Αρχιεπισκόπου Κρήτης Τιμοθέου: ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ
Δημοσιεύτηκε: Σάβ Αύγ 25, 2007 9:20 am
Το επόμενο ενδιαφέρον κείμενο έγραψε ο προηγούμενος και ήδη μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Τιμόθεος, και δημοσιεύτηκε στο Ορθόδοξο Χριστιανικό περιοδικό «Αναγέννησις» τού Ιουλίου – Αυγούστου 2001.
Κάποια ιδιαίτερα σημεία τού πρωτότυπου κειμένου, τα μετέτρεψα σε έντονα γράμματα.
«ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ.
Όλα στον κόσμο έχουν αρχή και τέλος. Τα πάντα υποτάσσονται στην ροή και την μεταβολή, στην αλλοίωση και την φθορά. Τάχα υπάρχει κάτι αιώνιο, αναλλοίωτο, σταθερό, αδιάφθορο; Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα τού λογικού. Είναι απαίτηση τού λογισμού, που δεν αναπαύεται στην απάντηση τού άγνωστου και τού τυχαίου. Την πρώτη αρχή, την αιτία τών πάντων, την πηγή τού απέραντου ποταμού τής δημιουργίας αποζητά κουρασμένο το ανθρώπινο πνεύμα. Πώς να ερμηνεύσει διαφορετικά την παγκόσμια αρμονία, την τάξη, την σκοπιμότητα, την πανσοφία που φανερώνεται στη γή, στον ουρανό, στο σύμπαν; Ποιός είναι ο Δημιουργός, ο υπέρτατος νούς, ο παντοδύναμος ρυθμιστής;
Διψά η ψυχή τού ανθρώπου να φτάσει στην πηγή, στην αρχή, στην αιτία. Θέλει να μάθει «τι τον κόσμο συνέχει στα τρίσβαθα του».Μοχθεί να φτάσει με το λογικό και τη γνώση του εκεί που αναβλύζει η πηγή και όμως διαπιστώνει ύστερα από την αναζήτηση του πώς «βλέπει μόνο τον ποταμό που κυλά και αγνοεί, γιατί δεν μπορεί να φτάσει στην πηγή, στην αρχή, στην αιτία, στον δημιουργό τού ποταμού».
Άλλες αλήθειες μαθαίνει πολλές. Πλουταίνει αδιάκοπα τις εμπειρίες του. Πολλά τον διδάσκει η επιστήμη. Η πρόοδος ανακαλύπτει αδιάκοπα κρυμμένες δυνάμεις και απόρρητα μυστικά τής δημιουργίας. Έφτασε σε μεγάλα ύψη πολιτισμού. Έχει κατακτήσει τη γή, τούς ωκεανούς, το διάστημα, τα άστρα. Έγινε ο κύριος στην υλική δημιουργία.
Όμως με όλα αυτά καμμία θετική και σωστή απάντηση δεν έδωσε στο επίμαχο ερώτημα στην άγνοια του για τον Δημιουργό. Η γνώση μας δεν τον φτάνει. Η σοφία και η επιστήμη μάς σταματούν στο πρόσκαιρο και πεπερασμένο, στο υλικό και εγκόσμιο. Υπάρχει ένα μεγάλο κενό. Στην αντίπερα όχθη δεν φτάνει η δύναμη τών ανθρώπων. Είμαστε στο χείλος τής αβύσσου που μένει ανεξερεύνητη. Σταματούμε στην εδώ όχθη τής ζωής, στην εμπειρία.
Το χάσμα αυτό γεφυρώνεται με άλλα μέσα, με άλλα όργανα, με άλλα υλικά, που δεν είναι δικά μας. Έρχονται απ’ έξω, από Εκείνον που έπλασε τα πάντα, από τον Δημιουργό. Ο κρίκος που μάς συνδέει με «τα υπέρ λόγον», με τα μεταφυσικά, με τα υπερβατικά και υπερκόσμια, με τα πνευματικά και αιώνια είναι η πίστη.
