Πόσο ευαίσθητος ο λαός μας και πόσο αλάνθαστος στην κρίσι του! Λοιπόν, για τον σοφό λαό μας, άνθρωπος είναι αυτός που συμπάσχει, συμμερίζεται, συμπονά τον ξένο πόνο. Άνθρωπος είναι αυτός που δεν μένει αδιάφορος, αυτός που δεν στέκεται ψυχρά, αυτός που δεν κλείνει τα μάτια, αυτός που δεν προσπερνά.
«Όποιος πονά στον ξένο πόνο, τ΄ ανθρώπου μοιάζει μόνο».
Γιατί, μερικές φορές, τραγικός δεν είναι αυτός που σηκώνει το σταυρό του, αλλά αυτός που μένει απαθής μπροστά στο σταυρό.
Ξεχωριστό δώρο του ανθρώπου είναι η δυνατότητα επικοινωνίας. Η δυνατότητα συμμετοχής σ΄ αυτά που ζει και βιώνει ο άλλος.
Ο άλλος που, κατά την θεία αποκάλυψη και διδασκαλία, είναι ο αδελφός μας. Και επειδή υπάρχει ο άλλος μ΄ ότι αυτό συνεπάγεται, γίνεται όμορφη και η δική μας ζωή.
Όταν μοιραζόμαστε τον πόνο, τα προβλήματα του άλλου, έχει νόημα η ζωή μας. Παίρνει περιεχόμενο, έχει στόχους.
Γιατί δεν υπάρχει πιο άχαρη καρδιά από αυτήν που χτυπά μόνο για τον εαυτό της.
Ο ατομισμός μας δημιουργεί την πιο μεγάλη δυστυχία. Η αδιαφορία στα προβλήματα, στα βάσανα του άλλου, φέρνει την πιο σκληρή μοναξιά. Εξάλλου, κανένας δεν μπορεί να είναι μόνος του ευτυχισμένος.
Κάθε κίνησις αγάπης που κάνουμε, δεν ανακουφίζει μόνο τον πάσχοντα, αλλά γλυκαίνει και τη δική μας ζωή, την κάνει πιο ανθρώπινη, πιο όμορφη. Η αδιαφορία αποβάλλει την ανθρωπιά. Η απάθεια στον πόνο του άλλου μας παραμορφώνει.
Όταν η αγάπη διαποτίζει τις σχέσεις μας, τότε η συμπόρευσή μας γίνεται ενδιαφέρουσα περιπέτεια. Επειδή η παρουσία των άλλων είναι μια μόνιμη πρόκληση αγάπης. Πρόκληση προσφοράς.
Δίνουμε αγάπη; Παίρνουμε χαρά!
Προσφέρουμε ενδιαφέρον; Παίρνουμε πληρότητα.
Χαρίζουμε κατανόηση; Παίρνουμε ανθρωπιά.
Παρέχουμε συγνώμη; Παίρνουμε γαλήνη.
Η αγάπη μας κάνει θεοειδείς. Η σκληρότητα κτηνοειδείς.
«Είναι χαριτωμένος ο άνθρωπος, όταν είναι άνθρωπος». Και ανθρώπους πραγματικούς μας κάνει η αγάπη. Διαποτισμένη η σκέψη του λαού μας από τη θεϊκή διδασκαλία, σοφά αποφαίνεται:
Όποιος πονά στον ξένο πόνο, τ΄ ανθρώπου μοιάζει μόνο».
Ας παραμείνουμε, λοιπόν, άνθρωποι!
Περιοδικό «Λυδία»
«Όποιος πονά στον ξένο πόνο, τ'ανθρώπου μοιάζει μόνο»
Συντονιστές: ntinoula, Συντονιστές
«Όποιος πονά στον ξένο πόνο, τ'ανθρώπου μοιάζει μόνο»
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Ο πόνος στη ζωή μας
Είναι εύκολο κάποιος να φιλοσοφεί ή να θεολογεί για τον πόνο. Αλλά είναι δύσκολο να αντιμετωπίζει σωστά τον πόνο, όταν ο ίδιος περνά ένα δυνατό πόνο στην ζωή του. Θεωρώ πολύ τολμηρό να μιλά κανείς για τον πόνο, όταν ο ίδιος δεν πονά. Σκέπτομαι όλους τους αδελφούς μας απανταχού της γης, που πονούν σωματικά ή ψυχολογικά ή πνευματικά.
Σωματικά πονούν οι άνθρωποι από αρρώστιες, κακουχίες, πείνα. Ψυχολογικά πονούν από κατατρεγμούς, συκοφαντίες, έλλειψη αγάπης και μη ανταπόκριση στην προσφερόμενη σε άλλα προσφιλή πρόσωπα αγάπη, ανεκπλήρωτες επιθυμίες, ασθένειες και θανάτους προσφιλών ανθρώπων και άλλα αίτια. Πνευματικά πονούν όσοι αγαπούν τον Θεό και τον άνθρωπο και όμως βλέπουν ότι με τις αμαρτίες τους λυπούν τον Θεό και προσβάλλουν την εικόνα του Θεού, τον άνθρωπο.
