Λογο-θεραπεία και Ορθόδοξος Ησυχασμός

Πνευματικά άρθρα και Αναγνώσματα.Αποσπάσματα από διάφορα βιβλία.

Συντονιστές: ntinoula, Συντονιστές

Misha
Κορυφαίος Αποστολέας
Κορυφαίος Αποστολέας
Δημοσιεύσεις: 3872
Εγγραφή: Δευ Δεκ 26, 2005 6:00 am
Τοποθεσία: http://clubs.pathfinder.gr/seraphim
Επικοινωνία:

Λογο-θεραπεία και Ορθόδοξος Ησυχασμός

Δημοσίευση από Misha »

ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΣΕΙΡΑ ΑΠΟ ΠΡΩΤΟΠΟΡΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΒΛΑΧΟΣ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟ ΤΟΥ ΔΡ.ΒΙΚΤΟΡ ΦΡΑΝΚΛ,ΤΗΝ ΕΠΟΝΟΜΑΖΟΜΕΝΗ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ.

Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΧΡΗΣΙΜΟΣ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ ΠΟΥ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΔΗΘΕΝ ΕΙΔΗΜΟΝΕΣ ΑΠΟΚΛΕΙΟΥΝ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΑΠΟ ΑΡΚΕΤΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ,ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΦΑΡΜΑΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ,ΙΣΧΥΡΙΖΟΜΕΝΟΙ ΠΩΣ ΟΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ.


ΘΑ ΠΑΡΑΘΕΣΩ ΣΕ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ Π.ΙΕΡΟΘΕΟΥ ΕΛΠΙΖΟΝΤΑΣ ΝΑ ΑΝΟΙΞΩ ΕΝΑ ΓΟΝΙΜΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΣΤΟ ΦΙΛΟΞΕΝΟ ΑΥΤΟ ΙΣΤΟΧΩΡΟ.
Misha
Κορυφαίος Αποστολέας
Κορυφαίος Αποστολέας
Δημοσιεύσεις: 3872
Εγγραφή: Δευ Δεκ 26, 2005 6:00 am
Τοποθεσία: http://clubs.pathfinder.gr/seraphim
Επικοινωνία:

Δημοσίευση από Misha »

Ο βασικός εκφραστής της λογοθεραπείας

Ο δημιουργός και εκφραστής της λογοθεραπείας είναι ο Victor Frankl ο οποίος γεννήθηκε το 1905, σπούδασε ιατρική και φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο της Βιέννης, όπου πήρε και το δικτατορικό του δίπλωμα. Στην συνέχεια έγινε "Καθηγητής της Νευρολογίας και της Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βιέννης, πρόεδρος της Αυστριακής Ιατρικής Εταιρείας της Ψυχοθεραπείας και διευθυντής του Νευρολογικού τμήματος της Νοσοκομειακής Πολυκλινικής της Βιέννης, όπως και επισκέπτης καθηγητής για την καλοκαιρινή περίοδο του Πανεπιστημίου του Harvard και του Southen Methodist University". Ο Victor Frankl δημοσίευσε μελέτη του για πρώτη φορά σε περιοδικό που εκδιδόταν από τον Freud, αλλά γρήγορα ανεξαρτητοποιήθηκε από αυτόν, διδάσκοντας τις δικές του θεωρίες για την ψυχοθεραπεία. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστή σε πολλές γλώσσες, ο ίδιος περιόδευσε πολλές χώρες διδάσκοντας τις θεωρίες του για την λογοθεραπεία, ως την αληθινή ψυχοθεραπεία.

Ο Victor Frankl δεν είναι ένας θεωρητικός επιστήμονας που κατοχύρωσε τις απόψεις για την λογοθεραπεία μέσα στο γραφείο του, αλλά είχε το σπάνιο, αλλά και τραγικό προνόμιο να αναπτύξη και εφαρμόση τα κεντρικά σημεία της θεωρίας του στα στρατόπεδα συγκεντρώσεων του Άουσβιτζ και του Νταχάου, όπου ήταν για τρία ολόκληρα χρόνια κρατούμενος. Ήταν από τους λίγους που απέφυγαν τον θάνατο, και σʼ ένα σημαντικό του βιβλίο με τίτλο "αναζητώντας νόημα ζωής και ελευθερίας" και με υπότιτλο, που αποτελούσε τον βασικό τίτλο όταν δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά, "από το στρατόπεδο του θανάτου στον υπαρξισμό", περιέγραψε τόσο την τραγικότητα της ζωής των στρατοπέδων αυτών, όσο και τον τρόπο με τον οποίο μπορούσε κανείς να υπερβή αυτήν την τραγικότητα. Το βιβλίο αυτό που κρίθηκε στην Αμερική ως το καλύτερο βιβλίο του έτους 1961-1962 γνώρισε επανειλημμένες εκδόσεις με αριθμό αντιτύπων δυόμιση εκατομμυρίων.

