Εγκράτεια όχι μόνο στο φαγητό

[eleimon]

Από το βιβλίο
«Στο κατώφλι της Μεγάλης Τεσσαρακοστής-
Λειτουργικά και κατανυκτικά κείμενα»
Αρχιμ. Συμεών Κούτσα
Εκδ. Αποστολική Διακονία

Αδελφοί μου,

Ας αναλάβουμε, τα όπλα μας. Τα όπλα του Πνεύματος. Τα όπλα του φωτός!

Τι,είναι η εγκράτεια; Επικαλούμαι δύο πατερικούς ορισμούς, έναν του Χρυσοστόμου και έναν του Βασιλείου, οι οποίοι μάς βοηθούν να κατανοήσουμε το πνεύμα της χριστιανικής εγκράτειας.

Κατά τον ι. Χρυσόστομο «τούτο εστιν εγκράτεια, το μηδενί υποσύρεσθαι πάθει». Εγκράτεια είναι να μην παρασύρεται και να μην υποκύπτει ο χριστιανός σε κάποιο πάθος.

Ο Μ. Βασίλειος είναι ο αναλυτικότερος: «Έστιν ουν η εγκράτεια», μάς λέει, «αμαρτίας αναίρεσις, παθών απαλλοτρίωσις, σώματος νέκρωσις μέχρι και αυτών των φυσικών παθημάτων τε και επιθυμιών, ζωής πνευματικής αρχή, των αιωνίων αγαθών πρόξενος, εν εαυτή το κέντρον της ηδονής αφανίζουσα».

Δηλαδή: «Εγκράτεια είναι η αναίρεση της αμαρτίας, η αποξένωση από τα πάθη, η νέκρωση του σώματος μέχρι των αυτών των φυσικών επιθυμιών και λειτουργιών, είναι η αρχή της πνευματικής ζωής, αυτή που γίνεται πρόξενος των αιωνίων αγαθών, αφανίζοντας με τη δύναμή της το κεντρί της φιληδονίας».

Η εγκράτεια έχει ένα πολύ ευρύτερο περιεχόμενο. Επεκτείνεται και σε άλλες πλευρές της ανθρώπινης ζωής. Επιδιώκει την απαλλαγή του ασκουμένου χριστιανού από κάθε είδους πάθος.

Εγκράτεια στις τροφές, αλλά εγκράτεια και στη λάμψη και την αιχμαλωσία του χρήματος!

Τι αξία έχει η νηστεία, όταν η φιλαργυρία μάς έχει κυριεύσει;

Εγκράτεια ακόμη και από εμπαθείς επιθυμίες. Η εγκράτεια, όπως γράφει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, «καταμαραίνει το επιθυμητικόν της ψυχής». Ταπεινώνει τα πάθη. Μάς απαλλάσσει από τους ακάθαρτους λογισμούς. Χωρίς τη νέκρωση των εμπαθών επιθυμιών και την απελευθέρωσή μας από τους ακάθαρτους λογισμούς, δεν μπορούμε να ομιλούμε για αληθινή νηστεία και πραγματική εγκράτεια

[Byzantine_Spirit]

Κακώς νομίζουν μερικοί άνθρωποι ότι στην ασυδοσία βρίσκεται η ελευθερία
και όχι η καταπίεση.
Στην ουσία όμως, στην ασυδοσία βρίσκεται η σκλαβιά της ψυχής.
Ψυχής παραδομένης στα πάθη.
Άρα και καταπιεσμένης απο αυτά.
Εγκράτεια δε σημαίνει καταπίεση όπως το νομίζουν ή θέλουν
να το νομίζουν πολλοί άνθρωποι.

[filotas]

Συμφωνώ απόλυτα, εγκράτεια δε σημαίνει καταπίεση. Αντίθετα κατά τη γνώμη μου η καταπιεσμένη εγκράτεια είναι αμαρτία. Ο Κύριος είπε "όποιος θέλει να με ακολουθήσει ...", δεν υποχρεώνει κανένα. Μάλιστα μας ζητά να τον ακολουθήσουμε από αγάπη και όχι από υπολογισμό.

