Ψυχοφελή μηνύματα...

[toula]

ΑΓΩΝΙΑ
Στον κήπο της Γεθσημανή βλέπουμε τον Χριστό ως Θεό και ως άνθρωπο. Ως Θεό, γιατί αν και τρεις από τούς σπουδαιότερους ανθρώπους στον κόσμο, οι τρεις πρώτοι απόστολοί Του, δεν άντεξαν και κοιμήθηκαν από την κούραση, Εκείνος αντέχει, παραμένει άγρυπνος και προσεύχεται γονατιστός.
Τον βλέπουμε σαν Θεό, γιατί ποιος άλλος θα μπορούσε ή θα τολμούσε να μιλάει στο Θεό όπως μιλάει κανείς στον πατέρα του, εκτός από το Μονογενή Του Υιό, πού σαν Υιός γνώριζε ότι ήταν ένα με το Θεό και Πατέρα Του, ενωμένος μαζί Του; Τον βλέπουμε σαν Θεό, γιατί ποιός άλλος από τούς θνητούς θα τολμούσε να πει ότι, μ’ ένα Του λόγο θα μπορούσε να καλέσει κοντά Του δώδεκα λεγεώνες αγγέλων (βλ. Ματθ. κστ’53); Τον βλέπουμε σαν άνθρωπο επειδή γονατίζει στο έδαφος, Ιδρώνει από την αγωνία, αγωνίζεται εσωτερικά, φοβάται τα πάθη και το θάνατο και προσεύχεται για ν’ αποφύγει το πικρό ποτήρι των βασάνων.
Ποιος μπορεί να περιγράφει και να εκτιμήσει το πάθος του Χριστού την τρομερή εκείνη νύχτα πριν από τη σταύρωση, την ώρα πού υπόφερε ψυχικά και σωματικά; Αν στο σταυρό ο σωματικός πόνος ήταν μεγαλύτερος, εδώ το μεγαλύτερο πόνο τον είχε η ψυχή Του. Ο ευαγγελιστής γράφει πώς είχε αγωνία. Αύτη είναι εσωτερική αγωνία, της ψυχής. Είναι η ανθρώπινη ψυχή Του πού ζητά παρηγοριά από τον Πατέρα Του.
Είναι ένας μυστικός διάλογος του Ανθρώπου με τον αόρατο Πατέρα Του, στον όποιο διάλογο κρέμεται η ανθρωπότητα ολόκληρη, ολόκληρος ο δημιουργημένος κόσμος, από την αρχή ως το τέλος του. Από τη μια μεριά έχουμε τα φοβερά πάθη του Ανθρώπου πού χύνει τον Ιδρώτα σαν θρόμβους από αίμα μέσα στην κρύα νύχτα. Κι από την άλλη έχουμε το σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου. Τα δύο αυτά συγκρούονταν μεταξύ τους κι έπρεπε να συμφωνήσουν.
Ο Άνθρωπος έλεγε: ει βούλει παρενεγκείν τούτο το ποτηριον απ’ εμού’ ο Θεάνθρωπος, ο υπάκουος Υιός, πρόσθετε: πλην μη το θέλημά μου, αλλά το σον γενέσθω. Κι ο Θεός αποφάσισε πώς το ποτήριο έπρεπε να το πιει ο Υιός Του.
Όταν ο Άνθρωπος δέχτηκε την απόφαση του Θεού, η ψυχή Του ειρήνεψε. Αύτη ήταν μια ειρήνη άγνωστη στη γη. Δεν μπορούσε να την διακόψει ούτε η προδοσία ούτε οι εμπτυσμοί, οι εμπαιγμοί, οι κολαφισμοί, το αγκάθινο στεφάνι, τα ψεύδη, οι συκοφαντίες, η αχαριστία κι οι πόνοι Του στο σταυρό. Ό Κύριος Ιησούς κατάφερε τη μεγαλύτερη νίκη Του ενάντια στο Σατανά στον κήπο της Γεθσημανή. Και το κατόρθωσε αυτό με την υπακοή στο Θεό Πατέρα Του. Με την παρακοή του στο Θεό ο Αδάμ νικήθηκε από το Σατανά. Με την υπακοή Του στο Θεό ο Χριστός κατατρόπωσε το Σατανά και χάρισε τη σωτηρία στον Αδάμ και στους απογόνους του. Στον κήπο της Εδέμ ο Σατανάς νίκησε τον άνθρωπο.
Στον κήπο της Γεθσημανή ο Άνθρωπος νίκησε το Σατανά. Αυτή είναι η σύγκρουση πού αναφέρει το ευαγγέλιο. Ήταν ο άνθρωπος πού έπρεπε να γίνει άνθρωπος-νικητής, όχι ο Θεός, ώστε όλοι οι άνθρωποι να έχουν μπροστά τους το παράδειγμα αυτό της σύγκρουσης και της νίκης – παράδειγμα ανθρώπινο, πού θα μπορούσαν να το μιμηθούν. Έτσι ο Θεός άφησε τον Άνθρωπο Ιησού ν’ αγωνιστεί και να συγκρουστεί με το Σατανά κι όλες του τις δυνάμεις. Από εκεί προκύπτει η μεγάλη αγωνία του Χριστού και η κραυγή παρενεγκείν τούτο το ποτήριον απ’ εμού. Από εκεί ο Ιδρώτας ωσεί θρόμβοι αίματος πού κυλούσαν στο πρόσωπό Του.
Αν όμως το σώμα του ανθρώπου είναι αδύναμο, το πνεύμα είναι δυνατό. Και το πνεύμα εξέρχεται νικηφόρο, πρώτα γιατί κυριαρχεί στο σώμα κι έπειτα στο Σατανά.
’Ίσως ο Σατανάς να μην μπόρεσε να δεχτεί πώς νικήθηκε κατά κράτος στον κήπο της Γεθσημανή, γι’ αυτό και συνέχισε να χαίρεται με τούς εμπαιγμούς πού δέχτηκε ο Χριστός, με τη σταύρωση και το θάνατο. Όταν ο Χριστός όμως μέσα από το θάνατο και τον τάφο Του κατέβηκε σαν κεραυνός στον Άδη, στο βασίλειο του Σατανά, αυτός συνειδητοποίησε πώς η φαινομενική νίκη του στο Γολγοθά ήταν απλά το μεσουράνημα της ήττας του στον κήπο της Γεθσημανή.
Με τον ίδιο τρόπο πού ο Κύριος Ιησούς σαν άνθρωπος πεινούσε και διψούσε, αγωνιούσε, έτρωγε και κοιμόταν, περπατούσε, μιλούσε, έκλαιγε και χαιρόταν, έτσι και έπαθε ως άνθρωπος. Κανένας μας λοιπόν ας μην πει πώς «του ήταν εύκολο να υποφέρει, αφού ήταν Θεός- εγώ πώς ν’ αντέξω αυτά τα πάθη;» Αυτά τα λόγια είναι άδεια, κενά, προέρχονται από άγνοια και χαυνότητα του νου. Τα πάθη δεν ήταν εύκολα για το Χριστό, γιατί δεν υπόφερε ως Θεός, άλλ’ ως άνθρωπος. Πρέπει να πούμε ακόμα πώς τα πάθη ήταν σκληρότερα γι’ Αυτόν πού ήταν αθώος, παρά για μάς πού είμαστε ένοχοι κι αμαρτωλοί. Ας μην ξεχνάμε ποτέ πώς όταν εμείς υποφέρουμε, είναι για τις αμαρτίες μας.
Ο Κύριος Ιησούς δεν υπόφερε επειδή έφταιγε, για τις δικές Του αμαρτίες, αλλά για τις αμαρτίες όλου του κόσμου. Όταν μια αμαρτία ήταν αρκετή να προκαλέσει θάνατο στον Αδάμ, όταν μια αμαρτία ήταν αρκετή να σημαδέψει για πάντα το μέτωπο του Κάιν, όταν για δύο ή τρεις αμαρτίες ο Δαβίδ υπόφερε τόσο πολύ, όταν για πολλές αμαρτίες καταστράφηκε η Ιερουσαλήμ και αιχμαλωτίστηκε ο Ισραήλ, τότε μπορείς να φανταστείς πόσο έπρεπε να υποφέρει Εκείνος πού ήταν φορτωμένος με βουνά ολόκληρα από τις αμαρτίες όλου του κόσμου πού είχε φορτωθεί στους ώμους Του!
Αυτές ήταν φοβερές αμαρτίες. Αμαρτίες που έκαναν τη γη ν’ ανοίξει και να καταπιεί ανθρώπους και κτήνη. Αμαρτίες πού προκάλεσαν τον αφανισμό ολόκληρων πόλεων και λαών. Αμαρτίες πού έγιναν αιτίες για τον κατακλυσμό, για λιμούς, ξηρασίες, λοιμούς κι επιδρομές από ακρίδες και κάμπιες. Αμαρτίες πού έγιναν αιτίες να γίνουν πόλεμοι ανάμεσα σέ έθνη, με μεγάλες απώλειες και καταστροφές. Αμαρτίες πού άνοιξαν τις πύλες της ανθρώπινης ψυχής για να μπουν οι πονηροί δαίμονες.
Αμαρτίες πού σκότισαν τον ήλιο, τάραξαν τη θάλασσα και στέγνωσαν ποτάμια. Τί νόημα έχει να τ’ απαριθμήσουμε όλα; Μπορεί να μετρήσει κανείς την άμμο της θάλασσας ή τα χόρτα των κάμπων; Όλες αυτές οι αμαρτίες, πού καθεμιά τους είναι τόσο θανατηφόρα όσο το δηλητήριο του πιο φαρμακερού φιδιού (τα γάρ οψώνια της αμαρτίας θάνατος), τις φορτώθηκε στους ώμους Του ο αθώος Άνθρωπος Ιησούς. Τας αμαρτίας ημών έλαβε.
Είναι περίεργο λοιπόν πού ο ιδρώτας Του έτρεχε ωσεί θρόμβοι αίματος; Είναι περίεργο πού ως άνθρωπος ζητούσε παρενεγκείν τούτο το ποτήριον; Ό απόστολος Παύλος λέει: «Μόλις γάρ υπέρ δικαίου τις αποθανείται… αλλά… ετι αμαρτωλών οντων ημών, Χριστός υπέρ ημών απέθανεν» (Ρωμ. ε’7-8).
Φαντάσου να σε τοποθετούσαν σέ ικρίωμα για χάρη κάποιου δίκαιου ανθρώπου, αναλογίσου πόσο δύσκολο θα ήταν. Και φαντάσου μετά να σέ τοποθετούσαν πάλι σε ικρίωμα για χάρη κάποιου κακούργου, πού είχε εγκληματήσει σέ βάρος σου. Σκέψου να σέ καταδίκαζαν σέ θάνατο για να σωθεί αυτός. Και μόνο με τη σκέψη αυτή θα Ιδρώσεις… Μόνο τότε θα πάρεις κάποια ιδέα για τον ιδρώτα του Χριστού πού έτρεχε ωσεί θρόμβοι αίματος. Και τότε, τρομοκρατημένος και φτάνοντας στα όρια της απόγνωσης, θα έκραζες δυνατά: ’Ίδε ο «Άνθρωπος, πού είναι Θεός!
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΧΡΙΔΟΣ

[toula]

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ
Κύριος ὢν πάντων καὶ Κτίστης Θεός, τὸ κτιστὸν ὁ ἀπαθής, πτωχεύσας σεαυτῷ ἥνωσας, καὶ τὸ Πάσχα, οἷς ἔμελλες θανεῖν, αὐτὸς ὢν σεαυτὸν προετίθης. Φάγετε βοῶν τὸ Σῶμά μου, καὶ πίστει στερεωθήσεσθε( Ύμνος του Όρθρου).
Πριν έρθει ο Χριστός, το εβραϊκό Πάσχα θύμιζε το ιστορικό γεγονός της διαβάσεως της Ερυθράς Θάλασσας, όταν τα παιδιά των Εβραίων διασώθηκαν από τα αιγυπτιακά στρατεύματα. Αλλά το δικό μας Πάσχα είναι ο Χριστός, που έδωσε σ’ εμάς την εντολή της αναμνήσεως του ονόματος του. «Τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν» (Λουκ. 22,19). Έτσι ο Χριστός, το πραγματικό κέντρο του σύμπαντος (όχι σαν κάποιο ιστορικό γεγονός), είναι το κέντρο της προσοχής μας. Αυτό μεταβάλλει ριζικά τον χαρακτήρα της πασχαλινής γιορτής. Ολόκληρη η Ευχαριστία αποτελεί μια «ανάμνησιν» και κατανοείται όχι μόνο με τη συνηθισμένη έννοια σαν μια κατά νου ενθύμηση, αλλά σαν μια υπαρξιακή είσοδος στον κόσμο του Χριστού, μέσα στις θείες του και ανθρώπινες διαστάσεις. Το Πάσχα μας, και συνεπώς η δική μας Ευχαριστία, είναι μια μετάβαση από τα γήινα στα ουράνια, από το θάνατο της αμαρτίας στην άγια αιωνιότητα του Πατέρα.
Παίρνοντας μέρος όσο το δυνατόν πληρέστερα στη λειτουργική πράξη, διδασκόμαστε σιγά‐σιγά οι πιστοί να συμμετέχουμε στην προσευχή του Χριστού στη Γεθσημανή. Αυτή είναι η πορεία. Όταν κατεχόμαστε από λύπη, πόνο, πένθος, η καρδιά μας μεταφέρεται σε παγκόσμιες διαστάσεις και αισθανόμαστε πόνο όχι μόνο για τον εαυτό μας αλλά για όλη την ανθρωπότητα, σε σημείο που με την προσωπική μας πείρα μπορούμε να ζήσουμε την τραγική μοίρα, τον τρόμο και την απελπισία καθενός από τους ανθρώπους. Θυμόμαστε το πλήθος αυτών που πέθαναν και αυτών που πεθαίνουν. Μπορεί η θλίψη μέχρις ένα σημείο να
ξεπερνά την αντοχή μας. Τότε, όταν ο νους και το σώμα δεν μπορούν να συμβαδίσουν με το πνεύμα, το πνεύμα μόνο συνεχίζει ν’ ακολουθεί το Χριστό στη σταύρωση , τον τάφο, μέσα στο βάθος της αγωνίας του εξαιτίας της αγάπης του για το ανθρώπινο γένος. Αυτή η ευγενική επιστήμη του πνεύματος δεν απαιτεί λίγα χρόνια ακαδημαϊκής εκπαιδεύσεως, απαιτεί ολόκληρη την ύπαρξή μας. Δεν υπάρχει τέλος σ’ αυτήν την μάθηση, αφού ποτέ δεν μπορούμε ν’ αποκτήσουμε την πληρότητα της αγάπης του Χριστού. Με τον μακρό ασκητικό αγώνα σιγά‐σιγά
μπαίνουμε στην αιώνια σημασία και τον ειδικό χαρακτήρα των παθών του. Αντιλαμβανόμαστε ότι κατά πολύ υπερέχουν από κάθε τι γήινο όχι μόνο σε ποιότητα, αλλά και σε πνευματική δύναμη. Δεν συγκρινόμαστε με το Χριστό, αλλά όλοι οι χριστιανοί πρέπει να ζητάμε την πληρότητα της γνώσεως του. Κι
όταν γίνουν αντιληπτά από εμάς τα λυτρωτικά Του πάθη, η αιώνια δόξα Του θα λάμψει σ’ εμάς. Δι’ Αυτού γινόμαστε παιδιά του Πατέρα. Τώρα γνωρίζομε ότι κανένας δεν έρχεται προς τον Πατέρα παρά μόνον μέσω αυτού (Ιωάν. 14,6).
ΑΓΙΟΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ ΕΣΣΕΞ

[toula]

