Εφ΄ όσον ζει, μπορεί να σωθεί
Δημοσιεύτηκε: Κυρ Αύγ 12, 2007 3:11 pm
Σάλπισμα αισιοδοξίας και ελπίδας είναι τα λόγια που έγραψε ο Απ. Παύλος προς τους χριστιανούς της Ρώμης: «Κάθε άνθρωπος, εάν καταφύγει στον Θεό θα σταθεί όρθιος στις επάλξεις του καθήκοντος. Γιατί ο Θεός έχει την δύναμη να στήσει και να στερεώσει αυτόν στην πίστη». Όταν βλέπουμε έναν άνθρωπο που έπεσε σε κάποιο ηθικό σφάλμα, να μην τον κατακρίνουμε, γιατί πιστεύουμε ότι μπορεί, εάν θελήσει, να επανορθώσει το λάθος του και να στήσει και πάλι το ηθικό του ανάστημα σαν ένας αξιοπρεπής χριστιανός. Η δύναμη του Θεού είναι απεριόριστη και μπορεί να σηκώσει τον καθένα από οποιαδήποτε πτώση.
Πως σκεπτόμαστε όμως συνήθως εμείς, όταν δούμε έναν αδελφό μας να σφάλει; Τον κατακρίνουμε και τον καταδικάζουμε γι΄ αυτό που έκανε, σα να έφταιξε απέναντί μας, ενώ ο καθένας αμαρτάνει απέναντι του Δημιουργού του. Το χειρότερο, προδικάζουμε ότι θα παραμείνει στο σφάλμα αυτό και θα συνεχίσει και στο μέλλον να το επαναλαμβάνει. Δεν υπολογίζουμε ότι πιθανόν, εν τω μεταξύ, ο αδελφός μας να μετανόησε, και να έλαβε την συγχώρησή του από το Θεό. Ή έστω κι αν φαίνεται ακόμη αμετανόητος, πιθανόν στο μέλλον να καταφύγει στο έλεος του παντοδύναμου Θεού και να πάρει από την θεία ευσπλαχνία την άφεση των αμαρτιών.
Δεν είναι δε καθόλου ακατόρθωτο να γίνει αυτό. Κανείς άνθρωπος δεν υπάρχει, όσο χαμηλά κι αν έπεσε, που να μην μπορεί το χέρι του Θεού να τον σηκώσει όρθιο. Ο Θεός είναι και παντοδύναμος και το έλεός του είναι άπειρο. Ούτε ζητά πολλά πράγματα ο Θεός από τον αμαρτωλό για να τον σώσει. Μόνο μια διάθεση μετανοίας, μόνον μια επίκληση προς το έλεος του Θεού και ο Θεός είναι έτοιμος όλα να του τα χαρίσει και να τον ανορθώσει. Και δεν είναι δύσκολο κάποτε, έστω και την τελευταία στιγμή της ζωής του, ο αδελφός μας που κατρακύλησε στο κακό, να συνέλθει και να μετανοήσει για τα σφάλματά του και να ζητήσει από τον Δημιουργό του συγχώρηση.
Πιθανόν όλες οι συμβουλές και οι προτροπές μας να μην έφεραν μέχρι τώρα κανένα αποτέλεσμα. Ίσως όμως αύριο να ανοίξει την ψυχή του, όταν άλλα γεγονότα της ζωής τον συγκλονίσουν και τον κάνουν να καταφύγει στο έλεος του Θεού.
Ο κάθε άνθρωπος όσο ζει μπορεί να διορθώσει κάθε πλάνη και σφάλμα του. Ο ιερός Αυγουστίνος αναφέρει στις «Εξομολογήσεις» του ότι όταν ήταν νέος παρασύρθηκε από την αίρεση των Μανιχαίων. Μια μέρα η ευσεβής μητέρα του, παρακάλεσε τον επίσκοπο της πόλης της να προσπαθήσει να ανασκευάσει τις πλάνες του γιού της. Αυτός όμως της είπε: «Άφησέ τον ελεύθερο, και περιορίσου να προσεύχεσαι γι΄ αυτόν. Αυτός ο ίδιος μελετώντας θα αντιληφθεί την πλάνη και την ασέβειά του». Επειδή η μητέρα του επέμενε με δάκρυα ο επίσκοπος την καθησύχασε λέγοντας: «Ένα παιδί που προκαλεί τόσα δάκρυα στη μητέρα του, δεν είναι δυνατόν να χαθεί».
Πέρασαν από τότε αρκετά χρόνια μέχρις ότου κάποια μέρα ο Αυγουστίνος άκουσε μια φωνή που επαναλάμβανε «Λάβε και ανάγνωσε». Παίρνει στα χέρια του το βιβλίο του Αποστόλου, το ανοίγει, τα μάτια του πέφτουν στην περικοπή «Μη κώμοις και μέθαις, μη κοίταις και ασελγείαις, μη έριδι και ζήλω αλλ΄ ενδύσασθε τον Κύριον Ιησούν Χριστόν, και της σαρκός πρόνοιαν μη ποιείσθαι εις επιθυμίας» (Ρωμ. ιγ΄ 13, 14). Αυτό ήταν αρκετό για να διαλύσει τις αμφιβολίες του και να πάρει την οριστική απόφαση να γίνει πλέον αφοσιωμένο μέλος της Εκκλησίας του Χριστού. Κι όχι μόνον ανορθώθηκε, αλλά και αναδείχθηκε ένας από τους μεγαλύτερους αγίους.
Είναι ανάγκη, λοιπόν, να έχουμε ζωντανή την πεποίθηση ότι ο κάθε αδελφός μας μπορεί να διορθωθεί, γιατί μόνον τότε τα λόγια και οι προσπάθειές μας για την διόρθωσή του θα καρποφορήσουν. Να το πιστέψουμε πρώτα εμείς ότι είναι δυνατόν να αλλάξει, για να το πιστέψει κατόπιν και ο ίδιος και να προσπαθήσει να κάνει πραγματικότητα την δική μας πίστη.
Στη φυσική ζωή, οι σύζυγοι αντί να αλληλοκατηγορούνται και να παραπονιέται ο ένας για τα ελαττώματα του άλλου, είναι χίλιες φορές προτιμότερο να προσπαθήσουν να εμπνεύσουν στο πρόσωπο με το οποίο τους ένωσε ο ιερός δεσμός του γάμου, την πεποίθηση ότι μπορεί να απαλλαγεί από την τυραννία των παθών του. Έτσι υπάρχει ελπίδα να προσπαθήσει να κόψει τα ελαττώματά του και να χαρίσει και την ευτυχία στον σύντροφο της ζωής του.
Στην αντιμετώπιση των παιδικών ελαττωμάτων, αντί να στολίζουν οι γονείς με διάφορα κοσμητικά επίθετα τα παιδιά, πολύ καλύτερα αποτελέσματα θα έφερναν, εάν πίστευαν ότι είναι δυνατόν να κόψουν τα παιδιά τις αδυναμίες τους. Αυτή την πίστη θα την μετέδιδαν και στα παιδιά και θα είχαν άριστα αποτελέσματα. Τότε οι συμβουλές και οι προτροπές τους θα τόνιζαν περισσότερο το καλό που πρέπει να γίνει παρά το κακό που πρέπει να κτυπηθεί. Και τα παιδιά θα εφιλοτιμούντο να κάνουν πραγματικότητα την καλή ιδέα που έχουν γι΄ αυτά οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί τους.
Αυτό ισχύει προπάντων για όσους εργάζονται για να αναμορφώσουν παιδιά ή μεγάλους που παραστράτησαν και έφυγαν από την ηθική τάξη. Δεν ωφελεί να τους υπενθυμίζεται συνεχώς το σφάλμα τους, αλλά πρέπει να πιστεύουν εκείνοι που εργάζονται για τη διόρθωσή τους ότι μπορούν να αλλάξουν και αυτή την πίστη να προσπαθήσουν να τους μεταδώσουν. Μόνον έτσι υπάρχει ελπίδα να γίνουν μια μέρα χρήσιμα και καλά μέλη της κοινωνίας.
Ο καθένας μας λοιπόν είναι απαραίτητο να πιστεύει στην διόρθωση του συνανθρώπου του, για να μπορέσει να επιδράσει επάνω του για το καλό του. Κανένα συνάνθρωπό μας να μην θεωρούμε ότι είναι αδύνατον να διορθωθεί. Να έχουμε πάντα μπροστά μας τα λόγια του Αποστόλου Παύλου ότι ο Θεός «πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν» (Α΄ Τιμ. β΄ 2). Όπως δε ο Θεός εργάζεται αδιάκοπα για την ψυχική σωτηρία όλων των ανθρώπων, έτσι και εμείς εάν θέλουμε να γίνουμε όργανα της χάρης του Θεού, πρέπει να ξεριζώσουμε την προκατάληψη ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν διορθώνονται. Υπάρχουν τόσα παραδείγματα μεγάλων αμαρτωλών, που όλοι είχαν απογοητευθεί ότι ήταν δυνατόν να αισθανθούν τα λάθη τους και να μετανοήσουν, κι όμως ένα συγκλονιστικό περιστατικό της ζωής τους, στάθηκε ικανό να ξυπνήσει μέσα τους τα ίχνη του καλού, που ήταν κρυμμένα στο βάθος της ψυχής του και παρουσιάστηκαν κατόπιν νέοι άνθρωποι.
Αγαπητοί αναγνώστες και αναγνώστριες, κανένα δεν δικαιούμεθα να θεωρήσουμε ότι είναι χαμένος άνθρωπος. Γι΄ αυτό πρέπει να διαγράψουμε από το μυαλό και το λεξιλόγιό μας την φράση «αυτός είναι αδύνατον να σωθεί». Στη θέση της να βάλουμε μια άλλη φράση «εφ΄ όσον ζει, μπορεί να σωθεί». Υπάρχει ελπίδα έστω και την τελευταία στιγμή της ζωής του να ζητήσει την σωτηρία από τον Θεό. Και ο Θεός θα τον ανορθώσει, για να παρουσιασθεί με καθαρή ψυχή μπροστά στο θρόνο Του.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΑΚΙΡΗ, θεολόγος
Πως σκεπτόμαστε όμως συνήθως εμείς, όταν δούμε έναν αδελφό μας να σφάλει; Τον κατακρίνουμε και τον καταδικάζουμε γι΄ αυτό που έκανε, σα να έφταιξε απέναντί μας, ενώ ο καθένας αμαρτάνει απέναντι του Δημιουργού του. Το χειρότερο, προδικάζουμε ότι θα παραμείνει στο σφάλμα αυτό και θα συνεχίσει και στο μέλλον να το επαναλαμβάνει. Δεν υπολογίζουμε ότι πιθανόν, εν τω μεταξύ, ο αδελφός μας να μετανόησε, και να έλαβε την συγχώρησή του από το Θεό. Ή έστω κι αν φαίνεται ακόμη αμετανόητος, πιθανόν στο μέλλον να καταφύγει στο έλεος του παντοδύναμου Θεού και να πάρει από την θεία ευσπλαχνία την άφεση των αμαρτιών.
Δεν είναι δε καθόλου ακατόρθωτο να γίνει αυτό. Κανείς άνθρωπος δεν υπάρχει, όσο χαμηλά κι αν έπεσε, που να μην μπορεί το χέρι του Θεού να τον σηκώσει όρθιο. Ο Θεός είναι και παντοδύναμος και το έλεός του είναι άπειρο. Ούτε ζητά πολλά πράγματα ο Θεός από τον αμαρτωλό για να τον σώσει. Μόνο μια διάθεση μετανοίας, μόνον μια επίκληση προς το έλεος του Θεού και ο Θεός είναι έτοιμος όλα να του τα χαρίσει και να τον ανορθώσει. Και δεν είναι δύσκολο κάποτε, έστω και την τελευταία στιγμή της ζωής του, ο αδελφός μας που κατρακύλησε στο κακό, να συνέλθει και να μετανοήσει για τα σφάλματά του και να ζητήσει από τον Δημιουργό του συγχώρηση.
Πιθανόν όλες οι συμβουλές και οι προτροπές μας να μην έφεραν μέχρι τώρα κανένα αποτέλεσμα. Ίσως όμως αύριο να ανοίξει την ψυχή του, όταν άλλα γεγονότα της ζωής τον συγκλονίσουν και τον κάνουν να καταφύγει στο έλεος του Θεού.
Ο κάθε άνθρωπος όσο ζει μπορεί να διορθώσει κάθε πλάνη και σφάλμα του. Ο ιερός Αυγουστίνος αναφέρει στις «Εξομολογήσεις» του ότι όταν ήταν νέος παρασύρθηκε από την αίρεση των Μανιχαίων. Μια μέρα η ευσεβής μητέρα του, παρακάλεσε τον επίσκοπο της πόλης της να προσπαθήσει να ανασκευάσει τις πλάνες του γιού της. Αυτός όμως της είπε: «Άφησέ τον ελεύθερο, και περιορίσου να προσεύχεσαι γι΄ αυτόν. Αυτός ο ίδιος μελετώντας θα αντιληφθεί την πλάνη και την ασέβειά του». Επειδή η μητέρα του επέμενε με δάκρυα ο επίσκοπος την καθησύχασε λέγοντας: «Ένα παιδί που προκαλεί τόσα δάκρυα στη μητέρα του, δεν είναι δυνατόν να χαθεί».
Πέρασαν από τότε αρκετά χρόνια μέχρις ότου κάποια μέρα ο Αυγουστίνος άκουσε μια φωνή που επαναλάμβανε «Λάβε και ανάγνωσε». Παίρνει στα χέρια του το βιβλίο του Αποστόλου, το ανοίγει, τα μάτια του πέφτουν στην περικοπή «Μη κώμοις και μέθαις, μη κοίταις και ασελγείαις, μη έριδι και ζήλω αλλ΄ ενδύσασθε τον Κύριον Ιησούν Χριστόν, και της σαρκός πρόνοιαν μη ποιείσθαι εις επιθυμίας» (Ρωμ. ιγ΄ 13, 14). Αυτό ήταν αρκετό για να διαλύσει τις αμφιβολίες του και να πάρει την οριστική απόφαση να γίνει πλέον αφοσιωμένο μέλος της Εκκλησίας του Χριστού. Κι όχι μόνον ανορθώθηκε, αλλά και αναδείχθηκε ένας από τους μεγαλύτερους αγίους.
Είναι ανάγκη, λοιπόν, να έχουμε ζωντανή την πεποίθηση ότι ο κάθε αδελφός μας μπορεί να διορθωθεί, γιατί μόνον τότε τα λόγια και οι προσπάθειές μας για την διόρθωσή του θα καρποφορήσουν. Να το πιστέψουμε πρώτα εμείς ότι είναι δυνατόν να αλλάξει, για να το πιστέψει κατόπιν και ο ίδιος και να προσπαθήσει να κάνει πραγματικότητα την δική μας πίστη.
Στη φυσική ζωή, οι σύζυγοι αντί να αλληλοκατηγορούνται και να παραπονιέται ο ένας για τα ελαττώματα του άλλου, είναι χίλιες φορές προτιμότερο να προσπαθήσουν να εμπνεύσουν στο πρόσωπο με το οποίο τους ένωσε ο ιερός δεσμός του γάμου, την πεποίθηση ότι μπορεί να απαλλαγεί από την τυραννία των παθών του. Έτσι υπάρχει ελπίδα να προσπαθήσει να κόψει τα ελαττώματά του και να χαρίσει και την ευτυχία στον σύντροφο της ζωής του.