Επομένως, όποιος κάνει κάτι επειδή το θέλει από αγάπη προς το Χριστό μας, δεν μπορεί να νοιώθε ή να πει ότι καταπιέζεται. Γι αυτό κάθε Χριστιανός, με τη βοήθεια του Πνευματικού του προχωρά στην άσκηση, νηστεία, προσευχή, συμμετοχή στις Ακολουθίες, ελεημοσύνη, κοινωνική προσφορά, ένα βήμα τη φορά, όσο μπορεί κι όσο αντέχει. Όταν σταθεροποιήσει αυτό το βήμα, τότε κάνει το επόμενο και το επόμενο μέχρι εκεί που αντέχει να το κάνει με χαρά και χωρίς καταπίεση.

Δυστυχώς πολλοί συνάνθρωποι μας θεωρούν ότι η βαριά άσκηση μπορεί να τους καταξιώσει στα μάτια του Θεού και να τους εξασφαλίσει τη Βασιλεία των Ουρανών. Το αποτέλεσμα είναι να βαρυγκομούν και αυτό να το βγάζουν προς τα έξω σαν γκρίνια και κατάκριση, ενώ πολλοί δεν αντέχουν και εγκαταλείπουν την προσπάθεια περνώντας στο άλλο άκρο της ασυδοσίας.

Διάκριση χρειάζεται, κι όποιος δεν την έχει από μόνος του ας βασιστεί στις οδηγίες του Πνευματικού του.

[eleimon]

Είπε ο Γέροντας ότι ένας αδελφός ρώτησε τον αββά Παμβώ εάν είναι καλό να επαινούμε τον πλησίον.

Και του απάντησε: "Καλύτερη είναι η σιωπή".

Ένας αδελφός ρώτησε τον αββά Τιθόη:

"Πώς να περιφρουρήσω την καρδιά μου;"

Κι ο Γέροντας του λέει: "Πώς να φυλάξουμε την καρδιά μας, όταν είναι ανοικτές η γλώσσα μας και η κοιλιά μας;"

Είπε πάλι: "Εκείνος που δεν κυριαρχεί στη γλώσσα του σε ώρα οργής, αυτός ούτε στα πάθη του θα κυριαρχήσει ποτέ".

Είπε ακόμη: "Προτιμότερο είναι να τρώει κανείς κρέας και να πίνει κρασί, παρά να τρώει τις σάρκες των αδελφών του με την καταλαλιά".

[eleimon]

Επισκέφθηκε κάποιος από τους Γέροντες τον αββά Αχιλλά και τον είδε να φτύνει αίμα από το στόμα του και τον ρωτάει: «Τι είναι αυτό,πάτερ;» Αποκρίθηκε ο Γέροντας: «Είναι λόγος αδελφού που με λύπησε και αγωνίστηκα να μην το ανακοινώσω. Παρακάλεσα τον Θεό να με απαλλάξει απ’αυτό (Δηλαδή από την θύμηση των λόγων του αδελφού) και έγινε ο λόγος αίμα στο στόμα μου και τον έφτυσα. Έτσι βρήκα την ανάπαυσή μου και λησμόνησα τη λύπη μου ».

[ΣΤΕΦΑΝΟΣ]

Είναι εκπληκτικο να είναι κανείς ελεύθερος αλλά σ' αυτή την ελευθερία να θέτει μόνος του σύνορα και όρια...αυτό είναι το μεγαλείο του ανθρώπου που έχει τη δυνατότητα να συμπεριφέρεται και να πράττει διαφορετικά από τα ζώα της ζούγκλας.
Εγκράτεια σ' όλους τους τομείς της ζωής μας γιατί μόνο έτσι υπάρχει αξιοπρέπεια.