Ο άνθρωπος αντί να βρει ζωή σ’ αυτόν τον κόσμο και στην τροφή που του προσφέρει ο κόσμος, βρήκε το θάνατο. Η ζωή έγινε πια κοινωνία με το θάνατο αντί να μεταμορφώνει τον κόσμο μέσα από την πίστη, την αγάπη, τη λατρεία του Θεού και την κοινωνία μαζί Του. Ο άνθρωπος υποτάχτηκε εξ ολοκλήρου στον κόσμο, έπαψε να είναι ο λειτουργός του και έγινε ο σκλάβος του. Με την αμαρτία του ολόκληρος ο κόσμος έγινε ένα απέραντο νεκροταφείο όπου οι άνθρωποι είναι καταδικασμένοι σε θάνατο διότι είναι «καθήμενοι εν χώρα και σκιά θανάτου…» (Ματθ. 4, 16).
Αν και ο άνθρωπος πρόδωσε, ο θεός όμως έμεινε πιστός στον άνθρωπο, δεν έστριψε τα νώτα του. «Ου γαρ απεστράφης το πλάσμα σου εις τέλος, ο εποίησας Αγαθέ, ουδέ επελάθου έργου χειρών σου, αλλ’ επεσκέψω πολυτρόπως δια σπλάχνα ελέους σου». (Ευχή από τη Θεία Λειτουργία του Μεγ. Βασιλείου). Ένα καινούργιο θεϊκό έργο άρχισε · το έργο της απολύτρωσης και της σωτηρίας. Και ολοκληρώθηκε, το έργο αυτό, με τον Χριστό, τον Υιό του Θεού, ο οποίος, για να επανορθώσει τον άνθρωπο στο «αρχαίο κάλλος» του και να επαναφέρει τη ζωή στο επίπεδο της κοινωνίας με το Δημιουργό της, έγινε Άνθρωπος. Προσέλαβε την ανθρώπινη φύση μας με όλα τα χαρακτηριστικά της: την πείνα, τη δίψα, τη λαχτάρα για αγάπη, για ζωή. Στο πρόσωπο του ενανθρωπίσαντος Χριστού αποκαλύφθηκε η αληθινή ζωή η οποία είχε αρχικά δοθεί στον άνθρωπο σαν πλήρης και τέλεια Ευχαριστία, σαν πλήρης και τέλεια κοινωνία με τον Θεό. Ο Θεάνθρωπος Χριστός αρνήθηκε τον βασικό ανθρώπινο πειρασμό: να ζήσει «επ’ άρτω μόνο». Αποκάλυψε ότι ο Θεός και η Βασιλεία Του είναι ο πραγματικός άρτος, η πραγματική ζωή του ανθρώπου. Αυτή την τέλεια ευχαριστιακή Ζωή, τη γεμάτη από τον Θεό – και κατά συνέπεια θεία και αθάνατη ζωή – την έδωσε σε όλους τους πιστούς Του. Δηλαδή οι πιστοί στον θεό βρίσκουν σ’ Αυτόν το νόημα και το περιεχόμενο της ζωής τους. Ακριβώς αυτό είναι το βαθύτερο, το υπέροχο νόημα του Μυστικού Δείπνου.
Ο Ιησούς Χριστός πρόσφερε τον Εαυτό Του σαν την αληθινή, την ουσιαστική τροφή του άνθρωπου, γιατί η ζωή του Χριστού είναι η αληθινή ζωή. Έτσι η κίνηση της Θείας Αγάπης που είχε αρχίσει στον Παράδεισο με την προσφορά του Θεού «από παντός ξύλου εν τω Παραδείσω βρώσει φάγη» (γιατί τροφή είναι η ζωή του ανθρώπου) φτάνει τώρα στην αποκορύφωση της με κείνο το θεϊκό «λάβετε, φάγετε, τούτο εστί το σώμα μου…» (γιατί ο Θεός είναι η ζωή του ανθρώπου). Ο Μυστικός Δείπνος, λοιπόν, είναι η αποκατάσταση του Παραδείσου της τρυφής , αποκατάσταση της ζωής σαν Ευχαριστία και Κοινωνία.
+ π.Αλεξ.Σμεμαν

[toula]

