Η αρρώστια οδηγεί τον άνθρωπο σε οριακές καταστάσεις, θα τις έλεγα προνομιούχες, που ζητούν μια απάντηση δίχως καθυστερήσεις και πολλά λόγια. Υπογράφεις καίρια συμβόλαια. Αρχίζεις να βλέπεις τη ζωή , τον κόσμο, το θάνατο διαφορετικά. Τι να βρεις να υπερηφανευθείς τότε, τι εγωϊσμοί και τι κέρδη, διεκ-δικήσεις κι εκδικήσεις, όταν δεν ξέρεις αν θα ζεις την επόμενη ώρα. ΄
Εχεις και τους λεγόμενους και θεωρούμενους υγιείς από πάνω σου με μια αγενή ευγένεια να σε χαζοπαρηγορούν, να σε ψευτοπαρηγορούν, Θεέ μου, με μια εγωιστική αυτάρκεια και υπεροχή, με μια ψυχολογικά ερμηνευόμενη χαρά, ότι δεν ταλαιπωρούνται αυτοί. Το κρεβάτι του πόνου είναι καμίνι κι αμόνι, που καίει τʼ αχρείαστα και σφυρηλατεί την ωραία ταπείνωση και τη γνήσια μετάνοια. Πίσω από τον αθρώπινο πόνο κρύβεται πάντα το χάδι και το χνώτο του Πανάγαθου. Δυστυχώς όλοι όσοι κυκλοφορούν με τις βαριές πανοπλίες του χρήματος και της δόξας και μερικές φορές, και προσέξτε το, της υγείας, είναι κοντόφθαλμοι, έχουν μια ασφάλεια που έχει ημερομηνία λήξεως, δεν οσφραίνονται τον αέρα της αιωνιότητος.
Επιτρέψτε μου να πω και συγχωρέστε μου το θάρρος, αλλά και άρρωστος ήμουν καλά. Σʼ έναν κόσμο άρρωστο, όχι μονο σωματικά, η Εκκλησία έχει να προσφέρει σωτήριο μήνυμα. Οι βυθισμένοι στʼ αδιέξοδα απελπισμένοι άρρωστοι μπορούν να βρουν φως πολύ και στην οδυνηρή κλίνη και στο αναπηρικό καροτσάκι και στο άσυλο και στο σανατόριο και στην κλινική και στη φυλακή και στο πτωχοκομείο. ΄Ολα τα παγόβουνα κάποτε λιώνουν, οι σαπισμένοι σπόροι φυτρώνουν, τʼ άνθη καρπίζουν, οι χειμώνες φέρνουν καλοκαίρια, οι νύχτες μέρες, η Μεγάλη Παρασκευή την Ανάσταση.
Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης
Πίσω από τον ανθρώπινο πόνο
Συντονιστές: ntinoula, Συντονιστές
Πίσω από τον ανθρώπινο πόνο
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό
Ο πόνος στη ζωή μας
Είναι εύκολο κάποιος να φιλοσοφεί ή να θεολογεί για τον πόνο. Αλλά είναι δύσκολο να αντιμετωπίζει σωστά τον πόνο, όταν ο ίδιος περνά ένα δυνατό πόνο στην ζωή του. Θεωρώ πολύ τολμηρό να μιλά κανείς για τον πόνο, όταν ο ίδιος δεν πονά. Σκέπτομαι όλους τους αδελφούς μας απανταχού της γης, που πονούν σωματικά ή ψυχολογικά ή πνευματικά.
Σωματικά πονούν οι άνθρωποι από αρρώστιες, κακουχίες, πείνα. Ψυχολογικά πονούν από κατατρεγμούς, συκοφαντίες, έλλειψη αγάπης και μη ανταπόκριση στην προσφερόμενη σε άλλα προσφιλή πρόσωπα αγάπη, ανεκπλήρωτες επιθυμίες, ασθένειες και θανάτους προσφιλών ανθρώπων και άλλα αίτια. Πνευματικά πονούν όσοι αγαπούν τον Θεό και τον άνθρωπο και όμως βλέπουν ότι με τις αμαρτίες τους λυπούν τον Θεό και προσβάλλουν την εικόνα του Θεού, τον άνθρωπο.
Δεν εισήλθε ασφαλώς κατ' ευδοκία Θεού. Μπήκε κατά παραχώρηση Θεού, όταν ο άνθρωπος με την εγωιστική παρακοή του έχασε την Πηγή της Ζωής, τον Πλάστη του. Από την άπονο κατάσταση της Θείας Βασιλείας, βρέθηκε σε μία άλλη κατάσταση, στην οποία αφού δεν βασίλευε η αληθινή Ζωή, κυριαρχούσε μια ζωή φθαρμένη, συνυφασμένη με τον θάνατο, τα πάθη και την αμαρτία.
