"Αγιον Ορος" Χριστιανικό Ορθόδοξο Φόρουμ

Ορθοδοξία και τεχνολογία : ένα δύσκολο θέμα...

Ήμουν κάποια φορά στο Άγιον Όρος κι εκεί που μείναμε το βράδυ ο διαπρεπής οικοδεσπότητης το βράδυ μας κάλεσε όλους τους προσκεκλημένους σε συζήτηση.
Κατά την διάρκεια αυτής, υποστήριζε την αποδοχή της τεχνολογίας από την θρησκεία μας, εφ' όσον σου δίνει την δυνατότητα να έχεις περισσότερο χρόνο για προσευχή. Εγώ, έχοντας διαβάσει τον γέροντα Παΐσιο που έλεγε ότι η χρήση των διευκολύνσεων της τεχνολογίας υποτίθεται ότι γίνεται για να περισσεύει χρόνος και ...όλο χρόνος δεν περισσεύει, τον αντέκρουσα, αλλά ο οικοδεσπότης επέμενε.

Αρκετά χρόνια αργότερα, σε κάποια στιγμή που έβαζα τα άπλυτα στο πλυντήριο πιάτων όντας εξαντλημένος από την κούραση της καθημερινότητας τον θυμήθηκα τον γέροντα... "Λες να έχει δίκηο;" σκέφτηκα.
"Ίσως όμως αυτά να είναι για εμάς τους κοσμικούς που τρέχουμε με χίλιες δυο μέριμνες στο μυαλό ενώ οι μοναχοί θα πρέπει να προσπαθούν να είναι πιο ασκητικοί", σκέφτηκα συμπληρωματικά.
Κατόπιν έχω κάνει κατά καιρούς διάφορες σκέψεις που σκόρπιες τις παραθέτω πιο κάτω :
1) Η αδιάκριτη χρήση της τεχνολογίας γιγαντώνει μια τυφλή ανεξέλεγκτη δύναμη που δεν ξέρουμε που θα μας βγάλει.
2) Κάθε καινούργια άνεση είναι ένα μείον από την σχέση μας με το περιβάλλον και τα πράγματα.
3) Η τεχνολογία υποτίθεται ότι μας εξυπηρετεί αλλά σε τελική ανάλυση εξυπηρετεί μόνο το κεφάλαιο που μας βαάζει να τρέχουμε ακόμη πιο γρήγορα σε ένα κυνήγι της σκιάς μας. Πάντα κάτι μας διαφεύγει και δεν προλαβαίνουμε. ίσως με την χρήση της τεχνολογίας αμβλύνεται η αίσθηση του χρόνου. Ίσως παραφορτώνεται ο εγκέφαλος με ερεθίσματα που δεν προλαβαίνει να επεξεργαστεί.
4) Δεν μπορούμε να μην ακολουθήσουμε την εξέλιξη όταν αυτή ήδη χρησιμοπιείται στην παραγωγή.

Η διάκριση στην χρήση ή όχι της τεχνολογίας είναι ένα πελώριο θέμα που απαιτεί μεγάλη διάκριση και σας καλώ να το ανιχνεύοσουμε.

Misha έγραψε:"οποιος θέλει απο τους μοντερνους μοναχούς μπορεί να χτισει μια Μονή πάνω σε μια πολυκατοικία για να έχη ολες τις ευκολίες του κόσμου που θέλει και να απολαμβάνη τα φώτα ή να ανεβαίνη στον τρίτο ουρανό με το ασανσέρ κι ας αφήση την έρημο ήσυχη."

π.Παίσιος "Επιστολές"-Συμβουλές σε νέο που θελει να μονάση-Μοναχισμός και κοσμικό φρόνημα.

Εγώ αν ήμουν μοναχός (αν αποφάσιζα να πάω) θα ήθελα να τα κάνω όλα
Να πλένω τα πιάτα να καθαρίζω όλα τα πατώματα να πλένω όλα τα τζάμια ταυτόχρονα με προσευχή και να πέφτω ψόφιος από τη κούραση σε όλο μου το σώμα χωρίς ραδιόφωνο χωρίς τηλεόραση χωρίς τίποτα
Να νιώθω το μούδιασμα της κούρασης και την χαρά της εξάντλησης όταν την συνοδεύει ένα Κύριε Ελέησον με
Εχω την αίσθηση πως η επαφή μου με τη τεχνολογία θα με έκανε να επιθυμώ το κόσμο και να ζηλεύω το κόσμο που μπορεί να τα χαρεί
Αυτές είναι οι αρχικές μου φυσικά ρομαντικές σκέψεις περί μοναχισμού
Καλώς ή κακός μοναχός δεν έγινα
Σαν λαϊκός όμως δεν θα μπορούσα να ζήσω χωρίς τεχνολογία
Είναι μέρος της ζωής μου και οι εξελίξεις της με ενδιαφέρουν
Τώρα περί τεχνολογίας .... τεχνολογία είναι και το ψυγείο
Τι έπρεπε δηλαδή ; να κρατάνε τα τρόφιμα οι μοναχοί σε αλάτι ;
Αρα μέτρον άριστον

