π. Νικολάου Σαχάρωφ-"Αγαπώ άρα υπάρχω"
Δημοσιεύτηκε: Τετ Ιούλ 16, 2008 2:19 pm
I. .Η ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ
…
Α. Ρωσία (1896-1922)
Παιδικά και φοιτητικά χρόνια
Ο Σεργκέι Συμεώνοβιτς Σαχάρωφ ( το κατά κόσμον όνομα του γέροντα Σωφρονίου) γεννήθηκε στη Μόσχα στις 22 Σεπτεμβρίου του 1896, τέκνο μιας αστικής οικογένειας ευλαβών Ορθόδοξων χριστιανών. Το ότι ανετράφη μέσα την Ορθόδοξη παράδοση ,όπου η προσευχή αποτελούσε μέρος της καθημερινότητας, σφράγισε ανεξίτηλα το βίο του Γέροντα. Ο Σεργκέι απέκτησε τόση εξοικείωση με την προσευχή ώστε από παιδί μπορούσε «να προσεύχεται με ευκολία για τρία τέταρτα της ώρας», γεγονός που αναμφίβολα συνετέλεσε στην εκλέπτυνση της «μυστικής ευαισθησίας» του: δεν είναι συμπτωματικό ότι ο γέροντας Σωφρόνιος εντοπίζει χρονικά των πρώτη εμπειρία θεωρίας του ακτίστου φωτός στην περίοδο των παιδικών του χρόνων.
Από νεαρή ηλικία ,ο γέροντας Σωφρόνιος ήρθε σε επαφή με την πλούσια ρωσική κουλτούρα του δέκατου όγδοου και δεκάτου ένατου αιώνα, επίκεντρο της οποίας ήταν ο Χριστιανισμός. Με μεγάλο ενθουσιασμό διάβασε τα έργα των Γκόγκολ, Τουργκένιεφ, Ντοστογιέφσκι και Πούσκιν, αφομοιώνοντας παράλληλα την – εγγενή στη ρωσική σκέψη- «κενωτική» διάσταση του Χριστιανισμού. Ο Γέροντας ,παιδί ακόμα, φανέρωσε ένα αξιοπρόσεκτο καλλιτεχνικό ταλέντο ,που τον οδήγησε στην Ακαδημία Τεχνών, όπου σπούδασε από το 1915 έως το 1917∙ τις σπουδές του ολοκλήρωσε στην Κρατική Σχολή Καλών Τεχνών της Μόσχας, όπου φοίτησε από το 1920 έως το 1921. Την εποχή εκείνη, την όλη ατμόσφαιρα της ρωσικής τέχνης σημάδευε η βαθιά αναζήτηση καινούριων τρόπων καλλιτεχνικής έκφρασης. Ο J.-L. Daval, αναδιφώντας στον καλλιτεχνικό κόσμο της Ρωσίας των αρχών του εικοστού αιώνα, γράφει τα ακόλουθα:
Όλα τα συστήματα σκέψης έμοιαζαν να είναι σε παρακμή ∙ ο καλλιτέχνης δεν έβρισκε αλήθεια παρά μόνο στη γνησιότητα της δικής του διανοητικής ή πνευματικής εμπειρίας, στην πίστη της δικής του διαίσθησης. Οι καλλιτέχνες ανακάλυπταν βαθιά μέσα τους νέες αλήθειες και ,προκειμένου να τις αναδείξουν, αναγκάστηκαν να γκρεμίσουν το συνήθη τρόπο κατανόησης των πραγμάτων. Την ίδια στιγμή, φιλοδοξώντας να παρουσιάσουν το καθετί με τρόπο καινούριο, έπρεπε να θέσουν τα θεμέλια μιας καινούριας γλώσσας… Έτσι ο καλλιτέχνης λειτούργησε σαν προφήτης ∙ δεν αποτύπωνε απλώς μια πραγματικότητα: την αποκάλυπτε ( ll nʼ illustre plus; il revele ).
Στη ζωγραφική του, ο γέροντας Σωφρόνιος επιχείρησε να ανακαλύψει το αιώνιο Ωραίο, το μυστήριο του κάθε ορατού αντικειμένου. Γιʼ αυτόν, η τέχνη σηματοδοτούσε τη μετάβαση από την παρούσα πραγματικότητα και τα δεσμά του χρόνου στην ενατένιση νέων υπαρκτικών οριζόντων. Αυτές οι καλλιτεχνικές εμπειρίες είχαν ένα χαρακτήρα περίπου μυστικό ∙ ο Γέροντας θυμάται πως, αρκετές φορές, η εμπειρία της ενατένισης του «φωτός της καλλιτεχνικής έμπνευσης» τον οδηγούσε στην απώλεια της αίσθησης του χρόνου. Τα βιώματα αυτά συνετέλεσαν στη μεταγενέστερη χάραξη μιας σαφέστερης διάκρισης μεταξύ του φυσικού φωτός του νοός και του ακτίστου θείου Φωτός.