KAI TO ΠΑΣΧΑ ΟΙΣ ΕΜΕΛΛΕΣ ΘΑΝΕΙΝ ΑΥΤΟΣ ΩΝ ΣΕΑΥΤΟΝ ΠΡΟΕΤΙΘΗΣ .
O Νυμφίος Χριστός μᾶς προσκάλεσε στὴ μυστικὴ εὐωχία τῶν γάμων Του, ἐνῶ αὐτὴ τὴν ἡμέρα μᾶς χαρίζει χωρὶς περιορισμοὺς τὶς δωρεές Του. Καὶ ὄχι μόνο τὶς δωρεές Του, ἀλλὰ τὸν Ἴδιο τὸν Ἑαυτό Του, ποὺ εἶναι ἡ πηγὴ κάθε ἀγαθοῦ.
Τὸ πλύσιμο τῶν ποδιῶν τῶν μαθητῶν μᾶς δείχνει τὸ ἀσύλληπτο σὲ βάθος μυστήριο τῆς ταπεινώσεως τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος, λόγω ἀμέτρητης ἀγαθότητας, μᾶς χάραξε τὴν τέλεια ὁδὸ σωτηρίας, δηλαδὴ τὴν ὁδὸ τῆς ταπεινώσεως.
Ἀλλ’ ὅταν ἑτοιμάζεται νὰ πλύνει τὰ πόδια τους, γιατί δὲν λένε τίποτε οἱ μαθητές Του; Γιατί δὲν ἀντιδροῦν, ἀφοῦ αὐτὸ τὸ ἔργο δὲν ἦταν φυσικὸ καὶ συνηθισμένο νὰ γίνεται ἀπὸ τὸν Διδάσκαλό τους; Μόνο ὁ μεγαλύτερος στὴν ἡλικία Πέτρος ἀντιλαμβάνεται τὸ γεγονὸς καὶ ἀντιδρᾶ λέγοντας: «Οὐ μὴ νίψῃς τοὺς πόδας μου εἰς τὸν αἰώνα»!
Ἔστω, οἱ Μαθητὲς δέχονται νὰ τοὺς πλύνει τὰ πόδια! Ἀλλὰ κατόπιν γιατί κανένας ἀπ’ αὐτοὺς δὲν σπεύδει νὰ πλύνει τὰ πόδια τοῦ Κυρίου; Γιατί οὔτε καὶ ὁ Πέτρος; Οἱ Μαθητὲς αἰσθάνονται εὐχαρίστηση μὲ τὸν δροσισμὸ καὶ τὸ πλύσιμο τῶν ποδιῶν τους, ἀλλὰ τοῦ Διδασκάλου γιατί κανεὶς δὲν τοῦ δροσίζει τὰ πόδια;!
Μᾶς χαρίζει ὁ Κύριος τόσες δροσιστικὲς παρηγοριές, τόσες ἀδιάκοπες χαρὲς σὲ κάθε ἐποχὴ κι ἐμεῖς δὲν Τὸν χαροποιοῦμε σὲ τίποτε! Κανεὶς ἀπὸ ἐμᾶς τοὺς ἁμαρτωλοὺς δὲν προθυμοποιεῖται νὰ τοῦ πλύνει τὰ κουρασμένα καὶ σκονισμένα πόδια! Μόνον ἀχαριστία, λησμονιὰ καὶ ἀγνωμοσύνη.
Λοιπόν, ὁ Διδάσκαλος ἔγινε δοῦλος τῶν Μαθητῶν Του! «Οὐκ ἦλθον διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι», μᾶς λέει, «καὶ ἐγὼ εἰμι ὡς ὁ διακονῶν». Συνεχῶς προνοεῖ καὶ φροντίζει γιὰ ἐμᾶς, τὰ παιδιά Του. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸ πλύσιμο τῶν ποδιῶν τῶν Μαθητῶν Του δὲν μᾶς φαίνεται τόσο ἀσυνήθιστο γεγονός.
Ὡστόσο ἐδῶ ὑπάρχει ἕνα βαθὺ μυστήριο, τὸ ὁποῖο ὑπηρέτησαν οἱ Μαθητές Του, χωρὶς καὶ νὰ τὸ ἀντιληφθοῦν. Ο Κύριος ἦλθε γιὰ νὰ πλύνει ὅλους τους ἀνθρώπους ἀπὸ τὸν μολυσμὸ τῆς ἁμαρτίας, ἐνῶ Αὐτός, ὡς τέλεια καθαρότητα καὶ ἁγιότητα, δὲν ἔχει ἀνάγκη καθάρσεως. Η ἀνθρωπότητα, ὅμως, χωρὶς αὐτὸ τὸ πλύσιμό Του, δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει μέρος μαζί Του. «Ἐὰν μὴ νίψω σέ, οὐκ ἔχεις μέρος μετ’ ἐμοῦ» (Ἰω. 13:8).
Ἀπὸ τὸν Μυστικὸ Δείπνο ἀρχίζουν ἤδη τὰ Ἅγια Πάθη: «Λάβετε, φάγετε, τοῦτο ἐστι τὸ Σῶμα μου, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κλώμενον… Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, τοῦτο ἐστι τὸ Αἷμα μου, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν ἐκχυνόμενον…». Ἀπὸ τώρα ἀρχίζει τὸ Σῶμα νὰ μελίζεται καὶ τὸ Αἷμα νὰ ἐκχύνεται μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων: «Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν»!
Ἀτερμάτιστη ἡ ἀγάπη καὶ βαθύτατη ἡ ταπείνωση τοῦ Κυρίου στὸν Μυστικὸ Δεῖπνο! Στὴ γέννηση, στὴν ξενιτεία πρὸς τοὺς οἰκείους, στὸν Γολγοθά, Θεὸς ὄντας ἐνδύθηκε τὸ ὅμοιο μὲ τοὺς ἀνθρώπους σῶμα, σπαργανώθηκε σὲ μία φάτνη, κρατήθηκε ὡς βρέφος στὴν ἀγκάλη μίας θνητῆς Παρθένου γυναίκας, «ὁ ἄνθρωπος τῶν ὀδυνῶν». Στὴ θεία Κοινωνία, ὅμως, εἶναι τελείως κρυμμένος, καὶ μὲ τὴ μορφὴ τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ οἴνου μᾶς προσφέρεται ὅλος καὶ τέλειος, χωρὶς δυσκολία, «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ ζωὴν αἰώνιον».
Ἡ ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ Θυσία εἶναι πλήρης καὶ ὁριστικὴ ἐξαγορὰ τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν θάνατο καὶ τὴν ἁμαρτία. Αυτός ἔφερε μέσα του τὰ σημάδια τῆς φθορᾶς ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, εἶχε ὑποταχθεῖ στὸν θάνατο, καὶ τώρα ἡ Θεία Εὐχαριστία στὸ ἀνθρώπινο φθαρτὸ σῶμα ρίχνει τὸν σπόρο τῆς ἀναστάσεως, τὸν ἀρραβώνα τῆς αἰώνιας ζωῆς, «τὸ φάρμακον τῆς ἀθανασίας», κατὰ τὸν λόγο τῶν Πατέρων· διότι ὁ Κύριός μᾶς ἐμπιστεύθηκε τὴν ἀθανασία τῆς ψυχῆς, λέγοντας: «Ὁ τρώγων μου τὸ Σῶμα καὶ πίνων μου τὸ Αἷμα ἔχει ζωὴν αἰώνιον καὶ ἐγὼ ἀναστήσω αὐτὸν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ» (Ἰω. 10:54).
Ἡ εὐχαριστιακὴ Λειτουργία εἶναι ἡ λειτουργία τῆς ταπεινώσεως τοῦ Κυρίου, ἡ λειτουργία τῆς ἀγάπης Του, ἡ διαθήκη τῆς φιλανθρωπίας Του: «Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν»! Καὶ πράγματι, σὲ κάθε Θεία Λειτουργία ἐπιτελεῖται ἡ ἴδια θυσία πρὸς ἀνάμνηση τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος πάντοτε θυσιάζεται γιὰ νὰ μᾶς ἁγιάσει καὶ προσελκύσει πρὸς τὸν Ἑαυτό Του. Ἀλήθεια, δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερο ἔργο στὸν κόσμο ἀπ’ αὐτό. Ἔργο θεϊκό, θαῦμα συνεχές, πέτρα σκανδάλου.
Βλέπεις ψωμὶ καὶ κρασὶ καὶ λαμβάνεις Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ!
Πλησιάζεις σὰν ἕνα σύντριμμα τῆς ἁμαρτίας καὶ γίνεσαι ὅλος καινὴ κτίση!
Ὑπάρχει σ’ αὐτὸ ἐδῶ τὸ Ἅγιο Θυσιαστήριο καὶ συγχρόνως σ’ ὅλα τὰ θυσιαστήρια τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν τοῦ κόσμου.
Θαῦμα θεῖο, τὸ ὁποῖο τελειοῦται κατὰ τὴν ἐπίκληση τοῦ ἱερουργοῦ. Ὁ Θεὸς ὡς Παντοκράτωρ εἶναι πάντοτε στὴν ὑπηρεσία τοῦ ἀνθρώπου.
Παντοτεινὸ θαῦμα, ἀμέτρητη ἀγάπη, ἄφθαστη ταπείνωση τοῦ Θεοῦ, τὰ ὁποία βλέπουμε κάθε ἡμέρα στὴν ἁγία Τράπεζα.
«Τοῦ δείπνου σου τοῦ μυστικοῦ σήμερον, Υἱὲ Θεοῦ, κοινωνὸν μὲ παράλαβε…».
+Γέρων Πετρώνιος της Ιεράς Ρουμανικής Σκήτης Αγίου Ορους

[toula]

Πιστός στη συνήθεια να δημοσιεύω ένα πασχαλινό διήγημα την Μεγάλη Εβδομάδα.
Αμάρτησε; (Διήγημα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη)
Ήτανε μια δροσερή απριλιάτικη αυγή∙ η αυγή της Λαμπρής.
Ο ήλιος δεν είχε βγει ακόμα και οι καμπάνες της εκκλησιάς του χωριού σήμαιναν καλώντας τους πιστούς στη λειτουργία. Και έμπαιναν απ’ όλες τις πόρτες οι άνθρωποι πολλοί τη φορά, καθαροί, χαρούμενοι, ντυμένοι με ρούχα καινούργια και κατόπιν, ο ένας μετά τον άλλο, προσκυνούσαν τις εικόνες και σταματούσαν από κει στη μέση της εκκλησιάς και έπαιρναν θέση στα στασίδια. Και οι γυναίκες έρχονταν μπουλούκια μπουλούκια, με τις άσπρες μπόλιες τους στο κεφάλι, με χρυσάφια στα στήθια, σεμνές, ευλαβικές, στολισμένες, και έμεναν όλες μαζί ξεχωριστά στο βάθος της εκκλησιάς που δεν είχε γυναικωνίτη.
Όλοι πρόσμεναν τώρα ν’ αρχίσει η ακολουθία.
Η θύρα του ιερού άνοιξε, ακούστηκε ένας μικρός σάλαγος ανθρώπων που κινούνται, ο παπάς αποτελείωσε τα μυστικά του, θυμιάτισε, κοντόβηξε, έμεινε μια στιγμή σιωπηλός και κάνοντας το σταυρό του αρχίνησε με ψιλή φωνή την ιεροπραξία. Όλα τα χέρια έκαναν του σταυρού το σημάδι.
Ήταν γέροντας ο χρυσοφορεμένος λειτουργός μικρός, με μεγάλα λευκά γένια, με μακριά μαλλιά ασημένια κι εκείνα, λιγνός με ζάρες στο γερασμένο μέτωπό του, με γαλανά μάτια που τα γεράματα κι η νηστείες τα ‘χαν ξεθωριάσει. Όλο το χωριό τον σεβόταν.
Με την ψιλή του φωνή, που ολοένα γινόταν σταθερότερη, ο γέροντας διάβαζε ψαλτά τις ευχές του, που τις ήξερε όλες απ’ έξω, και η ακολουθία προχωρούσε όπως πάντα, επίσημη, κατανυκτική, μεγαλοπρεπής, και ο κόσμος που κρατούσε αναμμένες λαμπάδες στα σταυρωμένα χέρια, αφουγκραζόταν με πίστη και από καρδιάς δεόταν, σαν να ‘δινε μεγαλύτερη αξία στην προσευχή και η μεγάλη γιορτή εκείνης της ημέρας.
Μα ο παπάς ήταν ανήσυχος.
Την πρώτη φορά που πρόβαλε στη θύρα για να ευλογήσει, το σβησμένο του βλέμμα αναζήτησε κάποιον μέσα στον κόσμο και με χτυποκάρδι κοίταξε εξεταστικά έναν γέροντα που στεκόταν στην πρώτη γραμμή και που φαινόταν συγχυσμένος κι εκείνος, γιατί δεν πρόσεχε όπως ο άλλος κόσμος ακίνητος και δεν προσευχόταν με ευλάβεια. Και είπε ο παπάς με το νου του : «Εδώ θα ‘ναι κι εκείνη». Μα το βλέμμα του δε βρήκε χρόνο να τη βρει ανάμεσα στις γυναίκες.
Και γιόμιζαν τώρα την εκκλησιά οι ύμνοι που τους έψαλλαν καλλίφωνοι ψάλτες και η ευωδιά του λιβανιού˙ και στην τρεμάμενη δέηση του ιερέα αποκρινόταν σαν μ’ ένα στόμα η βοή του λαού, που με πίστη θερμή και ήθελε ν’ ανεβάσει τη δέησή του ως του Θεού το θρόνο, ποθώντας να υποτάξει τα στοιχειά, και να λιγώσει τη θέληση της παντοδυναμίας.
Ο παπάς διάβαζε πάντα ψιθυριστά, πότε μεγαλόφωνα και ψάλλοντας, μα από στιγμή σε στιγμή η στενοχώρια του αύξανε και μηχανικά μόνο διάβαζε τα άγια τα ρήματα της θυσίας˙ άλλα δεόταν η καρδιά του στον ουράνιο πατέρα, άλλες έγνοιες του ανησυχούσαν το νου. Του ήταν μελλούμενο να αμαρτήσει;
Εκεί ήταν κι εκείνη. Την είχε ξαγναντέψει όταν θυμιάτισε το πλήθος σαν κρυμμένη ανάμεσα στις γυναίκες. Η ταραχή της, ο φόβος της, η συγκίνησή της ήταν ζωγραφισμένη πάνω στο όμορφο πρόσωπο της νέας. Ω, η δύστυχη, ούτε αυτή έφταιγε. Το ‘χε απαιτήσει ο πατέρας της, ο γέροντας που στεκόταν όρθιος στην πρώτη γραμμή και που δεν προσευχόταν. Πώς είχε κλάψει προχτές στην εξομολόγησή της όταν συντριμμένη καρδιά του ‘χε μαρτυρήσει την άτυχη, την απελπισμένη αγάπη της, το μεγάλο της φταίξιμο μ’ έναν άντρα παντρεμένο. Εκείνη ποτέ δεν θα τολμούσε να ζητήσει τα θεία δώρα, μα ο πατέρας της την υποχρέωσε, ο πατέρας της ήθελε βεβαίωση, ήθελε ή να ‘ναι περήφανος για τη θυγατέρα του ή να ξεπλύνει τη ντροπή του στο αίμα! Τι θα ‘κανε η δύστυχη; Και πόσο είχε συγχυστεί ο παπάς ακούγοντάς την∙ γιατί τον είχε αφήσει ο Θεός να ζήσει και στα στερνά του χρόνια τον έριχνε σε τέτοια στενοχώρια; Γιατί δεν σπλαχνιζόταν τον κόσμο του, παρά τον άφηνε να αμαρτάνει και δεν δέσμευε ολότελα τη δύναμη του πειρασμού;
Και η λειτουργία προχωρούσε∙ με το βασιλιά του κόσμου στα χέρια ανάμεσα σε δυο λαμπάδες βγήκε στο πρεσβυτέριο και στάθηκε μπροστά στο πλήθος. Άκρα σιωπή βασίλευε. Ψιλόφωνα δεήθηκε για τον κόσμο, μια ανατριχίλα διάβηκε απ’ όλα τα κορμιά και το «Κύριε, ελέησον» που βγήκε απ’ όλα τα χείλη, έβγαινε από τα βαθύτατά του είναι, από φοβισμένες καρδιές που τις ταπείνωσε εκείνη τη στιγμή ο τρόμος της αδυναμίας τους. Μα ο γέροντας δεν είχε σαν πάντα κατεβασμένο το βλέφαρο. Το σβησμένο του βλέμμα κοίταζε στο βάθος της εκκλησιάς, όπου ήταν οι γυναίκες, σαν να ‘θελε να ανταμώσει τη ματιά της και να της συστήσει ό,τι της είχε παραγγείλει προχτές στην εξομολόγηση.
Δε μπορούσε, της είχε πει, να την κοινωνήσει.
Όχι, τέτοια αμαρτία δεν τη χωρούσε ο νους του. Ας μην ερχόταν καλύτερα τη Λαμπρή στην εκκλησιά, ας έβρισκε μια πρόφαση, όποια ήθελε, ας έκανε την άρρωστη. Μα αν πάλι δε μπορούσε να κάνει αλλιώς κι αν έπρεπε να παρουσιαστεί για να κοινωνήσει, ας ερχόταν ανάμεσα στις άλλες γυναίκες κι αυτός θα έκανε μόνο πως της δίνει τη σάρκα και το αίμα του Σωτήρα. Όχι, δεν θα την κοινωνούσε∙ αυτή την αμαρτία δεν τη χωρούσε ο νους του.
Και η λειτουργία ήταν τώρα προς το τέλος. Είχαν πει το «Πιστεύω» και το «Πάτερ ημών», οι ψάλτες έψαλαν το κοινωνικό κι ο τιμημένος γέροντας χρυσοφορεμένος πρόβαλε στη μεσιανή θύρα καλώντας τους πιστούς να μεταλάβουν. Τα χέρια του έτρεμαν σαν να ήταν πολύ βαρύ το ασημένιο ποτήρι. Της έριξε μια ματιά και άρχισε να κοινωνάει τον κόσμο, που κατά συνήθειο ήταν πολύς αυτή τη μέρα. Και κοινωνούσαν πρώτοι οι γέροντες, που έστρεφαν πρώτα προς το λαό ζητώντας συγχώρεση, και κατόπιν οι υπόλοιποι άντρες και τέλος οι γυναίκες. Και ανάμεσά τους ήταν κι εκείνη. Κάθε τόσο ο παπάς την κοίταζε. Μα έβλεπε κιόλας πως ο γέροντας πατέρας όλο ανησυχούσε περισσότερο βλέποντας να αφήνει να διαβαίνουν άλλες μπροστά της, τον είδε να παρατηρεί προσεκτικός την κόρη του και να ζυγώνει σιμά της. Κι αυτή ωχρή τότε με δειλό βήμα και σαν αλαλιασμένη έβαζε το πόδι της στο πρώτο σκαλί. Και με αγαλλίασή του είδε τον άγιο γέροντα να της βάζει ατάραχος τώρα τη λαβίδα με την κοινωνία στο στόμα, ενώ με την ψιλή του φωνή έλεγε τα τυπικά : «Εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον».
Panteleimon Krouskos

[toula]