Αυτό είναι το καΐκι που μάς περνά στην αντίπερα όχθη και μάς ενώνει με τον Δημιουργό. Τον διαισθάνεται ο άνθρωπος. Έχει βαθιά του την νοσταλγία να τον γνωρίσει και να συνδεθεί μαζί του. Μία ακατάσχετη ορμή τραβά τον άνθρωπο εμπρός και προς τα ύψη. Είναι η αιτία τής υπάρξεως, η πηγή τής ζωής. Ο άνθρωπος πέρα από τα δημιουργήματα μαντεύει τον Δημιουργό, πάνω από τα πλάσματα διαισθάνεται τον Πλάστη, από τα αιτιατά συμπεραίνει τον αίτιο, από τα πρόσκαιρα τον Αιώνιο, από τα υλικά το άπειρο, παντοδύναμο, πάνσοφο και πανάγαθο Πνεύμα. Τα ιδιώματα και χαρακτηριστικά τού αληθινού Θεού «τοίς ποιήμασι νοούμενα καθοράται», όπως ετόνισεν ο Απόστολος Παύλος. «Ο Θεός Δημιουργός και αιτία τών πάντων αποκαλύπτεται», αλλά την αποκάλυψη δέχεται ο άνθρωπος, την εγκολπώνεται και την αξιοποιεί με την πίστη. Αυτή φανερώνει την αλήθεια και αναπαύει τον λογισμό.
Είναι δυστύχημα πώς αυτή την πίστη τής Αποκαλύψεως τού Θεού ημπορεί να αλλοιώσει και να νοθεύσει η ανθρώπινη ατέλεια, να την αρνηθεί ή και να την πολεμήσει.
Από τους παλαιότερους καιρούς την αληθινή θρησκεία αγωνίστηκαν να αντικαταστήσουν διδασκαλίες πλάνης, φιλοσοφίες σφαλερές, θεωρίες απατηλές, που με πρόσχημα την πρόοδο και τον πολιτισμό αγωνίστηκαν με πείσμα να αποπροσανατολίσουν από τη σωστή πίστη, από την αληθινή αποκάλυψη θεοποιώντας νέα είδωλα, την λογική, την επιστήμη, την τεχνολογία, την φύση, τον άνθρωπο και ένα πλήθος άλλα υποκατάστατα.
Ο Κρήτης Τιμόθεος»
Κάποια ιδιαίτερα σημεία τού πρωτότυπου κειμένου, τα μετέτρεψα σε έντονα γράμματα.
«ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ.
Όλα στον κόσμο έχουν αρχή και τέλος. Τα πάντα υποτάσσονται στην ροή και την μεταβολή, στην αλλοίωση και την φθορά. Τάχα υπάρχει κάτι αιώνιο, αναλλοίωτο, σταθερό, αδιάφθορο; Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα τού λογικού. Είναι απαίτηση τού λογισμού, που δεν αναπαύεται στην απάντηση τού άγνωστου και τού τυχαίου. Την πρώτη αρχή, την αιτία τών πάντων, την πηγή τού απέραντου ποταμού τής δημιουργίας αποζητά κουρασμένο το ανθρώπινο πνεύμα. Πώς να ερμηνεύσει διαφορετικά την παγκόσμια αρμονία, την τάξη, την σκοπιμότητα, την πανσοφία που φανερώνεται στη γή, στον ουρανό, στο σύμπαν; Ποιός είναι ο Δημιουργός, ο υπέρτατος νούς, ο παντοδύναμος ρυθμιστής;
Διψά η ψυχή τού ανθρώπου να φτάσει στην πηγή, στην αρχή, στην αιτία. Θέλει να μάθει «τι τον κόσμο συνέχει στα τρίσβαθα του».Μοχθεί να φτάσει με το λογικό και τη γνώση του εκεί που αναβλύζει η πηγή και όμως διαπιστώνει ύστερα από την αναζήτηση του πώς «βλέπει μόνο τον ποταμό που κυλά και αγνοεί, γιατί δεν μπορεί να φτάσει στην πηγή, στην αρχή, στην αιτία, στον δημιουργό τού ποταμού».
