθρώπινες προσπάθειες. Η πίστη είναι χάρις και ζωή και αλήθεια που προσφέρεται, αναδύεται και αποκαλύπτεται. Είναι κάτι που δίνει ο Θεός· κάτι που φανερώνει τον Θεό.
Και ο άνθρωπος δεν είναι μεγάλος γιατί μπορεί να καταφέρει πολλά, αλλά γιατί μπορούν να του συμβούν και να του αποκαλυφθούν μεγάλα. Όλα όμως αυτά προϋποθέτουν τη γνησιότητα, την αληθινότητα, την αυθεντικότητα. Χωρίς αυτά, ο ορίζοντας της ψυχής παραμένει κλειστός στη χάρι του Θεού.
Βέβαια, ενώ μιλούμε για αυθεντικό βίωμα, συχνά φαίνεται πως εννοούμε κάτι που στην πραγματικότητα δεν είναι. Γι' αυτό ας δούμε ποιος ακριβώς είναι ο αληθινός και γνήσιος Χριστιανός. Στην προσπάθειά του ο Μέγας Βασίλειος να απαντήσει στο ερώτημα «ποταπούς είναι βούλεται ο λόγος τους χριστιανούς;», απαντά με τον εξής τρόπο:
«ως μαθητάς Χριστού, προς μόνα τυπωμένους α βλέπουσιν εν αυτώ η ακούουσι παρ' αυτού (Ματθ. ια' 29, Ιωάν. ιγ' 13-15), ως ναούς Θεού αγίους, καθαρούς και μόνων πεπληρωμένους των προς λατρείαν Θεού (Ιωάν. ιδ' 23, Β' Κορ. στ' 16), ως· τέκνα Θεού μεμορφωμένους προς την εικόνα του Θεού, κατά το μέτρον το τοις ανθρώποις κεχαρισμένον (Ιωάν. η� 13, 33, Γαλ. δ' 49), ως· άλας· εν γη, ώστε τους κοινωνούντας αυτοίς ανανεούσθαι τω πνεύματι προς αφθαρσίαν (Ματθ. ε' 13), ως λόγον ζωής τη προς τα παρόντα νεκρώσει πιστουμένους την ελπίδα της όντως ζωής» (Φιλιπ. β' 15-16)23.
Και συνεχίζει παρακάτω:
Τι ίδιον χριστιανού; Το καθώς ο Χριστός απέθανε τη αμαρτία εφάπαξ, ούτω και αυτόν νεκρόν είναι και ακίνητον προς πάσαν αμαρτίαν... Το περισσεύειν αυτού την δικαιοσύνην εν παντί... Το αγαπάν αλλήλους καθώς και ο Χριστός ηγάπησεν ημάς... Το προοράσθαι τον Κύριον ενώπιον αυτού δια παντός... Το εφ εκάστης ημέρας και ώρας γρηγορείν και εν τη τελειότητι της προς τον Θεόν ευαρεστήσεως έτοιμον είναι ειδότα ότι η ώρα ου δοκεί ο Κύριος έρχεται» ( 24 ).
Κατά τον ʼγιο Ιωάννη Χρυσόστομο, ει χριστιανός ει, πόλιν ουκ έχεις επί της γης. Της πόλεως ημών τεχνίτης και δημ
ιουργός εστίν ο Θεός. Καν άπασαν λάβωμεν την οικουμένην, ξένοι και παρεπίδημοι πάσης εσμέν. Εις τον ουρανόν ενεγράφημεν. εκεί πολιτευόμεθα ( 25 ).
Την ίδια απολυτότητα συναντά κανείς και στους ασκητικούς πατέρες και φυσικά στην «Κλίμακα» του αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου: «Χριστιανός έστι μίμημα Χριστού κατά το δυνατόν ανθρώπω, λόγοις και έργοις και έννοια εις την αγίαν Τριάδα ορθώς και αμέμπτως πιστεύων» ( 26 ).