Από το βιβλίο «π. Νικολάου Σαχάρωφ
Αγαπώ άρα υπάρχω
Η ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ
ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ»
Μετάφραση: Χρήστος Μακρόπουλος
Εκδόσεις «Εν πλώ»
Α΄ έκδοση: Νοέμβριος 2007
…
Α. Ρωσία (1896-1922)
Παιδικά και φοιτητικά χρόνια
Ο Σεργκέι Συμεώνοβιτς Σαχάρωφ ( το κατά κόσμον όνομα του γέροντα Σωφρονίου) γεννήθηκε στη Μόσχα στις 22 Σεπτεμβρίου του 1896, τέκνο μιας αστικής οικογένειας ευλαβών Ορθόδοξων χριστιανών. Το ότι ανετράφη μέσα την Ορθόδοξη παράδοση ,όπου η προσευχή αποτελούσε μέρος της καθημερινότητας, σφράγισε ανεξίτηλα το βίο του Γέροντα. Ο Σεργκέι απέκτησε τόση εξοικείωση με την προσευχή ώστε από παιδί μπορούσε «να προσεύχεται με ευκολία για τρία τέταρτα της ώρας», γεγονός που αναμφίβολα συνετέλεσε στην εκλέπτυνση της «μυστικής ευαισθησίας» του: δεν είναι συμπτωματικό ότι ο γέροντας Σωφρόνιος εντοπίζει χρονικά των πρώτη εμπειρία θεωρίας του ακτίστου φωτός στην περίοδο των παιδικών του χρόνων.
Από νεαρή ηλικία ,ο γέροντας Σωφρόνιος ήρθε σε επαφή με την πλούσια ρωσική κουλτούρα του δέκατου όγδοου και δεκάτου ένατου αιώνα, επίκεντρο της οποίας ήταν ο Χριστιανισμός. Με μεγάλο ενθουσιασμό διάβασε τα έργα των Γκόγκολ, Τουργκένιεφ, Ντοστογιέφσκι και Πούσκιν, αφομοιώνοντας παράλληλα την – εγγενή στη ρωσική σκέψη- «κενωτική» διάσταση του Χριστιανισμού. Ο Γέροντας ,παιδί ακόμα, φανέρωσε ένα αξιοπρόσεκτο καλλιτεχνικό ταλέντο ,που τον οδήγησε στην Ακαδημία Τεχνών, όπου σπούδασε από το 1915 έως το 1917∙ τις σπουδές του ολοκλήρωσε στην Κρατική Σχολή Καλών Τεχνών της Μόσχας, όπου φοίτησε από το 1920 έως το 1921. Την εποχή εκείνη, την όλη ατμόσφαιρα της ρωσικής τέχνης σημάδευε η βαθιά αναζήτηση καινούριων τρόπων καλλιτεχνικής έκφρασης. Ο J.-L. Daval, αναδιφώντας στον καλλιτεχνικό κόσμο της Ρωσίας των αρχών του εικοστού αιώνα, γράφει τα ακόλουθα:
Όλα τα συστήματα σκέψης έμοιαζαν να είναι σε παρακμή ∙ ο καλλιτέχνης δεν έβρισκε αλήθεια παρά μόνο στη γνησιότητα της δικής του διανοητικής ή πνευματικής εμπειρίας, στην πίστη της δικής του διαίσθησης. Οι καλλιτέχνες ανακάλυπταν βαθιά μέσα τους νέες αλήθειες και ,προκειμένου να τις αναδείξουν, αναγκάστηκαν να γκρεμίσουν το συνήθη τρόπο κατανόησης των πραγμάτων. Την ίδια στιγμή, φιλοδοξώντας να παρουσιάσουν το καθετί με τρόπο καινούριο, έπρεπε να θέσουν τα θεμέλια μιας καινούριας γλώσσας… Έτσι ο καλλιτέχνης λειτούργησε σαν προφήτης ∙ δεν αποτύπωνε απλώς μια πραγματικότητα: την αποκάλυπτε ( ll nʼ illustre plus; il revele ).
Στη ζωγραφική του, ο γέροντας Σωφρόνιος επιχείρησε να ανακαλύψει το αιώνιο Ωραίο, το μυστήριο του κάθε ορατού αντικειμένου. Γιʼ αυτόν, η τέχνη σηματοδοτούσε τη μετάβαση από την παρούσα πραγματικότητα και τα δεσμά του χρόνου στην ενατένιση νέων υπαρκτικών οριζόντων. Αυτές οι καλλιτεχνικές εμπειρίες είχαν ένα χαρακτήρα περίπου μυστικό ∙ ο Γέροντας θυμάται πως, αρκετές φορές, η εμπειρία της ενατένισης του «φωτός της καλλιτεχνικής έμπνευσης» τον οδηγούσε στην απώλεια της αίσθησης του χρόνου. Τα βιώματα αυτά συνετέλεσαν στη μεταγενέστερη χάραξη μιας σαφέστερης διάκρισης μεταξύ του φυσικού φωτός του νοός και του ακτίστου θείου Φωτός.
Από το βιβλίο «π. Νικολάου Σαχάρωφ
Αγαπώ άρα υπάρχω
Η ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ
ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ»
Μετάφραση: Χρήστος Μακρόπουλος
Εκδόσεις «Εν πλώ»
Α΄ έκδοση: Νοέμβριος 2007