Αυτός που έζησε στα στατόπεδα συγκεντρώσεων και μπόρεσε να ωφεληθή ο ίδιος, αλλά και να βοηθήση τους άλλους, μπορεί να έχη λόγο, για τις απόψεις του, τις οποίες καλλιέργησε και επιβεβαίωσε εκεί, αλλά ανέπτυξε επιστημονικά στις μεταγενέστερες δημοσιεύσεις - μελέτες του. Άλλωστε, ο ίδιος δέχθηκε φοβερά κτυπήματα στο οικογενειακό του περιβάλλον, αφού ο πατέρας του, η μητέρα του, ο αδελφός του και η σύζυγός του αφανίστηκαν στα στρατόπεδα συγκεντρώσεων ή πέθαναν στους θαλάμους αερίων. Μόνο η αδελφή του διασώθηκε από αυτήν την οικογενειακή τραγωδία.

Γιʼ αυτόν ακριβώς τον λόγο ο Gordon Allport, καθηγητής της ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Harvard, ο οποίος είναι από τους πιο διακεκριμένους συγγραφείς στον τομέα αυτόν και συνετέλεσε πάρα πολύ, ώστε η θεωρία του Frankl να περάση στην Αμερική, έγραψε χαρακτηριστικά, προλογίζοντας το βιβλίο του Frankl: "ένα ψυχίατρο που ήρθε ο ίδιος προσωπικά σε επαφή με τέτοιες ακραίες καταστάσεις, ένα τέτοιο ψυχίατρο αξίζει τον κόπο να ακούσει κανείς. Αυτός καλύτερα από κάθε άλλον, πρέπει να είναι ικανός να εκφέρει απόψεις για τα ανθρώπινα πράγματα με σοφία και κατανόηση".

Το ότι πρέπει να προσεχθούν αυτές οι απόψεις δεν οφείλεται μόνο σε συναισθηματικούς λόγους, αλλά κυρίως σε επιστημονικούς και αντικειμενικούς. Γιατί, ναι μεν ταλαιπωρήθηκε ο ίδιος προσωπικά στα στρατόπεδα συγκεντρώσεων, αλλά όμως οι απόψεις του, όπως εκφράζονται και διατυπώνονται στα έργα του, τεκμηριώνονται επιστημονικά και συνιστούν σύγχρονες απόψεις της επιστήμης της Ψυχοθεραπείας στην Δύση.

Πάνω σε αυτό το θέμα ο Gordon Allport θα γράψη χαρακτηριστικά: "Οι απόψεις του Δρα Φράνκλ βρίσκουν μεγάλη και γνήσια απήχηση γιατί στηρίζονται σε τόσο βαθειές εμπειρίες που δεν μπορούν να εξαπατούν. Αποκτούν δε ακόμη μεγαλύτερο κύρος από το γεγονός ότι ο ίδιος κατέχει τώρα έδρα στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης και από το γεγονός ακόμα της φήμης των κλινικών λογοθεραπείας που συνεχώς ιδρύονται σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με το πρότυπο της δικής του περιώνυμης Νευρολογικής Πολυκλινικής της Βιέννης". Είναι πολύ σημαντική, κατά την γνώμη μου, η παρατήρησή του την οποία διατυπώνει ως συνέχεια των προηγουμένων: "Στην Ευρώπη σήμερα παρατηρείται μια σημαντική απομάκρυνση από τον Φρόυντ και μια συνεχώς διευρυνόμενη εξάπλωση της υπαρξιακής αναλύσεως, η οποία παρουσιάζει ποικιλία συγγενών μορφών. Η σχολή της λογοθεραπείας είναι μία από αυτές".

Πράγματι, όπως έχω παρατηρήσει από προσωπική μελέτη, στην Ευρώπη, αλλά κυρίως στην Αμερική, έχουν αναθεωρηθή πολλές απόψεις της λεγομένης ψυχολογίας του βάθους και του υποσυνειδήτου, αφού αναπτύσσονται αφʼ ενός μεν αντίθετες τάσεις, όπως η αντιψυχιατρική, αφʼ ετέρου δε καλλιεργούνται άλλες σχολές, όπως η λογοθεραπεία, η θεωρία της θετικής σκέψης κλπ. Βέβαια, εδώ δεν είναι ο κατάλληλος χώρος για να αναφερθούμε σε αυτό το γεγονός. Το θέμα είναι ότι η λογοθεραπεία θεωρείται πιο μοντέρνα πράξη από την ψυχανάλυση.

Στην πραγματικότητα η λογοθεραπεία συνιστά την εισαγωγή της υπαρξιακής φιλοσοφίας στην ψυχολογία. Είναι χαρακτηριστικός ο λόγος των James Crumbauch και Leonard Maholick ότι "η ψυχοθεραπευτική μέθοδος του Frankl, η λογοθεραπεία, είναι εφαρμογή των αρχών της υπαρξιακής φιλοσοφίας στην κλινική της άσκηση".

Γιʼ αυτόν τον λόγο σήμερα, που παρατηρείται έντονα έξαρση των υπαρξιακών λεγομένων προβλημάτων και ερωτημάτων, η λογοθεραπεία του Victor Frankl αποκτά μεγάλη επικαιρότητα. Και αν σκεφθούμε ότι αυτή η μέθοδος αντιμετωπίσεως των προβλημάτων πλησιάζει περισσότερο στην ορθόδοξη νηπτική παράδοση, που μπορούμε να αποκαλέσουμε Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία, δείχνει την ουσιαστική της προσφορά.
Misha
Κορυφαίος Αποστολέας
Κορυφαίος Αποστολέας
Δημοσιεύσεις: 3872
Εγγραφή: Δευ Δεκ 26, 2005 6:00 am
Τοποθεσία: http://clubs.pathfinder.gr/seraphim
Επικοινωνία:

Δημοσίευση από Misha »

Τί είναι η λογοθεραπεία

Ύστερα από όσα προηγήθηκαν για τον εισηγητή και εκφραστή της λογοθεραπείας πρέπει να προχωρήσουμε στην απάντηση πάνω στο ερώτημα τί θεωρούμε ως λογοθεραπεία. Και αυτό είναι σοβαρό, γιατί είναι ενδεχόμενο να την ταυτίσουμε με την θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενειών της προφοράς και εκφράσεως του λόγου, δηλαδή της δυσλεξίας.

Ο Victor Frankl επεξηγεί ότι στην αρχή, και μάλιστα στην δεκαετία του 1920, χρησιμοποίησε πρώτα τον όρο υπαρξιακή ανάλυση για να δηλώση την μέθοδο ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιούσε. Επειδή όμως ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε και από άλλον με διαφορετικό περιεχόμενο και επήλθε σύγχυση, γιʼ αυτό και ο ίδιος τον αντικατέστησε με τον όρο λογοθεραπεία.

Βέβαια, εξ αρχής πρέπει να υπογραμμισθή ότι ο όρος λογοθεραπεία δεν εννοείται ως θεραπεία της δυσλεξίας, όπως χρησιμοποιείται εν πολλοίς σήμερα, αλλά με την βαθύτερη έννοια, όπως την χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι φιλόσοφοι.

Είναι γνωστό ότι στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία ο όρος λόγος έχει πολλές έννοιες και δεν εξαντλείται αποκλειστικά στον έναρθρο λόγο ή την λογική. Κατά τον Ηράκλειτο ο όρος λόγος σήμαινε το υπέρτατο πνεύμα που διαχέει το σύμπαν και καθορίζει τις σχέσεις των όντων, καθώς επίσης την δύναμη που υπήρχε στον άνθρωπο και του έδινε την δυνατότητα να διανοήται και να ομιλή. Ο λόγος, κατά τον Πλάτωνα, είναι η υπερτάτη ιδέα, που αποτελεί την ψυχή του παντός, κατά τον Αριστοτέλη είναι ο υπέρτατος θείος νούς, και κατά τον Δημόκριτο ο λόγος είναι η υπερτάτη θεία αρχή, που διέπει τα πάντα και κυβερνά το σύμπαν.

Ο Victor Frankl επεξηγεί ότι ο όρος "λόγος" προέρχεται από την ελληνική γλώσσα και σημαίνει νόημα ή σκοπό, γιʼ αυτό και η λογοθεραπεία δίνει έμφαση στο νόημα της ανθρωπίνης ύπαρξης, καθώς και στην αναζήτηση του ανθρώπου για ένα τέτοιο νόημα. Σε άλλο σημείο λέγει ότι "ο κόσμος των νοημάτων και αξιών μπορεί πολύ ορθά να ονομαστούν λόγος". Ο λόγος ως νόημα και σκοπός συνδέεται με την ιδέα, γιʼ αυτό, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζει, "η λογοθεραπεία είναι μια ψυχοθεραπεία προσανατολισμένη προς το νόημα και επαναπροσδιορίζει τον ασθενή προς το νόημα".

Υπάρχει ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον σημείο, που ξεκαθαρίζει ακόμη περισσότερο τα πράγματα και δηλώνει πώς εννοεί ο Victor Frankl τον όρο "λόγο". Ισχυρίζεται ότι ο "λόγος" είναι βαθύτερος της λογικής, επομένως δεν ταυτίζεται απόλυτα με την ανθρώπινη σκέψη και λογική. Γράφει: "ο Λόγος είναι κάτι βαθύτερο από την λογική", γιʼ αυτό και κάνει λόγο για "υπέρ-νόημα", δηλαδή υπέρτατο νόημα που "ξεπερνά και υπερβαίνει τις πεπερασμένες διανοητικές ικανότητες του ανθρώπου". Σε ένα άλλο σημείο των γραπτών του φαίνεται ότι συνδέει τον λόγο με το πνεύμα. Γράφει: Στην πραγματικότητα λόγος (logos) σημαίνει νόημα, όπως επίσης σημαίνει και πνεύμα (spirit). Και η λογοθεραπεία παίρνει την πνευματική ή την νοολογική διάσταση σε όλη της την έκταση.

Οριοθετώντας ο Victor Frankl με αυτόν τον τρόπο την λέξη "λόγος", ισχυρίζεται ότι η λογοθεραπεία προσπαθεί να βοηθήση τον ασθενή "νά αποκαλύπτει τον υπολανθάνοντα λόγο της ύπαρξης του και νʼ αποκτά επίγνωση αυτού". Ο σκοπός της λογοθεραπείας είναι να οδηγήση τον άνθρωπο στην εύρεση του δικού του νοήματος, του νοήματος της υπάρξεώς του.