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ
Προσῆλθε Γυνὴ δυσώδης καὶ βεβορβορωμένη, δάκρυα προχέουσα ποσί σου Σωτήρ, τὸ Πάθος καταγγέλλουσα. Πῶς ἀτενίσω σοι τῷ Δεσπότῃ; αὐτὸς γὰρ ἐλήλυθας, σῶσαι πόρνην, ἐκ βυθοῦ θανοῦσάν με ἀνάστησον, ὁ τὸν Λάζαρον ἐγείρας, ἐκ τάφου τετραήμερον, δέξαι μὲ τὴν τάλαιναν, Κύριε καὶ σῶσόν με(ύμνος του Όρθρου).
Αυτή, που δε μεταχειρίστηκε ως έπρεπε το σώμα της· μα άλλους σαγήνευε με τις πλεξούδες των μαλλιών της, άλλους εμάγευε με τα δάκρυά της κι άλλους με τη θρασύτητά της και όλους από παντού τους ωδηγούσε στο βάραθρο της ακολασίας, αυτή τώρα τον αισχρό και σαρκικόν έρωτά της αλλάζει σε θεία και ουράνια στοργή.
Σαν είδε τον Ιησού άλλοτε να μιλά με τη Σαμαρείτιδα κι άλλοτε να σιμώνει τη Χαναναία, κι άλλη φορά να διαπιστώνει την κλοπή της αιμορροούσης, και πότε να τρώγει με τους τελώνες και πότε να επισκέπτεται τους Φαρισαίους, σκέφτηκε. Αφού τις πόρνες και τους αμαρτωλούς και τους τελώνες καταδέχεται, ως πότε θα σπαρταράω σαν ψάρι για την ηδονή και θα βυθίζομαι συνεχώς στα πελάγη της αμαρτίας; Δε θα μείνω για πάντα στον κόσμο, ούτε ωραία θα μείνω, γιατί το καθένα έχει στον καιρό του το θάνατο και όλα μαραίνονται· και τα άνθη και τα κρίνα κι οι ομορφιές του προσώπου. Και τι θα πάθω για τα έργα μου; Αρχίζω τώρα και εννοώ τη φωτιά της κολάσεως και η ψυχή μου μετανοεί, γιατί προσπαθώντας με κάθε μέσο πως να φανώ ωραιότερη για την καταστροφή των νέων, έβγαινα στους δρόμους της πολιτείας και στην αγορά κι έτρεχα στις μαζώξεις των ανθρώπων κι είχα για δίχτυ μου τα πόδια κι ως δόλωμα τις ωραίες μου κουβέντες.
Ω πόσους νεαρούς κατέστρεψα με τις ματιές μου, τις γιομάτες αναίδεια και πάθος. Κι έκαμνα πολλά φτιασίδια κι αυτό για βλάβη πάλιν εκείνων που με κυτούσαν, και πότε ύψωνα τα μαλλιά μου σε σειρές απανωτές σαν πύργο, και πότε άφηνα από ψηλά πολλές πλεξούδες αφρόντιστα να χαλούν στο μέτωπό μου. Και τα μάγουλά μου έβαφα και τα μάτια μου τα είχα πάντα με μαυράδια. Και πότε με δάκρυα ψεύτικα έκαμνα τους νέους να πέφτουνε μπροστά μου. Ω, τι θα καταντήσω για τούτα, και ποιο γιατρό θα βρω σε όλα τούτα τα πάθη; Αν εξομολογηθώ τις ανομίες μου στους ανθρώπους, ανώφελη θα είναι η εκμυστήρευσή μου· να κρύψω τα αμαρτήματά μου δε μπορώ. Κι από που να τα κρύψω μιας που το Θεό δε μπορώ να ξεγελάσω; Και που να πάω που παντού το δικαστή βρίσκω μπροστά μου; που ναι μεν δε φαίνεται μα παντού με ελέγχει; Μια ελπίδα σωτηρίας μου απομένει, μια ευκαιρία για τη ζωή· να βρω τον Ιησού και να τρέξω κοντά του. Αυτός που τους Τελώνες δέχεται δεν απαρνιέται την πόρνη. Αυτός που δειπνεί μαζί με τους Φαρισαίους δε διώχνει τα δάκρυα της αμαρτωλής. Κι επειδή ξέρω πως βρίσκεται στου Σίμωνα του Φαρισαίου, εκεί θα πάω. Μα τι να του ζητήσω σαν πάω; Την υγεία των ματιών μου; Μα είναι πρόσκαιρο το χάρισμα. Ν’ απαλλαγώ από την αρρώστεια; Μικρό το κατόρθωμα, γιατί ο αιώνιος θάνατος είναι πιο μεγάλος από τη σύντομη τούτη ζωή. Απ’ όλα θα παραιτηθώ λοιπόν, τα σωματικά, και την υγεία της ψυχής μου θα ζητήσω. Και μια λύση στα κακά και τις αμαρτίες που σώρεψα είναι να δω το Δικαστή και να προλάβω την κόλαση. Θα μιμηθώ την πόρνη τη Ραάβ, και θα ζηλέψω την ενάρετη ζωή της γυναικός. Και τίποτε άλλο δε ζητεί ο Θεός πλην της μετανοίας.
Και σα σκέφτηκε τούτα, που είπαμε, με ευσέβεια, και σαν μετάστρεψε τον νου της στην πίστη, έρχεται στον Ιησού με παρρησία να ομολογήση την αναίδειά της. Και δε λέγει τίποτε· δεν τολμούσεν· ήξερε πως εκείνος που εποπτεύει τους λογισμούς δεν έχει ανάγκη από λόγια. Και τι θα του έλεγε αφού όλα τα γνωρίζει! Πως αμάρτησε κι εργάστηκε την ανομία; Πως ερωτεύονταν κι απολάμβανε τις σαρκικές ηδονές; Αυτά τα ήξερε καλά ο Θεός, όχι γιατί γίνηκαν αλλά γιατί γνωρίζει και τους λογισμούς στα μύχια της καρδιάς μας. Επειδή λοιπόν εγνώριζε πως όλα είναι φανερά στο Θεό και δε μπορεί να τον ξεγελάση, σφάληξε το στόμα της κι άνοιξε τα δάκρυά της να μιλήσει. Στάσα γαρ, λέγει, παρά τους πόδας του Ιησού, κλαίουσα ήρξατο βρέχειν τους πόδας αυτού τοις δάκρυσιν. Και δε μιλούσε με το στόμα της, αλλά με στεναγμούς και με καρδιά συντετριμμένη έλεγε την άβυσσο των αμαρτιών της· τους άσεμνους στοχασμούς, και τις αισχρές μνήμες, τις βέβηλες πράξεις και τις άνομες ομιλίες ομολογούσε. Και δεν υπήρξε τίποτα που να έκαμε και που δεν το πλήρωσε με δάκρυα. Κι ήξερε καλά πως για ότι έλεγε ελάβαινε την συγχώρεση. Είπα γαρ, λέγει, εξαγορεύσω κατ’ εμού την ανομίαν μου, και συ αφήκας την ασέβειαν της καρδίας μου. Και όχι μόνον χωρίς να ομιλεί, ομολογούσε ζητώντας την εξιλέωση του Κυρίου με τους στεναγμούς της καρδιάς της· αλλά εξεπλήρωσε και το ωραίο σχήμα της μετανοίας. Εδάκρυσε γιατί γέλασε πολύ· και με τα καλά δάκρυα λούζει το κακό της γέλιο· με τις σταγόνες των ματιών της ξεπλένει την αμαρτία από τα μάγουλά της· ήγουν με εκείνα που αμάρτησε με τούτα και απολογιέται· με όσα έπραξε τις ανομίες, με αυτά ζητεί να εξιλεώσει το νομοθέτη. Όπως ακριβώς ο Δαβίδ, το στρώμα που μόλυνε με εναγκαλισμούς το ξέπλυνε με τα δάκρυα.
ΑΓΙΟΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ ΙΚΟΝΙΟΥ

[toula]

Είναι θλιβερά αυτά που γράφονται για τον Ιούδα κάθε χρόνο. Ότι ήταν όργανο της θείας θέλησης ή συνεργάτης του Χριστού και άρα ο Χριστός ήταν έρμαιο κάποιων καταστάσεων και ήθελε μια κάποια βοήθεια για να θυσιαστεί για την χάρη της τιμής των όπλων, ως κάποιος συνεπής φανατικός ή για να ακολουθήσει ανελευθερα το θέλημα του Πατέρα Του και τις ρήσεις των Γραφών.
Τα ευαγγέλια ρητά αναφέρουν ότι ο Ιούδας ήταν κλέφτης, έκλεβε από το ταμείο των μαθητών, είχε ακούσει από τον Χριστό ότι ένας από τους δώδεκα ήταν ο διάβολος, πολύ πριν τον καιρό του Πάθους. Τον γνώριζε ο Χριστός αλλά δεν τον άλλαξε γιατί σεβάστηκε το αυτεξουσιο του. Και μετά από τόσες νύξεις, προτροπές προς αυτόν να αλλάξει, ακόμα και άμεσες αναφορές στην προδοσία του, δεν μετακινήθηκε καθόλου από την κακία του, μέχρι την προδοσία. Ο ίδιος ο Χριστός είπε γι' αυτόν ότι συμφερότερο ήταν για εκείνον να μη γεννηθεί και ότι φέρει μεγαλύτερο κρίμα από τον Πιλάτο. Οι ευαγγελιστές μας λένε ότι την ώρα που έφαγε το ψωμί του Χριστού, το οποίο, πήρε από το ίδιο το χέρι Του Χριστού, εκείνη την ώρα ακριβώς δαιμονίστηκε. Τί φοβερή νύξη στην αχαριστία του μεν, στην μακροθυμία του Χριστού δε! Και βγήκε λέει μέσα στην νύχτα να τον παραδώσει. Σαν άνθρωπος του σκότους που ήταν, μακρυά από το φως και τα έργα του φωτός.
Ο ουμανισμος , ως επικρατούσα φιλοσοφία, έχει αμνηστεύσει κάθε ανθρώπινο έγκλημα και δεν συγχωρεί ατέλειες στους ανθρώπους. Μας ανήγαγε τουλάχιστον στο επίπεδο ενός τραγικού ήρωα, αν όχι - το μεγιστο- στο ύψος του Θεού.
Αλήθεια τι θα κέρδιζαν οι ευαγγελιστές αν αυτές οι φοβερές, απαράδεκτες αναφορές ήταν κατασκευασμένες, για την συνέπεια των γεγονότων; Φθηνή, εύκολη ηθικολογία για αποφυγή της φιλαργυριας και νουθεσία των πιστών; Μα όλη η αγία Γραφή αναφέρεται ωμά και καθαρά στην φοβερή κατάσταση της ανθρώπινης ψυχής και σε ανηκουστα εγκλήματα, χωρίς ντροπές και συστολές, τα οποία δεν ταιριάζουν σε εγχειρίδια ηθικής και Ιερά βιβλία καθαρών ανθρώπων. Άρα ο ίδιος ο άνθρωπος καλείται να δει την αλήθεια των πραγμάτων, να αναγνωρίσει ότι κανένας δεν είναι καθαρός και ίσως μοιάζει σε πολλά με τους εγκληματίες της Γραφής. Και άρα να συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι θεός και ότι μακρυά από τον Θεό όλα είναι δαιμονιώδη. Αλλά όποιος θεωρεί τον εαυτό του φωτισμένο και λέει ότι αγαπάει την ανθρωπότητα και τον άνθρωπο εκφράζει μια φωτισμένη ικεσία να εκλείψουν όλες οι σκανδαλιστικες αναφορές από τις ιερές Γραφές, γιατί υποτιμούν τον άνθρωπο. Ναι αλλά αυτοί είμαστε και θέλουμε να δούμε τον εαυτό μας καθώς είναι και να τον βοηθήσουμε και να θεραπευτούμε και όχι να κρυβόμαστε από την αληθινή μας εικόνα!
Ο Ιούδας πρόδωσε επειδή ήταν κακός και μικρόψυχος. Δεν άντεχε την αγάπη του Χριστού γιατί είχε πολύ στενούς ορίζοντες για την απλωσιά της αγάπης. Η συμβίωση του με τον Χριστό ήταν ένα βασανιστήριο.Η αγάπη του Κυρίου καυστικό πυρ . Η σχεση του Ιησού με τους αγνούς αλλά απόβλητους ανθρώπους ανυπόφορη.Πώς να παραδεχθεί ο στενόκαρδος τέτοιο μεγαλείο; Άνθρωπος του φθόνου και του μίσους για ένα Μεγάλο, έδωσε χώρο στον σατανά να τον χτυπήσει σε ένα από τα πιο έντονα πάθη του, την φιλαργυρία. Ο Ιούδας άνοιξε την θύρα ορθάνοιχτα στο κακό. Μπήκε λέει ο Σατανάς μέσα του. Καλοδέχτηκε την αποκτήνωση.
Ο Ιούδας δεν υπήρξε ούτε όργανο ούτε συνεργάτης κάποιου θεϊκού σχεδίου.Ο Ιούδας δεν ήταν ρομαντικός επαναστάτης, ούτε πατριώτης, ούτε το πρόσωπο της εντιμότητας και της ηθικής, το οποιο περίμενε τον Χριστό να φανεί συνεπής μεσσίας και άλλες θεωρίες.Ο Ιούδας δεν ήταν ο εκλεκτός του Θεού για να συνεργήσει στο μυστήριο της σωτηρίας.Ο Χριστός πορεύοταν στην θυσία χωρίς να έχει ανάγκη κάποιον να τον παραδώσει.Ο Χριστός παραδίνεται στην Θυσία και ξεκινά να πορεύεται στον θάνατο από την φάτνη Του.
Ο Ιούδας εν τέλει είχε κόψει και την παραμικρή σχέση με τον Θεό. Η μεταμελεια του ήταν φόβος και έλεγχος και η μετάνοια του ήταν άγνωστη. Τρομαξε με αυτό που ηταν εκείνος σε σχεση με την ασύγκριτη αθωότητα του Κυρίου. Πήγε και κρεμαστηκε για να τερματίσει μια ζωή χωρίς διαθεση για επιστροφή σε ένα κάποιο νόημα. Μόνο από κει διαφαίνεται η ανύπαρκτη ποιότητα του. Ενώ οι εννιά οι οποίοι Τον εγκατέλειψαν και ο Πέτρος ο οποίος Τον αρνήθηκε δεν έχασαν την καλλιέργεια τους ή την αγάπη για Εκείνον, αλλά πρόσκαιρα φανηκαν αδύναμοι γι' αυτό και επέστρεψαν και είδαν την ανάσταση. Αυτό λέγεται μετάνοια .
Καποιοι από εσας οι οποίοι έχουν μια άλλη, πιο ρομαντική αντίληψη και δεν παραδέχονται ότι υπάρχει αθλιότητα στην ανθρώπινη ψυχή και οτι ο ανθρωπος είναι φυσει καλός , οφείλουν να παραδεχθούν ότι υπάρχει κακό στον κόσμο, ότι ο άνθρωπος δεν διέπεται μόνο από ιδεαλιστικά μεγαλεία, ούτε ζει μόνιμα στην κορυφή της ηθικής τελειότητας. Ο άνθρωπος πλαστηκε αγαθός αλλά ρέπει συνεχώς προς το μηδέν. Ο άνθρωπος οπως είπαμε δεν είναι ο Θεός! Δεν είναι αμετακίνητος προς το κακό και ό,τι αναρμοστο πράττει δεν το δικαιώνει κανενας ηθικός και ευαγης σκοπός. Είμαστε ικανοί για τα πιο φριχτά εγκλήματα. Όσο πιο γρήγορα το παραδεχθούμε , τόσο πιο γρήγορα θα φθάσουμε στην θεραπεία μας. Και το τελευταίο και σημαντικότερο ο άνθρωπος έχει αυτεξούσιο, δωρισμένο από τον Θεό και είναι κύριος των επιλογών του. Και ο Θεός δεν θέλει να αναιρέσει αυτή την ελευθερία ακόμα και αν η ελευθερία μας οδηγεί στην καταδίκη. Πιόνι ο άνθρωπος δεν μπορεί να καταντήσει κανενός, εκτός αν το θελήσει ο ίδιος .

π. Παντ. Κρούσκος

[toula]

«Οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Ματθ. 21,31).
Η Εκκλησία, και όχι βέβαια η μερίδα των θρησκευομένων, ψάλλει, πάντοτε και τώρα αυτή τη βεβαιότητα: «Χριστός ἐνηνθρώπησε, καλέσας εἰς μετάνοιαν ληστὰς καὶ πόρνας˙ ψυχὴ μετανόησον, ἡ θύρα ἠνέωκται, τῆς βασιλείας ἤδη˙ καὶ προαρπάζουσιν αὐτήν, Φαρισαῖοι καὶ τελῶναι, καὶ μοιχοὶ μεταποιούμενοι» (Τροπάριο Μεγ. Κανόνα). Η προτεραιότητα της πόρνης, και αργότερα του ληστή, καταξιώνεται από την αίσθηση της αποτυχίας και την επίγνωση του Άδη της, την ανάνηψη και την επιστροφή, τη μετάνοια και το άνοιγμα της έσχατης ένδειάς της στο Θεό. Δεν μπορούμε να ελπίζουμε στον εαυτό μας, αλλά να έχουμε πεποίθηση μόνο στο Θεό, που εγείρει τους νεκρούς, τους «νεκρωθέντας τῇ ἁμαρτίᾳ». Εκείνο που τελικά μας σώζει είναι η αγάπη, που σφραγίζει το μυστήριο της υπάρξεως του Θεού και της αιωνιότητας του ανθρώπου. Χωρίς την αγάπη τα πάντα γίνονται άχρηστα και μάταια, βρώμικα και κολασμένα. Χωρίς την αγάπη δεν υπάρχει σωτηρία, γιατί σωζόμαστε στην αγάπη και με την αγάπη: «Ἀφέωνται αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, ὅτι ἠγάπησε πολύ˙ ᾧ δὲ ὀλίγον ἀφίεται, ὀλίγον ἀγαπᾷ» (Λουκ. 7, 47). Δεν πρόκειται ασφαλώς για κάποιον ανθρώπινο έρωτα ή για κάποια απροσδιόριστη συμπάθεια, αλλά την αγάπη ως μυστήριο ελευθερίας και σταυρώσεως, που έχει διδάσκαλο και μάρτυρα τον τριαδικό Θεό. Την αγάπη, που δεν είναι κάποιο ιδίωμα του Θεού και ένα καθήκον του ανθρώπου, αλλά τρόπος του είναι και της υπάρξεως του Θεού και του ανθρώπου, η ίδια η ζωή και η ποιότητα της ζωής. Η αγάπη είναι η μετάθεση στην καρδιά του άλλου, γεγονός που εκφράζει τον αληθινό χαρακτήρα της.
Κανένας δεν έχει εκπέσει από την αγάπη του Θεού, ούτε και η πόρνη. Γιατί «δεν είναι κακό η γυναίκα, αλλά η πορνεία», γράφει ο Όσιος Πέτρος Δαμασκηνός. Μπορούμε και πρέπει να μισούμε την πορνεία, αλλά οφείλουμε να αγαπούμε την πόρνη, που δεν παύει να είναι εικόνα του Θεού και όταν φέρνει την πληγή και την οδύνη των πταισμάτων της. Ποιος μπορεί να μας βεβαιώσει ότι ο άνθρωπος είναι ό,τι είναι οι πράξεις του, ή ότι είναι ελεύθερος στις πράξεις του ή αγαπά αυτό που πράττει; Ο άνθρωπος δεν είναι αυτό που λέει ή πράττει, αλλά ο πόθος ή το μυστικό της καρδιάς του, αυτό που κλήθηκε να είναι ή να γίνει. Και αυτή η κλήση δε νοείται έξω από τη μετάνοια, τη μόνη ελευθερία και αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Κάθε άσκησή μας είναι εργασία μετάνοιας και όλη η ζωή μας είναι μια ατέλευτη πράξη μετάνοιας. Η πόρνη γίνεται τύπος των πιστών, που τόσο παγιδεύονται στον πειρασμό της αυτοδικαιώσεως, γιατί δίνει αυτό που είναι: το είναι της γυμνό για να το ενδύσει και πάλι η χάρη. Δίνει ακριβώς αυτό που γνωρίζει και περιμένει ο Θεός από τον άνθρωπο, την άβυσσο του μυστηρίου της καρδιάς, της καρδιάς που μπορεί να μας σώσει και να μας αγιάσει. «Ἡ πόρνη ἐν κλαυθμῷ, ἀνεβόα οἰκτίρμων, ἐκμάσσουσα θερμῶς, τοὺς ἀχράντους σου πόδας, θριξὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς, καὶ ἐκ βάθους στενάζουσα˙ Μὴ ἀπώσῃ με, μηδὲ βδελύξῃ Θεέ μου, ἀλλὰ δέξαι με, μετανοοῦσαν καὶ σῶσον, ὡς μόνος φιλάνθρωπος» (Κάθισμα Όρθρου Μεγ. Τετάρτης).
π. Μιχαήλ Καρδαμάκης

[toula]

Εκείνο που θα μας οδηγήσει στον κήπο της Γεθσημανή, όπου ο Χριστός προσευχόταν για ολόκληρο τον κόσμο, είναι το να αγαπάμε τον πλησίον μας όπως τον εαυτό μας, να ζούμε σύμφωνα με τις εντολές του Χριστού.
Όταν κατηγορείται κανείς από τους ανθρώπους, να το αντιμετωπίζει με σιωπή, διότι, όπως λέγει ο Ιωάννης της Κλίµακος, η σιωπή του Χριστού κατήσχυνε τον Πιλάτο.
Πολλές φορές αισθάνθηκα τον εαυτό μου σταυρωμένο πάνω σε αόρατο σταυρό….
Σε οποιαδήποτε κατεύθυνση κι αν πήγαινα, υπήρχε κάποιος που θα φώναζε από τον πόνο.
Ζούσα πνευματικά το Πάθος Του τόσο καθαρά, ώστε η φυσική όραση του ‘’υψουμενου εκ της γης’’ (Ιωαν. 12, 32) δεν θα ενίσχυε καθόλου τη συμμετοχή μου στον πόνο Του…..
Στο «υπέρ Αυτού πάσχειν» περικλείεται ιδιαίτερη ευλογία ή ακόμη και εκλογή.
Ο πάσχων δια της πορείας αυτής των εξωτερικών περιστάσεων βρίσκεται σε αδιάκοπη σχέση μετά τον Ιησού Χριστό, εισάγεται στη σφαίρα της Θείας αγάπης, γίνεται θεοφόρος.
Πεθαίνοντας μαζί με Αυτόν και εν Αυτώ, ήδη από εδώ προγευόμαστε την ανάσταση.
Ο Κύριος έπαθε για όλους εμάς.
Τα παθήματά Του καλύπτουν όλες τις ασθένειες της ζωής μας μετά την πτώση του Αδάμ.
Για να γνωρίσουμε όπως πρέπει τον Χριστό, είναι απαραίτητο να συμμετάσχουμε κι εμείς στα παθήματά Του και να βιώσουμε, αν είναι δυνατόν, το παν, όπως και Αυτός ο Ίδιος.
Έτσι και μόνο έτσι γνωρίζεται ο Χριστός.
Αλήθεια, δηλαδή υπαρξιακά, όχι αφηρημένα, όχι με ψυχολογική η θεωρητική πίστη που στερείται βιωματικής πείρας.
Γέροντος Σωφρονίου Σαχάρωφ, Περί Προσευχής,Δ’ για την εμπονη προσευχή ,έκδ. Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας.

[toula]

‘’Χαίρε, διδάσκαλε’’.
Και τον φίλησε με προσποιητή εγκαρδιότητα)»
[Ματθ. 26, 48].
Πω, πω! Πόση πονηρία και κακία δέχτηκε η ψυχή του προδότη!
Διότι με ποιους οφθαλμούς αντίκρισε τότε τον Διδάσκαλο;
Με ποιο στόμα Τον φιλούσε;
Πόσο μολυσμένη σκέψη!
Τι σκέφτηκε;
Τι τόλμησε να κάνει;
Ποιο γνώρισμα της προδοσίας Του έδωσε;
«Ὃν ἂν φιλήσω ( εκείνον που θα φιλήσω)», λέει.
Είχε εμπιστοσύνη στην επιείκεια του Διδασκάλου, αυτή ακριβώς η οποία περισσότερο από κάθε άλλο ήταν ικανή να τον κάνει να ντραπεί και να τον στερήσει από κάθε συγνώμη, διότι πρόδωσε Αυτόν που ήταν τόσο πράος.
Έπειτα όταν Του είπαν ότι ζητούν τον Ιησού, λέγει «ἐγώ εἰμι ( Εγώ είμαι αυτός που ζητάτε)» [Ιω. 18, 5] και εδώ πάλι προσθέτει «ἑταῖρε, ἐφ᾿ ᾧ πάρει; (φίλε, άφησε το φίλημα και κάνε αυτό για το οποίο ήλθες και βρίσκεσαι τώρα εδώ)»
[Ματθ. 25, 50].
Διότι αφού έδειξε την δύναμή Του, τον συγχώρησε.
Ο Λουκάς μάλιστα λέει ότι και μέχρι αυτή την ώρα προσπαθεί να τον διορθώσει λέγοντας «ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· Ἰούδα, φιλήματι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου παραδίδως; (Ιούδα, με φίλημα, που ως τώρα ήταν δείγμα της αγάπης μας, προδίδεις Αυτόν που είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος του ανθρώπινου γένους και ο αναμενόμενος Μεσσίας σύμφωνα με τους προφήτες;)» [Λουκά 22, 48].
«Ούτε τον τρόπο της προδοσίας δεν ντρέπεσαι», λέει.
Αλλά επειδή ούτε αυτό δεν τον εμπόδισε, καταδέχθηκε και να φιληθεί, και παρέδωσε θεληματικά τον εαυτό Του και Τον συνέλαβαν και τον κράτησαν κατά την νύκτα εκείνη κατά την οποία έφαγαν το πασχαλινό δείπνο· τόσο πολύ έβραζαν και ήταν κυριευμένοι από μανία.
Αλλά όμως τίποτε δεν θα μπορούσαν να κάνουν εάν δεν τους το επέτρεπε Εκείνος.
Ιωάννου του Χρυσοστόμου.