Στην αντιμετώπιση των παιδικών ελαττωμάτων, αντί να στολίζουν οι γονείς με διάφορα κοσμητικά επίθετα τα παιδιά, πολύ καλύτερα αποτελέσματα θα έφερναν, εάν πίστευαν ότι είναι δυνατόν να κόψουν τα παιδιά τις αδυναμίες τους. Αυτή την πίστη θα την μετέδιδαν και στα παιδιά και θα είχαν άριστα αποτελέσματα. Τότε οι συμβουλές και οι προτροπές τους θα τόνιζαν περισσότερο το καλό που πρέπει να γίνει παρά το κακό που πρέπει να κτυπηθεί. Και τα παιδιά θα εφιλοτιμούντο να κάνουν πραγματικότητα την καλή ιδέα που έχουν γι΄ αυτά οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί τους.
Αυτό ισχύει προπάντων για όσους εργάζονται για να αναμορφώσουν παιδιά ή μεγάλους που παραστράτησαν και έφυγαν από την ηθική τάξη. Δεν ωφελεί να τους υπενθυμίζεται συνεχώς το σφάλμα τους, αλλά πρέπει να πιστεύουν εκείνοι που εργάζονται για τη διόρθωσή τους ότι μπορούν να αλλάξουν και αυτή την πίστη να προσπαθήσουν να τους μεταδώσουν. Μόνον έτσι υπάρχει ελπίδα να γίνουν μια μέρα χρήσιμα και καλά μέλη της κοινωνίας.
Ο καθένας μας λοιπόν είναι απαραίτητο να πιστεύει στην διόρθωση του συνανθρώπου του, για να μπορέσει να επιδράσει επάνω του για το καλό του. Κανένα συνάνθρωπό μας να μην θεωρούμε ότι είναι αδύνατον να διορθωθεί. Να έχουμε πάντα μπροστά μας τα λόγια του Αποστόλου Παύλου ότι ο Θεός «πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν» (Α΄ Τιμ. β΄ 2). Όπως δε ο Θεός εργάζεται αδιάκοπα για την ψυχική σωτηρία όλων των ανθρώπων, έτσι και εμείς εάν θέλουμε να γίνουμε όργανα της χάρης του Θεού, πρέπει να ξεριζώσουμε την προκατάληψη ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν διορθώνονται. Υπάρχουν τόσα παραδείγματα μεγάλων αμαρτωλών, που όλοι είχαν απογοητευθεί ότι ήταν δυνατόν να αισθανθούν τα λάθη τους και να μετανοήσουν, κι όμως ένα συγκλονιστικό περιστατικό της ζωής τους, στάθηκε ικανό να ξυπνήσει μέσα τους τα ίχνη του καλού, που ήταν κρυμμένα στο βάθος της ψυχής του και παρουσιάστηκαν κατόπιν νέοι άνθρωποι.
Αγαπητοί αναγνώστες και αναγνώστριες, κανένα δεν δικαιούμεθα να θεωρήσουμε ότι είναι χαμένος άνθρωπος. Γι΄ αυτό πρέπει να διαγράψουμε από το μυαλό και το λεξιλόγιό μας την φράση «αυτός είναι αδύνατον να σωθεί». Στη θέση της να βάλουμε μια άλλη φράση «εφ΄ όσον ζει, μπορεί να σωθεί». Υπάρχει ελπίδα έστω και την τελευταία στιγμή της ζωής του να ζητήσει την σωτηρία από τον Θεό. Και ο Θεός θα τον ανορθώσει, για να παρουσιασθεί με καθαρή ψυχή μπροστά στο θρόνο Του.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΑΚΙΡΗ, θεολόγος