Βέβαια, με αυτό που λέγεται φαίνεται ότι η λογοθεραπεία είναι μια ψυχαναλυτική μέθοδος, αφού στρέφει τον άνθρωπο μέσα στο βάθος της ύπαρξής του. Όμως, αυτό γίνεται στην αρχή, γιατί ο βαθύτερος σκοπός της λογοθεραπείας είναι να κάνη τον άνθρωπο να ενδιαφέρεται και για πνευματικά θέματα, όπως ακριβώς είναι ο δυνάμει σκοπός της ύπαρξής του. Θα δούμε στην συνέχεια ότι επιδιώκει να βγάλη τον άνθρωπο από τα στενά όρια των ενστίκτων και της θελήσεως. Γιʼ αυτό η λογοθεραπεία δεν είναι απλώς μια υπαρξιακή ανάλυση, αλλά προχωρεί πέρα από αυτήν. Η λογοθεραπεία δεν είναι μόνο ανάλυση, αλλά και ψυχοθεραπεία. Αυτήν την διαφορά μεταξύ ψυχανάλυσης και ψυχοθεραπείας θα την δούμε σε άλλη ενότητα. Εκείνο που πρέπει να λεχθή εδώ είναι ότι η λογοθεραπεία δεν ασχολείται με το "είναι", αλλά με το νόημα, δεν ασχολείται με το όν, αλλά με την ιδέα, τον λόγο.

Για να μη φανούν λίγο κουραστικά αυτά που λέμε πρέπει να αναφέρουμε ένα παράδειγμα, που χρησιμοποιεί ο ίδιος ο Victor Frankl. Κάποιος ηλικιωμένος στην Βιέννη υπέφερε από κατάθλιψη λόγω του θανάτου της γυναίκας του. Ο Frankl προσπάθησε να τον βοηθήση στην κατάσταση που βρισκόταν. Του έκανε την ερώτηση: "τί θα συνέβαινε αν είχες πεθάνει πρώτος εσύ και η γυναίκα σου θα έπρεπε να επιζήσει;". Στην απάντηση εκείνου ότι η γυναίκα του θα υπέφερε πιο πολύ, ο Frankl του είπε ότι του δόθηκε η ευκαιρία να σηκώση αυτός, από αγάπη, τον πόνο που θα υπέφερε η γυναίκα του, αν έμενε εκείνη στην ζωή. Με αυτόν τον τρόπο, όπως σημειώνει, "ο γέρος ξαφνικά είδε την κατάστασή του με άλλα μάτια και επανεκτίμησε τον πόνο του μέσα από το νόημα της θυσίας, για χάρη της γυναίκας του".

Όταν ο Victor Frankl ανέφερε σε μια ομιλία του αυτό το παράδειγμα, ένας αμερικανός ψυχαναλυτής του αντέταξε ότι ο ασθενής εκείνος πονούσε πολύ από τον θάνατο της γυναίκας του, επειδή υποσυνείδητα την μισούσε, όσο ζούσε. Στην ένσταση αυτή ο Victor Frankl απάντησε πολύ εμφαντικά: "Αυτό μπορούσε να συμβή, αν είχες τον ασθενή ξαπλωμένο στο ντιβάνι σου για 5ΟΟ ώρες και αφού θα του είχες κάνει πλύση εγκεφάλου και θα τον είχες κατηχήσει μέχρι του σημείου να ομολογήσει: "Ναι γιατρέ, έχεις δίκιο, μισούσα τη γυναίκα μου... ποτέ δεν την αγάπησα". Και συνέχισε: "Εσύ μεν θα είχες πετύχει να στερήσεις απʼ αυτόν τον γέρο το μόνο πολύτιμο θησαυρό που του είχε απομείνει, ιδιαίτερα αυτή την ιδανική συζυγική ζωή, που είχανε χτίσει, τη δική τους πραγματική αγάπη... όμως εγώ πέτυχα μέσα σʼ ένα λεπτό με μια ουσιαστική αντιστροφή της στάσης του –γιά να λέμε και την αλήθεια– να του δώσω παρηγοριά".

Αυτό το παράδειγμα δείχνει περίπου πώς εργάζεται η λογοθεραπεία, ότι δίνει νόημα στην ύπαρξη του ανθρώπου. Αυτό θα το δούμε αναλυτικότερα σε άλλες ενότητες. Εδώ πρέπει να πούμε ότι η λογοθεραπεία του Victor Frankl δεν είναι απαραίτητο να ενταχθή μέσα σε θρησκευτικά πλαίσια. Δεν τα αποκλείει, αλλά δεν την περιορίζει εκεί. Ωστόσο προσπαθεί να αλλάξη την προσωπικότητα του ανθρώπου με το να τον βοηθήση να βρη ένα νόημα, το δικό του νόημα για την ζωή.

Η επικαιρότητα, αλλά και η αξία της λογοθεραπείας φαίνεται από την παρατήρηση του Frankl, ότι πολλές φορές ο ψυχίατρος βλέπει μπροστά του ανθρώπινα προβλήματα, παρά ειδικά κλινικά συμπτώματα, συναντά ανθρώπους πού, ενώ παλαιότερα πήγαιναν για να λύσουν αυτά τα προβλήματα στον παπά, τον πάστορα και τον ραββίνο, τώρα καταφεύγουν στις κλινικές, τα ιατρεία και τους ψυχιάτρους.

