Το μαρτύριο της κατήχησης: Προβληματισμοί

[NIKOSZ]

Η έναρξη του εκκλησιαστικού έτους την 1η Σεπτεμβρίου καθορίζει και την έναρξη του κατηχητικού έργου με την ευρύτερη έννοια. ΄Οχι βέβαια πως σταματά η δραστηριότητα της Εκκλησίας κατά τους θερινούς μήνες, αλλά γίνεται πιο συστηματική μετά τις διακοπές και την καλοκαιρινή δυσκολία.

Κάθε φορά που καλούμαστε ν΄ αρχίσουμε, δημιουργείται το ερώτημα μέσα μου «τί είδους κατήχηση κάνουμε τελικά; Πόσο οι άνθρωποι θέλουν την κατήχηση και πώς τη θέλουν;»

Παραλαμβάνοντας μια παράδοση αιώνων, μέσα από τα συγγράμματα των παλαιοτέρων και το βίωμα των συγχρόνων, αισθάνομαι την ευθύνη να διαπερνά την ύπαρξή μου καθώς καλούμαι ως κληρικός να μεταφέρω την ίδια διδασκαλία, την ίδια εμπειρία, τον ίδιο Θεό.

Νομίζω ότι οι άνθρωποι σήμερα αντιλαμβάνονται την Εκκλησία ως θρησκεία, την κατήχησή της ως ιδεολογία, τη ζωή της ως ηθικότητα. «Ξένον άκουσμα» στα αυτιά των ανθρώπων, που θέλουν μια διδασκαλία στα μέτρα τους. Αδιανόητα τα κηρύγματα περί εκκλησιαστικής κοινότητας, όταν ακούει και βλέπει την πλειοψηφία να τονίζει την ατομικότητα.

Η νηστεία έγινε δίαιτα, χωρίς μάλιστα κόπο και άσκηση. Η προσευχή έγινε αυτοσχέδια αναφορά των προβλημάτων ή - το χειρότερο - αυθυποβολή των συναισθημάτων με την πεποίθηση της χαρισματικής κατάστασης. Ο εκκλησιασμός - όπου υπάρχει - είναι μάζεμα απρόσωπων θρησκευτικών ανθρώπων, ανυποψίαστων για τη δυνατότητα του εκκλησιασμού ως εν Χριστώ κοινωνίας προσώπων. Η εξομολόγηση - όπου θα γίνει - καταντά προσπάθεια υπέρβασης των τύψεων, παρά συμφιλίωση με το Θεό και τους ανθρώπους. προσπάθεια αυτοδικαίωσης παρά οδυνηρή επιστροφή στην Εκκλησία χωρίς δικαιολογία για ό,τι κάναμε ή ό,τι είμαστε, που οδηγεί όντως στην όντως Ζωή. Ο γάμος και η βάφτιση, όπως και τ΄ άλλα μυστήρια, έγιναν τελετές για επίδειξη ατομικής κενοδοξίας, παρά εκκλησιαστικό - κοινοτικό γεγονός που αφορά όλους τους Χριστιανούς αδελφούς μας.

«Και τί έτι λέγω, επιλείψει γαρ με διηγούμενον ο χρόνος» περί των διαστρεβλωμένων αντιλήψεων της εκκλησιαστικής ζωής και διδασκαλίας.

Η αλλοίωση έχει εισέλθει δυναμικά στο χώρο μας, ώστε να διερωτάται κανείς πού να βρει την ορθή διδασκαλία και κυρίως πού να βρει ανθρώπους που την ζούν. Η διαπίστωση βέβαια μπορεί να οδηγεί σε απόγνωση αλλά συγχρόνως και στην αναζήτηση. Η Βασιλεία του Θεού δεν έρχεται «μετά παρατηρήσεως». Αθόρυβα, απλά, μα δυναμικά, βιώνεται η ορθοδοξία σε κάποιους ταπεινούς και απλούς και «ανύπαρκτους». Αυτοί κρύβονται, μα ο Θεός τους αποκαλύπτει. Αυτοί νομίζουν τον εαυτό τους ως ανίκανο να γνωρίσει τα μυστήρια της Βασιλείας, ενώ έχουν γίνει «σημείον» που Τη δείχνει στους άλλους.

Η κατήχηση «εις ώτα μη ακουόντων» είναι μαρτύριο και συγχρόνως βεβήλωση του Λόγου. Να γίνεται ή να μην γίνεται; Μπορούμε να ελπίζουμε όχι στη μαζική μεταστροφή των ανθρώπων - το μαζικό δεν είναι χαρισματικό - αλλά στην προσωπική αναγέννηση. Μπορεί ο Θεός να θέλει να χρησιμοποιήσει ένα συγκεκριμένο άνθρωπο ή μια συγκεκριμένη ομιλία για ν΄ αποκαλυφθεί σ΄ αυτόν που Τον αναζητά.

Αλλά το μαρτύριο που καλείται να περάσει όποιος δίνει τη μαρτυρία της παράδοσης είναι δεδομένο. ΄Οπως πάντα, η πλειοψηφία των ανθρώπων θ΄ αρέσκεται σ΄ όσους “κνηθόμενοι την ακοή” δεν θεραπεύουν αλλά καλύπτουν την ασθένεια. Κι η τραγικότητα - για τους πνευματικούς ιατρούς και για τους ασθενείς - συνεχίζεται….

Ευλογημένοι όσοι αγάπησαν την «στενήν οδόν».
Μακάριοι όσοι την ακολούθησαν.
Μεγάλοι ενώπιον του Θεού όσοι τη βίωσαν και τη δίδαξαν
«ότι αυτών και των μετ΄ αυτών εστιν η Βασιλεία του Θεού».


π. Ανδρέας Αγαθοκλέους