Άλλες αλήθειες μαθαίνει πολλές. Πλουταίνει αδιάκοπα τις εμπειρίες του. Πολλά τον διδάσκει η επιστήμη. Η πρόοδος ανακαλύπτει αδιάκοπα κρυμμένες δυνάμεις και απόρρητα μυστικά τής δημιουργίας. Έφτασε σε μεγάλα ύψη πολιτισμού. Έχει κατακτήσει τη γή, τούς ωκεανούς, το διάστημα, τα άστρα. Έγινε ο κύριος στην υλική δημιουργία.
Όμως με όλα αυτά καμμία θετική και σωστή απάντηση δεν έδωσε στο επίμαχο ερώτημα στην άγνοια του για τον Δημιουργό. Η γνώση μας δεν τον φτάνει. Η σοφία και η επιστήμη μάς σταματούν στο πρόσκαιρο και πεπερασμένο, στο υλικό και εγκόσμιο. Υπάρχει ένα μεγάλο κενό. Στην αντίπερα όχθη δεν φτάνει η δύναμη τών ανθρώπων. Είμαστε στο χείλος τής αβύσσου που μένει ανεξερεύνητη. Σταματούμε στην εδώ όχθη τής ζωής, στην εμπειρία.
Το χάσμα αυτό γεφυρώνεται με άλλα μέσα, με άλλα όργανα, με άλλα υλικά, που δεν είναι δικά μας. Έρχονται απ’ έξω, από Εκείνον που έπλασε τα πάντα, από τον Δημιουργό. Ο κρίκος που μάς συνδέει με «τα υπέρ λόγον», με τα μεταφυσικά, με τα υπερβατικά και υπερκόσμια, με τα πνευματικά και αιώνια είναι η πίστη.
Αυτό είναι το καΐκι που μάς περνά στην αντίπερα όχθη και μάς ενώνει με τον Δημιουργό. Τον διαισθάνεται ο άνθρωπος. Έχει βαθιά του την νοσταλγία να τον γνωρίσει και να συνδεθεί μαζί του. Μία ακατάσχετη ορμή τραβά τον άνθρωπο εμπρός και προς τα ύψη. Είναι η αιτία τής υπάρξεως, η πηγή τής ζωής. Ο άνθρωπος πέρα από τα δημιουργήματα μαντεύει τον Δημιουργό, πάνω από τα πλάσματα διαισθάνεται τον Πλάστη, από τα αιτιατά συμπεραίνει τον αίτιο, από τα πρόσκαιρα τον Αιώνιο, από τα υλικά το άπειρο, παντοδύναμο, πάνσοφο και πανάγαθο Πνεύμα. Τα ιδιώματα και χαρακτηριστικά τού αληθινού Θεού «τοίς ποιήμασι νοούμενα καθοράται», όπως ετόνισεν ο Απόστολος Παύλος. «Ο Θεός Δημιουργός και αιτία τών πάντων αποκαλύπτεται», αλλά την αποκάλυψη δέχεται ο άνθρωπος, την εγκολπώνεται και την αξιοποιεί με την πίστη. Αυτή φανερώνει την αλήθεια και αναπαύει τον λογισμό.
Είναι δυστύχημα πώς αυτή την πίστη τής Αποκαλύψεως τού Θεού ημπορεί να αλλοιώσει και να νοθεύσει η ανθρώπινη ατέλεια, να την αρνηθεί ή και να την πολεμήσει.
Από τους παλαιότερους καιρούς την αληθινή θρησκεία αγωνίστηκαν να αντικαταστήσουν διδασκαλίες πλάνης, φιλοσοφίες σφαλερές, θεωρίες απατηλές, που με πρόσχημα την πρόοδο και τον πολιτισμό αγωνίστηκαν με πείσμα να αποπροσανατολίσουν από τη σωστή πίστη, από την αληθινή αποκάλυψη θεοποιώντας νέα είδωλα, την λογική, την επιστήμη, την τεχνολογία, την φύση, τον άνθρωπο και ένα πλήθος άλλα υποκατάστατα.
Ο Κρήτης Τιμόθεος»