Ο Victor Frankl έχει παρατηρήσει ότι ο σύγχρονος άνθρωπος πάσχει κυρίως από υπαρξιακά προβλήματα. Επανειλημμένως στα κείμενά του κάνει λόγο για υπαρξιακό κενό, που σημαίνει ότι οι άνθρωποι αμφισβητούν ότι η ζωή έχει κάποιο νόημα. Δεν βρίσκουν νόημα για την ζωή τους. Με τον όρο "υπαρξιακό κενό" εννοεί "τήν εμπειρία της ολικής στέρησης ή απώλειας ενός υστάτου νοήματος στην ύπαρξη του ανθρώπου που κάνει την ζωή νʼ αξίξει". Κατά την λογοθεραπεία αυτό το υπαρξιακό κενό, μαζί με άλλα αίτια, μπορεί να προκαλέση νευρώσεις που καλούνται, όπως θα δούμε σε άλλη ενότητα, νοογενείς νευρώσεις. Γιʼ αυτό, καμμιά ψυχανάλυση ή ψυχοθεραπεία, όσο τέλεια κι αν είναι, δεν μπορεί να βοηθήση τον άνθρωπο, αν δεν συνεργήση ουσιαστικά η λογοθεραπεία. Το υπαρξιακό κενό, δηλαδή όταν ο άνθρωπος φθάση στο σημείο να παραδεχθή ότι η ζωή δεν έχει κανένα νόημα, οδηγεί στην υπαρξιακή απελπισία και το υπαρξιακό άγχος.

Οι άνθρωποι που διακατέχονται από αυτό το υπαρξιακό άγχος "εκδηλώνουν μια εσωτερική κενότητα και μια κουφότητα όπου τα νευρωτικά συμπτώματα αφθονούν". Σε περιστάσεις υπαρξιακού κενού ο άνθρωπος οδηγείται και στην επιθυμία σεξουαλικής αναπλήρωσης. Νομίζει ότι με την σεξουαλική πράξη θα μπορέση να ξεφύγη αυτό το κενό που αισθάνεται. Έτσι και αυτή η επιθυμία απολαύσεως της ηδονής πολλές φορές έχει αφορμή την υπαρξιακή πείνα. Όπως παρατηρεί ο Frankl "στίς περιπτώσεις αυτές του υπαρξιακού κενού μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι η σεξουαλική ορμή αποχαλινούται".


Δεν έχω, βέβαια, πρόθεση, στην πρώτη αυτή ενότητα να εξαντλήσω το θέμα της αξίας της λογοθεραπείας και της διαφοράς της από την ψυχανάλυση και τις άλλες ψυχοθεραπείες. Αυτό θα το δούμε πιο κάτω. Εκείνο που θα ήθελα να παρατηρήσω είναι ότι λογοθεραπεία είναι η ψυχοθεραπεία εκείνη που αποβλέπει στο να δώση στον άνθρωπο ένα νόημα ζωής, που είναι στον καθένα διαφορετικό, το οποίο νόημα δεν εξαντλείται στα όρια της βιολογικής του συγκροτήσεως. Και αυτό, γιατί οι λογοθεραπευτές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι αναδρομές ή ψυχαναλύσεις δεν μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά τον άνθρωπο, αν δεν συνδράμη η λογοθεραπεία, με όλο το υπαρξιακό της περιεχόμενο.
tigris
Κορυφαίος Αποστολέας
Κορυφαίος Αποστολέας
Δημοσιεύσεις: 492
Εγγραφή: Παρ Ιαν 20, 2006 6:00 am
Τοποθεσία: ΑΘΗΝΑ

Δημοσίευση από tigris »

MΙSHA, έγραψες
Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΧΡΗΣΙΜΟΣ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ ΠΟΥ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΔΗΘΕΝ ΕΙΔΗΜΟΝΕΣ ΑΠΟΚΛΕΙΟΥΝ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΑΠΟ ΑΡΚΕΤΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ,ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΦΑΡΜΑΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ,ΙΣΧΥΡΙΖΟΜΕΝΟΙ ΠΩΣ ΟΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ.

Ναι!
Να θυμίσουμε ότι η Γερόντισσα Γαβριηλία διακονούσε τον πλησίον μέσω φυσιοθεραπείας-ρεφλεξολογίας...

Ας μείνουμε μακριά από την δαιμονοποίηση & το κυνήγι μαγισσών

Χαιρετώ
Misha
Κορυφαίος Αποστολέας
Κορυφαίος Αποστολέας
Δημοσιεύσεις: 3872
Εγγραφή: Δευ Δεκ 26, 2005 6:00 am
Τοποθεσία: http://clubs.pathfinder.gr/seraphim
Επικοινωνία:

Δημοσίευση από Misha »

ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΓΡΑΦΕΙΣ ΤΙΓΡΗ ΚΑΘΩΣ ΚΙ ΕΓΩ ΓΝΩΡΙΖΩ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΣΤΗ Β. ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΜΟΝΑΧΟΙ-ΓΙΑΤΡΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΣ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ.
Misha
Κορυφαίος Αποστολέας
Κορυφαίος Αποστολέας
Δημοσιεύσεις: 3872
Εγγραφή: Δευ Δεκ 26, 2005 6:00 am
Τοποθεσία: http://clubs.pathfinder.gr/seraphim
Επικοινωνία:

Δημοσίευση από Misha »

Συγγένεια μεταξύ λογοθεραπείας και νηπτικής θεολογίας

Η ανάλυση της λογοθεραπείας του Frankl έχει δείξει ότι οι βασικές αρχές της συγγενεύουν πολύ με τις απόψεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η μελέτη για πολλά έτη των ψυχολογικών σχολών, που επικρατούν σήμερα, με έκαναν να ενθουσιασθώ με τις απόψεις της λογοθεραπείας του Frankl. Αυτό δεν σημαίνει ότι σε μερικά σημεία δεν βρίσκει κανείς διαφορές από την ορθόδοξη νηπτική παράδοση, αλλά εκείνο που πρέπει να σημειώσουμε είναι ότι υπάρχουν πολλές ομοιότητες.

Όταν πριν δέκα χρόνια έγραψα βιβλίο με τίτλο "Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία" δέχθηκα επικρίσεις, επειδή χρησιμοποίησα αυτόν τον τίτλο, για τον λόγο ότι θα μπορούσε να γίνη σύγχυση με την θύραθεν λεγομένη ψυχοθεραπεία. Με την ανάλυση όμως της λογοθεραπείας του Frankl φαίνεται ότι ο όρος Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία δεν είναι καθόλου άσχετος, αφού η πραγματική ψυχοθεραπεία συνδέεται με την προσφορά νοήματος για την ζωή. ʼ Ακριβώς δε η ορθόδοξη θεολογία προσφέρει το μεγαλύτερο νόημα, που είναι η θέωση, η κοινωνία και ενότητα με τον Θεό. Μέσα από την προοπτική αυτή φαίνεται η μεγάλη αξία και σημασία της νηπτικής παραδόσεως, της λεγομένης Ορθόδοξης Ψυχοθεραπείας στην σύγχρονη εποχή.

Βέβαια, κατά την συγγραφή του βιβλίου αυτού με τίτλο "Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία", ενώ είχα την δυνατότητα να κάνω συγκρίσεις με άλλες ψυχαναλυτικές σχολές που επικράτησαν και επικρατούν στον δυτικό χώρο, δεν ήθελα να κάνω καμμιά συσχέτιση και σύγκριση. Ο βαθύτερος σκοπός μου ήταν να παρουσιάσω μόνο την ορθόδοξη αντίληψη για την ψυχοθεραπεία, χωρίς να κάνω συγχύσεις, συγκρίσεις και άλλες παρόμοιες ενέργειες. Σε μια εποχή που παραθεωρείται από πολλούς ψυχιάτρους η ορθόδοξη νηπτική παράδοση ήθελα να παρουσιάσω τα βασικά της στοιχεία. Νομίζω ότι η προσπάθειά μου αυτή δικαιώθηκε, γιατί από τότε μέχρι σήμερα δέχομαι πολλές θετικές κρίσεις, και ιδίως μάλιστα όταν το βιβλίο αυτό μεταφράστηκε στην αγγλική γλώσσα. Πολλοί παρετήρησαν ότι οι απόψεις που παρουσιάζουν οι Πατέρες στα κείμενά τους και στα οποία γίνεται λόγος για την διάκριση μεταξύ νού και λογικής, για τον τρόπο αντιμετωπίσεως των λογισμών, για τον ορθόδοξο ησυχασμό, για την γνώση του Θεού, για την Ορθοδοξία ως θεραπευτικής επιστήμης, είναι σύγχρονες αναζητήσεις, και επομένως ό,τι μοντέρνο κυριαρχεί σήμερα στον δυτικό χώρο. Μέσα στα πλαίσια αυτά κλήθηκα να δώσω ομιλίες - διαλέξεις σε ξένες χώρες, ιδίως στον Καναδά και την Αμερική.

Από την μελέτη της λογοθεραπείας του Frankl φαίνεται καθαρά η συγγένεια που υπάρχει μεταξύ λογοθεραπείας και Ορθοδόξου Ψυχοθεραπείας. Βέβαια, η λογοθεραπεία κινείται σε ουμανιστικά πλαίσια, όμως παρά ταύτα υπάρχουν πολλά κοινά σημεία.

Όπως είδαμε ο Frankl κρίνει τις προηγούμενες ψυχαναλυτικές σχολές, χωρίς βέβαια να τις παραθεωρή τελείως. Έχει την αίσθηση ότι τις συμπληρώνει και τις ξεπερνά. Δίνει προτεραιότητα στο νόημα που πρέπει να υπάρχη στην ζωή του ανθρώπου. Αυτό το νόημα είναι εκείνο που προσδιορίζει την ύπαρξη του ανθρώπου, και κάνει τον άνθρωπο να αντιμετωπίζη το βασικό του πρόβλημα, που είναι το υπαρξιακό κενό. Ακριβώς εδώ βλέπουμε ότι και η Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία προσφέρει ένα τέτοιο μεγάλο νόημα που είναι η θέωση, δηλαδή η κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό. Η Ορθόδοξη Παράδοση διακηρύττει ότι η ηδονή και οι σεξουαλικές επιθυμίες δεν είναι εκείνες που πρέπει να κατευθύνουν, καθορίζουν και να καθοδηγούν τον άνθρωπο.

Το ίδιο πρέπει να δη κανείς και σε άλλα θέματα, όπως στην ελευθερία του ανθρώπου, στις λεγόμενες νοογενείς νευρώσεις, αφού ο Frankl κάνει την διάκριση μεταξύ νοογενών και ψυχογενών νευρώσεων, στην ανάληψη του πόνου και την υπέρβαση του θανάτου, στην αξία των θετικών λογισμών για την ζωή του ανθρώπου κλπ. Σε όλα αυτά τα σημεία βλέπουμε ομοιότητες μεταξύ της λογοθεραπείας και της Ορθοδόξου Ψυχοθεραπείας.

Πιό κάτω θα τονίσουμε μερικά τέτοια κοινά σημεία, χωρίς βέβαια να κάνουμε μεγάλη ανάπτυξη. Εδώ, εκείνο που πρέπει να σημειωθή είναι ότι υπάρχει συγγένεια μεταξύ της ορθοδόξου θεολογίας και της λογοθεραπείας του Frankl, κυρίως στην μέθοδο θεραπείας του ανθρώπου. Πρέπει κανείς να είναι τελείως άσχετος για να μην αντιληφθή αυτήν την πραγματικότητα.

Με την ευκαιρία αυτή πρέπει να υπογραμμίσω μια αλήθεια που την θεωρώ πολύ σημαντική. Συνήθως σήμερα ταυτίζουμε και συγχέουμε τα ψυχολογικά με τα πνευματικά. Υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες τα ψυχολογικά φαινόμενα, που συνδέονται με τις συναισθηματικές καταστάσεις, τα χαρακτηρίζουμε και τα αποδίδουμε με τον όρο "πνευματικά". Μπορεί κανείς, για παράδειγμα, να αισθάνεται μια συναισθηματική φόρτιση από διάφορα γεγονότα, μια χαρά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι έλευση της Χάριτος του Θεού, και βέβαια, δεν ταυτίζεται απόλυτα με την κατάνυξη και την χαρμολύπη για την οποία κάνουν λόγο οι Πατέρες της Εκκλησίας. Επίσης, υπάρχουν πνευματικές καταστάσεις, όπως τις συναντούμε στα έργα των Πατέρων της Εκκλησίας, και στα Συναξάρια, οι οποίες όμως δεν είναι ψυχολογικής και συναισθηματικής προέλευσης, αλλά ενέργεια της Χάριτος του Θεού, καρπός του Αγίου Πνεύματος.

Καίτοι δεν ταυτίζονται απόλυτα τα ψυχολογικά με τα πνευματικά, καίτοι η ψυχολογική κατάσταση του ανθρώπου δεν ταυτίζεται ούτε συγχέεται με την πνευματική του κατάσταση, εν τούτοις όμως επηρεάζεται πολύ. Δηλαδή, όταν ο άνθρωπος λάβη την Χάρη του Θεού, τότε αλλοιώνεται όλη η ύπαρξή του, αναγεννάται βαθμιαίως, κατά διαφόρους βαθμούς, όλη η ψυχοσωματική του συγκρότηση. Μέσα στην πορεία της αναγεννήσεως, οπωσδήποτε συγκαταλέγεται και η μεταμόρφωση των ψυχολογικών γεγονότων και καταστάσεων.

Ο αείμνηστος μεγάλος Γέροντας Σωφρόνιος ομιλεί για περιπτώσεις ανθρώπων που ενώ βρίσκονταν σε ολοκληρωτική κατάρρευση, και ήταν αρκετά τραυματισμένοι, όταν πήγαν στο Άγιον Όρος και άρχισαν να θεραπεύωνται, τότε σιγά σιγά άλλαζε η όψη τους, άλλαζε και όλη τους η συμπεριφορά και η ψυχοσωματική συγκρότηση. Αυτό το παρατηρούμε όλοι μας. Βέβαια, η χαρακτηριολογία, δηλαδή ο χαρακτήρας του ανθρώπου παραμένει, δεν εξαφανίζεται, αλλά και αυτός με την μετάνοια μεταμορφώνεται.

Τα ψυχικά τραύματα, οι τραυματικές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, όπως άλλωστε ισχυρίζεται και ο Victor Frankl, δεν καθορίζουν απόλυτα την ελευθερία του ανθρώπου, καθώς επίσης θεραπεύονται με την αγάπη των φορέων της αγωγής, με την ελευθερία, την οποία διαθέτουν ως άνθρωποι, με την θέληση για νόημα, αλλά και με το ιδιαίτερο νόημα που θα βάζουν στην ζωή τους, και κυρίως με την ενέργεια της Χάριτος του Θεού. Όταν, παρά ταύτα, υπάρχουν μερικές περιπτώσεις που χρειάζονται ειδική φροντίδα και μέριμνα, τότε έχουν τον λόγο οι παιδοψυχίατροι. Εκείνο που πρέπει να υπογραμμισθή είναι ότι δεν είναι δυνατόν τα πορίσματα, από την μελέτη μερικών αρρωστημένων καταστάσεων, να καθολικοποιούνται, να προσαρμόζωνται σε όλες τις περιπτώσεις.

Πάντως, εκείνο που έγινε μέχρι τώρα φανερό είναι ότι η λογοθεραπεία του Frankl ως προς την μέθοδο και την οντολογία, ομοιάζει με τον τρόπο και την μέθοδο, αλλά και την προοπτική της Ορθοδόξου Ψυχοθεραπείας, δηλαδή με την μέθοδο της νηπτικής παραδόσεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
nousgr
Τακτικό Μέλος
Τακτικό Μέλος
Δημοσιεύσεις: 67
Εγγραφή: Τετ Ιουν 01, 2005 5:00 am
Τοποθεσία: Πάτρα
Επικοινωνία:

Δημοσίευση από nousgr »

Για όποιον ενδιαφέρεται να σημειώσουμε ότι τα εν λόγω αποσπάσματα περιέχονται στο βιβλίο του Σεβ. Ναυπάκτου με τίτλο

ΥΠΑΡΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Εικόνα
Η ταπείνωση της αμαρτίας είναι προτιμότερη από την αλλαζονεία της αρετής... :)
Misha
Κορυφαίος Αποστολέας
Κορυφαίος Αποστολέας
Δημοσιεύσεις: 3872
Εγγραφή: Δευ Δεκ 26, 2005 6:00 am
Τοποθεσία: http://clubs.pathfinder.gr/seraphim
Επικοινωνία:

Δημοσίευση από Misha »

με αφορμη την προσφατη έκδοση και παρουσίαση του ογκωδους εργου του Ιρβιν Γιάλομ γαι την "Πρακτικη της ομαδικης ψυχοθεραπείας" καθως και
την πολυ μεγάλη επιτυχία των υπόλοιπων κειμένων του ηθελα να επαναφέρω το θεμα "Ψυχοθεραπεία και Θεολογία" στους φιλους και φιλες του φορουμ.

αν καποιος εχει προσωπική εμπειρια πανω στο αντικείμενο θα με ενδιέφερε πολυ να τον ακουσω.
<div><img width="158" height="171" border="0" src="whiteangelap0.jpg" /></div><br />
chrisden
Βασικός Αποστολέας
Βασικός Αποστολέας
Δημοσιεύσεις: 87
Εγγραφή: Παρ Φεβ 11, 2005 6:00 am
Επικοινωνία:

Δημοσίευση από chrisden »

Αγαπητέ Misha ίσως θα ήταν χρήσιμο για την εξαγωγή ασφαλέστερων συμπερασμάτων, να παραθέσεις και τον πρόλογο του βιβλίου στον οποίο υπάρχει και η θέση του Μητροπ. Ναυπάκτου Ιεροθέου για άλλες μορφές "ψυχοθεραπείας" (εδώ βλέπε Λογοθεραπεία) σε σχέση με την Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία. Ακολουθεί απόσπασμα του προλόγου που υπογράφει ο ίδιος ο συγγραφέας του βιβλίου:

"...Στις σελίδες που ακολουθούν προσπαθώ να δώ την σύγχρονη ψυχολογική σχολή που ονομάζεται "λογοθεραπεία", την επικαιρότητά της, και σε πολλά σημεία την ομοιότητά της με την Ορθόδοξη Παράδοση. Βέβαια, η Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία είναι Θεανθρωποκεντρική, ενώ η λογοθεραπεία, όπως θα παρουσιασθή, είναι ανθρωποκεντρική. Όμως έχουν πολλά κοινά σημεία, αφού η λογοθεραπεία διαφοροποιείται από άλλες ψυχαναλυτικές σχολές και πλησιάζει περισσότερο προς την Ορθόδοξη Παράδοση, από πλευράς μεθοδολογίας και αρχών.

Ύστερα από την παρουσίαση των κεντρικών σημείων της λογοθεραπείας θα εκθέσω και τις κεντρικές θέσεις της Ορθοδόξου Ψυχοθεραπείας. Δεν θα επιδιώξω να κάνω πολλές συγκρίσεις μεταξύ των δύο, αλλά μέσα από την παρουσίαση των κεντρικών θέσεων, τόσο της λογοθεραπείας όσο και της Ορθόδοξης Ψυχοθεραπείας, θα βγουν μερικά συμπεράσματα μεταξύ των οποίων ότι η Ορθόδοξη Παράδοση προχωρεί πέρα και από την λογοθεραπεία." (Οι τονισμοί δικοί μου)

Τα σημεία που τονίζω, ταπεινά φρονώ πως αρκούν για να είναι κάποιος ορθόδοξος κατ' αρχήν ενάντια σε εναλλακτικές ψυχοθεραπείες.

Φιλικά

Χρήστος
vasilis_m21
Κορυφαίος Αποστολέας
Κορυφαίος Αποστολέας
Δημοσιεύσεις: 888
Εγγραφή: Δευ Μαρ 27, 2006 6:00 am

Δημοσίευση από vasilis_m21 »

Εγώ πάντως είχα μιλήσει με μια Κλινική Ψυχολόγο που μου είχε πει ότι όταν ένας παπάς έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του αυτά που λέει η εκκλησία δεν μπορεί να κάνει Ψυχοθεραπεία. Η ψυχοθεραπεία θέλει να απελευθερώσει τον άνθρωπο, ιδίως από στερεότυπες αντιλήψεις.
Απάντηση

Επιστροφή στο “Πνευματικά Αναγνώσματα”