Δεν εισήλθε ασφαλώς κατ' ευδοκία Θεού. Μπήκε κατά παραχώρηση Θεού, όταν ο άνθρωπος με την εγωιστική παρακοή του έχασε την Πηγή της Ζωής, τον Πλάστη του. Από την άπονο κατάσταση της Θείας Βασιλείας, βρέθηκε σε μία άλλη κατάσταση, στην οποία αφού δεν βασίλευε η αληθινή Ζωή, κυριαρχούσε μια ζωή φθαρμένη, συνυφασμένη με τον θάνατο, τα πάθη και την αμαρτία.
Σ' αυτήν την νέα κατάσταση, ο θάνατος και ο πόνος φαίνονταν να έχουν ένα θετικό νόημα, όπως άλλωστε και οι άλλοι δερμάτινοι χιτώνες με τους οποίους ο Θεός ένδυσε τους πρωτοπλάστους, όταν εκείνοι έφευγαν από τον Παράδεισο, για να τους παρηγορήσει στην εξορία τους. Ο θάνατος θέτει τέρμα στο κακό, που αλλιώς θα ήταν αθάνατο επί της γης.
Ο σωματικός πόνος ειδοποιεί για την ασθένεια, ώστε να υπάρχει η κατάλληλη θεραπεία. Οι ιατροί γνωρίζουν πόσο ευεργετικός είναι ο πόνος. Επίσης, όλων των ειδών οι πόνοι μας βοηθούν να λάβουμε αίσθηση της φθαρτότητάς μας και έτσι να γνωρίσουμε τα πεπερασμένα μας όρια γλιτώνοντας από κάθε μορφή αυτοθεοποιήσεως.
Ο πόνος μας βοηθά να αναθεωρήσουμε την πορεία της ζωής μας και να την επαναπροσανατολίσουμε στο σωστό κέντρο της, που είναι ο Τριαδικός Θεός.
Ο πόνος μας βοηθά να λαμπικάρουμε την αγάπη μας προς τον Θεό, ώστε να αγαπούμε τον Θεό όχι γιατί μας δίνει τα δώρα Του (όπως η υγεία, η οικογενειακή ευτυχία κλπ.), αλλά γι' Αυτόν τον Ίδιο.
Έτσι ο πολύαθλος Ιώβ, με τον τρόπο που αντιμετώπισε τις ασθένειες και τις άλλες αβάστακτες δοκιμασίες, απέδειξε ότι αγαπά τον Θεό για τον Θεό και όχι τον Θεό για τα δώρα Του. Αγαπούσε τον Θεό τόσο δυνατά, όταν βρισκόταν ριγμένος, πάνω στις κοπριές, γεμάτος πληγές και με σκοτωμένα τα δέκα παιδιά του τόσο δυνατά, όσο και όταν ευτυχούσε.
Ο πόνος μας βοηθά ακόμη να τοποθετηθούμε σωστά απέναντι στους συνανθρώπους μας, τους οποίους πολλές φορές όταν δεν πονάμε, τους καταφρονούμε, τους αδικούμε τους κάνουμε να πονούν με την εγωιστική μας στάση. Όταν η ηδονή με την οποία απομυζούμε τους συνανθρώπους μας γίνεται οδύνη, καταλαβαίνουμε ότι οι παράνομες ηδονές μας καταστρέφουν.
Πολλές φορές άνθρωποι που πόνεσαν δυνατά βρήκαν διά του πόνου το αληθινό τους πρόσωπο ξεπερνώντας τα προσωπεία, και γι' αυτό ευχαρίστησαν τον Θεό για το δώρο του πόνου, έστω και αν αυτό ήταν μια ανίατος και οδυνηρά ασθένεια.
Άλλοτε πάλι ο πόνος βοηθά και τους ωρίμους πνευματικά ανθρώπους να φθάσουν σε υψηλότερες μορφές πνευματικής τελειώσεως, να στηρίξουν και να παρηγορήσου πολλές ψυχές.
Ως παράδειγμα αναφέρω τον μακαριστό γέροντα Παίσιο, που δέχθηκε την λεγόμενη "επάρατη" νόσο με χαρά, κάνοντας τον λογισμό ότι οι κοσμικοί που πάσχουν παρηγορούνται, όταν μαθαίνουν, ότι πάσχουν και οι μοναχοί. Έτσι η επάρατη νόσος έγινε για τον π. Παίσιο ευλογημένη νόσος.
Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Γρηγοριάτης
Είναι εύκολο κάποιος να φιλοσοφεί ή να θεολογεί για τον πόνο. Αλλά είναι δύσκολο να αντιμετωπίζει σωστά τον πόνο, όταν ο ίδιος περνά ένα δυνατό πόνο στην ζωή του. Θεωρώ πολύ τολμηρό να μιλά κανείς για τον πόνο, όταν ο ίδιος δεν πονά. Σκέπτομαι όλους τους αδελφούς μας απανταχού της γης, που πονούν σωματικά ή ψυχολογικά ή πνευματικά.