Σ' αυτήν την νέα κατάσταση, ο θάνατος και ο πόνος φαίνονταν να έχουν ένα θετικό νόημα, όπως άλλωστε και οι άλλοι δερμάτινοι χιτώνες με τους οποίους ο Θεός ένδυσε τους πρωτοπλάστους, όταν εκείνοι έφευγαν από τον Παράδεισο, για να τους παρηγορήσει στην εξορία τους. Ο θάνατος θέτει τέρμα στο κακό, που αλλιώς θα ήταν αθάνατο επί της γης.
Ο σωματικός πόνος ειδοποιεί για την ασθένεια, ώστε να υπάρχει η κατάλληλη θεραπεία. Οι ιατροί γνωρίζουν πόσο ευεργετικός είναι ο πόνος. Επίσης, όλων των ειδών οι πόνοι μας βοηθούν να λάβουμε αίσθηση της φθαρτότητάς μας και έτσι να γνωρίσουμε τα πεπερασμένα μας όρια γλιτώνοντας από κάθε μορφή αυτοθεοποιήσεως.
Ο πόνος μας βοηθά να αναθεωρήσουμε την πορεία της ζωής μας και να την επαναπροσανατολίσουμε στο σωστό κέντρο της, που είναι ο Τριαδικός Θεός.
Ο πόνος μας βοηθά να λαμπικάρουμε την αγάπη μας προς τον Θεό, ώστε να αγαπούμε τον Θεό όχι γιατί μας δίνει τα δώρα Του (όπως η υγεία, η οικογενειακή ευτυχία κλπ.), αλλά γι' Αυτόν τον Ίδιο.
Έτσι ο πολύαθλος Ιώβ, με τον τρόπο που αντιμετώπισε τις ασθένειες και τις άλλες αβάστακτες δοκιμασίες, απέδειξε ότι αγαπά τον Θεό για τον Θεό και όχι τον Θεό για τα δώρα Του. Αγαπούσε τον Θεό τόσο δυνατά, όταν βρισκόταν ριγμένος, πάνω στις κοπριές, γεμάτος πληγές και με σκοτωμένα τα δέκα παιδιά του τόσο δυνατά, όσο και όταν ευτυχούσε.
Ο πόνος μας βοηθά ακόμη να τοποθετηθούμε σωστά απέναντι στους συνανθρώπους μας, τους οποίους πολλές φορές όταν δεν πονάμε, τους καταφρονούμε, τους αδικούμε τους κάνουμε να πονούν με την εγωιστική μας στάση. Όταν η ηδονή με την οποία απομυζούμε τους συνανθρώπους μας γίνεται οδύνη, καταλαβαίνουμε ότι οι παράνομες ηδονές μας καταστρέφουν.
Πολλές φορές άνθρωποι που πόνεσαν δυνατά βρήκαν διά του πόνου το αληθινό τους πρόσωπο ξεπερνώντας τα προσωπεία, και γι' αυτό ευχαρίστησαν τον Θεό για το δώρο του πόνου, έστω και αν αυτό ήταν μια ανίατος και οδυνηρά ασθένεια.
Άλλοτε πάλι ο πόνος βοηθά και τους ωρίμους πνευματικά ανθρώπους να φθάσουν σε υψηλότερες μορφές πνευματικής τελειώσεως, να στηρίξουν και να παρηγορήσου πολλές ψυχές.
Ως παράδειγμα αναφέρω τον μακαριστό γέροντα Παίσιο, που δέχθηκε την λεγόμενη "επάρατη" νόσο με χαρά, κάνοντας τον λογισμό ότι οι κοσμικοί που πάσχουν παρηγορούνται, όταν μαθαίνουν, ότι πάσχουν και οι μοναχοί. Έτσι η επάρατη νόσος έγινε για τον π. Παίσιο ευλογημένη νόσος.
Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Γρηγοριάτης
Είναι εύκολο κάποιος να φιλοσοφεί ή να θεολογεί για τον πόνο. Αλλά είναι δύσκολο να αντιμετωπίζει σωστά τον πόνο, όταν ο ίδιος περνά ένα δυνατό πόνο στην ζωή του. Θεωρώ πολύ τολμηρό να μιλά κανείς για τον πόνο, όταν ο ίδιος δεν πονά. Σκέπτομαι όλους τους αδελφούς μας απανταχού της γης, που πονούν σωματικά ή ψυχολογικά ή πνευματικά.
Σωματικά πονούν οι άνθρωποι από αρρώστιες, κακουχίες, πείνα. Ψυχολογικά πονούν από κατατρεγμούς, συκοφαντίες, έλλειψη αγάπης και μη ανταπόκριση στην προσφερόμενη σε άλλα προσφιλή πρόσωπα αγάπη, ανεκπλήρωτες επιθυμίες, ασθένειες και θανάτους προσφιλών ανθρώπων και άλλα αίτια. Πνευματικά πονούν όσοι αγαπούν τον Θεό και τον άνθρωπο και όμως βλέπουν ότι με τις αμαρτίες τους λυπούν τον Θεό και προσβάλλουν την εικόνα του Θεού, τον άνθρωπο.