Εγώ έχω να πώ εξής. Γιατί συνηθίζουμε να ταυτίζουμε την τεχνολογία με όλα τα ηλεκτρονικά; Ο,τι έχει τσίπ ή κύκλωμα το λέμε τεχνολογικό. Ενώ οτιδήποτε άλλο δεν σκεφτόμαστε οτι υπήρξε και αυτό τεχνολογία απλά για εμάς είναι πια καθημερινότητα; Το σιφόνι στην τουαλέτα και τον νιπτήρα δεν είναι τεχνολογία; Προτιμάτε την παλιά τούρκικη μήπως που είχαν στα χωριά;
Επειδή όμως ζούμε και μεγαλώνουμε με κάποια έτοιμα δεδομένα μόνο οι νέες τεχνολογίες είναι για εμάς τεχνολογίες.
Διπλά τζάμια έχετε στο σπίτι σας; Ανεμιστήρα; (δεν λέω κλιματιστικο). Ηλεκτρικό φούρνο; Ανοξείδωτα σκεύη; Έχετε κουδούνι στο σπίτι σας ή ρόπτρο στην πόρτα; Χαρτοπετσέτες & χαρτομάντηλα χρησιμοποιείτε ή σκουπίζεστε μόνο με υφασμάτινα;Κάνετε μπάνιο με αφρόλουτρο ή πλένεστε με πρασινο σαπούνι ;
Προσωπικά δεν πιστεύω οτι οι ευκολίες στη ζωή μας κάνουν λιγότερο πνευματικούς ή καλούς Χριστιανους. Αν θέλω να προσευχηθώ θα το κάνω και στην πόλη με κλιματισμό και στη σκήτη μου μέσα σε μία σπηλιά. Η διαφορά είναι οτι όταν είμαι μοναχός έχω (υποτίθεται) λιγότερες μέριμνες υλικές γιατί έχω στο πρόγραμμά μου την συνεχή επαφή με το Θεό. Ενας παντρεμένος ή κάποιος ανύπαντρος που ζει στην πόλη συνήθως έχει άλλες μέριμνες και κάνει στην άκρη (κακώς) την προσευχή.
Δεν φταίει όμως το πλυντήριο πιάτων! Πόσοι από εμάς θα αναβάλουν την βόλτα τους για να προσευχηθούν; Πόσοι αντι για έξοδο το βράδυ θα αναζητήσουν μια αγρυπνία; Ο μοναχός την έχει διπλα του όμως.
Δηλαδη πρέπει στις μονές να μαγειρεύουν ξύλα ή το βράδυ να ανάβουν λάμπες πετρελαίου για να είναι πνευματικοί;
Η σχέση μας με το περιβάλλον εχει να κάνει πάλι με εμάς. Μπορείς να κάνεις και camping κάθε ΣΚ αν θέλεις ή να ζήσεις σε ένα χωριό και να ξυπνάς μόνο με τον κόκκορα

Είχα παρακολουθήσει σε μία εκπομπή της Δρούζα ,τους παπαροκάδες να καμαρώνουν για την υπερσύχρονη κουζίνα τους (τέτοιες τις συναντάμε φαντάζομαι στα καλύτερα εστιατόρια ) , όπου μας εκτελούσαν μια νηστίμη συνταγή ...πατσίτσιο (με κιμά-γάλα σόγιας κ.τ.λ.).
Έχουν κάνει την μονή στο Τρίκορφο μία υπερπολυτελή βίλα και δεν νομίζω ότι είναι και οι μοναδικοί.

Όλη αυτή η χλιδή , είναι φυσικό να σκανδαλίζει τους πιστούς .Δεν μπορει ένας μοναχός να έχει την ίδια άνεση και ευκολία με ένα κοσμικό.Γι αυτό άλλωστε έγινε και μοναχός , δηλαδή ,μέσα από την στέρηση , την εγκράτια και την προσευχή να έρθει πιο κοντά στον Θεό.

Η τεχνολογία δεν μπορεί να είναι καλή ή κακή απλά από μόνη της!!

Ούτε συνοψίζεται στις μηχανές, γιατί ότι κατασκευάζεται από τον άνθρωπο είναι τεχνολογία.
Παρόλα αυτά η τεχνολογία αποδίδεται κυρίως στον κόσμο των μηχανών διότι αυτές φέραν την ανάπτυξη και αυτές είναι και τα καλύτερα της δείγματα.
Η τεχνολογία προσφέρει λύσεις αλλά και προβλήματα.
Αν κοιτάξουμε ιστορικά την εξέλιξη της θα δούμε τα εξής:
αρχικά ο άνθρωπος ζούσε μέσα στην φύση και ήτανε σκλάβος της, Προσπάθησε με την τεχνολογία να γίνει ανεξάρτητος. Προσπάθειες αρκετών χιλιάδων χρόνων δεν απέδωσαν. Όμως....αυξήσανε τις γνώσεις του πάνω στην φύση. Τελευταία ένας ακόμα μεγάλος λοιμός μάστιζε την Ευρωπή. Ο ανθρωπος αποφάσισε οτι δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα με τη φύση και επαναστάτησε!!
Απομακρύνθηκε από την φύση και έκανε αυτό που λέμε τεχνολογική επανάσταση, ή επανάσταση των μηχανών. Κι αυτό γιατί έφτιαξε τις μηχανές!!
Η μηχανές του δώσανε το πάνω χέρι αλλά επίσης τον σκλαβώσανε!!!
(κάθε επανάσταση γίνεται αντικείμενο εκμετάλευσης)
Ο επόμενος λοιπόν στόχος μας είναι να φτιάξουμε αυτόματα φιλικά στο περιβάλον και φυσικά ανεξάρτητα από την προσοχή μας. Τότε θα είμαστε όντως ελεύθεροι από τις μηχανές και φυσικά κάτι άλλο θα μας σκλαβώσει!!

Έχω την εντύπωση πως η οποιαδήποτε ανακάλυψη αποσκοπεί στην διευκόλυνση της ζωής μας και την άνετη βιωτη, μας αποκόπτει από την άσκηση και συνεπώς από την κάθαρση της ψυχής. Η προσκόλληση στην ύλη και στις ανέσεις αποκόλλησε τον άνθρωπο από το "επιμελείσθε δε ψυχής πράγματος αθανάτου". Τόση και τόση έρευνα και γνωσή για την άνεση του επίγειου πλούτου !! Τι γίνετε με το επουράνιο;
Πως να μην θεωρείτε τρελλός ο π. Σεραφείμ Ροουζ που απαρνήθηκε τα πάντα και πήγε μαζί με τον π. Γερμανό σε μια απόμερη περιχή μακρυά παό τις διευκολύσεις των αστικών κέντρων με μόνο σύμμαχό του την Ευχή του Κυρίου. Τι κατάφερε; να συνομιλεί με τον Κύριο και να ανθοφορεί τον κήπο της ψυχής του με τα λουλούδια των αρετών.
Θεωρώ ότι η συνεχής ενασχόληση μας με τις τεχνολογικές καινοτομίες του σήμερα εγκλωβίζει τον άνθρωπο στην άνεση και τον απομακρύνει πό το βαθύτερο νόημα της σωτηρίας της ψυχής. Άλλωστε το παράδειγμα των Πατέρων τι ήταν: Να απαρνηθούν τα πάντα και μέσω της άσκησης να επικοινωνήσουν με τον Θεό.

kotsos έγραψε:Έχω την εντύπωση πως η οποιαδήποτε ανακάλυψη αποσκοπεί στην διευκόλυνση της ζωής μας και την άνετη βιωτη, μας αποκόπτει από την άσκηση και συνεπώς από την κάθαρση της ψυχής. Η προσκόλληση στην ύλη και στις ανέσεις αποκόλλησε τον άνθρωπο από το "επιμελείσθε δε ψυχής πράγματος αθανάτου".

Αυτό το κομμάτι ειδικά με εκφράζει απόλυτα. Κυρίως όταν όλα όσα έχουμε δεν είναι απαραίτητα. Και το καταλαβαίνεις ότι δεν είναι απαραίτητα μόνο όταν τα είχες και δεν σε αναπαύανε. Και γι' αυτό τα άλλαξες. Ας πάρουμε π.χ με βάση τα παραδείγματα που ανέφερε η cghera:

cghera έγραψε:Διπλά τζάμια έχετε στο σπίτι σας;

Όχι

Ανεμιστήρα;

Όχι

(δεν λέω κλιματιστικο).

Ούτε (και να έλεγες! )

Ηλεκτρικό φούρνο;

Η τελευταία κουζίνα που αγοράσαμε είναι περίπου 10 ετών. Ότι είχε επάνω της είχε. (Και δεν ήταν και η -τότε- τελευταία τεχνολογία... επίτηδες αγοράστηκε έτσι)

Ανοξείδωτα σκεύη;

Μερικά (όχι όλα)

Έχετε κουδούνι στο σπίτι σας ή ρόπτρο στην πόρτα;

Τίποτα από τα δυο Αν όμως το "τοκ-τοκ" με το χέρι θεωρείτε "ρόπτρο" τότε αυτό έχουμε. Κουδούνι όμως όχι.

Χαρτοπετσέτες & χαρτομάντηλα χρησιμοποιείτε ή σκουπίζεστε μόνο με υφασμάτινα;

Δεν χρησιμοποιούμε όσο μπορούμε κάτι το οποίο κάνει κακό στο περιβάλλον. Άρα δεν ξοδεύουμε χαρτί παρά μόνο σε έκτακτη ανάγκη.

Κάνετε μπάνιο με αφρόλουτρο ή πλένεστε με πρασινο σαπούνι ;

Πράσινο σαπούνι (πρώτον για λόγους υγείας -ξέρετε τώρα τι αηδίες βάζουν μέσα στα σαπούνια- και δεύτερον για να σαμποτάρω τις εταιρίες που βγάζουν ΚΕΡΔΟΣ από τις εκτρώσεις. :x :x )

Και πάει λέγοντας... σε άχρηστα πράγματα που τα θεωρούμε σημαντικά...

Προσωπικά δεν πιστεύω οτι οι ευκολίες στη ζωή μας κάνουν λιγότερο πνευματικούς ή καλούς Χριστιανους. Αν θέλω να προσευχηθώ θα το κάνω και στην πόλη με κλιματισμό και στη σκήτη μου μέσα σε μία σπηλιά.

Αν ήταν έτσι τότε όλοι μας θα προσευχόμασταν όλη την ώρα. ( Προσεύχεσαι; ) Είναι γεγονός ότι οτιδήποτε πράγμα μπορεί να μας τραβήξει την προσοχή. Φαντάσου τις ανέσεις....

ΥΓ: Μια αναφορά έκανα.... δεν απευθύνομαι σε κάποιον συγκεκριμένα.

kotsos έγραψε: Πως να μην θεωρείτε τρελλός ο π. Σεραφείμ Ροουζ που απαρνήθηκε τα πάντα και πήγε μαζί με τον π. Γερμανό σε μια απόμερη περιχή μακρυά παό τις διευκολύσεις των αστικών κέντρων με μόνο σύμμαχό του την Ευχή του Κυρίου. Τι κατάφερε; να συνομιλεί με τον Κύριο και να ανθοφορεί τον κήπο της ψυχής του με τα λουλούδια των αρετών.
Θεωρώ ότι η συνεχής ενασχόληση μας με τις τεχνολογικές καινοτομίες του σήμερα εγκλωβίζει τον άνθρωπο στην άνεση και τον απομακρύνει πό το βαθύτερο νόημα της σωτηρίας της ψυχής. Άλλωστε το παράδειγμα των Πατέρων τι ήταν: Να απαρνηθούν τα πάντα και μέσω της άσκησης να επικοινωνήσουν με τον Θεό.

Στην πλουσιότερη πολιτεία της Αμερικής και ισως την πλουσιοτερη περιοχη του κόσμου ο π.Σεραφειμ Ροουζ εζησε διχως ηλεκτρικό ρευμα,δίχως υδραυλικές εγκαταστασεις,διχως καλοριφέρ ......Οι συγκρισεις με τα "ξενοδοχεία" που κάποτε ήταν μοναστηρια γινονται αυτόματα... .

Εγώ πάντως δεν είμαι μοναχός, ούτε ασκητής!!!
Εξάλλου αν μας ενοχλεί ο ήχος των πόλεων κ δεν μπορούμε να προσευχηθούμε τότε κ στην έρημο θα μας ενοχλούν τα τζιτζίκια!!!!!!
Και δεν νομίζω οτι φταίει η τεχνολογία που δεν είμαστε πνευματικότεροι.