Χλωρίδα και Πανίδα στο Άγιον Όρος
Δημοσιεύτηκε: Δευ Απρ 20, 2009 8:57 pm
Η χλωρίδα του Αγίου Όρους
Από απόψεως χλωρίδας το Άγιον Όρος χαρακτηρίζεται για την πυκνή του βλάστηση. Αφθονούν σε μεγάλο βαθμό η καστανιά, η οξιά, η δρύς, το πουρνάρι, η κουμαριά κ. ά. καθώς και άπειρα πλήθη βοτάνων τα οποία από πολύ νωρίς (1544) προξένησαν το ενδιαφέρον των βοτανολόγων. Ο Grisebach (1841) αναφέρει ότι «τό ίδιο αρχέγονη όπως και η μοναχική ζωή είναι και η βλάστηση του Αγίου Όρους. Πουθενά στην Ευρώπη δε συνάντησα τέτοια πυκνότητα και πληρότητα της βλάστησης», ενώ ο Rauh (1949), ο οποίος επισκέφθηκε το Άγιον Όρος κατά το 1942 και 1943, αναφέρει ότι, παρά τη μετατροπή πολλών δασών σε πρεμνοφυή, η βλάστηση διατηρεί τη δαψιλότητα και πληρότητά της, όπως στην εποχή του Grisebach, και ότι αποτελεί όαση στην αποδασωμένη ή φτωχή σε δάση Βαλκανική Χερσόνησο, γι' αυτό δεν είναι περίεργο ότι έχει ελκύσει την προσοχή και το ενδιαφέρον πολλών βοτανικών. Ιδιαίτερα για τα δάση της ζώνης των αειφύλλων πλατυφύλλων τονίζει ότι πουθενά στη Μεσόγειο δε συνάντησε τέτοια δαψιλότητα, πυκνότητα και ποικιλία ειδών.
Πολλοί μεγάλοι βοτανολόγοι επισκέφθηκαν το Άγιον Όρος και προέβησαν σε βοτανολογικές μελέτες.
Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι όλη η έκταση του Αγίου Όρους σκεπασμένη με δάση αλλά κατά τον Μυλόπουλο (1963) περίπου 90% και μαζί με τις μερικώς δασοσκεπείς εκτάσεις πλησιάζει το 95% (1963). Οι περισσότερο άγονες και γυμνές εκτάσεις βρίσκονται στο νοτιοανατολικό τμήμα και αξίζει να σημειωθεί ότι η κορυφή και ενα μεγάλο μέρος του Όρους Άθω θυμίζουν σεληνιακό τοπίο, εν αντιθέσει προς την πυκνή βλάστηση η οποία παρατηρείται σε άλλες περιοχές. Πάντως τόσο οι κατάφυτες όσο και οι παντελώς έρημες περιοχές του Αγίου Όρους διακρίνονται, παρά την άκρα αντίθεσή τους, από μία απαράμιλλη σαγηνευτική ωραιότητα.
Αξίζει να αναφερθούν οι εντυπώσεις ως προς το κάλλος του Όρους δύο σοφών ανδρών, τους οποίους χωρίζει μία χρονική περίοδος περιπου 200 ετών. Αφενός ο Ευγένιος Βούλγαρις, σχολάρχης της Αθωνιάδος σε επιστολή του το 1756 προς Κυπριανό τον Κύπριο κατόπιν πατριάρχη Αλεξανδρείας αναφέρει γραφικώτατα: «Εδώ και ύδατα καλλίρροα και αήρ ευκραέστατος, και αύρα ποτνιάς, το περιέχον ημάς καταψύχουσα· άλση τε συνηφερή και κατάσκια πανταχόθεν, και χλόη αειθαλής, την όρασιν κατατέρπουσα· φυτών δε είδη παντοία, ελαίαι, άμπελοι, δάφναι, μυρσίναι. Σιγώ τάλλα, τα μέν εις τροφήν τα δε εις τρυφήν, γής υγιαινούσης βλαστήματα...». Αφετέρου ο διεθνούς φήμης βυζαντινολόγος Στήβεν Ράνσιμαν σε ομιλία ενώπιον της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους την 31.5.2000 επι τώ καθαγιασμώ οικοδομήματος προορισμένο για την στέγαση των αρχείων της Ιεράς Κοινότητος αναφέρει τα εξής: «Παρήλθον εβδομήκοντα συναπτά έτη, αφ' ότου το πρώτον επεσκέφθην το Όρος. Αφιχθείς τότε κατά μήνα Ιούλιον είδον τον Άθωνα κεκαλυμμένον υπό δροσεράς αχλύος, ανάλογον της οποίας κατέλιπον προ ολίγων ημερών εν τη ιδιαιτέρα μου πατρίδι τη Σκωτία. Μετ' ολίγον χρόνον, τα νέφη διελύθησαν και ηδυνήθην να διακρίνω την απαράμιλλον ωραιότητα του Όρους, το οποίον αποτελεί, κατά την προσωπικήν μου εμπειρίαν, το ομορφότερον θέαμα ολοκλήρου του σύμπαντος ...». Σημειωτέον ότι ο Βούλγαρις αναφέρεται σε κατάφυτη περιοχή και ο Ράνσιμαν σε σεληνιακό τοπίο.
Η πανίδα του Αγίου Όρους
Η πανίδα του Αγίου Όρους παρουσιάζει εξ ίσου μεγάλο ενδιαφέρον με την χλωρίδα. Εδω θα συναντήσουμε ελάφια, ζαρκάδια, κουνάβια, αγριογούρουνα, αετούς, γεράκια, κοράκια, γλάρους, ερωδιούς και όπως λέει και ο Βούλγαρις στην συνέχεια της προμνημονευθείσης επιστολής του «... και πτηνών στίφη καλλικελάδων· εν οις πολλή η αηδών και ο κόσσυφος και η χελιδών, ταις φωναίς των τήδε κακείσε περιιόντων, και επ' αδείας μελετώντων μουσοτρόφων τούτων νεανίσκων, συναμιλλώμενα...» ενώ ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφέρει ότι «ο Άθως αηδόνας τρέφει πολλάς και καλάς». Σημειωτέον ότι στο Άγιον Όρος υπάρχουν και χαμαιλέοντες. Εδώ επίσης θα συναντήσωμε αρκετά είδη σαυρών, χελωνών, τρωκτικών, τσακάλια και σχεδόν όλα τα ζώα και πτηνά τα οποία συναντούμε σ'όλη την ελληνική επικράτεια. Κατά καιρούς δε κάνουν την εμφάνισή τους και λύκοι.
http://clubs.pathfinder.gr/kellion/964676