Το χριστιανικό βίωμα είναι αυθεντικό, όταν αγαπούμε περισσότερο τον σταυρό από την άνεση, τον αγώνα πιο πολύ από τη νίκη ( 27 )· όταν ζούμε τη βασιλεία του Θεού ως πιο πραγματική από τα γεγονότα της Ιστορίας· όταν η πίστη μας είναι πιο δυνατή από τον ορθό λόγο μας· όταν διακρίνουμε την αλήθεια πιο πολύ μέσα στα μυστήρια από όσο σε αυτά που κατανοούμε- όταν στις δυσκολίες μας είμαστε περισσότερο προσευχόμενοι και λιγότερο σκεπτόμενοι· όταν διαπιστώνουμε ότι η χάρις είναι πιο αποτελεσματική από τον αγώνα μας· όταν ο αδελφός είναι πιο πλησίον από τον εαυτό μας· όταν μπορούμε να διακρίνουμε τι είναι μάταιο και τι γνήσιο, τι είναι ψεύτικο και τι αληθινό, τι είναι του θελήματος μας και τι του Θεού· όταν ποθούμε τον θάνατο πιο πολύ από τη ζωή ( 28 ).
Ο αυθεντικός χριστιανός είναι συμβατός με την παράδοση και το δόγμα, αλλά και έχει κάτι το καινούργιο και πρωτότυπο, κάτι δικό του. Η διαφορετικότητα του ενώνει και ομορφαίνει. Επιβεβαιώνει την οδό της τελειότητος, διότι είναι «το από των εθνών σύστημα, όπερ όρος ωνόμασται αροτριωμένον... Όρος ουν η υψωθείσα υπό της του Χριστού διδασκαλίας ψυχή» ( 29 ).
Τελικά, η εικόνα του αυθεντικού ανθρώπου δεν είναι κάτι που υπάρχει και πρέπει ο καθένας μας να μιμηθεί, άλλα είναι κάτι που δεν υπάρχει και καλείται ο καθένας μας να γεννήσει. Είναι η έκφραση του ενός για το όποιο είναι κεκλημένος. Η αυθεντικότητα είναι αυτή που αναδεικνύει την ιερότητα και μοναδικότητα του προσώπου.
Η αποψινή ομιλία πρέπει να εκφράσει κάτι που δύσκολα λέγεται και να δώσει χαρακτηριστικά και παραμέτρους για κάτι που από τη φύση του είναι λιγότερο περιγραπτό και περισσότερο έμμεσα αντιληπτό, για κάτι πιο πολύ κεκρυμμένο, που το υποψιάζεσαι, παρά φανερό που μπορείς να το σχολιάσεις. Οι στόχοι προσδιορίζονται, τα βιώματα όμως δύσκολα περιορίζονται σε λεκτικά πλαίσια. Πολύ δε περισσότερο η αυθεντικότητα του βιώματος της πίστεως και της χάριτος, που έχει να κάνει με το βαθύτερο είναι της ανθρώπινης φύσεως, την αλήθεια του ανθρώπου, κάτι που αποτελεί μυστήριο που διαρκώς μας αποκαλύπτεται και λιγότερο εκδήλωση, έκφραση ή τρόπο και συμπεριφορά προς τα όποια κανείς προσαρμόζεται.
Ένα βίωμα, όταν είναι πνευματικά αυθεντικό, φανερώνει τη θεϊκότητα του ανθρώπου, ενώ, όταν είναι μη αυθεντικό, εμποδίζει τη χάρι του Θεού να ενεργεί στη ζωή του. Γι'αυτό και η αυθεντικότητα είναι απαραίτητη προϋπόθεση πνευματικής ζωής.
Πώς λοιπόν να προσεγγίσουμε την αυθεντικότητα του βιώματος; Πως να την προσδιορίσουμε; πως να την ψηλαφηθούμε; Το θέμα σίγουρα δεν είναι διανοητικό. Γι� αυτό, ας μην επικεντρώσουμε την προσπάθεια μας στο να καταλάβουμε όλα αυτά που θα ακουσθούν ούτε πάλι να κρατήσουμε σημειώσεις για να μην ξεχάσουμε κάτι· ούτε ακόμη να υποτάξουμε την αθωότητα του αυθορμητισμού μας στη διαδικασία ενός σχολαστικού ελέγχου μήπως κάτι δεν είναι απόλυτα σωστό. Η ομιλία αυτή δεν θέλει να είναι στοχαστική για να γεννήσει καλές σκέψεις ή ορθές κριτικές απόψεις· ούτε πειστική για να μας βάλει με το ζόρι στον μονότονο μονόδρομο μιας ανακουφιστικής και εφησυχαστικής συμφωνίας. Η ομιλία προτιμά να είναι απλή, καρδιακή, για να προκαλέσει εξομολογητικά και προσωπικά αισθήματα στον καθένα μας. Γι' αυτό και ό,τι θα ακουσθεί δεν προσφέρεται από τον ομιλητή ως γνώση η άποψη, αλλά κατατίθεται ως αφορμή κοινωνίας.
Στην πορεία λοιπόν αυτής της ομιλίας, ας προσπαθεί ο καθένας μας να δει ποιος πράγματι είναι. Όχι τι από τα λεγόμενα είναι σωστό και τι λάθος, αλλά τι σχέση έχουμε εμείς με την αλήθεια. Όχι σε ποια εποχή ζούμε, αλλά πως εμείς ζούμε τι θέση έχει ο Χριστός στην καρδιά μας και πως προσδιορίζεται η απόσταση μας από τη χάρι Του στη δική μας περίπτωση. Αλλά και πως λειτουργούν οι πόθοι μας, πως περιγράφονται οι στόχοι μας, πως διαγράφεται η κλήση μας ως τέκνων του Θεού ( 1 ) , ως αδελφών του Χριστού, ως πολιτών της βασιλείας Του, ως κεκλημένων στο δείπνο Του ( 2 ).
Ο ευαγγελικός λόγος του Κυρίου είναι αρκετά απόλυτος. ο μη ων μετ' εμού κατ� εμού εστίν ( 3 )και ουδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν ( 4 ) και όστις θέλει οπίσω μου ελθείν απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι( 5 ) και εάν μη περισσεύση η δικαιοσύνη υμών πλείον των γραμματέων και Φαρισαίων ου μη εισέλθητε εις την βασιλείαν των ουρανών ( 6 ) . Ο Κύριος αρνείται το ανθρώπινο δικαίωμα σε κάποιον μαθητή Του να παρευρεθεί στην κηδεία του πατέρα του( 7) , προλέγει μαρτύρια και δοκιμασίες σε όσους τον ακολουθήσουν ( 8 ) , ελέγχει τη χλιαρότητα ( 9 ) , απαιτεί το εν που λείπει, προτείνει την τελειότητα· ει θέλεις τέλειος είναι ( 10 ).
Ο Θεός είναι απόλυτος, εμπερικλείει και προσφέρει κάθε τι που έχει πληρότητα και αυτό το είναι στην τελεία του μορφή. Είναι ο ίδιος ο Ων, είναι το Πάν. Η αλήθεια του Θεού πληροί μεν τον άνθρωπο, αλλά του αφήνει την αίσθηση ότι υπερβαίνει την πληρότητα του. Είναι κάτι ακόμη παραπάνω, που δεν προσλαμβάνεται από τον άνθρωπο. Υπό αυτήν την έννοια, ο Θεός, από οποίον θέλει να Τον ακολουθήσει, δεν ζητεί το υπερβάλλον σε δύναμη και δυσκολία αυτό το αναπληρώνει η χάρις Του, αλλά την αυθεντικότητα στη συναίνεση, την αλήθεια στην προαίρεση, τη συνέπεια στην απόφαση. Μόνον έτσι ο άνθρωπος γίνεται συμβατός με τον Θεό μόνον έτσι μπορεί να παρακολουθήσει τον βηματισμό Του, να αναγνωρίζει τα ίχνη Του.
Β. Ο αληθινός Χριστιανός
Συχνά, στις ευαγγελικές περικοπές, συναντούμε τους αποστόλους να επικαλούνται την αυθεντικότητα της προσωπικής τους μαρτυρίας προκειμένου να γίνουν πειστικοί- ο ακηκόαμεν, ο εωρακαμεν τοις οφθαλμοις ημών, ο εθεασάμεθα και αι χείρες υμίν ημών εψηλαφησαν απαννελομεν ( 11 ) και οίδαμεν δη αληθής εστίν η μαρτυρία αυτού ( 12 ). Αλλά και οι Σαμαρείτες ( 13 ) και ο Τίμιος Πρόδρομος προσφεύγουν στην αμεσότητα της προσωπικής τους εμπειρίας ( 14 ). Η αυθεντικότητα του βιώματος αποτελεί το πειστικότερο επιχείρημα για την αλήθεια των λεγομένων μας.