Σωματικά πονούν οι άνθρωποι από αρρώστιες, κακουχίες, πείνα. Ψυχολογικά πονούν από κατατρεγμούς, συκοφαντίες, έλλειψη αγάπης και μη ανταπόκριση στην προσφερόμενη σε άλλα προσφιλή πρόσωπα αγάπη, ανεκπλήρωτες επιθυμίες, ασθένειες και θανάτους προσφιλών ανθρώπων και άλλα αίτια. Πνευματικά πονούν όσοι αγαπούν τον Θεό και τον άνθρωπο και όμως βλέπουν ότι με τις αμαρτίες τους λυπούν τον Θεό και προσβάλλουν την εικόνα του Θεού, τον άνθρωπο.
Δεν εισήλθε ασφαλώς κατ' ευδοκία Θεού. Μπήκε κατά παραχώρηση Θεού, όταν ο άνθρωπος με την εγωιστική παρακοή του έχασε την Πηγή της Ζωής, τον Πλάστη του. Από την άπονο κατάσταση της Θείας Βασιλείας, βρέθηκε σε μία άλλη κατάσταση, στην οποία αφού δεν βασίλευε η αληθινή Ζωή, κυριαρχούσε μια ζωή φθαρμένη, συνυφασμένη με τον θάνατο, τα πάθη και την αμαρτία.
Σ' αυτήν την νέα κατάσταση, ο θάνατος και ο πόνος φαίνονταν να έχουν ένα θετικό νόημα, όπως άλλωστε και οι άλλοι δερμάτινοι χιτώνες με τους οποίους ο Θεός ένδυσε τους πρωτοπλάστους, όταν εκείνοι έφευγαν από τον Παράδεισο, για να τους παρηγορήσει στην εξορία τους. Ο θάνατος θέτει τέρμα στο κακό, που αλλιώς θα ήταν αθάνατο επί της γης.
Ο σωματικός πόνος ειδοποιεί για την ασθένεια, ώστε να υπάρχει η κατάλληλη θεραπεία. Οι ιατροί γνωρίζουν πόσο ευεργετικός είναι ο πόνος. Επίσης, όλων των ειδών οι πόνοι μας βοηθούν να λάβουμε αίσθηση της φθαρτότητάς μας και έτσι να γνωρίσουμε τα πεπερασμένα μας όρια γλιτώνοντας από κάθε μορφή αυτοθεοποιήσεως.
Ο πόνος μας βοηθά να αναθεωρήσουμε την πορεία της ζωής μας και να την επαναπροσανατολίσουμε στο σωστό κέντρο της, που είναι ο Τριαδικός Θεός.
Ο πόνος μας βοηθά να λαμπικάρουμε την αγάπη μας προς τον Θεό, ώστε να αγαπούμε τον Θεό όχι γιατί μας δίνει τα δώρα Του (όπως η υγεία, η οικογενειακή ευτυχία κλπ.), αλλά γι' Αυτόν τον Ίδιο.
Έτσι ο πολύαθλος Ιώβ, με τον τρόπο που αντιμετώπισε τις ασθένειες και τις άλλες αβάστακτες δοκιμασίες, απέδειξε ότι αγαπά τον Θεό για τον Θεό και όχι τον Θεό για τα δώρα Του. Αγαπούσε τον Θεό τόσο δυνατά, όταν βρισκόταν ριγμένος, πάνω στις κοπριές, γεμάτος πληγές και με σκοτωμένα τα δέκα παιδιά του τόσο δυνατά, όσο και όταν ευτυχούσε.
Ο πόνος μας βοηθά ακόμη να τοποθετηθούμε σωστά απέναντι στους συνανθρώπους μας, τους οποίους πολλές φορές όταν δεν πονάμε, τους καταφρονούμε, τους αδικούμε τους κάνουμε να πονούν με την εγωιστική μας στάση. Όταν η ηδονή με την οποία απομυζούμε τους συνανθρώπους μας γίνεται οδύνη, καταλαβαίνουμε ότι οι παράνομες ηδονές μας καταστρέφουν.
Πολλές φορές άνθρωποι που πόνεσαν δυνατά βρήκαν διά του πόνου το αληθινό τους πρόσωπο ξεπερνώντας τα προσωπεία, και γι' αυτό ευχαρίστησαν τον Θεό για το δώρο του πόνου, έστω και αν αυτό ήταν μια ανίατος και οδυνηρά ασθένεια.
Άλλοτε πάλι ο πόνος βοηθά και τους ωρίμους πνευματικά ανθρώπους να φθάσουν σε υψηλότερες μορφές πνευματικής τελειώσεως, να στηρίξουν και να παρηγορήσου πολλές ψυχές.
Ως παράδειγμα αναφέρω τον μακαριστό γέροντα Παίσιο, που δέχθηκε την λεγόμενη "επάρατη" νόσο με χαρά, κάνοντας τον λογισμό ότι οι κοσμικοί που πάσχουν παρηγορούνται, όταν μαθαίνουν, ότι πάσχουν και οι μοναχοί. Έτσι η επάρατη νόσος έγινε για τον π. Παίσιο ευλογημένη νόσος.
Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Γρηγοριάτης
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό