Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

[sakis_]

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου είναι η αρχή και η κεφαλή όλων των δεσποτικών και θεομητορικών εορτών, γιατί από αυτήν ξεκινούν και όλες οι άλλες. Όπως η ρίζα του φυτού, λέγει ο Ιωσήφ ο Βριέννιος, είναι η αιτία του κορμού, των κλάδων του και των καρπών, έτσι και η γιορτή αυτή είναι η μητέρα και η αφόρμηση και μητέρα όλων των χριστιανικών εορτών.

Τι έγινε κατά τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και γιατί πρέπει, ως χριστιανοί, να τιμούμε ιδιαίτερα το όνομά της όλες τις ώρες και τις στιγμές της ζωής μας;

Σύμφωνα με τη διήγηση του ιερού Ευαγγελίου, τον έκτο μήνα, ύστερα από την εμφάνιση του Αρχαγγέλου Γαβριήλ στον ιερέα Ζαχαρία, τον πατέρα του Προδρόμου, ο ίδιος Αρχάγγελος, που το όνομά του σημαίνει «Θεός και άνθρωπος», εμφανίστηκε και στην Παρθένο Μαρία και τη χαιρέτισε λέγοντας: «Χαίρε Κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά Σου. Ευλογημένη συ εν γυναιξί»
Χαίρε, δηλαδή, εσύ που χαριτώθηκες ιδιαίτερα από τον Θεό ιδιαίτερα, γιατί ο Κύριος είναι μαζί σου. Ερμηνεύοντας τα λόγια του χαιρετισμού αυτού, ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης λέγει κατά τρόπο αντιθετικό τα πιο κάτω: «Χαίρε το της χαράς όργανον, διʼ ου το της αράς ελύθη κατάκριμα, και το της χαράς αντεισήχθη δικαίωμα».
Κατά παρόμοιο δε τρόπο λέγει και ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης ότι «η Παναγία ονομάζεται Κεχαριτωμένη, διότι έλαβε μέσα της όλην την χάριν του Θεού» και έγινε από τότε «η μετά Θεόν Θεός, έχουσα τα δευτερεία της θεότητος». Για το λόγο δε αυτό, από τότε είναι μέσα στους αιώνες η πιο ευλογημένη από όλες τις γυναίκες, αποτελώντας «της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον», ενώ την μακαρίζουν «πάσαι αι γενεαί» .


Η συγκατάθεση της Μαριάμ για την εξ αυτής γέννηση του Σωτήρος

Τα αναφερόμενα, βέβαια, στην πιο πάνω διήγηση είναι σε όλους γνωστά. Δεν είναι, όμως, γνωστό το ότι δεν έγινε η σύλληψη του Ιησού στα σπλάχνα της Παρθένου με το χαιρετισμό του Αρχαγγέλου ευθύς αμέσως, γιατί χρειαζόταν και η δική της συγκατάθεση. Η ίδια, όμως, βασανιζόταν τη στιγμή εκείνη από ένα ερώτημα που το εξέφρασε με ειλικρίνεια ευθύς αμέσως, λέγοντας:
«Πώς έσται μοι τούτο, επεί άνδρα ου γινώσκω»
Πώς, δηλαδή, είναι δυνατόν να γίνει αυτό, εφόσον δεν γνωρίζω άνδρα.
Τότε ο Αρχάγγελος της απεκάλυψε το πώς, λέγοντας:
«Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις Υψίστου επισκιάση σοι, διό και το γεννώμενον εκ σου κληθήσεται Υιός Θεού».
Η χάρη του Αγίου Πνεύματος, δηλαδή, θα έλθει σε σένα και η δύναμη του Θεού - Πατέρα θα σε επισκιάσει. Για τούτο αυτό που θα γεννηθεί από σένα θα είναι και θα ονομάζεται Υιός του Θεού. Για τον πιο πάνω δε λόγο έλεγε και ο ιερός Αυγουστίνος ότι «η της Μαρίας σύλληψις και ο τόκος ενέργεια της Τριάδος έστιν», γιατί και κατά τον ιερό Χρυσόστομο «αδιαστάτως έχει η Τριάς προς εαυτήν και ήνυνται μετʼ ακριβείας απάσης». Όπως, δηλαδή κατά τη δημιουργία του κόσμου, λέγει και ο Αγιορείτης Νικόδημος, ο Θεός Πατέρας «προς εργασίαν προέτρεψε τον Υιόν και το Πνεύμα ειπών «Ποιήσωμεν άνθρωπον...», ούτω και νυν της αναπλάσεως γενομένης πάρεστι πάλι αρρήτως η Αγία Τριάς, ης γαρ η πλάσις μία, τούτης και η ανάπλασις πάλιν κοινή». Ύστερα δε από τις πιο πάνω διαβεβαιώσεις διαλύθηκε κάθε δισταγμός στην καρδιά της Μαριάμ, που αποφάσισε να δεχθεί το μεγάλο έργο που της ανέθεσε ο Θεός, σκύβοντας ταπεινά το κεφάλι της και λέγοντας: «Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα Σου».
Εγώ, δηλαδή, είμαι δούλη του Θεού, έτοιμη να εκτελέσω το θέλημά Του. Ας γίνει αυτό που θέλει Εκείνος. Ερμηνεύοντας τα πιο πάνω λόγια, ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης λέγει ότι «Ιδού, ετοίμη πρόκειμαι και κωλύον ουδέν η ψυχή πρόθυμος, η γαστήρ εύκαιρος... μόνω τω Πλάστη τηρουμένη. Κατά παρόμοιο δε τρόπο λέγει και ο Άγιος Γρηγόρος ο Νύσσης ότι «ως δούλη των Δεσποτικώ πρόκειμαι νεύματι, ως πηλός υπόκειμαι ταις του κεραμέως χερσίν, ως θέλει εν εμοί θαυματουργήτω την παράδοξον κύησιν». «Ιδού, η δούλη Κυρίου, λέγει και ο ερμηνευτής Θεοφύλακτος, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου, (γιατί) σανίδιον είμαι ζωγραφικόν, (και) ό,τι θέλει ο Ζωγράφος ας ζωγραφίση, ό,τι θέλει ας κάμη ο Κύριος». Η παράδοση δε αυτή της Μαριάμ στα χέρια του Θεού αποτελεί στην πραγματικότητα το μεγαλείο της Θεοτόκου και γενικότερα όλων των χριστιανών της αποστολικής εποχής, που «εαυτούς έδωκαν πρώτον τω Κυρίω»


Η ενσάρκωση του Θεού - Λόγου

Την ίδια δε στιγμή που η Μαριάμ πρόφερε τα πιο πάνω λόγια της συγκατάθεσής της, έγινε η ενσάρκωση του Χριστού στα σπλάχνα της κατά τρόπο ανερμήνευτο. Για τούτο έγραψε χαρακτηριστικά ο Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας ότι «Όση ώρα η Παρθένος ζητούσε να μάθει τον τρόπο με τον οποίο θα γινόταν η κύηση, ο Θεός δεν κατερχόταν. Ενώ τη στιγμή που πείσθηκε και αποδέχθηκε την πρόσκληση, ολόκληρο το έργο μεμιάς πραγματοποιήθηκε». Με τη συγκατάθεση, δηλαδή, αυτή της Παρθένου, που ενήργησε, κατά τους Πατέρες, εξ ονόματος ολοκλήρου του ανθρώπινου γένους, η «αλήθεια εκ της γης ανέτειλε» και η «δικαιοσύνη εκ του ουρανού διέκυψε». Ενώθηκε, δηλαδή, ο ουρανός και η γη, εφόσον «ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν» .«Ο Υιός του Θεού, λέγει για τούτο ο ιερός Δαμασκηνός, συνέπηξεν εαυτώ εκ των αγνών και καθαρωτάτων της Παρθένου αιμάτων σάρκα εμψυχωμένην ψυχή λογική τε και νοερά απαρχήν του ημετέρου φυράματος, ου σπερματικώς, αλλά δημιουργικώς διά του Αγίου Πνεύματος». Έτσι έγινε «του απʼ αιώνος μυστηρίου η φανέρωσις», εφόσον σε λίγο «Θεός εφανερώθη εν σαρκί» . Για το λόγο δε αυτό ο Άγιος Ανδρέας ο υμνογράφος λέει διθυραμβικά ότι «Σήμερον χαράς ευαγγέλια, παρθενική πανήγυρις, τα κάτω τοις άνω συνάπτεται, ο Αδάμ καινουργείται, η Εύα της πρώτης λύπης ελευθερούται, και η σκηνή της καθʼ ημάς ουσίας τη θεώσει του προσληφθέντος φυράματος ναός Θεού κεχρημάτικεν».

Γιατί πρέπει να τιμούμε ιδιαίτερα την Υπεραγία Θεοτόκο

Όλοι οι χριστιανοί πρέπει να τιμούμε ιδιαίτερα την Υπεραγία Θεοτόκο, εφόσον, κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, «κανείς δεν ημπορεί να έλθη προς τον Θεόν, παρά διά μέσου αυτής», που, και κατά τους υμνογράφους της Εκκλησίας μας, αποδείχθηκε «ουρανός και νους της Θεότητος». Την Υπεραγία Θεοτόκο, πρέπει να τη νιώθουμε και να την τιμούμε αρχικά ως Μητέρα όλου του κόσμου και δική μας Μητέρα, όπως τη νιώθουν οι πατέρες και μοναχοί του Αγίου Όρους.

Την Υπεραγία Θεοτόκο έπειτα πρέπει να νιώθουμε και να τιμούμε ως Πλατυτέρα των Ουρανών και ως Μεσίτρια προς τον Υιόν της και Κύριο, παρακαλώντας Αυτήν και λέγοντας μαζί με τον Παπαδιαμάντη το:

«Ω! Παναγιά μου, ευλόγα με

και δος μου το κουράγιο

του Σταυρωμένου Σου του Γιου

το θέλημα το άγιο

να κάνω πάντα με χαρά,

να σε λατρεύω, να ʼμαι αγνός

στη σκέψη και στο σώμα

κι όλο τον κόσμο νʼ αγαπώ

και τους εχθρούς μου ακόμα».


Την Υπεραγία Θεοτόκο, τελικά, πάνω απʼ όλα να ευχαριστούμε ως υπέρμαχο στρατηγό και σώτειρα, όχι μόνο με λόγια και με ύμνους, αλλά προπάντων με την εφαρμογή των λόγων του Υιού της και Κυρίου, γιατί αυτή γίνεται σκάλα που ανεβάζει με τη χάρη του Θεού και τις πρεσβείες της στους ουρανούς της αιώνιας Αγάπης, «ένθα Δικαιοσύνη κατοικεί»

[juli]

[Iosif]

Μού δίνεται η ευκαιρία να υπενθυμίσω ξανά, το θαυμάσιο βιβλίο «Θεοτοκάριον», που έγραψε ο Θαυματουργός Άγιος Νεκτάριος Μητροπολίτης Πενταπόλεως.
Το βιβλίο περιέχει ύμνους και προσευχές προς την Υπεραγία Θεοτόκο.
Το βιβλίο εκδίδεται από τον Νεκτάριο Παναγόπουλο, στην Αθήνα.