Ας δούμε λοιπόν ποια είναι η έννοια του αυθεντικού βιώματος στη ζωή του Χριστιανού. Αυθεντικός είναι ο Πέτρος ακόμη και στις πτώσεις του, γιατί είναι αυθόρμητος. Ζητά αποδείξεις, και ο Κύριος τον καλεί να βαδίσει επί των υδάτων. Ολιγοπιστεί, και βυθίζεται ( 15 ). Αυθόρμητα ομολογεί ότι το άγιο στόμα Του αναδίδει ρήματα ζωής ( 16 ). Προτρέπει τον Κύριο να αποφύγει το πάθος, και Εκείνος τον επιτιμά λέγοντας του πως μέσα του ομιλεί ο σατανάς ( 17 ). Αποποιείται με υπεροχικό αίσθημα την πλύση των ποδών του από τον Κύριο, και στη συνεχεία υποχωρεί με έναν ιδιαίτερα εκφραστικό τρόπο ( 18 ). Τολμά βίαια να κόψει το αυτί του Μάλχου ( 19 ), και δέχεται την επίπληξη του Κυρίου και τη θαυματουργική αποκατάσταση του αυτιού20. Αρνείται τον Κύριο λίγο προ του πάθους, και αμέσως μετανοεί ( 21 ). Ακούει το μήνυμα της Αναστάσεως, και το αμφισβητεί· γι� αυτό και τρέχει στον τάφο να το επιβεβαιώσει μόνος Του ( 22 ). Πέφτει και σηκώνεται. Αμαρτάνει και μετανοεί. Δεν παριστάνει· είναι. Είναι ελεύθερος και όταν είναι ανθρώπινος. Σφάλλει και διορθώνεται, δεν είναι αλάθητος. Είναι αληθινός.
Αυθεντικός δεν είναι αυτός που δεν κάνει λάθη, αλλά αυτός που τα αντιλαμβάνεται, τα ομολογεί και μετανοεί.
Ο αυθεντικός όμως άνθρωπος δεν είναι μόνο αυθόρμητος στον τρόπο του· είναι γνήσιος και στην πίστη του. Η πίστη δε δεν είναι ιδεολόγημα που πρέπει να υποστηρίξουμε, ούτε σκέψη που πρέπει να κατανοήσουμε, ούτε άποψη που πρέπει να παραδεχθούμε. Η πίστη δεν είναι συναίσθημα ούτε ηθικός κανόνας με τον οποίον πρέπει να συμμορφωθούμε, ούτε βίωμα που ψυχολογικά επιβάλαμε στον εαυτό μας, ούτε πάλι στόχος που κατακτάται με ανθρώπινες προσπάθειες. Η πίστη είναι χάρις και ζωή και αλήθεια που προσφέρεται, αναδύεται και αποκαλύπτεται. Είναι κάτι που δίνει ο Θεός· κάτι που φανερώνει τον Θεό.
Και ο άνθρωπος δεν είναι μεγάλος γιατί μπορεί να καταφέρει πολλά, αλλά γιατί μπορούν να του συμβούν και να του αποκαλυφθούν μεγάλα. Όλα όμως αυτά προϋποθέτουν τη γνησιότητα, την αληθινότητα, την αυθεντικότητα. Χωρίς αυτά, ο ορίζοντας της ψυχής παραμένει κλειστός στη χάρι του Θεού.
Βέβαια, ενώ μιλούμε για αυθεντικό βίωμα, συχνά φαίνεται πως εννοούμε κάτι που στην πραγματικότητα δεν είναι. Γι' αυτό ας δούμε ποιος ακριβώς είναι ο αληθινός και γνήσιος Χριστιανός. Στην προσπάθειά του ο Μέγας Βασίλειος να απαντήσει στο ερώτημα «ποταπούς είναι βούλεται ο λόγος τους χριστιανούς;», απαντά με τον εξής τρόπο:
«ως μαθητάς Χριστού, προς μόνα τυπωμένους α βλέπουσιν εν αυτώ η ακούουσι παρ' αυτού (Ματθ. ια' 29, Ιωάν. ιγ' 13-15), ως ναούς Θεού αγίους, καθαρούς και μόνων πεπληρωμένους των προς λατρείαν Θεού (Ιωάν. ιδ' 23, Β' Κορ. στ' 16), ως· τέκνα Θεού μεμορφωμένους προς την εικόνα του Θεού, κατά το μέτρον το τοις ανθρώποις κεχαρισμένον (Ιωάν. η� 13, 33, Γαλ. δ' 49), ως· άλας· εν γη, ώστε τους κοινωνούντας αυτοίς ανανεούσθαι τω πνεύματι προς αφθαρσίαν (Ματθ. ε' 13), ως λόγον ζωής τη προς τα παρόντα νεκρώσει πιστουμένους την ελπίδα της όντως ζωής» (Φιλιπ. β' 15-16)23.
Και συνεχίζει παρακάτω:
Τι ίδιον χριστιανού; Το καθώς ο Χριστός απέθανε τη αμαρτία εφάπαξ, ούτω και αυτόν νεκρόν είναι και ακίνητον προς πάσαν αμαρτίαν... Το περισσεύειν αυτού την δικαιοσύνην εν παντί... Το αγαπάν αλλήλους καθώς και ο Χριστός ηγάπησεν ημάς... Το προοράσθαι τον Κύριον ενώπιον αυτού δια παντός... Το εφ εκάστης ημέρας και ώρας γρηγορείν και εν τη τελειότητι της προς τον Θεόν ευαρεστήσεως έτοιμον είναι ειδότα ότι η ώρα ου δοκεί ο Κύριος έρχεται» ( 24 ).
Κατά τον ʼγιο Ιωάννη Χρυσόστομο, ει χριστιανός ει, πόλιν ουκ έχεις επί της γης. Της πόλεως ημών τεχνίτης και δημ
ιουργός εστίν ο Θεός. Καν άπασαν λάβωμεν την οικουμένην, ξένοι και παρεπίδημοι πάσης εσμέν. Εις τον ουρανόν ενεγράφημεν. εκεί πολιτευόμεθα ( 25 ).
Την ίδια απολυτότητα συναντά κανείς και στους ασκητικούς πατέρες και φυσικά στην «Κλίμακα» του αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου: «Χριστιανός έστι μίμημα Χριστού κατά το δυνατόν ανθρώπω, λόγοις και έργοις και έννοια εις την αγίαν Τριάδα ορθώς και αμέμπτως πιστεύων» ( 26 ).
Το χριστιανικό βίωμα είναι αυθεντικό, όταν αγαπούμε περισσότερο τον σταυρό από την άνεση, τον αγώνα πιο πολύ από τη νίκη ( 27 )· όταν ζούμε τη βασιλεία του Θεού ως πιο πραγματική από τα γεγονότα της Ιστορίας· όταν η πίστη μας είναι πιο δυνατή από τον ορθό λόγο μας· όταν διακρίνουμε την αλήθεια πιο πολύ μέσα στα μυστήρια από όσο σε αυτά που κατανοούμε- όταν στις δυσκολίες μας είμαστε περισσότερο προσευχόμενοι και λιγότερο σκεπτόμενοι· όταν διαπιστώνουμε ότι η χάρις είναι πιο αποτελεσματική από τον αγώνα μας· όταν ο αδελφός είναι πιο πλησίον από τον εαυτό μας· όταν μπορούμε να διακρίνουμε τι είναι μάταιο και τι γνήσιο, τι είναι ψεύτικο και τι αληθινό, τι είναι του θελήματος μας και τι του Θεού· όταν ποθούμε τον θάνατο πιο πολύ από τη ζωή ( 28 ).
Ο αυθεντικός χριστιανός είναι συμβατός με την παράδοση και το δόγμα, αλλά και έχει κάτι το καινούργιο και πρωτότυπο, κάτι δικό του. Η διαφορετικότητα του ενώνει και ομορφαίνει. Επιβεβαιώνει την οδό της τελειότητος, διότι είναι «το από των εθνών σύστημα, όπερ όρος ωνόμασται αροτριωμένον... Όρος ουν η υψωθείσα υπό της του Χριστού διδασκαλίας ψυχή» ( 29 ).
Τελικά, η εικόνα του αυθεντικού ανθρώπου δεν είναι κάτι που υπάρχει και πρέπει ο καθένας μας να μιμηθεί, άλλα είναι κάτι που δεν υπάρχει και καλείται ο καθένας μας να γεννήσει. Είναι η έκφραση του ενός για το όποιο είναι κεκλημένος. Η αυθεντικότητα είναι αυτή που αναδεικνύει την ιερότητα και μοναδικότητα του προσώπου.