Δεν εισήλθε ασφαλώς κατ' ευδοκία Θεού. Μπήκε κατά παραχώρηση Θεού, όταν ο άνθρωπος με την εγωιστική παρακοή του έχασε την Πηγή της Ζωής, τον Πλάστη του. Από την άπονο κατάσταση της Θείας Βασιλείας, βρέθηκε σε μία άλλη κατάσταση, στην οποία αφού δεν βασίλευε η αληθινή Ζωή, κυριαρχούσε μια ζωή φθαρμένη, συνυφασμένη με τον θάνατο, τα πάθη και την αμαρτία.
Σ' αυτήν την νέα κατάσταση, ο θάνατος και ο πόνος φαίνονταν να έχουν ένα θετικό νόημα, όπως άλλωστε και οι άλλοι δερμάτινοι χιτώνες με τους οποίους ο Θεός ένδυσε τους πρωτοπλάστους, όταν εκείνοι έφευγαν από τον Παράδεισο, για να τους παρηγορήσει στην εξορία τους. Ο θάνατος θέτει τέρμα στο κακό, που αλλιώς θα ήταν αθάνατο επί της γης.
Ο σωματικός πόνος ειδοποιεί για την ασθένεια, ώστε να υπάρχει η κατάλληλη θεραπεία. Οι ιατροί γνωρίζουν πόσο ευεργετικός είναι ο πόνος. Επίσης, όλων των ειδών οι πόνοι μας βοηθούν να λάβουμε αίσθηση της φθαρτότητάς μας και έτσι να γνωρίσουμε τα πεπερασμένα μας όρια γλιτώνοντας από κάθε μορφή αυτοθεοποιήσεως.
Ο πόνος μας βοηθά να αναθεωρήσουμε την πορεία της ζωής μας και να την επαναπροσανατολίσουμε στο σωστό κέντρο της, που είναι ο Τριαδικός Θεός.
Ο πόνος μας βοηθά να λαμπικάρουμε την αγάπη μας προς τον Θεό, ώστε να αγαπούμε τον Θεό όχι γιατί μας δίνει τα δώρα Του (όπως η υγεία, η οικογενειακή ευτυχία κλπ.), αλλά γι' Αυτόν τον Ίδιο.
Έτσι ο πολύαθλος Ιώβ, με τον τρόπο που αντιμετώπισε τις ασθένειες και τις άλλες αβάστακτες δοκιμασίες, απέδειξε ότι αγαπά τον Θεό για τον Θεό και όχι τον Θεό για τα δώρα Του. Αγαπούσε τον Θεό τόσο δυνατά, όταν βρισκόταν ριγμένος, πάνω στις κοπριές, γεμάτος πληγές και με σκοτωμένα τα δέκα παιδιά του τόσο δυνατά, όσο και όταν ευτυχούσε.
Ο πόνος μας βοηθά ακόμη να τοποθετηθούμε σωστά απέναντι στους συνανθρώπους μας, τους οποίους πολλές φορές όταν δεν πονάμε, τους καταφρονούμε, τους αδικούμε τους κάνουμε να πονούν με την εγωιστική μας στάση. Όταν η ηδονή με την οποία απομυζούμε τους συνανθρώπους μας γίνεται οδύνη, καταλαβαίνουμε ότι οι παράνομες ηδονές μας καταστρέφουν.
Πολλές φορές άνθρωποι που πόνεσαν δυνατά βρήκαν διά του πόνου το αληθινό τους πρόσωπο ξεπερνώντας τα προσωπεία, και γι' αυτό ευχαρίστησαν τον Θεό για το δώρο του πόνου, έστω και αν αυτό ήταν μια ανίατος και οδυνηρά ασθένεια.
Άλλοτε πάλι ο πόνος βοηθά και τους ωρίμους πνευματικά ανθρώπους να φθάσουν σε υψηλότερες μορφές πνευματικής τελειώσεως, να στηρίξουν και να παρηγορήσου πολλές ψυχές.
Ως παράδειγμα αναφέρω τον μακαριστό γέροντα Παίσιο, που δέχθηκε την λεγόμενη "επάρατη" νόσο με χαρά, κάνοντας τον λογισμό ότι οι κοσμικοί που πάσχουν παρηγορούνται, όταν μαθαίνουν, ότι πάσχουν και οι μοναχοί. Έτσι η επάρατη νόσος έγινε για τον π. Παίσιο ευλογημένη νόσος.
Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Γρηγοριάτης
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλό